Sáng kiến kinh nghiệm môn Hóa học

Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

A . T VN
Trong quá trình dạy học bản thân tôi nhận thấy rằng ngoài việc chuẩn
bị chu đáo từng tiết dạy kiến thức mới, thì cần phải quan tâm đặc biệt đến
các tit luyện tập. Cu trỳc tiết luyn tp gm hai phn l kin thc cn nh
v bi tp. Nu giỏo viờn u t cho bi son khụng cụng phu, thiu sỏng
to, la chn phng phỏp cha ti u thỡ d mc phi tỡnh trng lit kờ kin
thc xong l ra v cha bi tp, chc chn hc sinh s nhm chỏn, khụng
tớch cc hc tp, hiu qu thp. Khó khăn của tiết luyện tập l trong khoảng
thời gian có hạn cần đạt đợc mục tiêu hệ thống kiến thức trọng tâm có tính
chất cốt lỏi giúp học sinh dễ học, dễ nhớ, rèn luyện kĩ năng v phát huy tính
tích cực chủ động. Sau tit luyn tp học sinh s định hớng nội dung cơ bản
làm cơ sở cho những phần học tiếp theo. Giỏo viờn cn la chn h thống
câu hỏi v bi tp có nội dung tng hp, đa dạng dành cho mọi đối tợng hc
sinh. Vì tính chất đặc thù của tiết dạy luyện tập nên tôi ó đi sâu nghiên cứu
đề tài này rồi vận dụng vo giảng dạy thấy chất l ợng học sinh đợc nâng cao
hơn hẳn. Hiện nay nhiều trờng có thuận lợi là đã trang bị máy chiếu đa năng
v mỏy chiu ht, nhiu giáo viên ó c bi dng v t hc cụng ngh
thụng tin nờn ó soạn bài theo chng trỡnh Power Point Presentat hoc
Violet thnh tho. Nh ú vic thc hin cỏc tit dy luyn tp d hn v cú
tớnh kh thi cao hn.

B . GII QUYT VN
Trong phạm vi bài viết này tôi đề cập đến tiết 52:
Bi luyn tp 5 - Chng 4 "HIROCACBON - NHIấN LIU"
Theo tụi õy l mt tit dy khú cần phải đầu t trớ tu v phng tin
dy hc thì mới có thể thành công. Trong thời lợng 45 phút cần phải hớng
dẫn các em củng cố lớ thuyt và vận dụng nội dung kiến thức chng 4:
Hirocacbon v nhiờn liu. Bi hc ny s giỳp cho cỏc em nm chc cu
to hp cht hu c: phõn t hp cht hu cú nhiu loi liờn kt v nh

hng qua li gia cỏc liờn kt lm thay i bn ca chỳng. Phn ng
xy ra liờn kt kộm bn nht l phn ng c trng ca hp cht. Cu to
hp cht hu c quyt nh tớnh cht, tớnh cht phn ỏnh cu to v ng
dng, s nguyờn t cacbon nh hng n trng thỏi cỏc hirocacbon. Dựng
phng phỏp so sỏnh cu to gii thớch bn liờn kt, dựng tớnh cht
húa hc chng minh cu to. Hc sinh kt hp vi hiu bit thc t
thy rừ vai trũ quan trng ca hp cht hu c trong i sng, tng lai
nghnh du khớ nc ta v nhiờn liu l vn m mi quc gia trờn th gii
quan tõm .
Tiết hc này giáo viên có thể chọn một trong ba phơng tin dy hc sau:
- Th nht l dựng máy chiếu a nng.
- Th hai l dùng mỏy chiu ht.
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
- Th ba l dùng bảng phụ
(tựy thuc vo iu kin dy hc ca tng trng)
Dựa vào phiếu học tập học sinh thảo luận nhóm hoặc thảo luận toàn lớp.
Cuối cùng giáo viên thông báo đáp án ỳng.
I . Mục tiêu
1) Kin thc c bn
- Vit cụng thc phõn t, cụng thc cu to y , cụng thc cu to thu
gn, lit kờ cỏc liờn kt, bn ca cỏc liờn kt, phn ng c trng v ng
dng.
- H thng húa quan h gia cu to v tớnh cht ca hirocacbon tiờu biu.
- Phng phỏp nhn bit cỏc cht metan, etilen, axetilen, ben zen.
- Xỏc nh cụng thc phõn t hp cht hu c da vo phn ng t chỏy .
2) K nng
- Vit phng trỡnh húa hc minh ha tớnh cht khc sõu hn phn ng c

