Nghiên cứu mô hình thực nghiệm xử lý nước thải sinh hoạt bằng phương pháp lọc sinh học

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Nghiờn c u mụ hỡnh th c nghi m x lý n

c th i sinh ho t b ng ph

ng

phỏp l c sinh h c (TL; 5)
PH N 1. M

U

2.I. S l
tr

OBO
OK S
.CO
M

PH N 2. T NG QUAN

c tỡnh tr ng ụ nhi m v nh h

ng xung quanh v s c kh e con ng

2.II. Phn lo i n

ng c a n

c th i i v i mụi

i.

c th i v ngu n g c gy ụ nhi m

2.II.1 Phn lo i n

c th i

2.II.2 Ngu n g c gy ụ nhi m
2.II.2.1 N

c th i sinh ho t

2.II.2.2 N

c th i cụng nghi p

2.II.2.3 N

c th i t ho t ng s n xu t nụng nghi p

2.II.2.4 S ụ nhi m n
2.II.2.5 N

c t cỏc bi rỏc v cỏc ch t th i r n

c th i t b nh vi n

2.III. T ng quan v cỏc ph
h c
2.III.1 i u ki n c a n

ng phỏp x lý n

c th i b con

ng sinh

c th i cú th x lý sinh h c

2.III.2. Nguyờn lý c a quỏ trỡnh ụxy hoỏ sinh h c
2.III.3 Tỏc nhn sinh h c trong quỏ trỡnh x lý
2.III.4 Cỏc ph
c th i

2.III.4.1 Cỏc ph

ng phỏp sinh h c x lý n

KIL

n

ng phỏp sinh h c x lý n

2.III.4.2 Cỏc hỡnh th c x lý sinh h c n
CH

NG II.

IT

NG V PH

c th i v cỏc hỡnh th c x lý

c th i.

c th i .

NG PHP NGHIấN C U

II.1. M c ớch c a ti
II. 2.

it

II. 2.1. N

ng nghiờn c u
c th i

II. 2.2 Mụ hỡnh
II.I.2.1 Nguyờn lý ho t ng c a mụ hỡnh ( h th ng )



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

II.3. Ph

ng pháp nghiên c u.

II.3.1. Ph
CH

ng pháp xác đ nh s l

ng sinh v t.

NG III: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

III.1. Ch t l

ng n

c th i tr

c x lý.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

III.2. K t qu phơn tích các ch tiêu đ u ra c a mô hình
III. 2.1. Ch tiêu vi sinh v t.
K T LU N VÀ

NGH

TÀI LI U THAM KH O
PH L C

PH N 1. M

N
tr

c là tài s n chung c a nhân lo i, là m t trong b n nhân t t o nên môi

ng, có vai trò quan tr ng trong vi c đ m b o s s ng c a con ng

v t. Không có n
đ

U

c.
Con ng

i và sinh

c thì s s ng c a muôn lo i trên hành tinh không th t n t i

i khai thác t các ngu n t nhiên và s d ng cho nhi u m c

đích khác nhau nh ph c v

n u ng sinh ho t c a chính con ng

i, n

c dùng

cho các m c dích ho t đ ng nông nghi p, cho s n xu t công nghi p, cho các
ho t đ ng giao thông, cho r t nhi u hình th c d ch v ... N
nh ng m c đích trên l i đ

c th i l i vào chính ngu n n

c s d ng cho

c n i mà con ng

i

đư khai thác cho m c đích s d ng c a mình. T t c nh ng ho t đ ng đó do
thi u qu n lý hay hi u bi t đư d n đ n tình tr ng ô nhi m ngu n n

c và

nhi u

lúc, nhi u n i đư tr nên tr m tr ng.
N

c có vai trò quan tr ng đ i v i s s ng nh ng n

t n. Kho ng 97% kh i l
ph n nh là ngu n n
n

ng n

c trên b m t trái đ t là n

c ng t, con ng

c không ph i là vô
c m n ch có m t

i có th khai thác m t ph n nh l

ng

c ng t ph c v cho nhu c u c a mình .
Ngu n n

con ng

c ng t v n đư r t h n ch đ i v i nhu c u ngày càng t ng c a

i v y mà t i nhi u khu v c k c n

cm tl nn

c ng m đang b ô

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
nhi m nghiêm tr n: nh n

c th i không đ

c x lý t các nhà máy, xí nghi p,

t các lo i d ch v và t các khu v c đô th đư đ
nh n.

ư có r t nhi u ví d v s ô nhi m n

c th i vào các ngu n n

c

c t i m t s khu v c trên th gi i,

đ c bi t là t i các đô th và khu công nghi p l n.
nh h

c b c n ki t và tránh s ô nhi m gây

KIL
OBO
OKS
.CO

M

Vi t Nam b o v tài nguyên n

ng đ n s c kho c ng đ ng là v n đ đ

ư có nhi u chính sách đ

c áp d ng nh m b o v ngu n n

hành vi gây ô nhi m ngu n n
d ng nh m làm s ch l i n

c xư h i quan tâm r t nhi u.

c. Nhi u công ngh đư đ

c, ng n ch n các

c nghiên c u và áp

c th i sinh ho t hay s n xu t đê có th tái s d ng

l i cho nh ng múc đích khác nhau.

góp ph n nghiên c u các gi i pháp công ngh nh m làm s ch n
nhi m và trên c s đó có th tái s d ng n
b o v ch t l

ng n

c, b o v ngu n n

cô

c nh n, nh t là

c các thu v c g n khu v c dân c , chúng tôi l a ch n đ

tài nghiên c u mô hình th c nghi m có tên là: “Nghiên c u mô hình th c
nghi m x lý n

c th i sinh ho t b ng ph

ng pháp l c sinh h c”.

M c tiêu c a đ tài nghiên c u là:

- Tìm hi u m t s quá trình l c sinh h c

- Tìm hi u và nghiên c u s d ng m t mô hình x lý n
theo ph
d ng đ

c th i sinh ho t

ng pháp c a Nh t b n (Natural circulation system- NCS) có th áp
c trong đi u ki n Vi t Nam:

- Ngu n g c h th ng NCS.

- Nguyên lý, c u t o và ch c n ng c a các b ph n c b n trong h
th ng.

- K t qu th c nghi m.
-

xu t h

ng nghiên c u trong t

ng lai.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

PH N 2. T NG QUAN
2.I. S l

ng xung quanh vƠ s c kh e con ng
N

ng c a n

c th i đ i v i mơi

i.

KIL

OBO
OKS
.CO
M

tr

c tình tr ng ơ nhi m vƠ nh h

c là nhân t khơng th thi u c a m i ho t đ ng c a t t c các h sinh

thái bao g m c con ng
Ch t l

ng n

ì.

c là y u t quy t đ nh vi c s d ng n

c kém so v i u c u s d ng thì t c là n

c cho m c đích gì.

