Phân tích hiệu quả sử dụng vốn tại công ty TNHH công nghiệp hóa chất inchemco

NG QU N TR R I RO
NGă1. C ăS LụăLU N V HO Tă
LÃIăSU T T IăNGỂNăHÀNGăTH
NGăM I

CH

1.1. T ng quan v NgơnăhƠngăth

ngăm i

1.1.1. Khái ni m và đ c đi m c a Ngân hàng th
a) Khái ni m Ngân hàng th ng m i

ng m i

Vi t Nam, theo Lu t các t ch c tín d ng n m 2010 đã đ nh ngh a: “Ngân
hàng th ng m i là lo i hình Ngân hàng đ c th c hi n t t c các ho t đ ng ngân
hàng và ho t đ ng kinh doanh khác theo qui đ nh c a Lu t này nh m m c tiêu l i
nhu n. Trong đó, ho t đ ng ngân hàng là ho t đ ng kinh doanh và cung ng th ng
xuyên m t ho c m t s nhi m v nh : nh n ti n g i, cung c p d ch v tín d ng, d ch
v thanh toán”.
Có th hi u ngân hàng th ng m i là m t t ch c tín d ng th c hi n t t c các
ho t đ ng ngân hàng và ho t đ ng kinh doanh khác có liên quan, đ c thành l p theo
quy đ nh c a pháp lu t và ho t đ ng vì m c tiêu l i nhu n. Ngoài ra, ngân hàng
th ng m i còn có th coi nh v a là trung gian luân chuy n tài s n t n i th a v n
đ n n i thi u v n, v a là trung gian cung c p các d ch v thanh toán, môi gi i và t
v n. Trong đó, huy đ ng v n và cho vay là ch c n ng c b n c a ngân hàng.
b)

c đi m c a Ngân hàng th

ng m i

 Th nh t, ngân hàng th ng m i là doanh nghi p ho t đ ng kinh doanh trong
l nh v c ti n t vì m c tiêu l i nhu n.
 Th hai, ho t đ ng kinh doanh c a ngân hàng th
doanh ch a đ ng nhi u r i ro.

ng m i là ho t đ ng kinh

 Th ba, ngân hàng th ng m i kinh doanh mang tính h th ng cao và ch u s
qu n lỦ nghiêm ng t c a Nhà n c.
 Th t , s t n t i c a ngân hàng th ng m i ph thu c nhi u vào s tin t ng
c a khách hàng.
Nhìn chung, ngân hàng th ng m i là m t t ch c kinh t đ c bi t, có vai trò
quan tr ng không ch v i riêng doanh nghi p mà còn đ i v i s phát tri n n n kinh t
c a đ t n c.
1.1.2. Nh ng ho t đ ng ch y u c a Ngân hàng th
a) Ho t đ ng huy đ ng v n:

ng m i

Ngân hàng th ng m i ti n hành huy đ ng các ngu n v n t m th i nhàn r i
trong n n kinh t d i các hình th c khác nhau nh :
 Ngu n ti n g i: ti n g i thanh toán, ti n g i ti t ki m, ti n g i có k h n...
 Ngu n đi vay: vay Ngân hàng Nhà n
trên th tr ng...

c, vay các t ch c tín d ng khác, vay
1

b) Ho t đ ng tín d ng
 Cho vay là m t trong s các hình th c c p tín d ng c a ngân hàng, cho vay
đ c phân thành nhi u lo i theo các tiêu chí khác nhau nh : cho vay th ng m i, cho
vay tiêu dùng, cho vay tài tr d án; cho vay ng n h n, trung và dài h n...
 Bên c nh đó còn có các hình th c khác nh chi t kh u, bao thanh toán, b o
lãnh, cho thuê tài chính...
c) Ho t đ ng trung gian:
Các ho t đ ng trung gian bao g m: thanh toán h , chuy n ti n, đ i ti n, thu h ,
m L/C, cung c p thông tin v kinh doanh, đ u t và qu n tr doanh nghi p, qu n lỦ h
tài s n…
d) Ho t đ ng khác
Ngoài ra trong ngân hàng th ng m i còn có các ho t đ ng khác liên quan đ n
vi c qu n lỦ và th c hi n trong ngân hàng nh : ho t đ ng ngân qu , qu n lỦ ngo i t ,
đ u t và mua c ph n, ho t đ ng qu n tr r i ro, ho t đ ng giám sát và đi u hành ...
1.1.3. Ho t đ ng qu n tr r i ro trong ngân hàng th ng m i
T nh ng n m tr c đây, v n đ qu n tr r i ro đã đ c các chuyên gia trong
n c và qu c t nh c đ n. Th m chí, đã có nhi u d án h tr k thu t đ c i thi n h
th ng qu n tr r i ro t i các ngân hàng nh ng k t qu ch a cao. M t trong nh ng
nguyên nhân là h u h t các ngân hàng ch ch y u chú tr ng r i ro tín d ng mà xem
nh công tác qu n tr các lo i r i ro khác. Mà trên th c t , r i ro ngân hàng khá đa
d ng: r i ro tín d ng, r i ro th tr ng, r i ro thanh kho n, r i ro danh ti ng, r i ro
chi n l c, r i ro ho t đ ng, r i ro t p trung...
Do v y, các ngân hàng th ng m i c n ph i chú tr ng h n trong vi c qu n tr
các lo i r i ro mà ngân hàng có th g p ph i. M i ngân hàng đ u ph i tuân th quy
đ nh, quy trình và Ủ th c đ c trách nhi m đánh giá, phát hi n s m r i ro và tìm cách
ng n ng a các r i ro phát sinh. Ho t đ ng qu n tr r i ro nên th c hi n m t cách ch t
ch , chính xác, liên t c và tr i dài trên toàn b h th ng trong ngân hàng. Qu n tr r i
ro c n đ c th c hi n b i c h th ng, ch không ph i là trách nhi m riêng c a kh i

qu n tr r i ro trong ngân hàng.
1.2. T ng quan v r iăroăvƠăr iăroălƣiăsu t c aăNgơnăhƠngăth

ngăm i

1.2.1. T ng quan v r i ro c a Ngân hàng th ng m i
a) Khái ni m r i ro c a Ngân hàng th ng m i
R i ro là m t y u t khách quan, con ng i không th lo i tr hay ki m soát
đ c h t mà ch có th h n ch s xu t hi n c ng nh m c đ thi t h i do chúng gây
ra. Nó có th xu t hi n trong m i ngành, m i l nh v c và mang đ n nh ng t n th t vô
cùng to l n. Cho đ n nay, trên th gi i v n ch a có đ c đ nh ngh a th ng nh t v r i
2

Thang Long University Library


ro. Có r t nhi u nh ng đ nh ngh a v nó, nh ng t p trung l i có th chia thành hai quan
đi m sau:
 Theo quan đi m truy n th ng: r i ro là nh ng thi t h i, m t mát, nguy hi m
ho c các y u t liên quan đ n nguy hi m, khó kh n ho c đi u không ch c ch n có th
x y ra cho con ng i.
 Theo quan đi m hi n đ i: r i ro là s b t tr c có th đo l ng đ c, v a mang
tính tích c c, v a mang tính tiêu c c. R i ro có th mang đ n nh ng t n th t m t mát
cho con ng i nh ng c ng có th mang l i nh ng l i ích, nh ng c h i. N u chúng ta
tích c c phân tích, tìm hi u r i ro thì ngoài vi c tránh đ c nh ng t n th t không đáng
có còn mang l i đ c nh ng th i c t t đ p đ n t t ng lai.
T nh ng quan đi m trên, ta th y tuy mang c tính tích c c l n tiêu c c nh ng
r i ro l i khó ki m soát và luôn song hành v i m i ho t đ ng kinh doanh. Vì v y đ i
v i ngân hàng th ng m i, trong nh ng ho t đ ng c a nó s luôn t n t i và n ch a
nh ng r i ro đe d a.

Theo d th o thông t quy đ nh v h th ng qu n lỦ r i ro trong ho t đ ng ngân
hàng: “R i ro trong ho t đ ng ngân hàng (sau đây g i t t là r i ro) là kh n ng x y ra
t n th t là gi m thu nh p, v n ch s h u ho c h n ch kh n ng đ t đ c m c tiêu
kinh doanh c a t ch c tín d ng, chi nhánh ngân hàng n c ngoài...”
Ngoài ra, theo tài li u SSC (State Security Commission of Viet Nam) cung c p
s d ng trong h i th o “Qu n tr r i ro đ i v i Ngân hàng th ng m i” t i thành ph
H Chí Minh ngày 4-5/8/2006 thì đ nh ngh a: “R i ro trong kinh doanh ngân hàng là
kh n ng m t hành đ ng ho c m t s ki n nào đó có th đem l i nh ng k t qu b t l i
nh h ng tr c ti p đ n ngu n thu nh p hay ngu n v n c a t ch c ho c t o ra các tr
ng i ng n c n t ch c ti p t c kinh doanh và t n d ng c h i t o ra l i nhu n”.
R i ro c a Ngân hàng th ng m i không khác quá nhi u so v i r i ro c a các
lo i hình t ch c kinh doanh khác nh ng v n mang nh ng đ c đi m riêng bi t xu t
phát t tính đ c thù trong ho t đ ng ngân hàng. Nh ng r i ro trong Ngân hàng th ng
m i đ c phân ra làm nhi u lo i khác nhau.
b) Phân lo i r i ro c a Ngân hàng th

ng m i

Nh ng r i ro ch y u mà Ngân hàng th ng m i có th g p ph i bao g m: R i
ro tín d ng, r i ro th tr ng, r i ro thanh kho n, r i ro danh ti ng, r i ro chi n l c,
r i ro ho t đ ng và r i ro t p trung.
 R i ro tín d ng: là r i ro do bên đ c c p tín d ng, bên có ngh a v ho c đ i tác
không th c hi n ho c không có kh n ng th c hi n m t ph n ho c toàn b ngh a v
c a mình theo cam k t v i bên c p tín d ng.

