Giáo án tiếng việt 5 tuần 9 bài tập làm văn luyện tập thuyết trình, tranh luận

Giáo án Tiếng việt 5
Tập làm văn
luyện tập thuyết trình, tranh luận
I. Mục tiêu
1. Bước đầu biết cách mở rộng lí lẽ và dẫn chứng trong thuyết trình, tranh
luận.
II. Đồ dùng dạy - học
- Bảng phụ ghi sẵn các ý kiến của các nhân vật trong đoạn văn của Bài tập1.
- Bút dạ và giấy khổ to để HS ghi lại các lí lẽ và dẫn chứng mở rộng.
III. Các hoạt động dạy - học
Hoạt động dạy

Hoạt động học

A. Kiểm tra bài cũ
- Yêu cầu hai HS nêu lại kết - Hai HS đứng tại chỗ thực hiện
quả Bài tập 3 các em đã được theo yêu cầu của GV. HS dưới
học ở tiết trước và hoàn chỉnh ở lớp theo dõi, nhận xét.
nhà.
- GV nhận xét việc làm bài của
HS ở nhà và cho điểm.
B. Bài mới
1. Giới thiệu bài
- Các em đã biết cách làm thế - HS lắng nghe.
nào để thuyết trình, tranh luận
có sức hấp dẫn, có khả năng
thuyết phục người khác để đạt
được mục đích. Tiết học hôm
nay sẽ giúp các em vận dụng
những điều đó để mở rộng lí lẽ,
dẫn chứng khi thuyết trình,

TaiLieu.VN

Page 1


tranh luận một vấn đề cụ thể.
- GV ghi tên bài lên bảng.

- HS nhắc lại tên đầu bài và ghi
vào vở.

2. Hướng dẫn HS luyện tập
Bài tập 1
- Gọi một HS đọc to toàn bộ - Một HS đọc to Bài tập 1, cả
nội dung Bài tập 1 trong SGK. lớp theo dõi đọc thầm trong
SGK.
- Bài tập này yêu cầu chúng ta - Bài tập yêu cầu chúng ta dựa
làm gì?
vào ý kiến của một nhân vật
trong mẩu chuyện để mở rộng
lí lẽ và dẫn chứng để thuyết
trình, tranh luận cùng các bạn
trong nhóm.
- GV nói thêm: Để mở rộng lí - HS lắng nghe.
lẽ và dẫn chứng trước hết các
em phải nắm được vấn đề
thuyết trình, tranh luận là gì, ý
kiến của mỗi nhân vật ra sao?
+ Truyện có những nhân vật + Đất, Nước, Không khí, ánh
nào?

sáng.
+ Vấn đề tranh luận là gì?

+ Cái gì cần nhất đối với cây
xanh?

+ ý kiến của từng nhân vật như + Ai cũng cho mình là quan
thế nào?
trọng nhất. Đất nói: mình có
chất màu để nuôi cây lớn,
không có mình cây không lớn
được.
Nước.....
...
ánh
sáng.........Không khí..........
- Khi HS trả lời GV nghe nhận - HS đọc lại.
xét kết hợp với đưa bản phụ ghi
sẵn nội dung để HS tham khảo.
TaiLieu.VN

Page 2


Nhân
vật

ý kiến

Lí lẽ, dẫn chứng

Đất

Cây cần đất nhất.

Đất có chất màu nuôi cây.

Nước

Cây cần nước nhất.

Nước vận chuyển chất màu.

Không
khí

Cây cần không khí Cây không thể sống thiếu
nhất.
không khí.

ánh
sáng

Cây cần ánh sáng Thiếu ánh sáng, cây xanh
nhất.
không còn màu xanh.

- GV yêu cầu HS làm việc theo
nhóm. Mỗi HS đóng vai một
nhân vật, dựa vào ý kiến của

nhân vật, mở rộng, phát triển lí
lẽ và dẫn chứng để bênh vực
cho ý kiến ấy.
- GV nhắc HS chú ý:
+ Khi tranh luận các em phải
xưng “tôi”. Các nhân vật sau
khi nêu tầm quan trọng của
mình có thể phản lại ý kiến của
các nhân vật khác. VD: Đất
phản bác ý kiến của ánh sáng là
thiếu ánh sáng, cây xanh không
còn màu xanh nhưng chưa thể
chết ngay được. Tuy nhiên
tranh luận phải có lí có tình và
tôn trọng lẫn nhau.

- HS làm việc theo nhóm:
+ Mỗi em chọn đóng vai một
trong bốn nhân vật, dựa vào ý
kiến của một nhân vật, suy nghĩ
mở rộng, phát triển lí lẽ và dẫn
chứng, viết lại vào giấy nháp.
+ Sau đó từng HS tập thuyết
trình tranh luận cùng các bạn
trong nhóm để bảo vệ ý kiến
của mình. Cả nhóm nghe bổ
sung lí lẽ và ý kiến cho bạn.