N u ch t l

ng n

Vì v y ng

i ta đư xây d ng các lo i tiêu chu n đ quy đ nh ch t l

cho các m c đích s d ng khác nhau, thí d n
cho sinh ho t, n
chung ng

c dùng cho n

c c p, n

c đư b ơ nhi m.

c dùng cho u ng, n

ng n

c

c dùng

c nơng nghi p, cơng nghi p .... Nói

i ta s d ng các thơng s v tính ch t v t lý, hốh c và sinh h c đ

bi u hi n tính ch t c a n
ch t l
ch t l

c, thí d :

ng v t lý: đ trong, đ đ c, đ màu

ng hố h c: pH, oxy hồ tan (DO), BOD (nhu c u oxy sinh

hố), COD (nhu c u oxy hố h c), kim lo i ...
ch t l
Khi n

ng khu n các lo i ...

c ch u tác đ ng c a các ch t b n t các ho t đ ng t nhiên hay

nhân t o, ch t l
đ nh, khi đó n
N

ng sinh h c: s l
ng n

c s x u đ so v i u c u hay so v i tiêu chu n quy

c tr thành b ơ nhi m.

c ơ nhi m là n
pH v

c có các ch tiêu l ch v i tiêu chu n, thí d :

t q gi i h n 6-8,5

BOD5 l n h n 6 mg/L
hàm l
l

ng d u v

t q ...

ng Coliorm v

t q ....

thì khi đó n

c khơng đ tiêu chu n đ làm n

c c p cho sinh ho t n a.

Trong nhi u th p k g n đây, do thi u hi u bi t và thi u các bi n pháp
qu n lý cho nên nhi u n i trên th gi i và

Vi t nam m t s ngu n n

c, bao



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
g mc n

c m t v n

c ng m b ụ nhi m b i nhi u ch t ụ nhi m khỏc

nhau t cỏc ngu n ụ nhi m khỏc nhau.
Chỳng ta bi t r ng 3/4 b m t trỏi t l n
ú ch cú m t ph n r t nh

c ng t bao g m c n

c m t (sụng, ngũi , h ,

c ng m ch a trong cỏc t ng c a a quy n.

Con ng

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ao...) v n

l n

c (kho ng 1,4 t km3) trong

i khai thỏc n

th ng kờ thỡ 73% l

ng n

c ph c v cho nhu c u c a mỡnh. Theo s li u

c ng t dựng cho s n xu t nụng nghi p, 21% dựng

cho s n xu t cụng nghi p v 6% dựng cho sinh ho t c a con ng

i. L

ng n

c

ng t v n ớt nh ng hi n nay ang ch u s ụ nhi m nghiờm tr ng do cỏc ho t
ng c a con ng
n

c.

i gõy ra d n n k t qu lm

Thay i giỏ tr pH c a n

ng n ch t l

ng

c ng t do ụ nhi m b i H2SO4 , HN03,

NaOH,, khi pH thay i cú ngh a ch t l
T ng hm l

nh h

ng n

c b thay i.

ng cỏc ion kim lo i n ng trong n

c t nhiờn, tr

c h t l:

Pb, Cu, Zn v PO42- , NO3- , NO2- . . .
T ng hm l
vo mụi tr

ng n

T ng hm l
con

ng cỏc mu i trong n

c cựng n

c b m t v n

c ng m do chỳng i

c th i, t khớ th i v t cỏc ch t th i r n.

ng cỏc h p ch t h u c , c bi t l cỏc ch t khú b hu b ng

ng sinh h c ( ch t ho t ng b m t d ng DBSA, cỏc ch t lo i POP hay

PAH . . . )

Gi m n ng oxy ho tan trong n

c lm gi m l

ng oxy trong n

c

c d n n ng n c n s truy n ỏnh sỏng vo n

c,

dựng cho cỏc ho t ng c a cỏc thu sinh
Gi m trong c a n

v do ú d n n lm gi m cỏc ph n ng quang h p i v i th c v t n
N
n

c th i b ụ nhi m khi th i vo mụi tr

c t nhiờn n n nh h

con ng

ng lm thay i c tớnh c a

ng t i i s ng c a cỏc loi sinh v t trong ú cú

i. Vi c b o v khụng t t ti nguyờn n

n m kho ng 2/3 dõn s th gi i khụng
d

c.

i 5 tu i b ch t do cỏc b nh t t vỡ n

c l nguyờn nhõn d n n hng

cc pn

c s ch v cú 4,6 tri u tr em

c sinh ho t khụng s ch.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
N

c th i sinh ho t cú ch a nhi u cỏc h p ch t h u c d hay khú phõn

hu v h vi sinh v t r t a d ng trong ú cú t t c cỏc vi sinh v t hi u khớ, y m
khớ, virỳt gõy b nh, vi sinh v t gõy b nh c bi t l cỏc b nh truy n nhi m , tiờu
hoỏ (t , l . . . ) . Theo t ch c Y t th gi i (WHO)
ngu n n

c b nhi m b n. Trờn th gi i, m i ngy cú 25.000 ng

cú 25 tri u tr em b ch t vỡ ph i dựng n
c n b nh ph bi n do ngu n n
b nh lan truy n qua
2.II. Phn lo i n

2.II.1 Phn lo i n
N
nh n n

c ang phỏt tri n

c s ch s d ng v 80% b nh t t cú liờn quan n

KIL
OBO
OKS
.CO
M

cú t i 60% dõn s thi u n

cỏc n

c b n. Nguyờn nhõn l do b nh t m t

c b nhi m b n. Th

ng hn c ng l m t c n

ng u ng.

c th i v ngu n g c gy ụ nhi m
c th i

c th i l n
c th i.

i, m i n m

c sau khi s d ng v

M t trong cỏc cỏch phõn lo i n

c th i vo cỏc ngu n ti p

c th i l cú th phõn lo i n

c th i theo

ngu n g c phỏt sinh ra chỳng, ú l c s trong vi c l a ch n cỏc bi n phỏp
qu n lý ho c cụng ngh x lý thớch h p. Theo cỏch phõn lo i ny, cú cỏc lo i
n

c th i sau :
N

c th i sinh ho t: L n

ho t ng th
t
N

c th i

c th i t cỏc khu dõn c , khu

ng m i, khu v c cụng s , tr

ng h c v cỏc c s

ng t khỏc.

c th i cụng nghi p va d ch v : L n

trỡnh cụng ngh hay d ch v cú s d ng n

c th i

c th i t cỏc quỏ

c v thnh ph n c a n

c

th i ph thu c vo cụng ngh hay d ch v .
N

c th i c a s n xu t nụng nghi p : Th

tr ng tr t hay n

c

ng l n

ct

cỏc khu v c nuụi v tr ng : Ch t h

i tiờu trong
c , phõn

hoỏ h c, thu c tr sõu .
N

c th i b nh vi n : S l

ng vi sinh v t l n v a d ng, nhi u vi

sinh v t gõy b nh c bi t l cỏc b nh truy n nhi m cỏc hoỏ ch t c
h i, nguy hi m v cú th cú phúng x .



