phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần xăng dầu dầu khí bạc liêu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

THẠCH MỸ CHI

PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Kinh tế học
Mã số ngành: 52310101

Tháng 12 - 2014


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH

THẠCH MỸ CHI
MSSV: 4113880

PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành: Kinh tế học
Mã số ngành: 52310101

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

HUỲNH THỊ KIM UYÊN

Tháng 12 – 2014


LỜI CẢM TẠ
Trong suốt gần 4 năm học tại trường Đại Học Cần Thơ, em đã nhận được
nhiều tình cảm cùng với sự chỉ dẫn tận tình đặc biệt là trong quá trình giảng
dạy và truyền đạt những kiến thức trong học tập và các kinh nghiệm trong
cuộc sống từ các Thầy, Cô. Và chính bản thân em cũng đã học hỏi được rất
nhiều điều từ sự chỉ dạy đó. Em xin phép gửi lời cảm ơn rất chân thành đến
các Thầy, Cô thuộc Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, đặc biệt nhất là cô
Huỳnh Thị Kim Uyên là người đã chỉ dẫn và giúp đỡ em rất tận tình trong quá
trình làm luận văn của mình, nhất là vào lúc em bị vấp phải một khó khăn lớn
nhất mà từ trước đến giờ em chưa gặp phải trên chặn đường học tập của mình.
Ngoài ra, em cũng xin gửi lời cảm ơn đến công ty cổ phần Xăng dầu Dầu
khí Bạc Liêu đã cho em thực tập trong suốt quá trình làm đề tài này. Và đặc
biệt em cũng xin cảm ơn anh Trần Quân Bảo là người đã nhiệt tình chỉ dẫn và
cung cấp số liệu để em hoàn thành bài luận văn của mình.
Và cuối cùng em xin gửi đến quý Thầy, Cô trường Đại Học Cần Thơ
Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh, Cô Huỳnh Thị Kim Uyên và các anh, chị
thuộc bộ phận kế toán tài chính của công ty cổ phần xăng dầu dầu khí Bạc
Liêu lời chúc sức khỏe, luôn thành đạt trong công việc và cuộc sống.

Cần thơ, ngày…. Tháng…. năm 2014
Người thực hiện
(Ký và ghi rõ họ tên)

Thạch Mỹ Chi

i


TRANG CAM KẾT
Tôi xin cam đoan đề tài này là do chính tôi thực hiện, được hoàn thành
dựa trên kết quả nghiên cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được
dùng cho bất cứ luận cùng cấp nào khác.

Cần Thơ, ngày…. Tháng…. năm 2014
Người thực hiện
(Ký và ghi rõ họ tên)

Thạch Mỹ Chi

ii


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
Ngày…. Tháng….năm 2014
Thủ trưởng đơn vị
(Ký tên và đóng dấu)

iii


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................

........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
Ngày…. Tháng….năm 2014
Giáo viên hướng dẫn
(Ký và ghi rõ họ tên)

Huỳnh Thị Kim Uyên

iv


MỤC LỤC
CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU............................................................................1
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.............................................................................1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ......................................................................2
1.2.1 Mục tiêu chung ...................................................................................2

1.2.2 Mục tiêu cụ thể ...................................................................................2
1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .........................................................................2
1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU.........................................................................3
1.4.1 Phạm vi về không gian........................................................................3
1.4.2 Phạm vi về thời gian ...........................................................................3
1.4.3 Đối tượng nghiên cứu .........................................................................3
1.5 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU ..........................................................................3
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......5
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN .....................................................................................5
2.1.1 Những vấn đề chung liên quan đến phân tích hoạt động kinh doanh ...5
2.1.1.1 Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh ..................................5
2.1.1.2 Đối tượng phân tích hoạt động kinh doanh ..................................5
2.1.1.3 Nhiệm vụ của phân tích hoạt động kinh doanh .............................5
2.1.1.4 Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh................................5
2.1.2 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh............................6
2.1.2.1 Doanh thu ....................................................................................6
2.1.2.2 Chi phí .........................................................................................6
2.1.2.3 Lợi nhuận.....................................................................................7
2.1.3 Lý thuyết về các chỉ số tài chính cơ bản đánh giá hiệu quả hoạt động
kinh doanh...................................................................................................7
2.1.3.1 Các hệ số hoạt động.....................................................................7
2.1.3.2 Các tỷ số về khả năng sinh lời......................................................8
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..............................................................9
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu..............................................................9
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu ............................................................9
CHƯƠNG 3 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU
KHÍ BẠC LIÊU...........................................................................................11
3.1 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC
LIÊU .............................................................................................................11
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty ..................................11

