Những biến đổi và xu hướng của hôn nhân

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

M
Hụn nhõn

c xem l m t s ki n tr ng i trong cu c i m t con

i. Nú ỏnh d u s g n k t gi a hai con ng

th n l n th xỏc.

i khỏc gi i c v v t ch t, tinh

OBO
OK S
.CO
M

ng

U

Khỏi ni m hụn nhõn l i

c nh ngh a r t khỏc nhau. V i nh ng ng

i

theo phỏi t nhiờn v phỏi phõn tõm h c nh ngh a hụn nhõn nh sau: Hụn nhõn
l m t hi n t

ng t nhiờn.

ú l s liờn k t gi a hai con ng

i khỏc gi i v i

nhau thnh m t gia ỡnh gi ch c n ng duy trỡ nũi gi ng. Cũn nh ng ng

i

theo quan i m c a ch ngh a duy v t l i cho r ng: Hụn nhõn tr

c h t l m t

quy ch xó h i v sau ú m i l m t hi n t

ng t nhiờn.

ng sinh h c, hi n t

õy l m t s th t ó t n t i su t m y ngn n m qua t t c cỏc n
gi i.

c trờn th

T s nh nh ngh a trờn ta th y r ng, s liờn k t gi a nam v n
thnh v thnh ch ng, thnh gia ỡnh l m t nhu c u xó h i, ti p n m i l nhu
c u sinh h c. Hay núi m t cỏch khỏc, hụn nhõn khụng ph i do tr i cho m nú
xu t hi n v hỡnh thnh trong quỏ trỡnh phỏt tri n c a loi ng

bi n i theo s v n minh c a con ng
nhõn c ng l m t m i quan h

i. V

i, v nú c ng

dự b t c xó h i no thỡ hụn

c xó h i th a nh n gi a hai ng

i khỏc gi i.

Do s bi n i c a hụn nhõn g n li n v i s bi n i c a v n minh xó h i
nờn hụn nhõn c a loi ng

i ó tr i qua nh ng hỡnh th c khỏc nhau. Bu i u s

khai l ch qu n hụn, sau ú l hụn nhõn m u h - m t ng
ng

i n ụng. V ti p ú l hụn nhõn ph h , a thờ. M t

KIL

k t hụn v i nhi u ng

i ph n cú th

i n ụng cú th lm ch ng c a nhi u ng

bỡnh ng, mua bỏn, c

i ph n .

ú l hụn nhõn b t

ng ộp Cu i cựng ngy nay l gia ỡnh bỡnh quy n, t

nguy n, m t v m t ch ng.
I. NH NG BI N

I C A HễN NHN THEO T NG GIAI O N

1. Quan ni m v hụn nhõn c truy n
Trong 54 dõn t c Vi t Nam - m i m t dõn t c u cú nh ng quan ni m v
tr c l hụn nhõn khỏc nhau, trong ú ng

i Vi t l m t trong nh ng t c ng

i



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
có quan ni m và t c l hơn nhân vào lo i đa d ng nh t. S đa d ng ph c t p
trong t c l hơn nhân truy n th ng c a ng
v n hố t c ng

nh h

c quy đ nh b i b n s c

ng c a l giáo phong ki n và t

ng Nho giáo c a Trung Qu c. Vì v y lu t nó đã có quy đ nh: vi c hơn nhân

KIL
OBO
OKS
.CO
M

t

i, thêm vào đó là s

i Vi t đ

là do hai bên cha m và h hàng quy t đ nh. H u h t

các vùng nơng thơn, và

c trong đơ th , vi c hơn nhân theo phong t c đ u ph i qua m t c u trung gian là
ng

i m i lái. Nhà trai mu n ch n v cho con thì xem “ch nào mơn đ ng h

đ i, tu i khơng xung kh c nhau m i m
ng

n ng

i m i lái. M i lái nói v i cha m

i con gái b ng lòng g r i, nhà trai m i đem tr u đ n d m”. Mơn đ ng - h

đ i là tiêu chu n quan tr ng nh t đ i v i t ng l p trên
c ng th

xã h i phong ki n mà

ng là tiêu chu n chung c a xã h i Vi t Nam.

Quan ni m “đ ng đ i” ph i theo ngun t c “đ a v xã h i và đi u ki n
kinh t c a nhà gái có th th p h n nhà tri nh ng khơng có chuy n ng
Tu i tác b m cơ dâu chú r c ng đ
đ ng - h đ i”. Theo t p qn ng

c l i”.

c xem là tiêu chu n quan tr ng c a “mơn

i Vi t, sau khi quan h thơng gia đã đ

c

thi t l p thì thay đ i v cách x ng h gi a hai gia đình và hai t c h . Do đó n u
cách bi t q vì tu i thì ng

i ta c ng khơng làm thơng gia v i nhau.

Ngồi hai tiêu chu n c b n trên trong quan ni m “mơn đ ng - h đ i”
ng

i ta còn chú tr ng đ n tình tr ng s c kho c a gia đình, tình tr ng ph

ng

pháp, quan h b m nh th nào? anh em trong gia đình, v n đ dòng h . Các
tiêu chu n này đ

c đúc k t l i trong quan ni m “L y v xem tơng, l y ch ng

xem gi ng”. H p tu i là tiêu chu n quan tr ng th hai trong vi c kén r , ch n
dâu c a các c ngày tr
tác gi a hai ng

c. Vi c xem tu i

đây khơng ph i là s chênh l ch tu i

i mà quan tr ng là tu i c m tinh con gì

m i ng

i tính theo

h can chi c a âm l ch.
Ngồi ra, ng

“m nh” c a hai ng

i ta còn so tu i theo ngun lý âm d

ng, ng hành, t c là

i. Vì ai c ng cho r ng h p tu i nhau thì gia đình m i hồ

thu n, th m chí vi c này có nh h

ng đ n c đ

nhau.

1

ng con cái, tính m ng c a



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Trên là hai tiêu chu n chung đ i v i nhà trai l n nhà gái. Nh ng trên th c
t ng

i ta ch tn th ch t ch và đ y đ v i vi c ch n dâu, còn trong vi c kén

r thì tiêu chu n trên th

c n i l ng h n và c ng ch di n ra

Trong xã h i Vi t Nam x a, m i lái tr thành m t ngh đ
ch p nh n. Có n i m i là ng
và nhi u ng

các gia

ng đ i thân th .

KIL
OBO
OKS
.CO
M

đình nhà gái t

ng đ

i “khéo n khéo nói” đ

c m i ng

i

c các gia đình nh c y,

i đã s ng b ng ngh đó. Nhà gái đòi h i gì, nhà trai “m c c ” l i,

đ u thơng qua ng

i m i. Tr

c khi làm l c

v i nhà trai. Nh ng th nhà gái th

i, nhà gái có quy n thách c

ng đòi là “tr u, r

i

u, chè, cau, bánh trái,

g o, l n, đ trang s c, y ph c cơ dâu và c ti n n a”. Nhi u khi nhà trai còn
thơng qua ng

i m i ho c “vi t th h i xem nha gái n nh ng l v t nh th

nào? Nhà gái mu n nh ng th gì thì vi t th tr l i nhà trai. Nhà trai li u có th
lo đ

c thì m i ch n ngày lành tháng t t đính

c ngày c

i v i nhà gái. N u

nhà gái l y l n ng q thì nhà trai xin b t đi ít nhi u. Nhà gái khơng nghe thì

hỗn

c l i”. N u khơng thách c

b d lu n xã h i coi th

i là “cho khơng” con gái, là khơng có giá tr ,

ng.

Ngồi phong t c thách c

i, còn có phong t c n p cheo làng. H

ng

c

quy đ nh rõ hai m c cheo: N u g con gái cho ng

i trong làng ph i n p m t

ph n thì g con cho ng

i, g p đơi. Trong các sách

i làng khác ph i n p g p r

k v phong t c, ngồi ti n ra, có làng con b t nhà có con gái đi l y ch ng ph i
n p b ng hi n v t nh g ch đ lát đ

ng, bát s , mâm đ ng, tr u cau, s l n…

l n p cheo là s báo cáo cơng khai, chính th c c a hai bên gia đình v i làng
xóm, và ng

c l i là l nghi đ làng bày t s ch p thu n, cơng nh n cu c hơn

nhân đó. Theo Tồn Ánh trong sách “N p c làng xóm Vi t Nam” thì “ch a n p
cheo, làng ch a c p phát theo, vi c c
t ng k t.

“Có c

i xin ch a hồn th t” Ca dao x a đã t ng

i mà ch ng có cheo.

D u r ng có gi t m

i heo c ng hồi”.

T c n p cheo, ngồi nh ng ý ngh a trên ph i ch ng đây là tàn d c a hơn
nhân th i xa x a c a nhân lo i đó là tàn d c a ch đ m u h .
2



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
2. Cỏc t c l trong hụn nhõn c truy n

T c l hụn nhõn truy n th ng c a ng
l nghi c b n.

a s ng

ng i th ng nh t v cỏc

i Vi t t ch c hụn l v i 3 nghi l chớnh: M t, l
n h i (g m n p cỏt v th nh kỡ) , ba, l

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ch m ngừ (g n p thỏi, v n danh), hai, l
c

i Vi t t

i (g m l n p t v thõn nghinh).
2.1. Lờ d m ngừ.