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
N

c t cỏc ho t ng th

ng m i nh ch ch a nhi u ch t h u c v

N

c m a nhi m b n:

ụ nhi m c a n

tr

ng khụng khớ, b m t ku v c cú n

rỏc
c m a ph thu c vo mụi

KIL
OBO
OKS
.CO

M

c ch y trn.

2.II.2 Ngu n g c gy ụ nhi m
2.II.2.1 N
N

c th i sinh ho t
c th i sinh ho t

nh t. N

cỏc ụ th ụng dõn l n i cú ngu n n

c th i l n

c th i t cỏc h gia ỡnh v i cỏc b t ho i v nh c u ch a t tiờu

chu n v sinh, n
ngu n n

c th i ch a cỏc th c n th c ph m ụi thiu . . . lm ụ nhi m

c. Hi n nay, H N i l thnh ph cú m t dõn s cao, nh ng h

th ng c s h t ng cũn r t nghốo nn, a s i s ng c a nhõn dõn cũn nghốo,
ch

ch t ch i, cỏc cụng trỡnh ph khụng h p v sinh, n

h th ng c ng khụng
tr ng n

c th i vo

c m r ng v s a ch a nờn d n n vi c ụ nhi m tr m

c trong h th ng c ng n

tr ng ng p l t do m a l : n

c th i. V c bi t nghiờm tr ng khi g p tỡnh

c th i thnh ph ụ nhi m b i cỏc vi khu n, vi

trựng, vi rỳt gõy b nh cho con ng

i v t c ng rnh lan rụng ra kh p a bn

thnh ph gõy ra nhi u v n v v sinh mụi tr
2.II.2.2 N

c th i

ng v c nh quan.

c th i cụng nghi p

Trong n

c th i cụng nghi p ph thu c v lo i hỡnh cụng nghi p cú cỏc

ch t c h i nh kim lo i n ng, cỏc ch t h u c , vụ c cao. Hm l
COD cao lm gi m l

ng oxy ho tan trong n

ng BOD,

c v d n n lm nh h

ng

n h sinh thỏi c a thu v c. M t s nh mỏy xớ nghi p tuy cú h th ng x
lý n

c th i nh ng trang thi t b v cụng ngh c k ho c khụng cú ti n b o trỡ ,

do ú n

c th i sau x lý v n cũn cũn nhi u thụng s ch a t tiờu chu n cho

phộp. Cỏc ch t h p ch t h u c trong n

c th i cụng nghi p r t a d ng, thớ d

nh ch t t y r a t ng h p, glixerin v d u th c v t t cỏc xớ nghi p s n xu t b t
gi t, n
bia, r

c th i t cỏc nh mỏy ch bi n l

ng th c th c ph m nh nh mỏy

u ... bao g m nhi u h p ch t h u c cú ngu n g c ng th c v t, tuy cú

th phõn hu trong mụi tr

ng t nhiờn, nh ng r t d th i r a gõy ra ụ nhi m



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
mựi v mu, v cú c tr ng l tr s BOD r t cao. Cỏc nh mỏy xớ nghi p d t
nhu m th i ra mụi tr

ng ngoi x s i, xỳt v axit, cũn cú nhi u h p ch t mu,

ch t tr nhu m, ch t t y ... l nh ng h p ch t cú th khú phõn hu v r t c v i
mụi tr

ng thu sinh. N

c th i ngnh d t nhu m cú c tr ng l giỏ tr COD
c th i cú ch a nhi u ch t x s i

KIL
OBO
OKS

.CO
M

r t cao. Cụng nghi p gi y v b t gi y th i ra n

t tre g n a, cỏc h p ch t d ng lignin r t khú phõn hu , cỏc ch t h u c khỏc
c ng r t c cho mụi tr
2.II.2.3 N
N

ng,

c bi u hi n qua giỏ tr BOD , COD cao . . .

c th i t ho t ng s n xu t nụng nghi p
c t cỏnh ng, v

n hoa qu mang theo m t l

ng l n cỏc ch t b o

v th c v t. Cỏc lo i phõn bún húa h c hay phõn ng v t bún cho ng r ng
theo n

c m a ch y trn gõy ra ụ nhi m ngu n n

v phospho trong n

c, thớ d lm giu amoni

c th i nờn gõy tỡnh tr ng phỡ d

photpho cao, lm phỏt tri n m nh cỏc lo i t o trong n

ng (n ng nit v

c) cho ao, h .

c bi t

l thu c tr sõu, di t c ch a ch t h u c v kim lo i cú c tớnh cao i v i
ng

i v ng v t. Trong n

c th i t ho t ng nụng nghi p cũn cú n

c th i

t cỏc chu ng tr i ch n nuụi ch a nhi u phõn ng v t gõy ra ụ nhi m h u c . ụ
hi m mựi v mu cho ngu n n
tr ng do l

c nh n.

ng phõn bún, thu c tr sõu

Vi t nam s ụ nhi m ny l r t tr m
c s d ng v i l

ng l n t n ng

su t cõy tr ng cao.

2.II.2.4 S ụ nhi m n
Khi m a, n
ngu n n

c m a cu n trụi cỏc ch t th i r n nh t l

c m t ng th i cỏc ch t b n c ng b ng m xu ng n

nhi m nh h

ng n ch t l

do cỏc bi rỏc ch a
khụng

c t cỏc bi rỏc v cỏc ch t th i r n

ng n

c m t v n

v t. N

c ng m gõy ụ

c ng m. Hi n nay

c thi t k ỳng tiờu chu n nờn n

c thu gom v x lý, d n n vi c n

cỏc bi rỏc vo
Vi t nam

c rỏc t cỏc n i rỏc

c rỏc lm ụ nhi m ngu n n

c

c rỏc ch a r t nhi u cỏc ch t ụ nhi m h u c v vụ c cú c tớnh

cao cho ng
ngy m t ng

i v cỏc h sinh th i trong ngu n n
i th i 0,5 kg ch t th i r n t ú l

rỏc nú t n ng trờn

c nh n. Tớnh trung bỡnh 1

ng rỏc ch a

c a n bi

ng ph c ng gúp ph n ỏng k cho s ụ nhi m mụi



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
tr

ng. Cỏc rỏc th i c h i trong nh mỏy hay b nh vi n khụng

c phõn lo i

v x lý l nh ng ngu n ụ nhi m r t nguy hi m.
2.II.2.5 N
N

c th i t b nh vi n
c th i t b nh vi n l n

c qua x lý m th i ra c ng rnh chung s l ngu n ụ

KIL
OBO
OKS
.CO
M

v vi trựng n u khụng

c th i ch a r t nhi u hoỏ ch t, b nh ph m

nhi m r t nguy hi m c h i khụng ch cho ngu n n

c nh n m cũn cho ng

i

v ng th c v t. T i Vi t nam do nhi u nguyờn nhõn trong ú cú nguyờn nhõn
v kinh phớ h n h p nờn ớt b nh vi n l p t h th ng x lý n

c th i, cỏ bi t cú

tr m x lý nh ng l i b h n ch v kinh phớ duy trỡ ho t ng v s a ch a. Do
ú n

c th i b nh vi n hi n ang l ngu n ụ nhi m r t ỏng k .