3.1.2 Ngành nghề kinh doanh ....................................................................12
3.1.3 Bộ máy tổ chức của công ty..............................................................12
3.1.3.1 Cơ cấu tổ chức quản lý công ty .................................................12
3.1.3.2 Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban ..................................13

v


3.2 THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN CỦA CÔNG TY....................................14
3.2.1 Thuận lợi ..........................................................................................14
3.2.2 Khó khăn ..........................................................................................15
3.3 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY.....................................16
3.4 KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG
TY TỪ NĂM 2011 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 .................................16
CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU.............21
4.1 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH DOANH THU CỦA CÔNG TY TỪ NĂM
2011 ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014........................................................21
4.1.1 Phân tích chung về tình hình doanh thu của công ty qua các năm hoạt
động ..........................................................................................................21
4.1.2 Phân tích doanh thu theo thành phần.................................................22
4.2 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH CHI PHÍ CỦA CÔNG TY TỪ NĂM 2011
ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 ................................................................27
4.2.1 Phân tích chung về tình hình chi phí của công ty qua các năm hoạt
động ..........................................................................................................27
4.2.2 Phân tích chi phí theo thành phần .....................................................28
4.3 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN CỦA CÔNG TY TỪ NĂM 2011
ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 ................................................................33
4.3.1 Phân tích chung về tình hình lợi nhuận của công ty qua các năm hoạt
động ..........................................................................................................33

4.3.2 Phân tích lợi nhuận theo thành phần .................................................35
4.3.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận.................................41
4.4 PHÂN TÍCH CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY TỪ NĂM 2011
ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2014 ................................................................43
4.4.1 Các hệ số hoạt động..........................................................................43
4.4.2 Các hệ số sinh lời..............................................................................47
CHƯƠNG 5 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH CHO CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ
BẠC LIÊU ...................................................................................................53
5.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CÒN TỒN ĐỌNG TRONG CÔNG TY....................53
5.2 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
CHO CÔNG TY............................................................................................54
5.2.1 Về chí phí .........................................................................................54
5.2.2 Về doanh thu ....................................................................................55
CHƯƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...............................................57
6.1 KẾT LUẬN.............................................................................................57
6.2 KIẾN NGHỊ ............................................................................................58

vi


6.2.1 Đối với công ty .................................................................................58
6.2.2 Đối với chính quyền địa phương.......................................................58
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................60
PHỤ LỤC .....................................................................................................62

vii


DANH SÁCH BẢNG

Bảng 3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty từ năm 2011-6T/ 2014..17
Bảng 3.2 Chênh lệch kết quả hoạt động kinh doanh của công ty từ năm 20116T/2014………………………………………………………………………17
Bảng 4.1 Doanh thu theo thành phần của công ty từ năm 2011- 6T/2014…..23
Bảng 4.2 Chênh lệch doanh thu theo thành phần của công ty từ năm 20116T/2014………………………………………………………………………24
Bảng 4.3 Chi phí theo thành phần của công ty từ năm 2011-6T/2014………28
Bảng 4.4 Chênh lệch chi phí theo thành phần của công ty từ năm 20116T/2014………………………………………………………………………30
Bảng 4.5 Lợi nhuận theo thành phần của công ty từ năm 2011-6T/2014……36
Bảng 4.6 Chênh lệch lợi nhuận theo thành phần của công ty từ năm 20116T/2014……………………………………………………………………....37
Bảng 4.7 Số liệu phân tích sự chênh lệch lợi nhuận của công ty từ năm 2011 –
6T/2014………………………………………………………………………42
Bảng 4.8 Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận…………………...43
Bảng 4.9 Các hệ số hoạt động của công ty từ năm 2011-6T/2014…………..44
Bảng 4.10 Các hệ số sinh lời của công ty từ năm 2011-6T/2014……………48

viii


DANH SÁCH HÌNH
Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức công ty………………………………………………12
Hình 4.1 Biểu đồ tình hình tổng doanh thu của công ty từ năm 20116T/2014............................................................................................................21
Hình 4.2 Biểu đồ tình hình tổng chi phí của công ty từ năm 2011-6T/2014...27
Hình 4.3 Biểu đồ các thành phần chi phí của công ty từ năm 2011-6T/2014..33
Hình 4.4 Biểu đồ tình hình lợi nhuận sau thuế của công ty từ năm 2016T/2014………………………………………………………………………34
Hình 4.5 Biểu đồ lợi nhuận theo thành phần của công ty từ năm 20116T/2014………………………………………………………………………40

ix


DANH MỤC VIẾT TẮT
CPBH: chi phí bán hàng

CPQLDN: Chi phí quản lý doanh nghiệp
DTBHVCCDV: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
DTHĐTC: Doanh thu hoạt động tài chính
DTT: Doanh thu thuần
GVHB: Giá vốn hàng bán
HĐKD: Hoạt động kinh doanh
HTK: Hàng tồn kho
LNST: lợi nhuận sau thuế
NNH: Nợ ngắn hạn
NPT: Nợ phải trả
TNV: Tổng nguồn vốn
TSCĐ: Tài sản cố định
TSDH: Tài sản dài hạn
TSLĐ: Tài sản lưu động
TSNH: tài sản ngắn hạn
TTS: Tổng tài sản
VCSH: Vốn chủ sở hữu
ROA: Tỷ suất sinh lời trên tài sản
ROE: Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu
ROS: Tỷ suất sinh lời trên doanh thu

