Bài Giảng Môn Bảo Hiểm _ www.bit.ly/taiho123

Ch-¬ng I: kh¸I qu¸t vÒ b¶o hiÓm
I.

C¸c biÖn ph¸p ®èi phã vµ xö lý rñi ro

ii. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n
III. Ph©n lo¹i b¶o hiÓm
IV. T¸c dông cña b¶o hiÓm
V. C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña b¶o hiÓm
1


1.

C¸c biÖn ph¸p ®èi phã vµ xö lý rñi ro

1. Nhãm c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro
a. Tr¸nh nÐ rñi ro (Risk avoidance)
b. Ng¨n ngõa, h¹n chÕ rñi ro(Risk prevention)

2. Nhãm c¸c biÖn ph¸p tµi trî rñi ro
a. ChÊp nhËn rñi ro (Risk assumption)
b. ChuyÓn nh-îng rñi ro (Risk transfer)

2


1.

Nhóm các biện pháp kiểm soát rủi ro

Mục đích: ngăn chặn hoặc làm giảm thiểu khả
năng xảy ra rủi ro hoặc làm giảm mức độ tổn
thất thiệt hại do rủi ro gây ra
a. Tránh né rủi ro (Risk avoidance)
Hạn chế:
b. Ngăn ngừa, hạn chế rủi ro (Risk prevention)
Hạn chế
3


2. Nhóm các biện pháp tài trợ rủi ro
Mục đích: khắc phục tổn thất do hậu quả rủi ro gây ra
a. Chấp nhận rủi ro (Risk assumption)
Chấp nhận rủi ro thụ động: không có sự chuẩn bị tr-ớc
để đối phó với hậu quả của RR không phải biện pháp
tài trợ rủi ro
Chấp nhận rủi ro chủ động: dự trữ tiền để khắc phục hậu
quả của RR khi nó xảy ra biện pháp tài trợ rủi ro
Tự bảo hiểm:
- Cá nhân, hộ gia đình:
- Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế:
Hạn chế:
4


2. Nhóm các biện pháp tài trợ rủi ro
b. Chuyển nh-ợng rủi ro (Risk transfer)
Lập quỹ dự trữ chung trong một cộng đồng:
- Bản chất:
- Hạn chế:

Bảo hiểm (Insurance):
- Là hình thức phát triển cao hơn của CNRR

-

Khắc phục hạn chế của các biện pháp khác
5


II. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n

1. B¶o hiÓm (Insurance)
2. T¸i b¶o hiÓm (Re-Insurance)
3. Bªn b¶o hiÓm – Ng-êi b¶o hiÓm (Insurer)
4. Bªn ®-îc b¶o hiÓm (Insured/Assured)
5. §èi t-îng b¶o hiÓm (Subject-matter insured)
6. TrÞ gi¸ b¶o hiÓm (Insurance Value - V)
7. Sè tiÒn b¶o hiÓm (Insurance Amount - A)
8. PhÝ b¶o hiÓm (Insurance Premium - I)
9. Rñi ro (Risk)
10. §iÒu kiÖn b¶o hiÓm

6


1.

B¶o hiÓm (Insurance)

a. §Þnh nghÜa

Insured
(Ng-êi ®-îc BH)

§TBH

I
H§BH

Insurer
(Ng-êi BH)

§KBH

båi th-êng khi RR§BH x¶y ra
Quy tr×nh nghiÖp vô b¶o hiÓm

7


1.

Bảo hiểm (Insurance)

a. Định nghĩa
Bảo hiểm là một chế độ bồi th-ờng về mặt kinh tế,
trong đó ng-ời bảo hiểm cam kết sẽ bồi th-ờng cho
ng-ời đ-ợc bảo hiểm những tổn thất của đối t-ợng
bảo hiểm do các rủi ro đã thoả thuận gây ra, với
điều kiện ng-ời đ-ợc bảo hiểm đã đóng một khoản
tiền, gọi là phí bảo hiểm cho đối t-ợng bảo hiểm và

theo điều kiện bảo hiểm đã quy định.
Thảo luận:
8


1.
b.







Bảo hiểm (Insurance)

Tính chất:
Bảo hiểm là một ngành kinh doanh
Đối t-ợng kinh doanh của bảo hiểm là rủi ro
Bảo hiểm là sự di chuyển rủi ro từ ng-ời đ-ợc
bảo hiểm sang cho ng-ời bảo hiểm
Bảo hiểm là sự phân tán rủi ro, chia nhỏ tổn
thất, tuân theo quy luật số lớn
Bảo hiểm là một biện pháp kinh tế nhằm giải
quyết hậu quả của rủi ro về mặt tài chính
9


2.

Tái bảo hiểm (Re - Insurance)

Là ph-ơng thức trong đó ng-ời bảo hiểm nh-ợng
một phần trách nhiệm đã chấp nhận với ng-ời
đ-ợc bảo hiểm sang cho một hay nhiều ng-ời bảo
hiểm khác trên cơ sở nh-ợng lại một phần phí bảo
hiểm thông qua hợp đồng tái bảo hiểm.

10


3.

