MỘT SỐ BIỆN PHÁPGIÁO DỤC HÀNH VI ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH LỚP 1

Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho HS lớp 1

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI :
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
GIÁO DỤC HÀNH VI ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH LỚP 1
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
Ở lứa tuổi tiểu học, phần lớn các em từ 6 đến 11 tuổi, các em bắt đầu hình
thành các hành vi đạo đức cũng như là hình thành nhân cách cho mình. Đặc biệt là ở
giai đoạn này, các em đang có xu hướng bộc lộ một cách rõ rệt của mình. Vì vậy,
việc giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh lớp 1 là một việc làm rất quan trọng,
nhất là các em mới bước vào lớp 1.Bởi lẽ, chức năng của nó là giáo dục đạo đức cho
học sinh tiểu học với hệ thống hành vi đạo đức được qui định.
Do đó, việc giáo dục đạo đức cho cho học sinh ngay từ khi các em học lớp
Một là điều quan trọng và hết sức cần thiết.
Thực tế cho thấy đạo đức của học sinh tiểu học trong nhà trường chưa được
coi là đúng chuẩn mực, hành vi mà nguyên nhân của nó thì rất đa dạng.
Do lớp Một là lớp đầu cấp các em rất bỡ ngỡ với môi trường học tập và càng
khó khăn hơn khi tiếp thu và ghi nhớ các hành vi, chuẩn mực của đạo đức. Mặt khác
do hiếu động thiếu tính kiên trì dẫn đến sự sai lệch về hành vi đạo đức của các em.
Một phần vì giáo viên chưa thật sự quan tâm đến việc giáo dục đạo đức cho
học sinh, chỉ mới dừng lại ở những nhận xét chung chung " chưa uốn nắn những
hành vi mà các em đã mắc phải..” mà chưa chỉ ra được cái đúng, cái chưa đúng,
chưa định hướng cho học sinh sửa chữa một cách hợp lí.
Ngoài ra do giáo viên thực hiện chưa nghiêm túc các hành vi cũng là nguyên
nhân dẫn đến tình trạng học sinh có sự sai lệnh về hành vi đạo đức..
Về phía phụ huynh đa số kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn nên tập trung
chủ yếu vào các hoạt động sản xuất, thời gian tranh thủ được để giáo dục đạo đức
cho các em thì bị chi phối.
Vì vậy thời gian học tập trên lớp, phải làm sao để các em ghi nhớ được những
kỹ năng, hành vi mà giáo viên đã hướng dẫn, đó là những điều mà các giáo viên dạy

môn đạo đức phải băn khoăn, trăn trở.
Đã hai năm tôi dạy môn đạo đức khối Một, tôi tự rút ra được một số kinh
nghiệm để giáo dục đạo đức học sinh lớp 1 , xin trình bày cùng các bạn đồng nghiệp
để các bạn trao đổi nhằm tìm ra những biện pháp hay nhất góp phần làm tốt công tác
giáo dục đạo đức cho học sinh lớp Một nói riêng và các lớp khác cho học sinh trong
nhà trường nói chung .
Chính vì vậy nên tôi quyết định chọn đề tài
“Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh lớp 1”
1


Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho HS lớp 1

II/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận
1.1 Vai trò của việc hình thành các hành vi đạo đức cho học sinh.
Giáo dục hành vi đạo đức cho học sinh tiểu học có vai trò rất quan trọng vì :
Giúp học sinh nắm được những điều sơ đẳng trong việc ứng xử hằng ngày như biết
phân biệt được cái nào là hành vi tốt, hành vi xấu về mặt đạo đức. Bước đầu nhận
thức được hành vi tốt và xấu trong những mối quan hệ đối với ông bà, cha mẹ,
thầy cô, bạn bè và những người xung quanh…
1.2 Mục tiêu môn đạo đức lớp 1
- Có hiểu biết ban đầu về một số hành vi đạo đức và pháp luật phù hợp
với lứa tuổi trong mối quan hệ của các em đối với bản thân, gia đình, nhà trường,
cộng đồng và ý nghĩa của việc thực hiện theo chuẩn mực đó.
- Từng bước hình thành kĩ năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân và
những người xung quanh theo chuẩn mực đã học, kĩ năng lưa chọn và thực hiện các
hành vi ứng xử phù hợp chuẩn mực trong các quan hệ và tình huống đơn giản, cụ thể
của cuộc sống, biết nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện.
- Từng bước hình thành thái độ tự trọng, tự tin, yêu thương, tôn trọng con