x


CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, sự cạnh tranh của các doanh
nghiệp luôn ngày càng gay gắt. Mỗi doanh nghiệp đều muốn tồn tại và phát
triển bắt buộc họ không ngừng gia tăng việc sản xuất kinh doanh của mình,

luôn không ngừng vươn tới mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận. Khi Việt Nam gia
nhập WTO vào năm 2007, điều này đã tạo nên sự phát triển mới cho nền kinh
tế của nước nhà, đồng thời giúp các doanh nghiệp trong nước có thể mở rộng
ra thị trường nước ngoài, tạo nên mối quan hệ vững chắc giữa Việt Nam với
nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh việc hội nhập, thì các doanh
nghiệp Việt Nam phải chịu sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp khác trong và
ngoài nước là điều không thể tránh khỏi. Để được đứng vững trên thị trường
đòi hỏi các doanh nghiệp phải kinh doanh có lợi nhuận, đồng thời giúp các
doanh nghiệp tự hoàn thiện chính mình. Theo số liệu của tổng cục thống kê
Việt Nam tính chung 6 tháng đầu năm 2014 cả nước có 37.315 doanh nghiệp
đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký 230.900 tỷ đồng, giảm 4,1% về số
doanh nghiệp đăng ký thành lập và tăng 19,3% về số vốn đăng ký so với cùng
kỳ năm 2013 và có 33.454 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động và bị giải thể.
Qua số liệu đó cho ta thấy việc gia nhập kinh doanh của các doanh nghiệp Việt
Nam đang ngày càng gặp khó khăn. Để được tồn tại và phát triển trên thương
trường đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược kinh doanh tinh tế cũng
như việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì vậy việc
phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là một vấn đề rất
quan trọng, giúp các doanh nghiệp có thể đánh giá được thực trạng hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp mình như thế nào, có hiệu quả hay không và từ
đó có thề đề ra các giải pháp nhằm hạn chế các rủi ro, phát huy thêm những
điểm mạnh, sở trường của mình để từ đó tạo thêm nhiều điều kiện giúp doanh
nghiệp mở rộng quy mô sản xuất, tăng hiệu quả kinh doanh.
Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh giúp các doanh nghiệp biết được
tình hình hoạt động kinh doanh của mình cũng như sự phát triển của doanh
nghiệp trong tương lai thông qua các chỉ tiêu kinh tế như: doanh thu, chi phí,
lợi nhuận, các chỉ số tài chính…. Dựa vào những chỉ tiêu đó, doanh nghiệp có
thể đề ra các kế hoạch kinh doanh và dự đoán được doanh nghiệp kinh doanh
có lợi nhuận hay không, khả năng sinh lời là bao nhiêu, để từ đó đưa ra các
quyết định đầu tư, mở rộng kinh doanh cho doanh nghiệp trong tương lai.

1


Công ty cổ phần Xăng dầu Dầu khí Bạc Liêu là một doanh nghiệp nhà
nước với chức năng kinh doanh thương mại nội địa và xuất nhập khẩu trực
tiếp. Công ty luôn có những phương hướng hoạt động đúng đắn, không ngừng
nâng cao năng lực cạnh tranh. Mạng lưới kinh doanh của công ty tương đối
rộng, chính vì thế công ty luôn chú trọng trong việc điều hành quản lý hoạt
động kinh doanh của công ty. Tính đến thời điểm hiện tại công ty có vốn điều
lệ 21.550.000.000 đồng. Vì thế lợi nhuận luôn là nhiệm vụ hàng đầu của công
ty, thông qua đó để công ty có thể tiếp tục hoạt động tốt hơn đòi hỏi cần phải
có các chính sách quản lý phù hợp giúp công ty đạt được lợi nhuận tối đa,
năng cao khả năng cạnh tranh và luôn tìm ra các giải pháp để giải quyết những
vấn đề còn tồn đọng trong công ty. Nhận thấy tầm quan trọng trong việc phân
tích kết quả hoạt động kinh doanh, cho nên tác giả đã chọn “Phân tích kết quả
hoạt động kinh doanh của công ty cổ phần Xăng dầu Dầu khí Bạc Liêu”
làm đề tài nghiên cứu. Thông qua đó có thể hiểu rõ hơn hoạt động kinh doanh
của công ty trong thời gian qua như thế nào và từ đó đưa ra các giải pháp giúp
cho công ty cải thiện kết quả hoạt động kinh doanh của mình.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần Xăng dầu
Dầu khí Bạc Liêu từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014. Từ đó đề xuất
những giải pháp nhằm giúp công ty nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
trong thời gian tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
(1) Phân tích tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty từ năm
2011 đến 6 tháng đầu năm 2014.
(2) Phân tích các chỉ số tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh

doanh của công ty từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014.
(3) Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh công
ty trong thời gian tới.
1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
Tình hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận của công ty như thế nào?
Thông qua các chỉ tiêu tài chính, tình hình hoạt động kinh của công ty
qua các năm như thế nào?
Giải pháp nào để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty
trong thời gian tới?