+ Cuối cùng, nên đi đến thống
nhất: Cây xanh cần cả đất,

nước, không khí và ánh sáng để
bảo tồn sự sống.
- GV mời các nhóm cử đại diện - Đại diện các nhóm đóng vai
thi thuyết trình, tranh luận thuyết trình tranh luận trước
trước lớp. Mỗi HS tham gia lớp.
tranh luận sẽ bắt thăm để nhận
TaiLieu.VN

Page 3


vai tranh luận (Đất, nước,
không khí, ánh Sáng)
GV có thể ghi tóm tắt những
ý kiến có lí lẽ, dẫn chứng mở
rộng hay lên bảng.
ý kiến của từng
nhân vật

Lí lẽ , dẫn chứng mở rộng

Đất:
- Có chất màu - Cung cấp chất màu và muối khoáng để
nuôi cây.
nuôi sống cây. Nếu nhổ cây ra khỏi đất thì
cây sẽ chết ngay.
Nước:
- Vận chuyển chất - Nước vận chuyển chất màu. Khi trời hạn
màu để nuôi cây.
hán dù có đất, cây cối vẫn héo khô...

Không khí:
- Cây cần khí trời - Cây cần không khí cũng như con người.
để sống.
Nếu để cây trong bình kín hoặc bọc trong
túi ni lông thiếu dưỡng khí cây sẽ dần dần
bị chết ....Vì thế nên không khí là cần nhất.
ánh sáng:

- Thiếu ánh sáng chúng tôi, cây xanh sẽ
- Làm cho cây có không còn màu xanh. Không có ánh dáng,
cây sẽ rất yếu ớt, khó sống, cây không thể
màu xanh.
gọi là cây xanh. Chẳng thế mà bao gia đình
trồng cây cảnh trong nhà vãn phải chọn tìm
chỗ có nhiều ánh sáng cho cây.
- GV gọi một đến hai HS khá - Một đến hai HS thực hiện
giỏi đóng vai người chứng kiến theo yêu cầu của GV.
cuộc tranh luận và đưa ra ý
kiến phân xử thuyết phục rằng:
Cây xanh cần cả đất, nước,
không khí, ánh sáng.
- GV và HS nhận xét, bình - HS thực hiện theo yêu cầu của
TaiLieu.VN

Page 4


chọn ra người tranh luận giỏi.

GV.

Bài tập 2
- Yêu cầu HS đọc to toàn bộ - Một HS đọc to Bài tập 2, cả
nội dung Bài tập 2 trong SGK. lớp theo dõi đọc thầm trong
GV giải thích cho HS biết đèn SGK.
trong bài ca dao nói đến là đèn
dầu.
- Bài tập này yêu cầu chúng ta - Trình bày ý kiến của em để
làm gì?
thuyết phục mọi người thấy rõ
sự cần thiết của cả trăng và đèn
trong bài ca dao.
- GV nhắc HS:

- HS lắng nghe.

+ Sử dụng thuyết trình nên các
em không cần nhập vài trăng đèn để tranh luận mà cần trình
bày ý kiến của mình một cách
khách quan để thuyết phục mọi
người thấy rõ sự cần thiết của
cả trăng và đèn.
- GV yêu cầu HS làm việc cá - HS thực hiện theo yêu cầu của
nhân chuẩn bị ý kiến tranh luận GV.
(ghi vắn tắt ra giấy nháp).
- GV gợi ý các em đọc thầm lại
bài ca dao, suy nghĩ, tìm lí lẽ
dẫn chứng nhằm thuyết phục
mọi người thấy rõ sự cần thiết
của cả trăng và đèn, qua các

câu hỏi gợi ý: Nếu chỉ có trăng
thì chuyện gì sẽ xảy ra? Nếu
chỉ có đèn thì chuyện gì sẽ xảy
ra? Vì sao nói cả trăng và đèn
đều cần thiết cho cuộc sống?...

TaiLieu.VN

- HS đọc thầm, suy nghĩ viết
vào vở nháp. Ví dụ:
Theo em, trong cuộc sống, cả
đèn lẫn trăng đều cần thiết.
Đèn ở gần nên soi rõ hơn, giúp
người ta đọc sách, ...(dẫn
chứng những ưu điểm của
đèn). Tuy thế nhưng đèn cũng
không thể kiêu ngạo với trăng,
vì ...(dẫn chứng những nhược
điểm của đèn). Trăng rất cần
cho cuộc sống trên trái đất....
Page 5


(dẫn chứng những ưu điểm của
trăng). Tuy nhiên nếu chỉ có
trăng thì cũng chưa đủ bởi vì...
(dẫn chứng những nhược điểm
của trăng). Vì vậy cả trăng và
đèn đều cần thiết với con
người, chúng bổ sung cho

nhau...(dẫn chứng trăng và đèn
bổ sung ưu điểm, khắc phục
nhược điểm cho nhau và đều
cần thiết, gắn bó với cuộc sống
của con người).
- Yêu cầu HS lần lượt trình bày - HS lần lượt thuyết trình ý
ý kiến.
kiến của mình, cả lớp theo dõi.
- GV nhận xét, đánh giá bài - HS lắng nghe.
làm của HS; tuyên dương khen
ngợi các HS thuyết trình hay
nhất, giàu sức thuyết phục nhất.
3. Củng cố, dặn dò
- GV nhận xét giờ học, tuyên - HS lắng nghe.
dương những nhóm và các em
HS tích cực trong học tập.
- Dặn HS về nhà hoàn chỉnh - HS lắng nghe và về nhà thực
Bài tập2 vào vở.
hiện theo yêu cầu của GV.

TaiLieu.VN

Page 6