L d m ngừ b ro
B

c ti n hnh khi b

c tỡm hi u ch y u c a nh trai th

m chỳ r th c hi n l d m ch
trai v cụ dõu t

c tỡm hi u ó

c th c hi n.

ng do m i lai, do gi i thi u, ho c cha

c ti n hnh sau khi ó cú s

ng ý c a nh

ng lai r i. K t qu c a l d m h i ch y u ph thu c vo ý

ki n c a nh gỏi. L d m ngừ v a mang ý ngh a l s ra m t chớnh th c gi a hai
gia ỡnh, v a cú ý ngh a thụng bỏo cho dõn lng bi t l cụ gỏi ó cú ng
hi u r i. L d m ngừ khụng cú th i gian c nh m
ch trỏnh nh ng thỏng kiờn v thỏng x u. Ng
b n thỏng l ph bi n. Tr

i tỡm

c th c hi n quanh n m,

i ta lm l d m, n h i tr

c ba,

c khi lm l d m ngừ nh trai nh mai m i thụng

bỏo cho nh gỏi bi t. N u nh gỏi ng ý thỡ nh n l i, n u nh gỏi ch a ng ý
thỡ b m i ph i i l i ụi ba l n n a. Sau khi

c nh gỏi thu n ý, nh trai ch n

ngy xỳc ti n vi c d m ngừ. Phớa nh trai g m cú ng (b) m i, b m chỳ r ,
n u cú ụng n i thỡ ụng i thay b m . Phớa nh gỏi ngoi b m cũn m i thờm
m t s ng

i anh em g n g i trong h t c.

Trong l ny chỳ r t
nh ph c v tr n
g m 1 chai r
th

ng lai khụng i cựng, cũn cụ gỏi thỡ ph i cú m t

c v cho nh trai xem m t, v t l m nh trai mang theo

u, mụt ớt ch , tr u cau (cú th thõm thu c lỏ, k o bỏnh).

l

ng ng trong mõm ng (sau ny cú thuờ qu ) ph v i i u cho m t cụ

chỏu gỏi ch a l p gia ỡnh bờ theo. Khi n nh gỏi, nh trai trrao l v t nh
gỏi t lờn gi

ng th (ban th ) cỳng v thụng bỏo v i t tiờn. N i dung trao i

chớnh trong l d m ngừ ch y u l phớa nh trai thụng bỏo mu n h i cụ gỏi v
mu n lm thụng gia. Nh trai mu n bi t ý ki n c a nh gỏi. Thụng th
gỏi ch a tr l i ngay m th

ng nh

ng khộo lộo l h i ý ki n c a con gỏi ó. Cu c

trao i d n d n chuy n sang cỏc ch khỏc. Sau khi trao i v i nh gỏi
3



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
kho ng m t ti ng, nh trai xin phộp v v mong nh n

c tin s m c a nh gỏi.

Sau kho ng hai, ba ngy b m i l i sang nh gỏi bi t ý ki n chớnh th c c a
nh gỏi.

KIL
OBO
OKS
.CO
M

2.2. l h i ( d m h i).
Sau khi


c s ng ý c a nh gỏi, nh trai ti n hnh l

c coi l l chớnh th c thụng bỏo cho dõn lng bi t ng

ch n. Sau l ny con trai, con gỏi
n h i th

mựa xuõn n m t i. L
chu n b

i con gỏi ó cú n i cú

n h i thu c vo nh trai.

ng ph i xem ngy gi t t nờn nh trai khụng t ý ch n

ph i nh th y xem cho. L

n h i th

n h i th

õy

c coi nh dõu r c a hai gia ỡnh v hai gia

ỡnh, hai h tr thnh thụng gia. Th i gian t ch c l
L

n h i.

c m

ng t p trung vo thỏng 8 õm l ch n u

ng vo ban ngy v c ng ch n gi t t. Khi ó

c nh ng l v t c n thi t v ch n

c th i gian thớch h p, gia ỡnh

nh trai nh mai m i n th achuy n v i nh gỏi. Ng

i mai m i th o lu n v i

nh gỏi v cỏc kho n l v t c n thi t ph i mang t i nh gỏi.

l ny nh trai ph i ỏp ng theo ngh c a nh gỏi, ph n tr u cau
bi u h n i, ngo i, b n h u. Cỏc v t l mang sang nh gỏi thụng th
cú: cau, gi u, v , chố, bỏnh c m, bỏnh xuxờ (phu thờ), r

ng g m

u. Cau 200 qu tr

lờn, ph i nguyờn bu ng, u qu v cú cu ng rõu di. Bỏnh c m v bỏnh phu thờ

m i th 100 chi c v
cau. Chố khụ 1 kg, r

c trang trớ. Tr u

c mang

u 2 chai, m t sen t 2 3 kg.

c ch ng dựng v i s
õy l cỏc l v t i v i

nh ng gia ỡnh khỏ gi cũn nh ng gia ỡnh nghốo thỡ l c t ch y u l cau, tr u
khụng, chố, r

uv is l

ng ớt. Cỏc l mang sang nh gỏi

c ng trong

cỏc mõm ng m i, trờn cú ph v i .

Thnh ph n on n h i nh trai cú B (m ), b (ụng) m i h hng n i
ngo i. Nờu ụng n i chỳ r cũn s ng thỡ ụng i thay cho b m . H n i ph i cú
ụng tr

ng h v bỏc c a chỳ r . Nh ng ng

i mang l sang nh gỏi l cỏc

thanh n con chỏu trong h n i. on i n h i m c kh n x p, ỏo the di. Trong
l

n h i b t bu c ph i cú chỳ r i cựng v l l n u ra m t gia ỡnh v h

hng bờn v . Nh gỏi khụng ph i chu n b gỡ m ch c ng
Ph i c ng

i cựng vai v ti p ún nh trai. Cụ dõu ch
4

i ra ún nh trai.

n m c g n gng h n



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ng. Tr

ngy th

nh th h . Th
hnh.

n h i, th

c lỳc nh trai t ch c l
ng l cỳng m t mõm.

ng ph i cỳng giati n v l

n gi ch n on nh trai xu t

i u l cỏc ụng b cao tu i trong h hng, ti p theo l chng r v on
i d n u (ụng n i, tr

ng h ) dõng l v t n

KIL
OBO
OKS
.CO
M

mang l v t. Khi n nh gỏi ng
h i cho nh gỏi. Nh gỏi c ng
B cụ dõu th p h

it

ng

ng ra nh n l by lờn ban th .

ng kh n l thụng bỏo v i t tiờn. N i dung ch y u di n ra

n h i l gia ỡnh nh trai chớnh th c t v n v i nh gỏi v nh gỏi

trong l

ch p nh n con r v thụng gia. N u l h i g n v i l c
ngy c

i. L

n h i kộo di kho ng 30 phỳt n 1 gi . Cụ dõu t

un n

c v mang n

c i m i m i ng

khi

c phộp m i

c xu ng b p cựng cụ dõu.

Tr

ng lai ph i

i, cũn chỳ r thỡ ng i yờn m t ch . Sau

c khi on nh trai ra v cú t c l i qu cho nh trai. Nh gỏi chia 1

ph n s l v t cho nh trai mang v .

i thỡ hai bờn bn n

i v i cau khi chia ph i xộ ch khụng

c c t. Ph n v t l cũn l i nh gỏi dựng chi cho h hng. Chia bỏnh, cau,

chố ph i chia s ch n. Cau ph i chia s ch n v ph i chia m i n i t 4 qu
cao, 4 lỏ tr u tr lờn. Vi c chia bỏnh trỏi, cau, chố cú ý ngh a nh gỏi mu n bỏo
tin cho h hng b n b bi t l con gỏi mỡnh ó ớnh hụn.
2.3. T c l trong th i gian t l
Tr

c õy, sau l

thỏng, bỡnh th

nh i nl c

n h i khụng t ch c l c

i.

i ngay, m ớt nh t ph i t 3

ng l m t n m v nhi u l 3 n m. Sau l h i, theo quan ni m

x a trai gỏi g n nh ó thnh v ch ng chớnh th c, hai gia ỡnh tr thnh thụng
gia, vỡ th h ph i th c hi n cỏc ngh a v nh khi ó thnh gia th t. Sau l

ch ng ph i th

ng xuyờn th m h i gia ỡnh bờn v , s n súc khi ng

nh i

i gi au

m, giỳp vi c khi cú vi c. B n ph n u tiờn c a chng r l ph i sờu t t,
sờu ngh a l mựa no th c y, chng r ph i mang l v t sang bi u cha m v
ch a c

i. Vo nh ng d p t t chng r c ng ph i n t t b m v . Trong th i

gian ny n u gia ỡnh v cú tang thỡ ph i tang nh r bỡnh th

ng. Trong cỏc

d p l gi chng r c ng ph i em l v t cỳng sang nh gỏi by t lũng
th

ng yờu v c ng nh ý th c, b n ph n v ch ng t trỡnh gia giỏo c a

mỡnh.
5



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Cụ dõu c ng ph i sang nh trai khi nh trai cú cụng vi c l n. Gia ỡnh nh

trai cú tang, cụ dõu c ng ph i tang nh con dõu bỡnh th

ng. Sau l

c phộp g p nhau, tr tr

bi t l m ụi bờn cha m m i cho phộp.

i v i t c l hụn nhõn c a ng

KIL
OBO
OKS
.CO
M

cỏc c p v hụn phu, hụn thờ c ng khụng
c truy n thỡ sau l
h p b nhau.

c t ch c

c ngy c

c ngy c

i v a ý, nh trai ti n hnh l xin c
ch c ỏm c

xin c

i g m cú ng

i.

i. Ngoi m c

ớch trờn quan tr ng h n l th o lu n v i nh gỏi v s sớnh l (thỏch c
i

ng

nh gỏi v i m c ớch l thụng bỏo vi c nh trai ó ch n

i v a ý, ngh nh gỏi cho phộp t

xin c

i Vi t

i.

