Đặc điểm chương trình SGK Địa Lý THPT

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

Học phần: LÝ LUẬN DẠY HỌC ĐỊA LÝ

Nhóm 1
1. Bạch Văn Giào
2. Nguyễn Thị Ly Đa
3. Trần Thị Giang
4. Đào Thị Anh

5. Nguyễn Thị Hiền
6. Cao Vũ Mạnh Cường
7. Lê Thị Cúc


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

Đề Tài: Đặc Điểm Chương Trình Sách Giáo Khoa
Địa Lý Thpt
Đặc Điểm Chương Trình SGK Địa Lý THPT

1. Một số
khái niệm

2. Đặc
điểm về
cấu trúc

3. Đặc
điểm về
nội dung

4. Đặc
điểm về
định
hướng sử
dụng
phương
pháp dạy
học


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

1. Một số khái niệm cơ bản
Khái niệm về cấu trúc
Theo từ điển tiếng việt cấu trúc là toàn bộ
những quan hệ bên trong giữa các thành phần
tạo nên một chỉnh thể.
Khái niệm về đặc điểm.
Đặc điểm có nghĩa là tính chất nổi bật, khác
biệt giúp phân biệt cá thể này với cá thể khác
mà ta có thể đem ra so sánh.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

Khái niệm về sách giáo khoa:
- Sách giáo khoa là loại sách được biên soạn dựa
trên một chương trình nhất định nhằm cung cấp kiến
thức đáp ứng mục đích dạy và học.
- Giáo khoa địa lý là loại sách được biên soạn dựa
trên chương trình địa lý do Bộ giáo dục và đào tạo
quy định, nhằm cung cấp các kiến thức địa lý về các
sự vật, hiện tượng, quy luật…. liên quan đến địa lý.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

Đặc điểm về cấu trúc

1. Vai trò
của việc
nghiên
cứu đặc
điểm về
cấu trúc

2. Đặc
điểm về
cấu trúc
SGK lớp
10; 11; 12

3. So

sánh đặc
điểm về
cấu trúc
SGK lớp
10; 11; 12


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

1. Đặc điểm về cấu trúc
1.1. Vai trò của việc nghiên cứu đặc điểm về cấu
trúc:
 Biết được các nội dung kiến thức chính sẽ được học.
 Biết được số lượng các chương bài trong chương trình.

Ví dụ: Sách giáo khoa Địa lý 10.
Để nhận biết cấu trúc nội dung,
ta chỉ cần nhìn vào mục lục để
nhận biết, dể dàng nhận thấy
được những nội dung chính, các
bài, chương của chương trình


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

1.2. Đặc điểm về cấu trúc sgk địa lý lớp 10; 11;
12:
1.2.1. Đặc điểm về cấu trúc sgk địa lý lớp 10

 Sách có cấu trúc chia làm 2 phần: Địa lý tự
nhiên đại cương, và địa lý kinh tế xã hội
đại cương.
 Sách chuẩn có 10 chương, 42 bài học,
sách nâng cao có 13 chương và 58 bài
học.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

1.2.2. Đặc điểm về cấu trúc sgk địa lý lớp 11
 Chương trình gồm có 2 phần: Phần A: Khái quát
nền kt - xh thế giới. Phần B: Địa lý các khu vực
và quốc gia tiêu biểu.
 Phần A: Sách chuẩn có cấu trúc trình bày 4 vấn
đề chung về nền kt - xh thế giới. Sách nâng cao
có cấu trúc trình bày 5 vấn đề chung về nền kt –
xh thế giới.
 Phần B: Sách chuẩn có cấu trúc trình bày 6 quốc
gia, 2 khu vực. Sách nâng cao 10 quốc gia và 2
khu vực.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

Đặc điểm về cấu trúc sgk địa lý lớp 12

1. Địa

lý tự
nhiên

2. Địa
lý dân
cư

3. Địa
lý kinh
tế
ngành

4. Địa
lý kinh
tế
vùng

5. Địa
lý địa
phương


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

1.3. So sánh đặc điểm về cấu trúc SGK lớp 10; 11;
12


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA ĐỊA LÝ


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

2. Đặc điểm về nội dung
2.1. Vai trò của việc nghiên cứu đặc điểm
về cấu trúc
Biết được tên gọi của sách là gì. (Vd sách giáo khoa lớp 10 có tên
gọi là Địa lý đại cương, lớp 11 là Địa lý kt – xh thế giới, lớp 12 là
Địa lý Việt nam).
 Nắm rõ số lượng bài thực hành nhằm hình thành và rèn luyện kỹ
năng địa lý cho học sinh.
 Biết được hình thức trình bày (kênh hình, kênh chữ).
 Biết được nội dung tích hợp trong chương trình sgk.
 Nắm rõ hệ thống câu hỏi trong sgk.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

2.2. Đặc điểm về nội dung
2.2.1. Đặc điểm về nội dung chương trình sgk địa lý lớp 10
 Sách có tên gọi: Địa lý đại cương. Sách xây dựng theo các bài
học: Mỗi bài học trình bày trong 1 tiết.
 Sách có hai kênh: Chữ và hình. Kênh chữ chiếm tỷ trọng lớn
hơn.
 Kênh chữ: Trình bày dưới nhiều dạng khác nhau: đoạn văn, câu
hỏi giữa bài và cuối bài. Có sự kết hợp giữa 2 phương thức quy

nạp và diễn dịch.
 Kênh hình: Phong phú đa dạng gồm nhiều loại: hình vẽ, bản đồ,
tranh ảnh, sơ đồ, biểu đồ, bảng số liệu…


