TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA NGỮ VĂN
**************
LƯƠNG THỊ LĨNH
NGHỆ THUẬT TƯƠNG PHẢN TRONG
TỔ CHỨC NHÂN VẬT TIỂU THUYẾT
NHÀ THỜ ĐỨC BÀ PARIS CỦA VICTOR
HUYGO
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Văn học nước ngoài
Người hướng dẫn khoa học
Th.S TRỊNH MẠNH CHIẾN
HÀ NỘI - 2011
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
MC LC
M U ..................................................................................................... 1
1. Lớ do chn ti............................................................................. 1
2. Lch s vn ................................................................................ 2
3. Mc ớch nghiờn cu ...................................................................... 3
4. i tng nghiờn cu v phm vi nghiờn cu ................................ 4
5. úng gúp ca khúa lun ................................................................. 4
6. Phng phỏp nghiờn cu ................................................................ 5
7. Cu trỳc lun vn............................................................................ 5
NI DUNG.................................................................................................. 7
CHNG 1. NHNG VN L LUN CHUNG ................................. 7
1.1. Thut ng tiu thuyt .............................................................. 7
1.1.1. Khỏi nim tiu thuyt ............................................................ 7
1.1.2. Tiu thuyt lóng mn ................................................................ 7
1.1.3. Tiu thuyt Nh th c b Paris (Notre Dame de Paris) .... 9
1.2. Thut ng nhõn vt .................................................................. 15
1.2.1. Khỏi nim nhõn vt ............................................................... 15
1.2.2. Hỡnh tng nhõn vt ca ch ngha lóng mn ........................... 15
1.3. Thut ng ngh thut tng phn............................................. 18
CHNG 2. NGH THUT TNG PHN TRONG T CHC NHN
VT TIU THUYT NH TH C B PARIS ................................ 21
2.1 S tng phn trong bn thõn nhõn vt......................................... 21
2.1.1 S tng phn gia hỡnh thc v ni tõm .................................. 23
2.1.2 S tng phn gia thỏnh tõm vi dc vng cung lon............ 39
2.1.3 S tng phn gia a v v cỏch x th .................................. 45
2.2 S tng phn gia cỏc nhõn vt .................................................. 46
2.2.1 S tng phn v hỡnh thc ca Cadimodo vi Esmeranda
quỏi vt - ngi p ....................................................................... 46
2.2.2 S tng phn trong cỏch yờu ca Cadimodo - Phrolo
SV: Lương Thị Lĩnh
ii
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
Phebuyt ........................................................................................... 47
2.2.3 S tng phn gia cỏc nhõn vt khỏc....................................... 53
2.3 S tng phn ca con ngi vi nh mnh................................ 56
2.3.1 Mt s vn v nh mnh.................................................. 56
2.3.2 Vn nh mnh trong Nh th c b Paris ...................... 61
2.3.3 S tng phn ca nh mnh vi con ngi trong
Nh th c b Paris ...................................................................... 65
KT LUN.................................................................................................. 71
TI LIU THAM KHO ........................................................................... 74
SV: Lương Thị Lĩnh
iii
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
LI CM N
Trong quỏ trỡnh thc hin khúa lun, ngoi s c gng ca bn thõn, em
cũn nhn c s giỳp ca thy cụ v bn bố. Em xin by t lũng bit n
chõn thnh v sõu sc nht ti thy giỏo Trnh Mnh Chin ngi ó tn
tỡnh hng dn v giỳp em hon thnh khúa lun ny.
Em xin c chõn thnh cm n cỏc thy cụ trong trng i hc S
phm H Ni 2, c bit l cỏc thy cụ trong khoa Ng vn ó ging dy, ch
bo em trong sut thi gian qua.
Tụi xin cm n cỏc bn sinh viờn ó gúp ý v ng h tụi hon thnh khúa
lun ny.
Vi iu kin hn ch v thi gian cng nh kin thc ca bn thõn nờn
khúa lun khú trỏnh khi nhng thiu sút, em rt mong nhn c s gúp ý
ca cỏc thy cụ v cỏc bn.
Em xin chõn thnh cm n !
H Ni, ngy thỏng 5 nm 2011
Sinh viờn
Lng Th Lnh
SV: Lương Thị Lĩnh
iv
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
LI CAM OAN
Tụi xin cam oan cụng trỡnh nghiờn cu ny l ca riờng tụi, di s
hng dn ca ThS. Trnh Mnh Chin. Cỏc kt qu nghiờn cu trong khoỏ
lun l trung thc v khụng trựng vi kt qu nghiờn cu ca cỏc tỏc gi khỏc.
Nu sai tụi xin hon ton chu trỏch nhim.
H Ni, ngy thỏng 05 nm 2011
Sinh viờn
Lng Th Lnh
SV: Lương Thị Lĩnh
v
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
M U
1. Lớ do chn ti
Núi n ch ngha Lóng mn, ta khụng th khụng nhc n cõy i th
ta búng rp th k XIX - Victor Huygo. Ngi ta thng gi ụng l con
ngi i dng bi s v i ca t tng v s mờnh mụng trong tỡnh
cm m Huygo i vi nhõn dõn v nhõn loi, bi s nghip s bao hm
mi th loi vn hc v phi vn hc, bi s a dng ca nhng ti nng ca
ụng in du n trong mi lnh vc hn hai th k qua trong nn vn hc v
vn húa Phỏp. n cú nh nghiờn cu cho rng: Tt c nhng vn ln
ca nhõn loi u hm cha trong cỏc tỏc phm ca Huygo nh tt c c
lng vo tt c. i dng õy khụng ch l s rng ln, mờnh mụng,
k v m nú cũn l s bớ n cha th dũ ti. Sỏng tỏc ca Huygo gi m
nhng chõn tri vụ tn bỡnh din xó hi - lch s, cng nh bỡnh din cỏi
bờn kia: Phớa m con ngi linh giỏc rựng mỡnh, ghờ s v kinh hói trc
nhng thc ti v iu bớ n ca v tr (Jean Massin, li ta ton tp
Victor Huygo). Georges Pirouộ nhn xột: V. Huygo khụng bng lũng vi
vic s dng tiu thuyt soi sỏng mt thi im lch s m cũn vt
lờn bờn trờn nú... ni kt vi lónh vc truyn thuyt ca kinh nghim nhõn
sinh(...) to nờn mt huyn thoi siờu hỡnh v o c, tớnh cht ca mt
nim tin(...). Tiu thuyt ca ụng m ra mt cuc du hnh vo cỏi vụ tn ln,
vi kớch thc khng l ca kớnh vin vng...
