Giáo án tiếng việt 4 tuần 1 bài tập làm văn nhân vật trong truyện

Giáo án Tiếng việt 4
TẬP LÀM VĂN
NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN
I. Mục tiêu:
1 Biết nhân vật là một đặc điểm quan trọng của văn kể chuyện .
2 Nhân vật trong truyện là con người hay con vật , đồ vật được nhân hoá .
Tính cách
của nhân vật được bộc lộ qua hành động , lời nói , suy nghĩ của nhân vật .
3 Biết xây dựng nhân vật trong bài kể chuyện đơn giản .
II. Đồ dùng dạy học:
1 Giấy khổ to kẻ sẵn bảng ( đủ dùng theo nhóm 4 HS ) , bút dạ .

Tên truyện

Nhân
người

vật

là Nhân vật là vật
( con người , đồ vật , cây
cối ,…)

2 Tranh minh hoạ câu chuyện trang 14 , SGK .
III. Hoạt động trên lớp:

Hoạt động của thầy
1. KTBC:

Hoạt động của trò

- Gọi 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi : Bài - 2 HS trả lời .
văn kể chuyện khác bài văn không phải là
văn kể chuyện ở những điểm nào ?
- Gọi 2 HS kể lại câu chuyện đã giao ở
tiết trước .

- 2 HS kể chuyện .

- Nhận xét và cho điểm từng HS .
- Lắng nghe .

2. Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
- Đặc điểm cơ

bản nhất của văn kể

chuyện là gì ?
- Giới thiệu : Vậy nhân vật trong truyện

- Là chuỗi các sự việc liên quan đến
một hay một số nhân vật .

chỉ đối tượng nào ? Nhân vật trong truyện - Lắng nghe .
có đặc điểm gì ? Cách xây dựng nhân vật
trong truyện như thế nào ? Bài học hôm
nay sẽ giúp các em điều đó .
b) Tìm hiểu ví dụ
Bài 1

- Gọi HS đọc yêu cầu .
- Các em vừa học những câu chuyện
nào ?

- 1 HS đọc yêu cầu trong SGK .
- Truyện : Dế Mèn bênh vực kẻ yếu ,
Sự tích hồ Ba Bể .

Chia nhóm , phát giấy và yêu cầu HS
hoàn thành .

- Làm việc trong nhóm .


- Gọi 2 nhóm dán phiếu lên bảng , các
nhóm khác nhận xét , bổ sung để có lời - Dán phiếu , nhận xét , bổ sung .
giải đúng .
Lời giải :
Tên truyện
Nhân vật là người
Nhân vật là vật

Sự tích hồ BA Bể

- Hai mẹ con bà nông dân .
- Bà cụ ăn xin .
- Những người dự lể hội .
- Giao long

Dế Mèn bênh vực kẻ yếu .

- Nhân vật trong truyện có thể là ai ?

- Dế Mèn
- Nhà Trò

- Giảng bài : Các nhân vật trong truyện có
thể là người hay các con vật , đồ vật , cây

- Bọn Nhện

cối đã được nhân hóa . Để biết tính cách
nhân vật đã được thể hiện như thế nào , - Nhân vật trong truyện có thể là


các em cùng làm bài 2 .

người , con vật .

Bài 2

- Lắng nghe .

- Gọi 1 HS đọc yêu cầu .
- Yêu cầu HS thảo luận cặp đôi .

- 1 HS đọc yêu cầu trong SGK .

- Gọi HS trả lời câu hỏi .

- 2 HS ngồi cùng bàn thảo luận .

- Nhận xét đến khi có câu trả lời đúng .

- HS tiếp nối nhau trả lời đến khi có
câu trả lời đúng là :
+ Dế Mèn có tính cách : khảng khái ,
thương người , ghét áp bức bất công ,
sẵn sàng làm việc nghĩa bênh vực kẻ
yếu . Căn cứ vào hành động : “ xòe
cả hai càng ra ” , “ dắt Nhà Trò đi ” ;
lời nói : “ em đừng sợ , hãy trở về
cùng với tôi đây . Đứa độc ác không
thể cậy khỏe ăn hiếp kẻ
yếu ” .
+ Mẹ con bà nông dân có lòng nhân
hậu , sẵn sàng giúp đỡ mọi người khi
gặp hoạn nạn . Căn cứ vào việc làm :
cho bà lão ăn xin ăn , ngủ trong nhà ,
hỏi bà cách giúp người bị nạn , chèo
thuyền cứu giúp dân làng .

- Nhờ đâu mà em biết tính cách của nhân
vật ấy ?

- Nhờ hành động , lời nói của nhân
vật nói lên tính cách của nhân vật ấy .


- Giảng bài : Tính cách của nhân vật bộc - Lắng nghe .
lộ qua hành động , lời nói , suy nghĩ , …

của nhân vật .
c) Ghi nhớ
- Gọi HS đọc phần Ghi nhớ .

