Kỹ Thuật Siêu Âm Chấn Thương Thận

Siªu ©m trong chÊn th­¬ng
tiÕt niÖu
BS NguyÔn Kh«i ViÖt
Khoa C§HA B¹ch Mai


Cơ chế chấn thương
Hai cơ chế :
1) Chấn thương kín (70-80%) :
Tai nạn sinh hoạt
Tai nạn lao động, thể thao
2) Vết thương xuyên thấu thường do súng bắn
hoặc dao đâm (20-30%)
Thận bệnh lý (nang, u, ứ nước) dễ bị tổn thư
ơng chấn thương hơn


Tæn th­¬ng phèi hîp
Th­êng gÆp : 20-30% tr­êng hîp
 Tæn th­¬ng trong æ bông : vì l¸ch, ®­êng vì
hoÆc khèi m¸u tô d­íi bao gan, tæn th­¬ng
l¸ch, chÊn th­¬ng ®­êng tiªu ho¸
 Vì x­¬ng (cét sèng, khung chËu)



Ph©n lo¹i chÊn th­¬ng ®­êng tiÕt niÖu
ChÊn th­¬ng thËn
2. ChÊn th­¬ng niÖu qu¶n
3. ChÊn th­¬ng bµng quang
1.

1. ChÊn th­¬ng thËn


ChÊn th­¬ng thËn lo¹i I


I : ®ông dËp nhu m«,
tô m¸u d­íi bao,
kh«ng tæn th­¬ng ®­
êng bµi xuÊt, +/khèi m¸u tô quanh
thËn (80-85%)


ChÊn th­¬ng thËn lo¹i II


II : ®ông dËp víi tæn
th­¬ng ®­êng bµi
xuÊt (®¸i m¸u), +/khèi m¸u tô quanh
thËn (10%)


ChÊn th­¬ng thËn lo¹i III


lIII : vì thËn nhiÒu
m¶nh hoÆc tæn th­
¬ng cuèng m¹ch m¸u

(5%)


Chấn thương thận loại IV


IV : tổn thương đứt
lìa khúc nối bể thậnniệu quản: hiếm gặp


B¶ng ph©n lo¹i chÊn th­¬ng thËn


Lâm sàng
Đau mạng sườn, tụ máu vùng thắt lưng
Đái máu: đại thể hoặc vi thể
Giảm huyết áp, shock



Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh
Siêu âm
Chụp CLVT
Chụp bụng không chuẩn bị
Chụp UIV
Chụp động mạch qui ước



Giá trị của siêu âm

CLVT là pp tốt nhất đánh giá CT thận, có thể khảo sát
được cả các cơ quan khác.
Siêu âm có thể chẩn đoán CT thận tuy nhiên hạn chế
KT khiến khảo sát không đầy đủ, không thể cung cấp
thông tin liên quan tới chức năng thận.
Tốt nhất để theo dõi các BN đã biết bị tổn thương CT
thận
Ưu điểm: sẵn có, rẻ tiền, có thể tiến hành tại giường,
có thể cung cấp thông tin về huyết động


Các dấu hiệu trên siêu âm





Đụng dập nhu mô thận : tổn thương không đồng nhất thường
tăng âm với mất phân biệt vỏ-tuỷ
Rách nhu mô thận: dải tăng âm trong nhu mô (phân biệt với
dải xơ từ xoang thận ra ngoài nhu mô trong VTBT mãn, dải xơ
đường bờ thường sắc nét hơn)
Khối máu tụ: âm thay đổi theo thời gian--máu mới (tăng
âm)máu cục tổ chức hoá (âm hỗn hợp tăng, giảm âm)giai

đoạn dịch hoá (không có âm vang)
Tụ máu nhu mô: KMT trong vỏ hoặc vỏ-tuỷ thận
Tụ máu dưới bao: KMT đẩy nhu mô về rốn thận làm bề mặt nhu mô
thận mất tính chất lồi lõm, dẹt
Tụ máu quanh thận: nằm bên ngoài bao thận, lan toả trong khoang mỡ
quanh thận, ít xô đẩy nhu mô thận



Đứt bao thận: gây gián đoạn đường bờ bao thận, thường kèm tụ
máu lân cận


Các dấu hiệu trên siêu âm


Thương tổn hệ thống ống góp: xác định khi
chứng minh nước tiểu tràn ra ngoài hệ thống
góp (ưu thế của CLVT, UIV)
ĐBT giãn, chứa máu cục tăng âm
Đường rách hay dập nhu mô lan tới xoang thận
KMT trong nhu mô lớn lan vào xoang thận gây
thay đổi, biến dạng xoang thận
Khối u nước tiểu (urinoma): vị trí ở khoang quanh
hoặc cạnh thận, là khối dạng dịch trống âm hoặc ít
âm vang từ gd đầu mới hình thành


Các dấu hiệu trên siêu âm

Vỡ thận:
mất liên tục từ bao thận,
nhu mô lan đến rốn thận
Đôi khi thận tách rời hai
hoặc nhiều mảnh
Thường hay gặp "hình
ảnh vô tổ chức của thận
do phối hợp nhiều loại
thương tổn vỡ, dập nhu
mô, rách, máu tụ.


Các dấu hiệu trên siêu âm


Thương tổn cuống mạch thận và mạch máu thận (sử
dụng siêu âm doppler)
Tắc ĐM thận
Tắc TM thận
Nhồi máu thận: tổn thương dạng hình chêm với đáy hướng
ra ngoại vi, trước 24h giảm âm, sau đó tăng âm, trên
doppler giảm tín hiệu mạch
Giả phình ĐM: cấu trúc dạng nang thành dày, trên doppler
có tín hiệu mạch, đặc tính đến-đi của dòng chảy khi đặt cửa
sổ Doppler ngay vị trí cổ túi.
Dò Đ-TM:


§ông dËp nhu m« thËn phèi hîp víi tô m¸u

d­íi bao



Khèi m¸u tô khu tró quanh
thËn