PP xây dựng sơ đồ trong dạy học Địa Lý THPT-Trần Dạc

Phương pháp “Xây dựng sơ đồ trong dạy học địa lý ở trường THPT”
 Để xây dựng sơ đồ logic trong dạy học địa lý cần chú ý bảo đảm :
 Tính khoa học : nội dung sơ đồ phải bám sát nội dung sách giáo khoa, các mối liên hệ phải là
bản chất, khách quan chứ không áp đặt, cưỡng ép.
 Tính sư phạm, tư tưởng : có tính khái quát cao, lược bỏ các chi tiết phụ, dễ đọc, dễ nhớ. Qua sơ
đồ, học sinh thấy được các mối liên hệ khách quan, biện chứng.
 Tính mỹ thuật : bố cục hợp lý, cân đối, nổi bật trọng tâm và các nhóm kiến thức, có thể dùng màu sắc
làm rõ.
 Việc xây dựng sơ đồ trong dạy học địa lý được tiến hành theo các bước sau :
 Bước 1. Chọn kiến thức cơ bản tối thiểu và vừa đủ, mã hoá các kiến thức đó một cách ngắn gọn,
cô đọng, súc tích, nhưng phải phản ánh được nội dung cần thiết (có thể sử dụng hình tượng trưng).
 Bước 2. Thiết lập sơ đồ với những nội dung đã lựa chọn ở bước 1.
 Bước 3. Hoàn thiện. Kiểm tra lại tất cả công việc đã thực hiện. Điều chỉnh sơ đồ phù hợp với
nội dung dạy học logic nội dung, đảm bảo tính thẩm mỹ và dễ hiểu.
Ví dụ cụ thể : Để dạy bài 7. LIÊN MINH CHÂU ÂU.
Tiết 4 : CỘNG HOÀ LIÊN BANG ĐỨC
 Bước 1. Kiến thức cơ bản :
a/. Đặc điểm nổi bật của CHLB Đức về :
 Tự nhiên :  Vị trí địa lí quan trọng ở châu Âu : cầu nối quan trọng giữa Đông Âu và
Tây Âu.  Điều kiện tự nhiên : Cảnh quan thiên nhiên đa dạng, đẹp, hấp dẫn khách du lịch. Tài nguyên
khoáng sản nghèo, chỉ có than và muối mỏ.
 Dân cư, xã hội:  Chỉ số phát triển con người cao. Giáo dục đào tạo được chú trọng
đầu tư.  Tỉ lệ sinh rất thấp, dân số suy giảm. Chính phủ khuyến khích lập gia đình và sinh con 
Tỉ lệ dân nhập cư cao.
b/. Đặc trưng kinh tế của CHLB Đức :
 Khái quát :  Cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới.  Đứng đầu châu Âu, thứ 3 thế giới
về GDP.  Cường quốc thương mại thứ hai thế giới.
 Công nghiệp :  Là nước có trình độ phát triển cao.  CN là xương sống của nền kinh tế
quốc dân.  Nhiều ngành công nghiệp có vị trí cao trên thế giới.
 Nông nghiệp :  Nền nông nghiệp thâm canh, năng xuất cao : được tăng cường cơ giới
hoá, chuyên môn hoá, hoá học hoá.  Sản phẩm chính : lúa mì, củ cải đường, thịt và sữa.

 Bước 2 : Thiết lập sơ đồ.( hình 7. Sơ đồ cấu trúc bài Cộng Hoà Liên bang Đức)



Ảnh hưởng

 Bước 3 : Hoàn thiện sơ đồ. Vẽ lên giấy khổ A0 để trình bày trên lớp.
CỘNG HOÀ LIÊN BANG ĐỨC
Điều kiện (nguồn lực)
Phát triển kinh tế
Tự nhiên
Dân cư – xã hội Công nghiệp Nông nghiệp
Vị trí
địa lí
quan
trọng ở
châu
Âu
- Phong
cảnh đa
dạng, đẹp,
- Nghèo
khoáng
sản
- Chỉ số
phát triển
con người
cao.
- Dân số suy
giảm (TL

sinh thấp)
- Cường quốc
kinh tế về
thương mại,
GDP
- Đứng đầu
châu Âu
- Là xương sống
của nền KT.
- Có trình độ
phát triển cao.
- Nhiều ngành có
vị trí cao TG
Khái quát
- Nền nông
nghiệp thâm
canh : cơ giới
hoá, chuyên môn
hoá, hoá học
hoá.
- Lúa mì, thịt,
sữa