2.III. T ng quan v cỏc ph
h c

V nguyờn t c thỡ Ph

ng phỏp x lý n

c th i b con

ng phỏp x lý sinh h c

ng sinh

c d a trờn c s s

d ng cỏc quỏ trỡnh ho t ng s ng c a vi sinh v t phõn hu cỏc ch t ụ nhi m
trong n

c th i. Quỏ trỡnh ho t ng s ng c a vi sinh trong t nhiờn chớnh l

quỏ trỡnh trao i ch t duy trỡ s s ng c a vi sinh trong t nhiờn. Trong s
trao i ch t ny vi sinh v t s d ng cỏc ch t h u c , m t s khoỏng ch t trong
n

c ho c trong m t s tr

lm ngu n dinh d

ng h p cựng v i ngu n ụxy trong khụng khớ th i

ng chuy n hoỏ thnh n ng l

ng sinh hoỏ ny l khớ th i CO2, n

ng v k t qu c a cỏc ph n

c v t o ra nh ng vi sinh v t m i, do ú

lm t ng sinh kh i c a qu n th vi sinh v t. Quỏ trỡnh ny v th c ch t l quỏ
trỡnh oxyhoỏ sinh h c.

ng th i, do l

ng ch t h u c b tiờu th cho quỏ trỡnh

trao i ch t nờn n ng ch t h u c s gi m i v k t qu l n

c th i s

c

lm s ch h n b i cỏc vi sinh v t.
2.III.1 i u ki n c a n

c th i cú th x lý sinh h c

cho quỏ trỡnh chuy n hoỏ vi sinh x y ra
t i

c trong mụi tr

ng x lý. Mu n v y thỡ n

ph i tho mn cỏc i u ki n sau:

c thỡ vi sinh v t ph i t n

c th i

c x lý sinh h c



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

-N

c th i khơng có ch t đ c v i vi sinh v t nh các kim lo i n ng, d n

xu t phenol và cyanua, các ch t thu c lo i thu c tr sâu và di t c , ho c n
th i khơng đ

c có hàm l

- Trong n

ng axit hay ki m cao q, khơng đ

c th i hàm l

c ch a d u m

ng các ch t h u c d phân hu so v i các ch t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

h u c chung ph i đ l n, đi u này th hi n qua t l giá tr hàm l
COD  0,5 .

c

ng BOD /

2.III.2. Ngun lý c a q trình ơxy hố sinh h c
C ch c a q trình

Q trình ơxy hố sinh hố các ch t h u c trong mơi tr

ng n

c

th i chính là q trình phân hu các ch t h u c c a các vi sinh v t.
Qúa trình này g m ba giai đo n, di n ra v i t c đ khác nhau nh ng có
quan h ch t ch v i nhau.

-Giai đo n khuy ch tán ch t h u c t n

c th i t i b m t các t bào vi

sinh v t. T c đ c a giai đo n này do quy lu t khuy ch tán và tr ng thái thu
đ ng c a mơi tr

ng quy t đ nh.

-Giai đo n chuy n các ch t h u c đó qua màng bán th m c a t bào do
s chênh l ch bên trong và bên ngồi c a t bào .

-Giai đo n chuy n hố sinh hố các ch t trong t bào vi sinh v t, đ t o ra
n ng l

ng, t ng h p t bào m i và có th t o ra các ch t m i.

2.III.3 Tác nhơn sinh h c trong q trình x lý

Vai trò ch y u trong q trình x lý sinh h c là vi sinh v t. H vi sinh v t
trong n

c nói chung và trong n

thu c vào b n ch t c a n
Th

ng trong n

protoza...

c và n

c th i nói riêng r t đa d ng và phong phú, ph
c th i c ng nh các đi u ki n v mơi tr

c th i có ch a nhi u lồi: vi khu n, ngun sinh đ ng v t,

Vi sinh v t tham gia vào các q trình x lý n
y ud

ng.

c th i đ

i hai d ng: bùn ho t tính ho c màng màng sinh h c.

c s d ng ch



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
+ Bùn ho t tính: Là huy n phù vi sinh v t trong n
màu nâu vàng có kích th

c th i d

i d ng bơng

c 3 – 5 micromét, bơng này khi t h p l i v i nhau

thì d l ng. Bùn ho t tính có c u t o g m các vi sinh v t, vi khu n, các ngun
sinh đ ng v t protoza... phát tri n thành sinh kh i nh y và ch c.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Ho t tính c a vi sinh v t là k t qu c a s v n chuy n ơxy vào bơng sinh
h c. Trong đi u ki n khu y tr n và làm thống
th

b v i bùn ho t tính thơng

ng bơng sinh h c có m t l p ph trên b m t đ

c g i là b m t hi u khí.

Tính ch t l ng và nén c a bùn ho t tính là hai ch tiêu chính đ đánh giá s
thành cơng c a ph

ng pháp x lý sinh h c b ng bùn ho t tính. Vi c t o bơng

liên quan ch t ch t i t c đ phát tri n c a vi sinh v t và ph thu c vào b n ch t
c a ch t ơ nhi m, n ng đ ơxy hồ tan và m c đ ch y r i.
+ Màng sinh h c ( Màng sinh v t ).

Màng sinh h c là m t h th ng vi sinh v t phát tri n trên b m t các v t
li u x p, t o thành màng dày 1-3mm. Màng sinh h c c ng bao g m các vi
khu n, n m ngun sinh đ ng v t ...

Màng sinh h c tuy m ng nh ng có c u t o g m hai l p :
- L p y m khí

sát mơi tr

- L p hi u khí

bên ngồi l p y m khí.

Qúa trình x y ra

ng l c.

màng sinh h c(màng l c sinh h c) th

ng đ

c xem

nh q trình hi u khí nh ng th c ch t là h th ng vi sinh v t hi u – y m khí.
Khi dòng n

c th i ch y trên l p màng sinh v t, các ch t h u c và oxy hồ tan

khuy ch tán qua màng và

đó di n ra các q trình trao đ i ch t. S n ph m c a

q trình trao đ i ch t (CO2)th i ra ngồi qua màng. Trong su t q trình, oxy
hồ tan ln đ
lên.
2.III.4 Các ph
n

c th i

2.III.4.1 Các ph
+Ph

c b xung t khơng khí. Theo th i gian, màng sinh h c d y d n
ng pháp sinh h c x lý n
ng pháp sinh h c x lý n

ng pháp hi u khí :

c th i vƠ các hình th c x lý

c th i.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
S d ng cỏc nhúm vi sinh v t hi u khớ ( m b o ho t ng s ng c a
chỳng c n cung c p ụxy liờn t c v duy trỡ nhi t trong kho ng20 0C - 400C)
Ph

ng trỡnh sinh hoỏ t ng quỏt cỏc ph n ng ụxy hoỏ sinh hoỏ

i u

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ki n hi u khớ
CxHyOzN+(x+y/3+z/3+3/4)O2 xCO2 +(y-3/2)H20+NH3 +E (1)
CxHyOzN +NH3 +O2 C5H7NO2 +CO2 + E (2)
trong ú : CxHyOzN l ch t h u c cú trong n

c th i

C5H7NO2 l cụng th c theo t l trung bỡnh cỏc nguyờn t

chớnh c a t bo vi sinh v t

E l n ng l

Ph

ng trỡnh (1) bi u di n s ụxy hoỏ cỏc ch t h u c ỏp ng nhu

c u n ng l

ng c a t bo.