người, yêu cái thiện, cái đúng, cái tốt, không đồng tình với cái ác, cái sai và cái xấu.
2. Cơ sở thực tiễn :
2.1. Nguyên nhân dẫn đến học sinh chưa thực hiện đúng hành vi đạo đức
a.Nguyên nhân chủ quan:
-Về phía giáo viên.
Nhà trường, lớp học là nơi tổ chức quá trình phát triển mọi hoạt động của các
em, nhất là đối với các em học sinh lớp 1. Sau khi đến trường, vào lớp học các em
rất bỡ ngỡ trước mọi mối quan hệ thầy trò, bạn bè và các thầy cô giáo khác. Chính vì
vậy nên giáo viên cần giúp đỡ các em hoà đồng vào mối quan hệ đó. Nhưng trong
thực tế, mỗi khi các em mắc phải các hành vi đạo đức sai, giáo viên thường không
tìm hiểu về nguyên nhân tại sao mà cứ cho rằng em đó làm như vậy là sai mà không
có biện pháp giáo dục nhẹ nhàng để nhắc nhở các em, ngược lại giáo viên chỉ áp đặt
cái sai mà học sinh đã gây ra.
- Về phía học sinh
Như chúng ta đã biết trẻ em không phải có ngay hành vi đạo đức, cùng với sự
trưởng thành và phát triển của các em do nhiều yếu tố chi phối. Đặc biệt gia đình là
“cái nôi văn hoá” góp phần lớn vào việc hoàn thiện hành vi đạo đức của các em.Tuy
nhiên trong thực tế ở nhiều gia đình hiện nay chưa thực sự là tấm gương để các em
noi theo mà họ còn có những hành vi đạo đức không hay, những lời nói không tốt
ngay trước mặt các em. Mà ở lứa tuổi các em lại nhảy cảm những điều không tốt từ
người lớn nên các em nhanh chóng học theo, các em không biết những điều các em
bắt chước là không hay.
b.Nguyên nhân khách quan:
2


Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho HS lớp 1

-Về phia gia đình:
Như chúng ta đã biết gia đình là thành phần hết sức quan trọng trong việc giáo

dục hành vi đạo đức của các em nhưng thật ra có nhiều bật phụ huynh chưa thật sự
quan tâm đến việc giáo dục hành vi đaọ đức cho các em, hơn nữa nhiều gia đình khi
giao tiếp thông thường với bạn bè dùng những lời chưa hay hoặc có lối sống không
lành mạnh từ đó mà trẻ nhìn thấy sẽ làm theo, khi trẻ bước vào nhà trường đã có
thoái quen và cách sống theo gia đình trước đó cho nên việc giáo dục hành vi đạo
đức cho các em con trở ngại.
-Về phía xã hội, nơi các em đang sống.
Ta đã biết rằng trẻ em lớn lên, hình thành và phát triển tâm lí chính bằng các
hoạt động phong phú đa dạng của các em. Ngoài học tập ở nhà trường, học sinh tiểu
học nói chung và học sinh lớp 1 nói riêng còn sống và vui chơi với nhiều mối quan
hệ trong làng xóm, tiếp xúc nhiều phương tiện thông tin đại chúng tạo nên nhiều yếu
tố chi phối và phát triển hành vi đạo đức của các em chưa thực sự đúng. Trong đó,
các bậc phụ huynh, những người xung quanh, các đoàn thể chưa nhắc nhở chỉnh đốn
các em kịp thời về những hành vi đạo đức mà các em mắc phải.
2.2/Những khó khăn của học sinh khi thực hiện hành vi đạo đức.
Đối với học sinh ở lứa tuổi lớp 1, các em chưa phân biệt được những việc làm
nào là đúng, những việc làm nào là sai, những cử chỉ nào là tốt hay xấu mà chưa có
sự dìu dắt, nhắc nhở của gia đình.
Khi đến lớp, các em chưa được giáo viên giải thích rõ ràng về hành vi đúng,
sai của chuẩn mực đạo đức vì thế các em còn gặp nhiều khó khăn trong việc thực
hiện tốt các hành vi đạo đức.
3/ Biện pháp giúp học sinh thực hiện tốt các hành vi đạo đức.
Từ những thực tế trên, tôi đưa ra những biện pháp giáo dục hành vi đạo đức
cho học sinh lớp 1 như sau:
3.1/ Từ phía giáo viên.
Muốn giáo dục học sinh thực hiện những hành vi đạo đức đúng chuẩn mực,
người giáo viên phải nắm vững mục tiêu giáo dục, nội dung giáo dục các chuẩn mực
đạo đức ở lớp 1 nói riêng và ở trường tiểu học nói chung.
Người giáo viên phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo từ hành vi,tác
phong cử chỉ và lời nói.