Khi tỡm hiu v tiu thuyt ca Victor Huygo núi riờng, nhng tỏc
phm ca ụng núi chung, cỏc nh nghiờn cu v ụng o bn c thng chỳ
ý nhiu n mt ni dung m xem nh mt hỡnh thc. Lớ lun vn hc ó ch
ra rng: Tỏc phm vn chng l mt chnh th thng nht gia ni dung v
hỡnh thc. i thi ho c Johamn Wolfgang Goeth cng núi: Cht liu
SV: Lương Thị Lĩnh
1
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
ngh thut ai cng thy... cũn hỡnh thc vn l iu bớ n vi phn ụng.
Chớnh vỡ sc hp dn ca iu bớ n, c bit l sc hp dn ca tỏc phm
do a con thiờn ti ca thi i sỏng to, nờn tụi mun tỡm hiu ngh
thut m V. Huygo s dng. Vỡ khụng cú iu kin tỡm hiu ht nhng
yu t ngh thut trong sỏng tỏc ca ụng, cho nờn khúa lun ny tụi ch i
sõu vo tỡm hiu bin phỏp Ngh thut tng phn trong t chc nhõn vt
tiu thuyt Nh th c b Paris.
Mc dự kin thc v ti liu tham kho cũn hn ch, nhng vi nim
yờu thớch vn chng, cựng vi s yờu mn con ngi Victor Huygo, tụi
mnh dn chn ti ny vi mong mun tỡm hiu thu ỏo, cn k hn v
ngh thut tng phn trong t chc nhõn vt tiu thuyt núi chung, v trong
tỏc phm Nh th c b Paris núi riờng. Trờn c s ú s giỳp cho vic
ging dy vn hc nc ngoi THPT ca tụi sau ny c tt hn, t hiu
qu cao hn.
2. Lch s vn .
Vi nhng thnh tu chúi li trờn vn n th gii. Victor Huygo cng
nh cỏc tỏc phm ca ụng ó tn nhiu tõm trớ ca cỏc nh phờ bỡnh nghiờn
cu trong v ngoi nc.
Vit Nam, s ph bin v mc ni ting ca Victor Huygo l khỏ
mnh m. Do ú cỏc cụng trỡnh nghiờn cu v tỏc gi, tỏc phm ca ụng xut
hin khỏ nhiu. in hỡnh nh :
Phựng Vn Tu vi Victor Huygo - NXBGD 1978
ng Anh o vi Cuc i v tỏc phm Victor Huygo NXBGD
c Hiu, Tm vúc Nh th c b Paris, NXB tỏc phm - Hi
nh vn Vit Nam 1985
V Tin Qunh, Phờ bỡnh bỡnh lun vn hc Balzac v Huygo, NXB
Tng hp Khỏnh Hũa 1991
SV: Lương Thị Lĩnh
2
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
ng Th Hnh vi Vn hc Lóng mn v vn hc hin thc phờ phỏn
th k XIX - NXB H THCN 1985
Minh Chớnh vi Vn hc phng Tõy gin yu - NXB HQG
TPHCM 2002
Lu c Trung vi Vn hc th gii tp 2 - NXBHSP
Nhỡn chung cỏc cụng trỡnh ny ó gii thiu khỏ y v cuc i, s
nghip sỏng tỏc ca ụng. Tuy nhiờn t trc n nay, vic i vo tỡm hiu
ngh thut tng phn trong t chc nhõn vt ca tiu thuyt Nh th c b
Paris thỡ hu nh cha cú mt cụng trỡnh c th, chuyờn bit.
Nghiờn cu v ngh thut tng phn trong t chc nhõn vt ca tiu
thuyt Nh th c b Paris l mt ti khỏ lớ thỳ, mi m v cng khụng
n gin. Vỡ vy, vi vn kin thc ớt i ca mt sinh viờn nm t chc chn
s gp rt nhiu khú khn trong quỏ trỡnh thc hin. hon thnh lun vn
ny tụi da vo ti liu ca mt s tỏc gi c lit kờ phn ti liu tham
kho.
3. Mc ớch nghiờn cu
Nh chỳng ta ó bit, mt tỏc phm vn hc cú giỏ tr s bao gm c
giỏ tr v mt ni dung v giỏ tr v mt hỡnh thc. Vỡ vy, bt c ni dung
no cng cha ng hỡnh thc v bt c hỡnh thc no cng cha ng ni
dung. Do ú, cụng vic tỡm ra cỏi hỡnh thc mang quan nim - tc l cỏi
phng thc t duy ngh thut ca vn ngh s ó ngng kt thnh cỏi hỡnh
thc ngh thut ca tỏc phm ngh thut l cụng vic ht sc phc tp, ũi hi
s tỡm tũi, phỏt hin. Nht l vi thiờn ti vn hc V. Huygo thỡ vic nghiờn
cu phng thc ngh thut nh vn chuyn ti quan nim l iu khụng
d dng chỳt no. Nhng vi tinh thn ham hc hi, qua lun vn ny tụi
mong mun tỡm hiu mt cỏch sõu sc, thu ỏo bin phỏp ngh thut tiờu
biu m ụng s dng trong t chc nhõn vt tiu thuyt Nh th c b
SV: Lương Thị Lĩnh
3
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
Paris, ú l ngh thut tng phn, cú th lý gii vỡ sao cỏc nhõn vt trong
tỏc phm ny li cú sc mnh bt dit, tr nờn bt t trong lũng c gi bao
th h. T vic nghiờn cu ti ny, tụi hy vng nú s l chic chỡa khúa
giỳp bn c m ra cỏnh ca bc vo tỡm hiu mt phn th gii ngh thut
ca tiu thuyt Nh th c b Paris. V cng qua ú, ta cú th nm bt c
nhng t tng, nhng quan nim c ỏo tỏc gi ó gi gm vo trong ú,
m con ngi hụm nay cn phi trõn trng, hc hi v k tha.
4. i tng nghiờn cu v phm vi nghiờn cu
i tng nghiờn cu chớnh ca lun vn l: Ngh thut tng phn
trong t chc nhõn vt tiu thuyt Nh th c b Paris ca V.Huygo.
Do iu kin cú hn cho nờn tụi ch kho sỏt trong tiu thuyt Nh th
c b Paris cn c vo bn dch ting Vit ca Nh Ca - nh xut bn vn
hc H Ni nm 2008.