trng.
- Cng c k nng lm thc hnh thụng qua bi tp nhn bit, bi tp nh
tớnh v bi tp nh lng.
3) Thỏi
- Thận trọng khi làm thí nghiệm hirocacbon d n, c hi.
- Tự giác khi thảo luận , lắng nghe phân tích tìm ni dung cũn thiu b
sung hoc ni dung sai sa cha.
II . Phơng pháp
- Phơng pháp thảo luận nhóm và thảo luận toàn lớp.
- Phơng pháp nêu và giải quyết vấn đề to iu kin tt nht cho hc sinh
gii quyt h thng cõu hi v bi tp cỏc phiu hc tp.
- Phơng pháp sử dụng câu hỏi, bài tập để củng cố kiến thức.
- Sử dụng máy chiếu đa năng hoặc máy chiếu hắt trình chiu toàn bộ nội
dung kin thc thụng qua phiếu học tập v b sung cõu gợi ý.
- Sử dụng bảng phụ ghi nội dung phiếu học tập, nội dung đáp án. Sau khi học
sinh thảo luận nhóm và toàn lớp mới thông báo đáp án đúng.
III . Chuẩn bị
1) Giỏo viờn
- Chuẩn bị kĩ kiến thức toàn chơng.
- Máy chiếu đa năng hoặc máy chiếu hắt
- Phiu hc tp
- Làm bảng phụ

2

Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

Phiếu học tập số 1: Trũ chi gii cỏc ụ ch
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
.

Thứ tự
1 (3chữ cái)
2(6chữ cái )
3 (6chữ cái)
4 (8chữ cái)
5 (6chữ cái)
6 (8chữ cái)
7 (8chữ cái)
8 (4chữ cái)
9 (6chữ cái)
10(4chữ cái)
11(5chữ cái)
Ô chìa khóa

Câu gợi ý các ô chữ hàng ngang

Tên của loại phản ứng xảy ra ở liên kết đơn C- H
Tên gọi của 1 hiđrocacbon mà trong công thức cấu tạo có
2C và 1 liên kết đôi
Tên gọi trong đời sống của hợp chất dùng điều chế
axetilen trong PTN
Tên gọi loại phản ứng điều chế Polietilen (PE)
Tên gọi của nguyên tố không thể thiếu được trong thành
phần chất hữu cơ
Phương pháp điều chế dầu nặng thành xăng
Tên gọi của 1 hiđrocacbon mà trong công thức cấu tạo có
2C và 1 liên kết ba
Tên gọi của loại phản ứng chỉ xảy ra ở hợp chất có liên kết
đôi và liên kết ba
Tên gọi của 1 hiđrocacbon mà trong CTCT có 6C lk với
nhau tạo thành vòng 6 cạnh đều ba lk đôi xen kẽ 3 lk đơn
Tên gọi của một chất mà cả etilen và a xetilen đều làm mất
màu dung dịch của chất đó
Tên gọi của 1 hiđrocacbon là thành phần chính của khí
thiên nhiên
Là cột dọc gồm 11 chữ cái của 11 hàng ngang
3

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS

Phiếu học tập số 2: Dán nội dung thích hợp vào ô chữ A ,B, . . .
HĐ nhóm

Nhóm 1

Nhóm 2

Nhóm 3

Nhóm 4

Tên

METAN

ETILEN

AXETILEN

BENZEN

CTPT

a

E

M

R

Công thức

cấu tạo
Đặc điểm
cấu tạo
Phản ứng
đặc trưng
Ứng dụng
chính

B

F

N

X

C

H

O

Y

D

G

P

Z

Đ

L

Q

s

Em hãy chọn các bảng từ 1 đến 18 dán thích hợp vào các ô chữ
từ A đến S
1

C2H4

2

Đ/c Polietilen, 3
đicloetan, rượu ...

H- C = C- H

4

6

Nhiên liệu đốt,
SX bột than . . .

Điều chế: PVC,
Cao su, hàn hơi
…

8

Thế

5

C6H6

Cộng

9

CH4

10

7

CNSX chất dẻo, 11
d/phẩm, p/nhuộm ..