3


 R i ro th tr ng: là r i ro do bi n đ ng b t l i c a lãi su t, t giá, giá ch ng
khoán và giá hàng hóa trên th tr ng gây ra. R i ro th tr ng bao g m: r i ro lãi su t,

r i ro t giá và r i ro giá.
 R i ro ho t đ ng: là r i ro do các quy trình n i b quy đ nh không đ y đ ho c
có sai xót; do con ng i; do các h th ng ho c các y u t bên ngoài.
 R i ro danh ti ng: là r i ro do khách hàng, đ i tác, c đông, nhà đ u t ho c
công chúng có ph n ng tiêu c c v m c đ tín nhi m c a ngân hàng.
 R i ro chi n l c: là r i ro do ngân hàng không ng phó k p th i tr c các thay
đ i c a môi tr ng kinh doanh; do các chi n l c, chính sách kinh doanh sai l m ho c
do th c hi n không đúng các chi n l c, chính sách kinh doanh c a ngân hàng.
 R i ro thanh kho n: là r i ro do ngân hàng không có kh n ng th c hi n các
ngh a v t i th i đi m phát sinh ngh a v tài chính ho c ngân hàng có kh n ng th c
hi n ngh a v khi đ n h n nh ng ph i ch u t n th t l n đ th c hi n ngh a v đó.
 R i ro t p trung: là r i ro do ngân hàng t p trung tín d ng ho c ho t đ ng kinh
doanh khác vào m t ho c m t s đ i tác, khách hàng, l nh v c kinh doanh, đ a bàn
m c đ có th nh h ng đ n an toàn ho t đ ng ho c làm gi m kh n ng duy trì các
ho t đ ng kinh doanh chính c a ngân hàng.
Do đ c đi m đ c thù c a ho t đ ng ngân hàng cho nên ho t đ ng kinh doanh
c a ngân hàng luôn ti m n nhi u r i ro. Khi r i ro x y ra có th gây ra t n th t to l n,
gây nh h ng không nh đ n l i nhu n c a ngân hàng và th m chí làm tê li t toàn b
ho t đ ng c a ngân hàng. C ng chính vì v y mà ho t đ ng qu n tr r i ro đóng m t vai
trò r t quan tr ng trong ho t đ ng qu n tr ngân hàng hi n đ i. M t trong các lo i r i
ro quan tr ng c n đ c bi t đ Ủ c a ngân hàng là r i ro lãi su t. đây ta s đi vào tìm
hi u v r i ro lãi su t đ ph c v cho công tác qu n tr r i ro lãi su t trong ngân hàng.
1.2.2. R i ro lãi su t
Trong ho t đ ng kinh doanh, các Ngân hàng th ng m i luôn ph i đ i m t v i
r t nhi u r i ro và m t trong nh ng r i ro đ c thù c a ngân hàng th ng m i là r i ro
lãi su t.
R i ro lãi su t là r i ro v m t tài chính c a ngân hàng đ i v i nh ng bi n đ ng
b t l i v lãi su t. R i ro lãi su t t i các Ngân hàng th ng m i là r i ro thua l /l i
nhu n do s thay đ i c a lãi su t trong các kho ng th i k mà t i các th i k đó các tài
s n và ngu n v n đ c đ nh giá khác nhau. R i ro v lãi su t th ng x y ra khi có s

bi n đ ng l n v lãi su t đ u vào và đ u ra, s chênh l ch gi a các m c lãi su t huy
đ ng l n c ng nh chênh l ch gi a các k h n huy đ ng và k h n đ u t , cho vay ra
th tr ng.
Theo Timothy W.Koch: “R i ro lãi su t là s thay đ i ti m tàng v thu nh p lãi
ròng và giá th tr ng c a v n ngân hàng xu t phát t s thay đ i c a m c lãi su t”.
4

Thang Long University Library


Khái ni m này ch rõ b n ch t c a r i ro lãi su t h n. Quá trình chuy n hoá tài s n
đ c coi nh m t ch c n ng đ c bi t c b n c a h th ng ngân hàng. Quá trình này
bao g m vi c huy đ ng v n và s d ng v n. K h n, m c đ thanh kho n và giá tr
c a các kho n trong danh m c đ u t thu c tài s n có th ng không cân x ng v i các
kho n m c thu c n ph i tr . Chính s không cân x ng v k h n gi a tài s n có và
n ph i tr này làm cho ngân hàng ph i ch u r i ro gi m l i nhu n khi lãi su t trên th
tru ng bi n đ ng. Nh v y, n u ngân hàng duy trì c c u tài s n có và n ph i tr v i
nh ng k h n không cân x ng v i nhau, thì ph i ch u nh ng r i ro lãi su t trong vi c
tái tài tr tài s n có và n ph i tr ; ho c r i ro lãi su t do giá tr c a tài s n thay đ i
khi lãi su t th tr ng bi n đ ng.
R i ro lãi su t là m t lo i r i ro c b n, luôn ti m n trong ho t đ ng kinh
doanh c a ngân hàng th ng m i nên vi c xây d ng m t ch ng trình qu n lỦ r i ro
lãi su t là công vi c r t quan tr ng trong công tác qu n lỦ r i ro c a các ngân hàng
th ng m i hi n nay. N u không có s quan tâm thích đáng đ n vi c qu n lỦ r i ro lãi
su t, không d báo đ c xu h ng bi n đ ng c a lãi su t thì các ngân hàng th ng
m i có th b thi t h i n ng n t lo i r i ro này.
1.2.3. Các lo i r i ro lãi su t
a) R i ro thu nh p
Khi lãi su t trên th tr ng có s bi n đ ng s gây ra r i ro làm gi m thu nh p
lãi ròng c a ngân hàng. ây là s r i ro mà s thay đ i c a lãi su t s khi n các chi

phí v huy đ ng v n và các kho n lãi thu đ c t các kho n cho vay thay đ i nh ng
l ng khác nhau. i u này khi n cho thu nh p c a ngân hàng b thay đ i theo.
Trong đó, th i h n c a ngu n v n mà ngân hàng huy đ ng đ c và th i h n c a
các kho n cho vay, đ u t c a ngân hàng s quy t đ nh tính ch t r i ro mà ngân hàng
ph i đ ng đ u. D a vào tính ch t r i ro mà ngân hàng ph i đ i m t, ta có th phân
làm 2 lo i r i ro sau:
 R i ro tái tài tr (Refinancing risk): Khi k h n c a tài s n cho vay, đ u t c a
ngân hàng dài h n k h n c a v n huy đ ng, n u lãi su t th tr ng t ng s làm cho
chi phí tái huy đ ng v n cao h n kho n ti n lãi thu đ c. i u này gây ra r i ro làm
gi m l i nhu n c a ngân hàng.
 R i ro tái đ u t (Reinvestement Risk): Khi k h n c a tài s n cho vay, đ u t
c a ngân hàng ng n h n k h n c a v n huy đ ng, n u lãi su t th tr ng gi m s làm
cho thu nh p t lãi c a các tài s n đ u t th p h n chi phí tái huy đ ng v n. i u này
d n đ n r i ro làm gi m l i nhu n c a ngân hàng.
b) R i ro gi m giá tr tài s n
Là r i ro mà giá tr ròng c a ngân hàng (Giá tr th tr ng c a v n ch s h u)
gi m do bi n đ ng b t l i trong giá tr th tr ng c a tài s n và n . Trên th tr ng, giá
5


tr c a tài s n có hay n ph i tr c a ngân hàng đ u d a trên giá tr hi n t i c a ti n t
đ xác đ nh. Do đó, khi lãi su t th tr ng t ng lên thì m c chi t kh u giá tr tài s n
c ng t ng lên làm cho giá tr tài s n có và n ph i tr gi m xu ng. Và ng c l i, khi
lãi su t th tr ng gi m thì giá tr tài s n có và n ph i tr t ng lên. S bi n đ i c a lãi
su t khi n cho giá tr c a tài s n có và n ph i tr c a ngân hàng thay đ i theo nh ng
l ng khác nhau làm cho giá tr th tr ng c a v n ch s h u thay đ i. Giá tr ròng
c a ngân hàng luôn thay đ i không ng ng và ph thu c vào tình hình lãi su t trên th
tr ng.
1.2.4. Nguyên nhân ế n đ n r i ro lãi su t
a) S bi n đ ng c a lãi su t trên th tr ng

