Ngứ văn 9 kì II dã chỉnh sữa

Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Tuần 20 - Tiết 91, 92

Ngày soạn: 2/1/ 2011
Ngày dạy: 6/1/2011

Bàn về đọc sách

Chu Quang Tiềm

A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
Giúp học sinh hiểu đợc:
- Đọc sách là một con đờng quan trọng để tích luỹ, nâng cao học vấn.
- Hiểu đợc sự cần thiết của việc đọc sách và phơng pháp dọc sách.
2. Kỹ năng:
- Rèn phơng pháp đọc sách cho học sinh.
- Rèn luyện thêm các kỹ năng, cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội các bài văn nghị
luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của tác giả Chu Quang Tiềm.
3. Thái độ:
- Học sinh có ý thức quý trọng sách và có ý thức đọc sách trong thời gian rảnh rỗi.
- Biết chọn loại sách bổ ích, phù hợp với lứa tuổi học sinh.
- Không sử dụng, đọc, lu trữ các loại sách, văn hoá phẩm độc hại...
B. Chuẩn bị.
* Giáo viên : Nội dung văn bản, hệ thống câu hỏi đọc hiểu, hớng khai thác văn bản và hớng
dẫn học sinh trao đổi bài.

* Học sinh: Đọc và tóm tắt văn bản, trả lời các câu hỏi hớng dẫn. Làm các baì tập trong
SGK& SBT.
C. Tiến trình dạy- học.
Tiết 91
Hoạt động dạy- học
Nội dung kiến thức cơ bản.
Hoạt động 1: Khởi động
-Trình vỡ lên bàn
* Kiểm tra bài cũ.
Kiểm tra bài soạn của học sinh: 3 học sinh( Trình bày các câu
hỏi đợc đặt ra trongbài, nêu vấn đề chủ yếu của văn bản).
*Dẫn vào bài: Chu Quang Tiềm là nhà lý luận văn học nổi - Nghe
tiếng của Trung Quốc. Ông bàn về đọc sách lần này không
phải là lần đầu, bài viết này là kết quả của quá trình tích
luỹ kinh nghiệm, dày công nghiên cứu, suy nghĩ, là lời bàn
tâm huyết của ngời đi trớc truyền lại cho thế hệ mai sau.
Vậy lời dạy của ông cho thế hệ mai sau về cách đọc sách
sao cho có hiệu quả và có tác dụng? Bài học hôm nay
chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu và nghiên cứu về cách
đọc sách sao cho có hiệu quả nhất.
Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu chung
I. Giới thiệu chung.

1. Tác giả: (1897- 1986).
- Ông là giáo s, tiến sĩ, là nhà nghiên cứu lí luận văn
học, là nhà mĩ học của Trung Quốc ở thế kỉ XX.
2. Tác phẩm.
+ Vị trí đoạn trích: Trích trong Danh nhân Trung
GV: Nguyễn Thị Thuỷ

Năm học 2011- 2011

1


Trờng THCS Quảng Đông

? Học sinh trình bày những nét tiêu
biểu về tác giả và tác phẩm.
* Giáo viên trao đổi thêm một số
nội dung về tác giả và nội dung văn
bản:
- Việc đọc sách đợc coi trọng từ xa:
Thiên tử trọng hiền hào
(Nhà vua coi trọng ngời hiềnđức)
Văn chơng giáo nhĩ tào
(Văn chơng giáo dục con ngời)
Vạn ban giai hạ phẩm
(Trên đời mọi nghề đều thấp kém)
Duy hữu độc th cao
(Chỉ có đọc sách là cao quí nhất)
* Trong đoạn trích tác giả muốn nói
với mấy điều: Tầm quan trọng của
việc đọc sách; Cái hại khi sách vở
quá nhiều; Phơng pháp đọc sách.
? Học sinh nêu cách đọc văn bản và
đọc một phần văn bản. Các học sinh
nhận xét và đọc từng phần.

- Nêu rõ văn bản trình bầy những
luận điểm nào?( 3 luận điểm).
? Từ hệ thống luận điểm hãy trao
đổi và nêu một số nội về bố cục:
- ? Hãy nêu bố cục văn bản?
- ? Có cách bố cục khác cho văn bản
này không ?
-* Học sinh đọc từng đoạn văn bản
và nhận xét về phơng thức biểu đạt
của từng đoạn.
* Giáo viên nêu vấn đề cho học
sinh trao đổi làm rõ luận điểm I:
- ? Trong phần I tác giả cho biết trên
con đờng học vấn của mỗi ngời, đọc
sách có tầm quan trọng nh thế nào?(
có mấy ý cơ bản để làm rõ để làm rõ
luận điểm này?)
-- ? Tác giả dùng phép nghị luận
nào để trình bầy rõ điều đó ?

-

Giáo án Ngữ văn 9

Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách
( Trần Đình Sử dịch)
+ Thể loại: Nghị luận
+ Nội dung: Văn bản là những lời bàn tâm huyết của
của ông về việcđọc sách. Ông muốn truyền lại cho thế
hệ sau những kinh nghiệm về việc đọc sách mà ông

tích luỹ đợc qua quá trình học tập và nghiên cứu.
3. Đọc văn bản.
+ Đọc giọng chậm, mạch lạc, chú ý các hình ảnh so
sánh đợc sử dụng.
4. Chú thích.
- Giải thích học vấn khác học thuật
5. Bố cục: 3 phần
* Hệ thống luận điểm:Tầm quan trọng của việc đọc
sách; Cái hại khi sách vở quá nhiều; Phơng pháp dọc
sách.
+ Phần I: Từ đầu....đến thế giới mới.
- Tầm quan trọng của việc đọc sách.
+ Phần II: tiếp đến....lực lợng.
- Cái hại khi sách vở quá nhiều.
+ Phần III: Còn lại.
- Phơng pháp đọc sách.
II. Phân tích.

1. Tầm quan trọng của việc đọc sách.
+Đọc sách là con đờng quan trọng của học vấn:
- Học vấn là thành tựu do toàn nhân loại tích luỹ ngày
dêm mà có; các thành tựu đó sở dĩ không bị lấp vùi đi
là do sách vở ghi chép lại, lu truyền lại.
- Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần của
nhân loại; là cái mốc trên con đờng tiến hoá học thuật
của nhân loaị.
- Nếu muốn tiến lên thì nhất định phải lấy thành quả
nhân loại đã đạt đợc trong quá khứ làm điểm xuất
phát.
- Đọc sách sẽ có đợc thành quả nhân loại trong quá

khứ( Kinh nghiệm, kiến thức, t tởng, lời dậy). Có đợc sự chuẩn bị nh thế thì một con ngời mới có thể làm
đợc cuộc trờng chinh vạn dặm trên con đờng học vấn,
nhằm phát hiện thế giới mới

D. Hớng dẫn học bài.
- Đọc lại văn bản, nhận biết các phép phân tích đã đợc sử dụng .
- Chuẩn bị phần II, III
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

2


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Tiết 92.
Hoạt động dạy- học
Nội dung kiến thức cơ bản.
Hoạt động1: Khởi động
-Trả lời
* Bài cũ: Nêu bố cục của văn bản và tầm
- Nhận xét và cho điểm bạn
quan trọng của việc đọc sách.

Hoạt động 2: Hớng dẫn tìm hiểu văn bản
* Giáo viên đọc phần II và nêu tiếp II. Phân tích.
các nội dung cho học sinh trao đổi: 2. Những khó khăn và thiên h ớng sai lệch dễ
-Trong cuộc sống sách vở càng mắc khi đọc sách.
nhiều càng thuận tiện cho tiếp cận - Sách nhiều khiến ngời ta không chuyên sâu.
tri thức. Nhng tại sao trong văn bản - Sách nhiều dề khiến ngời ta lạc hớng.
này tác giả lại cho rằng: Sách vở +NT: cách viết so sánh ví von
tích luỹ càng nhiều, thì việc đọc
sách cũng ngày càng không dễ?
? Và tác giả đã lập luận vấn đề đó
nh hế nào?( Nêu rõ cụ thể cách trình
bầy cho từng cái hại của việc có
nhiều sách và lấy dẫn chứng minh
hoạ cho từng cách lập luận)
- Tác giả đã so sánh nh thế nào để
thấy rõ tầm quan trọng của cách đọc
sách.
- So sánh hai cách lập luận.
* Bằng cách diễn đạt giầu hình ảnh
tác giả đã làm rõ việc đọc sách
không có chất luợng , đã tạo ra tính
thuyết phục cao cho văn bản.
* Học sinh đọc phần III của văn
bản và trao đổi một nội dung:
? Trong phần văn bản này tác giả đã
truyền cho ta những kinh nghiệm gì 3. Phơng pháp đọc sách.
về phơng pháp đọc sách?.( Chọn - Đọc sách không cần đọc nhiều, quan trọng nhất
sách để đọc; phân loại sách để là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ.
đọc; đó là đọc sách để có kiến - Sách đọc nên chia làm mấy loại , một loại là sách
thức phổ thông và đọc sách để đọc có kiến thức phổ thông, một loại là đọc để trau

dồi học vấn chuyên môn.
trau dồi chuyện môn)
- ? Cách phân tích của tác giả nh thế + Bằng phép giải thích phân tích kết hợp lối so
sánh giầu hình ảnh tác giả đẫ giúp cho ta thấy
nào?
* Giáo viên nêu vấn dề cho bọc sinh đợc muốn đọc sách cần có phơng pháp. Cách
trao đổi rút ra bài học cho việc đọc trình bầy của tác giả dễ hiểu, gần gũi, có sức
thuyết phục ngời nghe.
sách:
- Từ lời bàn của tác giả về việc đọc III. Tổng kết
sách của tác giả, em thu hoạch đợc 1. Nghệ thuật:
đợc gì về phơng pháp đọc sách cho
- Lập luận chặt chẽ
riêng mình
- ý kiến nhận xét xác thực
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

3


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

- Bố cục chặt chẽ, hợp lý.
- cách viết giàu hình ảnh
* Học sinh đọc ghi nhớ.
2. Nội dung. SGK
IV.Luyện tập.
* Học sinh tự nêu cách cảm nhận về Bài tập 1: Nêu điều em cảm thấy thấm thía nhất
bài tập 1
khi đọc văn bản Bàn vể đọc sách của tác giả Chu
* Học sinh trao đổi và đọc những Quang Tiềm
câu văn, các học sinh khác bổ sung Bài tập 2: Đọc những câu văn hay nhất có lời
và nhận xét.
khuyên về chọn sách để đọc.
D. Củng cố - Hớng dẫn học bài.
- Đọc phần III văn bản và nêu lại phuơng pháp đọc sách của tác giả? Nêu luận điểm của văn
bản?
- Nêu các luận điểm của văn bản?
- Đọc lại văn bản, nhận biết các phép phân tích đã đợc sử dụng
- Chuẩn bị văn bản Khởi ngữ( Soạn bài theo câu hỏi hớng dẫn).
E. Rút kinh nghiệm:




========================================================
Tuần 20 - Tiết 93
Ngày soạn: 7/ 1/ 2011
Ngày dạy: /1/ 2011

Khởi ngữ
A. Mục tiêu cần đạt.