Sau khi ó l a ch n


ng h p c

n h i i a s s thnh v ch ng, tuy v y, c ng cú tr

2.4. L xin c

L ny

n h i,

c t ch c tr

c khi c

i ớt nh t l n a thỏng tr lờn.

i). L

on nh ti i

i mai m i v b m chỳ r . Nh gỏi cú b m , ụng b v

h hng. N i dung c a l xin c

i ngoi vi c bn v th ng nh t ngy gi aún

dõu thỡ vi c quan tr ng h n c l th o lu n s sớnh l m nh gỏi yờu c u. Ngh a
l bi t

c nh gỏi thỏch c

i nh th no. Cỏc kho n thỏch c

c a nh gỏi g m: c bn, v t l dựng trong ỏm c

i ( sớnh l )

i: (cau, tr u, v , chố, cỏc lo i

bỏnh, thu c lỏ), trang ph c cho cụ dõu (qu n ỏo, ch n mn, trang s c). So
v i nh trai c bn nh gỏi ớt h n.
õy khi c

T c

m i lng xúm, cũn c

i con gỏi u lũng v con gỏi ỳt, thỡ m i t ch c c bn

i con gỏi th ch m i anh em h hng. Hỡnh th c ph

bi n l nh gỏi yờu c u nh trai m t s mõm c , s l
gỏi ụng hay ớt. T t c s mõm

ng tu thu c h hng nh

c quy thnh ti n v nh trai mang ti n n

nh gỏi chu n b . M t hỡnh th c khỏc l nh gỏi thỏch c
g o n p, th t l n, bỳn, r
l c

i th

u, cỏc lo i gia v . S l

ng l 500 qu tr lờn. Cau c

i b ng s l

ng c th

ng cau nh gỏi yờu c u trong

i ph i p, li n bu ng khụng c t r i

Buụng cau u qu , qu cau ph i cú dõu, cng di cng t t. Vi c i mua cau cho
ỏm c

i th

ng ph i kộn ch n ng

i v do n m nhi m. Chố kho ng 2 kg.

Cỏc lo i bỏnh ph i bi u m i gia ỡnh t ng lng 1 chi c.

sớnh l cụ dõu

g m qu n ỏo, ch n mn, nún, kh n, giy dộp, nh n, khuyờn tai v dõy x tớch
6



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
b ng b c (riờng trang s c ch ng

dõu th
c

i nh khỏ gi m i cú). Cỏc sớnh l cụ

ng do nh gỏi s m s a, nh trai ph i chi ti n. Ngoi cỏc l v t thỏch

i trờn, nh gỏi cũn yờu c u nh trai chu n b cho 3 l m n cỳng t tiờn: L

KIL
OBO
OKS
.CO
M

m n cỳng t i nh th ụng c u (1 th l n, 1 mõm xụi, 1 chai r
mang sang vo bu i sỏng ngy c
h hng cựng h


ng bờn v (g, r

u). Cỏc l t i nh t c tr

c nh trai mang sang t chi u hụm tr

cú t c ph i thỏch c

c nh trai

i v chi u hụm ụng c u ph i m i anh em

ng l . L m n l t i nh t c tr

l gia tiờn t i nh gỏi (g, r

u),

c ngy c

i thờm ti n m t. Bỡnh th

u). L m n

ng v gia tiờn nh gỏi

i. Ngoi cỏc l v t

õy

ng t 100 ng ti n c , nh ng

nh nghốo c ng ph i cú ớt nh t 15 - 20 ng.
2.5. L d n c
Sau khi

i (l n p ti).

c nh gỏi ch p thu n ngy gi c

trai ti n hnh chu n b sớnh l lm l xin c
gỏi m vi c d n c c

i v yờu c u thỏch c

i, nh

i. Tu theo yờu c u c a nh

i cú th b ng ti n m t hay hi n v t. Ccỏc sớnh l do

nh gỏi t mua s m l trang ph c cho cụ dõu, riờng nh n, hoa tai, x tớch thỡ nh
trai chu n b v do m ch ng mang sang khi i xin dõu cựng b m i. Tr
c

cl

i 2 3 ngy, nh trai ti n hnh lm l xin dõu v bao gi c ng i bu i sỏng.
on i xin c

i d n c
bỳn, r

i g m m chng r , b m i v m t s b con h hng. Tr

i (n p ti), nh trai lm l cỏo gia tiờn.
u

c nh trai by

c khi

n nh gỏi, cỏ th n p, l n,

sõn, cũn cau, tru, bỏnh v ti n

c a vo nh

t lờn bn th trỡnh bỏo t tiờn nh gỏi. M ch ng th a chuy n v bn giao
l . Nh gỏi nh n v ki m tra s l
r

u

d y
v

ng v ch t l

ng. Cỏc th g o, th t,

c nh gỏi dựng lm c bn m i h hng lng xúm. .. Bỏnh c m, bỏnh

c bi u cựng tr u cau cho h hng, dõn lng t

i.

ng tr ng cho thi p m i

2.6. L n p cheo.

L ny

c nh gỏi ti n hnh nh ng phớ t n do nh trai ch u, cheo ch

y u n p b ng ti n, cú n i n p b ng mõm ng hay b ng g ch lỏt
Ti n n p cheo, ghi vo s , lng trao cho
ti n lan nhai.
7

ng lng.

ng s t phỏi lai (biờn lai) ghi s



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
2.7. L c
ỏm c

i.
i

c t ch c c phớa nh trai v nh gỏi. Tuy nhiờn, ỏm c

i

nh trai bao gi c ng l chớnh. V hỡnh th c v l th c cú s khỏc bi t gi a t c
l c

KIL

OBO
OKS
.CO
M

i c a nh trai v nh gỏi.

- Cỏc t c l liờn quan n chu n b cho ỏm c
Cụng vi c chu n b cho l c

i.

i cú s tham gia c a h t c, b n bố b ng

h u v lỏng gi ng g n. Ngoi vi c chu n b l v t cho l d n c

i (n p ti) nh

trai cũn lm nh ng cụng vi c sau:
+ Chu n b gi

ng chi u v phũng tõn hụn: phũng tõn hụn, phũng l m t

gian u hũi nh

c s a sang v quột vụi m i cho sỏng s a. Phũng c a v

ch ng m i c

ng khụng cú trang trớ gỡ thờm. Riờng nh giu cú thờm l

hoa, g

i th

ng soi, ch song h , hay tranh nh. Gi

úng b ng tre c, khụng b sõu
ngõm k d

ng c

thõn, cõy ph i nguyờn ng n,

i ao trỏnh m i m t v b n h n. Vi c úng gi

ng

i úng. Gi

gi

ng c ng ch n ngy gi t t. Chi u r i gi

ng c

i. Chi u

+T cm ic

c

c ch t v

ng ph i kộn ch n

i ch dựng inh tre. Ngy phỏt m c ph i ch n v khi l p
ng ph i l chi u m i v ph i mua

c ụi. Khi r i chi u l n u c ng ph i kộn ch n ng
trong ngy c

i ph i úng m i,

i: Tr

hng v dõn lng n d c

ng lm

c r i lm sao hai m t trỏi ỳp vo nhau.
c ngy c

i kho ng vi ngy, nh trai ph i m i h

i. Khi i m i gia ỡnh nh trai mang theo 1 qu cau,

1 lỏ tr u n t ng gia ỡnh m i n n c
cỏc b i d , cũn ti c c

i. L r i chi u th

i.

nc c

i nh gi thỡ a s l

i t i nht rai thỡ n ụng i l chớnh. Riờng tr em

khụng m i nh ng chỳng t n v cú c n gi n ginh cho chỳng.
+ Chu n b trang ph c c

i cho chỳ r : G m hai ỏo the di (1 tr ng, 1

en), qu n tr ng, kh n x p, i gi y ký long (nh nghốo i gu c m c). Trang
ph c ph i m i hon ton.

