Xây dựng biểu sinh khối và biểu dự trữ cacbon cho rừng tràm (melaleuca cajuputi) từ 2 10 tuổi khu vực thạnh hóa tỉnh long an

L I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a tôi. Các s li u và k t qu nêu
trong lu n v n là trung th c và ch a t ng

c ai công b trong b t c công trình

nào khác.
Ng

i cam oan

Lê Anh Tu n


L I NÓI
hoàn thành ch
nguyên r ng và Môi tr
th c ã

U

ng trình ào t o cao h c chuyên ngành Qu n lý Tài
ng t i tr

ng

i h c Lâm nghi p, nh m v n d ng ki n

c h c vào th c ti n nghiên c u khoa h c,

i h c Lâm nghi p, khoa ào t o Sau

i h c, tôi th c hi n

Xây d ng bi u sinh kh i và bi u d
cajuputi) t 2-10 tu i

c s nh t trí c a tr

tr

ng

tài:

các bon cho r ng tràm (Melaleuca

khu v c Th nh Hóa t nh Long An

Tôi xin chân thành g i l i c m n
i h c Lâm nghi p ã t n tình giúp

n các th y cô giáo trong và ngoài tr

h

ng

ng d n tôi trong trong quá trình h c t p

và th c t p làm lu n v n t t nghi p.

Tôi xin b y t lòng bi t n sâu s c
n Thêm tr ng
t n tình h

n th y giáo Phó Giáo s - Ti n s Nguy n

i h c Nông lâm TPHCM là ng i nhóm nhen ý t ng lu n v n và

ng d n tôi trong su t th i gian th c hi n

tài này.

Tôi xin chân thành c m n Ban qu n lý r ng Th nh Hóa, h t ki m lâm
huy n Th nh Hóa, UBND xã Th nh Hóa, các c quan ban ngành trong t nh Long
An ã gúp

và cung c p s li u t o

u ki n thu n l i cho chúng tôi hoàn thành

tài t t nghi p này.
M c dù b n thân ã có nhi u c g ng, song do th i gian có h n, n ng l c b n
thân c ng nh các thông tin v

it

ng nghiên c u còn nhi u h n ch , nên lu n

n không tránh kh i nh ng thi u sót nh t

nh. Tôi r t mong nh n

ki n óng góp quý báu c a các th y cô giáo và các b n
Tôi xin chân thành c m n !

ng nghi p.

c nh ng ý


DANH M C NH NG T
WWF
WMO
UNEP
C
CO 2
M
N
:
CMI :
CER :
A
IPCC
UNFCCC
CDM
ET
JI
JIFPRO
NIRI
P

P i
Ct
Cc
CL
Cr
Cv
SK i
SKk
Dcv
TSKt, SKTt,
SKCt và SKLt
TSKk, SKTk,
SKCk và SKLk
H(m)
ZB(t)
B(t)
PB(t)
ZB(k)
B(k)
N/ha
D cv, cm
Att

VI T T T

T ch c ng v t hoang dã
Khí t ng Th gi i
Ch ng trình Môi tr ng Liên h p qu c
Carbon – cacbon
Carbon dioxide – các bon níc

Tr l ng r ng
Number – S cây
Th tr ng cacbon
Ch ng ch gi m phát th i
tu i r ng (n m)
y ban liên chính ph v bi n i khí h u
Công c khung c a Liên h p Qu c v bi n i khí h u
ch Phát tri n s ch
ch Mua bán phát th i
ch
ng th c hi n
Trung tâm H p tác Qu c t và xúc ti n Lâm nghi p Nh t B n
Vi n nghiên c u Nissho Iwai - Nh t B n
Sinh kh i
Sinh kh i t i
ng các bon h p th có trong thân cây
ng các bon h p th có trong cành cây
ng các bon h p th có trong lá cây
ng các bon h p th có trong r cây
ng các bon h p th có trong v cây
Sinh kh i t i
Sinh kh i khô
c p
ng kính thân cây c v
B ph n sinh kh i t i
B ph n sinh kh i khô
Chi u cao thân cây
ng t ng tr ng th ng xuyên hàng n m c a t ng sinh kh i
i
ng t ng tr ng trung bình n m c a t ng sinh kh i t i

Su t t ng tr ng t ng sinh kh i t i
ng t ng tr ng th ng xuyên hàng n m c a t ng sinh kh i
khô
ng t ng tr ng trung bình n m c a t ng sinh kh i khô
M t
bình quân
ng kính bình quân c v
Tu i thành th c


ZB’(t)

ng t ng tr

ng th

ng xuyên hàng n m c a sinh kh i thân

i
B’(t)
PB’(t)

ng t ng tr ng trung bình n m c a sinh kh i thân t
Su t t ng tr ng sinh kh i thân t i

i


M CL C
Trang

1.

TV N

................................................................................................ 1

Ch

ng 1: T NG QUAN V V N

NGHIÊN C U

1.1. Trên th gi i ................................................................................................ 3
1.2.

Vi t Nam ................................................................................................. 6

1.3. Th o lu n chung ........................................................................................... 12
Ch

ng 2: M C TIÊU,

IT

NG, N I DUNG, GI I H N, PH

NG PHÁP

NGHIÊN C U
2.1. M c tiêu nghiên c u .................................................................................... 14

2.2.

it

ng nghiên c u .................................................................................. 14

2.3. N i dung nghiên c u .................................................................................... 14
2.4. Gi i h n nghiên c u .................................................................................... 15
2.4. Ph
Ch

ng pháp nghiên c u ............................................................................. 15

ng 3: I U KI N T

NHIÊN KHU V C NGHIÊN C U

3.1. i u ki n t nhiên ........................................................................................ 23
3.2. Tài nguyên thiên nhiên ................................................................................. 24
3.3. Nh n xét chung............................................................................................. 26
Ch ng 4 : K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N
4.1.

c

m chung c a r ng tràm cajuputi....................................................... 29

4.2. Xây d ng mô hình sinh kh i t

i c a cây tràm cajuputi ............................... 29

4.3. Xây d ng mô hình sinh kh i khô c a cây tràm cajuputi................................ 46
4.4. L p bi u sinh kh i và d tr các bon c a r ng tràm...................................... 63
4.5.

c

m sinh kh i và d tr các bon c r ng tràm ...................................... 75

TH O LU N V K T QU NGHIÊN C U .................................................... 87
4.6. M t s

xu t ............................................................................................. 89

K T LU N VÀ KI N NGH
1. K t lu n .......................................................................................................... 93
2. Ki n Ngh ....................................................................................................... 93
TÀI LI U THAM KH O CHÍNH ..................................................................... 95


PH N PH
Ph l c 1a. S li u t ng sinh kh i t
kh i cành t

L C

i (TSKt), sinh kh i thân t

i (SKCt) và sinh kh i lá t

i (SKTt), sinh

i (SKLt)