5. úng gúp ca khúa lun
Khi tip nhn tỏc phm vn hc, chỳng ta khụng ch tip cn b mt
cõu ch thụng qua cõu ch ta phi thy c nhng tng ý ngha sõu xa m
tỏc gi gi gm vo nú. phỏt hin ra c iu ú, ngi c phi cú cỏi
nhỡn trc din v chiu sõu suy ngh. c bit, vic ỏnh giỏ v tip cn vn
hc nc ngoi l vụ cựng khú khn, bi s cỏch ngn ca hng ro ngụn ng
v nhng khỏc bit v vn húa. Chỳng ta ch c tip xỳc vi nú thụng qua
bn dch ch khụng nguyờn tỏc. Do ú, vic tỡm hiu c im ngh thut
khỏm phỏ c ni dung l iu ht sc cn thit. Victor Huygo, con
ngi ca thnh ph Paris hoa l, tuy cỏch chỳng ta na vũng trỏi t nhng
t tng ca ụng li rt gn gi, phự hp vi truyn thng ca dõn tc ta. Vi
cuc sng xụ b, bn rn, thi gian c tớnh bng vng nh ngy hụm nay
thỡ my ai trong chỳng ta b ra mt ớt thỡ gi c li Nh th c B
Paris, lng lũng mỡnh li trc nhng cõu, ch v chiờm nghim nú. Nu lm
SV: Lương Thị Lĩnh
4
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
c iu ú, tụi tin chc rng bn phi tht lờn rng: ễi! V. Huygo, tht l
kỡ diu. Sng gia xó hi t bn thi nỏt, ang trờn ng suy thoỏi lỳc by
gi, V. Huygo cú c tinh thn nhõn bn quỏ tuyt vi. ễng l con ngi
ca ch ngha nhõn o cao c, ca tỡnh thng yờu nhõn loi bao la. ễng
khụng lỳc no khụng ngh n, khụng bờnh vc, khụng u tranh cho quyn
sng, quyn t do, quyn hnh phỳc ca con ngi cn lao vi mong mun
xõy dng mt xó hi tt p bng gii phỏp tỡnh thng. Tụi hy vng rng
khúa lun s gúp mt phn nh vo vic tip cn tỏc phm vn hc nc
ngoi, nú s l ti liu tham kho hu ớch cho cỏc bn ng mụn trong quỏ
trỡnh nghiờn cu v ging dy sau ny. V tụi tin rng, nhng t tng, ý
nim tt p m V. Huygo hoi vng s mói l hnh trang cho mi ngi
chỳng ta vng bc vo i vi s tin yờu, tin tng cuc sng ny hóy cũn
ti p bit bao! Cú c s ng cm, s thng yờu v tin cy ln nhau
thỡ con ngi s sng v lm vic vi tinh thn thỏi hng say hn, gúp
phn lm cho xó hi ngy cng phn vinh hn.
6. Phng phỏp nghiờn cu
nghiờn cu khúa lun t hiu qu tt nht, tụi phi hp s dng
nhiu phng phỏp: tng hp, lit kờ, phõn tớch, so sỏnh... tt c ch vi mt
nguyn vng l lm sao nghiờn cu khúa lun t kt qu tt nht.
7. Cu trỳc lun vn.
Ngoi phn m u v phn kt lun, khúa lun gm hai chng:
Chng 1. Nhng vn lớ lun chung.
Chng 2. Ngh thut tng phn trong t chc nhõn vt tiu thuyt
Nh th c b Paris.
SV: Lương Thị Lĩnh
5
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
NI DUNG
CHNG 1. NHNG VN L LUN CHUNG
1.1.
Thut ng tiu thuyt
1.1.1. Khỏi nim tiu thuyt
Tiu thuyt l mt th loi vn xuụi cú h cu, thụng qua nhõn vt,
hon cnh, s vic phn ỏnh bc tranh xó hi rng ln v nhng vn
ca cuc sng con ngi, biu hin tớnh cht tng thut, tớnh cht k chuyn
bng ngụn ng vn xuụi theo nhng ch xỏc nh[1,326].
Trong mt cỏch hiu khỏc, nhn nh ca Belinski: "tiu thuyt l s thi
ca i t" ch ra khỏi quỏt nht v mt dng thc t s, trong ú s trn
thut tp trung vo s phn ca mt cỏ nhõn trong quỏ trỡnh hỡnh thnh v
phỏt trin ca nú. S trn thut õy c khai trin trong khoụng gian v
thi gian ngh thut n mc truyn t c cu ca nhõn cỏch.
Trong vn hc phng ụng, danh t tiu thuyt xut hin khỏ sm
nhm phõn bit vi hai th loi c bn khỏc l i thuyt v trung thuyt. i
thuyt l kinh sỏch ca cỏc thỏnh nhõn vit nh Kinh th, Kinh dch ca
Khng T, ú l loi sỏch mang nng tớnh trit hc, gn nh chõn lý, kiu
khuụn vng thc ngc v rt khú c. Trung thuyt do cỏc hin s, s gia
thc hin nh S kớ ca T Mó Thiờn. Cũn tiu thuyt, vn ch nhng chuyn
vn vt, i thng. Nhng chuyn y cựng vi c tớch,ng ngụn l nhng
mm mng ca tiu thuyt phng ụng. Theo quan nim trc õy, c bit
l quan nim ca Trung quc v Nht Bn, tiu thuyt bao gm cú hai loi
chớnh l tiu thuyt on thiờn hay truyn ngn, thm chớ l vi hỡnh tiu
thuyt (truyn cc ngn, truyn siờu ngn) hay truyn trong lũng bn tay
SV: Lương Thị Lĩnh
6
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
v tiu thuyt trng thiờn (truyn di). Tuy nhiờn, hin nay Vit Nam,
khi núi n tiu thuyt, c gi thng hiu ú l tỏc phm truyn di.
mt s ngụn ng phng Tõy, t tiu thuyt cú ngun gc t ting
Latinh, mang ngha chuyn mi (novel).
Song song vi tin trỡnh ny, vn hc hin i th gii cng cho thy
nhng nguyờn lý ca tiu thuyt chi phi hu ht cỏc tỏc phm t s khỏc nờn
s phõn bit bn cht th loi cỏc truyn c th tr nờn ngy cng khú khn.
1.1.2. Tiu thuyt lóng mn
Tiu thuyt lóng mn cng tuõn th nhng c thự ca tiu thuyt núi
chung, nhng do vn chng lóng mn cú khuynh hng nghiờng v din t
th gii ca khỏt vng ch quan, nờn v thi phỏp, ch ngha lóng mn cng cú
nhng nột c thự riờng: ú l cht tr tỡnh tha thit, l th gii ni tõm c
khai thỏc mt cỏch tinh vi, l th gii thiờn nhiờn th mng, l tỡnh yờu la
ụi muụn mu, muụn v. Vn xuụi lóng mn do ú giu cht th, y hp
dn, lm say m lũng ngi. Vn xuụi lóng mn kt hp trong mỡnh nú
nhiu hỡnh thc th hin a dng khỏc nhau: k v t, trit lớ v bỡnh lun, c
thoi v c thoi ni tõm. c bit, hỡnh thc c thoi ni tõm c s
dng rng rói v t hiu qu cao trong kh nng din t th gii ni tõm. Nú
cú kh nng i sõu kớch thớch nhng rung ng thm m sõu xa trong lũng
ngi c.
