Nghiên cứu một số lỗ hổng thiếu an ninh trong ứng dụng công nghệ thông tin, phương pháp và công cụ kiểm soát, xử lý lỗ hổng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

NGUYỄN MẠNH DŨNG

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ LỖ HỔNG THIẾU AN NINH TRONG ỨNG
DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN, PHƯƠNG PHÁP VÀ CÔNG CỤ
KIỂM SOÁT, XỬ LÝ LỖ HỔNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

1
HÀ NỘI 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

NGUYỄN MẠNH DŨNG

NGHIÊN CỨU MỘT SỐ LỖ HỔNG THIẾU AN NINH TRONG ỨNG
DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN, PHƯƠNG PHÁP VÀ CÔNG CỤ
KIỂM SOÁT, XỬ LÝ LỖ HỔNG
Ngành: Công nghệ thông tin
Chuyên ngành: Hệ thống thông tin
Mã số: 60480104

LUẬN VĂN THẠC SỸ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS Trịnh Nhật Tiến

HÀ NỘI 22015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, kết quả của luận văn hoàn toàn là kết quả của tự bản thân tôi
tìm hiểu, nghiên cứu.
Các tài liệu tham khảo được trích dẫn và chú thích đầy đủ.

3


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. 1
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ BẢNG BIỂU ...................................................... 7
GIỚI THIỆU......................................................................................................... 9
Chương 1. CÁC HIỂM HỌA VỀ AN NINH HỆ THỐNG THÔNG TIN ... 11
1.1.

TỔNG QUAN VỀ CÁC HIỂM HỌA .......................................... 11

1.1.1. Lạm dụng quyền vượt mức (Excessive Privilege Abuse) .............................. 12
1.1.2. Lạm dụng quyền hợp pháp (Legitimate Privilege Abuse) ............................. 13
1.1.3. Nâng cấp quyền bất hợp pháp (Unauthorized Privilege Elevation) ............... 14
1.1.4. Lợi dụng các điểm yếu nền tảng (Platform Vulnerabilities) .......................... 15
1.1.5. SQL Injection ................................................................................................. 16
1.1.6. Lợi dụng dấu vết kiểm toán yếu (Weak Audit Trail) ..................................... 16
1.1.7. Tấn công từ chối dịch vụ (Denial of Service) ................................................ 17
1.1.8. Lợi dụng các điểm yếu trong giao thức giao tiếp cơ sở dữ liệu (Database
Communication Protocol Vulnerabilities) ............................................................... 18
1.1.9. Lợi dụng sự xác thực yếu (Weak Authentication) ......................................... 18

1.1.10. Lợi dụng sự sơ hở của dữ liệu dự phòng (Backup Data Exposure) ............. 19

1.2 TỔNG QUAN VỀ CÁC LỖ HỔNG THIẾU AN NINH ................ 20
1.2.1 Phân loại lỗ hổng theo mức độ ....................................................................... 20
1.2.1.1. Các lỗ hổng loại C ...................................................................................... 20
1.2.1.2. Các lỗ hổng loại B ...................................................................................... 22
1.2.1.3. Các lỗ hổng loại A ...................................................................................... 23
1.2.2 Phân loại lỗ hổng theo thành phần của hệ thống ............................................. 25

4


1.2.2.1. Lỗ hổng trong cấu hình .............................................................................. 25
1.2.2.2. Lỗ hổng trong giao thức mạng .................................................................... 27
1.2.2.3. Lỗ hổng trong hệ điều hành......................................................................... 32
1.2.2.4. Lỗ hổng trong ứng dụng .............................................................................. 34

Chương 2. MỘT SỐ LỖ HỔNG THIẾU AN NINH TRONG ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN ............................................................................. 36
2.1. LỖ HỔNG BẢO MẬT TRONG GIAO THỨC TSL/SSL ............ 36
2.1.1. Giới thiệu ...................................................................................................... 36
2.1.2.Mô tả tấn công BEAST lên bộ giao thức SSL/TLS ........................................ 36
2.1.3. Ý tưởng tấn công do Wei Dai đề xuất chống lại chế độ mã khối CBC ......... 37
2.1.4. Tấn công lựa chọn giá trị biên (block-wise chosen-boundary attack) .......... 40
2.1. 5. Ứng dụng ý tưởng tấn công của Wei Dai để giải mã yêu cầu HTTPS ......... 41
2.1. 6. Giải pháp khắc phục và ngăn chặn tấn công ................................................ 43

2.2. LỖ HỔNG BẢO MẬT GÂY RA TẤN CÔNG TỪ CHỐI DỊCH
VỤ PHÂN TÁN (DDOS) ......................................................................... 45
2.2.1. Tấn công từ chối dịch vụ phân tán DDoS(Distributed Denial of Service)..... 45

2.2.1.1. Giới thiệu khái quát về DdoS ...................................................................... 45
2.2.1.2. Các bước thực hiện một cuộc tấn công kiểu DdoS .................................... 45
2.2.1.3. Mô hình tổng quan của DDoS attack-network ........................................... 46
2.2.1.4. Phân loại tấn công kiểu DdoS .................................................................... 50
2.2.2. Tấn công từ chối dịch vụ phản xạ nhiều vùng DRDoS (Distributed Reflection
Denial of Service)..................................................................................................... 56
2.2.3. Biện pháp phòng chống tấn công từ chối dịch vụ ......................................... 57
2.2.3.1. Dựa trên vị trí triển khai ............................................................................. 58
2.2.3.2. Dựa trên giao thức mạng ............................................................................ 58

5


2.2.3.3. Dựa trên thời điểm hành động .................................................................... 60

2.3. LỖ HỔNG BẢO MẬT GÂY RA TẤN CÔNG SQL INJECTION ........ 61
2.3.1. Tấn công SQL INJECTION .......................................................................... 61
2.3.1.1. Giới thiệu SQL INJECTION ....................................................................... 61
2.3.1.2. Các Dạng Tấn Công SQL Injection ........................................................... 61
2.3.2. Cách Phòng Tránh SQL Injection ................................................................. 68
2.3.2.1. Kiểm tra dữ liệu ......................................................................................... 69
2.3.2.2. Thiết lập cấu hình an toàn cho hệ quản trị cơ sở dữ liệu ........................... 72

Chương 3. MÔ PHỎNG TẤN CÔNG DẠNG SQL INJNECTION ............ 73
3.1. CÀI ĐẶT CHƯƠNG TRÌNH .......................................................... 73
3.2. THỬ NGHIỆM CHƯƠNG TRÌNH ................................................ 82
3.2.1. Tấn công vượt qua kiểm tra đăng nhập .......................................................... 82
3.2.2. Tấn công xử dụng câu lệnh Union Select....................................................... 85