Quan h cung – c u v tín d ng trên th tr ng th ng xuyên thay đ i cùng v i
nhi u y u t tác đ ng qua l i làm cho lãi su t th tr ng th ng xuyên thay đ i và r t
khó đ d báo và ki m soát m t cách chính xác. i v i nh ng thay đ i dù nh c a lãi
su t trên th tr ng c ng s gây nh h ng và mang đ n r i ro cho ngân hàng:
 N u ngân hàng duy trì khe h lãi su t d ng (t c là khi giá tr tài s n có nh y
c m v i lãi su t > giá tr n ph i tr nh y c m v i lãi su t): thì khi lãi su t gi m s làm
cho thu nh p t lãi trên tài s n gi m nhi u h n chi phí tr lãi trên n ph i tr , có ngh a
là doanh thu gi m nhi u h n chi phí, t ng ng NIM (h s thu nh p lãi c n biên)
gi m. i u này d n đ n r i ro làm gi m l i nhu n c a ngân hàng.
 N u ngân hàng duy trì khe h lãi su t âm (t c là khi giá tr tài s n có nh y c m
v i lãi su t < giá tr n ph i tr nh y c m v i lãi su t): C ng t ng t nh trên, ta có
khi lãi su t t ng s làm cho thu nh p t lãi trên tài s n t ng ít h n chi phí tr lãi trên n
ph i tr , có ngh a là doanh thu t ng ít h n chi phí, t ng ng NIM (h s thu nh p lãi
c n biên) gi m. i u này d n đ n r i ro làm gi m l i nhu n c a ngân hàng.
Tuy nhiên, ngân hàng có th ti n hành d báo v i m t đ tin c y nh t đ nh và
đ a ra các ph ng pháp đi u ch nh hành đ ng phù h p v i t ng tr ng h p lãi su t
trong t ng lai đ có th đ t đ c hi u qu kinh doanh cao nh t.
b) S không phù h p v k h n gi a ngu n và tài s n
Trong môi tr ng kinh doanh c nh tranh cao và đ y bi n đ ng nh hi n nay,
các ngân hàng không có nhi u s l a ch n v k h n, quy mô... c a các kho n đ u t
và huy đ ng theo đúng nh mong mu n c a mình. Chính vì v y, luôn xu t hi n s
không phù h p gi a v k h n gi a ngu n và tài s n. i u này làm cho khi có s bi n
đ ng lãi su t s gây ra r i ro nh h ng t i ngân hàng.
i v i ngân hàng th ng m i, các tài s n và ngu n v n luôn luôn có nh ng k
h n khác nhau. Ngân hàng s d a vào k h n mà đ a ra lãi su t phù h p.
có th
gi m thi u đ c r i ro lãi su t thay đ i quá l n mà v n đ a ra đ c nhi u d ng k h n,
ngân hàng đã đ a ra k h n đ t l i lãi su t. ây là k h n mà khi k t thúc, lãi su t s
6

Thang Long University Library


thay đ i theo lãi su t th tr ng. T đó, ngân hàng có th chia tài s n và ngu n v n
làm hai d ng: nh y c m v i lãi su t và kém nh y c m v i lãi su t:
 Tài s n và ngu n v n nh y c m v i lãi su t là lo i mà s d s nhanh chóng
chuy n sang lãi su t m i khi lãi su t th tr ng thay đ i. Ví d : tài s n, ngu n ng n
h n, các kho n có k h n đ t l i lãi ≤ 12 tháng, tài s n và ngu n trung, dài h n có th i
gian đáo h n ≤ 12 tháng...
 Tài s n và ngu n v n kém nh y c m v i lãi su t là lo i mà lãi su t c a s d s
ít có s bi n đ ng khi lãi su t th tr ng thay đ i, th ng có th i gian dài, trung ho c
dài h n v i lãi su t c đ nh.
S không phù h p v k h n gi a ngu n và tài s n đ c đo b ng khe h lãi
su t:
Khe h lãi su t = Tài s n nh y c m lãi su t – Ngu n v n nh y c m lãi su t
Khe h lãi su t c a m t ngân hàng có th khác 0 ho c b ng 0. N u khe h lãi
su t khác 0, tùy thu c vào khe h lãi su t d ng hay âm thì ngân hàng s g p nh ng
r i ro khác nhau đ i v i s bi n đ ng c a lãi su t th tr ng. Ng c l i, n u khe h lãi
su t b ng 0 thì dù lãi su t có thay đ i thì c ng không gây nh h ng đ n ngân hàng.
Bên c nh đó, n u xét th i h n c a kho n cho vay v i th i h n c a ngu n mà
ngân hàng huy đ ng đ c đ tài tr nó, ta s xác đ nh đ c tính ch t r i ro mà nó
đ ng đ u:
 N u th i h n cho vay > th i h n ngu n v n tài tr nó, thì ngân hàng
tái tài tr .

v th

 N u th i h n cho vay < th i h n ngu n v n tài tr nó, thì ngân hàng
tái đ u t .

v th

c) Ngân hàng s d ng lãi su t c đ nh
Trong m t kho ng th i gian dài tr c đây, các ngân hàng th ng m i luôn s
d ng ch đ lãi su t c đ nh theo quy đ nh c a Ngân hàng Nhà N c. Chi m ph n l n
trong c c u cho vay c a các ngân hàng v n là các d án cho vay trung và dài h n. Các
d án này th ng đ c xác đ nh m t m c lãi su t c đ nh đ ch đ u t có th xác
đ nh tr c chi phí, doanh thu và hi u qu c a d án trong t ng lai. Không nh ng th
các kho n ti t ki m nh l c a ng i dân c ng đ c ng i g i yêu c u m c lãi su t c
đ nh đ tránh g p r i ro. Chính nh ng h p đ ng này trong t ng lai s mang đ n r i ro
cho không ch ngân hàng mà c khách hàng khi lãi su t th tr ng bi n đ i.
d) Các nguyên nhân khách quan khác
 Do s thay đ i chính sách c a Chính Ph , Ngân hàng Nhà n
 Do s bi n đ ng c a n n kinh t trong n
ho ng, l m phát, suy thoái...
7

c..

c, khu v c ho c th gi i: kh ng


 Do s bi n đ ng v chính tr , chi n tranh...
 Do các nguyên nhân khách quan nh thiên tai, bi n đ i môi tr ng, khí h u...
Có r t nhi u các nguyên nhân khác nhau có th mang l i r i ro lãi su t cho ngân
hàng. Cho nên ngân hàng c n t ng c ng qu n lỦ, đi u ch nh ho t đ ng kinh doanh
sao cho có th h n ch t i đa các nguyên nhân này. Tuy nhiên có r t nhi u nh ng
nguyên nhân mà ngân hàng không th ki m soát đ c, cho nên ngân hàng có th d a
trên m c đ r i ro lãi su t đo l ng đ c theo t ng tr ng h p mà phân lo i đ qu n
lỦ và có bi n pháp phù h p nh m ng n h a r i ro x y ra.

o l ng r i ro lãi su t
phòng tránh r i ro lãi su t, đòi h i ngân hàng ph i t ng c ng công tác qu n
lỦ, trong đó quan tr ng nh t là c n áp d ng đúng ph ng pháp l ng hóa r i ro lãi
su t. Hi n nay, trên th gi i có 3 mô hình l ng hóa r i ro lãi su t đang đ c các ngân
hàng hi n đ i áp d ng là: mô hình k h n đ n h n, mô hình đ nh giá l i và mô hình
th i l ng.
1.2.5.

a) Mô hình k h n đ n h n
Mô hình k h n là m t ph ng pháp tr c quan đ l ng hóa r i ro lãi su t qua
đánh giá s cân x ng v k h n gi a N ph i tr và Tài s n có trong ho t đ ng kinh
doanh ngân hàng.
Quy t c chung c a mô hình này khi đo l ng r i ro lãi su t là:
 M t s t ng (gi m) c a lãi su t th tr
giá tr tài s n (danh m c tài s n).

ng đ u d n đ n m t s t ng (gi m) c a

 Khi lãi su t th tr ng t ng (gi m) thì tài s n (danh m c tài s n) có k h n càng
dài s gi m (t ng) giá càng l n nh ng t c đ thi t h i s gi m d n khi k h n t ng lên.
Nh v y, n u k h n bình quân c a Tài s n có dài h n k h n bình quân c a
N ph i tr , khi lãi su t t ng lên thì giá tr Tài s n có s gi m nhi u h n so v i N
ph i tr . Trong tr ng h p này, ngân hàng s g p ph i r i ro gây ra nguy c m t kh
n ng thanh toán ho c là m t chi phí bù đ p đ gi i quy t ngu n v n.
Có 2 ph ng pháp đ l ng hóa mô hình này là: ph ng pháp l ng hóa r i ro
lãi su t đ i v i m t tài s n và ph ng pháp l ng hóa r i ro lãi su t đ i v i danh m c
tài s n:
 L ng hóa r i ro lãi su t đ i v i m t tài s n:
Công th c tính:

Trong đó:

là t l % t n th t c a tài s n
8

Thang Long University Library


∆R là t l % thay đ i c a lãi su t
là giá tr th tr

ng c a tài s n khi lãi su t thay đ i

là giá tr th tr

ng hi n t i c a tài s n

là lãi su t sau khi thay đ i
là lãi su t hi n t i
 L ng hóa r i ro lãi su t đ i v i m t danh m c tài s n: Áp d ng công th c tính
l ng hóa r i ro lãi su t đ i v i m t tài s n nh ng giá c a m t danh m c tài s n đ c
tính d a trên k h n đ n h n bình quân c a danh m c tài s n đó. K h n đ n h n bình
quân c a danh m c tài s n đ c xác đ nh:

;
Trong đó:

là k h n đ n h n bình quân c a danh m c tài s n có
là k h n đ n h n bình quân c a danh m c n ph i tr
là t tr ng c a Tài s n có th i

là k h n đ n h n c a Tài s n có th i
là t tr ng c a N ph i tr th j
là k h n đ n h n c a N ph i tr th j

Tuy nhiên, nh c đi m c a mô hình này là không đ c p đ n y u t th i l ng
c a các lu ng Tài s n có và N ph i tr . Do tính đ n gi n và tr c quan nên nó đ c
s d ng khá ph bi n, đi u này c ng phù h p v i Vi t Nam hi n đang trong quá trình
hi n đ i hóa ngân hàng.
b) Mô hình đ nh giá l i
N i dung c b n c a mô hình này là vi c phân tích các lu ng ti n d a trên
nguyên t c giá tr ghi s nh m xác đ nh chênh l ch gi a lãi su t thu đ c t Tài s n có
và lãi su t thanh toán cho v n huy đ ng sau m t th i gian nh t đ nh.
Theo ph ng pháp này, các ngân hàng tính s chênh l ch gi a tài s n có và n
ph i tr đ i v i t ng k h n và đ t chúng trong m i quan h v i đ nh y c m v i lãi
su t c a th tr ng.
nh y c m v i lãi su t trong tr ng h p này đ c xác đ nh d a
trên kho ng th i gian mà tài s n có và n ph i tr đ c đ nh giá l i theo m c lãi su t
m i c a th tr ng.
Công th c đ tính m c đ thay đ i thu nh p ròng khi lãi su t thay đ i nh sau:

Trong đó:

là s thay đ i thu nh p ròng t lãi su t c a nhóm i
là chênh l ch giá tr ghi s gi a tài s n có và n ph i tr
c a nhóm i
9


là m c thay đ i lãi su t c a nhóm i
là giá tr ghi s tài s n có thu c nhóm i

là giá tr ghi s n ph i tr thu c nhóm i
C s phân nhóm d a vào m c đ bi n đ ng c a thu nh p t lãi su t (đ i v i
tài s n có ) và chi phí tr lãi (đ i v i n ph i tr ) khi lãi su t th ng xuyên có s thay
đ i. Có th phân chia các nhóm n ph i tr và tài s n có theo các cách sau:
 Phân chia theo tính ch t nh y c m lãi su t: nhóm tài s n có ho c n ph i tr
nh y c m v i lãi su t và nhóm tài s n có ho c n ph i tr ít nh y c m v i lãi su t.
 Phân chia theo m t khung k h n nh t đ nh: K h n đ n m t ngày; trên m t
ngày đ n 3 tháng; trên 3 tháng đ n 6 tháng; trên 6 tháng đ n 1 n m; trên m t n m đ n
5 n m; trên 5 n m... Tuy nhiên cách phân chia này có th d n đ n sai l ch v c c u
gi a tài s n có và n ph i tr trong cùng m t nhóm. Ví d trong cùng m t nhóm k
h n trên 3 đ n 6 tháng, s l ng tài s n có và n ph i tr là t ng đ ng nhau nh ng
n u c c u k h n c a n ph i tr là t 3 đ n 4 tháng còn c a tài s n có là t 5 đ n 6
tháng, thì rõ ràng là có hi n t ng không cân x ng gi a tài s n có và n ph i tr .
Ta th y, gi s ngân hàng áp d ng phân chia theo tính ch t nh y c m v i lãi
su t c a tài s n và coi nhóm i là nhóm tài s n nh y c m v i lãi su t. N u chênh l ch
gi a giá tr tài s n có nh y c m v i lãi su t và giá tr n ph i tr nh y c m v i lãi su t
là d ng (GAP > 0), thì khi lãi su t t ng d n đ n thu nh p t lãi su t c a ngân hàng
t ng, khi lãi su t gi m thu nh p s gi m và ng c l i.
Nh c đi m c a mô hình là ch đ c p đ n giá tr ghi s c a tài s n mà không
đ c p đ n giá tr th tr ng c a chúng. Do đó, mô hình đ nh giá l i ch ph n ánh đ c
m t ph n r i ro lãi su t đ i v i ngân hàng. Bên c nh đó, trên th c t các kho n tín
d ng dài h n có th đ c áp d ng ph ng th c tr góp đ nh k hàng n m ho c hàng
quỦ. Cho nên ngân hàng có th tái đ u t các kho n ti n này trong n m v i m c lãi
su t hi n hành trên th tr ng, ngh a là nh ng kho n ti n này có th đ c s p x p vào
lo i tài s n nh y c m v i lãi su t.
c) Mô hình th i l

ng

So v i hai mô hình trên, thì mô hình th i l ng hoàn h o h n trong vi c đo

m c đ nh y c m c a tài s n có và n ph i tr đ i v i lãi su t, b i vì nó đ c p đ n
y u t th i l ng c a t t c các lu ng ti n c ng nh k h n đ n h n c a n ph i tr và
tài s n có . Th i l ng c a m t tài s n là th c đo th i gian t n t i lu ng ti n c a tài
s n này, đ c tính trên c s các giá tr hi n t i c a nó.
Công th c tính trong mô hình th i l ng :

;
10

Thang Long University Library


Trong đó:

là giá tr hi n t i c a lu ng ti n x y ra t i th i đi m t

R
n
t
D
N

là lu ng ti n nh n đ

c t i th i đi m cu i k t

là m c lãi su t th tr

ng hi n hành (%/ n m)

là s l n lu ng ti n x y ra trong m t n m
là th i đi m x y ra lu ng ti n (t = 1, 2, 3…, N)
là th i l

ng c a tài s n

là t ng s lu ng ti n x y ra
M t s đ c đi m c a mô hình th i l ng nh sau:
 Gi a th i l ng (D) và k h n c a tài s n (M, trong đó: M = N/n): Th i l ng
t ng lên cùng v i k h n c a tài s n có (ho c n ph i tr ) có thu nh p c đ nh, nh ng
v i m t t l gi m d n. T c là M t ng thì D c ng t ng nh ng D t ng ch m h n M.
 Gi a th i l ng (D) và m c lãi su t hi n hành (R): Khi lãi su t th tr
thì th i l ng gi m.

ng t ng

 Gi a th i l ng (D) và lãi su t coupon (C): lãi su t coupon càng cao, thì th i
l ng càng gi m. i u này có ngh a là khi lãi su t coupon càng cao thì lu ng ti n thu
h i càng nhanh, do đó th i l ng s gi m.
Th i l ng là phép đo tr c ti p đ nh y c m c a giá tr tài s n có và n ph i
tr v i lãi su t – chính là s thay đ i c a th giá tài s n khi lãi su t thay đ i. Th i
l ng c a tài s n càng l n thì giá tr c a tài s n càng nh y c m v i lãi su t. C ng nh
v y, giá tr th tr ng c a tài s n không nh ng b tác đ ng b i lãi su t th tr ng mà
còn ch u tác đ ng v k h n hoàn v n c a tài s n. N u k h n hoàn v n ng n thì giá tr
tài s n càng ít b nh h ng b i s thay đ i lãi su t và ng c l i.
M i quan h gi a s thay đ i th giá dP v i lãi su t th tr ng dR đ c bi u
di n theo công th c sau:

Trong đó:

dP
dR
P
R
D

= -D

là s thay đ i c a th giá trái phi u
là s thay đ i c a lãi su t th tr

ng

là giá tr hi n t i c a trái phi u (th giá)
là lãi su t hi n hành c a th tr

ng (%/n m)

là th i l ng c a trái phi u
Nh v y, n u th i l ng D càng l n thì ch c n lãi su t thay đ i m t l ng nh
c ng s làm cho th giá có s bi n đ ng l n. Ngoài ra, khi lãi su t thay đ i thì th giá
trái phi u bi n đ ng ng c chi u theo t l thu n v i đ l n c a th i l ng D. T c là
n u lãi su t t ng thì th giá c a trái phi u s gi m m t l ng b ng D l n l ng t ng c a
lãi su t.
11


i v i kinh doanh ngân hàng, vi c s d ng mô hình th i l ng đ qu n tr r i
ro lãi su t là m t gi i pháp thích h p. M t ch c n ng quan tr ng c a mô hình th i
l ng là cho phép ngân hàng th ng m i phòng ng a đ c r i ro đ i v i toàn b hay

m t b ph n riêng l c a b ng cân đ i tài s n. Tuy nhiên mô hình th i l ng là m t
mô hình ph c t p, đòi h i nhà qu n tr ph i th ng xuyên c c u l i b ng cân đ i tài
s n đ th i l ng c a tài s n có và n ph i tr cân x ng nhau, nh ng vi c này không
ph i lúc nào c ng làm đ c. M c dù v y, ngày nay v i vi c m r ng các nghi p v
trên th tr ng: buôn bán v n, ch ng khoán hóa tài s n, th tr ng buôn bán l i n ...
đã làm đ n gi n, t ng t c đ và gi m đ c chi phí giao d ch r t nhi u trong vi c c
c u l i b ng cân đ i tài s n. H n n a các ngân hàng c ng có th s d ng mô hình này
thông qua các giao d ch nghi p v nh h p đ ng k h n, t ng lai, giao d ch quy n
ch n, hoán đ i... mà không nh t thi t ph i c c u l i b ng cân đ i tài s n.
Cu i cùng, các ngân hàng th ng m i nên l a ch n m t bi n pháp đo l ng r i
ro lãi su t phù h p v i đi u ki n công ngh và th c tr ng r i ro c a mình.
1.3. Ho tăđ ng qu n tr r iăroălƣiăsu tătrongăngơnăhƠngăth

ngăm i

1.3.1. Khái ni m và s c n thi t c a qu n tr r i ro lãi su t trong ngân hàng
th ng m i
T nh ng giáo trình, sách và các công trình nghiên c u tr c đây ta có th rút
ra đ c khái ni m sau: Qu n tr r i ro lãi su t chính là vi c các ngân hàng gi m thi u
và ki m soát nh ng t n th t đang và s gây ra đ i v i thu nh p c a ngân hàng do bi n
đ ng c a lãi su t. Qu n tr r i ro lãi su t là m t ho t đ ng r t quan tr ng trong chu i
các công tác qu n tr r i ro c a ngân hàng. N u ngân hàng th ng m i không th c hi n
qu n tr r i ro lãi su t m t cách ch t ch thì có th s g p ph i t n th t l n v thu nh p.
Cho nên m c tiêu quan tr ng trong qu n tr r i ro lãi su t là h n ch t i m c t i đa
nh ng t n th t và nh h ng t bi n đ ng lãi su t đ n thu nh p c a ngân hàng m t
cách đ y đ , toàn di n và liên t c.
đ t đ c m c tiêu này, các ngân hàng c n đ ra nh ng chi n l c, chính
sách ho c s d ng nh ng công c nh m phòng ng a, h n ch r i ro lãi su t m t cách
phù h p. Nh ng ph ng th c qu n tr r i ro lãi su t theo ph ng pháp hi n đ i mà các
ngân hàng th ng m i hi n nay đang áp d ng là: s d ng các h p đ ng phái sinh,

qu n tr khe h lãi su t, qu n tr khe h k h n...
1.3.2. N i dung ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t trong ngân hàng th
a) M t s chu n m c và thông l qu c t qu n tr lãi su t:

ng m i

Theo BIS (Bank for International Settlements) 2006, Hi p c v n Basel II
khuy n ngh các ngân hàng nên s s ng mô hình VAR đ xác đ nh r i ro lãi su t.
i
v i các ngân hàng không đ đi u ki n đ ti n hành phân tích theo ph ng pháp này,
12