- 3 đến 4 HS đọc thành tiếng phần
Ghi nhớ

- Hãy lấy ví dụ về tính cách của nhân vật - 3 đến 5 HS lấy ví dụ theo khả năng
trong những câu chuyện mà em đã được ghi nhớ của mình .
đọc hoặc nghe .

· Nhân vật trong truyện Rùa và Thỏ là
con vật có tính

kiêu ngạo , huênh

hoang , coi thường người khác khi chế
nhạo và thách đấu với rùa .
· Rùa là con vật khiêm tốn , kiên trì ,
bền bỉ khi trả lời và chạy thi với Thỏ .
· Ngựa con trong truyện Cuộc chạy
đua trong rừng có tính chủ quan khi
không nghe lời ngựa cha .

d) Luyện tập
Bài 1

- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp . Cả

- Gọi HS đọc nội dung .

lớp theo dõi .

- Hỏi :

+ Câu chuyện có các nhân vật : Ni-ki-

+ Câu chuyện ba anh em có những nhân ta , Gô-ra , Chi-ôm-ca , bà ngoại .


vật nào ?

+ Ba anh em tuy giống nhau nhưng

+ Nhìn vào tranh minh họa, em thấy ba hành động sau bữa ăn lại rất khác
nhau .
anh em có gì khác nhau ?
- Yêu cầu HS đọc thầm câu chuyện và trả - 2 HS ngồi cùng bàn trao đổi , thảo
luận .
lời câu hỏi .
+ Bà nhận xét tính cách của từng cháu - HS tiếp nối nhau trả lời . Mỗi HS
như thế nào ? Dựa vào căn cứ nào mà bà chỉ nói về 1 nhân vật .
nhận xét như vậy ?

· Ni-ki-ta ham chơi , không nghĩ đến
người khác , ăn xong là chạy tót đi
chơi .
· Gô-ra : hơi láu vì lén hắt những
mẫu bánh vụn xuống đất .
· Chi-ôm-ca : thì biết giúp đỡ bà và

nghĩ đến chim bồ câu nữa , nhặt mẫu

+ Theo em nhờ đâu bà có nhận xét như bánh vụn cho chim ăn .
vậy ?

+ Nhờ quan sát hành động của ba anh

+ Em có đồng ý với những nhận xét của em mà bà đưa ra nhận xét như vậy .
bà về tính cách của từng cháu không ?

+ Em có đồng ý với những nhận xét

Vì sao ?

của bà về tính cách của từng cháu . Vì
qua việc làm của từng cháu đã bộc lộ
tính cách của mình .

- Giảng bài : Hành động của các nhân vật
đã bộc lộ tính cách của mình .
Ni-ki-ta : ích kỉ , chỉ nghĩ đến ham thích

- Lắng nghe .


của mình , ăn xong là chạy tót đi chơi .
Gô-ra : láu cá, lén hắt những mẫu bánh
vụn xuống đất để không phải dọn .
Chi-ôm-ca : thì chăm chỉ và nhân hậu .
Em biết giúp bà lau bàn và nhặt mẩu

bánh vụn cho chim bồ câu .
Bài 2
- Gọi HS đọc yêu cầu .
- Yêu cầu HS thảo luận về tình huống để
trả lời câu hỏi :
+ Nếu là người biết quan tâm đến người
khác , bạn nhỏ sẽ làm gì ?

- 2 HS đọc yêu cầu trong SGK .
- HS thảo luận trong nhóm nhỏ và
tiếp nối nhau phát biểu .
+ Nếu là người biết quan tâm đến
người khác , bạn nhỏ sẽ : chạy lại ,
nâng em bé dậy , phủi bụi và bẩn trên
quần áo của em, xin lỗi em , dỗ em bé
nín khóc , đưa em bé về lớp ( hoặc về
nhà ) , rủ em cùng chơi những trò

+ Nếu là người không biết quan tâm đến
người khác , bạn nhỏ sẽ làm gì ?

chơi khác ,…
+ Nếu là người biết quan tâm đến
người khác , bạn nhỏ sẽ bỏ chạy để
tiếp tục nô đùa , cứ vui chơi mà chẳng
để ý gì đến em bé cả .

-GV kết luận về hai hướng kể chuyện . - Suy nghĩ và làm bài độc lập .
Chia lớp thành hai nhóm và yêu cầu mỗi
nhóm kể chuyện theo một hướng .

- Gọi HS tham gia thi kể . Sau mỗi HS
kể ,GV

gọi HS khác nhận xét và cho - 7 HS tham gia thi kể .
điểm từng HS .
3. Củng cố, dặn dò
- Nhận xét tiết học .
- Dặn dò HS về nhà học thuộc phần Ghi
nhớ .
- Dặn dò HS về nhà viết lại câu chuyện
mình vừa xây dựng vào vở và kể lại cho
người thân nghe .
- Nhắc nhở HS luôn quan tâm đến người
khác .