Đề thi và đáp án môn sinh học lớp 9 tham khảo bồi dưỡng 2015 (14)

PHÒNG GD&ĐT THANH OAI
TRƯỜNG THCS THANH MAI

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
Môn: Sinh học 9
Năm học: 2015 - 2016
Thời gian làm bài: 150 phút
ĐỂ BÀI:

Câu 1: (4,0 đ)
Khi lai giữa cây hoa đỏ quả ngọt với cây hoa trắng quả chua thu được F1 100%
cây hoa hồng quả ngọt. Tiếp tục cho F1 giao phối thu được đời F2 phân li kiểu
hình theo tỉ lệ sau:
6 cây hoa hồng, quả ngọt
3 cây hoa đỏ, quả ngọt
3 cây hoa trắng, quả ngọt
2 cây hoa hồng, quả chua
1 cây hoa đỏ, quả chua
1 cây hoa trắng, quả chua
Biết mỗi tính trạng do 1 gen điều khiển
1. Xác định quy luật di truyền các tính trạng trên
2. Viết sơ đồ lai từ P đến F2
Câu 2: (3 đ)
Dựa vào cơ sở tế bào học của di truyền giới tính, hãy viết sơ đồ minh họa và giải
thích cơ chế xác định giới tính ở người
Câu 3: (3 đ)
Có 3 tế bào cùng loài nguyên phân số đợt bằng nhau, cần môi trường nội bào cung
cấp 810 NST đơn. Số NST chứa trong các tế bào con sinh ra vào đợt nguyên phân
cuối cùng bằng 864
1. Xác định số lượng NST trong bộ lượng NST của loài trên
2. Số lần nguyên phân của mỗi tế bào

3. các tế bào con được sinh ra chia thành 2 nhóm bằng nhau. Mỗi tế bào thuộc
nhóm thứ nhất có số lần nguyên phân gấp đôi so với mỗi tế bào thuộc nhóm
thứ hai đã tạo ra tất cả 480 tế bào con. Hãy cho biết số lần nguyên phân của
mỗi tế bào thuộc mỗi nhóm
Câu 4: (3,5 đ)
a. So sánh sự khác nhau trong cấu trúc của ADN và Prôtêin?
b. Protêin liên quan đến những hoạt động sống nào của cơ thể?
Câu 5: (2,5 đ)
Một gen có A = 1.200 nuclêôtit, G = 2.200 nuclêôtit.
a. Tìm số lượng nuclêôtit T, X?
b. Tổng số nuclêôtit của gen là bao nhiêu?


c. Khi gen nói trên tự nhân đôi 2 lần liên tiếp thì cần cung cấp bao nhiêu
nuclêôtit mỗi loại?
Câu 6: (4đ)
a. So sánh thường biến và đột biến.
b. Cho ví dụ về thường biến và đột biến ( Mỗi loại cho 2 ví dụ).
Hết
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm!


ĐÁP ÁN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN SINH HỌC 9
Năm học 2015 – 2016
Đáp án

Biểu điểm

Câu 1: (4điểm)
1,5đ

- Xét tỉ lệ từng cặp tính trạng:
+ Về tính trạng màu sắc hoa:
Hoa đỏ : hoa hồng : hoa trắng = (3+1) : (6+2) : (3+1) ≈ 1 : 2 :1
F2 có tỉ lệ của qui luật phân li => hoa đỏ là tính trạng trội không hoàn
toàn so với hoa trắng và hoa hồng là tính trạng trung gian.
Qui ước: AA: hoa đỏ; Aa: hoa hồng; aa: hoa trắng => cả 2 cá thể F1
đều mang kiểu gen dị hợp: Aa x Aa
+ Về tính trạng vị quả:
Quả ngọt : quả chua = (6+3+3) : (2+1+1) ≈ 3:1
F2 có tỉ lệ của qui luật phân li => Quả ngọt là tính trạng trội hoàn toàn
so với quả chua. Qui ước: B: quả ngọt; b: quả chua => cả 2 cá thể F1
đều mang kiểu gen dị hợp: Bb x Bb