Bên bảo hiểm Ng-ời bảo hiểm (Insurer)



Là ng-ời kinh doanh dịch vụ bảo hiểm, là ng-ời
nhận trách nhiệm về rủi ro từ hợp đồng bảo hiểm
Có quyền thu phí bảo hiểm
Phải bồi th-ờng khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.
Hình thức của doanh nghiệp BH

11


4.
•

•
•

Bªn ®-îc b¶o hiÓm (Insured)

Ng-êi tham gia BH: trùc tiÕp ký kÕt H§BH vµ
nép phÝ b¶o hiÓm
Ng-êi ®-îc BH: cã tµi s¶n, TNDS, tÝnh m¹ng
®-îc BH theo mét H§BH
Ng-êi thô h-ëng BH: ®-îc nhËn tiÒn båi th-êng
khi sù kiÖn BH x¶y ra

12


5.
•

•

§èi t-îng b¶o hiÓm (Subject-matter insured)
Lµ ®èi t-îng n»m trong t×nh tr¹ng chÞu sù ®e do¹
cña rñi ro
3 lo¹i §TBH:
+ Tµi s¶n:

+ Con ng-êi:
+ Tr¸ch nhiÖm d©n sù:
13

6.


Trị giá bảo hiểm (Insurance Value - V)

Là trị giá bằng tiền của tài sản, th-ờng đ-ợc xác
định bằng giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm
ký kết HĐBH.
- TS mới:

- TS đã qua sử dụng:

14


7.

Số tiền bảo hiểm (Insurance Amount - A)



Là một khoản tiền do ng-ời đ-ợc BH yêu cầu
và đ-ợc ng-ời BH chấp nhận, đ-ợc ghi trong
HĐBH, nhằm xác định giới hạn trách nhiệm
của ng-ời BH trong bồi th-ờng hoặc trả tiền
BH

Với BH TNDS và BH con ng-ời:



Với BH tài sản:
15


8.

Phí bảo hiểm (Insurance Premium - I)



Là khoản tiền mà tham gia bảo hiểm phải trả
để nhận đ-ợc sự bảo đảm tr-ớc các rủi ro đã
đ-ợc ng-ời BH chấp nhận.



Công thức:

R:
R do công ty BH xác định trên cơ sở:
16


9.

Rñi ro (Risk)

- Kh¸i niÖm: lµ nh÷ng mèi nguy hiÓm bÊt tr¾c mµ
con ng-êi kh«ng l-êng tr-íc ®-îc vµ lµ nguyªn
nh©n dÉn ®Õn tæn thÊt.
- TÝnh chÊt:

17


10. Điều kiện bảo hiểm
- Khái niệm: là sự quy định trách nhiệm của ng-ời
bảo hiểm đối với đối t-ợng bảo hiểm về các mặt:

18


III. Phân loại bảo hiểm

1. Căn cứ vào cơ chế hoạt động của bảo hiểm
2. Căn cứ vào hình thức tham gia

3. Căn cứ vào đối t-ợng bảo hiểm
4. Căn cứ vào phạm vi hoạt động
5. Căn cứ vào một lĩnh vực hoạt động

19


1.

Căn cứ vào cơ chế hoạt động của bảo hiểm

1.1. Bảo hiểm xã hội
Là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu
nhập đối với ng-ời lao động khi họ gặp phải
những biến cố làm giảm hoặc mất khả năng lao
động hay bị mất việc.
Đối t-ợng BHXH:
Đối t-ợng tham gia BHXH:
Ng-ời bảo hiểm:
20


1.

Căn cứ vào cơ chế hoạt động của bảo hiểm

1.2. Bảo hiểm th-ơng mại
Đối t-ợng BH:
Ng-ời tham gia BH:
Ng-ời BH:

21


2.

Căn cứ vào hình thức tham gia bảo hiểm

2.1. Bảo hiểm bắt buộc

Là loại hình BH do nhà n-ớc quy định về ĐKBH,
mức phí BH và STBH tối thiểu mà ng-ời tham
gia BH và ng-ời BH bắt buộc phải thực hiện

Đối t-ợng tham gia BH:


Ng-ời BH:

22


2.

Căn cứ vào hình thức tham gia bảo hiểm

2.1. Bảo hiểm bắt buộc

Các loại hình BH bắt buộc:
- BHTNDS của chủ xe cơ giới
- BHTNDS của ng-ời vận chuyển hàng không đối với
hành khách
- BHTN nghề nghiệp đối với hoạt động t- vấn pháp
luật
- BHTN nghề nghiệp của DN môi giới BH
- BH cháy, nổ
2.2. BH tự nguyện

Không mang tính bắt buộc

23


3.

C¨n cø vµo ®èi t-îng b¶o hiÓm

•
•
•

B¶o hiÓm tµi s¶n
B¶o hiÓm TNDS
B¶o hiÓm con ng-êi

•
•

4. C¨n cø vµo ph¹m vi ho¹t ®éng
B¶o hiÓm ®èi néi
B¶o hiÓm ®èi ngo¹i

24


5.

Căn cứ vào một lĩnh vực

5.1. Lĩnh vực hàng hải

BH hàng hải
BH phi hàng hải

5.2. Tuổi thọ, sinh mạng
BH nhân thọ
BH phi nhân thọ

25