Thang Long University Library


y ban đ xu t các h s đ tính r i ro lãi su t nh sau:
B ng 1.1: B ngătínhăh s r iăroălƣiăsu t
(
K h n
≤ 1 tháng
≤ 6 tháng
≤1n m
≤4n m
≤8n m
≤ 16 n m
≤ 20 n m
>20 n m

n v : %)

H s lƣiăsu t
0,00
0,70
1,25
2,25
3,75
5,25
7,50
12,50

(Ngu n: BIS 2006)
y ban c ng yêu c u ph i giám sát ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t đ i v i các
s ngân hàng và v n đ này đ c nêu rõ trong tr c t th 2 c a Basel II. Tr c t th 2
nh là m t c nh báo s m đ i v i các nhà giám sát, trong đó các ngân hàng s báo cáo
và gi i thích cách tính nh ng mô hình mà mình đã áp d ng trong tính toán các ch tiêu
do y ban Basel yêu c u. Trong tr ng h p r i ro lãi su t mà ngân hàng g p ph i v t
quá m c trong t ng quan v i s v n đ tiêu chu n c a ngân hàng thì các giám sát s
có yêu c u t ng m c v n c n thi t ho c yêu c u gi m r i ro mà ngân hàng đang g p
ph i ho c có th k t h p c hai bi n pháp. C th , các giám sát đ c bi t chú Ủ đ n các
ngân hàng có r i ro lãi su t v t quá 20% s v n c p 1 và 2. Khi đó, h ph i th c hi n
vi c th nghi m v tình hu ng khi mà lãi su t t ng gi m 2% đ xem xét tác đ ng c a
nó đ n giá tr n ph i tr và tài s n có . T đó các giám sát viên và nhà qu n tr ph i
h p đ có bi n pháp đi u ch nh h p lỦ.
b) Quy trình qu n tr r i ro lãi su t trong ngân hàng th

ng m i:

Nh các ho t đ ng qu n tr r i ro thông th ng khác, quy trình qu n tr r i ro
lãi su t trong ngân hàng th ng m i cùng bao g m 4 b c:
S ăđ 1.1:ăQuyătrìnhăqu n tr r i ro lƣiăsu tătrongăngơnăhƠngăth

Nh n d ng
r i ro

o l ng
r i ro

Giámăsátă
r i ro

ngăm i

TƠiătr
r i ro

(Ngu n: T ng h p t các giáo trình qu n tr r i ro trong ngân hàng)
 Nh n d ng r i ro: r i ro lãi su t có th nh n bi t b ng nhi u cách song cách c
b n nh t là xem xét chênh l ch k h n gi a tài s n có và n ph i tr và m c đ bi n
đ ng c a lãi su t trên th tr ng so v i lãi su t mà ngân hàng k v ng.
13



o l ng r i ro: các ngân hàng hi n t i có th s d ng m t ho c k t h p 3 mô
hình l ng hóa r i ro lãi su t sau: mô hình k h n đ n h n; mô hình đ nh giá l i; mô
hình th i l ng.
 Giám sát r i ro: ngân hàng c n thi t l p và duy trì m t h th ng ki m soát hi u
qu , tuân th các chu n m c phân tách trách nhi m trong đi u hành. Các nhân t chính
c a quá trình giám sát bao g m ki m tra quá trình qu n tr r i ro lãi su t và nh ng h n
m c r i ro hi u qu do ban đi u hành c a ngân hàng đ ra thông qua m t s ph ng

pháp qu n tr r i ro lãi su t hi n hành.
 Tài tr r i ro: ngân hàng c n đánh giá l i các ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t
đ nh k ; giám sát tình hình r i ro hi n t i và ti m n ng th ng xuyên đ đ m b o r ng
các ho t đ ng đ u nh t quán v i các m c tiêu đã đ ra và x lỦ k p th i nh ng t n th t
x y ra.
Trên đây ch là các b c c b n nh t trong quá trình qu n tr r i ro lãi su t c a
ngân hàng th ng m i. Các ngân hàng c n d a vào đó và thay đ i quy trình tùy thu c
theo đ c đi m, kh n ng và tình tr ng riêng c a m i ngân hàng đ ho t đ ng qu n tr
r i ro lãi su t có th đ t hi u qu cao nh t. T t c các b c trong quy trình này đ u
quan tr ng và có liên quan m t thi t t i nhau. Th c hi n đ y đ và chính xác nh ng
b c trên, ngân hàng đã thành công m t ph n trong vi c ng n ng a r i ro trong t ng
lai.
1.3.3. Các ph ng pháp qu n tr r i ro lãi su t c a ngân hàng th
a) S d ng các h p đ ng phái sinh

ng m i

 H p đ ng k h n:
H p đ ng k h n (Forward Contract) là m t th a thu n gi a ng i mua và
ng i bán t i th i đi m hi n t i (t = 0) r ng ng i mua s thanh toán cho ng i bán
theo giá k h n đã đ c th a thu n t i th i đi m t = 0 và ng i bán s trao hàng cho
ng i mua khi h p đ ng đáo h n.
+ H p đ ng k h n trái phi u:
Khi s d ng h p đ ng k h n trái phi u, ta có th xác đ nh s thay đ i th
giá c a trái phi u khi lãi su t thay đ i theo công th c đã nêu mô hình th i l ng:

= -D

Nh v y, th giá trái phi u bi n đ ng ng c chi u v i lãi su t th tr ng.
Các nhà qu n tr ngân hàng có th s d ng quy t c này đ phòng ng a r i ro lãi su t

đ i v i nh ng lo i trái phi u mà h đang n m gi . N u d báo lãi su t th tr ng s
t ng lên, thì nhà qu n tr ngân hàng có th bán trái phi u hi n có b ng h p đ ng k
h n theo giá hi n t i. n ngày đáo h n, n u lãi su t t ng lên đúng nh d báo, b ng
14

Thang Long University Library


vi c bán trái phi u cho ng i mua v i giá c đ nh đã th a thu n trong h p đ ng, ngân
hàng s tránh đ c thi t h i do giá trái phi u gi m. Ng c l i, n u ngân hàng d báo
lãi su t th tr ng s gi m, nhà qu n tr ngân hàng có th kỦ h p đ ng mua k h n các
trái phi u đ thu đ c l i nhu n cao h n do không ph i tr thêm ph n t ng c a trái
phi u.
+ H p đ ng k h n ti n g i:
H p đ ng k h n ti n g i đ c s d ng khi không có s cân x ng v k h n
c a tài s n có và k h n n ph i tr . Huy đ ng ti n g i đ cho vay là ho t đ ng d c
trung c a ngân hàng, do không có s phù h p v k h n nên các ngân hàng th ng
xuyên l y m t ph n ngu n ng n h n đ cho vay v i k h n dài h n. Do đó, n u ngân
hàng d báo lãi su t s t ng lên trong t ng lai, đ tránh kh i r i ro làm t ng chi phí
huy đ ng ngu n bù đ p cho kho n cho vay dài h n, ngân hàng s k h p đ ng k h n
ti n g i v i khách hàng. H p đ ng này là th a thu n khách hàng s g i ti n vào ngân
hàng v i m c lãi su t c đ nh t i th i đi m trong t ng lai - khi ngu n ng n h n k t
thúc và c n ngu n m i đ ti p t c kho n cho vay dài h n tr c đó. T đ y, thu nh p
c a ngân hàng t chênh l ch gi a lãi su t cho vay và lãi su t huy đ ng là m t s bi t
tr c và ch c ch n, không ph thu c vào s bi n đ ng c a lãi su t th tr ng.
+ H p đ ng lãi su t k h n:
H p đ ng lãi su t k h n có đ c đi m là không có giao nh n kho n ti n g c
mà ch liên quan đ n ph n trao đ i chênh l ch lãi su t.
tránh r i ro thi t h i do t ng
chi phí huy đ ng đ b sung ngu n v n ng n h n cho kho n vay dài h n, ngân hàng có

th kỦ m t h p đ ng lãi su t k h n. V i h p đ ng lãi su t k h n dù lãi su t th
tr ng trong t ng lai t ng hay gi m ngân hàng v n có m t m c thu nh p t chênh
l ch lãi su t cho vay và lãi su t huy đ ng đ c xác đ nh tr c.
Trong h p đ ng k h n, ch có hai bên tham gia vào h p đ ng và m i bên đ u
ph thu c vào bên còn l i. Khi có thay đ i giá c trên th tr ng giao ngay s xu t hi n
r i ro n u m t trong hai bên không th c hi n h p đ ng. Ngoài ra, vì m c giá c đ t ra
mang tính cá nhân và ch quan nên r t có th không mang tính chính xác.
 H p đ ng t ng lai:
H p đ ng t ng lai (Futures Contract) là m t th a thu n gi a ng i mua và
ng i bán t i th i đi m ban đ u r ng vi c thanh toán và giao nh n hàng hóa đ c th c
hi n t i m t th i đi m các đ nh trong t ng lai. H p đ ng t ng lai và h p đ ng k
h n khá gi ng nhau nh ng tuy nhiên gi a chúng có m t s đi m khác bi t:
+ H p đ ng t ng lai là h p đ ng đ c tiêu chu n hóa, đ c giao d ch m t
cách có t ch c trên s giao d ch. Còn h p đ ng k h n là s th a thu n song ph ng,
đ c giao d ch trên th tr ng OTC, ph thu c theo Ủ c a ng i ng i mua và ng i
bán.
15