2


1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1 Phạm vi về không gian
Đề tài được thực hiện tại công ty cổ phần Xăng dầu Dầu khí Bạc Liêu.
1.4.2 Phạm vi về thời gian
Đề tài được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 8-11/2014.
Số liệu được thu thập dùng trong nghiên cứu trong khoảng thời gian từ
năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014.
1.4.3 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là kết quả hoạt động kinh doanh của
công ty cổ phần Xăng dầu Dầu khí Bạc Liêu.
1.5 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
Có rất nhiều đề tài nghiên cứu về phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh, nhưng trong phạm vi nghiên cứu của đề tài, tác giả không thể trình bày
hết các nghiên cứu trước đây, mà chỉ liệt kê một số đề tài nghiên cứu đặc biệt
có liên quan đến đề tài mà tác giả đang thực hiện và sử dụng nó để làm tài liệu
tham khảo cho đề tài của mình:
Lai Nguyễn Bảo Ngọc, 2011 “Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh

công ty cổ phần cơ khí điện máy Cần Thơ”. Luận văn tốt nghiệp. Đại học Cần
Thơ. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này là nhằm tìm hiểu, phân tích kết quả
hoạt động kinh doanh của công ty Cổ phần Cơ khí Điện máy Cần Thơ từ năm
2008 đến 6 tháng đầu năm 2011. Từ đó đề ra giải pháp khắc phục những tồn
tại và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh cho công ty. Kết hợp với
phương pháp so sánh tương đối, tuyệt đối để đánh giá kết quả cho thấy doanh
thu của công ty tăng qua mỗi năm từ đó kéo theo lợi nhuận của công ty cũng
tăng lên qua các năm. Bên cạnh đó tác giả còn phân tích các chỉ số tài chính
của công ty để đánh giá được hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty qua
mỗi năm.
Nguyễn Thị Phương Thảo, 2009 “Phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh tại công ty xăng dầu Vĩnh Long”. Luận văn tốt nghiệp. Đại học Cần
Thơ. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài này là phân tích kết quả hoạt động kinh
doanh tại công ty Xăng Dầu Vĩnh Long qua 3 năm từ năm 2006-2008 từ đó
đánh giá đúng thực trạng hoạt động của công ty, từ đó đưa ra những biện pháp
nhằm làm cho hoạt động của doanh nghiệp đạt được hiệu quả hơn. Đề tài này
đã sử dụng phương pháp so sánh tương đối tuyệt đối và phương pháp thay thế
liên hoàn. Kết quả cho thấy công ty quá trình hoạt động của công ty chưa được

3


khả quan, cụ thể là lợi nhuận của công ty bị giảm qua các năm, đồng thời các
tỉ số tài chính của công ty chưa được tốt, chẳng hạn như các chỉ tiêu lợi nhuận
bị giảm dần qua 3 năm hoạt động.
Nguyễn Thị Trúc Giang, 2010 “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
tại công ty TNHH thương mại và dịch vụ Hoàng Hà”. Luận văn tốt nghiệp.
Đại học Cần Thơ. Bài nghiên cứu này nhằm phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty qua ba năm từ năm 2007 đến năm 2009, từ đó đề ra giải
pháp nhằm giúp công ty haotj động kinh doanh được hiệu quả hơn. Đề tài này

đã sử dụng phương pháp so sánh tương đối và tuyệt đối. Kết quả cho thấy
trong 3 năm qua công ty hoạt động chưa đạt hiệu quả cao, cụ thể doanh thu
giảm dần từ đó kéo theo lợi nhuận cũng giảm xuống, cụ thể: từ 81,40 triệu
đồng năm 2007 lợi nhuận giảm còn 68,42 triệu đồng vào năm 2009. Về các
chỉ số tài chính đều cho thấy hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty chưa
đạt, kết quả giảm dần từ năm 2007 đến 2009, ví dụ tỷ suất lợi nhuận trên tổng
tài sản (ROA): năm 2007 đạt 3,06% đến năm 2009 giảm còn 2,63%.

4


CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1.1 Những vấn đề chung liên quan đến phân tích hoạt động kinh
doanh
2.1.1.1 Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh
Phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu để đánh giá toàn
bộ quá trình và kết quả của hoạt động kinh doanh, các nguồn tiềm năng cần
khai thác ở doanh nghiệp, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp để
nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. (Trịnh
Văn Sơn, 2005.Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh. Đại học Huế).
2.1.1.2 Đối tượng phân tích hoạt động kinh doanh
Đối tượng của phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình và kết quả của
hoạt động kinh doanh cùng với sự tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến
quá trình và kết quả đó, được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu kinh tế.( Bùi
Văn Trịnh, 2010. Bài giảng phân tích hoạt động kinh doanh. Đại Học Cần
Thơ).
Kết quả của hoạt động kinh doanh mà ta nghiên cứu có thể là kết quả của
từng giai đoạn riêng biệt như kết quả mua hàng, sản xuất, bán hàng…hay có