Ph l c 1b. S li u t ng sinh kh i khô (TSKk), sinh kh i thân khô (SKTk), sinh
kh i cành khô (SKCk) và sinh kh i lá khô (SKLk)
Ph l c 1c. S li u sinh kh i c a nh ng cây dùng

ki m tra kh n ng ng d ng

nh ng mô hình sinh kh i sinh kh i
Ph l c 2. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t t ng sinh kh i t

i c a cây tràm

Ph l c 3. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t sinh kh i thân t

i c a cây tràm

Ph l c 4. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t sinh kh i cành t

i c a cây tràm

Ph l c 5. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t sinh kh i lá t

i c a cây tràm

Ph l c 6. Mô hình t ng sinh kh i t

i c a cây tràm theo c p Dcv và H

Ph l c 7. Mô hình sinh kh i thân t

i c a cây tràm theo c p Dcv và H

Ph l c 8. Mô hình sinh kh i cành t

i c a cây tràm theo c p Dcv và H

Ph l c 9. Mô hình sinh kh i lá t

i c a cây tràm theo c p Dcv và H

Ph l c 10. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t t ng sinh kh i khô c a cây tràm

Ph l c 11. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t sinh kh i thân khô c a cây tràm

Ph l c 12. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t sinh kh i cành khô c a cây tràm

Ph l c 13. Ch n mô hình phù h p nh t

mô t sinh kh i lá khô c a cây tràm

Ph l c 14. Mô hình t ng sinh kh i khô c a cây tràm theo c p Dcv và H
Ph l c 15. Mô hình sinh kh i thân khô c a cây tràm theo c p Dcv và H
Ph l c 16. Mô hình sinh kh i cành khô c a cây tràm theo c p Dcv và H
Ph l c 17. Mô hình sinh kh i lá khô c a cây tràm theo c p Dcv và H
Ph l c 18. Ki m tra kh n ng ng d ng c a bi u sinh kh i
Ph l c 20. Mô hình m t

c a r ng tràm: NA = N0*exp(-b*A)

Ph l c 21. Mô hình mô t quan h D-A c a r ng tràm: D = m*exp(-b/A^c)
Ph l c 22. Mô hình t ng sinh kh i t

i theo hàm Gompertz

Ph l c 23. Mô hình sinh kh i thân t

i theo hàm Gompertz

Ph l c 24. Mô hình sinh kh i cành t

i theo hàm Gompertz

Ph l c 25. Mô hình sinh kh i lá t

i theo hàm Gompertz


Ph l c 26. Mô hình t ng sinh kh i khô theo hàm Gompertz
Ph l c 27. Mô hình sinh kh i thân khô theo hàm Gompertz
Ph l c 28. Mô hình sinh kh i cành khô theo hàm Gompertz
Ph l c 29. Mô hình sinh kh i lá khô theo hàm Gompertz
Ph l c 30. Sinh tr

ng và t ng tr

ng sinh kh i (t

i và khô) c a r ng tràm


1

TV N

R ng Tràm (Melaleuca cajuputi Powell)

ng b ng sông C u Long nói

chung, khu v c Th nh Hóa - t nh Long An nói riêng là ngu n tài nguyên qúy giá
không ch v g và nh ng lâm
ngh a l n v môi tr

c s n khác (m t ong, cá, rùa, r n…), mà còn có ý

ng và qu c phòng.

Ngày nay vi c s d ng h p lý tài nguyên r ng òi h i ph i s d ng

y

sinh kh i c a cây r ng. Vi c m r ng quy mô s d ng g c ng òi h i ph i hoàn
thi n ph
nay

ng pháp xác

nh sinh kh i c a các b ph n cây r ng. Tuy v y cho

n

Vi t Nam v n ch a có nhi u nghiên c u v sinh kh i c a r ng Tràm (thân

cây, cành, lá, hoa, qu và h r ).
Theo N. P. Anuchin (1978)[D n theo 27], ph

ng pháp nghiên c u sinh kh i

cây r ng v n còn là m t trong nh ng nhi m v m i c a lâm nghi p. Nhi u nhà lâm
h c c ng nh n m nh c n ph i xây d ng bi u sinh kh i (t
và toàn b qu n th tùy theo tu i và l p
Ngày nay môi tr

a [4, 11, 16, 22, 26, 39, 40].

ng toàn c u ang có nh ng bi n

x u. Sinh quy n ang b thoái hoá và môi tr
tr

i và khô) c a cây cá th

i theo chi u h

ng

ng sinh thái b kh ng ho ng. Môi

ng s ng ang b ô nhi m. Tài nguyên sinh v t và tài nguyên r ng b c n ki t.

Tài nguyên

t ang b suy gi m. Tài nguyên n

Khí h u ang thay

i và gây ra nhi u h u q a x u. Nh ng bi n

c a các quá trình t nhiên ho c do ho t
môi tr

c ng t b suy gi m và ô nhi m.

ng c a con ng

i này là k t qu

i. Vì th , v n

b ov

ng ang là m i quan tâm to l n c a toàn th gi i.
b o v môi tr

ng s ng, c ng

ng th gi i ã cam k t cùng nhau s

d ng ti t ki m các ngu n tài nguyên, gi m s can thi p c a con ng
sinh thái t nhiên,

i vào các h

ng th i gia t ng s ph c h i và phát tri n nh ng ngu n tài

nguyên m i.
làm gi m ô nhi m không khí, công
s

t cháy nhiên li u hóa th ch (d u m và khí

ng th gi i ang kêu g i c t gi m
t…),

ng th i t ng c

ng b o


2

v và phát tri n r ng. Vì r ng có kh n ng làm cân b ng m t s ch t khí trong
không khí nh CO2 và O2; do ó vi c b o v và phát tri n r ng là bi n pháp h u
hi u nh t

b o v và ch ng ô nhi m không khí.

M t khác, ho t

ng kinh doanh r ng ngày nay c ng ang h

giá tr sinh thái c a r ng. Tuy nhiên, v n
s có nh ng hi u bi t t t v kh n ng c

này ch có th

ng vào tính

c gi i quy t trên c

nh CO2 và gi i phóng O2 c a r ng trong

quá trình quang h p và hô h p.
Hi n nay nh ng nghiên c u v r ng Tràm

Long An ch t p trung vào vi c

th ng kê tài nguyên r ng và ánh giá k t qu tr ng r ng. Nh ng nghiên c u v sinh
kh i và kh n ng h p th và c

nh CO2 c a r ng Tràm h u nh ch a

c quan

tâm.
Xu t phát t

ó,

tài Xây d ng bi u sinh kh i và bi u d tr các bon

c a r ng Tràm (Melaleuca cajuputi Powell)
c

Th nh Hóa t nh Long An

t ra.

Ý ngh a c a

tài

(1) V lý lu n,
và kh n ng c

tài cung c p c s d li u

nh CO2 c a r ng Tràm

vi c xác

ánh giá s tích l y sinh kh i

nh ng c p tu i khác nhau.

(2) V th c ti n, nh ng k t qu nghiên c u c a

Tràm.

