Đề thi và đáp án môn sinh học lớp 9 tham khảo bồi dưỡng 2015 (27)

PHÒNG GD &ĐT THANH OAI
TRƯỜNG THCS THANH VĂN
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
Năm học: 2015 – 2016
Môn thi: Sinh học .
Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1 (4đ). Nhóm bạn Tuấn thực hiện thí nghiệm để xác định quy luật di
truyền chi phối các tính trạng hình dạng và màu sắc hạt của một loài cây như
sau:
Cho hai giống thuần chủng hạt tròn, màu trắng và hạt bầu dục, màu đỏ lai với
nhau được F1 toàn hạt tròn, màu hồng. Cho các cây F1 tự thụ phấn thu được 900
hạt trên các cây F1 với 3 kiểu hình. Em hãy cùng với nhóm bạn Tuấn xác định
quy luật di truyền đã chi phối phép lai trong thí nghiệm trên và tính số hạt của
mỗi loại kiểu hình ?
Câu 2: (4đ)
a. Hoạt động của nhiễm sắc thể ở kì đầu, kì giữa và kì sau, kì cuối trong
giảm phân có gì khác với trong nguyên phân?
b. Kết quả của giảm phân I có điểm nào khác căn bản so với kết quả của
giảm phân II? Trong hai lần phân bào của giảm phân, lần nào được coi là
phân bào nguyên nhiễm, lần nào được coi là phân bào giảm nhiễm?
Câu 3: (2đ)
a. Xét 6 tế bào cùng loài đều thực hiện nguyên phân số lần bằng nhau đã
hình thành 192 tế bào con. Xác định số đợt nguyên phân của mỗi tế bào?
b. Nếu quá trình nguyên phân cần được môi trường cung cấp nguyên liệu
tương đương 2232 NST đơn bội thì bộ NST lưỡng bội của loài bằng bao
nhiêu?
Câu 4 (3 điểm)
a.Trình bày quá trình nhân đôi của ADN ?
b.So sánh quá trình tổng hợp ADN với quá trình tổng hợp ARN ?
Câu 5: (3đ)
Xét một cặp NST tương đồng chứa một cặp gen dị hợp là: Aa, mỗi gen

đều dài 4080 Ăngstron. Gen trội A có 3120 liên kết hiđrô, gen lặn có 3240
liên kết hiđrô.
a. Số lượng từng loại nucleotit trong mỗi loại giao tử bình thường chứa
gen nói trên bằng bao nhiêu?
1


b. Khi có hiện tượng giảm phân lần I, nhiễm sắc thể phân li không bình
thường thì số lượng từng loại nucleotit trong mỗi loại giao tử được hình
thành là bao nhiêu?
Câu 6: (4 điểm)
a) Hãy cho biết những điểm khác nhau căn bản giữa đột biến và thường
biến.
b) Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu vai trò
và ý nghĩa của đột biến gen?./.
- Hết -

2


PHÒNG GD &ĐT THANH OAI
TRƯỜNG THCS THANH VĂN
ĐÁP ÁN THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9
MÔN: SINH HỌC 9
Câu 1. (4đ)
P thuần chủng, F1 đồng loạt mang KH tròn, hồng Tính trạng tròn trội hoàn
toàn so với bầu dục, tính trạng hồng là tính trạng trung gian của hai tính trạng đỏ
và trắng của bố mẹ
(0,25 đ)
Quy ước: A quy định hạt tròn, a quy định hạt bầu dục

B quy định màu đỏ, b quy định màu trắng
Bb quy định màu
hồng
(0,25đ)
Theo quy luật phân ly ở F2 cặp tính trạng hạt có tỷ lệ: 3tròn: 1 bầu dục; cặp tính
trạng màu sắc hạt cho tỷ lệ: 1đỏ: 2hồng: 1trắng
Nếu hai cặp gen trên phân ly độc lập thì F2 có 6 kiểu hình là với tỷ lệ:
(3tròn: 1bầu dục)( 1đỏ : 2hồng : 1 trắng)
=3 tròn, đỏ: 6 tròn hồng: 3tròn, trắng: 1bầu dục, đỏ: 2 bầu dục, hồng: 1bầu
dục,trắng
Nhưng ở đây chỉ có 3 kiểu hình vì thế hai cặp gen này liên kết với nhau. (0,75 đ)
Vậy ta có sơ đồ lai:
P:

Ab

aB
(tròn, trắng )

x

(bầu dục, đỏ)

Ab
F1:

(0,25 đ)

aB
Ab

(tròn, hồng ) x
aB

Ab
(tròn, hồng)

( 0,25 đ)

aB

F2:

Ab
Ab
aB
1
(tròn,trắng): 2
( tròn,hồng) :1
(bầu dục, đỏ)
(0,25 đ)
Ab
aB
aB
( Nếu quy ước gen B quy định màu trắng, b màu đỏ thì gen A liên kết với gen
B,a liên kết với b)
Kiểu hình tròn, hồng chiếm tỷ lệ 1/2 suy ra số hạt là: 900/2=450(hạt)
(1 đ)
Kiểu hình tròn trắng có tỷ lệ bằng tỷ lệ KH bầu dục, đỏ = 450/2= 225( hạt) (1đ)

3

Câu 2: (4đ)
a. Tổng điểm: 2đ (Mỗi ý đúng được 0,5đ)
Các kì

Giảm phân I

Nguyên phân

Kì đầu

Có sự tiếp hợp và trao Không có
đổi chéo giữa các NST
trong cặp tương đồng

Kì giữa

Các NST kép xếp
thành 2 hàng trên mặt
phẳng xích đạo của th
i phân bào

Các NST kép xếp
thành 1 hàng trên mặt
phẳng xích đạo của
thoi phân bào.

Kì sau

Có sự phân li độc lập
của các NST kép
trong cặp tương đồng
về mỗi cực của tế bào

Mỗi NST kép chẻ dọc
ở tâm động thành 2
NST đơn và đi về 2
cực của tế bào.

Kì cuối

Các NST kép nằm gọn Mỗi NST đơn ở mỗi
trong 2 nhân mới với
cực chui vào 2 nhân
số lượng là n kép NST mới vừa hình thành để
tạo ra 2 tế bào con có
bộ NST là 2n đơn

b. Tổng điểm: 2đ (Mỗi ý đúng 0,5đ)
-Qua giảm phân I, số lượng NST ở mỗi tế bào con giảm đi một nửa nhưng mỗi
NST ở trạng thái kép.(0,5đ)
-Qua giảm phân II, từ 1 tế bào chứa n NST kép hình thành 2 tế bào con, mỗi tế
bào con chứa n NST đơn) .(0,5đ)
-Trong 2 lần giảm phân:
+ Lần I là phân bào giảm nhiễm, vì bộ NST giảm đi 1
nửa, chỉ còn n NST kép
(0,5đ)
+ Lần II là phân bào nguyên nhiễm, vì bộ NST là n
nhưng ở trạng thái đơn (0,5đ)

Câu 3: 2đ
a. Số đợt nguyên phân của mỗi tế bào:
(1đ)
Gọi k là số đợt nguyên phân của mỗi tế bào ( k nguyên dương)
Ta có: 6. 2k = 192 => 2k = 192 : 6 = 32= 25 => k= 5
Vậy mỗi tế bào đã nguyên phân liên tiếp 5 đợt.
b. Bộ NST lưỡng bội của loài:
(1đ)
+ Gọi 2n là bộ NST lưỡng bội của loài (n nguyên dương)
+ Theo giả thiết, ta có:
4


6. (25 - 1) . 2n = 2232
=> 2n = 2232/ 6. (25 - 1) = 12
Vậy bộ NST lưỡng bội của loài là 12
Câu 4 (3đ)
* Quá trình nhân đôi ADN (0,75đ)
-Qúa trình nhân đôi của ADN diễn ra trong nhân tế bào
-Khi bắt đầu nhân đôi 2 mạch ADN tách nhau dần ra
- Các Nu trên mạch đơn ( mạch khuôn) sau khi được tách ra liên kết với các Nu
tự do trong môi trường nội bào theo NTBS
( A-T,G-X và ngược lại)-->Hai mạch mới của ADN con dần được hình thành
- Nguyên tắc:(0,25đ
- Khuôn mẫu
- NTBS:
- Giữ lại 1 nửa
* Giống nhau giữa quá trình tổng hợp ADN và ARN (0,75đ)
- Đều là 1 loại axit nu, được cấu tạo từ các nguyên tố: C,H,O,N,P
- Đều là đại phân tử , có kích thước và khối lượng lớn