C2H2

13

14

4 lk đơn
C-H

2lk đơn C - H
1lk ba C = C

6 lk đơn C - H
3 lk đôi C = C và 3 lk đơn
C - C tạo vòng đều, xen kẽ
17

H

H

15

C
H

H

H

H

H

16

C-C
H

C=C
H

4 lk đơn C - H 12
1lk đôi C = C

H

18

H-C

C-H
C=C

H

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa

H


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
4

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS

Phiếu học tập số 3
Câu 1: Có 3 bình đựng CH4, C2H4,
CO2 mất nhãn. Trình bày phương
pháp nhận biết 3 chất khí trên.
Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 3 (g)
chất hữu cơ A thu được 8,8 (g) khí
CO2 và 5,4 (g) H2O. Biết dA/H2 =
15
a) A chứa nguyên tố nào.
b) Tìm CTPT , viết cấu tạo của A

Nhóm 2, 4
Câu 1: Có 3 bình đựng CH4, C2H2,
CO2 mất nhãn. Trình bày phương
pháp nhận biết 3 chất khí trên.
Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 4,6 (g)
chất hữu cơ B thu được 8,8(g) khí
CO2 và 5,4 (g) H2O Biết 0,1 mol B
nặng 4,6 (g)
a) B chứa nguyên tố nào.
b) Tìm CTPT, viết cấu tạo của B

Phiếu học tập số 4
EM CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT RỒI KHOANH VÀO MỘT CHỮ CÁI

1) Chất hữu cơ nào sau đây làm mất màu dung dịch brom :
A . C6H6
B . CH4
C . Cả A và D

D . C2H2
2) 0,1 mol chất X làm mất màu tối đa dung dịch chứa 0,1 mol brom. X
là:
A . CH4
B . C2H4
C . C2H2
D . C6H6
3) Số công thức cấu tạo của hợp chất có công thức phân tử C5H12 là :
A .1
B . 2
C . 3
D . 4
4) Phản ứng thế là phản ứng đặc trưng của hợp chất:
A . C2H4
B . CH4
C . C2H2
D . Cả A và B
5) Chất hữu cơ nào sau đây có trạng thái lỏng :
A . CH4
B . C2H4
C . C6H6
D .C2H2
6) Đốt cháy hoàn toàn chất Y thu được 0,2 mol CO 2 và 0,2 mol H2O. Y
là:
A . CH4
B . C2H4
C . C2H2
D .Cả A và B
7) Số công thức cấu tạo của C2H6O là :
A .1

B .2
C .3
D. 4
8) Sục chậm 11,2 lít hỗn hợp C2H4 , CH4 (ĐKTC) qua bình dd Br2 dư
thấy khối lượng bình brom tăng 5,6 (g) .Thành phần phần trăm về thể
tích của CH4 là:
A . 60%
B . 40%
C . 50%
D . 70%
2) Học sinh:
- Ôn tập toàn bộ kiến thức chương 4: "Hiđrocacbon - Nhiên liệu"
GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
- Phân nhóm thảo luận chọn nhóm trưởng và thư kí
5

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
IV . CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1 . Ổn định lớp (1 phút)
2 . Kiểm tra bài củ : (kết hợp bài mới)

3 . Bài mới
Hoạt động 1: (7 phút)
Hoạt động của GV
Chiếu phiếu học tập số
1 rồi phổ biến luật
chơi: Giải các ô chữ

hàng ngang, tìm ô chữ
chìa khóa là cột dọc
màu đậm hơn, chia lớp
thành hai dãy thi đua.
- Giải đúng 1 ô chữ
hàng ngang được tính
1 điểm
- Giải ô chữ cột dọc
đúng được tính 4 điểm
khi chưa lật tất cả các
ô chữ hàng ngang, nếu
giải sai bị loại khỏi
cuộc chơi.
- Thông báo câu hỏi
gợi ý.
- Sau khi lật ô chữ
chìa khóa khẳng định
nội dung tiết học hôm
nay cũng cố chương 4:
" Hiđrocac bon- Nhiên
liệu "

Trò chơi giải ô chữ
Hoạt động của HS

Ghi bảng

- Có bao nhiêu hàng
ngang , mỗi hàng I . TRÒ CHƠI GIẢI Ô
ngang có bao nhiêu CHỮ

chữ cái ?
- Ô chữ chìa khóa có
mấy chữ cái ?

- Tự chọn bất kì hàng
ngang nào.
- Đọc câu hỏi gợi ý
để trả lời.
- Giải ra ô chữ.
- Tự chọn trả lời ô
chữ cột dọc khi chưa
mở hết các ô chữ
hàng ngang.