Vi tiu thuyt lóng mn, yu t truyn ó khụng cũn gi vai trũ trung
tõm nh tiu thuyt c in truyn thng, thay vo ú l yu t xõy dng nhõn
vt, nht l xõy dng tõm lý nhõn vt. Tuy nhiờn, tiu thuyt lóng mn cha
quan tõm n nhng chi tit chõn tht ca i sng, nhng cnh ng i
thng. Cỏc tiu thuyt lóng mn cú khuynh hng xõy dng nhng nhõn vt
trong nhng cnh ng phi thng, siờu phm, trờn ú, nhõn vt bc l
nhng tớnh cỏch phi thng, trỏc tuyt. xõy dng nhõn vt nh th, cỏc
SV: Lương Thị Lĩnh
7
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
tiu thuyt gia thng s dng cỏc bin phỏp tng phn, cng iu, lý
tng húa Trong ú, ngh thut tng phn nh mt bin phỏp ngh thut
chớnh yu, h thng v nht quỏn trờn nhiu phng din ca tỏc phm.
Tng phn gia tớnh cỏch v hon cnh, tng phn gia cỏc nhõn vt vi
nhau, tng phn ngay trong mt nhõn vt Vớ d nh trong Nh th c
B Paris ú l s tng phn gia cỏi phn bờn ngoi tt nguyn, xu xớ vi
trỏi tim cao thng ca gó kộo chuụng nh th c b Paris Cadimụụ, hay
tng phn gia ỏnh sỏng chiu ri t trỏi tim Jean vi cỏi cng ngm Paris
en ngũm y búng ti khng khip trong Nhng ngi khn kh. Cỏi
tng phn c gn lin vi th phỏp cng iu, phúng i, ca cỏc yu t
phi thng trong tớnh cỏch v hon cnh y nhõn vt ti mc siờu phm,
trỏc tuyt trong ch ngha lóng mn tr thnh mt h thng thi phỏp c ch
ngha lóng mn xem nh nguyờn tc trong sỏng to ngh thut.
Ch ngha lóng mn quan nim: Cỏi bỡnh thng l cỏi cht ca ngh
thut.
1.1.3. Tiu thuyt Nh th c b Paris (Notre Dame de Paris)
L mt nh th lóng mn, Huygo cũn nhiu sỏng to c ỏo lnh
vc vn xuụi, c bit l tiu thuyt, thnh cụng chng kộm gỡ th ca. Hn th
na, b phn ny cũn l mt s b sung th hin nhng d nh sỏng to tỏo
bo, mi m v thm kớn nht m Huygo cha th kớ thỏc vo thi ca. Bi th
ngy nay ngi ta coi b phn tiu thuyt ny l mt ta soi sỏng ton b
sỏng tỏc ca Huygo .
T sau 1843, khi th nghim vi cỏc v kch, Huygo ó nhn ra
rng sõn khu khụng th l mnh t t do ng thi cho c cỏi thc v cỏi
mng, quỏ kh v hin ti, cỏi lch s v cỏi riờng t Huygo ó chuyn
hng sang tiu thuyt, ni tin rng cú th thc hin c ti a iu khụng
th cú. Thiờn ti ca Huygo chớnh l ch, trờn lnh vc t tng v ngh
SV: Lương Thị Lĩnh
8
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
thut, ụng va l hin thõn ca thi i, va phn ng li thi i. Tiu thuyt
ca Huygo cha cht nhiu yu t quen thuc ca tiu thuyt trc v sau giai
on lóng mn. Vi t cỏch l mt cỏ tớnh sỏng to, ụng ó gi khong cỏch
vi nhng mu mó c k ca th hiu, nhng li mũn sỏo trong th hiu c
gi. Nhng nột y ó n sõu trong tiu thuyt th k XIX phng Tõy ng
thi cng khỏ ph bin phng ụng. Bi th, vt lờn trờn c th ca tiu
thuyt ca Huygo c bit l Nh th c b Paris (Notre Dame de Paris)
v Nhng ngi khn kh (Les Miserables) c bn c ngy nay trờn
ton th gii yờu thớch m ớt cú tỏc phm no sỏnh kp.
Cng nh b De Stan, Huygo ó vit trong mt tiu lun v nh
vn nc Anh Walter Scott: Tiu thuyt l mt th loi u vit. Do s tinh
t ca tõm hn, do tớnh sõu xa phc tp ca t tng v trit lớ, do mi dy vũ
v bn khon trc mt thc t hai mt ang bin ng, v nht l trc s
phn ca con ngi, Huygo va tn dng sc hp dn ca kch tớnh, nhng
cỏi ngu nhiờn bt ng v nhng tỡnh tit li kỡ dn ti nh im kt thỳc,
ng thi a bt ng v nhng tỡnh tit li kỡ dn ti nh im kt thỳc ,
ng thi a vo ú úng gúp ca mt thiờn ti lóng mn. ú l nhng nhõn
vt khụng hon ton rch rũi gia ba tuyn nn nhõn - k hung bo - v cu
tinh m hon ton ó mang tớnh phc tp, khụng nguyờn phin.
Nột th hai l chn mt kt thỳc gn vi tiu thuyt hin i theo
ỳng ngha ca nú, l mt kt thỳc khụng rch rũi, khụng cú hu nh truyn
thng.
Nột th ba, l mt cht th, cht suy t sõu thm nm trong nhng
hỡnh tng nhõn vt gn vi biu tng hn l in hỡnh, nm trong mt th
vn xuụi mc cỏnh v nm trong nhng chng bỡnh lun ngoi .
Vi nhng kớch thc khỏc nhau v ngn cỏch bi mt khong thi
gian khỏ di v y bin ng, hai cun Nh th c b Paris v Nhng
SV: Lương Thị Lĩnh
9
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
ngi khn kh l hai ct mc tiờu biu cho hai giai on trc v sau
nhng nm 1848 - 1852.
Trc khi lu y, tiu thuyt Huygo c bit ni ting vi kiu
tiu thuyt lch s, trc ht l cun Nh th c b Paris (1831). Túm tt
ct truyn nh sau :
Cõu chuyn c t trong khung cnh Paris thi Trung c.