+ Giá c a h p đ ng t ng lai đ c đi u ch nh hàng ngày theo đi u ki n th
tr ng, trong khi đó, giá c a h p đ ng k h n là c đ nh trong su t k h n.
+ R i ro tín d ng t h p đ ng t ng lai đ c gi m b t do có s đ m b o c a
s giao d ch
Giá c a các h p đ ng t ng lai ph n ánh giá tr các ch ng khoán đ c s d ng
mua bán trong h p đ ng nên khi lãi su t th tr ng t ng thì giá các h p đ ng t ng lai
gi m. Theo mô hình th i l ng thì đ nh y c m c a giá h p đ ng t ng lai đ i v i lãi
su t đ c tính nh sau:



= -

= -

Trong đó:
là s thay đ i giá tr c a h p đ ng t

F

là giá tr ban đ u c a h p đ ng t
là s l

ng lai

ng lai (

=

×

)

ng h p đ ng

là giá c a t ng h p đ ng t

ng lai

là th i l ng c a trái phi u đ
đ ng t ng lai.

c s d ng trong mua bán h p

là m c thay đ i lãi su t

tr

C ng nh v y, m c đ r i ro đ i v i v n t có c a ngân hàng khi lãi su t th
ng bi n đ ng đ c đo l ng b ng công th c:

= -

A

Trong đó:
là s thay đ i v n t có c a ngân hàng
là th i l

ng c a toàn b tài s n có

là th i l

ng c a toàn b v n huy đ ng

A

là qui mô tài s n có

k

là t l gi a v n huy đ ng và tài s n có ( k = L/A )
là m c thay đ i lãi su t

có th phòng ng a r i ro lãi su t đ i v i toàn b b ng cân đ i tài s n ngân
hàng ph i th c hi n s l ng h p đ ng t ng lai c n thi t đ kho n thua l n i b ng

16

Thang Long University Library


đ

c bù đ p b ng l i nhu n thu đ
.V ys l

c t các h p đ ng t

ng các h p đ ng t

ng lai ngo i b ng. T c là

ng lai c n thi t là:

= A
 H p đ ng quy n ch n
H p đ ng quy n ch n là h p đ ng cho phép ng i mua ho c ng i bán có
quy n mua ho c bán tài s n v i giá đ nh s n t i ngày đáo h n h p đ ng.
ng th i,
phí quy n ch n s đ c thanh toán cho ng i bán t i th i đi m kỦ k t h p đ ng.

i
v i giao d ch quy n ch n, ng i mua quy n ch n là ng i tr phí và ng i bán quy n
ch n là ng i thu phí. Ngoài ra, ng i mua quy n ch n có quy n th c hi n ho c
không th c hi n mua/bán theo th a thu n trong h p đ ng, còn ng i bán ph i có ngh a
v th c hi n theo yêu c u c a ng i mua.
+ H p đ ng mua quy n ch n mua lãi su t – Caps:
Mua Caps là mua quy n ch n mua ho c là mua m t chu i quy n ch n mua
lãi su t. Khi n ph i tr c a ngân hàng có lãi su t th n i trong khi tài s n có có lãi
su t c đ nh hay khi n ph i tr có th i l ng ng n h n tài s n có , đ phòng ng a r i
ro lãi su t t ng, ngân hàng có th th c hi n mua Caps. N u lãi su t th tr ng t ng cao
h n so v i lãi su t trong h p đ ng Caps, ngân hàng bán Caps s thanh toán m t kho n
b ng giá tr h p đ ng Caps nhân v i chênh l ch gi a lãi su t th tr ng và lãi su t c a
h p đ ng Caps cho ngân hàng mua Caps. Kho n ti n này dùng đ bù đ p cho chi phí
huy đ ng v n t ng do lãi su t th tr ng t ng ho c bù đ p cho s gi m giá trái phi u
trong tài s n có c a ngân hàng. Ng c l i, n u lãi su t th tr ng gi m th p h n so v i
lãi su t trong h p đ ng Caps thì ngân hàng bán Caps không ph i thanh toán kho n ti n
nào cho ngân hàng mua Caps.
+ H p đ ng mua quy n ch n bán lãi su t – Floors:
Mua Floors là mua quy n ch n bán đ i v i lãi su t. Khi n ph i tr c a ngân
hàng có lãi su t c đ nh trong khi tài s n có có lãi su t th n i hay khi tài s n có có
th i l ng ng n h n n ph i tr , ngân hàng có th th c hi n mua Floors đ phòng
ng a r i ro lãi su t gi m. N u lãi su t th tr ng gi m th p h n so v i lãi su t trong
h p đ ng Floors, ngân hàng mua Floors s đ c thanh toán m t kho n b ng giá tr h p
đ ng nhân v i chênh l ch gi a lãi su t Floors và lãi su t trên th tr ng. Kho n ti n
này dùng đ bù đ p cho thu nh p b gi m do lãi su t th tr ng gi m. Còn n u lãi su t
th tr ng t ng cao h n lãi su t Floors thì bên bán Floors không ph i thanh toán b t c
kho n nào cho bên mua Floors.
+ H p đ ng đ ng th i mua và bán lãi su t – Collars:
17

H p đ ng Collars xu t hi n khi ngân hàng th c hi n đ ng th i c hai giao
d ch Caps và Floors, nh vi c đ ng th i mua quy n ch n mua và mua quy n ch n bán.
Trong tr ng h p tài s n c a ngân hàng g p nhi u r i ro khi lãi su t bi n đ ng m nh,
ngân hàng mua Collars nh m thu phí đ tài tr cho giao d ch Caps ho c Floors. N u lãi
su t th tr ng bi n đ ng th p h n lãi su t Floors ho c l n h n lãi su t Caps trong h p
đ ng Collars, ngân hàng mua Collars s nh n đ c kho n thanh toán t bên bán
Collars t ng ng v i m c chênh l ch gi a lãi su t th tr ng và lãi su t trong h p
đ ng Collars.
 H p đ ng hoán đ i
H p đ ng hoán đ i (Swaps) lãi su t là th a thu n gi a ng i mua (theo thông
l là ng i thanh toán lãi su t c đ nh) và ng i bán (theo thông l ng i thanh toán
lãi su t th n i). Vào ngày giá tr giao d ch, ng i mua thanh toán lãi su t c đ nh cho
ng i bán và ng i bán thanh toán lãi su t th n i cho ng i mua. Trong khi th c hi n
h p đ ng, c n ph i đ m b o vi c trao đ i gi a lãi su t th n i và lãi su t c d nh là
ngang giá. Giá tr hi n t i c a các dòng lãi su t c đ nh b ng giá tr hi n t i c a các
lu ng lãi su t th n i.
Ngân hàng mua Swaps (ngân hàng thanh toán lãi su t c đ nh) là ngân hàng có
ngu n v n huy đ ng v i lãi su t th n i nh ng ngu n thu t tài s n có là lãi su t c
đ nh. Do tính ch t c a n ph i tr và tài s n có có hình th c lãi su t khác nhau d n
đ n s không cân x ng v th i l ng làm cho ngân hàng có nguy c g p r i ro lãi
su t. Vì v y, ngân hàng mua thông qua giao d ch Swaps lãi su t đ chuy n vi c thanh
toán lãi cho ngu n v n huy đ ng t hình th c lãi su t th n i sang lãi su t c đ nh đ
phù h p v i tính ch t c đ nh c a ngu n thu t tài s n có .
Ng c l i, ngân hàng bán Swaps (ngân hàng thanh toán lãi su t th n i) là ngân
hàng có ngu n v n huy đ ng v i lãi su t c đ nh nh ng ngu n thu t tài s n có là lãi
su t th n i. Ngân hàng bán đã s d ng giao d ch Swaps lãi su t nh m m c đích
chuy n vi c thanh toán lãi cho ngu n v n huy đ ng t hình th c lãi su t c đ nh sang
lãi su t th n i đ phù h p v i lãi su t th n i c a ngu n thu t tài s n có .
Thông qua vi c mua/bán h p đ ng hoán đ i lãi su t, ng i mua và ng i bán

thanh toán ti n cho nhau, s rào ch n đ c r i ro lãi su t khi lãi su t thay đ i.
b) Ph

ng pháp qu n lý khe h nh y c m lãi su t

K thu t qu n lỦ khe h nh y c m lãi su t là k thu t ph bi n mà các ngân
hàng s d ng đ ng n ng a và ki m ch r i ro lãi su t. K thu t này yêu c u nhà qu n
tr ngân hàng ph i ti n hành phân tích k h n, đ nh giá l i nh ng c h i g n v i nh ng
tài s n sinh l i c a ngân hàng, nh ng kh an ti n g i c ng nh v i nh ng kho n v n
vay trên th tr ng.
Quy trình qu n lỦ khe h lãi su t g m 3 b c:
18

Thang Long University Library


 L a ch n và phân lo i các lo i ngu n v n vào t ng nhóm riêng bi t d a trên
th i đi m s đ nh giá l i giá c .
 Xác đ nh chên l ch GAP b ng giá tr c a tài s n có nh y c m lãi su t (RSAs –
rate sensitive assets) tr đi giá tr n ph i tr nh y c m lãi su t (RSLs – rate sensitive
liabilities).