KẾT LUẬN ............................................................................................... 90

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 91

6


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ BẢNG BIỂU
1.1. Bảng danh sách các dạng tấn công phổ biến trong năm 2013, 2014.......................10
2.1. Mô tả tấn công Beast...............................................................................................35
2.2. Sơ đồ mã hóa khối CBC..........................................................................................36
2.3. Sơ đồ giải mã trong chế độ mã hóa khối CBC........................................................36
2.4. Thêm một chuỗi vào thông điệp để chọn ranh giới khối.........................................38
2.5. Thực hiện tấn công lựa chọn biên với POST requers trong HTTPS.......................39
2.6. Sơ đồ chính phân loại các kiểu tấn công DdoS.......................................................45
2.7. Kiến trúc attack-network kiểu Agent – Handler.....................................................46
2.8. Kiến trúc attack-network của kiểu IRC-Base..........................................................47
2.9. Phân loại các kiểu tấn công DdoS...........................................................................48
2.10. Sơ đồ tấn công kiểu Amplification Attack............................................................51
2.11. Kiểu tấn công TCP SYS Attack............................................................................52
2.12. Attacker giả mạo IP...............................................................................................53
2.13. Sơ đồ mô tả kiểu tấn công DRDOS......................................................................55
2.14. Một công cụ tìm site lỗi Online.............................................................................60
2.15. Dấu hiệu một site bị lỗi SQL Injection.................................................................61

7


CÁC THUẬT NGỮ VÀ TỪ VIẾT TẮT
STT
1

Từ viết tắt
SSL

Ý nghĩa
Giao thức chuẩn an ninh thông tin nó tạo ra một liên kết
được mã hóa giữa máy chủ web và trình duyệt

2

Victim

Đối tượng bị tấn công

3

HTTP

Giao thức truyền tải siêu văn bản

4

HTTPS

Giao thức truyền tải siêu văn bản an toàn có mã hóa

Timeout

Là khoảng thời gian lớn nhất được thiết lạp trong 1
phiên làm việc giữa máy khách và máy chủ.

6

Server

Máy chủ phục vụ

7

DDoS

Tấn công từ chối dịch vụ phân tán

8

SQL
injection

Một kỹ thuật tấn công vào hệ cơ sở dữ liệu bằng cách
chèn thêm các câu lệnh truy vấn

9

XSS

Là một kĩ thuật tấn công bằng cách chèn vào các website
động (ASP, PHP, CGI, JSP ...) những thẻ HTML hay
những đoạn mã script nguy hiểm

10

BEAST

Là kỹ thuật khai thác điểm yếu của chế độ mã khối CBC
và mức độ bảo mật yếu của trình duyệt web

Cookies

Là một dạng bản ghi được tạo ra và lưu lại trên trình
duyệt khi người dùng truy cập một website. Trong đó
lưu trữ các thông tin nhạy cảm của ngườ sử dụng

5

11

8


GIỚI THIỆU
Công nghệ thông tin ngày nay đang phát triển rất mạnh, số lượng người sử dụng
Internet ngày càng tăng, lưu lượng truyền tải thông tin yêu cầu ngày càng lớn và các
hoạt động giao dịch trên mạng internet cũng phát triển theo, đặc biệt là trong hoạt động
trao đổi thông tin giữa công dân với cơ quan hành chính nhà nước và giữa cơ quan
hành chính nhà nước với nhau.
Trước đây các cơ quan hành chính nhà nước cung cấp dịch vụ cho dân chúng tại trụ
sở của mình, thì nay, nhờ vào công nghệ thông tin và viễn thông, các cơ quan hành
chính nhà nước đã áp dụng nhiều công nghệ mới như: Mạng diện rộng, Internet, các
phương tiện di động để quan hệ với công dân, giới doanh nghiệp. Qua các cổng thông
tin cho công dân (Citizen Portal) người dân nhận có thể tìm hiều đầy đủ các thông tin
từ pháp luật, các dịch vụ công và các thông tin khác cần tìm hiểu... mà không phải trực

tiếp đến các trụ sở các cơ quan như trước đây.
Tại các cơ quan hành chính, các dữ liệu về công văn, tài liệu được số hóa và lưu trữ
tại chính các cơ quan và tại trung tâm dữ liệu (Data center) của đơn vị hoặc thành phố
nhằm đảm bảo quá trình giao dịch hiệu quả nhằm nâng cao công tác quản lý các cơ
quan hành chính nhà nước.
Tuy nhiên việc trao đổi thông tin này sẽ không tránh khỏi một số đối tượng gián
điệp truy cập trái phép vào các hệ thống thông tin số như các thông báo, các văn bản
pháp luật, công văn... nhằm mục đích xấu, gầy hậu quả nghiêm trọng thiệt hại lớn về
kinh tế, chính trị của các đơn vị. Và việc đảm bảo an toàn thông tin luôn được đặt lên
hàng đầu trong hành chính điện tử. An toàn thông tin trong hành chính điện tử là các
biện pháp nhằm đảm bảo tính bí mật cho thông tin, toàn vẹn dữ liệu, xác thực nguồn
gốc an toàn, tôn trọng riêng tư, và đảm bảo tính sẵn sàng của an toàn thông tin.
Vì vậy, việc kiểm soát và phát hiện các lỗ hổng thiếu an toàn an ninh trong hệ thống
và các ứng dụng công nghệ thông tin là vô cùng quan trọng. Từ đây các giải pháp an
toàn thông tin cho hệ thống, cho các ứng dụng công nghệ thông tin là bài toán được đặt
ra cho các cơ quan hành chính.

9


Chính nhận thức về tầm quan trọng an toàn thông tin hành chính điện tử đã thôi
thúc tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu một số lỗ hổng thiếu An ninh trong Ứng dụng
công nghệ thông tin tại các cơ quan hành chính nhà nước, phương pháp và công cụ
kiểm soát, xử lý lỗ hổng”.
Bố cục đồ án gồm có 3 chương, với nội dung từng chương như sau:
Chương 1: Các hiểm họa về an ninh hệ thống thông tin.
Chương 2: Một số lỗ hổng thiếu an ninh trong ứng dụng công nghệ thông tin.
Chương 3: Mô phỏng một số lỗ hổng.
Trước khi đi vào trình bày chi tiết nội dung đồ án, em xin gửi lời cảm ơn chân
thành tới PGS.TS. Trịnh Nhật Tiến đã định hướng và giúp đỡ nhiệt tình để em hoàn

thành đề tài tốt nghiệp này.
Trong khoảng thời gian không nhiều, dù đã cố gắng để hoàn thành tốt đồ án, tuy
nhiên chắc chắn đề tài không tránh khỏi các sai sót, hạn chế, nên em rất mong được sự
góp ý chân tình của thầy cô, bạn bè để em tiếp tục hoàn thiện và đưa vào thực tiễn một
cách có hiệu quả nhất. Em xin trân trọng cảm ơn !
Học viên