Exmờrana l mt cụ gỏi dõn tc Bụhờmiờng xinh p, khụng cha khụng m,
lm ngh nhy mỳa rong v búi toỏn kim sng. i theo cụ lang thang
khp ni l mt con dờ nh thụng minh tờn Djaly. Clụ Phrụlụ l phú giỏo
ch Nh th c b say sa ngm nhỡn cụ giỏ Exmờrana biu din trờn
qung trng trc ca nh th v nuụi ham mun ti li. Hn ra lnh cho
Cadimụụ gó kộo chuụng nh th, vn xu xớ d dng cú sc kho kỡ l i
bt cụ v n lang thang . S vic bt thnh vỡ tỡnh c viờn i uý i cn v l
Phờbuýt De Japtope gii thoỏt kp thi cho cụ v n. Sau tai nn Exmờrana
em lũng yờu viờn i uý quớ tc Phờbuýt, cũn y n vi cụ nh mt tỡnh yờu
trng giú (). Cũn gó kộo chuụng nh th thỡ b kt ti, chu ng hỡnh pht
a lờn i bờu. Anh xin mi ngi ng xem mt ngm nc nhng ai cng
dng dng. Ch cú Exmờrana thng hi con ngi khn kh - dự gó ó
tng bt cúc ht nng cụ trốo lờn ch anh b hnh hỡnh cho anh ung nc.
T ú, anh Cadimụụ khụng cũn say mờ my cỏi gỏc chuụng ca mỡnh na,
nhiu lỳc thn th ng trờn lu cao hng con mt bun ru, õu ym theo
dừi cụ v n ngoi qung trng. Phú giỏo ch rp tõm theo dừi tr thự
Exmờrana. Dũ bit cụ cú hn hũ vi Phờbuýt mt quỏn ru, Phrụlụ n
ch hn õm trng thng Phờbuyt ri b trn. Exmờrana b bt, ri b kt
ti git ngi v lm trũ phự thu. Phrụlụ vo nh giam ngh cụ trn
theo hn nhng b c tuyt. Gia lỳc Exmờrana ang b lờn giỏ treo c gia
qung trng, chng gự Cadimụụ xụng lờn ot cụ trong tay ao ph, vỏc
SV: Lương Thị Lĩnh
10
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
chy vo nh th a vo phũng riờng cu mỡnh. Cadimụụ sn súc cụ bng
tm lũng yờu thng v tõm hn cao thng. Anh bo v cụ v n chng li
ỏm qun chỳng nghốo kh vỡ hiu lm kộo n bao võy nh th hũng gii
võy cho cụ v n. Anh li phi che ch cụ thoỏt khi bn tay ghờ tm ca tờn
phú giỏo ch. Vn b nng v n c tuyt, phú giỏo ch lin tỡm cỏch y cụ
vo tay mt m tu s n khn kh vn cm thự ngi Bụhờmiờng trc õy
ó n cp a con gỏi ca m cng trc tui Exmờrana bõy gi. May mn
thay, ngi m khn kh y ó kp nhn ra cụ v n chớnh l con mỡnh. Lớnh
trỏng theo s ch dn ca Phú giỏo ch kộo n bt cụ v n a i giỏ treo
c. Phrụlụ ng trờn gỏc chuụng nh th theo dừi cuc hnh hỡnh. Nhỡn thy
tờn i uý quớ tc Phờbuýt ng bờn mt phu nhõn nhỡn nng m ci,
Exmờrana cm thy au n tuyt vng. Cadimụụ theo sỏt phú giỏo ch,
khi thy y n n ci ma quỏi, anh n cn gin d iờn cung y y nho
xung qang trng, kt liu i tờn gian ỏc. T hụm ú, khụng ai thy
Cadimụụ õu na. Hai nm sau, ngi ta tỡm thy trong hm m b xng
ngi kộo chuụng nm ụm cht b xng ca nng v n Exmờrana .
Cun tiu thuyt ny khụng hn l mt tiu thuyt lch s nu xột
k, nhng cho ti nay mi ngi u tha nhn rng Walter Scott (nh vn
vit tiu thuyt lch s Anh) ó li mt nh hng ln i vi cỏc nh lóng
mn khi xng khuynh hng lch s cho tiu thuyt th k XIX, v bin
nú thnh mt n d, mt phng oỏn v cuc sng hin ti, trong khi nhng
ngi nh Huygo cha iu kin khỏch quan lớ gii nhng bớ n ca
hin ti. Bi th, dự Huygo ó rt tn cụng sc trong vic su tm nhng ti
liu lu tr v th k XV (ti liu v Nh th c b Paris thi ú) dự nhng
hiu bit v ngh thut, vn hoỏ quỏ kh ca ụng thc s uyờn bỏc thỡ cng
khụng ai ỏnh giỏ cao v s chớnh xỏc ca t liu lch s ca tiu thuyt. Hn
th na, nh nghiờn cu vn hc Lukacs cũn cho rng tớnh lch s b thiu ht
SV: Lương Thị Lĩnh
11
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
l do ch Huygo s dng lch s hoỏ trang nhng suy ngh ch quan v
ng thi.
Trc ht l nhng suy ngh v qun chỳng nh mt sc mnh
huyn bớ v nh lóng mn nhng nm 30 lin cm thy ngay gii hn ca h:
mự quỏng v ớt nhiu th ng trc mt lc lng cũn ti tm v mự quỏng
hn h, ú l Janarkh (nh mnh). Qun chỳng, ú l Cadimụụ d dng,
cõm lng, khụng th no din t c ý ngh ca mỡnh, ú l nhng ngi n
my l loột quố ct, l nhng lu manh, l cụ gỏi Bụhờmiờng lang thang
khụng tờn tui (Exmờrana cha phi l mt tờn tui), ú l nhõn loi cũn
giai on u tr, y bn nng, hung hón nhng bng chc cú th hộ ra v
p sỏng ngi di ln v xự xỡ xu xớ ca mỡnh khụng phi ch vỡ mun phc
hi li quang cnh ca quỏ kh m Nh th c b Paris b ỏm nh bi mụ
tớp ỏm ụng. H c bit xut hin cnh Ngy hi nhng ngi iờn vi
nhng trũ vui ca hi húa trang, cnh cụng chỳng chng kin Cadimụụ b
a lờn i chu cc hỡnh v cnh ỏm lu manh tn cụng nh th c b.
Trờn qung trng, vo thi im hi hố Cacnavan, vo nhng giõy phỳt o
ln trt t thụng thng y, anh H - gó lm trũ mi cú s chuyn vai c
bit: Cadimụụ tr thnh Giỏo hong v Exmờrana tr thnh nh Sỏng,
thnh Ngn la, thnh nng tiờn kỡ o. Vo nhng phỳt giõy chu cc hỡnh,
Cadimụụ v Exmờrana, dự vn ớt nhiu mự quỏng v u tr nh cụng chỳng,
cng ó bin i chớnh mỡnh v cú kh nng thc tnh c cụng chỳng na.