Ph

ng rtỡnh (2) bi u di n quỏ trỡnh t ng h p t o ra t bo hay vi

khu n m i
L

ng

ng ụxy tiờu t n cho cỏc ph n ng ny chớnh l giỏ tr t ng BOD c a

n

c th i. Nh v y n u ti p t c quỏ trỡnh ụxy hoỏ khi khụng cũn ch t dinh

d

ng s di n ra quỏ trỡnh ụxy hoỏ ch t li u t bo
C5H7NO2 + 502

NH3 +O2
+ Ph
L ph

vsv

v sv

5CO2 + NH3 + 2H2O +E

HNO2 + O2

vsv

H NO3

ng phỏp y m khớ :

ng phỏp s d ng cỏc nhúm vi sinh v t hụ h p y m khớ, th c hi n

quỏ trỡnh phõn h y cỏc ch t h u c trong i u ki n khụng cú oxy. S n ph m



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

cu i cùng c a q trình oxy hố sinh hố này là t o ra các ch t h u c đ n gi n
có m ch cacbon ng n h n nh CH4, CH3COOH, CO2 . . .
V i nhi u cơng trình x lý n
th i b ng ph

c th i khác nhau ta th y r ng x lý n

c

ng pháp sinh h c có hi u qu x lý cao nh ng th i gian x lý kéo

KIL
OBO
OKS
.CO
M

dài. Tuy nhiên m t đ c tr ng r t quan tr ng đ i v i x lý sinh h c là q trình
này khơng gây ơ nhi m th c p, t c là khơng t o ra các s n ph m có th ti p t c
gây ơ nhi m n
sau đây:

c. Ngồi ra x lý sinh h c còn có m t s

u đi m quan tr ng

- X lý tri t đ v i hi u su t cao.

- Ít s d ng hố ch t, khơng gây đ c h i.

- Có hi u qu kinh t . Có th t n d ng s n ph m c a q trình x
lý (bùn sinh h c và khí sinh h c) đ làm phân bón, khí đ t...
2.III.4.2 Các hình th c x lý sinh h c n

c th i .

Trong đi u ki n t nhiên .
Cánh đ ng l c :
Là ph

ng pháp s d ng các h đ ng th c v t trên và trong lòng đ t đ

x lý các ch t h u c trog n

c th i khi chúng đ

m t kho ng đ t có cây c nào đó. Ph
l n. Tuy nhiên vi c x lý n

c phun d

i d ng t

i trên

ng pháp này đòi h i ph i có di n tích đ t

c th i b ng ph

x lý cao : 90% các ch t h u c có th đ

ng pháp này đ n gi n, hi u qu

c x lý, khơng còn vi sinh v t gây

b nh tr ng kí sinh trùng nh ánh sáng m t tr i .
Ph
th ng m

ng pháp này ph thu c r t nhi u vào đi u ki n t nhiên, đ ng th i h
ng d n h và b i s

c p cho mơi tr

ng n

c th i khi hun có th gây ra ơ nhi m th

ng khơng khí .

H sinh h c :

Trong h sinh h c di n ra các q trình sinh hố liên ti p. Tr

c tiên, các

ch t h u c b vi sinh v t phân hu . Các s n ph m t o thành t s phân hu s
đ

c rong t o trong h s d ng đ làm ngu n dinh d

ng. Ho t đ ng s ng c a



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
rong t o và các th c v t trong h l i là ngu n t o ra oxy t do hồ tan trong
n

c đ vi sinh v t s d ng đ phát tri n sinh kh i.
Có nhi u lo i x lý b ng ph

ng pháp h sinh h c nh sau:

H y m khí:
ng pháp s d ng các vi sinh v t y m khí phân hu các ch t b n

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Là ph

hồ tan và l ng trong l p bùn tr m tích c a h . Ch t l
v y cho hi u qu khơng cao: BOD v n

m c n ng đ

ng n

c sau x lý do



: 100 300 mg / l .

H hi u khí tu ti n :

Là lo i h ph bi n trong th c t x lý n
trình song song.

c th i. Trong h di n ra hai q

- Oxy hố sinh hố hi u khí các ch t b n hồ tan.
- Lên men metan ( y m khí ) c n l ng

đáy h .

H hi u khí ( h hi u khí làm thống t nhiên )
Khi đó oxy đ

c c p vào nh khuy ch tán qua m t thống ch y u nh

kh n ng quang h p c a rong t o.

H sinh h c có kh n ng x lý l

ng n

nhi m cao, chi phí v n hành th p và s d ng đ

c th i l n và có t i l

ng ơ

c ngu n vi sinh v t có s n

trong t nhiên. Tuy nhiên đòi h i ph i có di n tích m t b ng l n, th i gian l u
n

c kéo dài, có th gây ơ nhi m đ n mơi tr

h p ch c n ng làm s ch n
thu s n t

ng xung quanh. Do v y, nên k t

c th i v i các m c đích khác nhau nh ni tr ng

i tiêu cho nơng nghi p.

Trong đi u ki n nhân t o.

+ B thơng khí sinh h c Aeroten.
Là ph

ng pháp làm s ch sinh h c v i bùn ho t tính.

Ngun lý :

B Aeroten là m t b ph n ng sinh h c trong đó khí đ

c cung c p liên

t c b ng h th ng s c khí, và trong q trình này sinh kh i bùn đ
và làm thống đ ng th i cùng v i n

c th i.

c khu y tr n



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

N

c th i tr

c khi x lý ph i đ

c l ng s b đ tách các ch t b n và

ph i x lý s b đ lo i các ch t đ c h i đ i v i vi sinh v t. N
Aeroten đ

c ra kh i b

c qua b l ng đ t 2 đ tách bùn. M t ph n bùn tách ra đ
c sau l ng đ t s có th đ t tiêu chu n th i.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

tr l i b Aeroten. N

c hồn

Các d ng Aeroten

Tu thu c vào tính ch t c a n

c th i, h th ng Aeroten có nh ng lo i

hình v i đ c tr ng khác nhau.

@ Phân lo i theo ngun lý ho t đ ng.
-

Aeroten thơng th

Thích h p cho x lý n
-

ng

c th i ph i có BOD



400 mg / l

Aeroten tái sinh bùn .

Sau khi bùn ra đ
d ng cho lo i n

c vào b ph c h i bùn r i m i quay tr l i Aeroten, s

c th i có ch a ch t h u c t o keo khó tan, ch m chuy n hố.