1. Kiến thức: Nắm đợc thế nào là khởi ngữ, nhận diện đợc khởi ngữ, vận dụng khởi ngữ
trong giao tiếp, tạo lập văn bản.Phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ. Nhận diện đợc công dụng của
khởi ngữ là nêu đề tài của câu chứa nó( bằng cách dùng câu hỏi: Cái gì là đối tợng đợc nói
đến trong câu này?)
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng viết câu văn có thêm thành phần khởi ngữ, tạo thói quen dùng câu
có khởi ngữ nhằm tăng hiệu qủa giao tiếp.
3. Thái độ: Học sinh có ý thức dùng khởi ngữ để làm sáng rõ đề tài của câu.
B. Chuẩn bị.
1. Giáo viên: Nội dung. Phơng pháp và một số ví dụ có khởi ngữ trong các văn bản và trong
giao tiếp thờng ngày.
2. Học sinh: Đọc và trả lời các câu hòi trong SGK và làm bài tập. Tập vận dụng khởi ngữ
trong giao tiếp.
C. Tiến trình dạy- học.
Hoạt động 1: Khởi động
*Kiểm tra bài: Trong chơng trình TV THCS em đã học - Trả lời
những thành phần nào của câu?( 2 thành phần chính và - Nhận xét và cho điểm bạn
trạng ngữ của câu,..). Lấy ví dụ và phân tích?
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

4


Trờng THCS Quảng Đông

*Học sinh trình bầy các ví dụ và đọc các

từ in đậm.
* Hãy quan sát các ví dụ và trao đổi làm
rõ các nhận xét sau:
- ? Xác định nòng cốt các câu văn?( học
sinh đọc các thành phần chủ- vị)
? Các từ in đậm có vị trí nh thế nào so
với nòng cốt câu?
-? Quan hệ giữa các từ in đậm với thành
phần chủ ngữ và vị ngữ trong các câu?
- nhận xét phần in đậm với thành phần
câu , xem có điểm gì giống nhau và
khác nhau( có quan hệ trực tiếp hay
gián tiếp với nòng cốt câu)
- Hày cho biết mối quan hệ trực tiếp và
quan hệ gián tiếp có điểm gì chung?
( Hãy dùng thêm các từ về, với, đối với,..
vào trớc các phần in đậm để phân biệt)
- có thể thêm vào trớc thành phần in
đậm những từ; với, đối với, hoặc sau
thành phần in đậm từ thì.
- ? Vậy làm thế nào dề nhận diện đợc
các yếu tố có mối quan hệ nh vậy với
nòng cốt câu?
- Phần in đậm có những đặc điểm trên đợc gọi là khởi ngữ. Vậy hãy nêu cách
hiểu về khởi ngữ?
* Giáo viên nêu vấn đề cho học sinh
thảo luận đề có kết luận chặt chẽ về khởi
ngữ:
-? Phân biệt điểm giống và khác nhau
của phần in đậm trong câu sau:

A.
Tôi đọc quyển sách này rồi.
B.
Quyển sách này tôi đọc rồi.
- Trong câu A, thành phần in đậm là bổ
ngữ.
- Trong câu B, thành phần in đậm là
khởi ngữ vì đứng trớc chủ ngữ, nêu đề
tài dợc nói đến trong câu, và không thể
thay đổi vị trí .
* Học sinh đọc ghi nhớ; nêu từng ý.
- Khởi ngữ còn đợc gọi là đề ngữ, phần
khởi ý,...

GV: Nguyễn Thị Thuỷ

-

Giáo án Ngữ văn 9

I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ.

1. Ví dụ: Các ví dụ: a, b,c- chú ý các từ in đậm.
2. Nhận xét:
. Vớ d:
(SGK - 7)
2. Nhn xột VD:
- VD a: T anh ng trc ch ng v khụng cú
quan h trc tip vi v ng theo quan h ch - v.
- VD b: T giu ng trc ch ng v bỏo trc

ni dung thụng tin trong cõu.
- VD c: Cm t cỏc th vn trong lnh vc vn
ngh ng trc ch ng v thụng bỏo v ti
c núi n trong cõu.
*. Nhn xột:
- Cỏc t ng in m vớ d a, b, c khụng phi l
ch ng, trng ng.
- ng trc ch ng v ng trc cõu.
- Trc cỏc t ng in m chỳng ta cú th cho
thờm cỏc quan h t nh v, i vi.
Khi ng.

2. Ghi nh:
(SGK - 8)



Năm học 2011- 2011

5


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Gi hc sinh c ni dung bi tp 1 trong II. Luyện tập.
Bài tập 1: Nhận diện khởi ngữ.

SGK - 8.
a. Điều này,....
b. Đối với chúng mình,...
c. Một mình,...
d. Làm khí tợng
e. Đối với cháu
Bài tập 2: Tập dùng khởi ngữ.
Yờu cu hc sinh c, tho lun theo bi v
+ Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.
tr li theo ni dung cõu hi ni dung bi
- Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.
tp 2 (SGK 8).
- Về làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.
- Đối với làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.
- Làm bài (thì )anh ấy cẩn thận lắm.
+ Tôi hiểu rồi, nhng ttôi cha giải đợc.
- Hiểu thì tôi hiểu rồi nhng giải thì tôi cha
giải đợc.
- Về hiểu thì tôi hiểu rồi, về giải thì tôi ch giải
đợc.
- Đối với hiểu thì tôi hiểu rồi nhng đối với
giải thì tôi cha giải đợc.
D. Củng cố - Hớng dẫn học bài:
? Phân biệt khởi ngữ và chủ ngữ bằng cách nào?
- Đọc lại ghi nhớ và làm thêm bài tập:Tìm khởi ngữ trong văn bản Bàn về đọc sách.
- Học và làm bài tập.
- Soạn : Phép phân tích và tổng hợp
Đọc kĩ và trả lời các câu hỏi
E. Rút kinh nghiệm:

======================================================
Tuần 20 - Tiết 94
Ngày soạn: 3/01/2011

Ngày dạy: / 01/ 2011

Phép phân tích và tổng hợp
A. Mục tiêu cần đạt.
1. Kiến thức: Nắm đợc khái niện phân tích, tổng hợp. Vận dụng các phép lập luận vào tập
làm văn nghị luận.
2. Kĩ năng: Nhận diện đợc các phép lập luận và có cách dùng hợp lí khi viết văn nghị luận
3. Thái độ: Bồi dỡng kiến thức bộ môn.
B. Chuẩn bị.
* Giáo viên: Nội dung bài, phơng pháp, hớng vậndụng vào bài tập.
* Học sinh: Đọc kĩ các câu hỏi và trả lời, tập làm các bài tập trong sách giáo khoa.
C. Tiến trình dạy- học.
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

6


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Hoạt động dạy- học.
Nội dung kiến thức cơ bản.
Hoạt động 1 :Khởi động
*. Kiểm tra bài cũ.
-Nêu các phép lập luận đã sử dụng trong văn bản nghị - Trả lời
luận?(giải thíchchứng minh).
- Nêu rõ phép lập luận chứng minh?( dùng dẫn chứng và
lí lẽ làm rõ vấn đề cần chứng minh).
* Dẫn vào bài: ở lớp 7 các em đã đợc học phép lập luận -Nghe
giải thích và phép lập luận chứng minh trong văn nghị
luận. Lên lớp 9, chúng ta đợc học thêm các thao tác nghị
luận nữa, đó là phân tích và tổng hợp. Vậy, nh thế nào là
phép phân tích và tổng hợp, nó có vai trò và ý nghĩa gì
trong văn nghị luận? Bài học hôm nay cô trò chúng ta
cùng nhau đi tìm hiểu.
Hoạt động 2 : Hình thành kiến thức
.Học sinh đọc văn bản " Trang phục " I . Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng
hợp .
? ở đoạn mở đầu , bài viết nêu ra một 1 . Văn bản : " Trang phục " .
loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để rút * Phép phân tích :
ra nhận xét về vấn đề gì ? ( Trang phục - Hiện tợng 1 : Thông thờng trong doanh trại ........
đẹp và văn hoá ) .
mọi ngời -> Hiện tợng này nêu vấn đề : cần ăn mặc
? Hai luận điểm chính trong văn bản là chỉnh tề , đồng bộ .
gì ? ( - Vấn đề văn hoá trong trang - Hiện tợng 2 : Anh thanh niên đi tát nớc .......... oang
phục ; - vấn đề các quy tắc ngầm buộc oang -> yêu cầu phải ăn mặc phù hợp với hoàn cảnh .