ã

tài là c n c khoa h c cho

nh sinh kh i r ng Tràm và tính toán kh n ng d tr các bon c a r ng


3

Ch

ng 1

T NG QUAN V V N

NGHIÊN C U

1.1. Trên th gi i
1.1.1. Nghiên c u v sinh kh i
Sinh kh i (Biomass – W) và n ng su t r ng là t ng l

ng ch t h u c c a

th c v t tích l y trong h sinh thái, là toàn b ngu n v t ch t và c s n ng l
v n hành trong h sinh thái, nó ph n ánh ch tiêu quan tr ng c a môi tr

ng

ng sinh

thái r ng (Feng, 1999).
Khi nghiên c u v

nh h

y un

i ta d vào t ng tr

y u ng

i ta d a vào t ng tr

ng c a cây r ng

ng sinh kh i bình quân

n phát th i khí nhà kính ch

ng sinh kh i bình quân h ng n m. Ph

nh có ý ngh a r t quan tr ng vì nó liên quan
c u, ây c ng là v n

n phát th i khí nhà kính ch

n

ng pháp xác

chính xác c a k t qu nghiên

nhi u tác gi quan tâm. Tùy t ng tác gi v i

nhau mà s d ng các ph

ng pháp xác

u ki n khác

nh sinh kh i khác nhau, trong ó có th k

n m t s tác gi chính sau:
- Riley, G.A (1994); Steemann Nielsen, E (1954); Fleming, R.H (1975) ã
t ng k t quá trình nghiên c u và phát tri n sinh kh i r ng trong các công trình

nghiên c u và phát tri n sinh kh i c a mình.
- P.S.Roy, K.G.Saxena và D.S.Kamat ( n

, 1956) trong công trình: “ ánh

giá sinh kh i thông qua vi n thám” ã nêu t ng quát v n

s n ph m sinh kh i và

vi c ánh giá sinh kh i b ng nh v tinh.
- M t s tác gi nh Trasnean (1926); Huber (

c, 1952); Monteith (Anh,

1960-1962); Lemon (M , 1960 – 1987); Inone (Nh t, 1965 – 1968),... ã dùng
ph

ng pháp dioxit cacbon

b ng cách xác nh t c

xác

c ánh giá

ng hóa CO2.

- Aruga và Maidi (1963):
sinh kh i thông qua hàm l

nh sinh kh i. Theo ó sinh kh i

a ra ph

ng pháp “Chlorophyll”

ng Chlorophy trên m t

xác

n v di n tích m t

nh
t. ây là


4

m t ch tiêu bi u th kh n ng c a h sinh thái h p thu các tia b c x ho t

ng

quang t ng h p.
1.1.2. Nghiên c u v kh n ng tích l y các bon
Nhà bác h c Pháp Lavoisier (1672 - 1725) là ng

i

u tiên phát hi n ra các

thành ph n c b n c a không khí. Không khí c a khí quy n ch a nhi u lo i khí
khác nhau: oxy, nit , dioxit carbon, ôzôn, mêtan, oxit nit , oxit l u hu nh, neon,
kripton, radon, hêli,... và m t l
hàm l

c r t thay

i. Tr i qua nhi u th k ,

ng các ch t khí v n có trong không khí b bi n

ng ho c xu t hi n nh ng

lo i khí m i do con ng

ng h i n

i t o ra.

u ó ã d n t i s ô nhi m không khí. Hàm

ng khí CO2 trong khí quy n hi n ang có xu h
ng dioxit carbon c a không khí trái
Liên Xô c

ng gia t ng.

t c a th i k xa x a, các nhà nghiên c u

ã l y các m u b ng trong các ch m núi b ng dày 3400m (có niên

160 thiên niên k )

các

Grenoble và Berne c a Pháp và Th y S

nh t trong các kh i b ng ch a hàm l
Các giá tr

i

sâu khác nhau. K t qu phân tích các m u b ng B c c c

nói trên c a các nhà khoa h c Xô Vi t và các m u b ng
khoa h c

ánh giá hàm

o Grinlen c a các nhà

u cho th y r ng không khí b

ng dioxit các bon là 0,020%, t c 200 ppm.

ó th p h n 1/3 so v i m c

th i k ti n công nghi p (tr

c cu c cách

m ng công nghi p cu i th k 18) là 279 - 280 ppm và vào cu i th k 19, t l t ng
lên 290 ppm.
S gia t ng hàm l

ng CO2 trong khí quy n là nguyên nhân chính c a hi n

ng nóng lên c a khí h u toàn c u. T i m t ng
cho h sinh thái và môi tr
th c v t và

id

s ng c a con ng

ng có kh n ng h p th CO2
i. Ngày nay, các o l

th c v t ã thu gi 1 tr l
t s

ng s ng c a con ng

ng nào ó nó s gây m t an toàn
i và sinh v t. Trong t nhiên th m
c th i ra ch y u do ho t

ng

ng c a các nhà khoa h c ã cho th y th m

ng CO2 l n h n m t n a kh i l

ng ch t khí ó sinh ra

t cháy các nhiên li u hóa th ch trên th gi i. T nguyên li u các bon này

hàng n m th m th c v t trên Trái
v t. Khám phá này càng kh ng

t ã t o ra

c 150 t t n v t ch t khô th c

nh thêm vai trò c a cây xanh: vi c tr ng nhi u cây


5

xanh làm gi m hàm l
hàm l

ng CO2 khí quy n hay ng

ng ó trong khí quy n.

1.1.3 S hình thành th tr

ng CO2

n c vào các b ng ch ng thu th p
tr

c l i vi c phá r ng ã làm t ng

c v s t ng lên c a n ng

c t nh ng n m 60 và 70 c a th k

CO2 và trên c s nghiên c u c a h n 400 nhà

khoa h c trên th gi i n m 1990 t ch c IPCC (Intergovernment Panel on Climate
Change)

a ra b n báo cáo v s nóng lên toàn c u là có th t và c n ph i hành

ng k p th i
tr

i phó v i hi n t

ng này. T i h i ngh th

ng

nh v môi

ng và phát tri n t i Rio de Janeiro n m 1992, 155 qu c gia ã ký k t Công

khung c a Liên h p qu c v bi n

m 1994 t i nay ã có 189 n
hóa b ng ngh
khí nhà kính1
bi t ngh

i khí h u (UNFCCC). Công

c kí k t công

c. Công

c

c có hi u l c

c này sau ó

c c th

nh th Kyoto n m 1997 nh m ràng bu c ngh a v gi m phát th i
các n

nh th

ã

c công nghi p phát tri n, Nh t B n tháng 12 n m 1997.

c

a m t s c ch linh ho t nh m giúp cho bên b ràng bu c

b i các cam k t có th tìm gi i pháp gi m khí phát th i ra bên ngoài ph m vi
c a qu c gia mình v i chi phí ch p nh n
Các c ch này bao g m: C ch

a lý

c.
ng th c hi n (Jiont Implementation - JI);

ch buôn bán quy n phát th i (International Emissions Trading - IET); C ch
phát tri n s ch (Clean Development Mechanism - CDM). Ngh
ch phát tri n s ch - CDM - m ra c h i cho các n
ti p nh n

u t t các n

c phát tri n

nh th Kyoto v i

c ang phát tri n trong vi c

th c hi n các d án l n v tr ng r ng,

ph c h i r ng, qu n lý b o v r ng t nhiên, h n ch tình tr ng chuy n
ích s d ng
nghi p theo h

tt

t lâm nghi p sang

ng nông lâm k t h p,... góp ph n phát tri n theo h

Mua bán phát th i

c

nh ngh a trong

Các Bên thu c Ph l c I có th có các
units),
1

t nông nghi p, thúc

nv l

u 17 c a ngh
ng ch

n v gi m phát th i (ERUs), gi m phát th i

im c

y s n xu t nông
ng b n v ng.
nh th Kyoto.