@ Phân lo i theo ch đ thu đ ng l c :
Aeroten ki u đ y .

Aeroten khu y tr n .
Aeroten trung gian .

@ Phân lo i theo t i tr ng :
Aeroten t i tr ng th p .

Aeroten t i tr ng trung bình .
Aeroten cao t i .

+H th ng l c sinh h c .
a. Ngun lý :

Ph

ng pháp l c sinh h c là m t q trình l c n

c th i qua mơt h th ng

v t li u l c mà trên đó x y ra các ph n ng sinh hố (oxy hố sinh h c các ch t
h u c ). q trình l c đ

c th c hi n trong các b l c sinh h c: là m t h th ng



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
vi sinh v t sinh tr
tr

ng l c. N

ng và đ

c c đ nh t o thành l p màng bám trên b m t mơi

c th i ch y trên b m t đó và ti p xúc v i màng sinh v t, các

ch t h u c và oxy hồ tan khuy ch tán qua màng và
đ i ch t. T các q trình trao đ i ch t CO2 đ

đó di n ra q trình trao

c th i ra ngồi màng.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

B l c có th có d ng hình h p ho c hình tr ,trong đó có ch a v t li u
l c d ng x p t nhiên hay nhân t o và có kích th
N

c th i đ

c h t thay đ i l c 1,5 – 2cm.

c d n và phân ph i đ u trên b m t l p v t li u l c và đ

qua l p v t li u l c r i sau đó đ
ti p xúc v i n

c “l c”

c d n ra ngồi h th ng loc. Trong q trình

c th i, s hình thành d n d n trên b m t v t li u m t l p hay

màng vi sinh v t. Chính các vi sinh v t này th c hi n các q trình làm s ch các
ch t h u c (BOD và COD) thơng qua các q trình trao đ i ch t và phát tri n
sinh kh i trên b m t h t v t li u l c.

u đi m c a ph

ng pháp l c sinh h c .

n gi n c v k t c u thi t b c ng nh v n hành.
T i tr ng có th thay đ i trong gi i h n r ng .
Tiêu hao n ng l

Ph

ng th p .

ng pháp l c sinh hoc s ph thu c r t nhi u vào các y u t sau:
 B n ch t c a các h p ch t h u c trong n

c th i.

 Các đi u ki n làm thay đ i t c đ oxy hố sinh h c.

C

ng đ hơ h p c a vi sinh v t.

 Chi u dày l p màng sinh h c và thành ph n các vi sinh v t trong
màng.
C

ng đ c p khí, di n tích và chi u cao b l c .

 Các đi u ki n v t lý đ th c hi n q trình nh nhi t đ ,tính ch t

v t lý c a thi t b ,t i tr ng thu l c...
b. B l c sinh h c :

V t li u l c là các v t li u x p t nhiên hay nhân t o (thí d cu i, đá x p
...) có đ

ng kính dao đ ng trong kho ng 20  30 mm



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Chi u cao l p v t l c trong cỏc b l c kho ng 1,2 2 m
T i tr ng n

c th i c a b th p 0,5 1,5 m3 n

Hi u su t x lý n

c / 1 m3

c th i theo BOD > 90% .

c. Thỏp l c sinh h c :
c th i t

C p khớ c

i lờn m t b nh h th ng phõn ph i

KIL

OBO
OKS
.CO
M

N

ng b c b ng h th ng thụng giú t ỏy thỏp. L

kho ng 8 12 m3 / m3 n
70mm .

c th i .

V t li u l c th

ng l cỏc lo i cu i , ỏ . . . cú

Cú t i tr ng thu l c cao : 10 20 m3 n
c.

ng khớ c p
ng kớnh 40



c / m3 m t b l c .

a l c sinh h c :

V t li u l c g m nh ng t m nh a l n l p trờn m t tr c thnh t ng l p trờn
b m t a cú m t l p mng sinh v t dy t 1 4 mm. Khi a quay s m b o
cung c p oxy v ti p xỳc v i n

c th i. Quỏ trỡnh trao i ch t di n ra trờn b

m t a. Sinh kh i d th a sau trao i ch t s
T i tr ng thu l c:10m3 n
Tiờu hao n ng l

b l ng.

c th i/m3v t li u l c / ngy

ng th p (do thi t b c khớ n gi n).

Trờn th gi i hi n nay ph


c tỏch ra

ng phỏp lm s ch n

c s d ng r ng ri .D a trờn nguyờn lý c a ph

c th i b ng sinh h c

ng phỏp lm s ch b ng sinh

h c, v i tỏc nhõn oxy hoỏ sinh h c l cỏc vi sinh v t cú trong bựn ho t tớnh ho c

mng sinh v t ,cú r t nhi u lo i cụng trỡnh thi t b x lý

c a ra nh m nõng

cao hi u su t lm s ch, rỳt ng n th i gian lm s ch.
@ Phin l c sinh h c nhỳng chỡm.
Ph

ng

phỏp

ny

doV.D.Mtredlisvili,V.B.Trantribadze

v

K.V.Trkuaselidze.

Phin l c sinh h c nhỳng chỡm ho t ng theo nguyờn lý lm vi c c a a
sinh h c.Cỏc tỏc gi tỡm cỏch nõng cao hi u qu s d ng c a thi t b b ng
cỏch phun n

c th i lờn cỏc a, ng th i l p thờm cỏc tỳi giú b ng g m cú



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
thành m ng và ph ng, l p ngay phía d

i và rìa mép đ a

c hai đ a. S l

ng

túi gió có th là 4 ho c nhi u h n 4. Khi tr c quay, các đ a quay theo chi u kim
đ ng h đây n

cđ

c ti p xúc v i oxy và s oxy hố n

c th i di n ra. Thi t

b này đ m b o cung c p oxy cho q trình làm vi c và do đó đ y m nh t c đ
c th i.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

oxy hố n

@ Phin l c sinh h c ki u tang tr ng.
Ph

ng pháp này do A.Kondrattrev,I.Kraxnoborovko,A.Parianov.

Phin l c ki u tang tr ng c u t o g m m t tang tr ng đ

c l p nghiêng

góc 450-600 theo tr c ngang, đ t trong thùng. Tác nhân làm s ch là màng sinh
h c.

Màng sinh h c phát tri n các b m t bên trong và bên ngồi các khe h
c a ng, trên các ch t t i r ng x p,phía bên trong tang tr ng.Màng th c hi n
trao đ i ch t v i các ch t b n trong n

c th i,đ n đ dày nào đó màng sinh h c

r i xu ng làm t ng t c đ phát tri n cho ph n màng còn bám l i. Vì v y phin l c
tang tr ng đư nâng cao hi u qu làm s ch n

c th i do có s l ng đ ng các ch t

l l ng và màng sinh h c d th a.
CH

NG II.

