TỪ MƯỢN

Tiết 6: Tiếng Việt

TỪ MƯỢN
I. Mục tiêu bài học
Giúp học sinh
- Hiểu được thế nào là từ mượn. Bước đầu biết sử dụng từ mượn một cách hợp lý trong
nói, viết.
- Rèn luyện kỹ năng sử dụng từ mượn phù hợp.
- Biết yêu quý trân trọng từ thuần Việt.
II. Chuẩn bị
- Giáo viên: SGK, SGV, tham khảo tài liệu, soạn giáo án...
- Học sinh: Chuẩn bị bài mới.
III. Tiến trùnh lên lớp
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ (5 phút – 2HS)
? Thế nào gọi là từ? Cho một số ví dụ?
? Từ phức được chia làm mấy loại? Nêu cấu tạo của từ ghép và từ láy?
3. Bài mới
a. Giới thiệu bài:
Trong khi nói hoặc viết chúng ta đã sử dụng rất nhiều những từ của nước ngoài
làm cho tiếng Việt càng ngày càng phong phú. Những từ của nước ngoài mà chúng ta sử
dụng đó là từ mượn. Vậy chúng ta vay mượn từ của những nước nào? Khi nào cần mượn
và khi nào không cần mượn, để bảo vệ sự trong sáng của ngôn ngữ dân tộc ta đi tìm hiểu
bài “Từ mượn”.
b. Tiến trình tổ chức các hoạt động
Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Hoạt động 1 (16 phút)

? Gọi HS đọc lời giải thích - Trượng: Đơn vị đo độ dài
trong phần chú thích sau bằng 10 thước TQ cổ
văn bản “ Thánh Gióng”.
(3,33m)⇒ hiểu là rất cao.
- Tráng sĩ: Người có sức lực
cường tráng, chí khí mạnh
mẽ, hay làm việc lớn.
? Từ “ trượng và từ tráng sĩ” - Có nguồn gốc từ TQ.
có nguồn gốc từ đâu?
⇒ Đây là từ mượn của tiếng
Hán.

Nội dung
I. Từ thuần Việt và từ
mượn
1. Giải thích các từ:
“trượng; tráng sĩ”

2. Nguồn gốc
“trượng; tráng sĩ”

của

từ

3. Xác định nguồn gốc một


? Tìm các từ mượn được
tách ra bằng 1 dấu gạch

ngang?
? Tìm cấc từ mượn từ các
ngôn ngữ khác được viết
như chữ Việt?
? Tìm những từ được mượn
từ tiếng Hán?

số từ mượn.
- Ra-đi-ô; in-tơ-net …
- Những từ mượn của ngôn
ngữ Ấn Âu: Ti vi; ra-đi-ô;
in-tơ-net; xà phòng; mít
- Ti vi; xà phòng; mít tinh; tinh; ga…
ga; bơm; Xô Viết; điện;
buồm …
- Mượn tiếng Hán: Sứ giả;
- Sứ giả; giang sơn …
giang sơn…

4. Cách viết từ mượn
GV rút ra kết luận: Cách
- Từ mượn chưa được Việt
viết từ mượn.
hóa hoàn toàn khi viết nên
? Lấy ví dụ các từ mượn vd: Bôn-sê-vích; Xit-ta-lin- dùng dấu gạch ngang để nối
chưa được Việt hóa?
grát …
các tiếng.
- Từ mượn được Việt hóa
cao khi viết, viết như từ

thuần Việt.
5. Ghi nhớ: SGK
Hoạt động 2 (6 phút)
? Đọc ý kiến của HCM?
? Qua ý kiến của Bác nói về
việc mượn từ. Em thấy
mượn từ có tác dụng như
thế nào?
? Nêu hạn chế của việc
mượn từ?
GV rút ra kết luận

II. Nguyên tắc mượn từ
1. Ý kiến của chủ tịch Hồ
Chí Minh.

HS đọc
- Mượn từ làm giàu ngôn
ngữ dân tộc.
- Mặt tích cực: Làm giàu
ngôn ngữ dân tộc.

- Mượn từ tùy tiện làm cho
ngôn ngữ dân tộc bị pha tạp. - Mặt tiêu cực: Ngôn ngữ
dân tộc bị pha tạp.
HS đọc ghi nhớ
2. Ghi nhớ: SGK tr 25

Hoạt động 3 (17 phút)

III. Luyện tập
Bài tập 1

? Tìm các từ mượn? Cho - Hán Việt : Vô cùng ; ngạc
biết các từ ấy mượn của nhiên ; tự nhiên ; sính lễ ;
tiếng nào?
gia nhân.
- Tiếng Anh : Pốp ; In-tơnét
Bài tập 2 : Xác định nghĩa
của từng tiếng
Cho HS đọc – giải nghĩa - Khán giả: Người xem
từng từ
- Thính giả: Người nghe
- Đọc giả: Người đọc
- Yếu điểm: Điểm quan
trọng


- Yếu lược: Tóm tắt những
điều quan trọng
- Yếu nhân: Người quan
trọng
Bài tập 3.
? Kể tên 1 số từ mượn là
đơn vị đo lường?
? Kể tên 1 số từ mượn thuộc
tên bộ phận của chiếc xe
đạp?
? Kể tên 1 số đồ vật mượn
từ nước ngoài?

- Xen-ti-met; ki-lô-met; kilô-gam …
- Ghi đông ; phốt tăng; gác
ba ga.
- Ra-đi-ô; vi-ô-lông…
Bài tập 4

? Tìm các từ mượn trong
từng cặp từ? Cho biết có thể
dùng chúng trong hoàn cảnh
nào với những đối tượng
giao tiếp nào?

- Các từ mượn: Phôn; pan ;
nốc ao…
- Dùng trong hoàn cảnh giao
tiếp thân mật với bạn bè,
người thân. Cũng có thể viết
trong những tin trên báo …

4. Củng cố, dặn dò (1 phút)
- Nêu những ưu và nhược điểmcủa việc mượn từ ?
- Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt em phải sử dụng từ như thế nào nhất là từ
mượn ?
- Xem lại các vd, học thuộc các ghi nhớ, làm các bài tập còn lại.
- Chuẩn bị trước bài Tìm hiểu chung về văn tự sự.