mọi ngời tuân theo ) .
- Hiện tợng 3 : Ăn mặc phải phù hợp với đạo đức .
? Tác giả đã dùng phép lập luận nào để Cái đẹp bao giờ cũng đi liền với cái giản dị . Ngời có
rút ra 2 luận điểm đó ? ( phép phân văn hoá là ngời biết tự hoà mình vào cộng đồng nh
tích) .? Bài văn đã nêu ra những dẫn thế .
chứng gì về trang phục ?
=> Phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ phận
? Từ đó em hiểu phép lập luận phân của 1 vấn đề và phơi bày nội dung bên trong của sự
vật hiện tợng
tích là gì ?
? Theo em bài viết đã dùng phép lập Khi phân tích chúng ta có thể giả thiết , so sánh , đối
luận gì để chốt lại vấn đề ? Câu văn chiếu .
* Phép tổng hợp :
nào thể hiện điều đó .
- Nguyên tắc thứ 2 của trang phục " Ăn mặc ra
sao ......... toàn xã hội " .
? Từ tổng hợp quy tắc ăn mặc nói - Trang phục đẹp là trang phục đáp ứng 3 yêu cầu , 3
trên , bài viết đã mở rộng sang vấn đề quy tắc : có phù hợp thì mới đẹp , sự phù hợp với môi
ăn mặc đẹp nh thế nào ? Nêu các điều trờng , phù hợp với hiểu biết , phù hợp với đạo đức .
kiện quy định cái đẹp của trang phục => Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều
nh thế nào ( Học sinh thảo luận phân tích. Do đó không có phân tích thì không có
tổng hợp .
nhóm ) .
? Qua bài đọc em hãy nêu vai trò của Lập luận tổng hợp thờng đợc đặt ở cuối đoạn hay 7
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

phép tổng hợp đối với bài nghị luận nh cuối bài , ở phần kết luận của một phần hoặc toàn
thế nào ?
bộ văn bản .
=> Mục đích của phép lập luận phân tích và tổng
? Mục đích của phép lập luận phân tích hợp là nhằm ý nghĩa của một sự vật hiện tợng nào
đó .
và tổng hợp là gì ?
2 . Ghi nhớ : SGK
Học sinh đọc to ghi nhớ .
Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập 1 : Để lám sáng rõ luận II. Luyện tập
điểm " Học vấn .......... của học vấn - Học vấn là công việc của toàn nhân loại
" tác giả đã trình bày các luận cứ - Học vấn sở dỉ đợc lu truyền lại cho đời sau là nhớ sách
theo một thứ tự lôgíc :
- Sách chứa đựng những học vấn quý báu của nhân loại
- Nếu không đọc sách không tạo đợc điểm xuất phát
vững chắc
- Nếu xoá bỏ sách sẽ trở thành những kẻ lạc hậu .
Bài tập 2 : Phân tích lý do phải chon sách để đọc :
- Đọc không cần nhiều mà cần phải tinh và kỹ
- Sách có nhiều loại ( sách chuyên môn , sách thờng
thức ) nếu không chọn dễ lạc hớng .
Bài tập 2 :

- Phân tích lý do phải chon sách để - Các loại sách ấy phải có liên quan với nhau
Bài tập 3 : Tầm quan trọng của đọc sách
đọc :
- Không đọc thì không có điểm xuất phát cao ...... nhân
loại .
- Đọc không chọn lọc sách thì đời ngời ngắn ngủi
không đọc xuể
- Đọc ít mà kỹ quan trọng hơn đọc nhiều qua loa không
Bài tập 3 : Tầm quan trọng của đọc có ích lợi gì
sách
D. Củng cố - Hớng dẫn học ở nhà :
? Em có nhận xét gì về phép phân tích và phép tổng hợp
? Tác dụng của phép phân tích và tổng hợp trong văn bản nghị luận?
? Hai phép lập luận này mối quan hệ với nhau nh thế nào?
- Học thuộc ghi nhớ.
-Làm bài tập 2,3
- Soạn bài: Luyện tập phân tích và tổng hợp
Đọc kĩ bài học
Trả lời câu hỏi SGK
E. Rút kinh nghiệm:




===============================================================

GV: Nguyễn Thị Thuỷ

Năm học 2011- 2011

8


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Tuần 20 - Tiết 95

Ngày soạn: 5/01/2011

Luyện tập phân tích và tổng hợp
A. Mục tiêu cần đạt. Giúp học sinh:
1. Kiến thức: Nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn đặc điểm, ý nghĩa của phép phân tích và tổng
hợp trong bài văn nghị luận.
2. Kỹ năng:Rèn kỹ năng phân tích và tổng hợp trong văn bản nghị luận.
3. Thái độ: Bồi dỡng kiến thức bộ môn.
Lu ý học sinh có ý thức sử dụng, kết hợp hai thao tác này một cách hợp lý, có hiệu
quả khi làm bài văn nghị luận.
B. Chuẩn bị :
* Giáo viên: Giáo án, tài liệu, sách thiết kế bài giảng, sách bài tập. Bảng phụ hoạt động
nhóm của học sinh.
* Học sinh: Đọc và chuẩn bị nội dung phần chuẩn bị ở nhà theo yêu cầu của SGK.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:
Hoạt động dạy- học.
Nội dung kiến thức cơ bản

Hoạt động 1: Khởi động
* Kiểm tra bài cũ :
? Em hãy nêu nội dung của phép phân tích - Trả lời
và tổng hợp trong bài văn nghị luận .
- Nhận xét và cho điểm bạn
Hoạt động 2: Hớng dẫn luyện tập
( Học sinh thảo luận bằng 2 nhóm ) .
I . Nhận diện văn bản phân tích .
Học sinh đọc kỹ 2 đoạn trích a, b trả Bài tập 1 :
lời câu hỏi :
* Đoạn văn a :
? Luận điểm và trình tự phân tích ở - Luận điểm : " Thơ hay ........ hay cả bài " .
đoạn văn a ?
- Trình tự phân tích : cái hay đợc thể hiện :
? Luận điểm và trình tự phân tích ở + ở các điệu xanh ........
đoạn văn b ?
+ ở những cử động .......
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả + ở những vần thơ ........
vào dấu khổ to .
+ ở các chữ không non ép ......
Các nhóm nhận xét lẫn nhau giáo viên * Đoạn văn b : Kết hợp phép phân tích+ tổng hợp .
kết luận vấn đề trên bảng .
- Luận điểm : "Mấu chốt của sự thành ....... đâu "
- Trình tự phân tích :
+ Do nguyên nhân khách quan ( điều kiện cần ) : gặp
thời , hoàn cảnh , điều kiện học tập thuận lợi , tài
năng trời phú ....
+ Do nguyên nhân chủ quan ( điều kiện đủ ) T 2 kiên
trì phấn đấu , học tập không mệt mỏi , không ngừng
trau rồi phẩm chất đặc điểm tốt đẹp - Tổng hợp vấn

đề : " Rút cuộc ........ tốt đẹp " .
II . Thực hành phân tích một vấn đề.

Bài tập 2 :

GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

9


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Học sinh đọc yêu cầu bài tập 2 .
Giáo viên nêu vấn đề cho học sinh thảo
luận theo đôi bạn các câu hỏi sau :
? Thế nào là học qua loa, đối phó ?

1 . Học qua loa :
+ Học không có đầu có đuôi , không đến nơi đến
chốn , cái gì cũng biết một tí nhng không có kiến
thức cơ bản , hệ thống .....
+ Học để khoe mẽ , nhng thực ra đầu óc rỗng tuếch ,

không dám trình bày chính kiến của mình về các
vấn đề có liênn quan đến học thuật .
2 . Học đối phó :
? Phân tích bản chất của lối học đối - Là không lấy việc học làm mục đích , xem việc
học là phụ .
phó và nêu tác hại của nó ?
Học sinh trình bày trớc lớp , bổ sung , - Là học bị động , cốt đối phó với sự đòi hỏi của
thầy cô , cha mẹ , thi cử .....
giáo viên kết luận .
- Học đối phó thì kiến thức nông cạn , hời hợt .... ->
ngày càng dốt nát , h hỏng , vừa lừa dối ngời khác ,
vừa tự đề cao mình -> nguyên nhân gây ra hiện tợng
" tiến sĩ giấy " đang bị xã hội lên án gay gắt .
* Bản chất của lối học đối phó và tác hại của nó:
- Bản chất :
+ Có hình thức của học tập : cũng đến lớp , cũng
đọc sách , cũng có điểm thi , cũng bằng cấp .
+ Không có thực chất : đầu óc rỗng tuếch , đến nổi "
ăn không nên đọi ...... lời " , hỏi gì cũng không biết
làm việc gì cũng hỏng .
- Tác hại :
+ Đối với xã hội : những kẻ học đối phó sẽ trở thành
gánh nặng lâu dài cho xã hội về nhiều mặt trong
kinh tế , t tởng , đạo đức , lối sống ....
+ Đối với bản thân : những kẻ học đối phó sẽ không
có hứng thú học tập , do đó hiệu quả học tập ngày
càng thấp .
III . Phân tích một văn bản .

Học sinh da vào văn bản " Bàn về đọc

sách " để lập dàn ý . Học sinh trình bày
vào bảng phụ, trình bày trớc lớp . Học
sinh khác nhận xét , bổ sung .
Giáo viên tổng hợp ý kiến đúng .

GV: Nguyễn Thị Thuỷ

Bài tập 3 :
Dàn ý phân tích " Tại sao phải đọc sách" .
- Sách là kho tri thức đợc tích luỹ từ hàng nghìn năm
cảu nhân loại , vì vậy bất kỳ ai muốn có hiểu biết
đều phải đọc sách .
- Tri thức trong sách bao gồm kiến thức xã hội và
kinh nghiệm thực tiễn đã đợc đúc kết , .......... nếu
không đọc sẽ bị lạc hậu ......
- Đọc sách ta mới càng thấy kiến thức của nhân loại
thì mênh mông nh đại dơng , còn hiểu biết của ta
chỉ là vài ba giọt nớc vô cùng nhỏ bé , từ đó chúng
ta mới có trình độ khiêm tốn , ý chí cao trong học
tập .