thể là kết quả tổng hợp của quá trình kinh doanh, tài chính…
2.1.1.3 Nhiệm vụ của phân tích hoạt động kinh doanh
- Kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ
tiêu kinh tế đã xây dựng.
- Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm nguyên nhân
gây nên các mức độ ảnh hưởng đó.
- Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác tiềm năng và khắc phục những
tồn tại yếu kém.
- Xây dựng phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định.
2.1.1.4 Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh
- Kiểm tra đánh giá thông qua các chỉ tiêu kinh tế đã xây dựng
- Giúp doanh nghiệp nhìn nhận đúng đắn khả năng, sức mạnh và hạn chế
của doanh nghiệp.

5


- Giúp doanh nghiệp dự báo được những cơ hội cũng như những mối đe
dọa có thể xảy ra trong tương lai.
- Là công cụ trong việc thực hiện những chức năng quản trị có hiệu quả
của doanh nghiệp.
- Phát hiện khả năng tiềm tàng.
2.1.2 Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh
2.1.2.1 Doanh thu
Doanh thu là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh
nghiệp, phản ánh tình hình tiêu thụ hàng hóa trong kì của doanh nghiệp, và là
chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh thu từ hoạt
động kinh doanh là toàn bộ số tiền thu được từ việc bán hàng hóa, sản phẩm,
cung cấp dịch vụ và các khoản doanh thu khác. Doanh thu bao gồm:
Doanh thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá trị sản phẩm hàng hóa,

dịch vụ mà doanh nghiệp đã bán ra trong kì.
Doanh thu từ hoạt động tài chính là các khoản thu nhập mà doanh nghiệp
có được từ các khoản tài chính như: góp vốn liên doanh, hoạt động đầu tư mua
bán chứng khoán, thu tiền lãi, cho vay…
Thu nhập khác là các khoản thu nhập mà doanh nghiệp có được hay
không phải từ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình như: thanh lý tài sản cố
định, thu tiền khoản nợ khó đòi, bảo hiểm, bồi thường.
2.1.2.2 Chi phí
Chi phí là những khoản tiền mà doanh nghiệp bỏ ra để phục vụ cho hoạt
động sản xuất kinh doanh. Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, chi
phí bao gồm:
- Giá vốn hàng bán: là số tiền mà doanh nghiệp bỏ ra để mua hàng hóa,
phục vụ cho việc kinh doanh của doanh nghiệp hay là giá thực tế xuất kho của
số sản phẩm, hàng hóa đã được xác định tiêu thụ.
- Chi phí bán hàng: gồm các chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản
phẩm, hàng hóa, dịch vụ, đóng gói sản phẩm, bao bì tiền lương, các khoản trả
cho nhân viên.
- Chi phí quản lý doanh nghiệp: là những chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra
cho những việc có liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty như chi phí
nhân viên quản lý , chi phí vận chuyển, phí thiết bị văn phòng, công cụ, dụng
cụ, khấu hao tài sản cố định…

6


2.1.2.3 Lợi nhuận
Lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa doanh thu và chi phí bỏ ra trong kỳ,
đây là một chỉ tiêu mà hầu hét người sản xuất kinh doanh mong đợi.
* Một số khái niệm lợi nhuận có liên quan:
- Lợi nhuận gộp: là lợi nhuận thu được của công ty sau khi lấy tổng

doanh thu trừ đi các khoản giảm trừ như giảm giá hàng bán bị trả lại, thuế tiêu
thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu và trừ giá vốn hàng bán.
- Lợi nhuận trước thuế: là lợi nhuận đạt được trong quá trình sản xuất
kinh doanh.
- Lợi nhuận sau thuế: là phần còn lại sau khi nôp thuế thu nhập doanh
nghiệp cho ngân sách Nhà nước, lợi nhuận sau thuế dùng để trích lập các quỹ
đối với các doanh nghiệp.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, tùy theo lĩnh vực đầu tư khác nhau,
lợi nhuận cũng được tạo ra từ nhiều hoạt động khác nhau:
- Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh: là lợi nhuận thu được từ hoạt động
kinh doanh thuần của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh kết quả hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ báo cáo. Chỉ tiêu này được tính toán
dựa trên cơ sở lợi nhuận gộp từ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ
chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng hóa, dịch
vụ đã cung cấp trong kỳ báo cáo.
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: phản ánh hiệu quả của hoạt động tài
chính doanh nghiệp. Chỉ tiêu này được tính bằng cách lấy thu nhập hoạt động
tài chính trừ đi các chi phí phát sinh từ hoạt động này.
- Lợi nhuận khác: là những khoản lợi nhuận doanh nghiệp không dự tính
trước hoặc có dự tính trước nhưng ít có khả năng xảy ra. Những khoản lợi
nhuận khác có thể do chủ quan đơn vị hoặc do khách quan đưa tới.
2.1.3 Lý thuyết về các chỉ số tài chính cơ bản đánh giá hiệu quả hoạt
động kinh doanh
2.1.3.1 Các hệ số hoạt động
Hệ số vòng quay hàng tồn kho thể hiện khả năng quản trị hàng tồn kho.
Vòng quay hàng tồn kho là số lần mà hàng hóa tồn kho bình quân luân chuyển
trong kỳ.
Hệ số vòng quay hàng tồn kho thường được so sánh qua các năm để đánh
giá năng lực quản trị hàng tồn kho là tốt hay xấu qua từng năm. Hệ số này lớn