Người giáo viên phải giáo dục học sinh trong tất cả các môn học mà các em
được học trong các tiết học trên lớp và ngoại khoá.
Giáo viên thường xuyên cho học sinh thực hành các hành vi đạo đức theo
chuẩn để hình thành thói quen cho các em.
Giáo viên thường xuyên tạo ra các tình huống để các em có thể sử dụng những
hành vi đạo đức đúng mà các em đã học được để ứng xử nhằm củng cố những kiến
thức về chuẩn hành vi đạo đức mà các em đã lĩnh hội được thông qua các bài học và
các mối quan hệ xã hội.
3


Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho HS lớp 1

Giáo viên cần tổ chức những hoạt động thích hợp, thuận lợi để các em có thể
tự phát hiện tri thức đạo đức mới, tự vận dụng bài học để liên hệ thực tế, tùy điều
kiện thực tế của địa phương và khả năng của các em.
Ví dụ 1 : Giáo dục học sinh về hành vi đạo đức thông qua môn Đạo đức có
trong các bài như: “Gia đình em”- rèn luyện các hành vi đạo đức cho các em là khi
nhận quà phải nhận bằng hai tay và nói lời cảm ơn ; xin phép bà đi chơi ; chào bà,
chào mẹ khi đi học về,…
Ví dụ 2: Trong môn Tự nhiên xã hội có bài “Hoạt động và nghỉ ngơi”- giáo
dục học sinh biết cách đi, đứng, ngồi đúng tư thế, …
Ngoài ra trong các môn Toán, Tiếng việt, Nghệ thuật,… thì giáo viên cần giáo
dục các em phải có tính cẩn thận, kiên trì,…
Giáo dục hành vi đạo đức hằng ngày cho học sinh, giáo viên đưa ra câu hỏi,
tình huống để giáo dục các em.
Ví dụ 3 : Tập vở, đồ dùng học tập của bạn, em lấy nghịch điều đó là đúng hay
sai ?
3.2/Kết hợp giữa nhà trường và gia đình học sinh.
- Nhà trường có vai trò, tác dụng rất quan trọng đối với công việc hướng dẫn

các bậc phụ huynh hiểu rõ mục tiêu giáo dục nói chung và giáo dục hành vi đạo đức
cho học sinh lớp 1 nói riêng để các bậc phụ huynh thấy được sự cần thiết phải giáo
dục các hành vi đạo đức cho các em, từ đó có sự kết hợp với nhà trường mà cụ thể là
giáo viên chủ nhiệm.
- Ban giám hiệu nhà trường phải là người cố vấn tin cậy giúp các bậc phụ
huynh hiểu rõ hạnh phúc gia đình là mọi người trong gia đình phải biết cùng nhau
chăm lo đến việc học hành của con em.
Ví dụ : Cha mẹ theo dõi, quan tâm sát sao đến các nhu cầu vật chất và tinh
thần của con cái, không nên nuông chiều, đáp ứng những nhu cầu không chính đáng
của con em mình, cần giải thích cho con em mình hiểu những đòi hỏi đó là không
tốt.
- Giúp đỡ, động viên con cái học tập, xây dựng nền nếp, thói quen tốt như :
giờ nào việc ấy, học hành, vui chơi, giải trí có điều độ, không a dua các tật xấu.
3.3/Kết hợp giữa nhà trường và xã hội trong giáo dục.
- Giáo viên cần phối hợp với các đoàn thể xã hội để góp phần cho các hoạt
động ở nhà trường, ở lớp như giúp đỡ các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn cả về
vật chất và tinh thần, từ đó động viên khuyến khích các em cùng nhau tích cực trong
học tập và cả trong việc thực hiện các hành vi đạo đức tốt.
3.4/ Kết hợp lồng ghép với các môn học khác:
Giáo dục đạo đức có khả năng hình thành được ở học sinh những hành vi đạo
đức một cách thường xuyên, có hệ thống.
Để nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh, môn đạo đức định hướng việc tích
hợp việc giáo dục đạo đức qua việc dạy học những môn học khác nhau ở tiểu học.
4


Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho HS lớp 1

Ví dụ 1: bài đạo đức “ Em và các bạn ” ( lớp 1) có thể định hướng cho giáo
viên lựa chọn những bài tốn có lời văn, có nội dung về sự chia sẻ, nhường nhịn,

giúp đỡ những bạn bè với nhau ( mơn tốn )…
Qua mơn đạo đức, có thể tổ chức những hoạt động mang tính chất liên mơn.
Ví dụ 2: khi dạy học bài đạo đức trên, giáo viên có thể tổ chức cho mỗi học
sinh vẽ một bức tranh về hành động, việc làm mà các em muốn, sẵn sàng thực hiện
để giúp đỡ bạn, dành cho bạn ( mơn Mĩ thuật ), hay cho các em hát những bài hát về
tình cảm bạn bè ( mơn Âm nhạc )..
Ngồi ra, mơn đạo đức củng có mối quan hệ mật thiết với việc tổ chức các
hoạt động ngồi giờ lên lớp ở trường tiểu học – nó định hướng, làm cơ sở cho những
hoạt động giáo dục khác nhau.
Ví dụ 3 : bài đạo đức “ Giữ gìn trường lớp sạch đẹp” định hướng cho việc tổ
chức những hoạt động như lao động, trực nhật lớp, lao động vệ sinh sân trường,
chăm sóc cây xanh… hằng ngày, hằng tuần.
Việc tích hợp giáo dục đạo đức qua các mơn học, việc tổ chức những hoạt
động ngồi giờ lên lớp như vậy vừa củng cố, khắc sâu, mở rộng kết quả dạy học
mơn đạo đức, vừa làm phong phú các mơn học, làm cho hoạt động của các em được
thực hiện một cách tự giác hơn.
III/KẾT QUẢ ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
- Trong năm học 2009 – 2010 nhà trường phân công tôi trực tiếp dạy môn
đạo đức khối 1 năm học 2009 – 2010 cho nên qua việc áp dụng đề tài này vào khối
1 do tơi giảng dạy, tơi nhận thấy đa số học sinh trong khối có tất cả 78 em đã thực
hiện tốt các hành vi đạo đức. Trong khối lớp1 khơng còn có tình trạng học sinh cá
biệt về mặt đạo đức.
- Kết quả đánh giá về mặt thực hiện đạo đức của học sinh trong khối 1 ở học
kì I : 100% học sinh trong lớp thực hiện đầy đủ, khơng có trường hợp nào vi phạm
về hành vi đạo đức.
Trên đây là những kinh nghiệm của tơi trong q trinh nghiên cứu tơi xin chia
sẻ với q bạn.Mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp để đề tài được
hồn thiện hơn và áp dụng có hiệu quả cao hơn trong việc giáo dục hành vi đạo đức
cho học sinh.
Ngày 12 tháng 10 năm 2010

Người viết đề tài

Hồ Văn Cảnh

5


Một số biện pháp giáo dục hành vi đạo đức cho HS lớp 1

PHIẾU NHẬN XÉT XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
-Tên đề tài : MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HÀNH VI ĐẠO ĐỨC
CHO HỌC SINH LỚP 1
-Tác giả : Hoà Vaên Caûnh
TỔ CHUYÊN MÔN
Nội dung
Xếp loại
Đặc vấn đề
Biện pháp
Kết quả phổ biến ứng dụng
Tính khoa học
Tính sáng tạo

TRƯỜNG
Nội dung
Đặc vấn đề
Biện pháp
Kết quả phổ biến ứng dụng
Tính khoa học
Tính sáng tạo

Xếp loại

TỔ TRƯỞNG

HIỆU TRƯỞNG

Khánh Bình Đông, ngày tháng năm 2010

Khánh Bình Đông, ngày tháng năm 2010

PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN TRẦN VĂN THỜI
Nội dung
Xếp loại
Đặc vấn đề
Biện pháp
Kết quả phổ biến ứng dụng
Tính khoa học
Tính sáng tạo
TRƯỞNG PHÒNG
……………………. Ngày tháng
năm 2010

6