Năm học 2011- 2011

10


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

=> Đọc sách là vô cùng cần thiết , nhng cũng phải
biết chọn sách mà đọc và phải biết cách đọc mới có
Dựa vào dàn ý này học sinh viết thành hiệu quả .
đoạn văn theo yêu cầu bài tập 4 .
D. Củng cố - Hớng dẫn học ở nhà .
? Muốn bài văn nghị luận sinh động, hấp dẫn, giàu sức thuyết phục thì chúng ta phải vận dụng
phép phân tích và tổng hợp nh thế nào?
? Có thể đi từ phân tích đến tổng hợp hoặc tổng hợp phân tích, phân tích, tổng hợp (Tổng
Phân Tổng) đợc hay không? Vì sao?
? Hai phép lập luận này mối quan hệ với nhau nh thế nào?
- Học sinh hoàn thành bài tập 4 .
- Tìm các câu danh ngôn về giáo dục , học tập , đọc sách .
- Soạn bài " Tiếng nói văn nghệ " .
Đọc kỹ bài học
Trả lời các câu hỏi
E. Rút kinh nghiệm:




Kí giáo án đầu tuần
TTCM: Lê Thanh
===============================================
Tuần 21 - Tiết 96 - 97
Ngày soạn: 6/01/2011

Tiếng nói của văn nghệ

(Nguyễn Đình Thi)
A. Mục tiêu cần đạt :
1. Kiến thức: Hiểu đợc nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống
con ngời.
Hiểu thêm cách viết bài văn nghị luận qua phân tích tác phẩm nghị luận ngắn
gọn, chặt chẽ và giàu hình ảnh của Nguyễn Đình Thi.
2. Kỹ năng: Rèn phơng pháp đọc sách cho học sinh.
Rèn luyện thêm các kỹ năng, cách viết văn nghị luận qua việc lĩnh hội các bài văn
nghị luận sâu sắc, sinh động, giàu tính thuyết phục của tác giả Nguyễn Đình Thi.
3. Thái độ: Thêm yêu mến nền văn hoá, văn nghệ của dân tộc.
B. Chuẩn bị :
1. Giáo viên: Sách TKBG Ngữ văn 9. Bài soạn cùng một số tài liệu tham khảo khác.
2. Học sinh: Soạn bài, đọc và tìm hiểu các tài liệu có liên quan trong sách, báo
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học :
Tiết 96

Hoạt động dạy- học.
GV: Nguyễn Thị Thuỷ

Nội dung kiến thức cơ bản


Năm học 2011- 2011

11


Trêng THCS Qu¶ng §«ng

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
*KiĨm tra bµi cò: Vb “ Bàn về đọc sách” tác giả khuyên - Tr¶ lêi
chúng ta nên chọn và đọc sách như thế nào?- Phân tích - NhËn xÐt vµ cho ®iĨm b¹n
một trong những cách so sánh trong bài.
* Bµi míi : Ngun §×nh Thi lµ mét nghƯ sÜ ®a tµi : v¨n , th¬ ,
nh¹c , lý ln phª b×nh ®ång thêi lµ nhµ qu¶n lý l·nh ®¹o v¨n
nghƯ ViƯt Nam nhiỊu n¨m ( Tỉng th ký héi nhµ v¨n ViƯt Nam
h¬n 30 n¨m ) ." TiÕng nãi cđa v¨n nghƯ " - viÕt n¨m 1948 ë
chiÕn khu VB trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p , khi
chóng ta ®ang x©y dùng nỊn v¨n nghƯ míi ®Ëm ®µ T 2 d©n téc
khoa häc , ®¹i chóng , g¾n bã víi cc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cđa
toµn d©n . Trong hoµn c¶nh vµ tr×nh ®é v¨n nghƯ Êy ta cµng
thÊy ®ỵc sù s©u s¾c c¸c ý kiÕn cđa nhµ trỴ 28 ti - §¹i biĨu
Qc héi kho¸ ®Çu tiªn .
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn t×m hiĨu chung
Giíi thiƯu nh÷ng nÐt c¬ b¶n I . T×m hiĨu chung .
vỊ t¸c gi¶?
1. T¸c gi¶ :
- Ngun §×nh Thi ( 1924 - 2003 ) - Quª ë Hµ T©y
- ¤ng lµ mét c©y bót ®a tµi : v¨n , th¬ , nh¹c , lý ln phª b×nh
? " TiÕng nãi cđa v¨n nghƯ " 2 . T¸c phÈm : " TiÕng nãi cđa v¨n nghƯ " - 1948 - Thêi kú
ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo ?
®Çu kh¸ng chiÕn chèng ph¸p . -> Thêi kú ta x©y dùng nỊn VN
: d©n téc - khoa häc - ®¹i chóng ( g¾n bã víi nh©n d©n , víi
cc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cđa d©n téc ) .
3 . §äc : râ rµng , diƠn c¶m .
Häc sinh ®äc ®o¹n trÝch .

4 . Tõ khã : PhËt gi¸o diƠn ca , phÉn khÝch , rÊt kÞ .
Gi¸o viªn kiĨm tra viƯc n¾m 5. C¸ch thøc tỉ chøc v¨n b¶n
tõ khã cua häc sinh .
- ThĨ lo¹i : nghÞ ln vỊ mét vÊn ®Ị v¨n nghƯ , lËp ln gi¶i
? X¸c ®Þnh thĨ lo¹i cđa v¨n thÝch vµ chøng minh .
b¶n ?
- Bè cơc : 2 phÇn
- Tõ ®Çu ........ t©m hån -> néi dung ph¶n ¸nh , thĨ hiƯn cđa
VN : V¨n nghƯ ph¶n ¸nh , thĨ hiƯn sù sèng cđa t©m hån con
? V¨n b¶n nªu lªn vµ ph©n ngêi .
tÝch nh÷ng néi dung quan - TiÕp ......... trang giÊy -> nh÷ng khÝa c¹nh cđa ®êi sèng t©m
träng nµo ?
hån ®ỵc v¨n nghƯ ph¶n ¸nh :
H·y nªu h×nh thøc ln ®iĨm + NghƯ tht lµ tiÕng nãi t×nh c¶m .
cđa v¨n b¶n ?
+ NghƯ tht lµ tiÕng nãi cđa t tëng , ®¹o ®øc .
- Cßn l¹i : Vai trß cđa v¨n nghƯ ®èi víi con ngêi vµ ®èi víi
®êi sèng x· héi .
=> Bè cơc phï hỵp víi h×nh thøc lËp ln cđa t¸c gi¶ , thĨ
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ nhan hiƯn râ ý ®å cđa ngêi viÕt .
®Ị vµ bè cơc cđa bµi nghÞ => Nhan ®Ị : cã tÝnh kh¸i qu¸t lý ln gỵi sù gÇn gđi th©n mËt
ln ?
. -> §©y còng lµ c¸ch viÕt thêng thÊy cđa tg : s¾c s¶o vỊ lü lÏ,
tinh tÕ trong ptÝch, tµi hoa vỊ c¸ch thøc diƠn ®¹t .
Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu chi tiÕt
GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011

12


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Học sinh đọc đoạn đầu -> đời sống II . Phân tích :
chung quanh .
1 . Nội dung của văn nghệ :
? Phát hiện luận điểm ?
* Luận điểm : Văn nghệ không chỉ phản ánh hiện
tợng khách quan mà còn thể hiện t tởng , tình cảm
của ngời nghệ sỹ , thể hiện đời sống tinh thần của
cá nhân ngời sáng tác ( Anh gửi ......... chung
? Để chứng minh cho nhận định trên tác quanh ) .
giả đa ra những dẫn chứng văn học nào ? => Văn nghệ không chỉ phản ánh cái khách quan
Tác dụng những dẫn chứng ấy .
mà còn biểu hiện cái chủ quan của ngời sáng tạo .
Vậy bản chất của lời nhắn của nghệ sĩ - Dẫn chứng :
đó là gì ?
+ Hai câu thơ trng truyện Kiều ( có lời bình ) .
Học sinh đọc đoạn : " Lời gửi nhà thơ .... + Cái chết thảm khốc của An-na-Ca rê nhi na trong
tâm hồn " .
tiểu thuyết của Lép Tôn Xtôi .
Học sinh thảo luận :
- Tác giả đi sâu bằng nội dung của văn nghệ t t? Vì sao tác giả viết lời gửi của nghệ sĩ ởng , t tởng tiêu chuẩn của ngời nghệ sĩ gửi gắm

cho nhân loại , cho đời sau phức tạp hơn , trong tác phẩm (tác giả so sánh ) :
P2 và sâu sắc hơn những bài học luận lý , -> Văn nghệ có sức lay động đến con ngời và đời
triết lý đời ngời , lời khuyên sử thế dù là sống xã hội bởi nội dung phản ánh , thể hiện của
triết lý sâu sắc ...... ?
nó :
+ Văn nghệ phản ánh thế giới tình cảm của con ng? Hãy cho biết văn nghệ phản ánh thể ời : " Chổ đứng chính của văn nghệ là ở tình yêu
ghét , niềm vui buồn , ý đẹp xấu trong đời sống tự
hiện nội dung gì ?
nhiên và đời sống xã hội của chúng ta " -> nó giúp
con ngời hiểu mình hơn , hiểu mọi ngời xung
quanh hơn và làm cho ngời gần ngời hơn .
+ Văn nghệ còn là tiếng nói của t tởng : " T tởng
? Muốn hiểu sức mạnh và ý nghĩa của náu mình và yên lặng " -> nó khơi gợi ngời đọc từ
nghệ , trớc hết cần hiểu vì sao con ngời những hình ảnh , con ngời , cảm xúc trong tác
phẩm .
cần đến tiếng nói của văn nghệ .
* Văn nghệ đợc khơi nguồn từ chính sự sống tâm
hồn con ngời và cũng hớng tới xây đắp thế giới
tâm hồn ấy .
D. Hớng dẫn học ở nhà
- Nêu một tác phẩm văn nghệ mà em yêu thích và phân tích ý những tác động của tác phẩm
ấy đối với mình .
- Chuẩn bị bài tiếp theo
Soạn tiếp phần còn lại
Tiết 97

Tiếng nói của văn nghệ

Hoạt động dạy- học.
Nội dung kiến thức cơ bản.