Nguyễn Mạnh Dũng

10


Chương 1. CÁC HIỂM HỌA VỀ AN NINH HỆ THỐNG THÔNG TIN
1.1. TỔNG QUAN VỀ CÁC HIỂM HỌA
Các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu (CSDL) của các cơ quan, tổ chức, doanh
nghiệp luôn là mục tiêu của nhiều cuộc tấn công. Bởi đây là nơi lưu trữ các thông tin
về khách hàng và nhiều dữ liệu bí mật khác. Một trong những nguyên nhân khiến cho
các CSDL dễ bị tổn thương bởi các tấn công là do các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp
chưa có biện pháp bảo vệ đầy đủ cho tài nguyên này. Khi kẻ xấu truy nhập vào dữ liệu
nhạy cảm, có thể thực hiện tất cả các công việc để gây mất mát về tài chính hoặc phá
hoại danh tiếng của tổ chức, doanh nghiệp.
Theo thống kê của Imperra so với năm 2013 thì các hiểm họa trong năm 2014 hầu
như không khác biệt, nhưng thứ tự xếp hạng của chúng lại thay đổi. Trong đó, hai hiểm
họa mới được bổ sung dựa trên các xu thế phát triển của khách hàng và thị trường, một
loại hiểm họa mới là các tấn công liên quan đến mã độc. Bảng dưới đây đưa ra mười
hiểm họa hàng đầu với CSDL năm 2013 và 2014, đồng thời đưa ra thứ tự xếp hạng của
chúng để thấy được sự khác biệt của các hiểm họa này trong hai năm 2013 và 2014.
Xếp
hạng

Những hiểm họa năm 2013

1

Lạm dụng các đặc quyền vượt mức và
các đặc quyền không còn được dùng
(Excessive and Unused Privileges)

2

Lạm dụng đặc quyền (Privilege Abuse)

Lạm dụng quyền hợp pháp
(Legitimate Privilege Abuse)

3

Tấn cân SQL Ịnection

Nâng cấp quyền bất hợp pháp
(Unauthorized Privilege Elevation)

4

Mã độc (Mailware)

Lợi dụng các điểm yếu nền tảng
(Platform Vulnerabilities)

Những hiểm họa năm 2014

11

Lạm dụng quyền vượt mức
(Excessive Privilege Abuse)


5
6

7

Vết kiểm toán yếu (Weak Audit Trail)

SQL Injection

Lợi dụng sự sơ hở để khai thác phương

Lợi dụng dấu vết kiểm toán yếu

tiện lưu trữ (Storage Media Exposure)

(Weak Audit Trail)

Khai thác các CSDL có điểm yếu và bị
lỗi cấu hình (Exploitation of

Tấn công từ chối dịch vụ (Denial of

Vulnerabilities and Misconfigured

Database)

Service)

Lợi dụng các điểm yếu trong giao
8

Rò rỉ các dữ liệu nhạy cảm không được
quản lý (Unmanaged Sensitive Data)

thức giao tiếp cơ sở dữ liệu
(Database Communication Protocol
Vulnerabilities)

9

Tấn công từ chối dịch vụ (Denial of
Service)

Lợi dụng sự xác thực yếu (Weak
Authentication)

10

Sự thiếu hụt các chuyên gia an ninh và
hạn chế trong đào tạo (Limited Security
Expertise and Education)

Lợi dụng sự sơ hở của dữ liệu dự
phòng (Backup Data Exposure)

Bảng 1.1. Danh sách các dạng tấn công phổ biến trong năm 2013, 2014
Các tổ chức có thể đưa ra những giải pháp thực tế tốt hơn để bảo vệ dữ liệu của
mình và xử lý những rủi ro có thể xảy ra, trong đó có mười hiểm họa hàng đầu này.
Sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về mười hiểm họa 2014 này.
1.1.1. Lạm dụng quyền vượt mức (Excessive Privilege Abuse)
Khi người dùng được gán các đặc quyền truy nhập cơ sở dữ liệu vượt quá các yêu
cầu trong chức năng công việc của họ, thì những đặc quyền này có thể bị lạm dụng cho
các mục đích xấu. Ví dụ, một người phụ trách cơ sở dữ liệu của trường đại học với
công việc là thay đổi các thông tin liên lạc của sinh viên, người này có thể lạm dụng
quyền cập nhật cơ sở dữ liệu của mình để sửa đổi điểm của sinh viên (trái phép).

12


Có thể đơn giản là do những quản trị viên cơ sở dữ liệu vì bận rộn với công việc
quản trị của mình nên không định nghĩa và cập nhật cơ chế kiểm soát quyền truy nhập
cho mỗi người dùng. Kết quả là một số lượng lớn người dùng được gán các đặc quyền
truy nhập mặc định vượt xa so với yêu cầu công việc của họ.
Ngăn chặn lạm dụng quyền vượt mức – Bằng kiểm soát truy nhập mức truy vấn
Sử dụng cơ chế kiểm soát truy nhập mức truy vấn (Query-level) sẽ hạn chế các đặc
quyền cơ sở dữ liệu bằng những toán tử SQL (SELECT, UPDATE,…) và dữ liệu được
yêu cầu một cách tối thiểu. Trong ví dụ trên, nếu sử dụng cơ chế kiểm soát truy nhập
mức truy vấn một cách đầy đủ thì người phụ trách cơ sở dữ liệu chỉ được phép cập nhật
cột thông tin liên lạc của sinh viên, và nếu anh ta cố gắng sửa đổi cột điểm thì hệ thống
sẽ phát ra cảnh báo. Kiểm soát truy nhập mức truy vấn không chỉ có lợi trong việc phát
hiện việc lạm dụng quyền vượt mức mà còn giúp ngăn chặn hầu hết những hành hiểm
họa an toàn cơ sở dữ liệu.
1.1.2. Lạm dụng quyền hợp pháp (Legitimate Privilege Abuse)
Người dùng lạm dụng các đặc quyền hợp pháp của mình để thực hiện những mục

