Lựa chọn khi phát hành trái phiếu quốc tế

Lựa chọn khi phát hành trái phiếu quốc tế
Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương (VietinBank) đã phát hành thành công 250 triệu USD trái phiếu quốc
tế lãi suất 8% không có tài sản bảo đảm theo quy chế S/144A, đáo hạn vào năm 2017.
Ông Phạm Hồng Hải, Phó tổng giám đốc ngân hàng TNHH
một thành viên HSBC (Việt Nam), đơn vị đồng dựng sổ và
quản lý chính cho giao dịch của VietinBank, đã đưa ra các lưu
ý chính khi tham gia thị trường trái phiếu quốc tế.
Chọn đối tác tư vấn phù hợp
Việc phát hành trái phiếu quốc tế của các doanh nghiệp Việt
Nam không thể thuận lợi bằng các doanh nghiệp tại các nước
có hệ số tín nhiệm cao hơn Việt Nam. Thông thường, tổ chức
phát hành sẽ lựa chọn 2 – 3 nhà tư vấn phát hành có nhiều
kinh nghiệm phát hành trái phiếu quốc tế, có mối quan hệ chặt
chẽ với các nhà đầu tư quốc tế, có sức mạnh tương hỗ cho nhau, ví dụ một ngân hàng mạnh tại thị trường châu Á và Âu,
một ngân hàng mạnh tại thị trường Mỹ. Nếu dựa trên mức phí thấp nhất hoặc dựa trên mối quan hệ mà không dựa vào
thực lực sức mạnh và kinh nghiệm của nhà tư vấn, giao dịch phát hành sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi thị trường không
thuận lợi.
Vai trò của tổ chức tư vấn là rất quan trọng trong việc đưa ra các thông tin chính xác về cầu của thị trường và giá cả kỳ
vọng của nhà đầu tư. Tổ chức tư vấn cũng sẽ đưa ra được các chiến lược phù hợp vào từng thời điểm khác nhau. Ví dụ,
khi thị trường không thuận lợi, việc mở sổ để nhận lệnh đặt mua của các nhà đầu tư cần được thực hiện nhanh chóng và sổ
sau đó cần được đóng lại ngay. Nếu sổ để mở trong thời gian dài sẽ có rất nhiều rủi ro do các nhà đầu tư sẽ rút lệnh đặt
mua lại.
Đối với đợt phát hành trái phiếu của VietinBank, trong những ngày thị trường quốc tế đầy bất ổn do tin bầu cử tại Pháp và
Hy Lạp, các ngân hàng tư vấn và VietinBank đã phối hợp chặt chẽ tìm được “cửa sổ” phát hành tối ưu nhất để thực hiện
giao dịch và hoàn thành trong ngày. Cùng thời điểm, rất nhiều giao dịch khác đã phải tuyên bố huỷ giao dịch do không nhận
được sự quan tâm của các nhà đầu tư. Sáng sớm ngày 10.5, sau khi theo dõi diễn biến thị trường thế giới, các ngân hàng
tư vấn nắm bắt được một vài tín hiệu tốt, đem lại cơ hội tốt (dù còn khá nhỏ) để đưa giao dịch ra thị trường quốc tế. Chỉ
trong vòng 15 tiếng đồng hồ từ khi sổ nhận lệnh đặt mua của nhà đầu tư đến khi đóng sổ là giao dịch được hoàn tất. Sổ đặt
mua lên tới 700 triệu USD từ hơn 100 nhà đầu tư từ châu Á, châu Âu và Mỹ mặc dù lượng phát hành chỉ có 250 triệu USD.
Trong thời điểm dựng sổ, có những thông tin bất lợi khiến thị trường cổ phiếu ở châu Âu sụt giảm, song phía tư vấn kịp thời
trấn an nhà đầu tư, giữ cho sổ đặt mua được bảo toàn ổn định. Về địa lý, 40% lượng trái phiếu chào bán được phân phối

cho các nhà đầu tư châu Á, 37% và 23% lượng trái phiếu chào bán được phân phối cho các nhà đầu tư châu Âu và Mỹ. Về
danh mục khách hàng, các nhà quản lý quỹ và quản lý tài sản được phân phối 48% lượng trái phiếu chào bán, trong khi các
ngân hàng đầu tư được phân phối 28%, các ngân hàng thương mại chiếm 14%, các tổ chức công 8% và các doanh nghiệp
còn lại 2%.
Nếu chỉ cần mở sổ kéo dài thêm một vài tiếng đồng hồ có thể dẫn đến việc giao dịch phát hành không thành công hoặc ở
mức lợi tức cao hơn rất nhiều.
Tổ chức tư vấn có vai trò quan trọng qua cam kết cung cấp tính thanh khoản cho giao dịch trái phiếu trên thị trường thứ
cấp. Nếu tổ chức tư vấn yếu và không có tên tuổi, nhà đầu tư sẽ rất lo ngại khi đầu tư mua trái phiếu do họ không chắc khi

họ cần bán lại thì ngân hàng tư vấn có chấp nhận mua lại theo giá thị trường hay không.
Lợi tức nào là rẻ?
Lợi tức phát hành cần phù hợp với thực tế thị trường quốc tế và tiềm năng phát triển của tổ chức phát hành, đảm bảo hiệu
quả đầu tư. Trên thực tế, các nhà đầu tư quốc tế sẽ có rất nhiều lựa chọn các danh mục đầu tư. Nếu lợi tức của trái phiếu
của doanh nghiệp Việt Nam thấp hơn lợi tức trái phiếu của một doanh nghiệp khác có cùng mức xếp hạng tín nhiệm, các
nhà đầu tư quốc tế sẽ lựa chọn trái phiếu kia.
Hiện nay tại thị trường trong nước, dù nguồn vốn huy động USD ngắn hạn là có thể thấp hơn, song việc huy động nguồn
vốn USD trung, dài hạn là hầu như không khả thi, đặc biệt là tại các kỳ hạn ba năm trở lên. Tại thị trường quốc tế, đặt trong
bối cảnh thị trường đầy bất ổn dẫn đến nhiều nhà đầu tư quốc tế bắt đầu giảm việc đầu tư vào trái phiếu xếp hạng ở mức
dưới đầu tư cũng như khá quan ngại về Việt Nam, mức lợi tức phát hành 8,25%/năm của VietinBank được nhiều nhà đầu
tư đánh giá là phù hợp và “rẻ” hơn so với các lựa chọn đầu tư đến từ các đối thủ là các ngân hàng, định chế tài chính tại
các thị trường mới nổi có cùng xếp hạng và đặc điểm tín dụng tương tự, nhưng lãi suất phát hành yêu cầu từ các nhà đầu
tư có thể lên tới 9 – 10%.
Với lợi tức phát hành nói trên, VietinBank sẽ sử dụng nguồn vốn phát hành trái phiếu quốc tế “trung hoà” với các nguồn vốn
ngắn hạn hiện có với cơ cấu phù hợp để tài trợ cho các dự án khả thi, hiệu quả mà ngân hàng đang cho vay hoặc xem xét,
thẩm định cho vay.