Hoạt động 1: Khởi động
*Kiểm tra bài cũ: Hãy nêu vài nét cơ - Trả lời
- Nhận xét và cho điểm bạn
bản về tác giả Nguyễn Đình Thi .
Hoạt động 2: Tìm hiểu chi tiết
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

13


Trờng THCS Quảng Đông

? Muốn hiểu sức mạnh và ý nghĩa của
nghệ , trớc hết cần hiểu vì sao con ngời
cần đến tiếng nói của văn nghệ .
? Em hãy tìm những dẫn chứng trong
bài bài cho thấy tác giả đã phân tích
một cách thấm thía sự cần thiết của văn
nghệ đối với con ngời ?

-

Giáo án Ngữ văn 9

II . Phân tích

2. Sức mạnh và ý nghĩa kì diệu của văn nghệ
- Văn nghệ giúp cho chúng ta sống đầy đủ hơn ,
phong phú hơn với cuộc đời và với chính mình "
Mỗi tác phẩm lớn nh rọi ..... ta nghĩ " .
- Trong khi con ngời bị ngăn cách với cuộc sống ,
văn nghệ là sợi dây nối họ với thế giới bên ngoài .
- Văn nghệ góp phần làm tơi mát , giúp con ngời vợt
? Nếu không có văn nghệ đời sống con qua khó khăn, thử thách để giữ cho"đời cứ tơi
3. Con đờng riêng của văn nghệ đến với ngời tiếp
ngời sẽ ra sao ?
nhận .
? Phân tích con đờng văn nghệ đến với - Nghệ thuật là tiếng nói của tình cảm :
ngời đọc và khả năng kỳ diệu của nó . " Nghệ thuật là tiếng nói ...... đờng ấy" :
+ Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu , niềm vui
Gợi ý : Trong đoạn văn không ít lần tác buồn của con ngời .
giả đã đa ra quan niệm của mình về + T tởng nghệ thuật lắng sâu , thấm vào cảm xúc ,
bản chất của NT . Bản chất đó là gì ? nổi niềm .
Từ bản chất ấy, tác giả diễn giải và làm + Tác phẩm văn nghệ làm lay động cảm xúc ..... qua
rõ con đờng đến với ngời tiếp nhận tạo con đờng tình cảm ....: " Nghệ thuật ..... đờng ấy " nên sức mạnh của NT là gì ? ( Học sinh Văn nghệ là kết tinh tâm hồn ngời sáng tác , là sợi
phát hiện, đọc to câu văn , nêu cách dây truyền sự sống mà nghệ sĩ mang trong lòng .
- Văn nghệ giúp con ngời tự nhận thức , tự xây dựng
hiểu ) .
nhân cách và cách sống của bản thân con ngời , cá
nhân , xã hội .
- Đặc biệt văn nghệ thực hiện các chức năng của nó
một cách tự nhiên có hiệu qủa lâu bền và sâu sắc vì
nó tác động đến tình cảm và bằng tình cảm mà đến
nhận thức và hành động tự giác .
=> Khả năng sức mạnh kì diệu của văn nghệ
Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết

? Trình bày cảm nhận của em về
III . Tổng kết
cách viết văn nghị luận của
1. Nghệ thuật
Nguyễn Đình Thi qua bài tiểu
Bố cục : Chặt chẽ , hợp lý , cách dẫn dắt tự nhiên. Cách
luận này ?
viết: giàu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng về thơ văn, vế đời
sống thực tế, để khẳng định thuyết phục các ý kiến , nhận
định để tăng thêm sức hấp dẫn cho tác phẩm .
- Giọng văn toát lên lòng chân thành , niềm say sa đb nhiệt
hứng dâng cao ở phần cuối .
2. Nội dung . ( SGK)
D. Củng cố - Hớng dẫn học ở nhà
? Văn nghị luận có tác dụng nh thế nào đến đời sống tình cảm của con ngời?
? Nếu thiếu văn nghệ thì cuộc sống của con ngời sẽ ra sao?
- Nắm vững nội dung bài học, học thuộc ghi nhớ .
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

14


Trêng THCS Qu¶ng §«ng

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

- Chn bÞ bµi: C¸c thµnh phÇn biƯt lËp .
§äc kÜ bµi häc
Tr¶ lêi c©u hái SGK
E. Rót kinh nghiƯm:
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
==============================================
Tn 21 - TiÕt 98
Ngµy so¹n: 7/ 01/2011

C¸c thµnh phÇn biƯt lËp
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t.
1. KiÕn thøc:
Gióp häc sinh:
- NhËn biÕt hai thµnh phÇn biƯt lËp trong c©u: Thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n.
- N¾m ®ỵc c«ng dơng cđa mçi thµnh phÇn trong c©u.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kü n¨ng nhËn biÕt thµnh phÇn biƯt lËp t×nh th¸i vµ c¶m th¸n, ®Ỉt ®ỵc c©u cã c¸c thµnh
phÇn biƯt lËp ®ã.
3. Th¸i ®é:
- Häc sinh biÕt sư dơng thµnh phÇn biƯt lËp mét c¸ch hỵp lý vµ cã hiƯu qu¶ trong c©u.
B. Chn bÞ bµi häc
1. Gi¸o viªn: So¹n bµi, b¶ng phơ
2. Häc sinh: So¹n bµi theo híng dÉn
C. TiÕn tr×nh tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc.
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn vµ häc sinh

Néi dung chÝnh
Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
* KiĨm tra bµi cò: Nêu đặc điểm và cơng dụng của khởi - Tr¶ lêi
ngữ. Cho ví dụ.+ Kiểm tra vở bài tập 3 em
- NhËn xÐt vµ cho ®iĨm b¹n
- Nghe
*Bµi míi: Bài học hôm nay sẽ giúp ch ta hiểu thế
nào là thành phần biệt lập trong câu và thành phần
tình thái - cảm thán đồng thời biết cách nhận diện
và vận dụng trong nói, viết Tiếng Việt
Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc

GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011

15


Trờng THCS Quảng Đông

-

- Đọc các câu văn sau và trả lời câu hỏi.
? Sự việc đợc nêu trong những câu in đậm là
gì?
? Từ nào thể hiện cách nhìn của ngời nói đối
với sự việc đợc dói đến trong câu?

? Từ nào thể hiện độ tin cậy cao, từ nào thể
hiện độ tin cậy thấp hơn?

Giáo án Ngữ văn 9
I. Thành phần tình thái.

1. Xét ví dụ.
a/ Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh
nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh,
sẽ ôm chặt lấy anh.
b/ Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc
đầu vừa cời. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không
khóc đợc, nên anh phải cời thôi
2. Nhận xét.
- Chắc ( độ tin cây cao)
- Có lẽ ( độ tin cậy thấp hơn)
Thảo luận: Nếu không có nhữ từ ngữ in đậm Không có từ ngữ in đậm thì nghĩa sự việc
nói trên thì nghĩa sự việc của câu chứa chúng của câu không thay đổi.
có thay đổi không? Vì sao?
3. Kết luận: Dùng để thể hiện cách nhìn của
- Lấy ví dụ minh hoạ
ngời nói đối với sự việc đợc nói đến trong
- Cho ví dụ: Em chào cô ạ.
câu.
? Từ nào thể hiện thái độ kính trọng của ngời *Lu ý: Thành phần tình thái còn đợc dùng để
nói đối với ngời nghe?
thể hện thái độ của ngời nói đối với ngời
? Từ ạ có phải thành phần tình thái không ? nghe.
- Đọc các câu sau đây, chú ý các từ ngữ in
đậm và trả lời câu hỏi.

? Các từ ngữ in đậm trong những câu trên có
chỉ sự vật hay sự việc gì không?
? Sự vật, sự việc trong những câu trên là gì?
? Nhờ những từ ngữ nào trong câu mà chúng
ta hiểu đợc tại sao ngời nói kêu ồ hoặc kêu
trời ơi?
? Các từ in đậm dùng để làm gì?
? Những từ ngữ đó là thành phần cảm thán,
vậy thành phần cảm tán đợc dùng để làm gì?
- Lấy ví dụ minh hoạ.
? Hãy chỉ ra thành phần cảm thán trong
những câu sau?
A. ơi hoa sen đẹp của bùn đen.
B. ô hay! ông cũng là cha tôi ?
C. Ôi những cánh đồng quê chảy máu.
D. Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
? Những thành phần nh thành phần tình tháI
và thành phần cảm thán ta gọi đó là thành
phần biệt lập, vậy qua đó em hiểu thế nào là
thành phần biệt lập?
GV: Có các thành phần biệt lập trong câu là:
- Thành phần tình thái;
- Thành phần cảm thán;
- Thành phần phụ chú;
- Thành phần gọi đáp.
GV: Nguyễn Thị Thuỷ

III. Thành phần cảm thán

1. Ví dụ.

a. ồ, sao mà độ ấy vui thế.
b. Trời ơi, chỉ còn năm phút.
2. Nhận xét.
- Từ in đậm không chỉ sự vật, sự việc.
- Bộc lộ tâm lý.
3. Kết luận: Dùng để bộc lộ tâm lý ( vui,
buồn, mừng, giận...)

III. Thế nào là các thành phần biệt lập?
Thành phần biệt lập là thành phần không
nằm trong cấu trúc cú pháp của câu, mà đợc
dùng để diễn đạt thái độ của ngời nói, cánh
đánh giá của ngời nói đối với việc đợc nói đến
trong câu hoặc đối với ngời nghe.
16
Năm
học
20112011
Mỗi thành phần biệt lập có những công
dụng nhất định.


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

Hoạt động 2: Luyện tập
? Tìm các thành phần tình thái, cảm thán IV. Luyện tập

trong những câu sau đây?
1. Bài tập 1.
a. Có lẽ
b.Chao ôi
c. Hình nh
d. Chả nhẽ
2. Bài tập 2Dờng nh - hình nh - có vẻ nh/ có lẽ/
chắc là/ chắc hẳn/ chắc chắn.
? Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo
3.Bài tập 3.
trình tự tăng dần độ tin cậy ( hay độ
Vì niềm tin vaòi sự việc có thể diến ra theo hai khã
chắc chắn)
năng.
Chắc là, dờng nh, chắc chắn, có lẽ, chắc - Theo tình cảm huyết thống thì sự việc sẽ phải
hẳn, hình nh, có vẻ nh.
diễn ra nh vậy.
- Thảo luận:
- Do thời gian và ngoại hình, sự việc có thể diễn ra
khác một chút.
4. Bài tập 4 ( HS làm ở nhà)
D. Củng cố - Hớng dẫn học bài
- Thế noà là thành phần biệt lập? Thành phần cảm thán và thành phần tình thái là gì?
- Thiếu các thành phần trên thì ý nghĩa của câu có bị thay đổi hay không? Vì sao?
Học thuộc ghi nhớ
Nắm vững nội dung bài học
Làm bài tập 4.
Soạn bài: Nghị luận về sự việc, hiện tợng trong đời sống.
Đọc kỹ văn bản
Trả lời câu hỏi SGK.