đích không hợp pháp. Hãy xét một nhân viên chăm sóc sức khỏe, nhân viên này có
quyền xem các bản ghi liên quan đến chỉ một bệnh nhân trong cơ sở dữ liệu qua một
ứng dụng Web. Tuy nhiên, thường cấu trúc của ứng dụng Web sẽ hạn chế không cho
phép người dùng được xem nhiều bản ghi về lịch sử khám chữa bệnh liên quan đến
nhiều bệnh nhân một cách đồng thời. Khi đó, nhân viên này có thể bỏ qua hạn chế của
ứng dụng Web đó bằng cách kết nối tới cơ sở dữ liệu bằng một ứng dụng khác, chẳng
hạn MS-Exel. Sử dụng MS-Exel với đăng nhập hợp lệ của mình, anh ta có thể lấy ra và
lưu lại tất cả các bản ghi về các bệnh nhân trong cơ sở dữ liệu.
Ở đây, cần xét hai rủi ro. Thứ nhất là người nhân viên có mục đích xấu, người sẵn
sàng bán các bản ghi thông tin bệnh nhân để lấy tiền. Thứ hai (phổ biến hơn) là người
nhân viên cẩu thả, người này truy xuất và lưu trữ một lượng lớn thông tin bệnh nhân
vào máy khách của họ với mục đích công việc hợp pháp. Tuy nhiên, do lơ đễnh, nhân
viên này có thể để lộ dữ liệu bệnh nhân ở một máy tính đầu cuối, và nó trở thành điểm
yếu cho Trojan, hay những kẻ lấy cắp máy tính,…

13


Ngăn chặn lạm dụng quyền hợp pháp – Bằng cách hiểu được bối cảnh của truy
nhập cơ sở dữ liệu:
Giải pháp cho hiểm họa này chính là kiểm soát truy nhập cơ sở dữ liệu nhưng
không chỉ bằng các truy vấn cụ thể, mà còn áp dụng cho bối cảnh xung quanh truy
nhập cơ sở dữ liệu. Bằng cách bắt buộc tuân thủ chính sách cho các ứng dụng khách,
thời gian trong ngày, vị trí, … thì có thể nhận dạng được những người dùng đang sử
dụng các quyền truy nhập hợp pháp của mình với hành động mờ ám, đáng nghi.
Với hiểm họa này, SecureSphere sử dụng công nghệ Hồ sơ động (Dynamic
Profiling) để thực hiện kiểm soát truy nhập dựa vào bối cảnh. Ngoài thông tin truy vấn,
công nghệ Hồ sơ động tạo ra một mô hình của ngữ cảnh xung quanh các tương tác cơ
sở dữ liệu thông thường. Thông tin về ngữ cảnh cụ thể được lưu trong profile bao gồm:
thời gian trong ngày, địa chỉ IP nguồn, khối dữ liệu được truy xuất, trình khách ứng

dụng,…
Bất kỳ kết nối nào đến cơ sở dữ liệu mà ngữ cảnh của nó không phù hợp với thông
tin được lưu trong hồ sơ của người dùng đó, thì cổng SecureSphere sẽ phát ra cảnh báo.
Chẳng hạn, người nhân viên có trong ví dụ trên sẽ bị phát hiện bởi SecureSphere không
chỉ vì việc sử dụng một trình khách MS-Exel không chuẩn mà còn vì khối dữ liệu mà
người dùng này truy xuất cũng không hợp lệ đối với một phiên đơn lẻ. Trong trường
hợp cụ thể này, sự sai lệch trong cấu trúc của truy vấn MS-Exel không chuẩn đó, cũng
gây ra một sự xâm phạm mức truy vấn.
1.1.3. Nâng cấp quyền bất hợp pháp (Unauthorized Privilege Elevation)
Kẻ tấn công có thể dựa trên các điểm yếu trong phần mềm cơ sở dữ liệu để biến
quyền truy nhập của một người dùng bình thường thành quyền truy nhập của một
người quản trị. Những điểm yếu này có thể tìm thấy trong các thủ tục được lưu, trong
các hàm được xây dựng bên trong, trong việc thực thi giao thức, thậm chí trong các câu
lệnh SQL. Ví dụ, một nhà phát triển phần mềm ở một tổ chức tài chính có thể lợi dụng
một hàm chứa điểm yếu để thu được đặc quyền quản trị cơ sở dữ liệu. Với đặc quyền
quản trị này, nhà phát triển ác ý đó có thể tắt các cơ chế kiểm toán, tạo những tài khoản
ma, hay chuyển tiền bất hợp pháp, …

14


Ngăn chặn nâng quyền bất hợp pháp – Bằng IPS và kiểm soát truy nhập mức truy
vấn
Hiểm họa này có thể bị ngăn chặn bằng việc kết hợp các hệ thống ngăn chặn xâm
nhập (IPS) và kiểm soát truy nhập mức truy vấn. IPS sẽ kiểm tra lưu lượng cơ sở dữ
liệu để nhận ra các mẫu phù hợp với những điểm yếu đã biết. Chẳng hạn, với một hàm
có điểm yếu đã biết, thì một IPS có thể chặn tất cả các truy nhập tới hàm đó, hoặc (nếu
có thể) chỉ chặn những truy nhập (của các tấn công) tới hàm này.
Tuy nhiên, thật khó khăn để xác định một cách chính xác những yêu cầu truy nhập
nào gắn với các tấn công khi chỉ sử dụng IPS. Bởi vì nhiều truy nhập hợp pháp vẫn sử

dụng các hàm cơ sở dữ liệu chứa điểm yếu. Do đó, IPS không có tùy chọn để chặn tất
cả các truy nhập đến các hàm chứa điểm yếu. IPS phải phân biệt chính xác các hàm
được sử dụng hợp pháp và các hàm được sử dụng cho một tấn công nào đó. Trong
nhiều trường hợp, điều này là không thể do sự đa dạng của các tấn công, cho nên với
những trường hợp như vậy, hệ thống IPS chỉ đưa ra cảnh báo (không chặn) đối với
những truy nhập vào các hàm cơ sở dữ liệu chứa điểm yếu.
Để cải thiện độ chính xác, IPS có thể được gắn với một bộ chỉ thị tấn công khác,
chẳng hạn như kiểm soát truy nhập truy vấn. Kiểm soát truy nhập truy vấn kiểm tra
xem yêu cầu truy nhập có phù hợp với hoạt động của người dùng thông thường hay
không, trong khi đó IPS sẽ kiểm tra xem yêu cầu cơ sở dữ liệu này có truy nhập vào
một hàm chứa điểm yếu hay không. Nếu một yêu cầu cơ sở dữ liệu có truy nhập vào
một hàm chứa điểm yếu và có hoạt động bất thường thì chắc chắn có một tấn công vào
cơ sở dữ liệu đang hoạt động.
1.1.4. Lợi dụng các điểm yếu nền tảng (Platform Vulnerabilities)
Các điểm yếu trong hệ điều hành bên dưới (Windows 2000, UNIX, …) và các
điểm yếu trong các dịch vụ được cài đặt trên một máy chủ cơ sở dữ liệu có thể dẫn tới
truy nhập bất hợp pháp, sự sửa đổi dữ liệu hay từ chối dịch vụ. Chẳng hạn, sâu Blaster
lợi dụng một điểm yếu của Windows 2000 để tạo ra các điều kiện cho từ chối dịch vụ.
Ngăn chặn các tấn công nền tảng – Bằng cập nhật phần mềm và ngăn chặn xâm
nhập

