6
i
à
B
Tiết 6. Bài 6.
I. Khi nào có lực ma sát?
1.Lực ma sát trượt
KHI
NÀO
CÓ
LỰC
MA
SÁT
Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt một vật khác.
VD:
Khidụ
kéo
thùng
hàng
trêntrong
sàn nhà
C1 Hãy
tìm+ thí
vềlêlực
ma sát
trượt
đời sống và kỹ thuật.
+ Mặt lốp xe trượt trên mặt đường.
2.Lực ma sát lăn
Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác.
Ma sát
khima
quảsát
bóng
trên
C2 HãyVD:
tìm+thêm
thí sinh
dụ vềralực
lăn lăn
trong
đờisân
sống và kỹ thuật.
* Lực ma sát lăn có cản trở chuyển động.
C3: Trong các trường hợp vẽ ở hình 6.1, trường hợp nào có lực ma trượt
1 vật,
ma sát lăn nhỏ hơn lực ma sát trượt.
trường hợp Khi
nàođẩy
có lực
malực
lăn?
Fms Trượt
F ms Lăn
Tiết 6. Bài 6.
I. Khi nào có lực ma sát?
3.Lực ma sát nghỉ
Lực
sáttrong
nghỉthí
giữnghiệm
cho vậttrên,
không
trượt
khilực
vậtkéo
bị tác
C4
Tạima
sao
mặc
dù có
tácdụng
dụngcủa
lên lực
vật khác.
nhưng
vật vẫn
đứng
yên?
VD:
Khi
băng
chuyền
chạy,trong
hộp vẫn
nằm yên
trên
băng chuyền.
C5 Hãy
tìm+ thêm
thí dụ
về lựcmáy
ma nghỉ
đời sống
và kỹ
thuật.
+ Người đi trên mặt đất không bị trượt.
Tiết 6. Bài 6.
II. Lực ma sát có lợi hay có hại?
LỰC
MA
SÁT
1. Lực ma sát có thể có hại
C6 Hãy nêu tác hại của lực ma sát và các biện pháp làm giảm lực ma sát
trong các trường hợp vẽ ở hình 6.3.
- Lực ma sát trượt giữa đĩa và xích xe làm mòn đĩa xe và xích
CÓ
Khắc phục: Tra dầu vào xích xe
- Lực ma sát trượt cản trở chuyển động của trục và làm mòn trục
LỢI
Khắc phục: Dùng ổ bi
- Lực ma sát trượt cản trở chuyển động của thùng khi ta muốn đẩy thùng
HAY
CÓ
HẠI
Khắc phục: Dùng xe lăn
Tiết 6. Bài 6.
II. Lực ma sát có lợi hay có hại?
2. Lực ma sát có thể có lợi
LỰC
MA
SÁT
CÓ
LỢI
HAY
CÓ
HẠI
C7 Hãy quan sát các trường hợp vẽ ở hình 6.4 và tưởng tượng xem nếu không có lực ma
sát thì sẽ xãy ra hiện tượng gì? Hãy tìm cách làm tăng lực ma sát trong nh ững tr ường h ợp
trên.
- Lực ma sát trượt giúp ta viết phấn lên bảng dễ hơn
Tăng lực ma sát: Làm mặt bảng không quá trơn, phấn không quá cứng
- Lực ma sát giữa mặt răng của ốc và vit có tác dụng ép chặt các vật
Tăng lực ma sát: làm rãnh cho ốc thay cho đinh thẳng
- Khi ta quyệt diêm, lực ma sát giúp que diêm phát ra lửa.
Tăng lực ma sát: tăng độ nhám của mặt giấy ở sườn bao diêm
- Khi ta quyệt diêm, lực ma sát giúp que diêm phát ra lửa.
Tăng lực ma sát: tăng độ nhám của mặt giấy ở sườn bao diêm
Tiết 6. Bài 6.
III. Vân dụng
C8 Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong các hiện tượng
này ma sát có ích hay có hại:
a) Khi đi trên sàn đá hoa cương mới lau d ễ bị ngã.
b) Ôtô đi trên đường đất mềm có bùn dễ bị sa (mắc) lầy.
c) Giày đi mãi đế mòn.
d) Mặt lốp ôtô vận tải phải có khía sâu hơn mặt lốp xe đạp.
e) Phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo đàn nhị (đàn cò).
Tiết 6. Bài 6.
LỰA CHỌN
Ma sát có lợi
a. Khi đi trên sàn nhà lát đá hoa mới lau dễ bị
ngã. Vì lực ma sát nghỉ giữa sàn nhà và chân
người rất nhỏ.
b. Ô tô dễ bị sa lầy trên đường đất mềm có
bùn. Vì khi đó lực ma sát giữa mặt đường và
lốp xe quá nhỏ.
d. Mặt lốp ôtô vận tải có khía sâu hơn mặt lốp
xe đạp. Vì xe tải chạy nhanh hơn và có trọng
lượng lớn hơn xe đạp nên cần tăng lực ma sát
giữa lốp xe và mặt đường, để làm tăng độ bám
giữa lốp xe với mặt đường khi xe chuyển động.
Đồng thời, khi phanh xe thì lực ma sát đủ lớn
để dừng xe nhanh hơn.
e. Để tăng độ ma sát giữa dây cung với
dây đàn nhị, nhờ vậy đàn kêu to. Ma sát
có ích.
Ma sát có hại
c. Giày đi mãi đế giày bị
mòn vì ma sát giữa mặt
đường và đế giày làm mòn
đế
Tiết 6. Bài 6.
III. Vân dụng
C9 Ổ bi (bạc đạn) có tác dụng gì? Tại sao việc phát minh ra ổ bi l ại
có ý nghỉa quan trọng đến sự phát triển của khoa học công nghệ?
Lợi ích của ổ bi Ổ bi thay ma sát trượt bằng ma sát lăn nên làm
giảm độ lớn của lực ma sát, nhờ đó máy móc
hoạt động dễ dàng hơn, góp phần thúc đẩy
ngành động lực học, cơ khí, chế tạo máy.
Tiết 6. Bài 6.
LỰC MA SÁT
MA SÁT TRƯỢT
MA SÁT LĂN
MA SÁT NGHỈ
Lực ma sát trượt
sinh ra khi một vật
trượt trên bề mặt
một vật khác.
Lực ma sát lăn
sinh ra khi một vật
lăn trên bề mặt
của vật khác.
Lực ma sát nghỉ
giữ cho vật không
trượt khi vật bị tác
dụng của lực khác.
Lực ma sát có thể có lợi
Lực ma sát có thể có hại
CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI. TẠM BIỆT CÁC EM