+ D ng r p, chu n b phũng c

i: C

i h i t i gia nờn tr

c ngy c

i

m t hụm ph i d ng r p, r p d ng b ng tre, che b ng v i hay phờn, bn gh
th

ng i m

n c a hng xúm. Ngy d ng r p nh trai th

mõm.
8

ng n t 10 - 15



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
+ Chu n b c bn: c bn to hay bộ, nhi u hay ớt tu thu c vo dũng t c
ú l n hay bộ, nh ng khụng th khụng cú. C ch khỏc nhau v s l

ng nh ng

r t gi ng nhau v cỏch bi trớ v s l

ng cú cỏc

ng cỏc mún. M i mõm th

r

ng, ti t canh, ch n

KIL
OBO

OKS
.CO
M

mún: th t m lu c, th t n c, lũng d i, th t n

ng, canh, xụi,

u. Ngy x a ch nh giu m i cú giũ, ch , th t g. Riờng mõm phự dõu, phự

r thỡ cú thờm cỏc lo i bỏnh h mang v lm qu cho gia ỡnh. Vi c mua s m,
chu n b c c

i do m t ng

i ch o v c

c chu n b vo ờm hụm tr

C nh gỏi c ng khụng khỏc gỡ c nh trai, ch khỏc l s l
+ n c v m ng c
th

ng x p 4 ng

i. C bn

quan h v i gia ch . Ti n m ng do m t hai ng

i. C

i cú th m ng t i hụm tr

ho c sỏng ngy n c . a s l m ng b ng ti n, s l
m ng

ng ớt h n.

c m i n vo bu i sỏng ngy c

i theo vai v . Vi c m ng c

i

c.

c

ng nhi u hay ớt l tu m i

c h hng c ra nh n. Ti n

c ghi vo m t cu n s sau ny gia ch d a vo ú tr n . Nh

gỏi cú m i khỏch n c nh ng khụng
-L c
L c

i

c nh n ti n m ng.

nh trai.

i chớnh th c

c t ch c vo bu i chi u, l t c di n ra nh sau:

+ L xin dõu: Bu i sỏng tr

c lỳc ún dõu b m ch ng cựng v i b m i

v m t vi b, vi cụ trong h hng sang nh gỏi lm l xin dõu. on i mang 1
c i tr u, trong x p 12 mi ng tr u cỏnh ph

ng, 12 mi ng cau cỏnh tiờn n l

nh cụ d u. Sau khi trũ chuy n v a d n tr u cau theo l m ch ng v on
xin dõu tr v nh tr
+ L ún r

c khi on ún dõu nh trai xu t phỏt.

c dõu:

on g m cú b chỳ r chỳ bỏc v m t s ng

tu i trong n i t c. Nh ng ng
on l m t ụng c m h
C t (l ng

ễng c m h

i

i cao

i i ún dõu n m c p, sang tr ng. D n u

ng v ng th i c ng l ch hụn. Ng

c lng c ra coi súc vi c th t

i ta th

ng m i

ỡnh) m nhi m.

ng m c ỏo di , qu n t t m vng. Ti p theo ụng c m h

ng l

m t b b ng m t khay tr u tr m ỳng 100 mi ng sang c ng l bờn nh
gỏi B mang tr u tr m c ng


c ch n. Tr u ny sau khi l bỏi

c mang v cho ụi v ch ng m i c

i n. Chỳ r i ún v

ỏo the 2 l p, qu n tr ng, kh n úng, i giy ký long. Phự r th
9

nh gỏi

n m c p,

ng c 5 ng

i



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
n m c gi ng chỳ r . Chỳ r v phự r th

tr lờn, h
Tr

c khi lờn

ng i cu i on ún dõu.

ng, ch nhõn cỏo gia tiờn v cỏo th cụng. Con trai cỳi u xin

võng, l y t hai l y r i lui ra Gi xu t hnh i ún dõu, ph i l gi hong o
c lỳc i nh trai t 1 bỏnh phỏo c u mong cho cu c r

KIL
OBO
OKS
.CO
M

(gi t t). Tr

t t p v thụng bỏo cho m i ng
nh m t ng
c ng

i. Tr

c lỳc ra kh i ngừ, nh trai th

i ra ún ngừ nh m c u mong cho cu c r

c ch n. Khi on ún dõu i ra m t ng

c may m n. Ng

h

ng
i ny

i trong on kờu lờn g p may

m n rụi. Sau ú nh trai m i xu t hnh i ún dõu. Trờn

m t ng

c dõu

ng i nh trai cho

i n ụng trong h mang theo g o, mu i i u cựng v i ụng c m

ng. V a i ụng ta v a nộm mu i v g o ra t phớa cho ma qu khụng qu y

nhi u.

+ T c ch ng dõy, úng c ng lng, c ng ngừ.

Nh trai ph i ch u t c ny khi l y v lng khỏc do m t s ng
nh gỏi t ch c, ú l Ch ng dõy ún

i bờn lng

ng v úng c a lng. Cũn i v i

nh ng ỏm trai lng l y gỏi lng thỡ cú t c ch ng dõy ngừ hay úng c ng vo
nh gỏi. Hỡnh th c ph bi n l trờn

chi c bn nh cú m t lo hoa v cú m t s i ch ch ng ngang
nh trai n, ng

i ta m t

ng d n vo ngừ nh gỏi, ng

ng. Khi on

i ta t m t bỏnh phỏo ng ý cho nh trai v i ý t nh

trai. B chỳ r ph i cú l i xin v a m t ớt ti n m ng xin phộp c i dõy.
+ nghi lờ r

c dõu bờn nh gỏi:

ỳng gi ó ch n, nh gỏi m i nh trai

vo nh. Nh trai t l lờn bn th v ụng c m h
ti n bờn nh gỏi. Ng

ng lm l gia

i ch bờn cú l i th a g i i v i h nh gỏi. Chỳ r ph i

vo lm l gia ti n nh v . Sau ú, chỳ r
h v

ng th p h

nh ụng c u. Cỏc l bỏi

c nh gỏi d n n lm l

õy ó

nh th

c nh trai mang sang t tr

c.

Sau khi l xong hai n i ny, chỳ r quay tr v nh v . Lỳc ny cụ dõu v phự
dõu t trong nh i ra g p chỳ r . Cụ dõu m c ỏo di m ba m b y, th t l ng
xanh ho c i u, u bỳi, chớt kh n, eo hoa tai, nh n b ng vng v m t x tớch
b ng b c, chõn i dộp cỏnh cong b ng da trõu.

Cụ dõu chỳ r cựng vo lm l gia tiờn theo th th c chỳ r bỏi g i v
cụ dõu ng i v t l gia tiờn xong, cụ dõu chỳ r ra l m ng b m . Khi chng r
10



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
l m ng, b m v cho ti n các phù r nh n h ti n m ng cho chú r . Bái y t gia
tiên xong, nhà gái làm “l m nh” c n d n con phép v làm dâu nhà ch ng. Cơ
dâu qu xu ng đón nh n và nh p m t tí r
và các b c b trên. M i ng

u mà cha đ a cho, r i l y t b m

KIL
OBO
OKS
.CO
M

i chúc m ng cơ dâu và ai có ti n thì m ng cho cơ

dâu. Sau khi cơ dâu, chú r làm đ m i nghi th c, nhà gái m i nhà trai u ng
n

c n trr u và hai h chúc tr ng cho cơ dâu chú r nh ng đi u t t lành.

gi t t thì ng
ng

i. M t ng

i ch hơn xin nhà gái cho r
i khác đi th p bó h

c dâu. Nhà gái b ng tr u m i m i

ng trao cho ơng c m h

ng và ơng tr nh

tr ng tun b nh n dâu và k t thơng gia. Nói xong ơng đi ra ng
ngối l i. B m cơ dâu khơng đ
+l r

c và đón dâu:

ồn đón và r

c

c dâu có thêm h hàng và b n bè

ng ít nh t là 5 ng

i, trang ph c nh cơ

ng đ i nón thúng quai thao đ che m t khi đi đ

đi d u v n là ơng c m h

i khơng đ

c đ a con v nhà ch ng.

hàng xóm nhà gái. Các cơ phù dâu th
dâu. Cơ dâu th

n

ng. ồn r

c

ng, ti p đ n là bà bê tr u và sau đó là đồn nhà trai và

nhà gái, cơ dâu và phù dâu đi sau cùng và khơng đi cùng chú r .
+L c

i bên nhà tra: Khi đồn đón r

trong đồn đi v tr

c dâu v g n đ n nhà, m t ng

i

c đ thơng báo v i gia đình. Nhà trai ch đồn đón dâu và

t i ngõ thì đ t m t tràng pháo. Tr

c lúc đồn đón dâu vào c ng, m ch ng

mang bình vơi tránh sang nhà hàng xóm. Sau khi đồn r

c dâu đã n v , m

ch ng m i l ng l tr v đ t bình vơi vào ch c và ra ti p chuy n. Ngay gi a
c a chính nhà trai đ t m t b p than c i, cơ dâu ph i b

Sau khi b chú r đ i di n nhà trai đón đồn r

c qua đ vào nhà.
c dâu v , cơ dâu, chú r

làm l gia tiên. Sau đó l l y m ng b m ch ng. Cơ dâu qu l y hai l y sau đó
b m ch ng t ng cho cơ dâu món q. T i đây cơ dâu chú r c ng l y m ng các
v b trên nhà ch ng và h c ng t ng q cho cơ dâu, chú r . Sau đó m y ch em
h nhà ch ng d n cơ dâu đi l nhà th h , các phù dâu cùng đi theo. Sau đó, cơ

dâu tr l i nhà ch ng đ làm l “t h ng”. L t t h ng th
phía tr

c sân nhà. Bàn t đ

g m có: h

ng án, bát h

ng t ngồi tr i

c thi t l p ngay sau khi đồn đón dâu vào nhà

ng bài v , 2 cây nên và 1 mâm c gi ng nh c

bu i sáng, 1 ch t t h ng là ơng c m h
11

ng, ơng kh n tr

n

c sau đó cơ dâu l



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ng i, chỳ r l qu . Cụ dõu chỳ r ng hng ngang trờn chi u tr
l y 4 l y r i qu . Hai bờn h
ng

i rút r

ng ỏn cú 2 ng

u, l m ng ch t 1 tu n r
c s n tr

v cụ dõu m i ng

i 4 l . 2 ng

ch

i cv nt ,1

ng ỏn. Khi v n t t h ng xong chỳ r

i cựng u ng chung 1 ly r

th t t h ng). Sau ú m i ng

ng ỏn,

u. V n t vi t triờn gi y h ng i u, c

KIL
OBO
OKS
.CO

M

xong dỡm vo ch u n

i ch p s , m t ng

ch

u (

c t trờn bn

i n m t mi ng tr u, tờm chung m t qu cau v

m t lỏ tr u. L t h ng ch di n ra trong 15 - 30 phỳt.
Sau l c

i nh trai m i c m nh gỏi, cỏc mõm c gi ng nh c

n bu i

sỏng, riờng mõm c a phự dõu v phự r cú thờm m t a bỏnh dy (bỏnh c m).
L c

i k t thỳc sau b a c m ny.