Git nc mt ln u tiờn chy trờn gũ mỏ nt n ca Cadimụụ v git
nc mt y tỡnh thng mỏt lnh ca Exmờrana ó khin cụng chỳng hột
lờn : Noel ! Noel ! i gio hỡnh dng cho anh gự v Exmờrana chng phi
ch l hỡnh nh ca thi trung c m cũn l mt biu tng v s hi sinh ca
qun chỳng trong mt cuc cỏch mng ch va mi xy ra m thụi. Nh th
c b Paris - cun sỏch bng ỏ, ch em sinh ụi ca nhng khỳc dõn ca - s
SV: Lương Thị Lĩnh
12
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
dn dn b thay th bng cun sỏch bng giy: Cỏi ny s git cht cỏi kia...
Bỏo chớ s git cht nh th Mi nn vn minh u bt t thn tr v kt
thỳc bng dõn ch. ú chớnh l kinh nghim xng mỏu ca nhng th k ó
qua v ca thi i Huygo. Qun chỳng vn cũn i n nhng kt thỳc bi ỏt,
nhng sc mnh ca h tim tng v bớ n cựng vi thi gian, h l kin trỳc
v th n ca tt c.
Nhng hỡnh tng õy gn vi nhng siờu mu (archộtype) ca
vn hc dõn gian hn l gn vi biu tng. Chỳng ta ngi Vit Nam thy
phng pht trong búng dỏng Cadimụụ, v kt thỳc cõu chuyn, hỡnh nh mi
tỡnh m cỏi cht cng khụng th chia r (khi ngi ta mun kộo g b xng
Cadimụụ ra khi b xng y ụm, thỡ nú vn ra thnh bi, va gn vi
chuyn tỡnh dõn gian Phỏp Tristan v Yseult va gn givi huyn thoi
Trng Chi v truyn Tru Cau). S an chộo nhng yu t bi - hi, cỏi p cỏi d dng cng l mt nột c ỏo. Cỏi kt thỳc ca thiờn tỡnh s va bi ỏt,
va hi hc, bờn cnh ỏm ci ca Phờbuýt i uý quớ tc l ỏm ci
ca Cadimụụ v Exmờrana, h ch cú th gp nhau di nm m. Mi nhõn
vt l mt s hi hc bi ỏt. Nhõn vt ho s Pie Gringoa l s tht bi ca
o mng trc nhu cu vt vónh ca i sng. Cadimụụ cng l mt loi
om úm yờu mt vỡ tinh tỳ, s thiu hi ho ca anh chng nhng khin
ngi n b m c nhng con ngi trn th chng th chp nhn c. Lóo
linh mc Phrụlụ l s bt ho gia kh hnh v thốm khỏt. Phờbuýt gó s quan
quớ tc l s i lp gia v p bờn ngoi v s xu xa, trng rng bờn trong.
Mi nhõn vt y li l biu tng v nhng gii hn m bn thõn
Huygo ó th nghim v cỏ nhõn mỡnh v con ngi núi chung, bi th,
nhng nhõn vt ca Huygo khụng phi hon ton cht cng, tru tng m ó
cú c s sng v phc tp trong ú. Nh ú m cho ti nay, dự tro lu
lóng mn ó qua, thi Trung c ca phng Tõy cng tr nờn xa xụi hn bao
SV: Lương Thị Lĩnh
13
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
gi ht i vi c gi nhiu nc, Nh th c b Paris vn l mt cun
truyn c dch v c nhiu nht trờn th gii vi tt c v ngõy th, ti
mỏt v tỡnh yờu con ngi trn ngp trong ú.
Tt c nhng tớnh cht trờn õy ca Nh th c b Paris cựng
vi nhiu cun tiu thuyt khỏc ca Huygo c bc l trn vn v c sc
nht trong kit tỏc Nhng ngi khn kh (Les Miserables).
1.2. Thut ng nhõn vt
1.2.1. Khỏi nim nhõn vt
Khỏi nim nhõn vt c cỏc nh nghiờn cu a ra nhiu nh ngha
khỏc nhau:
Lờ Bỏ Hỏn - Trn ỡnh S - Nguyn Khc Phi (2000), T in thut
ng vn hc, NXBHQG: Nhõn vt vn hc l con ngi c th c miờu
t trong tỏc phm vn hc
c Hiu - Nguyn Hu Chi - Phựng Vn Tu (1984), T in vn
hc tp 2, NXBKHXH: Nhõn vt vn hc l yu t c bn trong tỏc phm
vn hc, tiờu im bc l ch , t tng v n lt mỡnh nú li c
cỏc yu t cú tớnh cht hỡnh thc ca tỏc phm tp trung giỏ tr t tng,
ngh thut ca tỏc phm vn hc
H Minh c (2000), Lớ lun vn hc, NXBHN: Nhõn vt vn hc
khụng ch l con ngi cú tờn m cũn l nhng s vt, loi vt khỏc ớt nhiu
mang búng dỏng tớnh cỏch ca con ngi c dựng nh nhng phng thc
khỏc nhau biu hin con ngi.
Nhõn vt vn hc l hỡnh thc th hin nh hng giỏ tr i sng. c
tỏc phm, cn khỏm phỏ cỏc ni dung i sng v giỏ tr t tng th hin qua
nhõn vt.
1.2.2. Hỡnh tng nhõn vt ca ch ngha lóng mn
SV: Lương Thị Lĩnh
14
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
Nhõn vt lóng mn l nhng nhõn vt mi khụng phi l cỏ nhõn hi
hũa vi tp th nh con ngi trong thi i nh Sỏng. Nhõn vt lóng mn l
nhng nhõn vt ni lon chng i vi thc ti t sn tm thng. H l
nhng ngi thc hin cỏc suy tng lóng mn, cỏc phn khỏng lóng mn.
Cỏc thỏi lóng mn thng ging nhau: nng cht suy tng, thiờn v i
sng tỡnh cm, cụ n v u su, xa cỏch v ni lon, khụng tha hip c vi
thc ti cuc i, thng cú kt thỳc mang tớnh bi kch, dự h l nhõn vt lóng
mn hng ni hay lóng mn hng ngoi, tiờu cc hay tớch cc.