15


Để bảo vệ các tài nguyên cơ sở dữ liệu tránh khỏi các tấn công nền tảng, cần thiết
phải kết hợp giữa việc cập nhật (các bản vá) phần mềm thường xuyên và sử dụng hệ
thống ngăn chặn xâm nhập (IPS). Các nhà cung cấp luôn đưa ra những bản vá cho các
điểm yếu trong nền tảng cơ sở dữ liệu. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cập nhật và thực
thi các phần mềm này theo định kỳ. Khi đó, giữa các chu kỳ cập nhật này, cơ sở dữ liệu
không được bảo vệ. Thêm vào đó, vấn đề tương thích đôi khi không cho phép các cập

nhật phần mềm này được hoàn chỉnh. Để giải quyết những vấn đề này, cần phải sử
dụng IPS. Như mô tả ở trên, IPS kiểm tra lưu lượng cơ sở dữ liệu và xác định được
những tấn công nhắm vào các điểm yếu đã biết.
1.1.5. SQL Injection
Trong một tấn công SQL Injection, kẻ tấn công thường chèn (hay “tiêm”) các
mệnh đề cơ sở dữ liệu bất hợp pháp vào một nguồn dữ liệu SQL dễ bị tổn thương.
Thường nguồn dữ liệu đích bao gồm các thủ tục được lưu và các tham số đầu vào của
ứng dụng Web. Các nguồn này bị tiêm vào những mệnh đề bất hợp pháp, sau đó chúng
được truyền tới cơ sở dữ liệu và được xử lý tại đây. Với SQL Injection, kẻ tấn công có
thể đạt được truy nhập không giới hạn tới toàn bộ cơ sở dữ liệu.
Ngăn chặn SQL Injection
Có thể sử dụng kết hợp ba kỹ thuật để chống SQL Injection một cách hiệu quả là:
IPS, kiểm soát truy nhập mức truy vấn và sự tương quan sự kiện. IPS có thể xác định
các thủ tục được lưu chứa điểm yếu hoặc những chuỗi SQL injection. Tuy nhiên, một
mình IPS thì không đáng tin cậy. Các nhà quản trị an toàn nếu chỉ tin cậy vào một
mình IPS sẽ luôn nhận được hàng loạt các cảnh báo là SQL injection “có thể đang tồn
tại”. Tuy nhiên, bằng cách tương quan một dấu hiệu của SQL injection với một xâm
nhập vào kiểm soát truy nhập mức truy vấn thì có thể xác định được tấn công với độ
chính xác cao.
1.1.6. Lợi dụng dấu vết kiểm toán yếu (Weak Audit Trail)
Đối với bất kỳ hoạt động nào liên quan đến cơ sở dữ liệu, cần phải ghi tự động tất
cả các giao dịch cơ sở dữ liệu nhạy cảm và/hoặc các giao dịch bất thường. Khi chính

16


sách kiểm toán cơ sở dữ liệu yếu sẽ dẫn đến những rủi ro nghiêm trọng cho tổ chức với
nhiều mức độ khác nhau.
Các cơ chế kiểm toán là tuyến hàng rào bảo vệ cơ sở dữ liệu cuối cùng. Nếu kẻ tấn
công có thể phá vỡ các hàng rào khác thì cơ chế kiểm toán dữ liệu vẫn có thể xác định

sự tồn tại của một xâm nhập sau những hành động của kẻ tấn công trước đó. Những vết
kiểm toán thu được có thể dùng để xác định người dùng nào vừa thực hiện các hành
động này, đồng thời qua vết kiểm toán có thể thực hiện phục hồi lại hệ thống.
Cơ chế kiểm toán yếu đồng nghĩa với việc hệ thống không thể ghi lại đầy đủ những
hành động của người dùng, dẫn đến việc không thể phát hiện và ngăn chặn kịp thời
những hành động tấn công của người dùng hoặc một nhóm người dùng. Do vậy, kiểm
toán là cơ chế quan trọng mà mọi hệ thống cần có và cần phải có cơ chế kiểm toán
mạnh để đảm bảo an toàn thông tin hay an toàn cơ sở dữ liệu cho mọi hệ thống.Từ
chối dịch vụ (Denial of Service)
1.1.7. Tấn công từ chối dịch vụ (Denial of Service)
Từ chối dịch vụ (DOS) là một loại tấn công trong đó các truy nhập của người dùng
hợp pháp vào các ứng dụng mạng hay vào dữ liệu sẽ bị từ chối. Các điều kiện từ chối
dịch vụ có thể được tạo ra qua nhiều kỹ thuật (nhiều trong số đó liên quan đến các
điểm yếu nền tảng). Ví dụ, tấn công DOS có thể dựa trên điểm yếu nền tảng cơ sở dữ
liệu để phá hủy một máy chủ. Ngoài ra còn có một số kỹ thuật DOS phổ biến khác
như: sửa đổi dữ liệu, làm lụt mạng (network flooding), và làm quá tải tài nguyên máy
chủ (bộ nhớ, CPU,…). Trong đó, làm quá tải tài nguyên là một kỹ thuật phổ biến trong
môi trường cơ sở dữ liệu.
Ngăn chặn tấn công từ chối dịch vụ
Để ngăn chặn tấn công này, cần yêu cầu bảo vệ ở nhiều mức khác nhau, như: mức
mạng, mức ứng dụng và mức cơ sở dữ liệu. Ở phần này, ta tập trung vào các bảo vệ
mức cơ sở dữ liệu. Trong đó, một số kỹ thuật bảo vệ mức cơ sở dữ liệu để chống tấn
công DOS bao gồm: kiểm soát tốc độ kết nối, kiểm soát giao thức, kiểm soát truy nhập
truy vấn, và kiểm soát thời gian phản hồi.