+ L nh p phũng: bỏi y t gia tiờn xong, cho b m ch ng, h hng n i,
cụ dõu v chỳ r

c ụng c m h

phỳc, l c, th


c bờ vo t gi a gi

ng d n vo bu ng c

i. Lỳc ny m t b cú

c m i n r i chi u. Mõm c cỳng trong l t h ng
ng. ễng c m h

ng t h

ng v rút m t chộn r

u

san u vo 2 chộn a cho cụ dõu v chỳ r . Sau ú ụng lui ra v khộp c a
bu ng l i. Ng

i v ng phớa

nhau, cựng nh p r

ụng, ng

i ch ng ng phớa Tõy vỏi chộo

i, r i cựng n mõm c trong l t h ng.

2.8. Mõm c m dnh cho b m ch ng.

Ngay ngy hụm sau, nng dõu ph i lm m t mõm c m dnh riờng cho b
m ch ng. Nng m i b m ch ng vo mõm nng ng tr
l y, r i ph i h u r

j h u c m chu ỏo. Bao gi

c m t l y cho 2

c m ch ng b o cho lui m i

l y t ra ngoi.

2.9. L l i m t.

Hai ngy sau l c

i, v ch ng a nhau v th m cha m v , l v t g m 1

mõm xụi, 1 th l n, 1 chai r
ng

u v cau tr u.

i cựng cú b m ch ng, 1 vi

i con chỏu trong gia ỡnh i mang l v t. B m nh n l th p h

ng

cỳng t tiờn. Nh gỏi lm c s n m i nh trai.
3. Quan h v ng x gi a v ch ng.
Sau khi l y xu h
t c ph bi n

ng ng, m t ph n v s ng bờn gia ỡnh ch ng phong

nhi u n i l ngay sau khi c
12

i, ng

i ph n ph i mang tờn



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ch ng.

i u ú ph n no kh ng nh s ph thu c c a ng

ch ng. Ng

i v khụng

i ph n i v i

c chờ ch ng, t ý b ch ng ho c b v nh m ;

v ph i ph c tựng ch ng, khụng

c ch i, ỏnh, lm sai ý c a ch ng; ti n c a

KIL
OBO
OKS
.CO
M

lm ra ph i cho ch ng quy t nh, dự v cú lm ra thỡ c ng khụng

c khinh

ch ng. Dõn gian ó t ng t ng k t:

Tai tay khụng ch ng n my v

Gỏi tr m v n c ng th nh ch ng.

Ngh a v chung thu c a v chh ng ó
v

c h tr b ng phong t c. N u ch ng may ng

khụng dung, phỏp lu t tr
ng

c quy nh rừ trong lu t n

ch a

c quy nh

i v gian dõm thỡ phong t c

ng tr n ng. Quy nh trong m t s l lng cho phộp

i ch ng cú th lm i u s nhc v n u b t

thu cũn

c v gian dõm. S chung

vi c tang ch ng ch a h t 3 n m, ng

i ph n a

c quy n tỏi giỏ.

Nhỡn chung hụn nhõn c truy n c a ng
ph quy n gia tr

i Vi t Nam l ch hụn nhõn

ng v i vai trũ quy t nh chớnh l nam gi i. Sau khi ó l v

ch ng, quy n hnh trong gia ỡnh v n n m ph n l n trong tay ng

Ng

c

i ph n ớt cú

i ch ng.

c quy n quy t nh nh ng v n tr ng i liờn quan

n gia ỡnh, h hng, dũng t c.

i u ny mang m tớnh ch t phong ki n

Tr ng nam khinh n .

Qua cỏc t c l hụn nhõn c truy n c a ng

i Vi t cho th y v trớ quan

tr ng c a hụn nhõn trong nghi l ny vũng i núi riờng v i s ng v n hoỏ c a
lng xó ng

i Vi t hng ngn n m qua. Hụn nhõn c a ng

tớnh ch t phong ki n, ch u nh h

ng c a t t

i Vi t x a mang m

ng nho giỏo v cỏc l giỏo

phong ki n c a Trung Qu c. Tuy nhiờn, nú ch y u nh h

ng t i vựng th

thnh v t ng l p trờn, cũn vựng nụng thụn v t ng l p bỡnh dõn v n gi

c

nột truy n th ng v chớnh i u ú ó lm lờn phong t c t p quỏn, n p s ng, l
bi u tr ng c a b n s c dõn t c, giỏ tr truy n th ng v n hoỏ c a ng
4. M t s t c l hụn nhõn c a dõn t c thi u s .
4.1. Dõn t c Kh -mỳ.

13

i Vi t.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Dõn t c Kh -mỳ
Cuụng, T

ng D

Ngh An c trỳ t i cỏc huy n vựng cao K s n, Con

ng, Qu Phong cú s dõn trờn 30 ngn ng

i v i nhi u tờn

g i khỏc nhau nh Ty, Hay, Kho, Pu Thờnh, Dinh, Xỏ, Lo Cang, Vi t Cang,
c a ng

nh sn, n xụi, cú i u hỏt T m v t c

ng bo

KIL
OBO
OKS
.CO
M

C m Hu i.

r .T c

r

i Kh mỳ K S n ch kộo di trong vũng 10 ngy 1 thỏng. Trong

th i gian ú, chng trai mang dao n nh cụ gỏi lm m i vi c nh phỏt
n

ng, d n r y, ch t c i ch ng minh cho cha m nng bi t s c kho , s m

c n m m c a mỡnh (sau khi

c s thu n tỡnh c a cha m ). Sau m t th i gian

gia ỡnh nh tra mang tr u cau sang nh gỏi xin i l i. L l y g m 2 chai r

u

tr ng v m t c i tr u g n trờn sỏp ong. L xin i l i ch cú ụi b n v h hng
c a hai gia ỡnh. Nh trai b ng c i tr u dõng lờn bn th v c l i ch
vua c a ng

ng (ụng

i Kh mỳ). d y t thu x a sau ú t c i tr u xu ng ch cho nh

gỏi ỏp l i l i ch

ng. T õy, hai bờn chớnh th c tr thnh thụng gia. Sau l n

g p g ny l n l
gỏi g m: 4 vũ r

n h i chớnh th c. L v t nh trai mang n dõng cho nh

u c n, 2 chi c tỳi mu tr ng v trong ú ng m t ụi vỏy,

m t ụi ỏo, m t ụi khuyờn tai, 1 ụi vũng, 4 chai r

u, 2 bú tr u cau. Nh gỏi

ph i gi nh ng l v t ny lm tin. N u nh gớ b c b i thỡ nh trai

c quy n

ph t g p ụi s l v t ú. D l ỏm h i cú h hng hai bờn, b n bố c a ụi b n
tr . ễng m i thay m t cho nh trai c l i ch
bi t yờu th

ng khuyờn hai tr sau ny ph i

ng ựm b c nhau, hai gia ỡnh ph i khang khớt h n n a. Sau ú, h

cựng nhau u ng r

u, n c , hỏt t m chỳc t ng rụm r .

L n n p l th 3 c a nh trai l vo d p ỏm d
cõu Phong t c l 12, t p quỏn l 24 ch l
ph i chu n b trong ngy c

i Ng

ng chum r

i Kh mỳ cú

u c n m hai h

i c a con. M i gia ỡnh ph i chu n b 2 con l n t

40 - 60 kg (cú gia ỡnh cũn chu n b con l n con khong 15 kg cỳng). Ng
Kh Mỳ t ch c ỏm c
v ch n gi t t m i r

i vo ban ờm, m i r

i

u lỳc 8 - 9 h; 10 - 12h thỡ n c

c dõu. B m i s c m tay v d t cụ dõu v . Cụ dõu mang

theo c a h i mụn (Khr

ng p n) trong ngy c

4.2. Dõn t c Dao.

14

i.



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Ng

S n Tang thu c dòng Dao đ , hi n s ng t p trung

i Dao

vùng

su i Quy n - huy n V n Ch n và các chòm xóm c a h n m r i rác t i các vùng
L c Yên, V n Yên, Yên Bình … thu c t nh Yên Bái. Do đi u ki n s ng, t c
i v c a ng

i Dao

đây r t ph c t p, kéo dài trong vài ba ngày đ n c

KIL
OBO
OKS
.CO
M

c

tuòân, nh ng l i ít t n kém và r

m rà nh nh ng đám c

i

các dân t c khác.

T c đ t tr u - d m ngõ: ôi trai gái ng thu n nhau, b m nhà trai ch n
ngày sang nhà gái d m - đ t tr u, g m 6 mi ng tr u đ

sang nhà gái.
theo m t tý n

c x p vào 1 gói mang

n nhà gái, nh ti đ t l i “ông bà có tin c y và ng ý xin ghé làm

ng v i ông bà”. Nói r i đ t tr u vào 2 bát, m i bát 7 mi ng và

đ t lên bàn th . N u gia đình nhà gái ng thu n thì đ n ngày th 3 s mang tr
l i tr u và nói “N

ng không thu n, không bi t ông bà có đ ng ý kh ng?

ng

đát x u thì làm”. Gia đình nhà trai nh n l i tr u, coi nh hai bên đ u đã b ng
lòng.