7


hơn cho thấy tốc độ quay vòng của hàng hóa trong kho là nhanh và ngược lại,
nếu hệ số này nhỏ thì tốc độ quay vòng hàng tồn kho thấp.
Hệ số vòng quay hàng tồn kho (HTK) càng cao càng cho thấy doanh
nghiệp bán hàng nhanh và hàng tồn kho không bị ứ động nhiều . Có nghĩa là
doanh nghiệp sẽ ít rủi ro hơn nếu khoản mục hàng tồn kho trong báo cáo tài
chính có giá trị giảm qua các năm.
Hệ số vòng quay HTK = (Giá vốn hàng bán)/(HTK bình
quân)
Vòng quay tổng tài sản dùng để đánh giá hiệu quả của việc sử dụng tài
sản của công ty. Thông qua hệ số này chúng ta có thể biết được với mỗi một
đồng tài sản có bao nhiêu đồng doanh thu được tạo ra.
Hệ số vòng quay tổng tài sản (TTS) càng cao đồng nghĩa với việc sử
dụng tài sản của công ty vào các hoạt động sản xuất kinh doanh càng hiệu quả
Vòng quay TTS = Doanh thu thuần/TTS bình quân
Vòng quay tài sản lưu động (TSLĐ) phản ánh tốc độ luân chuyển tài sản
nhanh hay chậm, và đánh giá khả năng sử dụng tài sản lưu động trong quá
trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này cho biết một đồng
tài sản lưu động tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu. Số vòng quay tài sản lưu
động cao sẽ dẫn đến hiệu quả sử dụng tài sản cao.
Vòng quay TSLĐ = Doanh thu thuần/Tổng TSLĐ bình quân
Vòng quay tài sản cố định giúp đánh giá hiệu quả sử dụng TSCĐ của
doanh nghiệp, cho thấy 1 đồng TSCĐ tham gia vào quá trình sản xuất kinh
doanh sẽ tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu. Chỉ số này càng cao cho thấy hiệu
quả sử dụng TSCĐ của doanh nghiệp càng cao và ngược lại.
Vòng quay TSCĐ = Doanh thu thuần/TSCĐ bình quân
2.1.3.2 Các tỷ số về khả năng sinh lời
Tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA):

Chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp mà không cần
quan tâm đến cấu trúc tài chính. Chỉ tiêu này cho biết công ty tạo ra bao nhiêu
đồng lợi nhuận từ một đồng tài sản.
ROA = (Tổng LN sau thuế)/(Tổng tài sản)
Tỷ suất sinh lời trên doanh thu (ROS):

8


Chỉ tiêu này cho biết một đồng doanh thu thuần từ bán hàng và cung cấp
dịch vụ sẽ tạo ra bao nhiêu đồng lợi nhuận. Tỷ suất này càng cao thì hiệu quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp càng cao.
ROS = LN sau thuế/Doanh thu thuần
Tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE):
Cho biết cứ 1 đồng vốn chủ sở hữu thì tạo ra được bao nhiêu đồng lợi
nhuận. Tỷ số này phụ thuộc vào thời vụ kinh doanh. Ngoài ra, nó còn phụ
thuộc vào quy mô và mức độ rủi ro của công ty.
ROE = (Lợi nhuận sau thuế)/(Vốn chủ sở hữu)
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu
Số liệu thứ cấp được thu thập từ các phòng ban của công ty cổ phần Xăng
dầu Dầu khí Bạc Liêu. Ngoài ra tác giả còn tham khảo những tài liệu, thông
tin từ sách báo, tạp chí chuyên ngành, các trang web khác có liên quan đến đề
tài nghiên cứu.
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu
- Đối với mục tiêu thứ nhất, tác giả sử dụng phương pháp so sánh tương
đối, tuyệt đối để đối chiếu các chỉ tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá kết quả hoạt
động kinh doanh của công ty từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014.
- Đối với mục tiêu thứ hai, tác giả cũng sử dụng phương pháp phân tích
các chỉ số tài chính nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty

từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2014.
- Đối với mục tiêu thứ ba, từ việc phân tích, đánh giá kết quả hoạt động
kinh doanh của công ty thông qua mục tiêu 1 và 2 đề ra các giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty trong thời gian tới.
* Phương pháp so sánh
So sánh là một phương pháp được sử dụng rộng rãi trong phân tích kinh
doanh. Sử dụng phương pháp so sánh là đối chiếu các chỉ tiêu, các hiện tượng
kinh tế đã được lượng hóa có cùng một nội dung, một tính chất tương tự để
xác định xu hướng và mức độ biến động của các chỉ tiêu đó.
Phương pháp so sánh tuyệt đối:
Là hiệu số của hai chỉ tiêu. Chỉ tiêu kỳ phân và chỉ tiêu kỳ gốc, chẳng
hạn như so sánh giữa kết quả thực hiện và kế hoạch hoặc giữa việc thực hiện
kỳ này với việc thực hiện kỳ trước.

