hla và ứng dụng trong y dược

CLB HỌC THUẬT KHOA SINH HỌC TRƯỜNG ĐH KHOA HỌC TỰ NHIÊN TPHCM

HLA – CƠ CHẾ VÀ ỨNG DỤNG

GV hướng dẫn: Thầy Trần Văn
Hiếu



HLA – CƠ CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
QUÁ TRÌNH KHÁM PHÁ RA HLA
KHÁI QUÁT VỀ HLA
CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA HLA
ỨNG DỤNG


1. Quá trình khám phá HLA


1940: Medawar P.B. điều
trị cho những bệnh nhân
bị bỏng



thải bỏ mô ghép



dự đoán: kết quả của đáp
ứng miễn dịch.

1. Quá trình khám phá HLA
Thập niên 1950: nghiên cứu của Dausset, Payne và
van Rood:
Máu
phụ nữ nhiều
lần sinh đẻ

Jean Dausset

người từng được
truyền máu

các kháng thể
làm ngưng kết
bạch cầu


 Tại sao HLA liên quan đến thải loại? Đó

có phải là chức năng chính của HLA?

 Vậy cơ chế

nào?

tác động của HLA như thế

Khái niệm
 HLA: vai ngắn của NST 6, mã hoá các

protein trình diện kháng nguyên trên bề
mặt tế bào.

 Ở động

vật có vú: MHC (major
histocompatibility complex)



Cấu trúc phân tử HLA


 Biểu

hiện đồng trội: Các allele của mỗi
gene HLA của cả bố lẫn mẹ đều được
biểu hiện
 Các gene đa kiểu hình: Trong một quần
thể có rất nhiều allele khác nhau


Chức năng:


3. Cơ chế hoạt động
Kháng nguyên được tổng hợp nội sinh → phân

giải → gắn peptide vào HLA lớp I → trình diện cho
tế bào lympho TCD8+


3. Cơ chế hoạt động
Kháng nguyên ngoại sinh → Thực bào → phân
giải → gắp peptide vào HLA lớp II → trình diện
cho tế bào lympho TCD4+


So sánh HLA lớp I và II
Đặc điểm

Con đường HLA lớp II

Loại tế bào
Các tế bào có tua, đại thực bào,
trình diện
lympho B
kháng nguyên
Các tế bào T
đáp ứng

TCD4+ (chủ yếu: tế bào T hỗ
trợ)

Con đường HLA lớp I

Tất cả các tế bào có nhân

TCD8+

Nguồn kháng Các protein có trong bóng nhập Các protein sản sinh từ nội
nguyên protein
bào hoặc lysosome
bào


Ý nghĩa của HLA trình diện kháng
nguyên


Ý nghĩa của HLA trình diện kháng nguyên



Đáp ứng tự miễn dịch:
Các tế bào T đặc hiệu với kháng nguyên của cơ
thể (các tự kháng nguyên) → tiêu diệt hoặc bất
hoạt
→ không có phản ứng chống lại kháng nguyên
của cơ thể.


Đáp ứng miễn dịch trong cấy ghép:


Đáp ứng miễn dịch trong cấy
ghép:

→ Cần có HLA tương đồng nhau để cấy ghép mà
không bị thải loại.


Đáp ứng miễn dịch trong cấy ghép:
Vấn đề: khó tìm HLA
tương đồng với
người bệnh do:
- HLA rất đa dạng
- Mất nhiều thời gian


Điều kiện tương thích


Điều kiện tương thích


Trò chơi

CẶP ĐÔI HOÀN HẢO
Trong vòng 5 phút, bạn hãy tìm
người có trình tự HLA giống với
mình nhiều nhất để ghép cặp


Trò chơi
Giải 1: cho những cặp HLA giống hệt nhau
Giải 2: cho những cặp có sự tương đồng 80%
Giải 3: cho các cặp có sự tương đồng 60%