nh (Assigned amount

c ch ng nh n (CERs), và

Các lo i khí nhà kính bao g m: 1. Dioxit carbon (CO2), 2. Metan (CH4), 3. Oxit nit (N2O), 4. Hydrofluo
carbon (HFCs), 5. Perfluoro carbon (PFCs), 6. Sunfua hexafluorit (SF6)


6

các

n v kh (RMUs) c a các bên khác thu c Ph l c I thông qua mua bán phát

th i. Nh v y, trong các d ch v v môi tr

ng mà các n

c ang phát tri n

c

ng ó là d ch v v Carbon là m t d ch v giàu ti m n ng.
V i CDM, ngành lâm nghi p th c s

ã có m t c h i m i - c h i bán d ch

v môi tr

ng. Khác v i nh ng hàng hoá truy n th ng là bán g , CDM là c h i

nh ng ng

i làm ngh r ng có th bán

tr i, cây xanh ã h p thu m t l
ng tr

ng c a r ng

c a r ng s
V i giá th

t

t

h pd n

ng l n khí CO2 và ng

c x p x 10 t n/ha/n m; con s này t

ng m i carbonic tháng 5 n m 2004 bi n
em l i t 45

ng

i và ch t h u c

ng v i 15 t n CO2.

ng t 3-5 ôla M /t n CO2,

n 75 ôla (t

ng

ng Vi t Nam) m i n m (Hoàng Xuân Tý, 2004).

ng 675.000

ng trình d án c i thi n

r ng, ang b o v r ng. H là nh ng ng
i khí h u toàn c u, do ó c n có s

v a góp ph n nâng cao sinh k cho ng

n

ây là m t con s

i v i b t k ai quan tâm t i l nh v c này. Khái ni m R ng CDM th

g n li n v i các ch

thay

i ta ã tính toán r ng, n u

c 15 m3/ha/n m, t ng sinh kh i t

m t hecta r ng nh v y có th
1.120.000

c carbon! T quang h p ánh sáng m t

ng

i s ng cho c dân s ng trong và g n

i b o v r ng và ch u nh h

ng c a s

n bù, chi tr thích h p, có nh v y m i
i gi r ng

ng th i b o v môi tr

ng khí

h u.
1.2.

Vi t Nam

1.2.1. Nghiên c u v sinh kh i
V n

nghiên c u kh n ng tích lu các bon

Vi t Nam còn r t m i m n u

không mu n nói là h u nh ch a có m t công trình nào nghiên c u nào có quy mô
l n. Tuy nhiên, trong m t vài n m tr l i ây, các nghiên c u v kh n ng tích
lu carbon c a các d ng th m th c v t c ng ã

c ti n hành

khác nhau. Các nghiên c u này ch y u t p trung vào ánh giá l
lu

m t s khía c nh
ng các bon tích

r ng tr ng c a m t s loài cây tr ng r ng ch y u nh các loài Keo, M ,

Thông,… và nghiên c u l

ng các bon tích t trong

trong cây b i th m t

i tán r ng và ngoài ch tr ng. Các nghiên c u này

id

nh m m c tiêu xây d ng c s lí lu n cho vi c xác

td

i tán r ng, các bon có
u

nh kh n ng h p th các bon,


7

trong ó có

ng c s cho các d án tr ng r ng CDM và tính toán giá tr kh

ng h p th các bon c a r ng. Tuy m i ch d ng l i
lí lu n nh ng nh ng nghiên c u này ã

t

trong th i gian qua, có nhi u bài vi t
c a Liên hi p qu c v bi n
ki n xung quanh v n

b

c

u th m dò t o c s

c nh ng k t qu

c p

áng k .

n các thông tin v Công

i khí h u, Ngh

c bi t
c khung

nh th Kyoto và các nh n xét, ý

này nh :

- “CDM - C h i m i cho ngành Lâm nghi p” (Cao Lâm Anh, 2005).
- Tài li u “Ngh

nh th Kyoto, c ch phát tri n s ch và v n h i m i -

4/2005” c a Trung tâm Sinh thái và Môi tr

ng r ng.

- “C ch phát tri n s ch và c h i th

ng m i các bon trong Lâm nghi p”

c a Ph m Xuân Hoàn (2005).
Trong các tài li u này các tác gi
ra

ã khái quát toàn b thông tin v hoàn c nh

i c ng nh n i dung, m c tiêu c a Công
i khí h u, Ngh

- m t c h i th

nh th Kyoto và

c khung c a Liên hi p qu c v bi n

c bi t quan tâm

n “C ch phát tri n s ch”

ng m i l n cho ngành Lâm nghi p.

1.2.2. Kh n ng tích l y carbon
T khi c ch phát tri n s ch (CDM)

c thông qua và th c s tr thành m t

h i cho ngành lâm nghi p thì nh ng nghiên c u v kh n ng h p th các bon t
r ng

n

c ta b t

nhi u nghiên c u và

u nh n
t

c s quan tâm

c bi t c a các nhà khoa h c. ã có

c k t qu v kh n ng h p thu các bon c a r ng n

c ta.

Nghiên c u kh n ng h p th các bon c a r ng Công trình “Góp ph n nghiên
c u sinh kh i và n ng su t qu n xã

c

ôi (Rhizophora apiculata)

Minh H i c a Nguy n Hoàng Trí (1986). Tác gi

ã áp d ng ph

nghiên c u n ng su t, sinh kh i m t s qu n xã r ng
Nghiên c u c a Hoàng V n D
sinh tr

ng và l p bi u s n l

Cà Mau –

ng pháp cây m u

c ôi ven bi n Minh H i.

ng (2000), V Ti n Hinh (1996, 2004) v

ng cho các loài keo lá tràm (Acacia auriculiformis),

M (Manglietia glauca), Sa m c (Cunninghamia lanceolata), Qu (Cinnamomum
cassia), Thông mã v (Pinus massosiana).


8

Nghiên c u c a

ào Công Khanh và c ng s (1999) v l p bi u s n l

r ng tr ng các loài T ch (Tectona grandis), B ch
urophylla), Keo tai t
tra s n l

ng

àn Urophylla (Eucalyptus

ng (Acacia mangium), Thông nh a (Pinus merkusii) và ki m

ng r ng tr ng các loài

c (Rhizophora apiculata) và Tràm (Melaleuca

cajuputi ).
D a trên các k t qu nghiên c u v bi u th tích hay bi u s n l

ng, k t h p

i u tra b sung, các ch tiêu nh t tr ng g , t l sinh kh i g kinh t /t ng sinh
kh i và
m t

cl

ng m t s tham s nh t l sinh kh i trên m t

t có th xác

nh

c thông qua, nghiên c u h p th cacbon

c nhi u s quan tâm h n c a các nhà khoa h c.

ng t nh các nghiên c u v sinh kh i, các tác gi th
quan h gi a l

i

c kh n ng h p thu cacbon c a các loài cây nghiên c u.