0,5đ
- Xét chung 2 cặp tính trạng:
(3 quả ngọt : 1 quả chua) x ( 1 hoa đỏ : 2 hoa hồng : 1 hoa trắng) = 3 hoa
đỏ, quả ngọt : 6 hoa hồng, quả ngọt : 3 hoa trắng, quả ngọt : 1 hoa đỏ
quả, quả chua : 2 hoa hồng, quả chua : 1 hoa trắng, quả chua = tỉ lệ F2 .
=> Vậy 2 cặp tính trạng trên di truyền phân li độc lập.
- Tổ hợp 2 cặp tính trạng, ta suy ra:
F1: AaBb (hoa hồng , quả ngọt) x AaBb (hoa hồng , quả ngọt)
P: AABB (hoa đỏ, quả ngọt) x

aabb (hoa trắng, quả chua)

- Sơ đồ lai minh họa:

1đ

P:

AABB (hoa đỏ, quả ngọt) x aabb (hoa trắng, quả chua) G:
AB
a

F1 :

AaBb (hoa hồng , quả ngọt)

F1 x F1: : AaBb (quả ngọt, hoa hồng) x AaBb (quả ngọt, hoa hồng)
G/F1:

F2

0,5đ

AB, Ab, aB, ab

AB, Ab, aB, ab


AB

Ab

aB

ab

AB AABB AABb AaBB AaBb
Ab

AABb AAbb

AaBb

Aabb

aB

AaBB

AaBb

aaBB

aaBb

ab

AaBb

Aabb

aaBb

aabb

***Kết quả:

0,5đ

+ Tỉ lệ KG: 3A-BB : 6A-Bb : 3A-bb: 1aaAA : 2aaBb : 1aabb
+ Tỉ lệ KH: 3 hoa đỏ, quả ngọt : 6 hoa hồng, quả ngọt :3 hoa trắng, quả
ngọt : 1 hoa đỏ quả, quả chua : 2 hoa hồng, quả chua : 1 hoa trắng, quả
chua
Câu 2: (3 điểm)
a. Cơ sở tế bào học của di truyền giới tính: là sự phân li và tổ hợp
cặp NST giới tính trong quá trình giảm phân và thụ tinh
b. Cơ chế xác định giới tính ở người
- Mẹ thuộc giới đồng giao tử mang cặp NST giới tính XX. Khi
giảm phân chỉ tạo một loại trứng mang NST giới tính X
- Bố thuộc giới dị giao tử mang cặp NST giới tính XY. Khi
giảm phân tạo hai loại tinh trùng mang NST giới tính X và Y
với tỉ lệ bằng nhau

0,5đ

0,5đ

0,5đ

- Khi thụ tinh có hai loại hợp tử xuất hiện:
+ Nếu trứng mang X thụ tinh với tinh trùng mang X sẽ tạo hợp tử
XX, phát triển thành con gái

0,5đ

+ Nếu trứng mang X thụ tinh với tinh trùng mang Y sẽ tạo hợp tử

XY, phát triển thành con trai

0,5đ

HS viết sơ đồ minh họa( như sgk trang 39)

0,5đ

Câu 3 (3đ)
a. Xác định bộ NST lưỡng bội của loài
Gọi k là số lần nguyên phân của 1 tế bào ( k nguyên dương)
Gọi 2n là bộ NST lưỡng bội của loài ( n nguyên dương)
Ta có:

3. 2. 2n = 846

(1)

3. (2 – 1). 2n = 810

(2)

0,5đ
0,5đ

Từ (1) và (2) ta có : 2n = 18
Vậy bộ NST lưỡng bội của loài là 18
b. Tính số lần nguyên phân

0,5đ

Thay 2n = 18 vào (1) được k = 4
Vậy mỗi tế bào đã nguyên phân liên tiếp 4 lần
c. Tổng số tế bào con được sinh ra là: 3. 24 = 48

0,25đ

Vậy chia số tế bào con trên thành 2 nhóm thi mỗi nhóm có 24 tế bào
Gọi x là số lần nguyên phân của một tế nào ở nhóm thứ 2 (x nguyên
dương)

0,25đ

Thì 2x là số lần nguyên phân của một tế nào ở nhóm thứ 1

0,5đ

Ta có : 24. 22x + 24. 2x = 480
Giải ra được : x = 2, 2x = 4
Vậy nhóm 1 mỗi tế bào nguyên phân 4 lần, nhóm 2 mỗi tế bào
nguyên phân 2 lần

0,5đ

Câu 4 (3,5 điểm)
a.So sánh sự khác nhau trong cấu trúc của ADN và Prôtêin:
ADN

Prôtêin

-Có cấu trúc xoắn kép gồm 2
mạch đơn.Giữa hai mạch của
phân tử ADN các cặp nucleotit
liên kết với nhau theo NTBS
bằng các liên kết Hiđrô.

