Viêm da tiếp xúc vào mùa sớm

Nhầm lẫn giữa viêm da tiếp xúc do côn trùng với zona thần kinh
Bác sĩ Vũ Mạnh Hùng, Phó giám đốc, BV Da liễu cho biết, mấy ngày gần đây số bệnh nhân đến khám và
điều trị viêm da tiếp xúc bắt đầu tăng lên. Nếu như trước đây bệnh này chỉ xuất hiện vài rác, tuần có vài
ca thì hiện giờ tăng lên khoảng 10% số bệnh nhân đến khám. Bác sĩ Hùng nhận định, so với mọi năm thì
năm nay bệnh viêm da tiếp xúc vào mùa sớm hơn một vài tháng.
Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh nhân bị tổn thương da nặng do dùng thuốc sai vì lầm tưởng bệnh viêm da
tiếp xúc do côn trùng với bệnh zona thần kinh. Người dân cứ thấy xuất hiện các mụn phồng rộp, đỏ liền
cho rằng mình bị zona thần kinh và tự đi mua thuốc kháng virus về uống. Việc uống thuốc sai càng làm
cho tổn thương trầm trọng hơn, có người bị biến chứng nhiễm trùng da nặng.
Trường hợp của bệnh nhân Nhung ở Đống Đa, Hà Nội vừa mới khám là ví dụ điển hình cho việc nhầm
lẫn giữa bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng với bệnh zona thần kinh. Sáng ra, ngủ dậy chị Nhung thấy
ngứa ở cánh tay phải. Sau phản xạ đưa tay lên ngãi, chỗ ngứa bỗng sưng nề và hơi đỏ. Đến trưa, chỗ ngứa
trên da xuất hiện những mụn nước nhỏ, đau rát rất khó chịu. Chị ra hiệu thuốc gần nhà chị được người
bán hàng cho biết bị zona thần kinh và bán cho thuốc uống và bôi. Tuy nhiên, uống đến 4 ngày thuốc
bệnh tình của chị Nhung vẫn không đỡ, vùng da tổn thương trên cánh tay càng phồng rộp, mụn nước ngả
màu vàng như mủ. Đến lúc này đi khám tại BV Da liễu Hà Nội chị mới biết mình bị viêm da tiếp xúc do
côn trùng, chứ không phải mắc bệnh zona thần kinh.

Trường hợp của bệnh nhân Nhung ở Đống Đa, Hà Nội vừa mới khám là ví dụ điển hình cho việc nhầm
lẫn giữa bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng với bệnh zona thần kinh.
Theo BS Hùng, trường hợp nhầm lẫn giữa hai bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng và bệnh zona thần kinh
như chị Nhung không hề hiếm. Nhận biết hai căn bệnh này không hề khó nhưng lại dễ bị nhầm do người
bệnh chủ quan không đi khám ngay từ đầu mà thường tự chẩn đoán và điều trị tại nhà. Việc chẩn đoán
nhầm khiến người bệnh bị tốn kém, việc điều trị phải kéo dài do vùng da bị tổn thương, hoại tử nặng.
Dấu hiệu phân biệt
Viêm da tiếp xúc do côn trùng và zona thần kinh hoàn toàn khác nhau về cơ chế gây bệnh và thuốc điều
trị khác nhau.
Người bị viêm da tiếp xúc do côn trùng sẽ bị ngứa, rát chỉ sau vài phút tiếp xúc với côn trùng. Sau khi
tiếp xúc với chất tiết của côn trùng, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng bệnh đột ngột vào buổi
sáng, sau khi ngủ dậy ở vùng ở như cổ, tay, chân, mặt …(có tới 60% bệnh nhân xuất hiện bệnh vào buổi
sáng). Ban đầu, chỉ thấy hơi ngứa rát, căng da, đỏ một vùng da.

Sau 6-12h vùng da đó đỏ cộm thành vệt và xuất hiện những mụn nước to nhỏ không đều từ 1-5mm. 1-3
ngày mụn nước chuyển sang màu vàng nhạt giống như mụn mủ (mụn nước ở bệnh zona thần kinh không
ngả vàng). Người bệnh có cảm giác bỏng rát, ngứa, mức độ ngày càng tăng dần. Có người bệnh bị tổn
thương nặng, vết phồng rộp lên như bỏng, hoại tử da. Thủ phạm gây bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng
thường là bướm, bọ và gần đây nhất là kiến ba khoang.
Người bị zona thần kinh thường xuất hiện triệu chứng nhức đầu, sốt nhẹ, đau nhức dọc theo dây thần kinh
vùng da chuẩn bị thương tổn. Các mụn nước tại các vết sưng, nề trên da thường liên kết tạo thành chùm,
màu trắng, gây đau, rát chứ không ngứa. Đặc biệt, người bị zona thần kinh các vết tổn thương chỉ xuất


hiện ở một bên người, kèm theo có hạch vùng tổn thương. Ví dụ, nếu bị tổn thương ở mặt sẽ có hạch ở cổ,
tổn thương ở tay sẽ có hạch ở nách.
Bệnh zona thần kinh thường gặp ở những người trước đó đã bị thủy đậu, sau đó virus di chuyển đến sống
tiềm ẩn tại các hạch cảm giác ở thần kinh vùng thắt lưng (người lành mang virus). Khi cơ thể bị suy
nhược, mệt mỏi, căng thẳng hoặc mắc các bệnh suy giảm miễn dịch như bệnh lao, AIDS … thì virus sẽ
theo đường thần kinh gây bệnh zona thần kinh.
Với người bị viêm da tiếp xúc kích ứng do côn trùng ngay sau khi phát hiện bị lấy bông hoặc gạc sạch
thấm vào nước lạnh hoặc nước muối pha loãng rửa nhẹ khu vực da tổn thương. Mục đích là làm loãng và
trôi tiết dịch của côn trùng gây bệnh. Tuyệt đối không được gãi, chà mạnh chỗ sưng, phồng, không dùng
nước xà phòng rửa vì càng làm tăng kích ứng da.
Sau đó, bôi dung dịch làm mát da, tốt nhất là hồ nước, bệnh sẽ khỏi sau 2-3 ngày. Người bị nặng hơn với
các vết phồng to, vùng da tổn thương lớn, xuất hiện các vết lở loét do gãi thì nên đến BV khám để được
chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Đối với trẻ nhỏ, da trẻ mỏng rất dễ bị tổn thương và mắc bệnh viêm da tiếp xúc do côn trùng. Vì thế, để
phòng bệnh cha mẹ khi cho bé đi chơi nên tránh xa ánh đèn điện, mặc quần áo dài tay. Phòng bệnh trong
nhà bằng cách đóng cửa buổi tối, buông rèm, hạn chế thắp điện hoặc dùng lưới chống muỗi, côn trùng.