Dam h i: Sau khi đã bàn b c k , nh t i têm 6 miéng tr u, chu n b m t
phong bì trong đó có 2 hào b c tr ng, bu c 2 s i ch đ 8 đen trên phong bì r i
mang đ n nhà gái d m h i: “Ông bà ta giúp cho, xin ca h n! Xin đ cho và
đ

ng cho ai n a” Hai đ ng b c tr ng t

ng tr ng cho x

ng c t. Sau ngày sau,

nhà gái mang tr l nhà trai. Nhà trai nh n l i hai hào b c tr ng, t c là nh n
x

ng c t” s ng g i thân, ch t g i x

18 nhà trai.
L xin c
đ

ng”. Nhà gái m ng vui và tin t

i: Có c ông Mõ (ông mai m i) cùng đi. L g m 24 mi ng tr u

c làm thành 12 gói, m i gói 2 mi ng, 1 mi ng bôi vôi và 1 mi ng không bôi

vôi, 2 qu tr ng gà và 2 đ ng ti n k m.

n nhà gái, tr ng đ

c xào lên r i cho

vào bát bu c 2 đ ng ti n k m vào đ u đ a r i gác lên bát tr ng.
c

ng vào

i lâu đ i c a ng

ó là t c xin

i Dao S n Tang .

Gia đình nhà gái đ t giá, thách c

i. Do nhu c u cu c s ng con trai c

r 3 n m, nên vi c thách c

i c ng r t đ n gi n, ch đòi 1 ít ti n, 1 ít

v ph i

g o và con l n kho ng 50 kg. Nh v y vi c xin c
thu n ngày c
1 ngày r

i và r

c dâu.

ám c

i đã xong. Hai bên tho

i di n ra trong 3 ngày: 2 ngày

c dâu v nhà trai.
15

i

nhà gái,



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
ám c
ngày c
ng

i: Vi c chu n b cho đám c

i, do m i bên t lo li u l y. Tr

c

i, gia đình nhà tra t ch c b a c m thân m t g i là “l y trai”, g m 10

i con trai, tính c cơ dâu - chú r là đ 12 ng

i. B a c m đó đ

c ch n là kho ng t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

ngày gi và phân cơng các vi c cho ngày hơm sau. Gi đ

c ch n

18h - 19h. Vì đi vào gi này đ x u h h n. ồn nàh trai đ n c ng nhà gái ph i
g i to đ b m nhà gái đi tránh m t con r . Con r vào nhà n p ti n l c

i và

tr u cau. C gia đình nhà gái đi lánh m t đ gia đình nàh trai vào nhà làm l .
Làm xong l , chú r đ
g i là bát n

c g i vào bu ng cơ dâu tr

c đồn t đ a cho cơ dâu, chú r , m i ng

xong cơ dâu đi lánh m t. Ơng M cùng m t ng
tr

c. Ơng Mê l y 1 bát n

c

i u ng m t tí, u ng

i khác m c qu n áo cúng đ ng

c bàn th v a cúng, v a múa (múa xúc tơn gi ), t c là múa chào anh em ,h

hàng, cơ dì chú bác trong gia tiên nhà gái, r i ra thay qu n áo ngh
c m xong, cơ dâu - chú r đ

c g i đ n tr

n c m.

n

c bàn th qu l y, chú r l y chào

b m , chú bác r i chào gia tiên bên ngo i.

T t c m i vi c đã h t ngày th 2. Sáng ngày th 3 - ngày r
r và cơ dâu đ

c dâu. Chú

c g i vào x p hàng theo th t cùng v i đồn nhà trai.

b , m và ơng M đi tr

c, cơ dâu, chú r và nh ng ng

ồn có

i còn l i đ a dâu v

nhà trai. G n đ n ngõ nhà trai, ơng N làm phép (hố mây) r i đ a cho cơ dâu,
chú r m t cái qu t đ che m t, quan ni m r ng che m t đ x u h . R i c th đi

th ng vào trong nhà là xong. Vào nhà cơ dâu qu , chú r l y theo th t gia đình
r i cùng nhau đi ch c r

u m i ng

xong là n u ng và đám c
L l i m t và
Tr

i t ng nhà và nh ng ng

i d đám. R

u

i k t thúc.

r 3 n m: 3 ngày sau, đơi v ch ng v l i m t nhà gái.

c ngày đi, gia đình đã m l n vf đ l i cái th , khi chú r v m i phá th

l n đ ti p đãi con. L c
quay v nhà trai

i vào cu i n m thì 3, 4 ngày sau, đơi v ch ng tr l i

m t tu n, r i l i sang nhà gái 1 tu n, chơ đ n h t ngày 7,

tháng riêng âm l ch m i đi

r .C 1n m

r , l i 1 n m v cho h t 3 n m thì

đơi v ch ng tr m i xin v gia đình bên trai. Phong t c này, hi n nay v n còn
l u gi trong t ng gia đình c a ng

i Dao

16

S n Tang.



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
II. XU H

NG C A HƠN NHÂN TRONG TH I

I NGÀY NAY

S phát tri n c a xã h i g n li n v i s bi n đ i c a hơn nhân. C ng nh
các hi n t

ng khác. Trong ti n trình l ch s c a dân t c, hơn nhân c a ng

KIL
OBO
OKS

.CO
M

Vi t c ng đã có nhi u bi n đ i. Nhìn chung s thay đ i l n nh t so v i tr
nhi u “h t c” c truy n đã đ
ph c h i tr l i hình th c c

c bãi b , nhi u t c l đ

c c i t o, v i xu h

i xin truy n th ng trong mơi tr

i

c là
ng

ng v n hố m i,

xã h i m i và dân trí cao. Các t p t c hơn nhân m i ti p t c hình thành trên n n
t ng, s k t h p gi a tinh th n dân t c và tính th i đ i. Hơn nhân gnày nay có s
k t h p gi a truy n th ng và hi n đ i, theo chi u h

ng “n n v n hố Vi t Nam

tiên ti n, đ m đà b n s c dân t c”.

Hơn nhân bây gi khơng còn là vi c riêng c a cá nhân, gia đình, dòng h ,
làng xã, mà đ

c

ng và Nhà n

c đ c bi t qu tâm, v i chính sách : c i t o

t p t c hơn nhân c cho phù h p v i xã h i m i và xây d ng ch đ hơn nhân
m i v n minh, ti n b .
Xu h

ng hơn nhân ngày nay đ

N u nh tr
theo s thách c

c bi u hi n

m t s khía c nh nh sau:

c kìa khi mu n d ng v g ch ng nh ti th

i c a nhà gái, n p cheo m i l y đ

nhân h p pháp ch c n đ

c nhà n

ng ph i đáp ng

c v , thì này m t cu c hơn

c c p gi y k t hơn là đ , còn các t c l

khác thì khơng b t bu c. M t s k t hơn khơng có gi y đ ng kí k t hơn thì vi
ph m pháp lu t và b ng n c m.

Nam n t do tìm hi u l n nhau, n u th y h p thì h s c ng c thêm tình
u c a mình. Cha m khơng c m đốn con cái đi tìm hi u b n đ i t

ng lai. t

do hơn nhân thay th cho quy t đ nh c a cha m , h hàng theo quan ni m “cha
m đ t đâu con ng i đây”. Có nh ng tr

ng h p b cha m “ép dun” thì h

đ u tranh và có s giúp đ c a đồn th nên cha m khơng th c m đốn đ
M c dù n u hai ng

c.

i nam và n c m th y h p nhau thì h có th ti n t i

hơn nhân, nh ng các chu n m c ch n dâu, kén r … m t ph n nào đó v n là y u
t quy t đ nh cho m t đám c

i.

ó là khi l a ch n b n đ i thì c hai bên đ u

mu n ch n nh ng gia đình có “lý l ch t t” hay có hồn c nh h p v i nhau.
Nh ng dù nam hay n thì nh ng tiêu chu n c b n nh : gia th , ngh nghi p,
17



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
tính cách… ph i đ

c đ m b o. Vi c đ a ra các tiêu chu n khơng ph i là m c

đích “kén cá ch n canh” mà chính là l a ch n m t ng
M t ng

it

ng x ng v i mình.

i mình th c s mong mu n là n n t ng c a m t gia đình h nh phúc.
c m r ng h n. Quan ni m “l y ch ng

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Quan h hơn nhân ngày càng đ

khó gi a làng còn h n l y ch ng sang thiên h ” h u nh khơng còn t n t i trong
t t

ng c a nam n thanh niên ngày nay. Thêm vào đó là s xu t hi n trào l u

k t hơn v i ng

i ngo i qu c. Th

ng thì dâu Vi t r Trung Qu c,

ài Loan…

v i ngun nhân ch y u là s t nguy n c a tình u, kinh t khó kh n, bán
ng

i… K t qu c a ki u hơn nhân này có nhi u đi u đáng nói. V m t tích c c

là đ a tr sinh ra, có th ti p xúc, hồ đ ng v i hai n n v n hố khác nhau, hai
ngơn ng khác nhau… Ng

c l i vi c k t hơn v i ng

i ngo i qu c c ng là

hình th c che đ y cho m t lo i t n n xã h i: bán ph n qua biên gi i.
m t hình th c khá ph bi n
ng

ây là

các t nh biên gi i và Nam B . K t qu c a nh ng

i ph n này b bóc l t s c lao đ ng. đánh đ p dã man, l y m t ng

i đàn

ơng b ng tu i ơng mình, nhi u khi còn m t m ng do khơng đ s c ch u đ ng.
Con cái thì b v khơng n i n

ng t , khơng đ

c giáo d c đ n n i đ n ch n…

Và có th tr thành tr b i đ i.