Sau khi c ch phát tri n s ch
c a r ng ã nh n

t/sinh kh i d

ng cacbon h p th v i các nhân t

chi u cao vút ng n, m t

ng xây d ng m i

u tra c b n nh

ng kính,

, tu i.

1.2.3. H p th CO2
1.2.3.1. Nh ng v n

liên quan

Các b ng ch ng thu th p
th y s t ng lên áng k c a n ng
quan tâm c a c ng

n h p th CO2

c trong nh ng n m 60 và 70 th k tr

c cho

các bon (CO2) trong khí quy n ã d y lên s

ng khoa h c qu c t mà tr

c tiên là các nhà nghiên c u khí

h u. Tuy nhiên, c ng ph i m t hàng ch c n m sau, vào n m 1988, Ban Liên chính
ph v Bi n
(WMO) và Ch

i khí h u m i
ng trình Môi tr

ra báo cáo ánh giá l n

c thành l p b i T ch c Khí t

ng Th gi i

ng Liên h p qu c (UNEP). T ch c này ã

a

u tiên vào n m 1990 trên c s nghiên c u và ý ki n c a

400 nhà khoa h c trên th gi i. B n báo cáo ã k t lu n, hi n t
c u là có th t và c n ph i có nh ng hành

ng k p th i

ng nóng lên toàn

i phó v i hi n t

ng

này (UNFCCC, 2005b; Phan Minh Sang, L u C nh Trung, 2006 trích d n) Ralf
Keeling thu c C quan nghiên c u

id

ng và khí quy n Hoa K kh ng

nh "s


9

bi n

i không

n n i là bi k ch nh ng

i ta nói" nh ng nh n m nh "ch a bao gi

trong l ch s l i có vi c tích lu trung bình khí CO2 l n nh ngày nay.
Nh ng nghiên c u v các b h p th các bon c ng

c c ng

ng khoa h c

qu c t quan tâm. Theo Schimel và c ng s (2001), trong chu trình các bon toàn
c u, l

ng các bon l u tr trong th c v t thân g và trong lòng

t kho ng 2,5 Tt,

trong khi ó khí quy n ch ch a 0,8 Tt.
Theo

c tính, ho t

h p th CO2

ng tr ng r ng và tái tr ng r ng trên th gi i có t l

sinh kh i trên m t

c c b c, 1,5 – 4,5 t n/ha/n m

t và d

im t

vùng ôn

t là 0,4 – 1,2 t n/ha/n m

i, và 4 - 8 t n/ha/n m

các vùng nhi t

i (Dixon và c ng s , 1994; IPCC, 2000). Brown và c ng s (1996) ã
t ng l

ng các bon mà ho t

r ng ôn

i và 5%

ng,

r ng nhi t

i,

r ng c c B c (Cairns và c ng s , 1997). Tính t ng l i,

r ng, tr ng r ng có th h p th

c 11 - 15% t ng l

li u hóa th ch trong th i gian t

ng

ng CO2 phát th i t nguyên

ng (Brown, 1997; Phan Minh Sang, L u

C nh Trung, 2006 trích d n) Zech và c ng s (1989)
r ng c n thi t

cl

ng tr ng r ng trên th gi i có th h p th t i a trong

vòng 55 n m (1995 – 2050) là vào kho ng 60 - 87 Gt C, v i 70%
25%

vùng

cl

ng r ng di n tích tr ng

h p th CO2 mà còn th a ra và th i vào không khí hàng n m là

800 tri u hécta, và

thay th nhiên li u hóa th ch c n di n tích r ng t

ng ng là

1.300 – 2.000 tri u hécta (Pancel, 1993; Phan Minh Sang, L u C nh Trung, 2006)
Nhìn chung, các nhà nghiên c u

u quan tâm

quy n, nh ng nh h

n môi tr

ng c a nó

n s t ng lên c a CO2 trong khí

ng s ng và nh n m nh vai trò c a h

sinh thái r ng trong vi c gi m thi u khí gây hi u ng nhà kính.

i u ó càng cho

th y r ng vi c nghiên c u s h p th CO2 c a h sinh thái r ng là h t s c c n thi t.
1.2.4. Khái quát v r ng tràm
Vi t Nam, Melaleuca cajuputi là m t trong s ít loài cây g có s
v sinh thái và hình thái.

mi n Nam ng

i dân quen g i loài Melaleuca cajuputi

là "tràm c " do g c a nó

c s d ng ch y u

tràm có thân cao

n

nó c ng

c dùng

làm c ,

a d ng

làm c . Tuy nhiên, ngoài d ng

c ta còn có d ng tràm thân th p nh cây b i. Do

ch ng c t tinh d u, nên ng

i ta g i là "tràm gió". Theo


10

Hoàng Ch

ng (2004)[D n theo 21], c 2 d ng tràm c và tràm gió

Melaleuca cajuputi. Trong
(g i t t là tràm cajuputi)
it

Theo Lâm

tài lu n án ti n s này, loài tràm Melaleuca cajuputi
c tr ng r ng

ng nghiên c u c a

u thu c loài

cung c p g làm c t và các lo i c là

tài.

nh L i (1981)[10], r ng Tràm

Long hình thành nh ng qu n th thu n loài trên

vùng

ng b ng sông C u

t phèn có

pH trên d

i 4.

Theo h th ng phân lo i r ng c a Thái V n Tr ng (1998)[58], r ng Tràm thu c “h
sinh thái r ng úng phèn”; trong ó Tràm cajuputi là loài cây thích nghi nh t và có
th sinh tr

ng trong n

c ng p phèn ngay t khi còn là cây m m và cây

. R ng

Tràm cajuputi có th hình thành trên nh ng gi ng cát b ng p úng do m a l . Lo i
r ng này phát tri n r t m nh
bán

khu v c T Giác Long xuyên,

ng Tháp M

i và

o Cà Mau. Riêng trong khu v c tr ng r ng l n c a khu v c U Minh có m t

ki u ph di n th nguyên sinh

c s c – ó là r ng ng p n

c h n h p trên

t than

bùn hình thành ngay sau r ng ng p m n.
Nh ng nghiên c u c a Hoàng Ch

ng (2004)[D n theo 21] cho th y,

Nam tràm cajuputi phân b t nhiên t Thái Nguyên và V nh Phúc
h i Trung Trung B và kéo dài
cajuputi có biên
a hình,

thích ng r ng v i nhi u nhân t khí h u,

ng, phát tri n m nh

1.500 mm. Tràm cajuputi c ng òi h i

nh ng n i có khí h u nhi t

t ai và

i nóng m

ng m a hàng n m không d

i

t sâu và m, thành ph n c gi i trung

c t t, không phèn ho c phèn nh v i

gian r ng b ng p n

u ki n

th y v n. Tuy nhiên, r ng tràm cajuputi

v i hai mùa m a và khô rõ r t; trong ó t ng l

bình, thoát n

n mi n duyên

n Cà Mau, Kiên Giang và An Giang. Tràm

cao so v i m t bi n, ch

tr ng ch sinh tr

Vi t

pH không th p h n 3,8; th i

c không kéo dài quá 3 – 4 tháng [18], [24], [38].