E. Rút kinh nghiệm:




=========================================================
Tuần 21 - Tiết 99
Ngày soạn: 13/01/2011

Nghị luận về một sự việc, hiện t ợng đời
sống
A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức:
Giúp học sinh:Hiểu một hình thức nghị luận phổ biến trong cuộc sống:
nghị luận một sự việc, hiện tợng đời sống.
2. Kỹ năng:Rèn kỹ năng nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống.
3. Thái độ:Học sinh biết lựa chọn vấn đề nghị luận, có ý thức suy nghĩ trớc những sự việc,
hiện tợng xã hội trong cuộc sống để tuyên truyền, giáo dục bản thân và bạn bè xung quanh.
B. Chuẩn bị bài:
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

17


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

1. Giáo viên: Soạn bài, tham khảo SGV
2. Học sinh: Soạn bài theo hớng dẫn
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung chính
Hoạt động 1: Khởi động
* Bài cũ:Thế nào là lập luận phân tích, tổng hợp? Trong bài - Trả lời
- Nhận xét và cho điểm bạn
Tiếng nói của văn nghệ, Nguyễn Đình Thi đã phân tích để
làm sáng tỏ những gì?
- Nghe
*Bài mới. Trong cuộc sống, chúng ta bắt gặp rất nhiều sự
việc, hiện tợng nh: Tham ô, lời học, trộm cắp, phá
rừng...Chúng ta nhìn thấy nhng ít khi có dịp để suy nghĩ,
phân tích, đánh giá xem đúng, sai, lợi, hại thế nào? bài học
hôm nay giúp chúng ta phân tích tìm hiểu những sự việc
hiện tợng trong đời sống
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức
- Gọi học sinh đọc văn bản:
? Trong văn bản trên tác giả đã bàn về
hiện tợng gì trong đời sống?
? Tác giả có nêu rõ đợc vấn đề đáng
quan tâm của hiện tợng đó không? Tác
giả đã làm thế nào để ngời đọc nhận ra
hiện tợng đó?
? Hiện tợng đó có những biểu hiện nh

thế nào?
? Nguyên nhân nào tạo nên hiện tợng
đó?
? Tác hại của hiện tợng đó?
? Bài viết đã đánh giá hiện tợng đó nh
thế nào?
? Theo tác giả chúng ta phải làm gì để
chống lại bệnh lề mề?

I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc,
hiện tợng trong đời sống

1. Tìm hiểu văn bản Bệnh lề mề
- Vấn đề nghị luận: Bệnh lề mề
- Tác giả đã phân tích: Biểu hiện, nguyên nhân, tác
hại
+ Biểu hiện: Sai hẹn , đi chậm .......

+ Nguyên nhân: Coi thờng việc chung, thiếu tự
trọng , thiếu tôn trọng ngời khác .
+ Tác hại: Coi thờng việc chung, thiếu tự trọng ,
thiếu tôn trọng ngời khác .
-> Phải kiên quyết chữa bệnh lề mề vì : cuộc sống
văn minh hiện đại đòi hỏi mọi ngời phải tôn trọng
lẫn nhau và hợp tác với nhau .
-> Làm việc đúng giờ là tác phong của ngời có căn
hoá .
+ Giải pháp
- Bố cục mạch lạc, chặt chẽ, hợp lý
? Hãy chỉ ra tính mạch lạc, chặt chẽ của

+ MB: Nêu sự việc, hiện tợng cần phân tích
bài viết?
+ TB: Biểu hiện
Nguyên nhân
Tác hại
+ KB: Giải pháp
2. Kết luận( Ghi nhớ SGK )
Hoạt động 3: Luyện tập

GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

18


Trêng THCS Qu¶ng §«ng

Th¶o ln lµm bµi tËp 1
?Xung quanh em cã rÊt nhiỊu sù viƯc,
hiªn tỵng tèt ®¸ng ®Ĩ viÕt mét bµi v¨n
nghÞ ln vỊ mét sù viƯc, hiƯn tỵng
trong ®êi sèng, em h·y liƯt kª c¸c sù
viƯc, hiƯn tỵng ®ã?
?Trao ®ỉi xem sù viƯc, hiƯn tỵng nµo
nªn viÕt vµ sù viƯc, hiƯn tỵng nµo kh«ng
nªn viÕt?

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

II. Lun tËp

1.Bµi tËp 1: Nêu các sự việc, hiện tượng đáng
biểu dương của bạn:
+ Sù viƯc, hiƯn tỵng ®¸ng ®Ĩ viÕt mét bµi v¨n nghÞ
ln:
.TÊm g¬ng häc sinh nghÌo vỵt khã;
.TÊm g¬ng con ngoan trß giái;
.Phong trµo quyªn gãp đng hé b¹n cïng líp må
c«i, cã hoµn c¶nh gia ®×nh ®Ỉc biƯt khã kh¨n…..
.Phong trµo gióp ®ì bµ mĐ ViƯt Nam anh hïng;
.TÊm g¬ng ®«i b¹n cïng tiÕn
+HiƯn tỵng ®¸ng chª cÇn viÕt bµi v¨n nghÞ ln:
.HiƯn tỵng ¨n quµ vỈt vøt r¸c bõa b·i noi c«ng
céng.
. HiƯn trỵng nãi chun riªng trong giê häc…
Th¶o ln lµm bµi tËp 2
Theo em hiƯn tỵng hót thc l¸ ë nam 2. Bµi tËp 2:
thanh niªn vµ häc sinh ë Hµ Néi nh vËy - §©y lµ mét hiƯn tỵng ®¸ng viÕt mét bµi v¨n nghÞ
cã ph¶i lµ hiƯn tỵng ®¸ng viÕt mét bµi ln v×:
+ Hót thc l¸ cã h¹i cho søc kh;
v¨n nghÞ ln kh«ng? V× sao?
+ Hót thc l¸ hiƯn nay lµ mét thãi quen phỉ
biÕn khã bá, ®¸ng suy nghÜ.
+ Hót thc l¸ g©y tèn kÐm vỊ kinh tÕ.
→ Thãi quen hót thc l¸ lµ mét thãi quen xÊu,

cÇn ph¶i xo¸ bá dÇn, nhÊt lµ ®èi víi líp thanh niªn
trong cc sèng hiƯn ®¹i ngµy nay khi hä lµ nh÷ng
con ngêi cã hiĨu biÕt vµ cã v¨n ho¸.
D. Cđng cè - Híng dÉn häc bµi, so¹n bµi.
?§Ỉc trng, yªu cÇu néi dung cđa mét bµi v¨n nghÞ ln vỊ sù viƯc vµ hiƯn tỵng trong ®êi sèng
lµ g×?
- Häc thc ghi nhí, lµ hoµn chØnh hai bµi tËp.
- Chn bÞ bµi: C¸ch lµm bµi nghÞ ln vỊ mét sù viƯc hiƯn tỵng ®êi sèng
+ §äc kü néi dung bµi häc
+ Lµm bµi tËp phÇn lun tËp
E. Rót kinh nghiƯm:
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
===========================================================
Tn 21 - TiÕt 100
Ngµy so¹n: 15/01/2011

C¸ch lµm bµi nghÞ ln vỊ mét sù viƯc,
hiƯn tỵng ®êi sèng
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t :
GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011

19

Trêng THCS Qu¶ng §«ng

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

1. KiÕn thøc:
Gióp häc sinh:
- Cđng cè kiÕn thøc hiĨu biÕt vµ c¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ ln vỊ mét sù vËt, hiƯn tỵng ®êi
sèng.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kü n¨ng ph©n tÝch ®Ị bµi, lËp dµn ý, viÕt mét bµi v¨n nghÞ ln vỊ mét sù viƯc, hiƯn t ỵng ®êi sèng.
3. Th¸i ®é:
- Häc sinh cã ý thøc quan t©m khen, chª tríc nh÷ng sù viƯc, hiƯn tỵng tèt, xÊu trong ®êi sèng
®Ĩ gi¸o dơc b¶n th©n, b¹n bÌ.
B. Chn bÞ :
1. GV: Bài soạn- Bảng phụ ghi ví dụ tìm hiểu bài
2.HS: Xem tìm hiểu bài
C. TiÕn tr×nh tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung chÝnh
Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
* KiĨm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ nghÞ ln vỊ mét sù viƯc , - Tr¶ lêi
hiƯn tỵng ®êi sèng ? Nªu c¸c sù viƯc hiƯn tỵng tèt trong nhµ - NhËn xÐtvµ cho ®iĨm b¹n
trêng ? Sù viƯc nµo ®¸ng viÕt bµi nghÞ ln
* Bµi míi : Ở tiết 99, chúng ta đã nhận diện đượcthế nào - Nghe
là bài nghò luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
cũng như các yêu cầu của bài. Hôm nay chúng ta sẽ đi
vào thực hành thông qua việc tìm hiểu đề bài và cách

làm bài văn nghò luận về một sự việc, hiện tượng đời
sống.
Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc
I. §Ị bµi nghÞ ln vỊ mét sù viƯc , hiƯn t ỵng ®êi sèng .