GAP = RSAs RSLs
Trong đó:
+ RSAs là các kho n cho vay s p đ n h n, các kho n cho vay và ch ng khoán
có lãi su t th n i, các tài s n ng n h n <12 tháng ho c có th i h n đ nh giá l i < 12
tháng …
+ RSLs là nh ng kho n v n mà lãi su t đ c đi u ch nh theo đi u ki n th
tr ng: ti t ki m ng n h n, ti n g i mang lãi su t th n i, các kho n ngu n < 12 tháng
ho c có th i h n đ nh giá l i < 12 tháng …

 S
thu nh p t
Nh
m tv im

d ng các phân tích bi n thiên v đ nh y c m đ d đoán s thay đ i trong
lãi.
v y, trong quá trình qu n lỦ khe h lãi su t, ngân hàng có th s ph i đ i
t trong các tr ng h p sau:

 GAP = 0: giá tr tài s n có nh y c m lãi su t b ng giá tr n ph i tr nh y c m
lãi su t. Khi lãi su t t ng hay gi m c ng không làm nh h ng đ n l i nhu n c a ngân
hàng. T c là tr ng h p này ngân hàng s không g p r i ro lãi su t.
 GAP > 0: giá tr tài s n có nh y c m lãi su t l n h n giá tr n ph i tr nh y
c m lãi su t. Khi lãi su t th tr ng t ng, l i nhu n c a ngân hàng s t ng. Và ng c
l i, khi lãi su t th tr ng gi m, thu nh p t lãi gi m nhanh h n chi phí lãi ph i tr , r i
ro lãi su t s xu t hi n làm gi m l i nhu n c a ngân hàng. Lúc này nh ng ph n ng có
th x y ra c a ngân hàng là:
+ Không làm gì vì ngân hàng ngh có th lãi su t s t ng ho c n đ nh.
+ Kéo dài kì h n c a tài s n có ho c thu h p kì h n c a n ph i tr .
+ T ng n ph i tr nh y c m lãi su t ho c gi m tài s n có nh y c m lãi su t.
 GAP < 0: giá tr tài s n có nh y c m lãi su t nh h n giá tr n ph i tr nh y
c m lãi su t. Khi lãi su t th tr ng gi m, l i nhu n c a ngân hàng s t ng. Và ng c
l i, khi lãi su t th tr ng t ng, thu nh p t lãi t ng ch m h n chi phí lãi ph i tr , r i ro
lãi su t xu t hi n làm gi m l i nhu n c a ngân hàng. Lúc này nh ng ph n ng có th
x y ra c a ngân hàng là:
+ Không làm gì vì ngân hàng ngh có th lãi su t s gi m ho c n đ nh.
+ Kéo dài kì h n c a n ph i tr ho c thu h p kì h n c a tài s n có.
+ Gi m n ph i tr nh y c m lãi su t ho c t ng tài s n có nh y c m lãi su t.
19

N u ngân hàng tin vào kh n ng d báo lãi su t c a mình, h có th th ng
xuyên thay đ i khe h nh y c m lãi su t, đ t ngân hàng vào tr ng thái nh y c m tài
s n có ho c nh y c m n ph i tr đ t ng thêm thu nh p. ây đ c g i là ph ng
pháp qu n lỦ khe h n ng đ ng:
D đoán c a
ngân hàng

K t qu (n u
d đoán đúng)

Giá tr GAP
Ph n ng c a các nhà qu n lỦ
t i u

Lãi su t
th tr ng t ng

GAP > 0

T ng tài s n có nh y c m
lãi su t. Gi m n ph i tr
nh y c m lãi su t.

Thu nh p t lãi s
t ng nhi u h n
chi phí lãi ph i tr .

Lãi su t

th tr ng gi m

GAP < 0

Gi m tài s n có nh y c m
lãi su t. T ng n ph i tr
nh y c m lãi su t.

Thu nh p t lãi s
gi m ít h n
chi phí lãi ph i tr .

Tuy nhiên, chi n l c qu n lỦ n ng đ ng bu c các ngân hàng ph i đ i m t v i
nhi u r i ro h n vì kh n ng d đoán đúng chi u h ng thay đ i c a lãi su t r t th p.
Cho nên ph n l n các ngân hàng ch s d ng đ phòng ng a r i ro ch không ph i đ
t ng thu nh p.
Ngoài ra, các nhà qu n tr còn có th đ a GAP v 0 đ gi m thi u r i ro lãi su t
b ng m t s cách nh : tài tr cho vay dài h n b ng ngu n v n không có chi phí tr lãi;
s d ng các tài s n và n ngo i b ng nh các lo i ch ng khoán phái sinh ...
Vi c qu n tr khe h lãi su t là vô cùng khó kh n và ph c t p đòi h i ngân hàng
ph i có trình đ và l a ch n th i gian đ phân tích đ nh y c m v i lãi su t c a tài s n
và ngu n v n cho phù h p.
ng th i, ph ng pháp này c ng có nh ng h n ch nh t
đ nh nh : lãi su t c a các kho n m c khác nhau ch a ch c đã bi n đ ng cùng m t m c
nh nhau; vi c qu n lỦ ch t ch chênh l ch ng n h n có th làm b sót r i ro tái đ u t
và nh ng bi n đ ng đáng k v giá tr tài s n và ngu n v n c a ngân hàng.
c) Ph

ng pháp qu n lý khe h k h n

Ph ng pháp này có th kh c ph c đ c di m y u c a ph ng pháp qu n lỦ
khe h lãi su t là không gi i quy t đ c r i ro đ ng lãi su t hoàn v n (là lo i r i ro
phát sinh khi lãi su t c a nh ng th i h n khác nhau thay đ i theo m c đ khác nhau).
Ph ng pháp này d a trên chênh l ch gi a k h n hoàn v n trung bình theo giá tr tài
s n và k h n hoàn tr trung bình theo giá tr ngu n v n. Trong đó, k h n hoàn v n
trung bình theo giá tr tài s n là th i gian trung bình c n thi t đ thu h i kho n v n đã
b ra đ đ u t , t c là th i gian trung bình c a dòng ti n d tính s nh n đ c trong
t ng lai. Còn k h n hoàn tr trung bình theo giá tr ngu n v n là th i gian trung bình
c n thi t đ hoàn tr kho n v n đã huy đ ng, c ng là th i gian trung bình c a dòng
ti n d tính ra kh i ngân hàng.
20

Thang Long University Library


Ngân hàng xác đ nh k h n hoàn v n trung bình theo giá tr tài s n và k h n
hoàn tr trung bình theo giá tr ngu n v n theo công th c sau:

D =
Trong đó:
là kì h n thanh toán

t

là s ti n thanh toán c g c và lãi trong k h n t
là th i gian mãn h n c a danh m c

n
i

là lãi su t

Sau đó, ta xác đ nh khe h k h n nh sau:
Khe h k h n

=

K h n hoàn v n trung bình
theo giá tr tài s n

-

K h n hoàn tr trung bình
theo giá tr ngu n v n

phòng ch ng r i ro lãi su t, các ngân hàng th ng c g ng duy trì cân đ i
gi a tài s n và ngu n v n sao cho khe h k h n ti n g n t i 0, lúc đó k h n hoàn v n
trung bình c a tài s n s g n b ng k h n hoàn tr trung bình c a ngu n v n. Nh ng
trên th c t giá tr tài s n luôn l n h n ngu n v n huy đ ng nên đ khe h k h n ti n
t i 0 c n đ m b o:
K h n hoàn v n trung
bình theo giá tr tài s n

=

K h n hoàn tr trung
bình theo giá tr ngu n v n

×

T ng giá tr m c n
T ng giá tr tài s n

Do đó, đ có th lo i b r i ro, ngân hàng c n thay đ i giá tr ngu n v n huy
đ ng nhi u h n giá tr tài s n. Bên c nh đó, giá tr ròng c a ngân hàng l i b ng giá tr
t ng tài s n tr đi giá tr t ng ngu n v n huy đ ng. Mà theo lỦ thuy t danh m c đ u t
trong l nh v c tài chính thì:
 Lãi su t t ng s làm gi m giá tr th tr
mang lãi su t c đ nh.

ng c a các tài s n và c a các kho n n

 K h n c a các tài s n và kho n n càng dài thì giá tr th tr ng c a chúng
càng gi m m nh khi lãi su t t ng.
Cho nên n u khe h k h n càng l n thì giá tr ròng c a ngân hàng càng nh y
c m v i s thay đ i c a lãi su t và ng c l i.
Trong tr ng h p lãi su t bên tài s n và bên ngu n v n thay đ i m t m c nh
nhau và khe h k h n không g n b ng 0 thì s thay đ i trong giá tr c a danh m c tài
s n và danh m c n s khác nhau:

21


 N u khe h k h n d ng: lãi su t t ng s làm gi m giá tr ròng c a ngân hàng
vì giá tr tài s n t ng nhi u h n giá tr ngu n v n.
 N u khe h k h n âm: lãi su t t ng s làm t ng giá tr ròng c a ngân hàng vì
giá tr tài s n t ng ít h n giá tr ngu n v n.
Ph ng pháp này đ c coi là hoàn h o nh t trong vi c đo m c đ nh y c m c a
tài s n có và n ph i tr v i lãi su t do nó đ c p đ n c th i l ng c a các lu ng ti n
và k h n đ n h n c a các n ph i tr và có. Tuy nhiên, nó v n còn m t s h n ch