- Protein có cấu trúc xoắn, mức
độ xoắn tùy thuộc vào mức độ
cấu trúc như bậc 1, 2, 3, 4. Các
đơn phân liên kết với nhau bằng
liên kết pepstit.

- ADN được cấu tạo bởi 5
nguyên tố hóa học- kí hiệu là:
C, H. O, N. P.

-Protein được cấu tạo bởi 4
nguyên tố hóa học: C, H. O, N.

-Được cấu tạo từ 4 loại đơn
phân- kí hiệu là: A, T, G, X.
-Mỗi phân tử ADN gồm nhiều
gen.
- ADN quy định cấu trúc của
protein tương ứng

(mỗi ý 0,5đ)

- Cấu tạo từ hơn 20 loại axit

amin.
-Mỗi phân tử Protein gồm nhiều
chuỗi polypeptit.
-Cấu trúc của Protein phụ thuộc
vào cấu trúc hóa học của ADN.

b. Protein liên quan đến hoạt động sống của cơ thể như:
-Trao đổi chất:
+ Enzim mà bản chất là Protein có vai trò xúc tác cho các quá trình
TĐC, thúc đẩy các phản ứng sinh hóa xảy ra nhanh chóng.
+ Hoocmon mà phần lớn là Protein có vai trò điều hòa các quá trình
TĐC.
-Ngoài ra Protein còn tham gia vào sự vận động của cơ thể, là kháng thể
để bảo vệ cơ thể hoặc cung cấp năng lượng khi cơ thể cần.
Câu 5: (2,5 đ)

2,5đ

1đ


a. Số lượng nuclêôtit X, T

1đ

Dựa vào nguyên tắc bổ sung, ta có: A=T=1.200 nuclêôtit
G=X=2.200 nuclêôtit
b. Tổng số nuclêôtit mỗi gen bằng:
A+T+G+X=(1.200x2) + (2.200x2) = 6.800 nuclêôtit

0,5đ

1đ

c. Vậy số lượng mỗi loại nuclêôtit cần cung cấp là:
A=T= (

– 1) x 1.200 = 3.600 nuclêôtit

G=X= ( – 1) x 2.200 = 6.600 nu
Câu 6 (4điểm)

0,5đ

a. Giống nhau :
- Đều là biến dị của cơ thể có liên quan đến tác động của môi
trường
3đ

- Đều dẫn đến biến đổi kiểu hình của cơ thể
b. Khác nhau :
Thường biến

Đột biến

- Thường biến là những biến đổi
KH, không liên quan tới kiểu
gen, phát sinh trong đời sống cá
thể .

- Đột biến là những biến đổi trong
cơ sở vất chất dtr (NST,ADN) dẫn
đến biến đổi kiểu hình

- Do tác động của môi trường ngoài
- Chịu tác động trực tiếp của môi
hay rối loạn sinh lí trong tế bào
trường trong mức phản ứng
- Di truyền được
- Không di truyền được
- Thường phát sinh đơn lẻ với tần
- Phát sinh đồng loạt theo một
số thấp
hướng xác định tương ứng với
điều kiện môi trường
- Tạo ra nguồn nguyên liệu cho
- Thường biến giúp cơ thể thích chọn giống và tiến hóa
nghi với môi trường không
phải là nguyên liệu cho tiến hóa
và chon giống
- Phần lớn có hại cho sinh vật, một
- Thường biến có lợi cho đời
số ít có lợi
sống sinh vật.
a.

Cho Thường biến 2 ví dụ .Cho Đột biến 2 ví dụ

DUYỆT CỦA TỔ

NGƯỜI RA ĐỀ

0,5đ