IT

NG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

II.1. M c đích c a đ tài
Có nhi u ph

ng pháp x lý n

c th i sinh ho t là lo i n

nhi u ch t h u c d phân hu . M t trong nh ng ph

c có ch a

ng pháp đó là l c sinh

h c. L c sinh h c có th có nhi u d ng c i biên khác nhau. M t trong nh ng c i
biên đó là l c sinh h c theo ngun lý tu n hồn t nhiên c a các tác gi Nh t
B n.

M c đích c a đ tài này là ki m ch ng ph
ph

ng pháp l c sinh h c theo ph

xem kh n ng áp d ng t i Vi t nam.
II. 2.

it

II. 2.1. N

ng nghiên c u
c th i

ng pháp X lý n

c th i b ng

ng pháp tu n hồn t nhiên c a Nhât và



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
N

c th i

cl y

m

ng tr

c c ng Vi n hoỏ h c cụng nghi p ( C u

Di n T Liờm H N i ) v v c b n nú cú ngu n g c t khu dõn c t p th
Vi n hoỏ . N

c th i cú th cú m t ph n n

c th i mang c tr ng n

c th i

cụng nghi p do cỏc ho t ng s n xu t nh trong khu v c l n vo.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

II. 2.2 Mụ hỡnh
Nh núi
Tr

trờn ph

ng phỏp ny xu t phỏt trong nh ng n m g n õy t

ng Nụng nghi p thu c

Nh t

i h c Tụng h p Tokyo, Nh t. Mụ hỡnh ny

c g i l h th ng Shimato gawa.

ny r t thnh cụng x lý n

ú h ng d ng ph

ng phỏp

c sụng v h . Hi n nay, chỳng tụi ti n hnh

nghiờn c u mụ hỡnh ny trong phũng thớ nghi m v i v t li u h n h p: m t s


c mang t Nh t v cũn m t s thay b ng v t li u

Vi t Nam.

II.I.2.1 Nguyờn lý ho t ng c a mụ hỡnh ( h th ng )
Mụ hỡnh ny v b n ch t l mụ hỡnh l c sinh h c cỏc cỏc t ng l c t nh v
ho t ng x lý n

c th i d a vo kh n ng phõn hu cỏc h p ch t h u c c a

cỏc ch ng vi sinh v t hi u khớ v y m khớ trong n
h p hi u khớ v y m khớ ny s
b m t v trong mụi tr

c th i. H vi sinh v t h n

c d n d n t ng tr

ng s ng (v t li u)

ng v sinh kh i ngay trờn

c s d ng lm v t li u l c trong

cỏc b c a h th ng .

Vo

Ra

45

0 cm

cm

16 cm

H th ng b l c theo mụ hỡnh ny g m m t dy 5 b cú cỏc ch c n ng
ho t ng khỏc nhau v

c th hi n b ng hỡnh v sau õy:



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Hình 2 . S đ h th ng x lý n
N

c th i .

c th i

N

vào

S

L

KIL
OBO
OKS
.CO
M

P

c s ch ra

L

S

P
P

L2

W

Thùng1

s c khí

Thùng2

s c khí

Thùng 3

Thùng4

Thùng 5

Nh trên chúng tôi nói h th ng này b t ngu n t Nh t và m t s v t
li u chúng tôi đem v th nghi m
li u c a mình .

Vi t Nam còn l i m t s thay th b ng v t

Các ch vi t t t trên các c t th hi n các lo i v t li u l c khác nhau nh
sau:

PL1 – ng nh a .

PL2 – Qu bóng nh a .

BC – Than ho t tính có th m chitosan (V t li u này chúng tôi s
d ng v t li u c a Nh t)

CH – Than hoa ( than c i )

LS - á vôi đư qua x lý .
DW – G m c .
PA -

t mang tính axít .

V t li u này là v t li u khai thác

Vi t Nam.

M c đích c b n khi s d ng mô hình này trong khuôn kh c a lu n án
nghiên c u ch là tìm đi u ki n thích h p trong đi u ki n n
đi u ki n khí h u c a Vi t Nam. Và trên c s đó có th
sông và h

c th i sinh ho t và

ng d ng đ x lý n

Vi t Nam .

Các ch c n ng c a các b khác nhau trong h th ng bao g m:

c



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
B 1 : B này là b l ng và đ

c ti n hành trong đi u ki n y m khí (

khơng s c khí ). Khi đó trong b s x y ra q trình s k t t a c a các ion kim
lo i n ng. Chúng đ
trong n

c gi l i trên b m t d

i d ng sunphua kim lo i vì ngay

c th i sinh ho t có th có nhi u h p ch t ch a (S ). T i b này kh
ng do oxy hồ tan th p. Trong b này các vi sinh

KIL
OBO
OKS
.CO
M

n ng oxy hố và kh th p l

v t y m khí có th t n t i và s ng đ

c trên b m t các qu c u nh a đ t o ra

các khí sulphua dùng đ k t t a kim lo i.

B 2 : B này có ch c n ng kh Nit d a trên ngun lý s d ng các v t
li u nghèo (đói) nit và do đó chúng s hút hay tiêu th nit có trong n
V t li u đ kh nit là nh ng v t li u d ng g hay cành cây đư đ

c th i.

c vùi trong

đ t trong m t th i gian nh t đ nh và tr thành v t li u thi u nit .
B 3 : B này có ch c n ng x lý ch t h u c BOD, COD . . . thơng qua
ho t đ ng c a các vi sinh v t bám và phát tri n trên giá th nhân t o đ

c g i là

than sinh h c hay là “ Bio – charcoal” đó là than ho t tính có th m các ho t ch t
t ng c

ng ho t đ ng sinh h c c a vi sinh, trong tr

ng h p này là chitosan.

Chitosan là lo i polime có ngu n g c t nhiên r ti n, d ch bi n. Chitosan là
s n ph m axetyl hố chitin – là m t lo i chât đ
giáp xác nh cua, tơm . . . Than ho t tính đư đ
này nh m t o mơi tr
c có trong n

c tách t v các lồi đ ng v t

c t m chitosan s d ng trong b

ng s ng cho các qu n th vi sinh v t a n các ch t h u

c th i (BOD và COD) và t i đây do s ng trên n n chitosan v i

các hình thái hang

và l x p khác nhau c a b m t than, chúng s đ

c nhân

lên nhi u l n và k t qu là s thúc đ y q trình phân hu các h p ch t h u c .
N

c th i qua c t này s có n ng đ BOD, COD gi m đi đáng k .
B 4 : B này s d ng đ t axít n n thành viên nh s y khơ đ gi m n ng

đ ion ph t pho, th
lý phospho.

ng ph t pho t n t i

d ng PO43-. B này có ch c n ng x

B 5: B này s d ng than ho t tính đ vi x lý m u và mùi c a n
đư đ

c x lý trong các b phía trên
V t li u và thi t b .
- V t li u :

c th i

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Qu búng nh a.
ng nh a di.
G m c
ỏ vụi qua x lý
Than.
t axớt

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Than sinh h c ( Bio- charcoal ).

-Thi t b :
Mỏy b m n

c.

Mỏy nộn khớ .