1.2.5. Nh ng nghiên c u v r ng tràm

Cho

n nay ã có nhi u nghiên c u v c u trúc, sinh tr

r ng Tràm cajuputi. Theo H V n Phúc và V
D c a r ng tràm cajuputi 4-10 tu i

ình H

Long An t n t i d

ng và n ng su t

ng (2002)[20], phân b Ni d ng phân b Weibull.


11

Khi nghiên c u r ng tràm cajuputi

khu v c U Minh (Cà Mau), Phùng

Trung Ngân và Châu Quang Hi n (1987)[18] ã ch ra r ng, l
th

ng xuyên hàng n m có th

ng. Nh ng kh o sát c a Vi n

ho ch r ng (1994)[D n theo 29] cho th y, l

ng t ng tr

M t s nghiên c u c ng ã h

n 8 tu i t

n nh n
xu h

nh r ng sinh tr

ng

ng t ng d n khi gi m m t

và Ki u T n

u tra quy

u là 1,0cm v

ng ng là 0,9cm và 0,8m.

ng vào làm rõ nh h

ng c a m t

ng c a r ng tràm cajuputi. Thông qua so sánh ba c p m t

(40.000, 20.000 và 10.000 cây/ha)

ng

ng bình quân hàng n m

ng b ng sông C u Long trong 4 n m

ng kính và 1,0m v chi u cao; còn t 5

tr

ng

t 0,7 – 1,0m v chi u cao; 0,6 – 0,7cm v

kính và 8 – 10 (m3/ha/n m) v tr l

c a r ng tràm cajuputi

ng t ng tr

n sinh
tr ng r ng

Th nh Hóa t nh Long An, nhi u tác gi

ã i

ng kính và chi u cao c a r ng tràm cajuputi có

(Ph m Xuân Quý, 2002 [21]; Ph m Th D ng

t, 2005 [39]).

Nh ng nghiên c u v sinh kh i r ng tràm cajuputi c ng thu hút s chú ý c a
nhi u nhà lâm h c. Theo Takeshi (2001)[111], t ng sinh kh i khô (kg/cây) c a cây
tràm có th

nh theo mô hình W = 0,062*(D2H)0,91; còn sinh kh i thân khô

c xác

có d ng Y = 0,026*(D2H)0,91. Lê Minh L c (2005)[40], Ph m Th D ng và V
ng (2010)[4] ã s d ng hàm s m có d ng Y = a*Db
hình sinh kh i t

xây d ng nh ng mô

i và sinh kh i khô c a các b ph n trên m t

t c a cây tràm

cajuputi. Theo Lê Minh L c (2005)[11], sinh kh i r ng tràm cajuputi trên
U Minh H (Cà Mau) l n h n so v i sinh kh i r ng tràm cajuputi trên
Tr

ph

ng pháp s h t là ph

C u Long.
Theo D
th ng ch

t than bùn
t phèn.

c ây ã có m t s nghiên c u v k thu t tr ng và nuôi d

tràm cajuputi. Thái Thành L

ây là ph

ng pháp truy n th ng c a ng

ng pháp

i dân

ng b ng sông

n gi n, nh ng nó mang l i hi u qu thi t th c.

c áp d ng t t cho vùng
c bi t n

ng r ng

m (1996)[13] cho r ng, tr ng r ng Tràm b ng

ng V n Ni (2001; 2005)[17], tr ng r ng tràm b ng ph

ng, d ng, lác và

ình

ng pháp s h t

t phèn, n i c d i có chi u cao th p n

c ph i trong.


12

Ph
ng

ng th c nuôi d

ng r ng tràm cajuputi c ng thu hút s chú ý c a nhi u

i. Theo Nguy n Hi u Liêm (1985)[9], khi r ng tràm cajuputi

m t

ban

u t 30.000

hi n theo 4 l n

n 40.000 (cây/ha), thì vi c t a th a r ng có th th c

các c p tu i 4, 6, 9 và 12; trong ó m t

l i nuôi d

ng là 20.000, 14.000, 10.000 và 7.000 (cây/ha). Thái Thành
r ng, t a 25% cành phía d

c tr ng v i

i thân cây có tác d ng không ch

chi u cao, mà còn c i thi n giá tr s n ph m

ng t

ng

m (1996)[13] cho
y nhanh t ng tr

ng

k khai thác chính.

Vi t Nam, nh ng nghiên c u v chu k khai thác r ng tràm cajuputi c ng
ã

c m t s

tác gi quan tâm. Theo H

(2002)[20], n u d a vào giá tr k v ng c a
v i r ng tràm cajuputi tr ng qu ng canh
tiêu lãi ròng, thì chu k kinh doanh t i u

V n Phúc và V

ình H

ng

t, thì chu k kinh doanh t i u

i

Long An là 4-5 n m. N u d a theo ch
i v i r ng tràm cajuputi tr ng qu ng

canh là 7 n m.
Bên c nh nh ng v n

v lâm sinh, c ng có m t s công trình nghiên c u

v hi u qu kinh doanh r ng tràm. Theo Nguy n Thanh Bình (2006)[4], n u r ng
tràm cajuputi

c kinh doanh v i chu k 12 n m và gi

là 10% và 12%, thì NPV ch
Theo s li u c a lâm tr

tt

ng ng 6,14 tri u

nh chi phí c h i v v n
ng/ha và 4,5 tri u

ng/ha.

ng Th nh Hóa, Long An [22; 34], khi chi phí c h i c a

v n là 10%, thì NPV c a r ng tràm cajuputi v i chu k kinh doanh 8 n m có th
t 6,61 tri u

ng/ha

M t giá tr khác c a r ng tràm cajuputi là giá tr d ch v môi tr
ng c

ng t kh

inh carbon. Theo Ph m Xuân Quý (2009)[21], r ng tràm cajuputi tr ng 8

tu i có m c d tr carbon bình quân 22,7 t n/ha/n m, t

ng

ng 4,223 tri u

ng/ha/n m.
1.3. Th o lu n chung
i m qua các công trình nghiên c u trên th gi i và trong n
m t s nh n xét:

c,

tài rút ra


13

Các công trình nghiên c u t p trung xác
k t qu nh t

nh sinh kh i ã thu

nh. Tuy nhiên, t nghiên c u sinh kh i

nghiên c u l

cm ts
ng hóa

ng cacbon tích l y trong r ng (kh n ng h p thu cacbon c a r ng) còn h n ch .
L nh v c này m i ch là b

toàn m i

c kh i

u trên th gi i và là l nh v c r t m i, hoàn

Vi t Nam.