Ngày x a quan ni m ch trinh, ti t h nh c a ng
ã có r t nhi u hình th c tr ng ph t v i ng

i ph n r t kh t khe.

i ph n khi vi ph m quan ni m

nh : c o tr c đ u bơi vơi hay b r trơi sơng. Th i nay: quan ni m đó khơng còn
kh t kh n a và thanh niên ít quan tâm .

ch ng minh cho s thay đ i này là

s xu t hi n trào l u “s ng th ” c a m t b ph n thanh niên.
ph n thanh niên t các t nh l xa nhà, lên thành ph

c bi t là thành

n h c, ki m vi c làm… h

s ng v i nhau nh đã tr thành v ch ng c a nhau. Và h có th ch m d t n u
c m th y khơng còn h p nhau n a.

So v i hơn nhân truy n th ng, các nghi l c a m t đám c

i c ng có s

thay đ i l n trong th i đ i ngày nay, nh ng v n d a trên n n t ng c a các nghi
l hơn nhân truy n th ng. Xu h

ng đ i v i trong th i đ i ngày nay là xố b

nh ng t p t c l c h u, mê tín d đoan; đ n gi n hố các t c l khơng th bãi b
đ

c.
18



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Trang ph c cơ dâu, chú r ngày càng đ
vét-tơng. N thi váy c
ti c đ ng… l xin c
ám c

i dài qt đ t. Trong đám c
i và d n c

i th

i c ng nh truy n th ng nh ng riêng v t thì ít

ng có tu n tr ng m t cho tân cơ dâu và chú r .

i là m t s ki n tr ng đ i, lành m nh cho hai ng

cha m , nh ng trong th i đ i ngày nay, l i xu t hi n m t t t
là ng

ng com lê,

i có thi p m i, trao nh n,

KIL
OBO
OKS
.CO
M

h n. Sau đám c

c âu hố. Chú r th

i ta đã l i d ng vào đám c

i, là s c m n
ng tiêu c c.

ó

i và cho đó là m t d p đ h có c h i khoe

khoang c a i, uy th gia đình, đòi n , tr n … đ ng th i xu t hi n m t tâm lý
gi khóc, gi c
nc

i. ó là ng

i đ c bi t là vào mùa c

i ta c m th y s hãi, lúng túng khi có gi y m i đi
i v i s d n d p c a các thi p c

i.

Ngày nay, các c p v ch ng tr t ra có quan h bình đ ng h n, các th h
tr

c trong vai trò gia đình, h ngày càng mu n t n t i đ c l p và thích s ng t

do h n, dân ch h n. Tuy nhiên t do h n nh ng mâu thu n l i nhi u h n. K t
c u gia đình l ng l o h n, các v li hơn liên t c t ng nhanh.
tình c ng là m t hi n t
hơn nhân c a ng

ng th i ngo i

ng tiêu c c khá ph bi n v i n n kinh t th tr

ng,

i Vi t c ng có nh ng thay đ i theo xu th c a th i đ i.

ó là

s tr l i có ch n l c các quan ni m và các t c l hơn nhân truy n th ng k t h p
v i nh ng y u t ti n b c a lu t hơn nhân và gia đình.

ng th i là s du nh p

m t cách thi u l a ch n c a các t c l hơn nhân m i đ

c du nh p t các vùng

mi n khác nhau, trong và ngồi n

c theo hinh th c “lai c ng” ch a phù h p

v i th c t c a t ng vùng mi n, đ a ph

ng.

V i trình đ dân trí ngày càng đ

c nâng cao và cơng tác tun truy n

v n đ ng giáo d c c a đồn th , chính quy n và Nhà n

c, nh n th c trong

nhân dân đã có nhi u bi n đ i, khơng nh ng ch có l p tr mà th m chí c ng
già c ng đã nh n th c đ

i

c nh ng t c l l c h u, tiêu c c, nh ng m t ch a phù

h p c trong quan ni m và t c l hơn nhân tr

c đây. Nh ng t c l thơn nhân

qua th i gian đã có nh ng bi n đ i trong đ i s ng ng
là đang tìm ki m m t mơ hình đám c

i Vi t.

i v i Nhà n

c

i m i lành m nh, tiên ti n, hi n đ i v a

đ m đà b n s c dân t c. Ngh a là m t hơn l ph i b o l u và phát huy các giá tr
v n hố dân t c nh ng đ ng th i ph i phù h p v i đi u ki n kinh t c a t ng gia

19



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ỡnh, trỏnh xa s xa hoa lóng phớ trỏnh kh i m t h u qu x u l sau m i ỏm
c

i l nh ng mún n ch ng ch t.
III. NGH A C A HễN NHN

ng

c ngo t t o ra s bi n i c b n cho hai

KIL
OBO
OKS
.CO
M

Hụn nhõn l m t quỏ trỡnh, l b

i nam v n t tỡnh bn , tỡnh ng nghi p n tỡnh v ch ng; t hon

ton t do cỏ nhõn sang ớt t do cỏ nhõn m l s t do trong khuụn kh c a gia
ỡnh, lm theo phỏp lu t, theo b n ph n trỏch nhi m v l

ng tõm, theo ch c

n ng m i c a v v ch ng.
Hụn nhõn th
c a hai ng

ng xu t phỏt t tỡnh yờu, t s t nguy n g n li n cu c i

i khỏc gi i. Dự tỡnh yờu cú t t i nh cao thỡ quan h gi a nam v

n v n l quan h tỡnh c m riờng t cú tớnh ch t b n bố, khụng b rng bu c l n
nhau. Nh ng khi ó thnh hụn nhõn thỡ tỡnh yờu s tr nờn sõu s c h n, nh ng
quan h riờng t c a hai bờn s gi m i v thay vo ú l nh ng ý th c trỏch
nhi m c a c hai bờn i v i nhau. H cựng cú m t m c ớch, trỏch nhi m v
b n ph n.
m .

ú l c ng c kinh t gia ỡnh, giỏo d c con cỏi, ph ng d

Hụn nhõn cú t m quan tr ng r t l n trong s t n vong c a loi ng

ng cha

iv i

ch c n ng duy trỡ nũi gi ng. Vỡ ú l cung c thiờng liờng v duy nh t duy trỡ
nũi gi ng v phỏt tri n ngu n nhõn l c cho xó h i, c bi t l cho ng
lỳa n

c.

i tr ng

S thi u hỡnh th c hụn nhõn s g n li n v i s sinh s n v giỏo d c, tr b
h n lo n, xó h i r i ren tiờu c c.

Nh ta ó bi t, lng xó h i Vi t Nam cú c tớnh l c ng ng, m i vi c
liờn quan n cỏ nhõn c ng liờn quan n c c ng ng. Do ú, hụn nhõn c a
ng

i Vi t khụng n thu n l vi c hai ng

hai h . M c dự ú l vi c c a hai ng

i l y nhau m ú cũn l s ki n c a

i khỏc gi i nh ng l i kộo theo vi c xỏc

l p quan h gi a hai gia t c. Do ú:
L y v kộn tụng

L y ch ng kộn gi ng.
l m t cụng vi c vụ cựng quan tr ng.
20



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Hụn nhõn khụng nh ng l s ki n tr ng i trong cu c i c a hai ng

i

m cũn l c a dũng h , gia t c, lng xó Vỡ v y, nú ũi h i m i chỳng ta ph i
hnh ng m t cỏch cú suy ngh , th n tr ng v cú v n hoỏ.

i u ú kộo theo

KIL
OBO
OKS
.CO
M

vi c giỏo d c cho cỏc v thnh niờn v nh ng v n c b n chu n b cho g n
than l h t s c c n thi t.

V i s ra i c a ch xó h i ch ngh a, s tiờu di t ch th c dõn
phong ki n ch hụn nhõn c a ng

i Vi t m i th c s bi n i c b n. Tr

n m 1954 ch hụn nhõn c a ng

i Vi t c ng cú thay i, nh ng nú di n ra

m t cỏch ch m ch p. Cỏc t c l truy n th ng v n
thờm cỏc t c l c a v n minh ph

c

c th c hi n v i s ti p thu

ng Tõy (thụng qua ch ngh a th c dõn Phỏp).

Nh ng t sau 1954 tr i, t c l hụn nhõn cú s thay i l n so v i tr

cv i

nhi u h t c c truy n b bói b , nhi u t c l b c i t o. Ch hụn nhõn
mang tớnh ch t xó h i ch ngh a

c thi t l p v tr thnh t c l hụn nhõn

chớnh th ng. Vi c c i t o t p t c hụn nhõn c cho phự h p v i xó h i m i v xõy
d ng ch hụn nhõn m i v n minh, ti n b l m t m c tiờu quan tr ng c a
ng v Nh n

c Vi t Nam.

S bi n i c a hụn nhõn sau 1945

c th hi n

hai khớa c nh:

Trong quan ni m hụn nhõn.