9


 F = F1 – F0

Trong đó:  F: phần chênh lệch tăng thêm, giảm giữa hai kỳ
F1: Trị số chỉ tiêu kỳ phân tích
F0: Trị số chỉ tiêu kỳ gốc
Số tuyệt đối là mức độ biểu hiện quy mô, khối lượng giá trị của một chỉ
tiêu kinh tế nào đó trong thời gian, địa điểm cụ thể. Nó có thể tính bằng thước
đo hiện vật, giá trị, giờ công. Số tuyệt đối là cơ sở để tính các chỉ số khác.
So sánh số tuyệt đối của các chỉ tiêu của kinh tế, giữa kỳ kế hoạch và
thực tế, giữa những khoảng thời gian, không gian khác nhau. Để thấy được
mức độ hoàn thành kế hoạch, quy mô phát triển của chỉ tiêu kinh tế nào đó.
Phương pháp so sánh tương đối:
Là tỉ lệ phần trăm (%) của chỉ tiêu kỳ phân tích so với chỉ tiêu kỳ gốc để

thể hiện mức độ hoàn thành kế hoạch hoặc tỉ lệ của các số chênh lệch tuyệt đối
so với chỉ tiêu gốc để nói lên tốc độ tăng trưởng.
 F = (F1/F0)*100 - 100

Trong đó:  F: phần trăm gia tăng của chỉ tiêu phân tích
F1: Trị số chỉ tiêu kỳ phân tích
F0: Trị số chỉ tiêu kỳ gốc
* Phương pháp liên hệ cân đối
Trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hình thành nhiều
mối liên hệ cân đối. Cân đối là sự cân bằng về lượng giữa hai mặt, giữa các
yếu tố của quá trình kinh doanh.
Phương pháp liên hệ cân đối được sử dụng nhiều trong công tác lập và
xây dựng kế hoạch và ngay cả trong công tác hạch toán để nghiên cứu các mối
liên hệ về lượng của các yếu tố và quá trình kinh doanh. Trên cơ sở đó có thể
xác định ảnh hưởng của các nhân tố.
Giả sử có chỉ tiêu: A = a + b – c
Đối tượng phân tích: A  A1  A0
Ảnh hưởng của nhân tố a: = (a1 – a0)
Ảnh hưởng của nhân tố b: = (b1 – b0)
Ảnh hưởng của nhân tố c: = - (c1 – c0)

10


CHƯƠNG 3
KHÁI QUÁT VỀ
CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU
3.1 KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC
LIÊU
3.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty

Đầu năm 1997 do tình hình phân chia tách tỉnh Minh Hải được tách ra
làm hai tỉnh: tỉnh Cà Mau và tỉnh Bạc Liêu. Được sự chỉ đạo trực tiếp của
UBND tỉnh Minh Hải Công ty Thương Nghiệp Minh Hải chuyển giao toàn bộ
về tỉnh Bạc Liêu đổi tên là: Công ty Thương Nghiệp Bạc Liêu.
Trụ sở chính đặt tại 121 Phan Ngọc Hiển, phường 3, thị xã Bạc Liêu.
Điện thoại: 824163 – 824164 – 824165; Fax: 821879
Có tài khoản:
- Ngân hàng Công thương Bạc Liêu số: 102010000331027
- Ngân hàng Ngoại thương chi nhánh Bạc Liêu số: 011.100.005951.5
- Vốn điều lệ: 21.550.000.000
Đầu năm 2004 Công ty Thương Nghiệp Bạc Liêu theo quyết định cổ
phần hóa doanh nghiệp Nhà nước của UBND tỉnh Bạc Liêu chuyển đổi thành
Công ty CP Thương nghiệp Bạc Liêu với 51% vốn nhà nước nắm giữ, 49%
vốn do cổ đông đóng góp.
Cơ cấu tổ chức quản lý hiện nay của công ty đứng đầu là hội đồng quản
trị định ra phương hướng hoạt động của công ty bằng các Nghị quyết Hội
đồng quản trị, Ban giám đốc sẽ thực thi các Nghị quyết trên bằng cách điều
hành toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty theo phương hướng đã được
Hội đồng quản trị quyết định. Tuy quy mô kinh doanh tương đối rộng nhưng
với bộ máy gọn nhẹ vẫn đảm bảo năng suất cao, phân công công tác đúng
chuyên môn giúp cho mọi hoạt động kinh doanh của công ty được vận hành
tốt, mặc dù vẫn còn gặp một ít khó khăn trong vấn đề phân cấp quyền quản lý
và thực hiện nhiệm vụ. Ngoài các cửa hàng trực thuộc công ty còn hai chi
nhánh chính thức tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Cà Mau; chi nhánh tại TP. Hồ
Chí Minh chủ yếu khai thác và cung cấp các nguồn hàng đầu vào cho công ty,
chi nhánh tại Cà Mau chịu trách nhiệm bán ra và quản lý toàn bộ các đơn vị
trực thuộc công ty tại địa bàn tỉnh Cà Mau.

