Bài 17. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ(tiếp theo)

Ngày soạn: 21/10/2015
Tiết:19
Bài 17. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ(tiếp theo)
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Nêu được những đặc trưng di truyền của quần thể giao phối.
- Phát biểu được nội dung của đinh luật Hacđi-Vanbec.
- Chứng minh được tần số tương đối của các alen và KG trong quần thể ngẫu
phối không đổi qua các thế hệ.
- Nêu được công thức khái quát khi quần thể ở trạng thái cân bằng di truyền.
- Trình bày được ý nghĩa và những điều kiện nghiệm đúng của đinh luật
Hacđi-Vanbec.
2. Kĩ năng: Phát triển được năng lực tư duy lí thuyết và kĩ năng gải bài tập xác
đinh cấu trúc di truyền của quần thể.
3 Thái độ: Vận dụng kiến thức vào thực tế sản xuất trồng trọt, chăn nuôi.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên: SGk, giáo án, tài liệu có liên quan.
2. Học sinh: SGK, đọc trước bài ở nhà.
III. TIiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra:
- Quần thể là gì ? Cho ví dụ về quần thể.
- Nêu những đặc điểm cơ bản của quần thể tự phối và quần thể giao phối
gần?
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về quần thể III. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA
giao phối ngẫu nhiên.
QUẦN THỂ NGẪU PHỐI.
1. Quần thể ngẫu phối

GV:Quần thể sinh vật như thế nào
- Quần thể sinh vật được gọi là ngẫu
được coi là quần thể giao phối ngẫu
phối (giao phối ngẫu nhiên) khi các cá
nhiên?
thể trong quần thể lựa chọn bạn tình để
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả giao phối một cách hoàn toàn ngẫu
lời.
nhiên.
GV: giải thích thêm: 1 QT được coi là - Đặc điểm di truyền của quần thể
ngẫu phối hay không còn tùy thuộc
ngẫu phối :
vào TT mà ta xem xét.
* Các cá thể giao phối tự do với nhau.
GV: Quần thể ngẫu phối có những đặc
* Quần thể giao phối đa dạng về kiểu
điểm gì?
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả gen và kiểu hình.
* Quần thể ngẫu phối có thể duy trì tần
lời.
số các kiểu gen khác nhau trong quần
GV thuyết trình về những đặc trưng
của quần thể giao phối, đặc biệt nhấn
thể không đổi qua các thế hệ trong
mạnh quan hệ về mặt sinh sản là
những điều kiện nhất định.
nguyên nhân tạo cho QT tồn tại trong


một không gian nhất định và theo thời

gian.

2. Trạng thái cân bằng di truyền của
quần thể (đinh luật Hacdi-Vanbec).
a. Khái niệm:
* Hoạt động 2: Trạng thái cân bằng
- Một quần thể được coi là ở trạng thái
di truyền của quần thể.
cân bằng di truyền khi tỉ lệ các kiểu
GV nêu VD trong SGK và yêu cầu
gen(thành phần kiểu gen) của quần thể
HS:
tuân theo công thức: p2 +2pq + q2 = 1
+ Xác định tần số tương đối của các
Trong đó: p là tần số alen trội, q là tần
alen A và a ở thế hệ xuất phát và cấu
số alen lặn, p2 là tần số kiểu gen đồng
trúc di truyền ở thế hệ tiếp theo qua
hợp trội, 2pq là tần số kiểu gen dị hợp
ngẫu phối?
và q2 là tần số kiểu gen đồng hợp lặn.
+ Em có nhận xét gì về tần số tương
- Ví dụ : 0.16AA+0.48Aa+0.36aa=1
đối của các alen và KG ở thế hệ F1 so
b. Định luận Hacđi-Vanbec.
với thế hệ xuất phát?
- Nội dung định luật:Nội dung định luật
+ Nếu thế hệ xuất phát của một QT
Hacđi - Vanbec : Trong những điều kiện
không ở TTCB di truyền thì phải qua

nhất định, tần số tương đối của các alen
bao nhiêu thế hệ ngẫu phối QT đó mới và thành phần kiểu gen của quần thể
đạt TTCB di truyền?
ngẫu phối được duy trì ổn định qua các
HS: Thảo luận nhóm để trả lời các câu thế hệ.
hỏi.
Khi xảy ra ngẫu phối, quần thể đạt trạng
GV: Yêu cầu HS khái quát phát biểu
thái cân bằng theo định luật Hacđi –
nội dung định luật Hacđi-Vanbec?
Van bec. Khi đó thoả mãn đẳng thức :
p2AA + 2 pqAa + q2aa = 1
.
Trong đó : p là tần số alen A, q là
GV: Định luật Hacđi-Vanbec đúng
tần số alen a, p + q = 1.
trong những điều kiện nào?
- Điều kiện nghiệm đúng của định luật :
+ Quần thể phải có kích thước
HS: Nghiên cứu thông tin SGK trả lời lớn.
câu hỏi.
+ Các cá thể trong quần thể phải
giao phối với nhau một cách ngẫu nhiên.
GV giải thích về các điều kiện nghiệm
+ Không có tác động của chọn lọc
đúng của định luật.
tự nhiên (các cá thể có kiểu gen khác
nhau có sức sống và khả năng sinh sản
như nhau).
+ Không có đột biến (đột biến

không xảy ra hoặc xảy ra thì tần số đột
biến thuận phải bằng tần số đột biến
nghịch).
+ Quần thể phải được cách li với
quần thể khác (không có sự di – nhập
gen giữa các quần thể).
- Ý nghĩa của đinh luật Hac điGV: Định luật Hacđi-Vanbec có ý
Vanbec:
nghĩa gì?
+ Phản ánh trạng thái cân bằng di
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả truyền trong quần thể. Giải thích tại sao


lời.
GV: Nhận xét, bổ sung để hoạn thiện
kiến thức.

trong thiên nhiên có những quần thể
được duy trì ổn định qua thời gian dài.
Trong tiến hoá, mặt ổn định cũng có ý
nghĩa quan trọng không kém mặt biến
đổi, cùng giải thích tính đa dạng của
sinh giới.
+ Cho phép xác định tần số của
các alen, các kiểu gen từ kiểu hình của
quần thể - có ý nghĩa đối với y học và
chọn giống.
4. Củng cố: Yêu cầu HS làm bài tập số 2 trang 73.
5. Dặn dò:
- Ôn tập lí thuyết, trả lời câu hỏi số 1, 3 SGK trang 73, 74.

- Đọc trước bài 18.