Gi¸o viªn treo b¶ng phơ cã ghi c¸c ®Ị 1, * VÝ dơ : C¸c ®Ị 1 , 2 , 3 , 4
2 , 3 , 4 SGK .
- §Ịu cã nªu mét sù viƯc , hiƯn tỵng ®êi sèng ( Häc
? H·y nªu cÊu t¹o cđa ®Ị ?
sinh nªu cơ thĨ mçi ®Ị )
- §Ịu cã mƯnh lƯnh lµm bµi : Em h·y tr×nh bµy ,
? Trªn c¬ së ®ã em h·y ra mét sè bµi hc h·y nªu suy nghÜ , hc h·y nªu ý kiÕn .........
nghÞ ln vỊ sù viƯc , hiƯn tỵng ®êi sèng * NhËn xÐt :
?
- Cã sù viƯc , hiƯn tỵng tèt cÇn ca ngỵi , biĨu d¬ng .
? Qua ph©n tÝch c¸c ®Ị v¨n trªn em rót - Cã sù viƯc , hiƯn tỵng kh«ng tèt cÇn lu ý , p2
ra nhËn xÐt g× vỊ ®Ị bµi nghÞ ln vỊ mét - Cã ®Ị cung cÊp s½n sù viƯc , hiƯn tỵng díi d¹ng
mét trun kĨ , mét mÈu tin ®Ĩ ngêi lµm bµi sư
sù viƯc , hiƯn tỵng ®êi sèng ?
( Häc sinh th¶o ln , ph¸t biĨu , gi¸o dơng ; cã ®Ị kh«ng cung cÊp néi dung s½n , mµ chØ
gäi tªn , ngêi lµm bµi ph¶i tr×nh bµy , m« t¶ sù viƯc
viªn kÕt ln ) .
hiƯn tỵng ®ã .
- MƯnh lƯnh ®Ị thêng lµ : nªu suy nghÜ cđa m×nh ,
nªu nhËn xÐt , suy nghÜ cđa m×nh , nªu ý kiÕn , bµy
tá th¸i ®é .
Häc sinh ®äc ®Ị ë SGK .
II . T×m hiĨu c¸ch lµm bµi nghÞ ln vỊ20
GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

? Muốn làm bài văn nghị luận phải trải một sự việc , hiện tợng đời sống .
1 . Tìm hiểu đề , tìm ý :
qua những bớc nào ?
? Đề thuộc loại gì ?
* Tìm hiểu đề :
? Đề nêu sự việc , hiện tợng gì ?
- Thể loại : nghị luận về một sự việc , hiện tợng đời
sống .
? Đề yêu cầu làm gì ?
- Đề nêu hiện tợng : ngời tốt , việc tốt , tấm gơng
bạn Phạm Văn Nghĩa ham học , chăm làm có đầu
óc sáng tạo và biết vận dụng những kiến thức đã
học vào thực tế cuộc sống một cách có hiệu quả .
- Đề yêu cầu : Nêu suy nghĩ ........ hiện tợng ấy
? Tìm ý ? Những việc làm của Nghĩa nói
lên điều gì ?
? Vì sao thành đoàn lại phát động phong
trào học tập bạn Nghĩa? Nếu mọi học
sinh đều làm đợc nh bạn Nghĩa thì có

tác dụng gì ?

* Tìm ý :
- Nghĩa là một ngời có ý thức sống , làm việc có
ích . Chúng ta mỗi ngời hãy bắt đầu cuộc sống của
mình từ những việc làm bình thờng có hiệu quả .
- Vì Nghĩa là một tấm gơng tốt với những việc làm
giản dị mà bất kỳ ai cũng có thể làm nh thế đợc ,
cụ thể :
+ Là ngời biết thơng mẹ , giúp đỡ mẹ trong việc
đồng áng .
+ Là một học sinh biết kết hợp học với hành .
+ Là một học sinh có đầu óc sáng tạo...
- Học tập Nghĩa là noi theo một tấm gơng có hiếu
với cha mẹ , biết kết hợp học với hành ....... -> Đời
sống sẽ vô cùng tốt đẹp bởi sẽ không còn học sinh
lời biếng , h hỏng .......
2 . Lập dàn bài .
3 . Viết bài .
4. Đọc và sữa chữa
* Ghi nhớ .

Giáo viên giới thiệu chung giàn ý ở
SGK, học sinh lập dàn ý chi tiết cho các
mục
Học sinh viết các đoạn văn theo nhóm .
Sau đó giáo viên gọi trình bày trớc lớp.
Học sinh rút ra ghi nhớ .
Học sinh đọc ghi nhớ và giải thích theo
cách hiểu của mình .

Hoạt động 3: Luyện tập
Hớng dẫn học sinh luyện tập
III . Luyện tập .
?Phần mở bài cần phải giới * Lập dàn ý cho đề 4 mục I :
thiệu đợc gì?
1 . Mở bài :- Giới thiệu Nguyễn Hiền .
?Hoàn cảnh của Nguyễn Hiền - Nêu khái quát ý nghĩa của tấm gơng Nguyễn Hiền .
có gì đặc biệt?
2 . Thân bài :
?Tinh thần ham học và chủ * Phân tích con ngời và tình hình học tập của Nguyễn Hiền .
động học tập của Nguyễn Hiền - Hoàn cảnh hết sức khó khăn : nhà nghèo , phải xin làm chú
đợc biểu hiện nh thế nào?
tiểu trong chùa .
? Vì sao có thể khẳng định - Có tinh thần ham học , chủ động học tập ở chỗ : nép bên
Nguyễn Hiền là một cậu bé của sổ lắng nghe , chỗ nào cha hiểu thì hỏi lại thầy . Lấy lá để
trạng nguyên có ý thức tự viết chữ , rồi lấy que xâu lại ....
trọng cao?
- ý thức tự trọng của Nguyễn Hiền .
?ở nguyễn Hiền em học tập * Đánh giá con ngời và thái độ học tập của Nguyễn Hiền :
21
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011


Trêng THCS Qu¶ng §«ng

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

®ỵc ®iỊu g×? Em suy nghÜ g×
khi cc sèng cã nhiỊu ngêi
nh Ngun HiỊn?
?Em rót ra ®ỵc bµi häc g× cho
b¶n th©n tõ tÊm g¬ng cđa
Ngun HiỊn?

- Tinh thÇn häc tËp vµ lßng tù träng cđa Ngun HiỊn ®¸ng
®Ĩ mäi ngêi kh©m phơc , häc tËp .
3 . KÕt bµi .
C©u chun gỵi cho ta suy nghÜ vµ nh×n nhËn l¹i b¶n th©n vỊ
lßng ham häc vµ th¸i ®é häc tËp cđa m×nh . ChØ khi nµo ®·
ham häc vµ ®am mª kiÕn thøc th× míi cã thĨ trë thµnh con
ngêi cã Ých cho gia ®×nh , x· héi .
D. Cđng cè - Híng dÉn häc bµi
? §Ị bµi nghÞ ln vỊ mét sù vËt, hiƯn tỵng trong ®êi sèng cã ®Ỉc ®iĨm g×? Ph¶i ®¶m b¶o c¸c
yªu cÇu g×?
? C¸ch lµm mét bµi v¨n nghÞ ln vỊ mét sù vËt, hiƯn tỵng trong ®êi sèng?
? Nªu nhiƯm vơ cđa tõng phÇn trong bµi v¨n nghÞ ln vỊ mét sù vËt, hiƯn tỵng trong ®êi sèng?
-ViÕt bµi hoµn chØnh
- Lµm bµi tËp phÇn lun tËp
- §äc bµi ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
E. Rót kinh nghiƯm:
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

KÝ gi¸o ¸n ®Çu tn
TTCM: Lª Thanh
=================================================
Tn 22 - TiÕt 101
Ngµy so¹n: 16/01/2011

Híng dÉn chn bÞ cho ch ¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
A. Mục tiêu cần đạt:
Giúp hs:
- Tập suy nghó về một hiện tượng thực tế ở đòa phương.
- Viết một bài văn trình bày vấn đề với suy nghó, kiến nghò của mình dưới các hình thức
thích hợp: tự sự, miêu tả, nghò luận, thuyết minh.
- Nhận thức đúng đắn về một vấn đề thực tế liên quan trong đời sống.
B.Chuẩn bò bài học:
- GV: Nắm yêu cầu bài viết
- HS: Tìm hiểu yêu cầu bài viết
C. Tiến trình lên lớp
Ho¹t ®éng 1:
* KiĨm tra bµi cò:
* GV giới thiệu nhiệm vụ, yêu cầu của chương trình:
- Bài học nhằm giúp HS hoà nhập vào cuộc sống của đòa phương mình bằng cách tìm
hiểu, suy nghó và viết một bài nghò luận về một sự việc, hiện tượng nào đó ở điạ phương.
22
GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011

Trêng THCS Qu¶ng §«ng

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn chn bÞ cho ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
1 . X¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ị cã thĨ viÕt ë ®Þa ph¬ng :
a , VÊn ®Ị m«i trêng :
- HËu qu¶ cđa viƯc ph¸ rõng víi c¸c thiªn tai nh lò lơt , h¹n h¸n .
- HËu qu¶ cđa viƯc chỈt ph¸ c©y xanh víi viƯc « nhiƠm bÇu kh«ng khÝ ®« thÞ.
b , VÊn ®Ị qun trỴ em :
- Sù quan t©m cđa chÝnh qun ®Þa ph¬ng : X©y dùng sưa ch÷a trêng häc, gióp ®ì trỴ em khã
kh¨n ..........
- Sù quan t©m cđa trêng : X©y dùng c¶nh quan s ph¹m, tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng ngo¹i kho¸ .
c , VÊn ®Ị x· héi :
- Nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng vỊ lßng nh©n ¸i , ®øc hi sinh cđa ngêi lín vµ trỴ em .
- Nh÷ng vÊn ®Ị cã liªn quan ®Õn tƯ n¹n x· héi: hót thc…
2 . X¸c ®Þnh c¸ch viÕt .
* Yªu cÇu vỊ néi dung :
- Sù viƯc , hiƯn tỵng ®ỵc ®Ị cËp ph¶i mang tÝnh phỉ biÕn trong x· héi .
- Trung thùc , cã tÝnh x©y dùng , kh«ng cêng ®iƯu , kh«ng s¸o rçng .
- Ph©n tÝch nguyªn nh©n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ cã søc thut phơc .
- Bµi viÕt cã néi dung gi¶n dÞ , dƠ hiĨu , tr¸nh dµi dßng kh«ng cÇn thiÕt .
* Yªu cÇu vỊ cÊu tróc :
- Bµi viÕt ®đ 3 phÇn .
- Cã ln ®iĨm , ln cø , lËp ln râ rµng .
* Lưu ý: Đây không phải là bài báo cáo hoặc tường trình sự việc mà chỉ là bài luyện tập
làm văn nên không dược nêu têân người, cơ quan, đơn vò có thật ở đòa phương.
- Thêi h¹n nép bµi vµo tn 27 (bµi 26).