Nghiên c u l
nghiên c u xác

nh l

ng carbon tích l y trong r ng là m t v n
ng carbon c a r ng mà ch a xác inh l

ph c t p. m t s
ng carbon trong

v t r i r ng... Nhi u nghiên c u kh n ng tích l y carbon c a r ng, k t h p v i
ng hóa nh ng giá tr , nh ng l i ích t r ng v môi tr
tr cho d ch v môi tr
Cho

ng, xây d ng c ch chi

ng.

n này ã có m t s công trình kh o sát v sinh tr

c a r ng tràm cajuputi tr ng

ng và n ng su t

ng b ng sông C u Long, nh ng v n còn thi u

nh ng nghiên c u v

ng su t và sinh kh i c a r ng tràm cajuputi tùy theo tu i.

Vì th , khi th c hi n

tài lu n

n này, tác gi s

i sâu phân tích, so sánh và gi i

thích s khác bi t v sinh kh i cây cá th và qu n th tràm cajuputi tu theo tu i.
K t qu nghiên c u c a ph n này là c n c khoa h c

phân tích, so sánh và d

oán sinh kh i cây cá th và qu n th tu theo tu i. Ngoài ra, k t qu nghiên c u
c a ph n này còn là c n c khoa h c
r ng Tràm.

l p bi u sinh kh i và d tr carbon c a

14

Ch
M C TIÊU,

IT

ng 2

NG, N I DUNG, GI I H N, PH

NG PHÁP

NGHIÊN C U
2.1. M c tiêu nghiên c u
2.1.1.

c tiêu t ng quát
Xây d ng c s khoa

c cho vi c l p bi u sinh kh i và d tr các bon c a

r ng Tràm (Melaleuca cajuputi)
2.1.2.

c tiêu

Th nh Hóa t nh Long An.

th

+ Xây d ng nh ng mô hình d
ph n trên m t

oán sinh kh i và d tr các bon c a các b

t c a cây Tràm.

+ Xác

nh nh ng

c tr ng sinh kh i và d tr cacbon c a r ng Tràm

Th nh Hóa t nh Long An.
2.2.

it

ng nghiên c u
it

12 trên

ng nghiên c u là r ng tràm cajuputi tr ng t p trung t tu i 2

t úng phèn

khu v c Th nh Hóa t nh Long An. R ng

cây con r tr n; tu i t 6
Nh ng lâm ph n

n 12 tháng. M t

tr ng r ng ban

c ch n nghiên c u sinh tr

N i dung nghiên c u bao g m:
c

m chung c a r ng tràm cajuputi

(2) Xây d ng nh ng mô hình sinh kh i cây cá th tràm cajuputi
2.1. Mô hình sinh kh i t

i

2.2. Mô hình sinh kh i khô
(3)

c

u là 20.000 cây/ha.

m sinh kh i r ng tràm cajuputi

3.1.

c

m sinh kh i t

i c a r ng tràm cajuputi

3.1.

c

m sinh kh i khô c a r ng tràm cajuputi

ng và

n tháng 10 n m 2011.

2.3. Nôi dung nghiên c u

(1)

c tr ng b ng

ng và phát tri n bình th

ch a qua t a th a. Th i gian nghiên c u t tháng 04/2011

n tu i


15

(4) L p bi u sinh kh i và d tr các bon c a r ng tràm cajuputi
4.1. L p bi u sinh kh i c a r ng tràm cajuputi
4.2. L p bi u d tr cacbon c a r ng tràm cajuputi
(5) M t s

xu t

2.4. Gi i h n nghiên c u
Ph m vi nghiên c u c a

tài là sinh kh i t

i và sinh kh i khô c a nh ng

b ph n trên m t

t c a r ng Tràm trong giai o n t 2-12 tu i. Khu v c nghiên

c u ch gi i h n

Th nh Hóa t nh Long An; trong ó i m thu m u là r ng Tràm

thu c Tr m th c nghi m Lâm nghi p Th nh Hóa.
N i dung nghiên c u ch t p trung vào nh ng v n
kh i (t

i, khô) c a nh ng b ph n trên m t

có liên quan

n sinh

t c a cây Tràm trong giai o n t 2-

12 tu i.
2.5. P

ng pháp nghiên c u

2.5.1.

s ph
Ph

ng pháp lu n

ng pháp lu n c a

tài d a trên nh ng

(1) Sinh kh i c a cây g và qu n th
quang h p. T ng s n l

n c sau ây:

c hình thành thông qua quá trình

ng quang h p (GPP) tr

i ph n hô h p c a th c v t [R]

b ng n ng su t s c p thu n (NPP), ngh a là NPP = GPP - R. M t b ph n s n
ph m quang h p

c phân ph i

n các mô và các c quan s p b

ào th i. Chúng

có th b ch t sau m t th i gian nào ó. M t b ph n cây ch t là do nh h

ng c a

s c nh tranh v i nh ng cá th khác. M t ph n NPP có th b m t i do các sinh v t
d d

ng s d ng làm th c n (côn trùng và

ng v t n lá, hoa qu ). Sau khi nh ng

cây g riêng l và qu n th có s m t mát s n ph m NPP do sinh v t d d
d ng làm th c n, ho c do r i r ng và ào th i, ph n còn l i là s n l

ng s

ng thu n

(sinh kh i thu n hay ph n hi n còn). Tùy thu c vào nhu c u c a xã h i v sinh kh i

th c v t và kh n ng công ngh ch bi n lâm s n, chúng ta ch có th thu ho ch
c m t b ph n sinh kh i thu n. T l gi a sinh kh i thu ho ch và sinh kh i


16

thu n

c g i là ch s thu ho ch. Ch s thu ho ch càng cao thì sinh kh i thu

ho ch càng l n.
(2) Sinh kh i c a cây cá th và qu n th có th
ph n – ó sinh kh i trên m t
t có th

o

t và sinh kh i d

c d dàng, còn sinh kh i d

c phân chia thành hai b

im t

im t

t. Ph n sinh kh i trên m t
t là ch tiêu r t khó o

Trong th c t , nhà lâm nghi p ch thu ho ch ph n sinh kh i trên m t

c.

t c a qu n

th . Vì th , bi u sinh kh i và bi u d tr cacbon c a r ng tràm cajuputi c ng ch
c xây d ng cho nh ng b ph n trên m t

t.

(3) Sinh kh i c a cây cá th và qu n th c ng có th
sinh kh i t

i và sinh kh i khô. Sinh kh i khô có th là sinh kh i khô không khí và

sinh kh i khô tuy t
bi t t l n

c phân chia thành

i. T sinh kh i t

c ch a trong sinh kh i t

i, có th xác

nh

c sinh kh i khô n u

i.