Hàng ngang
1.
T HẾ
2. E T I L E N
3. Đ Ấ T Đ È N
4
T R ÙNGHỢP
5 CA C B O N
6
C R ACK I N H
7
A X E T I LEN
8
C Ộ N G
9
B E N Z EN

10 B R O M
11 M E T A N

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
Cột dọc
6

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
Hoạt động 2: (7 phút)

Dán nội dung thích hợp vào ô trống

Phiếu học tập số 2
- Chiếu phiếu học tập
- Nhóm 1: Chọn bảng - Đáp án nhóm 1:
số 2
dán 5 nội dung của Me
A - 9 ; B - 15 ;
- Chia lớp thành 4 tan.
C - 13 ; D - 2 ;
nhóm mỗi nhóm được
Đ- 7
chuẩn bị 18 bảng nội - Nhóm 2: Chọn bảng - Đáp án nhóm 2:
dung viết sẵn :
dán 5 nội dung của
E - 1 ; F - 18 ;
+ Công thức phân tử

Etilen.
H - 12 ; G - 6 ;
+ Công thức cấu tạo
L-3
+ Đặc điểm cấu tạo
- Nhóm 3: Chọn bảng - Đáp án nhóm 3:
+ Phản ứng đặc trưng
dán 5 nội dung của
M - 10 ; N - 4 ;
+ Ứng dụng chính
Axetilen.
O - 14 ; P - 6 ;
- Dán đúng 1 nội dung
Q-8
ghi 1 điểm.
- Nhóm 4: Chọn bảng - Đáp án nhóm 4:
dán 5 nội dung của
R - 5 ; X - 16 ;
Benzen.
Y - 17 ; Z - 2 ;
S - 11
- Hướng dẫn chỉ ra các Liên kết kém bền nhất Liên kết kém bền
liên kết kém bền nhất trong các phân tử :
trong phân tử.
+ Metan
+ CH4 : Liên kết C-H
- Liên kết kém bền + Etilen
+ C2H4 : Một liên kết
quyết định phản ứng
trong liên kết C = C

đặc trưng.
+ Axetilen
+ C2H2 : Hai liên kết
trong liên kết C = C
+ Benzen
+ C6H6 : Liên kết C-H
Hoạt động 3 (13 phút)
Nhóm 1, 3
Câu 1: Có 3 bình khí
CH4, C2H4, CO2 mất
nhãn. Trình bày phương
pháp nhận biết 3 chất
khí trên.

Một số dạng bài tâp cơ bản
Câu 1
- Sục 3 khí vào 3 bình
- Chọn dd Ca(OH)2, dd Ca(OH)2 dư.
nhận biết CO2
CO2(k) + Ca(OH)2 (dd)
CaCO3(r) +H2O(l)
+ Nêu cách tiến hành.
+ Hai ống không hiện
+ Viết PTHH.

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
- Tìm điểm khác nhau + Nêu hiện tượng.

cơ bản của CO2 với CH4, + Kết luận.
C2H4

tượng là: CH4, C2H4
+ Ống có kết tửa trắng
là: CO2

7

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
- Dựa vào đặc điểm cấu - Chọn dd Br2 nhận biết
tạo tìm tính chất khác C2H4
nhau cơ bản của 2 khí + Nêu cách tiến hành.
CH4, C2H4.
+ Viết PTHH.
+ Nêu hiện tượng.
Liên kết C - H
+ Kết luận.
Liên kết C = C
- Khắc sâu
+ Tìm chất thử thích
hợp.
+ Thứ tự dùng chất thử
thích hợp.
Câu 2: Đốt cháy hoàn
toàn 4,2 (g) chất hữu cơ
A thu được 8,8 (g) khí
CO2 và 5,4 (g) H2O.
Biết dA/H2 = 21.
a) A chứa NT nào.

b) Tìm CTPT , viết cấu
tạo của A.
- Cách 1 :
b1 Tìm số mol, phân tử
và nguyên tử
b2 Tìm mC,H so sánh
mA=> Hợp chất chứa
nguyên tố nào
b3 Tìm tỉ lệ số nguyên
tử
b4 Tìm PTK .
b5 Tìm CTPT.
- Hướng dẫn các
phương pháp khác
- Cách 2: Tiến hành b1,
b2 rồi tiếp tục
+ Tìm số mol hợp chất

-Tìm nCO2 =>nC=>mC
-Tìm nH2O =>nH=>mH
- Tìm mC + mH =>
hợp chất chứa những
nguyên tố nào ?
- Gọi CTHH cần tìm và
đặt điều kiện.
- Tìm PTK A.
- Tìm CTPT.
- Cách 2:
+ Số mol hợp chất
+ Viết PTHH

+ Tìm x, y
- Viết cấu tạo đầy đủ.
- Viết cấu tạo thu gọn.