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ
Một số ví dụ về kênh hình, kênh chữ trong SGK

Kênh hình


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

 Sách có số lượng bài thực hành tương đối
lớn. Sau mỗi chương có bài học thực hành.
 Sách chuẩn tỷ lệ tiết thực hành so với tiết lý
thuyết là 7/42 chiếm 16,66%.
 Sách nâng cao tỷ lệ tiết thực hành so với tiết
lý thuyết là 14/58 chiếm 24,13%.
 Nội dung sách giáo khoa có sự tích hợp giáo
dục môi trường, dân số và sức khỏe sinh sản…


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA ĐỊA LÝ

2.2.2. Đặc điểm về nội dung chương trình sách giáo
khoa địa lý lớp 11

Sách có tên gọi: Địa lý kinh tế xã hội thế giới.
Sách được trình bày theo bài học một bài học thường từ 1 đến 5
tiết.
 Có 2 bài học nhóm nước (5 tiết/bài). Có 1 bài 3 tiết. Còn lại 2
tiết/bài. Các bài học về khái quát nền kt – xh thế giới mỗi bài 1
tiết.
 Sách có hai kênh: Chữ và hình. Kênh chữ chiếm tỷ trọng lớn
hơn.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

 Sách có số lượng bài thực hành tương đối lớn.
Sau mỗi chương có bài học thực hành.
 Sách chuẩn tỷ lệ tiết thực hành so với tiết lý
thuyết là 8/36 chiếm 22,22%.
 Sách nâng cao tỷ lệ tiết thực hành so với tiết lý
thuyết là 12/44 chiếm 27,27%.
 Nội dung sách giáo khoa có sự tích hợp giáo dục
môi trường, dân số, năng lượng, kỹ năng sống, phát
triển bền vững…


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

KHOA ĐỊA LÝ

Một số bài thực hành trong chương trình


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

2.2.3. Đặc điểm về nội dung chương trình sgk địa lý
lớp 12

Sách có tên gọi: Địa lý Việt Nam.
Sách theo chương trình chuẩn gồm có 45 bài, trong đó 37 bài lý thuyết, 8 bài
thực hành.
 Sách theo chương trình nâng cao có 62 bài. Trong đó 48 bài lý thuyết, 14 bài
thực hành.
 Sách có hai kênh: Chữ và hình. Kênh chữ chiếm tỷ trọng lớn hơn.
 Nội dung sgk có sự tích hợp giáo dục môi trường, dân số, năng lượng, kỹ
năng sống, phát triển bền vững…


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

2.3. So sánh đặc điểm về nội dung chương
trình SGK lớp 10; 11; 12
Giống nhau

Khác nhau

Có hệ thống kênh
Càng lên lớp cao hơn
hình, kênh chữ đa nội dung chương trình
dạng phong phú. Trong và kiến thức càng cụ thể
đó kênh chữ nhiều hơn và chi tiết hơn.
kênh hình.
Có hệ thống câu
hỏi giữa và cuối bài đa
dạng.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

2.3. Mối quan hệ về nội dung chương trình SGK
lớp 10; 11; 12
 Về kiến thức:
Đi từ địa lý đại cương đến địa lý khu vực
Đi từ địa lý tự nhiên đến địa lý kinh tế xã hội.
Đi từ các nội dung thành phần đến các yếu tố cấu thành.
-> Ở các lớp dưới là tiền đề là cơ sở để học sinh học tốt ở
các lớp trên.
VD: Chương trình Địa lý lớp 10, gồm 2 phần: Tự nhiên và
kinh tế xã hội, trong đó bao gồm chủ yếu là các khái
niệm chung, còn trong chương trình 11, 12 thì phần lớp
giới thiệu các khái niệm riêng


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ

3. Đặc điểm về định hướng sử dụng phương pháp
dạy học.
3.1. Vai trò của việc nghiên cứu đặc điểm về định
hướng sử dụng phương pháp dạy học.
 Nghiên cứu để biết được những thuận lợi và khó khăn
cho giáo viên khi sử dụng các phương pháp dạy học, hình
thức tổ chức dạy học, sử dụng các phương tiện dạy học…
theo hướng phát huy tính tích cực của học sinh.
Giáo viên có được phương pháp hướng dẫn học sinh tự
học môn địa lý một cách có hiệu quả.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÝ
3.2. Đặc điểm về định hướng sử dụng phương pháp dạy học.
3.2.1. Đặc điểm về định hướng sử dụng phương pháp dạy
học địa lý lớp 10.
 Sử dụng các phương pháp dạy học nhằm phát huy tính tích cực
học tập của học sinh như: thảo luận, đàm thoại gợi mở, bài tập
nhận thức, nêu vấn đề…
 Sử dụng phối hợp nhiều hình thức tổ chức dạy học như: dạy học
theo lớp, nhóm và cá nhân, đặc biệt lả dạy học theo hình thức tổ
chức nhóm lớn và nhỏ.
 Tạo điều kiện cho giáo viên sử dụng các phương tiện dạy học
theo hướng hướng dẫn học sinh tự khai thác tri thức trên các
phương tiện.
 Tạo điều kiện cho giáo viên hướng dẫn học sinh phương pháp tự
học, tự nghiên cứu trong học tập môn địa lý.