Bài Giảng Siêu Âm Tại Khoa Cấp Cứu

The FAST Exam!

Dr. David Easton MD FRCPC
Critical Care and Emergency Medicine
University of Manitoba
Canada


Dr. David Easton MD
FRCPC
Assistant Professor
Section of Critical Care and Emergency Medicine
University of Manitoba, Canada
Winnipeg Regional Health Authority
Chair, Critical Care Quality Committee


SIÊU ÂM CC
1 dạng đặc biệt cùa SA
 Mục đích và triết lý khác SA thong qui
 SA cấp cứu để:


 Cải tiến chăm sóc BN nhờ giảm bớt thời gian

chẩn đoán và quyết định Phẫu thuật
 Giúp hoặc loại trừ bệnh nhanh bằng các câu hỏi
dễ trả lời ( Có/không)


SIÊU ÂM CC



Các tình huống lâm sàng/vấn đề
 Tràn dịch màng tim?
 Dịch trong ổ bụng?
 Vỡ phình ĐMC bụng?
 Thai ngoài TC?
 Cử động của tim?


SIÊU ÂM CC


Ứng dụng đột phá mới hơn:
○ SA ổ mắt – bóc tách võng mạc
○ Tràn khí lồng ngực
○ Tràn máu lồng ngực
○ Phát hiện ống NKQ ở thực quản
○ Đặt TM trung tâm
○ Phát hiện gãy xương nhanh
○ Đánh giá áp xe
○ Đánh giá túi mật và tắt TM sâu


SIÊU ÂM CC


Vấn đề chính an toàn cho nhà SA vì
được cho SA là không xác định
○ DH dương hoặc âm tính đều dễ xảy ra

○ Phải tránh SA âm tính giả

 Phải có thể coi hình ảnh và diễn tiến như

không có SA
 SACC chỉ là pt hổ trợ cho lâm sàng


Nét chính
Tổng quan về SA trong chấn thương
 Tổng quan về kỹ thuật SA
 Tổng quan về giải phẫu học SA
 Tổng quan về chẩn đoán hình ảnh




FAST= Focused Assessment with Sonography for Trauma

7


SA TRONG CHẤN
THƯƠNG?


Focused Assessment in Trauma
 1 trong những lĩnh vực NC nhiều nhất của SACC
 Có thể tiên đoán cần mổ thám sát
 Có thể phát hiện khi tối thiểu có 200cc dịch

○ Có độ nhạy phát hiện 8-100%

 NHƯNG – KHÔNG BAO GIỜ thay đổi kết cục

8


SACC Chấn Thương


Mặc dù ủng hộ hoặc chống đối, SACC
trong chấn thương là cuộc cách mạng ở
BN nặng có đe dọa tính mạng.
○ Cần tiêu chuẩn chăm sóc cho BN chấn thương ở

toàn Bắc Mỹ.
○ Tập huấn SACC Chấn thương là bắt buộc trong
CT tập huấn CC

9


SACC trong chấn thương


Mục đích:
○ Thăm dò nhanh để quyết định ai cần mổ thám

sát
○ Đánh giá nhanh NN của tụt HA ở BN bị chấn

thương

10


SACCCT


Khảo sát SACT như sau:
 Dịch tự do ổ bụng
○ DHSP/DHST/Vùng chậu
 Dịch màng tim
 Dưới xương ức
 Dịch trong lồng ngực (FAST +)
○ DHSP/DHST



Tất cả được làm trong 90 giây
-

(Nếu gặp may mắn!)


SACT tốt hơn thực hành thường qui?


Chẩn đoán bằng Chọc rửa xoang phúc
mạc chẩn đoán (DPL), CT scan hoặc
lâm sàng là gì?

• DPL: nhạy và quá nhạy??
○ Có thề phát hiện 20 cc máu trong 1 L saline
○ Rất nhiều chống chỉ định
• CT
○ Không tốt ợ BN không ổn định
○ Mất 30 phút
○ Có thể phát hiện 100-250 cc máu
• Khám LS có thể là bình thong trong 50% ca

có thám sát (+)


Ứng dụng LS


Dấu SA (+) có nghĩa gì?
• Dịch tự do ổ bụng
○ Không có nghĩa là máu
○ Không là chỉ định để mổ thám sát
○ Kh6ong cần thiết để giải thích TC tụt HA


Clinical Application


Dấu hiệu SA (-) nghĩa là gì?
• Có ít hơn 200 cc dịch ổ bụng

○ Không có nghĩa là KHÔNG cần mổ

thám sát
○ Không có nghĩa nguồn gốc của tụt HA
không ở tại bụng
○ Có thể bạn không thấy dịch khi SA


Ứng dụng LS


SA ảnh hưởng trên xử trí thế nào?
 Thông điệp ở đây là luôn luôn dựa vào

PHÁN ĐOÁN LS
• Các kết quả phải phù hợp với tình huống LS
• Luôn luôn xem BN ổn hoặc không ổn định?


FAST Exam
Hemothorax?

Pericardial Effusion?
Yes

NO

NO or unsure

Yes

Chest x-ray

Repeat if clinical
deterioration
Free Fluid?

YES

NO

Unstable : Laparotomy

Unstable: look for other bleeding

Stable: CT or consider laparotomy
for large amt of fluid

Stable: observation or CT or serial
FAST

Indeterminate
Unstable: dpl or repeat
FASTq 10min
Stable: CT


SACT và các BN đặc biệt


Thay đổi tri giác
• BN có SACT(-) và tạm thời có Thay Đổi Tri

Giác cần quan sát LS và SA nhiều lần (thay
vì. CT cấp cứu)
• BN có TĐTG kéo dài phải được vô cảm và
phải làm CĐHA….vd: chụp CT
• LOC: Level of consciousness


SACT và BN đặc biệt


Có thai
• Phương tiện lý tưởng
• Thai gần đủ ngày, dịch tụ ở RUQ/LUQ
• Vỡ nước tiểu có thể gây chảy máu nhiều
• Có thể xác định nhanh thai còn sống:
○ ĐK lưỡng đỉnh thai >5cm (22weeks)
○ Tim thai còn mà bà mẹ sắp chết là còn sống –

Mổ cesa cấp tốc trong phòng CC
○ Biparietal: lưỡng đỉnh


SACT và BN đặc biệt


Ngừng tim trong Chấn thương
•Tìm nhanh NN có thể phục hồi
○ Tim đập nhanh = Giảm TT
○ Dịch màng tim = Chèn ép

○ Tim không đập = Chết


SACT– Sinh lý học?


SACT chỉ dựa vào dịch trong ổ bụng
Máu tụ vùng thấp và khi nằm là ở túi
Morrison và túi cùng



Dòng chảy của dịch trong xoang bụng


23


Image Acquisition


Xem 4 nơi
• RUQ – Túi Morrison – khoang gan-

thận (và ½ lồng ngực)
• LUQ – khoang lách-thận (và ½ lồng
ngực)
• Túi cùng – Bàng quang/ Tử cung
• Dưới xương ức– Khoang màng tim

4 vị trí khảo sát trong CTB