Sục1 khí dư vào dd Br2
C2H4 (k)+ Br2 (dd) nước
C2H4Br2 (dd)
+ Nếu không hiện
tượng khí sục vào là
CH4 => Khí còn lại là
C2H4
+ Nếu mất màu dd Br2
khí sục vào là C2H4 =>
Khí còn lại CH4
Câu 2
Cách 1
- nC = nCO2 =13,2 : 44
= 0,3 (mol)
-nH =2nH2O=2(5,4:18)
= 0,6 (mol)
-mC+mH= 0,3x12+0,6
= 4,2(g) = mA
* A (C, H)
*GọiCxHy(đk x,y € N*)
x : y = 0,3 : 0,6 = 1: 2
dA/H2=21=>MA=42g
(CH2)x = 42=>14x=42
=> x = 3 => C3H6
Cách 2
nA = 4,2 : 42= 0,1(mol)

4CxHy+(4x+y)O2(k) t0
4x CO2(k) + 2y H2O(h)
4
4x
2y
0,1
0,3 0,6
x=3;y=6
H
H
C=C
H
H
C

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
+ Viết PTHH
+ Tìm số nguyên tử
theo PTHH

H
H
CH2 = CH - CH3

8

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS

H

C
CH2
H
C C
CH2 CH2

H

Nhóm 2, 4
Câu 1: Có 3 bình
khí CH4, C2H2, CO2
mất nhãn . Trình
bày phương pháp
nhận biết 3 chất khí
trên.
- Tìm điểm khác
nhau cơ bản của
CO2 với CH4,
C2H2
- Dựa vào đặc điểm
cấu tạo tìm tính chất
khác nhau cơ bản
của 2 khí CH4,
C2H2
Liên kết C - H
Liên kết C = C
- Khắc sâu
+ Tìm chất thử

thích hợp.
+ Thứ tự dùng chất
thử thích hợp.
Câu2: Đốt cháy
hoàn toàn 4,6 (g)
chất hữu cơ B thu
được 8,8(g) khíCO2
và 5,4 (g)H2O Biết
0,1 molB nặng 4,6g
a) B chứa NT nào.

H

H

* Đại điện nhóm lên
làm.
- Chọn dd Ca(OH)2,
nhận biết CO2.
+ Nêu cách tiến hành.
+ Viết PTHH.
+ Nêu hiện tượng và kết
luận.

H

Câu 1:
- Sục 3 khí vào 3 bình dd
Ca(OH)2 dư.
CO2(k) + Ca(OH)2 (dd)

CaCO3 (r) +H2O(l)
+ Hai ống không hiện
tượng là: CH4, C2H2
+ Ống có kết tửa trắng là:
CO2

-Sục 1 khí dư vào dd Br2
- Chọn dd Br2 nhận biết C2H2 (k)+ Br2 (dd) nước
C2H2
C2H2Br2 (dd)
+ Nêu cách tiến hành.
C2H2 (k)+ 2Br2 (dd) nước
+ Viết PTHH.
C2H2Br4 (dd)
+ Nếu không hiện tượng
+ Nêu hiện tượng và kết khí sục vào là CH4 => Khí
luận.
còn lại là C2H2
+ Nếu mất màu dd Br2 khí
sục vào là C2H2 =>
Khí còn lại CH4.

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
b) Tìm CTPT, viết
cấu tạo của B.
- Cách 1 :
b1 Tìm số mol, phân

tử và nguyên tử

2) Câu 2
* Đại điện nhóm lên Cách 1 :
làm.
- nC = nCO2 = 8,8 : 44 =
- Tìm nCO2 =>nC=>mC 0,2 (mol)
-Tìm n H2O=>nH=>mH - nH=2nH2 =2 ( 5,4:18 )
= 0,6 (mol)
9

Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS
- Tìm mC + mH so sánh
mA => hợp chất chứa
những nguyên tố nào ?
- Gọi CTHH cần tìm và
đặt điều kiện.
- Tìm công thức đơn
giản của B.
b4 Tìm PTK .
- Tìm PTK B.
b5 Tìm CTPT.
- Hướng dẫn các - Tìm CTPT
phương pháp khác.
- Cách 2: Tiến hành - Cách 2:
+ Số mol hợp chất
b1, b2 rồi tiếp tục
+ Viết PTHH
+ Tìm số mol hợp
+ Tìm x, y

chất
+ Viết PTHH
+ Tìm số nguyên tử
theo PTHH
b2 Tìm mC,H so
sánh mA=> Hợp
chất chứa NT nào
b3 Tìm tỉ lệ số
nguyên tử

- mC mH = 0,2 x 12+0,6
= 3 (g) < mB = 4,6(g)
* B (C, H, O)
* Gọi CxHyOz
( đk x, y, z) € N* )
x : y : z = 0,2 : 0,6 : 0,1
= 2 : 6 : 1=>(C2H6O)z
MB = 4,6 : 0,1 = 46 (g)
=> B = 46
(C2H6O)z = 46 z = 46 => z =
1 => C2H6O
Cách 2
nA = 4,6 : 46 = 0,1(mol)
4CxHyOz+(4x+y-2z)O2(k)t0
4x CO2(k) + 2y H2O(h)
4
4x
2y
0,1 0,2 0,3
x = 3 ; y = 6 ; z =1

H

H

- Viết cấu tạo đầy đủ.