Nh ng thay i v nghi l hụn nhõn
Cỏc t c c

i xin trong th i k ny.

u tiờn, chỳng ta tỡm hi u v s bi n i t ng quan ni m hụn nhõn. Th i
kỡ ny, nh ng thay i trờn ph

ng di n phỏp lý trong hụn nhõn

rừ. N u nh tớnh phỏp lý c b n v cao nh t

c th hi n

trong hụn nhõn truy n th ng l s

th a nh n c a c ng ng, lu t t c thụng qua cheo c

i v ỏm c

i. Vi c

k t hụn ho c t hụn (li d ) ch thụng qua gia ỡnh, h t c v l lng. Ch hụn
nhõn b rng bu c n ng n b i l lng v d lu n xó h i; thỡ t sau n m 1954 v
c bi t l t sau khi ban b lu t hụn nhõn v gia ỡnh (1960). Nh n

c ó can

thi p tr c ti p vo quan h hụn nhõn trờn c hai bỡnh di n quan ni m v cỏc
nghi th c, nghi l . Ch hụn nhõn t õy ó

c phỏp lý hoỏ v th ch hoỏ.

Vi c th a nh n k t hụn hay li d ph i thụng qua lu t phỏp Nh n
21

c v do i



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
di n c a chớnh quy n cỏc c p th c hi n. M t cu c hụn nhõn h p phỏp ch c n


c Nh n

c c p gi y k t hụn l , cỏc th t c khỏc khụng b t bu c. N u khi

l y v l y ch ng m khụng

c Nh n

c c p gi y ch ng nh n k t hụn thỡ

KIL
OBO
OKS
.CO
M

cu c hụn nhõn ú cú th b ng n c m, th m chớ b hu b .

Nh ng ai c tỡnh vi ph m thỡ b x lý theo phỏp lu t. S thay i trờn
ph

ng di n phỏp lý trong hụn nhõn khụng ch l s khỏc bi t c b n gi a hụn

nhõn truy n th ng v i hụn nhõn m i, b o v quy n l i cho nam n , m cũn l
nh ng nhõn t quan tr ng lm bi n i t c l hụn nhõn

Vi t Nam núi chung.

Vai trũ quy t nh trong hụn nhõn c ng khỏ quan tr ng. Nam v n t do
tỡm hi u t do hụn nhõn thay th cho vai trũ quy t nh c a b m h hng
theo quan ni m b m t õu con ng i õy.

Ngoi ra, cỏc chu n m c kộn ch n dõu r theo mụn ng h i h p
tu i v h p duyờn s khụng cũn n ng n v th m chớ nhi u gia ỡnh ớt quan tõm.
Quan ni m a m c chũi mõm son khụng cũn. Vi c ớt quan tõm n mụn
ng h i c ng ch ng t quan h nam n t do yờu

ng, t do tỡm hi u.

Vi c xem tu i h p duyờn s c ng khụng cũn l tiờu chớ b t bu c. M t s gia
ỡnh cú xem tu i nh ng khụng n ng n , cũn a s ớt quan tõm n h p tu i.
Vi c tiờu chu n l a ch n b n i c a nam n . Tr
nh nờn nam n khụng

c õy do cha m quy t

c ch n v khụng cú c h i l a ch n b n i. Sau

n m 1954 vi c hụn nhõn do chớnh ụi nam n t quy t nờn h m i cú tiờu chu n
l a ch n b n i cho phự h p.

i a s nam n l a ch n b n i theo tiờu

chu n: gia ỡnh (cú lý l ch t t), ch n v (tu i i, dung nhan, tớnh tỡnh, cụng n,
vi c lm, s c kho , gia phong), ch n ch ng (kho m nh, hi n lnh, bi t lm n).
Vi c mai m i trong hụn nhõn khụng cũn quan tr ng. N u nh tr
ng

i mai m i l ng

i úng vai trũ chớnh, quy t nh n s thnh b i c a hụn

nhõn thỡ hi n nay khụng cũn n a.

úng vai trũ chớnh l cụ dõu chỳ r , ụng b,

b m c a hai bờn (cú s tham gia c a h hng). Tr
trũ l ng
l ng

c õy

ng h p m i lỏi úng vai

i gi i thi u thỡ th c t v n cũn v ụi khi c ng r t quan tr ng. H v a

i gi i thi u, v a l c u n i cho nam n g p g tỡm hi u l n nhau.

22

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Hơn nhân ch đ m t v m t ch ng đã đ

c th c hi n, ch đ đa thê đã

b h n ch và bãi b . “Lu t hơn nhân và gia đình” qui đ nh ch đ hơn nhân là
“ch đ m t v m t ch ng”. Nhà n

c ch th a nh n và c p gi y đ ng kí k t

KIL
OBO
OKS
.CO
M

hơn cho nh ng đơi trai gái ch a v ch a ch ng, hay nh ng ng
ch ng nh ng đã đ

i có v có

c t do.

Bên c nh đó, nh ng quan ni m v
khơng còn n ng n nh tr

ch ng, v trinh ti t, v ch a hoang

c.

Ti p theo đó là nh ng thay đ i v nghi l hơn nhân. So v i hơn nhân
truy n th ng các nghi l hơn nhân c ng có s thay đ i l n trong th i kì này. Xu
h

ng đ i m i trong th i kì này là “xố boe nh ng t p t c l c h u, mê tín di

đoan (h t c), đ n gi n hố các t c l khơng th bãi b đ
t c, nghi th c c

c. Xây d ng các t p

i theo đ i s ng m i”. Nh ng t c l hơn nhân c b bãi b t

sau 1954 là t c xem tu i, so tu i, t c dam ngõ… Nh ng t p t c c đ
nh ng đã thay đ i: t c l

n u ng c bàn ti t ki m h n, trang ph c cơ dâu, chú

n m c “âu ph c” g n gi ng nh ng

r - phù dâu phù r

Trong th i kì này, đám c
-l

nh i-l c

i d đám c

i.

i g m có m y nghi l chính đó là: l d m ngõ

i.

L d m ngõ (ch m ngõ) đ
nhân c a ng

c duy trì

c coi là t c l khơng th b đ

i Vi t. Tuy nhiên, v nghi th c và ý ngh a

Trong l ch m ngõ đ

đây có khác tr

c.

c ti n hành khơng c n qua m i lái mà gia đình nhà trai t

lo l y và có chú r đi cùng. L ch m ngõ ch đ
đã đ ng ý l y nhau.

c trong hơn

c ti n hành khi đơi bên trai gái

d n l ch là m t ít tr u cau, m t chai r

u, m t ít k o

bánh. K t sau l này, trai gái có th cơng khai đi l i tìm hi u nhau mà khơng b
hai gia đình ng n c m.
L

n h i: th ng th

ng khi đ

c nhà gái đ ng ý, sau đó kho ng m t tu n

đ n 10 ngày nhà trai t ch c n h i. ồn nhà trai ngồi b , m còn có anh em,
chú bác hai h n i ngo i và tr

ng t c. L

n h i b t bu c ph i có chú r .

h i do nhà trai chu n b : 1 bu ng cau (80-100 qu ), tr u, 2 chai r
doanh, 1-2 tút thu c lá, bánh k o. N i dung l
h i cùng v i l xin c

i ln.
23

n h i nh tr

n

u Qu c

c, ch khác là l

n



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
L c
c al c

i là nghi l quan tr ng và chính y u trong đám c

i là: gi

trai làm l xin c

i. Nh ng nghi l

ng, chi u v ch ng, s m s a trang ph c cơ dâu, chú r , nhà
i và d n c

i; m i h hàng và khách d c
i (l thành hơn), đ

c t ch c vào bu i tr a hay

KIL
OBO
OKS
.CO
M

k t hơn. Vi c t ch c đám c
bu i chi u c a ngày đ

c l a ch n. L r

xin dâu gi ng nh l c truy n. Ph

i: th t c đ ng kí

c dâu c a nhà trai c ng làm nghi l

ng ti n đón dâu là đi b , ho c đi xe đ p.

M t đi m khác v i ngày x a là chú r đi đón dâu bao gi c ng có m t bó hoa
c

i đ t ng cơ dâu. Nghi th c đi đón dâu c ng gi ng nh tr

c, ch có khác là

khơng ph i có đón ngõ l y may…
Khác v i tr
đám c
c

c đây có s phân bi t gi a đám c

i khơng bình th

i bình th

ng và các

ng, thì bây gi khơng có quan ni m y n a. M i đám

i c b n có l th c gi ng nhau. M t s đám t ch c đ n gi n h n.
*S bi n đ i c a các t c l hơn nhân trong th i kì đ i m i t n m 1986

đ n nay.

Trong b i c nh đ t n
cho đ n nay, các hi n t
- Xu h

c đ i m i tồn di n, m nh m t cu i th p k 80

ng v n hố, trong đó có t c l hơn nhân c ng đ i m i.

ng th nh t là s tr l i (ph c h i) có ch n l c quan ni m và các

t c l hơn nhân truy n th ng k t h p v i nh ng y u t ti n b c a lu t hơn nhân
và gia đình.
- Xu h

ng th hai là s t b m t s t c l hơn nhân m i đ

c hình

thành, phát tri n trong th i kì bao c p (1954 - 1986).
- Xu h
nhân m i đ

ng th ba là s du nh p m t cách thi u l a ch n các t c l hơn
c du nh p t các vùng khác nhau trong và ngồi n

th c “lai c ng”, ch a phù h p v i th c t c a đ a ph

c theo hình

ng.

S tr l i các t c l hơn nhân truy n th ng k t h p v i nh ng y u t ti n
b c a lu t hơn nhân và gia đình, là m t xu h
cu i th p k 80 và đang là xu h

ng đ

c b t đ u t nh ng n m

ng phát tri n trong nh ng n m g n đây.

S bác b nh ng nghi th c hơn nhân đ

c hình thành trong th i bao c p.

Vi c t ch c ti c trà, có c bánh k o, h t d a, v n là nghi th c ch đ o trong

24