(4) Gi a nh ng b ph n c a cây cá th và qu n th t n t i m i quan h ch t
ch v i nhau. Vì th , nh ng b ph n sinh kh i khó o

c nh sinh kh i thân, sinh

kh i cành, sinh kh i lá, sinh kh i v …c a cây cá th và qu n th có th
nh gián ti p thông qua m i quan h gi a chúng v i
ng c và m t

qu n th .

t

c xác

ng kính thân cây ngang

c m c ích này, c n ph i xây d ng nh ng mô

hình sinh kh i (thân, cành, lá hoa qu ) c a cây cá th theo

ng kính thân cây

ngang ng c.
(5) Sinh kh i c a cây

c c u t o b i nhi u thành ph n khác nhau; trong

ó bao g m c các bon. Vì th , khi bi t sinh kh i cây cá th và qu n th và t l các
bon trong các b ph n sinh kh i, có th xác
trong qu n th tràm cajuputi
Tóm l i,
u t vi c xác

nh

c p tu i khác nhau. K

ng các bon d tr

nh ng c p tu i khác nhau.

gi i quy t nh ng n i dung c a
nh nh ng

c kh i l

tài, cách ti p c n c a

tài b t

c tr ng chung c a qu n th tràm cajuputi theo nh ng

n, xây d ng nh ng mô hình bi u th m i quan h gi a các

b ph n sinh kh i c a cây cá th ; trong ó t p trung nghiên c u m i quan h gi a
các b ph n sinh kh i trên m t

tv i

ng kính thân cây ngang ng c. Ti p theo,


17

t m i quan h gi a sinh kh i trên m t
tr ng c a qu n th tràm
c

tv i

ng kính thân cây cá th và

c

nh ng c p tu i khác nhau, tính toán và phân tích so sánh

m sinh kh i trên m t

t c a qu n th tràm cajuputi. Sau cùng, d a trên

nh ng mô hình sinh kh i c a cây cá th và t l cacbon trong sinh kh i c a m i b
ph n, xây d ng bi u sinh kh i và bi u d tr cacbon cho r ng tràm cajuputi.
2.5.2. Ph

ng pháp thu th p s li u

2.5.2.1. Nh ng ch tiêu nghiên c u
i v i qu n th tràm cajuputi,
lâm ph n (N, cây/ha), (2)

tài nghiên c u 25 ch tiêu sau ây: (1) m t

ng kính thân cây ngang ng c (D, cm), (3) chi u

cao toàn thân cây (H, m), (4) th tích thân cây (V, m3), (5) tr l
m3/ha), (6) t ng sinh kh i t
kh i thân t

i (TSK(t)), (7) t ng sinh kh i khô (TSK(k)), (8) sinh

i (SKT(t)), (9) sinh kh i thân khô (SKT(k)), (10) sinh kh i cành t

(SKC(t)), (11) sinh kh i cành khô (SKC(k)), (12) sinh kh i lá t
kh i lá khô (SKL(k)), (14) l
i (ZB(t)), (15) l
(ZB(k)), (16) l
ng t ng tr
tr

ng t ng tr

ng tr

ng

ng

i

i (SKL(t)), (13) sinh

nh k hàng n m c a t ng sinh kh i

nh k hàng n m c a t ng sinh kh i khô

ng bình quân n m c a t ng sinh kh i t

i ( B(t)), (17)

ng bình quân n m c a t ng sinh kh i khô ( B(k)), (18) su t t ng

ng t ng tr

ng t ng tr

ng t ng tr

ng t ng tr

ng t ng sinh kh i t

(20) l

ng lâm ph n (M,

ng

i (PB(t)), (19) su t t ng tr

ng

ng t ng sinh kh i khô (PB(k)),

nh k hàng n m c a sinh kh i thân t

i (ZB’(t)), (21)

nh k hàng n m c a sinh kh i thân khô (ZB’(k)), (22) l

ng bình quân n m c a sinh kh i thân t

i ( B’(t)), (23) l

bình quân n m c a sinh kh i thân khô ( B’(k)), (24) su t t ng tr
i (PB’(t)), (25) su t t ng tr

it

ng sinh kh i thân

c tr ng c a qu n th tràm cajuputi

ng nghiên c u

Trong th c t , r ng tràm cajuputi ch
Do r ng Tràm có chu

ng

ng sinh kh i thân khô (PB’(k)).

2.5.2.2. Thu th p d li u v nh ng
(a) Phân chia

ng t ng tr

ng

c nuôi d

kinh doanh ng n và Tràm

ng

n tu i 10-12 n m.

ng là loài cây

c nhanh, nên


18

r ng Tràm ã

c phân chia thành 6 c p tu i v i m i c p 2 n m, b t

tu i 2 và k t thúc
(b) Ph
Ph

c p tu i 12 (tu i cao nh t hi n còn).

ng pháp b trí, s l

ng và kích th

ng pháp b trí ô tiêu chu n là ph

tu i. M i c p tu i thu th p 3 ô tiêu chu n

c ô tiêu chu n

ng pháp rút m u

n hình theo c p

n hình. V i 6 c p tu i (2, 4, 6, 8, 10 và

12), t ng s thu th p 18 ô tiêu chu n. Do r ng tràm cajuputi có m t
cây/ha

tu i 2 và 16,5 ngàn cây/ha

nên kích th

ut c p

tu i 12; m t

tr ng ban

r t dày (9,5

u 20.000 cây/ha),

2

c ô tiêu chu n ã

c ch n là 200m (10*20m).

(c) Thu th p hi n tr ng r ng tràm cajuputi
Hi n tr ng r ng tràm

c th ng kê b t

Ch tiêu nghiên c u bao g m m t
thu

,

u t tu i 2 và k t thúc

ng kính, chi u cao, tr l

ng lâm ph n.

c s li u ph n ánh úng hi n tr ng r ng tràm cajuputi, tr

nh chính xác tu i r ng d a theo lý l ch r ng. K
hình theo c p tu i

thu th p s li u. Qu n th

chu n nh phân b trong cùng c p tu i, sinh tr
và k t c u bình th

c 200 m2

o

D(cm) và H(m) c a t ng cây.
tiêu chu n
cây

c o

c o

c b ng th

(d) Ph

n hình ph i th a mãn nh ng tiêu
ng và phát tri n bình th

c nh ng

ng, m t

n hình, b trí nh ng ô

c tr ng nh m t

(N, cây),

c Palmer v i

chính xác 0,1 cm. Chi u cao thân

chính xác 0,10m. T t c nh ng ch tiêu o

c t p h p thành bi u l p s n.

ng pháp nghiên c u sinh kh i r ng tràm cajuputi

Sinh kh i

c nghiên c u bao g m sinh kh i t

nh ng b ph n trên m t
cajuputi

n

ng kính thân cây c a t t c nh ng cây trong ô

c b ng cây sào v i

m trong ô tiêu chu n

c h t ã xác

n, ch n nh ng qu n th

ng…Sau ó, t nh ng qu n th

tiêu chu n v i kích th

tu i 12.

t ng c p tu i

i và sinh kh i khô c a

t c a qu n th tràm cajuputi. Sinh kh i qu n th tràm
c suy di n t mô hình sinh kh i c a nh ng cây m u.

Sinh kh i c a nh ng cây m u trong cùng m t c p tu i

c thu th p theo c p

D(cm) v i m i c p cách nhau 1,0cm. Theo ó, t i nh ng ô tiêu chu n
nh ng qu n th tràm cajuputi t c p tu i 2

i di n cho

n c p tu i 12, sau khi thu th p nh ng