Bài giảng sinh lý bệnh hô hấp

Sinh lý bÖnh
h« hÊp


Mục
tiêu


Trình bày đợc nguyên nhân, cơ chế, hậu quả của rối loạn
thông khí



Giải thích cơ chế, hậu quả của các rối loạn khuếch tán



Trình bày phân loại, biểu hiện của suy

hô hấp


1. §¹i c ¬ng


Kh¸i qu¸t chøc n¨ng h« hÊp


Quá trình hô hấp đượ c chia thành 4 giai đoạn:
-Giai đoạn thông khí.:Là giai đoạn không khí

từ ngoài vào đến phế nang(PN) và CO2 từ PN
ra ngoài.
-Giai đoạn khuếch tán.Là sự trao đổi khí giữa
PN và máu : oxy từ phế nang vào MM phổi ,
khí CO2 từ MM phổi ra PN.


H×nh 1. CÊu tróc hÖ thèng h« hÊp ngoµi




Giai đoạn vận chuyển.

Là quá trình vận chuyển oxy từ PN đến các tế
bào(TB) và vận chuyển khí CO2 từ các TB về
PN.


Giai đoạn hô hấp tế bào.

Màng TB thu nhận oxy và thải CO2. Oxy vào
trong TB được tế bào sử dụng oxy hóa các
chất tạo năng lượng cho hoạt động TB.


1

2

3

4

H×nh 2. C¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh h« hÊp
1. Giai ®o¹n th«ng khÝ
3. Giai ®o¹n vËn chuyÓn

2. Giai ®o¹n khuÕch t¸n
4. Giai ®o¹n h« hÊp tÕ bµo


2. Rối loạn hô hấp.
2.1. Rối loạn quá trình thông khí.

2.1.1. Các yếu tố chi phối quá trình thông khí.
- Khí thở: Thể tích khí thở phải đủ, tỷ lệ các khí
trong khí thở phải bình thường( Oxy: 20,96%,
CO2: 0,04%, Nitơ: 76%), áp lực riêng phần
(ALRP) của các khí phải bình thường.
- Bộ máy hô hấp:lồng ngực, cơ liên sườn,
xương sườn,cột sống, màng phổi, phổi→
bình thường


2.1.2. Rối loạn thông khí do khí thở.
* Nguyờn nhõn
- Tỷ lệ khí o2 giảm , tỷ lệ khí Co2 tăng
-Giảm áp lc riêng phần của khí thở
- Giảm thể tích khí thở: nơi chật hẹp, không

thông gió thoáng khí, nơi đông ngời.


2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ
Do khÝ thë

®é cao

P
khÝ quyÓn
(mmHg)

P riªng phÇn
(mmHg)
O2

CO2

H9. BÖnh lªn cao
0m
2000 m
4000 m
10.000 m

760
600
450
150

159

126
94
31,4

0,3
0,24
0,18
0,006


2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ
Kh«ng khÝ tï h·m · ng¹t
H×nh 10,11. Ng¹t thë


*BÖnh lý.
 Ng¹t :

Là hiện tượng tắc nghẽn hoàn toàn đường
lưu thông khí gây thiếu O2, ứ đọng CO2 máu,
dẫn tới suy sụp chức năng toàn bộ cơ thể và
chết nếu không kịp thời có biện pháp cấp
cứu hợp lý.


* Nguyên nhân gây ngạt : do không khí thở

không thay đổi ( ngạt trong phòng kín, sập
hầm… ), do tắc nghẽn hoàn toàn đường lưu
thông khí, phù nề thanh quản, do phế nang bị

tràn ngập nước: chết đuối, phù phổi cấp…
* Diễn biến của ngạt : thường qua 3 giai đoạn


2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ

1

2

3

H×nh 13. DiÔn biÕn cña ng¹t thùc nghiÖm
1. hng phÊn 2. øc chÕ 3. suy sôp


*Hậu quả: thiếu O2 trầm trọng và ứ đọng CO2

máu gây ức chế các trung tâm thần kinh và
vận mạch.
*Trong cấp cứu ngạt: loại bỏ các nguyên nhân
gây chướng ngại đường hô hấp, làm hô hấp
nhân tạo hoặc thổi ngạt để loại thải CO2 cung
cấp O2 .




Bệnh lên cao.

Khi lên cao, tỷ lệ % các chất khí trong không
khí thở không thay đổi, nhng áp suất khí
quyển lại giảm dần theo độ cao (càng lên cao
thì không khí càng loãng) làm cho ỏp lc
riờng phn (tớch s ca % khớ ú trong khớ
th v ỏp sut khớ quyn) ca tng khớ gim.


3. Th¨m dß chøc n¨ng h« hÊp ngoµi
Th¨m dß chøc n¨ng khuÕch t¸n

H×nh 8. Qu¸ tr×nh khuÕch t¸n khi


2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ
Do khÝ thë

®é cao

P
khÝ quyÓn
(mmHg)

P riªng phÇn
(mmHg)
O2

CO2

H9. BÖnh lªn cao

0m
2000 m
4000 m
10.000 m

760
600
450
150

159
126
94
31,4

0,3
0,24
0,18
0,006


*Đặc điểm bệnh lên cao: oxy và Co2 trong máu
đều giảm (khác với ngạt và nhiều bệnh phổi
khác: o2 máu giảm, Co2 máu tăng).
* Tình trạng bệnh phụ thuộc vào: trạng thái
thần kinh, độ cao, tình trạng có hay không có
hoạt động cơ bắp.


2.1.3. Rối loạn thông khí do bệnh lý của

bộ máy hô hấp
- Liệt cơ hô hấp: liệt cơ hô hấp...
- Tổn thơng lồng ngực: gãy xơng sờn, vẹo CS...
- Bệnh lý màng phổi: tràn khí, tràn dịch màng phổi.
-Đờng dẫn khí bị tắc, hẹp.
+ Đờng hô hấp trên: viêm phù nề họng
+ Đờng hô hấp dới: hen phế quản


H×nh 3. C¸c ®éng t¸c h« hÊp


2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ
BÖnh cña bé m¸y h« hÊp

H×nh 14. LiÖt c¬ h« hÊp


2.1. Rèi lo¹n qu¸ tr×nh th«ng khÝ
Tæn th¬ng lång ngùc

H15. Trµn dÞch mµng phæi

H16. Trµn khÝ mµng phæi




Hen phế quản:

Là một bệnh dị ứng do dị nguyên kết hợp với
kháng thể loại reagin, giải phóng các chất
hóa học trung gian như histamin, bradikinin,
prostaglandin…kích thích các sợi ly tâm của
thần kinh phế vị gây co thắt cơ trơn phế
quản, tăng tiết niêm dịch, biểu hiện lâm sàng
chủ yếu là các cơn khó thở, đặc biệt là ở thì
thở ra.


2.1. Rối loạn quá trình thông khí
Chớng ngại đờng hô hấp

H18. Hen phế quản

H17. Dị vật đờng thở

H19. Viêm phổi