Vỡ hng ti biu hin hin thc xó hi lớ tng nờn hỡnh tng nhõn
vt ca ch ngha lóng mn cng l hỡnh tng nhõn vt lớ tng. Vớ d nh
Cadimụụ lng thin, cao thng di ngũi bỳt ca V.Huygo, Jean Valjean
vỡ lng tõm nhõn tớnh m bao ln khụng qun him nguy cu ngi, bao ln
sỏng to nờn kỡ tớch bin nguy thnh an, Tụn Ng Khụng di ngũi bỳt ca
Ngụ Tha n cú th lờn tri xung bin, nhỡn thu ma qu, i u vi thn,
truy ui yờu tinh, hụ ma gi giú, lm theo ý mỡnh, thng long vng
khụng bit phi lm nh th no tt c u l nhng hỡnh tng nhõn vt lớ
tng. Van Tieghem núi v hỡnh tng nhõn vt lớ tng ca ch ngha lóng
mn nh sau: Khụng nm bt tỡnh hung nhiu hn, em so sỏnh loi hỡnh
tng vn hc ny vi hỡnh tng vn hc xa kia v ng thi trờn v i
vn hc l khụng chớnh xỏc... Nhõn vt ca ch ngha lóng mn v nhng
iu nú núi l mt in phm nhng khụng nh núi l mt in hỡnh, nú
hng ti thc dy s tỏn thnh, hng thỳ ca c gi ch khụng phi l a
ra i tng cn mụ phng[16, 26].
Cuc sng lớ tng m ch ngha lóng mn hng n, truy tỡm
v nhõn vt lớ tng trong hin thc cuc sng ng thi l khụng tn ti, nú
u xut phỏt t tõm hn ch quan ca nh vn. Bielinxki ó núi: Trờn ý
ngha bn cht nht, hp nht, ch ngha lóng mn chớnh l th gii ni tõm
SV: Lương Thị Lĩnh
15
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
ch quan ca con ngi, l cuc sng bớ mt ca tõm hn anh ta. Trong trỏi
tim v tõm lớ con ngi tim n ngn ngun bớ mt ca ch ngha lóng mn
[28,153]. Marilyn Butler nh lch s vn hc ngi Anh núi: Ngh thut
nhỡn t trng phỏi lóng mn ch ngha l mt ngn ốn, hỡnh tng m nú
phỏt sỏng khụng phi cú ngun gc t th gii m cú ngun gc t nh th.
Ngh thut tr thnh ngh thut ca ch quan phi khỏch quan, xut phỏt t
cm ng trc giỏc ch khụng phi l t quy hoch lớ tớnh [3,153]. Ngi m
u cho th ca trng phỏi hin i Phỏp Baudelare núi: Ch ngha lóng
mn va khụng phi l ti tuyn chn va khụng phi l chõn thc chun
xỏc m l phng thc cm nhn, H tỡm kim bờn ngoi, nhng thc
cht ch cú trong mi cú th tỡm kim c [22,184]. Vỡ th, ging nh
Chu Quang Tim ch ra: Cỏi ni bt nht, c trng bn cht nht ca ch
ngha lóng mn l tớnh ch quan [27,727]. Ch ngha lóng mn mang sc
thỏi ch quan sõu sc, tp trung vo lớ tng ca ch th, chỳ trng truyn t
cm nhn ch quan, biu hin tõm hn ch quan, th hin tỡnh cm ch quan
ca cỏ nhõn. Nh vit lch s vn hc ngi Phỏp Ranson núi: Chõn lớ ph
bin v trt t lớ tớnh v trớ tu ca ti nng suy lớ, suy t sõu sc l hai th
m ch ngha lóng mn khụng quan tõm. Tõm lớ hc v khoa hc, ngh thut
suy xột, ngh thut suy lớ, phng phỏp chớnh xỏc, logic cht ch u khụng
phi l cỏi m ch ngha lóng mn quan tõm [23,240]. Belinski khi bn v
Cng o ca Schiller ó ch ra Cng o ging nh tng ca thụ
kch v ngn la dung nham phun ra t tõm hn y sinh lc ca thanh
niờn, trong cõu núi ny khụng phi l nhõn vt m l tỏc gi, trong ton b
tỏc phm khụng h cú s chõn thc ca cuc sng, nhng li cú s chõn thc
ca cm nhn, khụng cú hin thc, khụng cú kch nhng li cú th vụ tn,
tỡnh th l khụng cú tht, tỡnh tit l khụng t nhiờn, nhng tỡnh cm l chõn
thc, t tng l sõu sc, túm li, vn nm : chỳng ta tt yu khụng coi
SV: Lương Thị Lĩnh
16
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
Cng o ca Schiller l kch, l s biu hin cuc sng, m l th tr tỡnh
trng thiờn mang hỡnh thc kch, l th trng thiờn hng hc, sc sụi
[2,157]. Vỡ nhn mnh tớnh ch quan nờn ch ngha lóng mn khi miờu t i
sng ni tõm ca nhõn vt thng vt lờn trờn s phn ỏnh th gii khỏch
quan, s di do tỡnh cm tr thnh ht nhõn, ch th ca mt tỏc phm, s
kin, nhõn vt v hnh ng nhõn vt, ngụn ng v kt cu tỏc phm u cú
th t chc, sp xp vỡ s biu hin tỡnh cm, tỡnh iu cm thng, su
mun, kớch ng, vi vó thm chớ bao ph ton b cõu ch ca tỏc phm.
1.3. Thut ng ngh thut tng phn
Theo T in ting Vit (NXB Nng-Trung tõm t in
Vn hc H Ni - Nng, 1994), thỡ tng phn c nh ngha nh
sau: Tng phn cú ngha l cú tớnh cht trỏi ngc, i chi nhau rừ rt.
en v trng l nhng mu tng phn, th tng phn i chiu.
Trong cuc sng cng nh trong ngh thut, chỳng ta thng bt gp
nhng yu t tng phn nh: ngy - ờm, sỏng - ti, núng - lnh xột v
mt gúc no ú thỡ cỏc yu t ny cú th trit tiờu ln nhau, nhng trong
ngh thut thỡ nhng yu t i lp ny ụi khi li rt cn thit, gúp phn to
nờn s phong phỳ, a dng, thớch hp vi qui lut cu thnh t nhiờn cng
nh sỏng to ca ngh thut. Cỏi gi l tng phn c xõy dng da trờn s
cm nhn v trng thỏi cõn bng. Núi mt cỏch khỏc, cõn bng chớnh l h qu
tt yu ca tỏc dng tng phn. Ngi ta d nhn thy lng cc v nh
nguyờn l hai mt i cc. Nht nguyờn l mt t gc m ra cho nờn ng
nht v ho ng to thnh mt cp, cũn thng nht vi bt ho tr thnh hai
i cc.
Ngh thut tng phn l bin phỏp ngh thut quen thuc m ta
thng gp trong cỏc sỏng tỏc. Tng phn lm tng kch tớnh v lm ni
bt phm cht, nhn mnh cỏc c tớnh ca ngi, s vt
SV: Lương Thị Lĩnh
17
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
Chng hn: Trong ngh thut hi ha hỡnh thnh s tng phn biu th
s ún nhn, cha ng giao ho, õm dng khụng nm ngoi s tng phn.
