Bài học về nhân cách, lối sống qua chuyện về Thái sư Trần Thủ Độ, Thái phó Tô Hiến Thành

Thái phó Tô Hiến Thành và Thái sư Trần Thủ Độ là hai danh nhân văn hoá đất Việt, hai người có công
rất lớn đối với sự thịnh vượng của hai triều đại phong kiến Việt Nam. Họ là những tấm gương sáng về lối
sống và nhân cách. Qua câu chuyện về Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ, ngưuời viết sử hướng đến mục
đích đề cao lòng trung thực, ca ngợi tấm lòng luôn vì dân vì nước của họ. Cả hai vị t¬ướng đầu triều này
đều luôn đặt quyền lợi của dân tộc, đất nước lên trên quyền lợi gia đình và cộng đồng. Câu chuyện về hai
vị tướng này mang đến cho chúng ta những bài học nhân sinh vô cùng quý giá.
Trung thực là phẩm chất vô cùng đáng quý ở mỗi ng¬ười. Trung thực với mọi ngư¬ời xung quanh, trung
thực với chính mình chúng ta sẽ không làm điều gì khuất tất. Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ đều là
những con ngư¬ời rất trung thực và thẳng thắn. Là những ng¬ười đứng đầu triều, mỗi lời nói, mỗi cách
ứng xử đều ảnh h¬ưởng đến v¬ương pháp, vì thế họ luôn trung thực và công bằng khi giải quyết công
việc.
Thế nh¬ưng điều đáng trân trọng và đáng để chúng ta học tập ở hai con ngư¬ời ấy chính là tấm lòng mình
vì mọi ng¬ười. Điểm chung giữa Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ chính là tấm lòng luôn vì nư¬ớc vì dân,
biết đặt quyền lợi của tập thể lên trên quyền lợi cá nhân. Đó là biểu hiện của tinh thần trách nhiệm đối với
dân tộc, đối với cộng đồng. Trần Thủ Độ ban th¬ởng cho người lính canh vì anh ta đã giữ nghiêm phép
n¬ước, mặc dù anh ta làm trái ý của Linh Từ quốc mẫu. Ông ban th¬ởng cho ng¬ười dám nói thẳng nói
thật với đức vua dù ng¬ười đó nói không tốt về mình. Dù việc nhỏ hay việc lớn, Trần Thủ Độ đều vì mục
đích giữ nghiêm phép n¬ước. Một chức câu đ¬ương nhỏ dành cho ng¬ười họ hàng của Linh Từ quốc mẫu
– vợ ông – là việc không khó. Nhưng ông không làm theo ý của vợ. Bởi vì, ông không muốn một chút lợi
lộc nhỏ của ng¬ời thân làm phép n¬ước không nghiêm, sử việc không công bằng. Vì trách nhiệm nặng nề
mà triều đình đã đặt lên vai, thái s¬ư Trần Thủ Độ đã sẵn sàng hy sinh những quyền lợi riêng t¬ư để giữ
nguyên phép n¬ước.
Thái phó Tô Hiến Thành cũng không vì miếng mồi danh vọng, tiền bạc mà làm trái đạo trời. Ông cũng
không sợ cả những lời doạ nạt. Ông đã dũng cảm bảo vệ di chúc của nhà vua. Vì quyền lợi của dân tộc,
ông đã tiến cử ngư¬ời thực sự có tài chứ không tiến cử ng¬ười ngày đêm hầu hạ mình.
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta vẫn phải th¬ường xuyên đối phó với những mâu thuẫn giữa lợi ích
cá nhân và lợi ích cộng đồng. Nhiều khi một chút lợi của riêng mình lại gây nên những thiệt hại cho tập
thể, cho mọi ng¬ười xung quanh. Những tấm g¬ương sáng về nhân cách và lối sống của người xư¬a nhắc
nhở chúng ta phải sống sao cho phải đạo, phải biết điều hoà mối quan hệ giữa quyền lợi của bản thân và
lợi ích của tập thể, của những ng¬ười xung quanh, không nên chỉ lo cho bản thân mình. Có nhiều ng¬ười,
vì cái lợi tr¬ớc mắt của bản thân đã sẵn sàng gây nên tai hoạ hoặc những mầm hoạ cho cả xã hội. Khi làm

việc gì chúng ta cũng phải cân nhắc cái lợi và cái hại nó gây nên cho xã hội.
Để trở thành những con ng¬ời có ích cho xã hội, chúng ta còn phải biết nhìn xa trông rộng, phải biết sống
đúng đạo làm ng¬ười. Xã hội sẽ tốt đẹp hơn nếu mỗi ng¬ời đều có trách nhiệm, đều có ý thức xây dựng
tập thể. Sự ích kỷ, chỉ bo bo quyền lợi của riêng mình sẽ khiến cho con ngư¬ời sống nhỏ nhen và tính
toán. Mà những tính toán nhỏ nhen bao giờ cũng gây nên những điều không tốt cho ng¬ười khác và cho
cả bản thân ng¬ười ích kỷ. Thái phó Tô Hiến Thành và Thái s¬ư Trần Thủ Độ là những tấm gương sáng
ngời về nhân cách. Họ mang những trách nhiệm vô cùng nặng nề đối với triều đình, cách ứng xử của họ
liên quan đến lợi ích, sự sống còn của cả một triều đình nên họ phải cân nhắc, phải thận trọng. Chúng ta
chỉ là những con ng¬ười bình thư¬ờng song cũng vẫn là một cá nhân của xã hội. Hành động của chúng ta
cũng liên quan đến những ng¬ời xung quanh nên chúng ta cũng phải biết xử xự sao cho đúng, cho hợp lẽ
phải, lẽ đời.
Biết sống vì mọi nưg¬ời, sẵn sàng hy sinh lợi ích của bản thân để củng cố lợi ích của dân tộc là truyền
thống, lối sống vô cùng tốt đẹp của nhân dân ta. Và những anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá là những


tấm g¬ương sáng người, là biểu t¬ượng đẹp đẽ cho tinh thần ấy. Lòng trung thực, tinh thần tập thể và
trách nhiệm đối với nhân dân, với đất n¬ước là những điểm sáng trong nhân cách và lối sống của những
người nh¬ư Tô Hiến Thành và Trần Thủ Độ, là những tấm g¬ương để chúng ta soi mình và sửa mình sao
cho hợp lẽ đời.
(HỒNG MAI)