H-C-C-O-H

- Viết cấu tạo thu gọn.

CH3 - CH2 - OH

H

H

H

- Viết cấu tạo đầy đủ.

H-C-O-C-H
H

- Viết cấu tạo thu gọn.

H

H

CH3 - O - CH3

* So sánh điểm Nhóm 1, 3 : Xác định
khác nhau cơ bản công thức hợp chất
của bài nhóm 1 và 3 hiđrocacbon.
GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
vi nhúm 2 v 4.

Nhúm 2, 4 :Xỏc nh
cụng thc hp cht dn
* V nh tỡm hiu xut hirocacbon.
cỏch nhn bit 3
bỡnh khớ: CH4, C2H4,
C2H2 mt nhón.

10

Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
Hot ng 4 (10 phỳt)

Bi tp trc nghim
Chn phng ỏn ỳng nht khoanh trũn mt ch cỏi

Nhúm 1, 2
- c k bi chỳ ý Tho lun tỡm ỏp ỏn t
cỏc cm t in m v cõu 1 n 4.
gch chõn.
Nhúm 3, 4

Tho lun tỡm ỏp ỏn t
cõu 5 n 8.

ỏp ỏn
1-D ;2-B
3- C;4-D
5-D ;6-B
7-B ;8-A

D . Cng c bi (4 phỳt)
- Qua bài học em cần
ghi nhớ nội dung chính
nào ?
- Ton lp tho lun.
+ Vai trũ ca nhiờn
liu trong i sng, sn
xut.
+ S dng nhiờn liu
nh th no cú hiu
qu tt nht.

- Ni dung chớnh
+ Nm c CTPT, CTCT, phn ng c trng,
ng dng quan trng ca bn hiro
cacbon tiờu biu.
+ Phng phỏp gii bi tp nhn bit, phn ng
t chỏy hp cht hu c.
+ Gii nhanh cỏc bi trc nghim.
- Nhiờn liu khụng th thiu c vi bt kỡ gia
ỡnh no, quc gia no vỡ vy cn cú ý thc bo

qun tit kim, s dng an ton s cú hiu qu,
trỏch ụ nhim mụi trng.

E . Hng dn v nh (3 phỳt)
- Ôn tập toàn bộ chơng theo cỏc phiếu học tập
- Hoàn chỉnh các bài tập 1- 4 (SGK)
42.1 ; 42.2 ; 42.3 ; 42.4 ; 42.5 (SBT)
F . Kt qu hot ng ca cỏc nhúm
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
Phiếu học tập số 1 (6,0 im)
- Nhúm 1, 3 : 3,0 im

- Nhúm 2, 4 : 2,5 im

Phiếu học tập số 2 (10 im)
- Nhúm 1
- Nhúm 2

: 2,0 im
: 2,5 im

- Nhúm 3
- Nhúm 4

: 2,5 im
: 2,0 im

11

Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
Phiếu học tập số 3 (8 im)
- Nhúm 1
- Nhúm 2

: 1,5 im
: 2,0 im

- Nhúm 3
- Nhúm 4

: 1,5 im
: 2,0 im

Phiếu học tập số 4 (10 im)
- Nhúm 1
- Nhúm 2

: 1,0 im
: 2,5 im

- Nhúm 3
- Nhúm 4

: 2,0 im
: 2,0 im

Kt qu ton bi (10 im)

- Nhúm 1
- Nhúm 2

: 7,5 im
: 9,5 im

- Nhúm 3
- Nhúm 4

: 9,0 im
: 8,5 im

Tiết 52 Bi luyện tập 5
Chng 4 : HIROCACBON - NHIấN LIU
+ Lớp 9a dạy theo phơng pháp truyền thống và dựa vào hớng dẫn sách giáo
khoa
+ Lớp 9b dạy theo thiết kế bài dạy đã nêu trên:
Sau tiết luyện tập tiến hành kiểm tra 15 phút thu đợc kết quả :
im kim tra im kim tra 15
tit 48
phỳt
9a
9b
9a
9b
Lớp
45
45
45
45

Tổng số
10
8
11
14
Giỏi
15
15
13
20
Khá
19
20
21
11
Trung bình
1
2
0
0
Yếu
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
Kém

0

0

0

0

Tiết 52 thực hiện ở lớp 9b một cách nh nhng thoải mái, tt c học sinh
u lm vic tớch cc ch ng, đối chiếu với kết quả bài kiểm tra 15 phút .
Tôi khẳng định tiết 52 tiến hành dạy và học theo phơng pháp trên thành
công, chất lợng nâng lên rõ rệt .