- Đều được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân
* Khác nhau tổng hợp và ARN
Enzi
m(0,2
5đ)
Nguy
ên
liệu(0,
25đ)
Cơ
chế(0,
25đ)
Kết
quả(0
,25đ)
Ý
nghĩa
(0,25đ
)

Tổng hợp ADN
ADN-Polimeraza

Tổng hợp ARN
ARN-Polimeraza

Nuclêôtít: A,T,G,X

Ribônuclêôtít:A,U,G,X

ADN tháo xoắn toàn bộ,
tự nhân đôi cả 2 mạch
đều là khuôn mẫu
2n phân tử ADN giống
nhau

ADN tháo xoắn từng đoạn,
chỉ 1 mạch làm khuôn mẫu
n phân tử ARN

-Truyền đạt thông tin di -Truyền đạt thông tin di
truyền
truyền
-Tạo ra các phân tử ADN -Điều khiển sự tổng hợp
giống nhau qua các thế
prôtêin
hệ tế bào
Câu 5. Tổng số = 3đ
a. Theo giả thiết thì 2 gen có chiều dài như nhau = 4080 Ao.
Vậy tổng số nucleotit của mỗi gen là: 4080 x 2 = 2400 (nu) (0,25đ)
3,4.
Giao tử bình thường gồm giao tử: A, a.(0,25đ)
5


• Trường hợp giao tử chứa gen A: (0,75đ)
Ta có: 2A + 3G = 3240.
2A + 2G = 2400. Giải hệ phương trình ta có:
A= T= 480 (nu), G= X= 720(nu).
• Trường hợp giao tử chứa gen a: (0,75đ)

Ta có: 2A + 3G = 3240.
2A + 3G = 2400.
Giải hệ phương trình ta có: A=T= 360(nu), G= X= 840(nu).
b.Tổng số = 1đ
Có hai loại giao tử là : Aa và 0.(0,5đ)
Giao tử Aa: 0,25đ
có A=T= 480 + 360= 840(nu).
G= X= 720 + 840= 1560(nu).
Giao tử 0(0,25đ)
có: A= T= G= X= 0 (nucleotit).

Câu 6 (4 điểm)
a.Những điểm khác nhau căn bản giữa đột biến và thường biến.
Đột biến
Thường biến
- Là những biến đổi ở cơ sở vật chất di - Là những biến đổi KH phát
truyền(ADN, NST)
sinh trong đời cá thể dưới ảnh
hưởng trực tiếp của môi trường.
- Xuất hiện với tần số thấp một cách
- Thường phát sinh đồng loạt
ngẫu nhiên.
theo cùng một hướng, tương
ứng với điều kiện của môi
trường, có ý nghĩa thích nghi
- Do tác động của môi trường ngoài
- Do tác động trực tiếp của môi
hay rối loạn trao đổi chất trong TB cơ trường.
thể, ảnh hưởng đến vật chất di truyền.
- Thường có hại cho sinh vật.

- Thường có lợi cho SV, giúp
SV thích nghi.
- Có di truyền: là nguyên liệu cho tiến - Không di truyền: không có ý
hóa và chọn giống.
nghĩa đối với tiến hóa và chọn
giống.

Điểm
0.5đ
0.5đ

0.5đ
0.5đ
0.5đ

b, Đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật vì:
chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc tự nhiên và
duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình
6


tổng hợp prôtêin.
(1điểm)
Vai trò và ý nghĩa của đột biến gen:
- Đột biến gen đa số là có hại cho bản thân sinh vật, số ít có lợi hoặc trung tính.
- Đột biến gen di truyền được nên là nguyên liệu của chọn giống và tiến hóa.
(0.5điểm)

Duyệt của BGH

Xác nhận của tổ

Ngưởi ra đê

Trần Thị Thúy

7