Bài 47. Điều khiển sinh sản ở người và động vật

Tuần: 23, Tiết: 26.
Ngày soạn: 17/10/2010.

BµI 47: ĐIỀU KHIỂN SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT
VÀ SINH ĐẺ CÓ KẾ HOẠCH Ở NGƯỜI
I. Mục Tiêu
1. Kiến thức:
- Trình bày được một số biện pháp làm tăng sinh sản ở động vật
- Kể tên các biện pháp tránh thai và nêu cơ chế tác dụng của chúng
2. Kỹ năng:
- Quan sát hình và phân tích hình.
- Thảo luận, làm việc nhóm.
- Kỹ năng tư duy
3. Thái độ:
II. Thiết Bị Dạy Học.
- Bảng 47 SGK (các biện pháp tránh thai)
- Một số dụng cụ tránh thai, và một số thuốc tránh thai
III. Tiến Trình Bài Dạy.
1. Kiểm tra bài cũ:
- Các hoocmôn FSH, LH được sản xuất ra ở đâu và vai trò của chúng trong quá trình sản sinh tinh
trùng?
- Cho ví dụ về vai trò của hệ thần kinh và môi trường sống đến quá trình sản sinh trứng.
2. Bài mới:
Đặt vấn đề: Tại sao cần tăng sinh sản ở động vật, nhưng cần giảm sinh đẻ ở người?
GV cần giới thiệu để học sinh thấy được ở nhiều nước trong đó có Việt Nam, nhu cầu lương thực,
thực phẩm của người dân chưa được đáp ứng đủ. Mặt khác, tăng dân số nhanh cũng gây áp lực lên
nhiều mặt của đời sống, trong đó có việc cung cấp lương thực, thực phẩm. Vì vậy, một mặt cần
nâng cao năng suất chăn nuôi, cây trồng, mặt khác cần phải giảm dân số.
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung kiến thức
- Hãy cho biết một số kinh nghiệm làm tăng sinh

I. Điều Khiển Sinh Sản Ở Động Vật.
sản trong chăn nuôi?
Thay đổi số con
HS có thể đưa ra một số kinh nghiệm ở địa phương Gồm biện pháp:
như tạo điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng tốt.
Điều khiển giới tính
GV cho HS đọc mục I, phát phiếu học tập.
Tên biện pháp tăng sinh sản ở động Tác dụng
Tên biện pháp tăng sinh ở
Tác dụng - giải thích
vật
giải thích
động vật
Biện Sử dụng HM hoặc chất
- Kích thích trứng chín
pháp kích thích tổng hợp
Biện
Sử dụng HM hoặc
hàng loạt, rụng nhiều
làm
pháp chất kích thích tổng trứng
Thay đổi yếu tố môi trường
làm
hợp
- Sử dụng trứng để thụ
Nuôi cấy phôi
thay
tinh nhân tạo
Thụ tinh nhân tạo
đổi

số
Thay
đổi
yếu
tố
môi
Tăng số trứng/lần đẻ, đẻ
Biện Sử dụng hoocmôn.
trường
sớm.
pháp Tách tinh trùng.
- Cho nhiều con cái
điều
Chiếu tia tử ngoại.
cùng mang thai và đẻ
khiển Thay đổi chế độ ăn …
đồng loạt, tiện chăm sóc
giới
Xác định sớm giới tính
Nuôi cấy phôi
- Tăng nhanh số lượng
tính
phôi(thể Bar)
các động vật quí hiếm.
? Hiện nay có những biện pháp nào làm tăng sinh
- Hiệu quả thụ tinh cao
sản ở động vật?
Thụ
tinh
nhân

tạo
- Sử dụng hiệu quả các
? Tại sao sử dụng hoocmôn có thể làm tăng sinh
con đực tốt.
sản ở động vật?


Hoạt động của thầy - trò
? Ý nghĩa của việc nuôi cấy phôi?
HS trả lời bằng cách điền các thông tin thích hợp
vào phiếu học tập.
Sau đó GV cho sửa chữa, hoàn chỉnh.
? Vì sao cần điều khiển giới tính ở vật nuôi?
? Cơ chế của việc xác định giới tính ở động vật?

Nội dung kiến thức
Biện
pháp Sử dụng hoocmôn
điều
khiển
giới
tính
Tách tinh trùng
Chiếu tia tử ngoại

Tạo được giới tính 1 số
loài theo yêu cầu sản
xuất
Chọn loại tinh trùng
mang NST X hay Y để

thụ tinh với trứng → tạo
giới tính theo ý muốn
Tạo giới tính vật nuôi
theo ý muốn (tằm đực)

Thay đổi chế độ ăn
…
Xác định sớm giới
tính phôi (thể Bar)

Tạo giới tính vật nuôi
theo ý muốn
Giúp phát hiện sớm giới
? Chủ trương của Nhà nước ta hiện nay một cặp
tính vật nuôi để giữ lại
vợ chồng nên có bao nhiêu con? Tuổi bao nhiêu thì
hay loại bỏ
mới sinh con? Khoảng cách giữa các lần sinh con
II. Sinh Đẻ Có Kế Hoạch Ở Người.
là bao nhiêu?
1. Sinh đẻ có kế hoạch là gì?
Từ sự trả lời của HS → khái niệm SĐCKH
SĐCKH là điều chỉnh về số con, thời điểm sinh con và
? Vì sao phải sử dụng các biện pháp tránh thai?
khoảng cách sinh con cho phù hợp...
? Hãy điền tên các biện pháp tránh thai và cơ chế
tác dụng của chúng giúp phụ nữ tránh thai vào
2. Các biện pháp tránh thai.
bảng 47 SGK?
- Bao cao su

GV cho HS điền trong 5 phút, sau đó gọi một HS
- Dụng cụ tử cung
trình bày.
- Thuốc tránh thai
- Triệt sản nam và nữ
- Tính vòng kinh
- Xuất tinh ngoài âm đạo
IV. Củng Cố
- Tại sao không nên lạm dụng biện pháp nạo hút thai?
- Tại sao nữ dưới 19 tuổi không nên dùng thuốc tránh thai?
* Câu hỏi trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng
Một trong những biện pháp thường được sử dụng để điều khiển giới tính ở vật nuôi là:
A. Cho giao phối tự do.
B. Chọn lọc trứng.
C. Tách tinh trùng. D. Cho giao phối gần.
Đáp án đúng: C
V. Hướng Dẫn Về Nhà.
- Học bài theo các câu hỏi 1, 2, 3 SGK
- Ôn tập lại toàn bộ nội dung chương III và IV.
* Rút kinh nghiệm:

Tổ trưởng ký duyệt

Giáo viên soạn

Thái Thành Tài