11

Tháng 6 năm 2012, tại Đại Hội cổ đông, Đại hội thồng nhất đổi tên công
ty thành Công ty CP Xăng dầu Dầu khí Bạc Liêu và chuyển trụ sở về số 89,
Hai Bà Trưng, Phường 3, TP. Bạc Liêu.
3.1.2 Ngành nghề kinh doanh
Công ty cổ phần Xăng dầu Dầu khí Bạc Liêu chuyên kinh doanh theo
lĩnh vực thương mại và dịch vụ. Trong đó:
- Lĩnh vực thương mại: kinh doanh các loại xăng dầu, bách hóa, vật
liệu xây dựng và kim khí điện máy.
- Dịch vụ: kinh doanh nhà hàng khách sạn.
3.1.3 Bộ máy tổ chức của công ty
3.1.3.1 Cơ cấu tổ chức quản lý công ty
Cơ cấu quản lý nhân sự của công ty có cơ cấu quản lý gọn nhẹ, trong đó
tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công nhân viên rất cao.Tận dụng hết năng
lực và điều quan trọng là công ty bố trí nhân viên phù hợp với năng lực, trình
độ của từng người.
Hiện nay tổng số lao động của công ty là 168 người trong đó có 51 nữ,
còn lại là nam.
Về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: đại học 17, trung cấp 34, sơ cấp 6,
công nhân kỹ thuật 33.
Về trình độ chính trị: cao cấp 1, trung cấp 9, sơ cấp 12.
Hội đồng quản trị
Ban kiểm soát
Ban giám đốc

Phòng kinh tế TH

Phòng kế toán TC

Các đơn vị trực thuộc

Nguồn: Phòng Kế toán tài chính

Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức của công ty

12


3.1.3.2 Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban
* Hội đồng quản trị và ban giám đốc:
- Xây dựng chiến lược phát triển kinh doanh dài hạn, ngắn hạn, dự án đầu
tư, phương án lieeb doanh, đề án tổ chức quản lý của công ty, quy hoạch đào
tạo lao động, phương án phối hợp kinh doanh của các đơn vị trực thuộc.
- Ký kết và tổ chức thực hiện các hợp đồng kinh tế đã ký với các đối tác,
chỉ đạo xây dựng và phê duyệt các định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá tiền
lương phù hợp với các quy định nhà nước.
- Quyết định phương thức kinh doanh khung giá hoặc giá mua, giá bán
hàng hóa và dịch vụ phù hợp với những quy định của nhà nước và thị trường.
- Kiểm tra các đơn vị trực thuộc việc thực hiện các định mức kinh tế kỹ
thuật, phương thức kinh doanh, tài sản, hàng hóa tiền vốn của công ty.
- Là chủ tài khoản, là người duy nhất ký các phiếu tài chính trong công
ty. Khi giám đốc đi vắng ủy quyền cho một phó giám đốc ký thay.
* Phòng Kinh tế tổng hợp:
Bộ phận kinh doanh:
Là tham mưu chủ đạo cho ban giám đốc và Hội đồng quản trị về công tác
kinh doanh trong đơn vị. Từ đầu năm phải xây dựng kế hoạch kinh doanh mua
vào – bán ra và tồn kho hợp lý để đảm bảo hàng hóa kinh doanh và phục vụ
theo chức năng kinh doanh của công ty.
Khai thác các nguồn hàng và tạo ra những kênh phân phối hợp lý để tiêu
thụ hàng hóa đã khai thác, sử dụng hình thức bán hàng không qua kho để tăng
nhanh vòng quay hàng tồn kho.

Bộ phận tổ chức lao động tiền lương:
Có chức năng tham mưu, giúp việc cho giám đốc điều hành, quản lý lĩnh
vực tổ chức cán bộ, lao động tiền lương và quản lý hành chính.
Làm tham mưu cho giám đốc xây dựng kế hoạch đào tạo đội ngũ cán bộ,
bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, nghiệp vụ chuyên môn cho cán
bộ công nhân lao động.
Lập sổ theo dõi nắm vững biến động tăng, giảm số lượng, chất lượng lao
động, thời gian lao động, đề xuất việc tổ chức bộ máy quản lý, mạng lưới kinh
doanh, phân công và sử dụng lao động hợp lý.

13