Vớ nh:
Tng phn to ra s chờnh lch v lng: Lng : nhiu - ớt,
trng lng: nng - nh, cht lng: tt - xu
Tng phn to s chờnh lch v : Tc : nhanh - chm, trng
: di - ngn, quang : sỏng - ti, nhit : núng - lnh, sc :
m - nht.
t c hiu qu ca s tng phn cú nm cp tỏi hin c trt
t ca thiờn nhiờn trờn mt phng: V thc - v h, sỏng - ti, li - lừm, gn xa, hin - n, tnh - ng
Trong thc hnh thng xut hin: Gia trn tru v thụ giỏp (thuc
v th trng), gia cng v mm (thuc v tớnh), gia khụ v t (thuc
v cm giỏc), gia cong v thng (thuc v dỏng v), gia rng v hp
(v khong cỏch), gia sc v nhoố ( thuc v thc h).
Tng phn ca õm dng chớnh l tng phn ca thc v h. Xột ra
mt ngi ho s núi ti tng phn ch l iu chnh õm dng theo lớ lun
mang tớnh trit hc. m l mm i xung v h o. Ngc li, Dng l phỏt
trin cng rn nh hỡnh v i lờn. Trong hi ho: dng l c th v nh
hỡnh, õm l ch mt cỏi khụng c th ( khụng gian khong trng khong lừm)
s th hin ca õm dng thiờn hỡnh vn trng. Vớ d : Trờn c th con ngi
nhng gỡ nhỡn tthy c gi l dng, nhng cỏi khụng thõý c gi l õm.
Trong tng phn ny ch cú mt cp duy nht l thc v h, mi th cũn li
c th hin trờn b mt tranh ch l biu hin.
Trong qui lut to hỡnh ca mt phng nhng nh lut ca th giỏc
gi vai trũ quyt nh. nh lut ca s tng phn l nh lut uc cỏc ho
s hay kin trỳc s hay s dng nht.
SV: Lương Thị Lĩnh
18
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
S tng phn cú th phõn bit qua s i lp ca bn thõn v
hỡnh dng ca mu sc. Mt khỏc s tng phn cũn c bc l mi quan
h hỡnh th vi mụi trng xung quanh: Gia hỡnh vi hỡnh, hỡnh vi khụng
gian, tng phn gia mu núng v lnh.
nh lut ca s tng phn ng thi cng l nh lut ca s
tng quan. Nú giỳp ta phõn bit c cỏc vt th trong khụng gian, c qui
theo nhúm, theo mt phng hay theo khi. M mt phng v khi hũan ton
c b cc v sp xp theo trt t ca cỏc nh lut th giỏc.Cỏc ho s cn
phi khai thỏc v lm ch c nú. Mt ha s khi v mt bc tranh h mun
lm ni bt lờn mt phn no ú thỡ ngi ha s s dựng gam mu sỏng tụ
nột v tt nhiờn phn cũn li s dựng gam mu ti lm nn. Hai mu y l
hai mu i lp nhau.
Nh vy, hiu mt cỏch n gin nht tng phn l s i lp gia cỏi
bờn trong v cỏi bờn ngoi, cỏi p v cỏi xu, cỏi khng khip d hỡnh vi cỏi
cao c Trong sỏng to ngh thut, s tng phn l rt cn thit, nú gúp
phn to nờn s phong phỳ a dng thớch hp vi quy lut cu thnh t nhiờn
cng nh s sỏng to ngh thut.
Cũn khi núi n ngh thut tng phn trong t chc nhõn vt tiu
thuyt, tc l núi n bỳt phỏp xõy dng nhõn vt v mt hỡnh thc, qua hỡnh
thc lm ni bt ni dung m nh vn cn nhn mnh. Tng phn tuy l trỏi
ngc, l i lp nhng cựng nm trờn mt bỡnh din, cựng thng nht vi
nhau nhn mnh mt ý no ú, nhm khỏi quỏt bn cht ca cỏi m ngi
vit cú dng ý hng ti.
SV: Lương Thị Lĩnh
19
Lớp: K33C - Ngữ văn
Khóa luận tốt nghiệp
Trường ĐHSP Hà Nội 2
CHNG 2. NGH THUT TNG PHN TRONG T CHC
NHN VT TIU THUYT NH TH C B PARIS
2.1. S tng phn trong bn thõn nhõn vt
Nhc ti Huygo, trc ht ta nh ụng l mt nh th, th trong th v
th trong kch. Nhng riờng phn vn xuụi trong kch v nht l trong tiu
thuyt, cng tha lm nờn tờn tui v i cho bt c nh vn no khỏc
khụng phi nh th. Thi i ct ngha con ngi, con ngi ct ngha tỏc
phm. Trong vn, trong kch, trong th, ngh thut ca Victor Huygo ó ci
bin, m ng v phỏt trin cựng vi gn ht th k XIX m ụng chung sng,
ang i lờn nc Phỏp. Thot u, ụng da vo kinh nghim ca ngi
ng thi, v cui cựng ụng vt xa h. Tham gia ht sc nng nhit vo mi
nim say mờ, quan im, khỏt vng ca thi i, trong ú khụng thiu cỏc
khc khoi, lm lc, tỏc gi ó au bun, vui sng nh mt con ngi thc
s trn th. Bng tỏc phm ca mỡnh, trong ú cú cun Nh th c b
Paris bt h, ụng ó em ni vui bun ú thm sõu vo t tng v tỡnh cm
ca mi ngi, t ú cng hin v vang vo s nghip vn hc tin b ca
nhõn loi (Nh Ca) [4,17].
Nhõn vt ca tiu thuyt Huygo thng mang dỏng dp mt bỏn thn
hoc cỏc v thn trong mt phỳt t bin no ú. Chỳng c biu hin bng
phng thc anh hựng ca: Tc ú cỏi thin cú gng mt xu xớ v ngc
li cỏi d a bờn ngoi li mang mựi thi ra, cũn nhng k ln l bộ v
chin cụng thnh ra bi trn. Nhng tng phn thu hỳt nhau ú v nu
chỳng kt hp, thỡ chỳng ch cú th l mt lng th nghch lý (...). õy,
bỡnh din hu hỡnh kt hp vi bỡnh din siờu hỡnh, cỏi cú th thy c kt
hp vi cỏi khụng th bit c trong nhõn vt, cỏi di thp mi gi cỏi
bờn kia [7]. Cũn Pie Albouy cho rng Tõm lý hc ca Huygo cú tớnh cht
SV: Lương Thị Lĩnh
20
Lớp: K33C - Ngữ văn