Phân tích đoạn trích mã giám sinh mua kiều

Phân tích đoạn trích mã giám sinh mua kiều
Mã Giám Sinh mua Kiều
I/ MỞ BÀI :
Nói đến Truyện Kiều là nói đến quyền sống của con người bị chà đạp. Tiêu
biểu cho tình trạng bị chà đạp đó là cảnh mua bán người thật thương tam trong
truyện. “ Mã Giám Sinh mua Kiều” là đoạn trích minh chứng cho điều trên. Ở
đoạn trích, nhà thơ đã tố cáo thế lực đồng tiền tàn bạo, phơi bày tình trạng con
người bị biến thành hàng hóa; bày tỏ niềm đau đớn, căm phẫn trước tình cảnh
con người bị hạ thấp và chà đạp.
II/ THÂN BÀI:
Mở đầu đoạn trích, Nguyễn Du giới thiệu ngắn gọn quyết định bán mình
của Kiều và âm hưởng của quyết định đó. Quyết định được giới thiệu dưới hình
thức ý nghĩ đau đớn của Kiều về thân phận và tấm lòng hiếu thảo. Một tư tưởng
đành phận chi phối hành động của nàng “ Hạt mưa sá nghĩ phận hèn/ Liều đem
tất cỏ quyết đền ba xuân”
Tư tưởng này không phải của riêng Kiều mà là chung cho biết bao thân
phận người phụ nữ phó mặc cuộc đời cho số phận may rủi như trong mấy câu
ca dao “ Thân em như …ruộng cày”/ “ Thân em … vào vườn hoa” / Mấy câu
thơ mở đầu đoạn trích đã khơi gợi một không khí chua sót khiến người đọc
cảm nhận được toàn bộ cảnh mua người đau đớn đó.
Tiếp theo nhà thơ kẻ đến mua. Lời giới thiệu thật trang nhã “ Đưa người…
vấn danh”/ Nhưng sự biểu hiện qua lời ăn tiếng nói của con người của nhân vật
thì hoàn toàn trái ngược, cộc lốc, thiếu giáo dục “ Hỏi tên …cũng gần” / Mã
Giám Sinh là học sinh trường Quốc Tử Giám – trường học lớn nhất kinh đô
xưa nhưng ăn nói thì vô lễ thực chất là một kẻ vô học. Vừa gới thiệu lả mốt
viễn khách thì bây giờ là cũng gần, thế nói dối, “tiền hậu bất nhất”.
Về ngoại hình, Mã Giám Sinh ăn mặt một cách trau chuốt, nhố nhăng : “
Quá niên …bảnh bao” / “ Trạc ngoại tứ tuần” là người đã lớn tuổi, không còn
trẻ tuổi. Tuổi ấy lẽ ra phải để râu nhưng đây lại chẳng có dáng mày râu. Người
xưa rất coi trọng hình thức mày râu. Hai chữ “ bảnh bao” là chỉ áo quần tử tế,
chải chuốt, phẳng phiu. Có người nói “ bảnh bao” là từ dùng để chỉ quần áo trẻ

em, nay dùng để khen người lớn do đó nó mang hàm ý m** mai. Vậy là ngay
cả tư cách đàn ông, trượng phu của MGS cũng bị phủ định. Tuy nhiên, ca7u
thơ cũng có thể hiểu một cách khác : mày râu nhẵn nhụi là được cắt xén t** tót,
trai lơ, đi đôi với bộ cách bảnh bao ra dáng một chú rể.
Về hành vi, cử chỉ thì MGS càng thiếu văn hóa “ Trước thầy …sỗ sàng”/
“lao xao” là từ gợi tả âm thanh vang lên từi nhiều phía, lộn xộn l\không thứ tự:
tớ thầy cùng nói, không ai nhường ai. “ ghế trên” là chỗ dành cho bậc trưởng
gia , cao tuổi trong nhà, nay MGS đi hỏi vợ, bậc con cái lại dành ghế trên thật
chướng mắt. Tóm lại, kẻ đi mua, dù được ngụy trang bằng danh hiệu “ giám
sinh” nhưng bản chất vô học hèn hạ vẫn bọc lộ trọn vẹn.
Phần còn lại của đoạn tích , tả cảnh mua người thật hiếm có. Ở đây có kẻ
mua người bán. Nhà thơ đã cực tả nỗi xót xanhu5c nhã của Kiều khi đem ra
làm món hàng “ Nỗi mình …mặt dày” / “ Nỗi mình” là mối tình đối với Kim
Trọng vẫn còn canh cánh. “ nỗi nhà” là việc cha, việc em bị hành hạ không thể
không cứu. Hai nỗi đau chồng chéo đé nặng trong lòng. Cho nên mỗi bước đi


của nàng làm rơi bao nhiêu hàng lệ : khóc cho mình , khóc cho tình, khóc cho
cha và em. Ngoài nỗi đau và uất ức, Kiều còn có nỗi đau xót thẹn thùng. Một
người con gái khuê các, nay ra chào khách, sao khỏi sượng súng xấu hổ. Nhà
thơ dùng hình ảnh bông hoa với biện pháp ẩn dụ thật tái tình. Kiều ra với MGS
ví như cành hoa đem ra ngoài sương gió. Cho nên “ ngại ngùng..” Vì sương gió
làm cho hoa tàn hoa rụng. Vì tự ví mình là hoa nên Kiều nhìn hoa mà thấy
thẹn, tự thấy mình không xứng với hoa. Đó là tình cảm là đạo đức cao đẹp,
thầm kín của Kiều mà chỉ mình Kiều cảm thấy.
Trong khi đó, thì bà mối cứ giới thiệu Kiều như một món hàng một đồ vật.
Mụ vén tóc bắt tay cho khách xem; ép nàng làm thơ đánh đàn cho khách thấy
mà không hề biết gì đến nỗi đau bên trong đang giày vò nàng :’ Nét buồn như
cúc , điệu gầy như mai” / Quả đúng là cảnh “ cành hoa đem bán cho phường lái
buồn” hết sức đau xót. Khách xem xong hàng thì ngã giá “ cò kè…bốn trăm” /

Giá mua bốn trăm là một con số không lớnmà người mua còn cò kè thêm bớt
mất nhiều thời giờ. Từ đó người đọc cảm nhận được sự mua bán róng riết, chi
li biết chừng nào! Câu thơ “ cò kè…hai” bộc lộ rõ nhất bản chất con buôn của
MGS chứ không phải là người đi kiếm vợ lẽ, nàng hầu. Tính toán của hắn hoàn
toàn đặt ở tiền, chứ không đặt ở người.
Kết thúc cảnh mua bán là lời tổng kết chua chát của Nguyễn Du về sức
mạnh của đồng tiền chi phối số phận con người: “ Tiền lưng đã sẵn việc gì
chẳng xong”
Bằng việc miêu tả ngoại hình, cử chỉ và ngôn ngữ đối thoại để khắc họa
tính cách nhân vật, tác giả đạ vạch trần bản chất xấu xa, đê tiện của MGS qua
đó lên án những thế lực tàn bạo chà đạp lên sắc đẹp tài năng và nhân phẩm của
người phụ nữ.
III/ KẾT BÀI:
Đoạn thơ thật hay ; cạnh mua bán rất thật ; bộ mặt kẻ mua người bán cũng
được khắc họa đậm nét ; phơi bày hết bản chất, địa vị , nỗi lòng của từng loại
người. Đoạn thơ là tiếng khóc cho con người lương thiện, là một lời tố cáo
công phẫn cháy bỏng.