nh : khó kh n trong vi c xác đ nh mô hình lu ng ti n vào ra; khó kh n trong vi c tìm
ki m các tài s n có , n ph i tr có k h n hoàn v n và k h n hoàn tr phù h p v i
yêu c u c a ngân hàng...
1.3.4. Các y u t nh h ng đ n ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t c a ngân
hàng th ng m i
a) Các y u t bên ngoài:
HƠnhălangăphápălỦăv v năđ qu n tr r iăroălƣiăsu tăvƠăc ăch đi uăhƠnhălƣiă
su t c a NHNN.
Hành lang pháp lỦ v v n đ qu n tr r i ro lãi su t và c ch đi u hành c a
NHNN có nh h ng r t l n đ n ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t c a ngân hàng. B i
vì t t c m i ho t đ ng c a ngân hàng đ u n m d i s qu n lỦ, đi u ch nh và h ng
d n c a NHNN. Cho nên nh ng quy đ nh, ban hành c a NHNN đ c coi nh c s đ
các NHTM th c hi n ho t đ ng c a mình. Khi nh ng quy đ nh, v n b n pháp lỦ liên
quan đ n công tác qu n tr r i ro lãi su t nh : quy trình qu n tr r i ro lãi su t, các ch
tiêu đánh giá r i ro lãi su t... ch a đ y đ và h p lỦ s làm cho các NHTM không th c
hi n t t đ c công tác này. Bên c nh đó, c ch đi u hành lãi su t c a NHNN l i tác
đ ng tr c ti p đ n nguyên nhân chính c a r i ro trong qu n tr r i ro lãi su t là s bi n
đ ng c a lãi su t. Khi c ch đi u hành lãi su t c a NHNN thay đ i linh ho t theo di n
bi n kinh t đ t n c thì các ngân hàng c ng ph i t ng c ng đ i m t v i t ng bi n
đ ng lãi su t trên th tr ng. Khi lãi su t th tr ng thay đ i chi u bi n đ ng, t t c
m i s đi u hành và chính sách trong ho t đ ng qu n tr r i ro c a ngân hàng c ng
ph i thay đ i theo.
M căđ phátătri năvƠăs năđ nh c a n n kinh t v ămô
M c đ phát tri n và s n đ nh c a n n kinh t v mô là m t y u t chung nh
h ng đ n m i ho t đ ng c a ngân hàng, trong đó có ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t.
N n kinh t phát tri n và n đ nh s t o ra môi tr ng ho t đ ng thu n l i cho ngân
hàng và các TCTD, TCKT khác. T đó, các ho t đ ng nh m ph v cho vi c qu n tr
r i ro lãi su t nh : th c hi n các công c phái sinh, đi u ch nh k h n kho n tài s n có
và n ph i tr nh y c m v i lãi su t, t ng/gi m quy mô tài s n có ho c n ph i tr
nh y c m v i lãi su t... s đ c th c hi n d dàng h n. M t khác, kinh t phát tri n thì

22

Thang Long University Library


nh ng ho t đ ng d ch v liên quan đ n thanh toán, chuy n kho n... s t ng lên, gi m
s ph thu c vào thu nh p t lãi c a ngân hàng.
aăbƠnăho tăđ ng c aăngơnăhƠng
Nh ng y u t thu c v đ a bàn ho t đ ng có nh h ng đ n ho t đ ng qu n tr
r i ro lãi su t c a ngân hàng là: trình đ dân trí, m t đ dân c , tình hình tr t t an
ninh xã h i... N u ngân hàng n m trong khu v c có trình đ dân trí cao thì nh ng đ i
t ng khách hàng c a ngân hàng s có s nh y c m v i tình hình bi n đ ng trên th
tr ng mà c th là bi n đ ng c a lãi su t cao h n. Khi lãi su t bi n đ ng làm gi m lãi
su t th c, khách hàng s tìm đ n các kênh đ u t khác có l i nhu n h n và rút ti n
kh i ngân hàng. Bên c nh đó, m t đ dân c cao hay th p nh h ng đ n quy mô
ngu n v n huy đ ng và kh n ng đi u ch nh c c u ngu n v n huy đ ng khi c n thi t
c a ngân hàng. Vi c có th d dàng đi u ch nh quy mô, c c u và k h n c a ngu n
v n s t o thu n l i cho ho t đ ng đ phòng r i ro lãi su t c a ngân hàng. C ng nh
v y, tình hình tr t t an ninh xã h i s gây tác đ ng lên tâm lỦ, hành vi c a khách
hàng, làm nh h ng đ n đ c đi m ngu n v n huy đ ng c a ngân hàng t ng t nh
m t đ dân c .
Cácăy u t khác
Ngoài các y u t nh đã nêu trên, còn có m t s các y u t khác c ng có th
gây nh h ng đ n ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t t i chi nhánh nh :
 Các y u t t phía các doanh nghi p
 Môi tr

ng chính tr - xã h i: Môi tr

 Các y u t t môi tr

 Môi tr

ng công ngh

 Môi tr

ng c nh tranh

ng chính tr - xã h i

ng t nhiên

 ...
Nguyên nhân và s nh h ng c a các y u t này đ n ho t đ ng qu n tr r i ro
c a chi nhánh s đ c phân tích c th trong ch ng 3.
b) Các y u t bên trong:
Quyătrìnhăqu n tr r iăroăvƠăv c ki mătra,ăgiámăsátăth c hi năquyătrìnhăc a
ngơnăhƠng
Quy trình qu n tr r i ro lãi su t c a ngân hàng s là c s đ ngân hàng phân
công trách nhi m và vi c th c hi n t ng ho t đ ng liên quan đ n qu n tr r i ro cho
t ng b ph n. M t quy trình làm vi c rõ ràng s giúp cán b nhân viên xác đ nh rõ
đ c nhi m v và trách nhi m, giúp công tác qu n tr r i ro lãi su t đ t hi u qu cao
h n. Bên c nh đó, vi c ki m tra, giám sát trong vi c th c hi n quy trình này c ng là
r t c n thi t. Ki m tra và giám sát đ nh k , th ng xuyên ngoài nâng cao Ủ th c c a
23


nhân viên c ng có th giúp cho ngân hàng gi m kh n ng b sót y u t gây nên nguy
c r i ro trong t ng lai.
H th ngăcôngăngh thôngătinăc aăngơnăhƠng

H th ng công ngh thông tin trong ngân hàng là m t y u t đ c bi t nh h ng
đ n ho t đ ng thu th p c s d li u, thông tin và phân tích, báo cáo, d đoán r i ro lãi
su t trong t ng lai c a ngân hàng. M t h th ng công ngh thông tin hi n đ i và phù
h p s cung c p đ c ngu n d li u và thông tin chính xác, đ y d và k p th i giúp
cho nhà qu n tr có th đ a ra quy t đ nh chính xác và đúng đ n trong vi c phòng
ng a r i ro lãi su t cho t ng lai.
căthùăho tăđ ng kinh doanh c aăcácăngơnăhƠngăth ngăm i
c thù ho t đ ng kinh doanh c a các NHTM s t o ra đi m đ c thù trong c
c u tài s n và ngu n v n, cho nên s gây nh h ng đ n vi c qu n tr r i ro lãi su t
c a ngân hàng. Ví d nh , ngân hàng có đ nh h ng t p trung vào cho vay trung và
dài h n thì t tr ng c a n ph i tr nh y c m lãi su t s gi m đi trong t ng c c u
ngu n v n. i u này đ n đ n chênh l ch GAP d ng, ngân hàng s g p r i ro n u lãi
su t th tr ng gi m.
Trìnhăđ c a đ i ng ăqu n tr viên,ănhơnăviênăngơnăhƠng
Kh n ng làm vi c, trình đ hi u bi t và kinh nghi m c a cán b nhân viên
trong ngân hàng có tác đ ng đ n hi u qu c a vi c s d ng các ph ng pháp qu n tr ,
mô hình đo l ng r i ro lãi su t và các ngu n l c khác.
có th c i thi n đ c b
máy qu n tr r i ro lãi su t hi n t i cùng v i đ a các chu n m c qu c t vào áp d ng
đ ho t đ ng ng n ng a r i ro lãi su t đ t hi u qu cao h n, ngân hàng c n chú tr ng
vào vi c đào t o và nâng cao trình đ cho cán b nhân viên c a mình.
N ngăl căngơnăhƠng
N ng l c c a ngân hàng là y u t c b n và c n thi t đ có th thay đ i ph ng
pháp qu n tr r i ro hay mô hình đo l ng r i ro lãi su t hi n đ i, ti n ti n và có hi u
qu h n. Trong đó n ng l c c a ngân hàng bao g m: kh n ng và kinh nghi m làm
vi c c a nhân viên, kh n ng qu n lỦ c a lãnh đ o, tình tr ng c s v t ch t, công
ngh thông tin...
Nh n th c c aănhƠăqu nălỦ,ăbanălƣnhăđ oăvƠăcánăb nhơnăviên
Ngay t ban lãnh đ o và các nhà qu n tr c a ngân hàng c n có Ủ chí kiên quy t
và nh n th c đúng đ n trong vi c th c hi n công tác qu n tr r i ro lãi su t. Có nh

th , cán b nhân viên và toàn th các cá nhân t ng b ph n c a ngân hàng m i th c s
nghiêm túc và t p trung th c hi n nhi m v c a mình.
Nói chung, có r t nhi u các y u t có th gây nh h ng đ n ho t đ ng qu n tr
r i ro lãi su t c a ngân hàng. Chính vì v y, ngân hàng c n d a trên nh ng y u t này

24

Thang Long University Library


đ có th đ a ra nh ng chính sách phù h p nh m c i thi n và nâng cao kh n ng qu n
tr r i ro lãi su t c a mình.

K T LU NăCH

NGă1

Ngân hàng là m t t ch c kinh doanh r t đ c bi t. Ho t đ ng kinh doanh c a
m t ngân hàng có th làm nh h ng đ n ho t đ ng kinh doanh c a toàn h th ng
ngân hàng và xã h i. Vì v y, trong ho t đ ng kinh doanh c a mình, các ngân hàng c n
đ cao công tác qu n tr r i ro đ b o v ngân hàng, b o v khách hàng nh m h n ch
t i đa tác đ ng c a r i ro. c bi t là công tác qu n tr r i ro lãi su t c n ph i đ c
quan tâm đúng m c h n trong th c tr ng hi n nay.
V i nh ng c s lỦ lu n đã nêu trên, ngân hàng nên áp d ng vào th c tr ng
qu n lỦ r i ro lãi su t c a mình. Bên c nh đó, s d ng các ph ng pháp qu n tr r i ro
m t cách linh ho t và không ng ng c i ti n s mang l i hi u qu cho ngân hàng.
Nh ng tr c đó, ta c n phân tích v th c tr ng ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t c a
ngân hàng TMCP Xây d ng Vi t Nam – Chi nhánh Hà N i đ t đó có th đ a ra
nh ng gi i pháp thi t th c trong vi c hoàn thi n ho t đ ng qu n tr r i ro lãi su t c a
ngân hàng.

25