17


1.1.8. Lợi dụng các điểm yếu trong giao thức giao tiếp cơ sở dữ liệu (Database
Communication Protocol Vulnerabilities)

Các nhà cung cấp cơ sở dữ liệu phát hiện ra ngày càng nhiều các điểm yếu an toàn
trong các giao thức giao tiếp cơ sở dữ liệu. Chẳng hạn 4 trong 7 điểm yếu về giao thức
trong IBM DB2 đã được cố định và sửa chữa, 11 trong số 23 điểm yếu cơ sở dữ liệu
liên quan đến giao thức đã được cố định trong Oracle gần đây. Sâu SQL Slammer2
cũng là khe hở trong giao thức của Microsoft SQL Server đã gây ra tấn công từ chối
dịch vụ. Ngoài ra, các hoạt động của giao thức không hề được lưu lại trong các vết
kiểm toán cho nên càng gây khó khăn cho việc phát hiện lỗi và phát hiện các tấn công.
Ngăn chặn tấn công giao thức giao tiếp cơ sở dữ liệu
Có thể giải quyết tấn công này bằng công nghệ phê duyệt giao thức. Công nghệ
này sẽ phân tích lưu lượng cơ sở dữ liệu cơ bản và so sánh nó với lưu lượng thông
thường. Trong trường hợp lưu lượng hiện tại không phù hợp với lưu lượng cơ sở dữ
liệu như mong đợi thì hệ thống sẽ phát ra cảnh báo, thậm chí là chặn luôn hành động
đang thực hiện.
1.1.9. Lợi dụng sự xác thực yếu (Weak Authentication)
Trong một hệ thống chứa lược đồ xác thực yếu, kẻ tấn công có thể dễ dàng chiếm
lấy định danh của những người dùng cơ sở dữ liệu hợp pháp bằng cách lấy cắp thẻ
đăng nhập của họ. Kẻ tấn công có thể sử dụng nhiều chiến lược khác nhau để lấy được
thẻ đăng nhập của người dùng hợp pháp, chẳng hạn:
- Kỹ thuật Brute force: kẻ tấn công sẽ gõ lặp đi lặp lại tổ hợp username/password
cho đến khi tìm ra một cặp hợp lệ. Thường kẻ tấn công sử dụng một chương trình đoán
mật khẩu tự động để làm tăng nhanh quá trình brute force này.
- Kỹ thuật Social Engineering: kẻ tấn công lợi dụng những khuynh hướng tự nhiên
mà con người tin theo, từ đó làm cho người dùng tin tưởng và đưa ra thẻ đăng nhập của
họ. Ví dụ, kẻ tấn công có thể gọi điện thoại và thể hiện rằng mình là một người quản lý
công nghệ thông tin, yêu cầu người dùng cung cấp thẻ đăng nhập cho mục đích “bảo trì
hệ thống”.

18

- Kỹ thuật Lấy cắp thẻ đăng nhập trực tiếp: kẻ tấn công có thể lấy cắp trực tiếp các
thẻ đăng nhập của người dùng bằng cách sao chép các ghi chú ngắn của thẻ hoặc sử
dụng file mật khẩu,…
Để chống tấn công này, chúng ta cần thực hiện một số cơ chế:
- Xác thực mạnh: Để ngăn chặn kẻ tấn công lợi dụng xác thực yếu, hệ thống cần sử
dụng các chính sách và công nghệ xác thực mạnh nhất. Nên sử dụng cơ chế xác thực
hai nhân tố (như: token, chứng chỉ, sinh trắc,…). Tuy nhiên, các cơ chế xác thực hai
nhân tố thường có chi phí đắt và khó sử dụng hơn nên trong thực tế chúng được sử
dụng không nhiều. Với trường hợp này, cần sử dụng chính sách xác thực mạnh cho
username/password (như: độ dài tối thiểu, đa dạng ký tự, khó đoán,…).
- Tích hợp danh bạ: Để các cơ chế xác thực mạnh được sử dụng rộng rãi và dễ
dàng, nên tích hợp chúng với cơ sở danh bạ của doanh nghiệp. Cơ sở danh bạ cho phép
một người dùng có thể sử dụng một tập thẻ đăng nhập cho nhiều cơ cở dữ liệu và ứng
dụng. Từ đó làm cho hệ thống xác thực hai nhân tố được sử dụng hiệu quả hơn và
người dùng có thể dễ dàng ghi nhớ việc cần phải thay đổi mật khẩu thường xuyên.
1.1.10. Lợi dụng sự sơ hở của dữ liệu dự phòng (Backup Data Exposure)
Chúng ta thấy rằng, trong công tác sao lưu, dự phòng cơ sở dữ liệu, người thực
hiện thường không bảo vệ các phương tiện lưu trữ cơ sở dữ liệu dự phòng một cách
đầy đủ. Kết quả là, có rất nhiều băng đĩa sao lưu cơ sở dữ liệu và các đĩa cứng của
nhiều hệ thống bị đánh cắp.
Ngăn chặn sơ hở dữ liệu dự phòng
Tất cả các bản sao cơ sở dữ liệu cần thiết phải được mã hóa. Một vài nhà cung cấp
khẳng định rằng, các sản phẩm DBMS tương lai của họ sẽ hỗ trợ các bản sao cơ sở dữ
liệu được mã hóa.

19


1.2 TỔNG QUAN VỀ CÁC LỖ HỔNG THIẾU AN NINH
1.2.1 Phân loại lỗ hổng theo mức độ [12]

Các lỗ hổng bảo mật trên một hệ thống là các điểm yếu có thể tạo ra sự ngưng trệ
của dịch vụ, thêm quyền đối với người sử dụng hoặc cho phép các truy nhập không
hợp pháp vào hệ thống.
Các lỗ hổng cũng có thể nằm ngay các dịch vụ cung cấp như sendmail, web, ftp ...
Ngoài ra các lỗ hổng còn tồn tại ngay chính tại hệ điều hành như trong Windows NT,
Windows 95, UNIX; hoặc trong các ứng dụng mà người sử dụng thương xuyên sử
dụng như Word processing, Các hệ databases...
 Phân loại lỗ hổng bảo mật [12]:
Có nhiều tổ chức khác nhau tiến hành phân loại các dạng lỗ hổng đặc biêt. Theo
cách phân loại của Bộ quốc phòng Mỹ, các loại lỗ hổng bảo mật trên một hệ thống
được chia như sau:
- Lỗ hổng loại C: các lỗ hổng loại này cho phép thực hiện các phương thức tấn
công theo DoS (Dinal of Services - Từ chối dịch vụ). Mức độ nguy hiểm thấp, chỉ ảnh
hưởng tới chất lượng dịch vụ, có thể làm ngưng trệ, gián đoạn hệ thống; không làm phá
hỏng dữ liệu hoặc đạt được quyền truy nhập bất hợp pháp.
- Lổ hổng loại B: Các lỗ hổng cho phép người sử dụng có thêm các quyền trên hệ
thống mà không cần thực hiện kiểm tra tính hợp lệ. Mức độ nguy hiểm trung bình;
Những lỗ hổng này thường có trong các ứng dụng trên hệ thống; có thể dẫn đến mất
hoặc lộ thông tin yêu cầu bảo mật.
- Lỗ hổng loại A: Các lỗ hổng này cho phép người sử dụng ở ngoài có thể truy
nhập vào hệ thống bất hợp pháp. Lỗ hổng rất nguy hiểm, có thể làm phá hủy toàn bộ hệ
thống.
Sau đây sẽ phân tích một số lỗ hổng bảo mật thường xuất hiện trên mạng và hệ
thống
1.2.1.1. Các lỗ hổng loại C [12]:
Các lỗ hổng loại này cho phép thực hiện các cuộc tấn công DoS.
20