Cỏc thựng nh a cú dung tớch kho ng 10 lớt .
II.3. Ph

ng phỏp nghiờn c u.

Vỡ m c tiờu c a ti l ỏnh giỏ kh n ng ỏp d ng mụ hỡnh trong i u
kiờn v n

c th i v khớ h u c a Vi t nam nờn trong ti ch ti n hnh xem xột

hai lo i thụng s sau õy:

phỏt tri n qu n th vi sinh v t thụng qua m s l
thay i ch t l

ng n

ng vi sinh v t

c th i thụng qua phõn tớch COD,BOD v m t

s thụng s khỏc
II.3.1. Ph

ng phỏp xỏc nh s l

@ Nguyờn lý : M u
s khu n l c trờn mụi tr

ng sinh v t.

c xỏc nh trong phũng thớ nghi m b ng cỏch m

ng th ch a MPN (The Most Probable Number)

@ D ng c v hoỏ ch t :

a petri, Micopipet, ng nghi m, que g t, n
1210 C trong 15 phỳt .

ốn c n v c n 960 C
Mụi tr

ng nuụi c y

Pepton

5g

D ch n m men

2,5 g

Glucose

1g

c c t u ph i ti t trựng



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Agar
N
T tc đ uđ

cc t

1lít

c tr n đ u sau đó ch nh PH = 7  0,2 ( t t nh t PH= 7 ) sau

1210 C trong 15 phút .

KIL
OBO
OKS
.CO
M

đó ti t trùng

15g

@ Trình t ti n hành :

Q trình ni c y khu n l c ph i th c hi n trong bu ng c y vơ trùng.
M uđ

c pha loưng b ng n

c c t vơ trùng tu theo đ pha loưng 10 -1 ,

10-2 , 10-3 ... dùng pipet vơ trùng l y 1 ml dung d ch đư pha loưng
thích h p và nh lên trên m t h p petri sau đó đ mơi tr

1/3 chi u cao đ a) và duy trì mơi tr

ng

n ng đ

ng th ch lên trên (đ

44  46 o C. Th i gian đ đ a c a m u

đ u tiên và m u cu i cùng khơng q 20 phút , đ m t th ch se l i l t ng

cđa

và dùng b ng dính dán xung quanh n p h p và đem ni trong t

37 0C

trong 48 gi .
S l

ng khu n l c trong m u nghiên c u đ

th c :

m

c đ m và tính theo cơng

N = a  100  n

N - S khu n l c có trong 100 ml m u phân tích có kh n ng t o
thành MPN trên mơi tr
n-

ng phân l p .

pha loưng m u .

a - S MPN đ m đ

c trên b m t đ a th ch

Ch n n ng đ pha loưng m u sao cho t ng s vi sinh v t trên đ a n m
trong kho ng gi a 30  300 vi sinh v t.
II.4.1. Các ch tiêu phân tích
PH
Nhi t đ

C n l l ng
Hàm l

ng ơxi hồ tan

Nhu c u ơxi sinh hố
Nhu c u ơxi hố h c



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

II. 4.2. Ph
Hàm l
Ph

ng pháp xác đ nh
ng ơxi hồ tan (DO): o b ng máy đo TOA

ng pháp xác đ nh vi sinh v t: Theo ph

ng pháp MPN (The most

probable number)
ng pháp xác đ nh COD: Ph

Ph

ng pháp xác đ nh BOD5: Theo TCVN 5945 - 1995

CH
III.1. Ch t l
N

ng pháp Kalibicromat (K2Cr2O7)

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Ph

NG III: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N
ng n

c th i

c th i tr

m

ng tr

c x lý.

c c ng vi n hố v c b n là n

c th i sinh ho t

t khu dân c t p th cán b cơng nhân viên Vi n hố (C u Di n T Liêm Hà
N i) và có m t ph n l n v i n

c th i mang đ c tr ng c a n

c th i cơng

nghi p do các ho t đ ng s n xu t nh l n vào. Chúng tơi nghiên c u và ch y mơ
hình này trong vòng h n ba tháng t gi a tháng 2 đ n cu i tháng 5 n m 2001.
Chúng tơi th

ng l y m u vào bu i sáng và l y b ng can nh a 20lít m i ngày

l y m t l n, sau đó đ a v phòng thí nghi m Trung tâm b o v mơi tr

ng và an

tồn hố ch t – Vi n hố h c cơng nghi p. Vì mơ hình th c nghi m c a chúng
tơi đang tri n khai nghiên c u trong phòng thí nghi m do h n ch v th i gian
và kinh phí nên lu n v n này ch t p chung phân tích đánh giá các ch tiêu đ c
tr ng c a n

c th i. K t qu kh o sát thành ph n n

c th i tr

c khi x lý đ

bi u hi n trên b ng 1.
S
TT
1
2
3

Thơng s

nv

Giá tr

M u

en

Mùi

Th i

Nhi t đ

4

PH

5

SS

0

C

21-25
7-8

mg/l

520

c

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
6

DO

mg/l

1,2-2,0

7

BOD5

mg/l

46,7-92

8

COD

mg/l

280-370

9

T ng vi khu n

MPN/100ml

2,6.106-

KIL
OBO
OKS
.CO
M

3,3.106

T b ng 1 ta th y n

c th i có hàm l

370mg/l SS = 520mg/l, DO = 1,2-2,0mg/l v
phép đ i v i n
Ch t l

ng n

ng BOD5 = 92mg/l, COD =

t quá tiêu chu n Vi t Nam cho

c th i lo i B (BOD5 =50mg/l, COD = 100mg/l, SS = 100mg/l).

c nh v y nh h

ng đ n quá trình t làm s ch c a n

c.

III.2. K t qu phơn tích các ch tiêu đ u ra c a mô hình
Chúng tôi ti n hành chu n b v t li u và ch y mô hình trong 8 tu n đ mô
hình n đ nh v i th i gian l u n

c ít nh t là 12 gi và v i l u l

ng n

c

8ml/1phút (11,52ml/1ngày). Sau đó m i ti n hành phân tích ch t l

ng n

c

đ u ra.

n v th i gian đ ch y mô hình là m t tu n b i vì v t li u l c c a mô

hình trong th i gian đ u ch a n đ nh d n t i n ng đ BOD, COD c a n

c

ho t đ ng không n đ nh. S thay đ i n ng đ các ch t gây ô nhi m trong 3-4
ngày không rõ ràng.

III. 2.1. Ch tiêu vi sinh v t.
Th

ng trong n

c th i sinh ho t s l

ng vi sinh v t r t phong phú và đa

d ng nh ng vì đi u ki n làm lu n v n có h n nên chúng tôi ch ti n hành phân
tích t ng vi khu n tr
b ng 2.

B ng 2: S l
Tu n th
1

c và sau x lý. K t qu t ng vi khu n đ

ng t ng vi khu n đ u ra và đ u vào (t bào/100ml)
u vƠo

u ra

2.600.000

580.000

4.130.000

620.000

3

3.350.000

410.000

4

2.400.000

440.000

2

c th hi n