12

Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

C . KT LUN
- Đối với sách mới hiện nay nội dung tiết luyện tập cần có sự sáng tạo để
học sinh cần phải nhớ lại kiến thức tránh tình trạng học vẹt.
- Sử dụng sơ đồ câm nhằm mục đích định hớng cho học trò đi đúng trọng
tâm tiết luyện tập, nếu không có sự định hớng sẽ không dạy hết nội dung bài
- Thảo luận nhóm, thảo luận toàn lớp nhằm phát huy tính tích cực chủ động,
kích thích sự tìm tòi và sáng tạo của học sinh, phân loại học sinh, phát hiện
học sinh khá giỏi.
- Sử dụng máy chiếu hoặc bảng phụ mới có thể chuyển tải hết nội dung tiết
luyện tập.
- Học sinh làm việc trên phiếu học tập một cách chủ động vừa tự học, vừa
học bạn dới sự hớng dẫn của giáo viên.
- Biết lựa chọn các hoạt động của thầy, các hoạt động của trò sao cho phù
hợp nhất.
- Đánh giá năng lực học sinh bằng nhiều kênh qua xây dựng bài ở các tiết
học, bài kiểm tra, v...v . Nhng theo tôi kênh đánh giá chính xác nhất là học

sinh chấm chữa bài cho bạn hoặc nhóm bạn bởi vì nhiều học sinh làm
bài cá nhân đúng nhng khi chấm bài bạn không tìm ra lỗi sai .Vì vậy khi
thảo luận toàn lớp chỉ bổ sung nội dung còn thiếu, nội dung cha chính xác
không đề cập lại những kiến đã đợc nhóm bạn nêu đúng .
Xuất phát từ thực tế giảng dạy, thăm lớp dự giờ, bản thân tôi nhận thấy
rằng một tiết dạy thành công hay không phụ thuộc ở chổ giáo viên có xác
định đầy đủ, chính xác, rõ ràng mục tiêu học tập. Vì vậy công việc thiết kế
bài soạn đòi hỏi chuẩn bị công phu kĩ lỡng đó là một trong những yếu tố
quyết định chất lợng dạy và học . Sau khi thiết kế tiết 52:
Bi luyện tập 5 : Chơng 4 "HIROCACBON - NHIấN LIU"
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS
Tiến hành dạy ở các lớp thấy học sinh hứng thú học tập, rèn luyện
đức tính cần cù, tính năng động sáng tạo tự khắc sâu vốn kiến thức. Kinh
nghiệm này tôi vận dụng giảng dạy cho các tiết luyện tập nói chung, tiết 52
nói riêng nhận thấy tiết học trôi đi một cách nhẹ nhàng cả thầy lẫn trò giải
toả tâm lý lo lắng khi dạy tiết luyện tập, thông qua kiểm tra kết quả đáng
khả quan .

13

Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

D . XUT
- Sỏng kin kinh nghim l tit dy cho phộp son theo chng trỡnh Power
Point Presentat hoc Violet d thc hin ý tng ti
- Các tiết dạy ở phòng học bộ môn, học sinh chỉ làm các thí nghiệm đảm
bảo an toàn tuyệt đối, thí nghiệm với các hoá chất không độc hại không làm

thí nghiệm với clo ở tiết 31, 32, 45
- Nhiều tiết học sinh phải làm nhiều thí nghiệm không đủ thời gian, vì vậy
trong các tiết dạy cho phép giáo viên lựa chọn thí nghiệm điển hình không
nhất thiết phải theo sách giáo khoa
- Tớnh thờm tit cho cỏc tit thc hnh cú thi gian chun b dựng v
lm th thớ nghim cú thnh cụng hay khụng, cỏn b thit b khụng th lm
thay cho giỏo viờn.
- Trên đây là nội dung tôi đã nổ lực đúc rút trong quá trình giảng dạy, tham
khảo tài liệu, thăm lớp dự giờ đồng nghiệp . Tôi mong rằng sáng kiến này
cũng góp phần giúp bạn bè đồng nghiệp vận dụng để có tiết dạy và học thoải
mái, bổ ích cho học sinh .
- Tuy vậy ý tởng này chỉ mới là ý kiến cá nhân, tôi rất mong hội đồng
khoa học góp ý để các tiết dạy ngày càng có hiệu quả cao hơn . Xin chân
thành cảm ơn ./.
H Tnh, ngy 10 thỏng 4 nm 2011

GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

14

Sáng kiến kinh nghiệm

I

Đặt vấn đề

Đổi mới phơng pháp dạy học cho các môn học nói chung , môn

Toán nói riêng đã đợc đa ra đúc xét rất nhiều. Để thực hiện đợc tốt
quả là khó. Trong môn Toán dạy tiết ôn tập thông thờng mang tính
dạy lại một số kiến thức lí thuyết sau đó đa ra bài tập cho học sinh
giải . Nh vậy học sinh sẽ nhàm chán không chủ động tích cực, hiệu
quả thấp . Để khắc phục tình trạng mắc phải nh trên . Dạy một tiết
ôn tập chơng với thời gian 45 phút phải có sự chuẩn bị nh thế nào ?
cách dạy ra làm sao ? Để học sinh có khả năng hệ thống kiến thức
của chơng về lí thuyết vận dụng các bài tập mang tính tổng quát
khắc sâu mở rộng một số kiến thức cần thiết một cách nhẹ nhàng
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

với mọi đối tợng tham gia tích cực có hiệu quả cao . Đề tài tôi xin
giới thiệu dạy bài :
Ôn tập chơng Hàm số bậc nhất
Với thời gian 45 phút trang 61 sách giáo khoa Toán 9 - Tập I ; Tiết
29 phân phối chơng trình

II

Giải quyết vấn đề

Khi dạy bài này yêu cầu giáo viên phải chuẩn bị chu đáo . Tìm
ra các bài tập mang tính chất tổng quát, đa ra dần các kiến thức để
học sinh tiếp cận nhẹ nhàng dễ hiểu, hứng thú, vừa mang tính chất
học tập theo nhóm nhỏ, vừa mang tính độc lập cá nhân . Đồng thời
cần có kiến thức mở rộng cần thu hút học sinh khá giỏi . Mặt khác
phối kết hợp nhuần nhuyễn việc sử dụng đồ dùng dạy học hợp lí,

không cồng kềnh tốn kém cụ thể nh sau

III

Kết luận

Tóm lại khi dạy tiết ôn tập chơng nói chung, tiết ôn tập chơng
II nói riêng . Có sự chuẩn bị chu đáo của giáo viên cũng nh học
sinh thì thành công trên một nửa . Mặt khác việc sử dụng phơng
tiện dạy học rất cần nhng không cồng kềnh, tốn kém, mất nhiều
thời gian chuẩn bị . Với tiết này giáo viên và học sinh hoạt động
trên máy chiếu, bản trong sau đó hoạt động trên đồ thị thông qua 1
bảng phụ . Vừa mang tính thu hút vừa nhẹ nhàng . Kết quả thu đợc
nh sau :
Số học sinh hiểu bài (Trên TB )
- Kết quả sau khi dạy ( Kiểm tra 15 phút )
- Kết quả khảo sát kì I
- Kết quả khảo sát kì II

9A
67%
45%
68%

9B
87%
67%
84%

* Làm chuyên đề với đề tài này theo tổ 100% đồng tình

IV

ý kiến đề xuất
- Nhà trờng có máy chiếu
GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phng phỏp dy tit luyn tp mụn HểA HC lp 9 - Trng THCS

- Học sinh có giấy trong , bút viết giấy trong và chuẩn bị
bài ôn tập theo yêu cầu giáo viên tốt .
- Giáo viên có sự chuẩn bị rất chu đáo . Đặc biệt là soạn
bài, bài toán đa ra tùy thuộc vào đối tợng để thu hút học sinh . Chia
học sinh làm 4 nhóm đối tợng để có câu hỏi rất dễ ,hơi khó và khó
- Đề xuất khi ra đề khảo sát cũng cần phải sát cho cả 4
nhóm đối tợng đợc tham gia.

Sáng kiến kinh nghiệm
Sáng kiến kinh nghiệm

khớ CH4,
C2H4,C2H2.
Trỡnh
by
phng phỏp nhn bit 3
cht khớ trờn.
55555

Cõu1:

Cú 3 bỡnh ng 3 cht khớ
CH4,

GV: Nguyn Th Hng T Sinh - Húa


Phương pháp dạy tiết luyện tập môn HÓA HỌC lớp 9 - Trường THCS

C2H4,C2H2.
Trình
bày
phương pháp nhận biết 3
chất khí trên
PhiÕu häc tËp sè1

GV: Nguyễn Thị Hường – Tổ Sinh - Hóa