DoS là hình thức tấn công sử dụng các giao thức ở tầng Internet trong bộ giao thức

TCP/IP để làm hệ thống ngưng trệ dẫn đến tình trạng từ chối người sử dụng hợp pháp
truy nhập hay sử dụng hệ thống. Một số lượng lớn các gói tin được gửi tới server trong
khoảng thời gian liên tục làm cho hệ thống trở nên quá tải, kết quả là server đáp ứng
chậm hoặc không thể đáp ứng các yêu cầu từ client gửi tới.
Các dịch vụ có chứa đựng lỗ hổng cho phép thực hiện các cuộc tấn công DoS có
thể được nâng cấp hoặc sửa chữa bằng các phiên bản mới hơn của các nhà cung cấp
dịch vụ. Hiện nay, chưa có một giải pháp toàn diện nào để khắc phục các lỗ hổng loại
này vì bản thân việc thiết kế giao thức ở tầng Internet (IP) nói riêng và bộ giao thức
TCP/IP đã chứa đựng những nguy cơ tiềm tàng của các lỗ hổng này.
Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm của các lỗ hổng loại này được xếp loại C; ít nguy
hiểm vì chúng chỉ làm gián đoạn cung cấp dịch vụ của hệ thống trong một thời gian mà
không làm nguy hại đến dữ liệu và người tấn công cũng không đạt được quyền truy
nhập bất hợp pháp vào hệ thống.
Một lỗ hổng loại C khác cũng thường thấy đó là các điểm yếu của dịch vụ cho
phép thực hiện tấn công làm ngưng trệ hệ thống của người sử dụng cuối; Chủ yếu với
hình thức tấn công này là sử dụng dịch vụ Web. Giả sử: trên một Web Server có những
trang Web trong đó có chứa các đoạn mã Java hoặc JavaScripts, làm "treo" hệ thống
của người sử dụng trình duyệt Web của Netscape bằng các bước sau:
- Viết các đoạn mã để nhận biết được Web Browers sử dụng Netscape
- Nếu sử dụng Netscape, sẽ tạo một vòng lặp vô thời hạn, sinh ra vô số các cửa sổ,
trong mỗi cửa sổ đó nối đến các Web Server khác nhau.
Với một hình thức tấn công đơn giản này, có thể làm treo hệ thống. Đây cùng là
một hình thức tấn công kiểu DoS. Người sử dụng trong trường hợp này chỉ có thể khởi
động lại hệ thống.
Một lỗ hổng loại C khác cũng thường gặp đối với các hệ thống mail là không xây
dựng các cơ chế anti-relay (chống relay) cho phép thực hiện các hành động spam mail.
Như chúng ta đã biết, cơ chế hoạt động của dịch vụ thư điện tử là lưu và chuyển tiếp;
một số hệ thống mail không có các xác thực khi người dùng gửi thư, dẫn đến tình trạng
các đối tượng tấn công lợi dụng các máy chủ mail này để thực hiện spam mail; Spam
21

mail là hành động nhằm tê liệt dịch vụ mail của hệ thống bằng cách gửi một số lượng
lớn các messages tới một địa chỉ không xác định, vì máy chủ mail luôn phải tốn năng
lực đi tìm những địa chỉ không có thực dẫn đến tình trạng ngưng trệ dịch vụ. Số lượng
các messages có thể sinh ra từ các chương trình làm bom thư rất phổ biến trên mạng
Internet.
1.2.1.2. Các lỗ hổng loại B [12]:
Lỗ hổng loại này có mức độ nguy hiểm hơn lỗ hổng loại C, cho phép người sử dụng
nội bộ có thể chiếm được quyền cao hơn hoặc truy nhập không hợp pháp[5].
Những lỗ hổng loại này thường xuất hiện trong các dịch vụ trên hệ thống. Người sử
dụng local được hiểu là người đã có quyền truy nhập vào hệ thống với một số quyền
hạn nhất định.
Sau đây sẽ phân tích một số lỗ hổng loại B thường xuất hiện trong các ứng dụng;
Sendmail: Sendmail là một chương trình được sử dụng rất phổ biến trên hệ thống
UNIX để thực hiện gửi thư điện tử cho những người sử dụng trong nội bộ mạng.
Thông thường, sendmail là một daemon chạy ở chế độ nền được kích hoạt khi khởi
động hệ thống. Trong trạng thái, hoạt động, sendmail mở port 25 đợi một yêu cầu tới sẽ
thực hiện gửi hoặc chuyển tiếp thư.
Sendmail khi được kích hoạt sẽ chạy dưới quyền root hoặc quyền tương ứng (vì
liên quan đến các hành động tạo file và ghi log file). Lợi dụng đặc điểm này và một số
lỗ hổng trong các đoạn mã của sendmail, mà các đối tượng tấn công có thể dùng
sendmail để đạt được quyền root trên hệ thống.
Để khắc phục lỗi của sendmail cần tham gia các nhóm tin về bảo mật; vì sendmail
là chương trình có khá nhiều lỗi; nhưng cũng có nhiều người sử dụng nên các lỗ hổng
bảo mật thường được phát hiện và khắc phục nhanh chóng. Khi phát hiện lỗ hổng trong
sendmail cần nâng cấp, thay thế phiên bản sendmail đang sử dụng.
Một loạt các vấn đề khác về quyền sử dụng chương trình trên UNIX cũng thường
gây nên các lỗ hổng loại B. Vì trên hệ thống UNIX, một chương trình có thể được thực
thi với 2 khả năng:

- Người chủ sở hữu chương trình đó kích hoạt chạy

22


- Người mang quyền của người chủ sở hữu chủ nhân của file đó
Các loại lỗ hổng loại B khác:
Một dạng khác của lỗ hổng loại B xảy ra đối với các chương trình có mã nguồn viết
bằng C. Những chương trình viết bằng C thường sử dụng một vùng đệm - là một vùng
trong bộ nhớ sử dụng để lưu dữ liệu trước khi xử lý. Những người lập trình thường sử
dụng vùng đệm trong bộ nhớ trước khi gán một khoảng không gian bộ nhớ cho từng
khối dữ liệu. Ví dụ, người sử dụng viết chương trình nhập trường tên người sử dụng;
qui định trường này dài 20 ký tự. Do đó họ sẽ khai báo:char first_name [20];
Với khai báo này, cho phép người sử dụng nhập vào tối đa 20 ký tự. Khi nhập dữ
liệu, trước tiên dữ liệu được lưu ở vùng đệm; nếu người sử dụng nhập vào 35 ký tự; sẽ
xảy ra hiện tượng tràn vùng đệm và kết quả 15 ký tự dư thừa sẽ nằm ở một vị trí không
kiểm soát được trong bộ nhớ. Đối với những người tấn công, có thể lợi dụng lỗ hổng
này để nhập vào những ký tự đặc biệt, để thực thi một số lệnh đặc biệt trên hệ thống.
Thông thường, lỗ hổng này thường được lợi dụng bởi những người sử dụng trên hệ
thống để đạt được quyền root không hợp lệ.
Việc kiểm soát chặt chẽ cấu hình hệ thống và các chương trình sẽ hạn chế được các
lỗ hổng loại B.
1.2.1.3. Các lỗ hổng loại A [12]:
Các lỗ hổng loại A có mức độ rất nguy hiểm; đe dọa tính toàn vẹn và bảo mật của
hệ thống. Các lỗ hổng loại này thường xuất hiện ở những hệ thống quản trị yếu kém
hoặc không kiểm soát được cấu hình mạng[5].
Một ví dụ thường thấy là trên nhiều hệ thống sử dụng Web Server là Apache, Đối
với Web Server này thường cấu hình thư mục mặc định để chạy các scripts là cgi-bin;
trong đó có một Scripts được viết sẵn để thử hoạt động của apache là test-cgi. Đối với
các phiên bản cũ của Apache (trước version 1.1), có dòng sau trong file test-cgi:

echo QUERY_STRING = $QUERY_STRING
Biến môi trường QUERY_STRING do không được đặt trong có dấu " (quote) nên
khi phía client thưc hiện một yêu cầu trong đó chuỗi ký tự gửi đến gồm một số ký tự
đặc biệt; ví dụ ký tự "*", web server sẽ trả về nội dung của toàn bộ thư mục hiện thời
23


(là các thư mục chứa các scipts cgi). Người sử dụng có thể nhìn thấy toàn bộ nội dung
các file trong thư mục hiện thời trên hệ thống server.
Một ví dụ khác cũng xảy ra tương tự đối với các Web server chạy trên hệ điều hành
Novell; Các web server này có một scripts là convert.bas, chạy scripts này cho phép
đọc toàn bộ nội dung các files trên hệ thống.
Những lỗ hổng loại này hết sức nguy hiểm vì nó đã tồn tại sẵn có trên phần mềm sử
dụng; người quản trị nếu không hiểu sâu về dịch vụ và phần mềm sử dụng sẽ có thể bỏ
qua những điểm yếu này.
Đối với những hệ thống cũ, thường xuyên phải kiểm tra các thông báo của các
nhóm tin về bảo mật trên mạng để phát hiện những lỗ hổng loại này. Một loạt các
chương trình phiên bản cũ thường sử dụng có những lỗ hổng loại A như: FTP, Gopher,
Telnet, Sendmail, ARP, finger...
Ảnh hưởng của các lỗ hổng bảo mật trên mạng Internet :
Phần trình bày ở trên đã phân tích một số trường hợp có những lỗ hổng bảo mật,
những người tấn công có thể lợi dụng những lỗ hổng này để tạo ra những lỗ hổng khác
tạo thành một chuỗi mắt xích những lỗ hổng. Ví dụ, một người muốn xâm nhập vào hệ
thống mà anh ta không có tài khoản truy nhập hợp lệ trên hệ thống đó. Trong trường
hợp này, trước tiên anh ta sẽ tìm ra các điểm yếu trên hệ thống, hoặc từ các chính sách
bảo mật, hoặc sử dụng các công cụ dò sét thông tin trên hệ thống đó để đạt được quyền
truy nhập vào hệ thống. Sau khi mục tiêu như nhất đã đạt được, anh ta có thể tiếp tục
tìm hiểu các dịch vụ trên hệ thống, nắm bắt được các điểm yếu và thực hiện các hành
động tấn công tinh vi hơn.
Tuy nhiên, có phải bất kỳ lỗ hổng bảo mật nào cùng nguy hiểm đến hệ thống hay

không? Có rất nhiều thông báo liên quan đến lỗ hổng bảo mật trên mạng Internet, hầu
hết trong số đó là các lỗ hổng loại C, và không đặc biệt nguy hiểm đối với hệ thống. Ví
dụ, khi những lỗ hổng về sendmail được thông báo trên mạng, không phải ngay lập tức
ảnh hưởng trên toàn bộ hệ thống. Khi những thông báo về lỗ hổng được khẳng định
chắc chắn, các nhóm tin sẽ đưa ra một số phương pháp để khắc phục hệ thống.
Trên mạng Internet có một số nhóm tin thường thảo luận về các chủ đề liên quan
đến các lỗ hổng bảo mật đó là:
24


- CERT (Computer Emergency Reponse Team): Nhóm tin này hình thành sau khi
có phương thức tấn công Worm xuất hiện trên mạng Internet. Nhóm tin này thường
thông báo và đưa ra các trợ giúp liên quan đến các lỗ hổng bảo mật. Ngoài ra nhóm tin
còn có những báo cáo thường niên để khuyến nghị người quản trị mạng về các vấn đề
liên quan đến bảo mật hệ thống. Địa chỉ Web site của nhóm tin: />- CIAC (Department of Energy Computer Incident Advisory Capability): tổ chức
này xây dựng một cơ sở dữ liệu liên quan đến bảo mật cho bộ năng lượng của Mỹ.
Thông tin của CIAC được đánh giá là một kho dữ liệu đầy đủ nhất về các vấn đề liên
quan đến bảo mật hệ thống. Địa chỉ web site của CIAC : />- FIRST (The Forum of Incident Response and Security Teams): Đây là một diễn
đàn liên kết nhiều tổ chức xã hội và tư nhân, làm việc tình nguyện để giải quyết các
vấn đề về an ninh của mạng Internet. Địa chỉ Web site của FIRST:
./ Một số thành viên của FIRST gồm:
+ CIAC
+ NASA Automated Systems Incident Response Capability.
+ Purdue University Computer Emergency Response Team
+ Stanford University Security Team
+ IBM Emergency Response Team
1.2.2 Phân loại lỗ hổng theo thành phần của hệ thống
Các loại lỗ hổng trong hệ thống tạm chia như sau:
1.2.2.1. Lỗ hổng trong cấu hình
Cấu hình không an toàn cũng là một lỗ hổng bảo mật của hệ thống. Các lỗ hổng

này được tạo ra do các ứng dụng có các thiết lập không an toàn hoặc người quản trị hệ
thống định cấu hình không an toàn. Chẳng hạn như cấu hình máy chủ web cho phép ai
cũng có quyền duyệt qua hệ thống thư mục. Việc thiết lập như trên có thể làm lộ các
thông tin nhạy cảm như mã nguồn, mật khẩu hay các thông tin của khách hàng.

25