D. Híng dÉn häc ë nhµ
ViÕt bµi v¨n theo dµn ý trªn .
Chn bÞ: ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
So¹n bµi: Chn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi
§äc kÜ bµi häc
Tr¶ lêi c©u hái SGK
====================================================
Tn 22 - TiÕt 102
Ngµy so¹n: 16/01/2011

Chn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi

.

Vò Khoan
A. Mơc tiªu cÇn ®¹t:
1. KiÕn thøc:
Gióp häc sinh:
- NhËn thøc ®ỵc nh÷ng ®iĨm m¹nh, ®iĨm u vµ thãi quen cđa con ngêi ViƯt Nam, yªu
cÇu gÊp rót ph¶i kh¾c phơc ®iĨm u, h×nh thµnh nh÷ng ®øc tÝnh vµ thãi quen tèt khi ®Êt níc
®ỉi míi ®i vµo c«ng nghiƯp ho¸, hiƯn ®¹i ho¸ trong thÕ kû míi.
- N¾m ®ỵc tr×nh tù lËp ln vµ nghƯ tht nghÞ ln cđa t¸c gi¶.
2. Kü n¨ng:
- RÌn kü n¨ng ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ ln cho häc sinh.
3. Th¸i ®é:
GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011

23


Trêng THCS Qu¶ng §«ng

-

Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 9

- Häc sinh cã ý thøc rÌn lun phÊn ®Êu, h×nh thµnh thãi quen tèt ®Ĩ trë thµnh mét c«ng d©n
tèt, cã Ých cho x· héi ®óng nh tinh thÇn v¨n b¶n ph©n tÝch.
B. Chn bÞ:
- GV: Nắm” những điều cần lưu ý” SGV/28-29
- HS: Tìm hiểu văn bản – soan bài
C. TiÕn tr×nh tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung chÝnh
Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
- Tr¶ lêi
* KiĨm tra bµi cò :
? Ngun §×nh Thi ®· nãi nh thÕ nµo vỊ søc m¹nh k× diƯu cđa - NhËn xÐt vµ cho ®iĨm
v¨n nghƯ ?Con ®êng v¨n nghƯ ®Õn víi ngêi ®äc, ngêi nghe cã
nh÷ng nÐt riªng nh thÕ nµo
- Bài mới: Vào thế kỉ XXI, thiên niên kỉ III, thanh niên Việt - Nghe
Nam chúng ta đã, đang và sẽ chuan bò những gì cho hành
trang của mình. Liệu đất nước ta có thể sánh vai với các
cường quốc năm châu như Bác Hồ mong mỏi ngay từ ngày
độc lập đầu tiên? Một trong những lời khuyên, những lời
chuyện trò về một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng

đầu của thanh niên được thể hiện trong bài nghò luận của
Phó thủ tướng Vũ Khoan viết nhân dòp đầu năm 2001.
Ho¹t ®éng 2 : T×m hiĨu chung
Gi¸o viªn ®äc mÉu - häc sinh ®äc .
I . T×m hiĨu chung .
1 . T¸c gi¶ .
Gi¸o viªn kiĨm tra n¾m tõ khã cđa häc 2 . T¸c phÈm.
sinh .
- Viết đầu năm 2001
- KiĨu lo¹i v¨n b¶n :
? H·y x¸c ®Þnh kiĨu lo¹i v¨n b¶n ?
+ NghÞ ln vỊ mét vÊn ®Ị x· héi - gi¸o dơc , nghÞ
? V¨n b¶n ®ỵc viÕt trong thêi ®iĨm nµo ln gi¶i thÝch .
cđa lÞch sư ? Bµi viÕt ®· nªu vÊn ®Ị 3. Ln ®iĨm (2 câu đầu)
g× ? ý nghÜa thêi sù vµ ý nghÜa l©u dµi
Sự chuẩn bò bản thân con người là quan trọng
cđa vÊn ®Ị Êy ?
+ Bối cảnh thế giới và nhiệm vụ của đất nước.
( Häc sinh th¶o ln - Gi¸o viªn ph©n
+ Điểm yếu – mạnh của con ngườøi Việt Nam
tÝch ) .
? Theo em níc ta ®ang ®øng tríc
+ Kết luận
nh÷ng yªu cÇu , nhiƯm vơ to lín cÊp II . Ph©n tÝch :
b¸ch g× ?
1. Nªu vÊn ®Ị :
( Häc sinh th¶o ln )
- Trùc tiÕp , râ rµng , ng¾n gän .
? H·y ®äc l¹i v¨n b¶n vµ lËp dµn ý + §èi tỵng : Líp trỴ .
theo tr×nh tù lËp ln cđa t¸c gi¶ ?

+ Néi dung : C¸i m¹nh , c¸i u cđa con ngêi ViƯt
Tõ bè cơc trªn h·y x¸c ®Þnh ln ®iĨm Nam .
vµ ln cø cđa v¨n b¶n ?
+ Mơc ®Ých : RÌn lun thãi quen tèt khi bíc vµo
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ bè cơc vµ h×nh nỊn kinh tÕ míi .
thøc ln ®iĨm , ln cø ®ỵc tr×nh bµy -> Thêi ®iĨm quan träng thiªng liªng , ®Çy ý nghÜa
GV: Ngun ThÞ Thủ

–

N¨m häc 2011- 2011

24


Trờng THCS Quảng Đông

-

Giáo án Ngữ văn 9

trong văn bản ?
? Nhận xét cách nêu vấn đề của tác giả
? Việc đặt vấn đề trong thời điểm bắt
đầu thế kỉ mới , thiên niên kỉ mới có ý
nghĩa gì ?
? Luận cứ đầu tiên đợc triển khai ở đây
là gì ?
? Ngời viết đã luận chứng nh thế nào
để làm sáng tỏ luận cứ ?

? Luận cứ tiếp theo đợc tác giả trình
bày là gì ?
Giáo viên phân tích và liên hệ tình
hình thế giới ( đồng tiền chung Châu
Âu , Việt Nam là một thành viên của
ASEAN , đang xúc tiến để gia nhập
WTO ) . Đó chính là nguyên nhân dẫn
đến luận cứ trung tâm của bài viết .
? Tác giả đã nêu những cái mạnh , cái
yếu trong tính cách , thói quen của ngời Việt Nam nh thế nào ?
? Tác giả đã dùng phơng pháp gì để
trình bày luận cứ này ?
? Hãy chỉ rõ và phân tích ?
? Mối quan hệ của những điểm mạnh ,
yếu đó với nhiệm vụ đa đất nớc đi lên
công nghiệp hoá , hiện đại hoá trong
thời đại ngày nay .
? Hãy nhận xét về trình độ của tác giả
khi nêu những điểm mạnh , yếu của
con ngời Việt Nam .
? Tác giả nêu lại mục đích và ự cần
thiết của khâu đầu tiên có ý nghĩa
quyết định khi bớc vào thế kỉ mới là
gì ? Vì sao ?
( Học sinh phát biểu ) .

vì đây là vấn đề của mọi ngời , toàn dân , toàn đất
nớc .
2. Giải quyết vấn đề
a, Sự chuẩn bị bản thân con ngời là quan trọng

nhất trong các việc chuẩn bị hành trang để bớc
vào thế kỉ mới , vì :
+ Con ngời là động lực phát triển của lịch sử .
+ Trong nền kinh tế tri thức ở thế kỉ XXI , vai trò
con ngời càng quan trọng với tiềm năng chất xám
+ t duy sáng tạo đã góp phần quyết định tạo nên
nền kinh tế tri thức ấy .
b, Bối cảnh thế giới hiện nay và mục tiêu , nhiệm
vụ nặng nề của đất nớc :
+ Thế giới công nghiệp phát triển nh huyền thoại ,
sự giao thoa , hội nhập giữa các nền kinh tế càng
sâu rộng .
+ Nớc ta đồng thời phải giải quyết 3 nhiệm vụ .
c, Phân tích những điểm mạnh , yếu trong tính
cách , thói quen của con ngời Việt Nam .
+ Cụ thể :
1 . Thông minh , nhạy bén với cái mới nhng thiếu
kiến thức cơ bản , kém khả năng thực hành .
2 . Cần cù , sáng tạo nhng thiếu đức tính tỉ mỉ ,
không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ .
3 . Có tinh thần đoàn kết , đùm bọc ..... nhng lại thờng đố kị trong làm ăn và cuộc sống .
4 . Bản tính thích ứng nhanh , nhng lại có nhiều
hạn chế trong thói quen và nếp nghĩ ......... ít giữ
chữ " tín " .
-> Tác giả căn cứ vào thực tế lịch sử , từ tấm lòng
yêu nớc sâu sắc , từ sự lo lắng cho vận mệnh của
đất nớc . Tác giả đã nhìn nhận vấn đề một cách
khách quan , toàn diện -> chúng ta cần nhìn lại
mình và khắc phục những hạn chế đó .
3 . Kết thúc vấn đề :

- Để sánh vai các cờng quốc 5 châu cần lấp đầy
điểm mạnh , vứt bỏ điểm yếu .
- Khâu đầu tiên quyết định mang tính đột phá : làm
cho lớp trẻ nhận ra điểm mạnh , điểm yếu -> biến
bằng hoạt động cụ thể .
Hoạt động 3 : Hớng dẫn tổng kết - luyện tập .
Học sinh đọc suy ngẫm ghi nhớ .
III . Tổng kết .
1 . Ghi nhớ :
? Hãy tìm những thành ngữ , tục ngữ đợc sử 2 . Luyện tập :
dụng trong văn bản ? Tác dụng của việc sử * Thành ngữ , tục ngữ :
GV: Nguyễn Thị Thuỷ



Năm học 2011- 2011

25