Giáo trình kỹ thuật thi công chương 1 khái niệm máy xây dựng

Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

CHỈÅNG I: KHẠI NIÃÛM CHUNG VÃƯ MẠY XÁY DỈÛNG
1.11.1.11.1.21.1.31.1.41.1.51.1.61.1.7-

1.2-

Phán loải mạy xáy dỉûng
Täø mạy phạt lỉûc
Mạy váûn chuøn
Mạy lm âáút
Mạy gia cäng âạ
Mạy phủc vủ cäng tạc bãtäng v bãtäng cäút thẹp
Mạy gia cäú nãưn mọng
Cạc loải mạy chun dng
Ngoi cạch phán loải trãn, chụng ta cọ thãø phán loải mạy xáy
dỉûng theo ngưn âäüng lỉûc nhỉ: mạy dáùn âäüng bàòng âäüng cå âäút
trong, âäüng cå âiãûn, âäüng cå thy lỉûc. Theo cạch di chuøn: bàòng
bạnh läúp, bạnh xêch, chảy trãn âỉåìng sàõt hồûc chảy trãn s lan. Theo
phỉång phạp âiãưu khiãøn: cå khê thy lỉûc, khê nẹn, âiãûn tỉì.
Háưu hãút cạc loải mạy xáy dỉûng bao gäưm cạc bäü pháûn sau:
a. Âäüng cå
b. Củm truưn âäüng
c. Cå cáúu cäng tạc
d. Cå cáúu di chuøn
e. Cå cáúu quay
f. Hãû thäúng âiãưu khiãøn
g. Khung v bãû mạy
h. Cạc thiãút bë phủ
u cáưu chung

Âãø âạp ỉïng quạ trçnh cäng nghãû trong xáy dỉûng, mạy xáy dỉûng phi
âm bo cạc u cáưu thiãút úu sau:
1) u cáưu nàng lỉåüng
2) Kêch thỉåïc, cäng nàng
3) u cáưu vãư kãút cáúu - k thût
4) u cáưu khai thạc
5) Sỉí dủng thûn tiãûn, an ton, tỉû âäüng hoạ âiãưu khiãøn
6) Bo âm khäng ä nhiãøm mäi trỉåìng trong khi lm viãûc
7) u cáưu kinh tãú ( giạ thnh sỉí dủng tháúp)

1


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

1.3- Thiãút bë âäüng lỉûc ca mạy xáy dỉûng
1.3.1Âäüng cå âäút trong: l loải âäüng cå nhiãût hoảt âäüng theo ngun
l biãún nhiãût nàng sang cå nàng, theo nhiãn liãûu âäút chạy ta gàûp
âäüng cå xàng v âäüng cå Âiãzen; theo säú chu k hay hnh trçnh
pittäng chia ra lm âäüng cå bäún chu k ( trủc khuu quay 720
âäü, bäún hnh trçnh pittäng)v âäüng cå hai chu k( trủc khuu
quay 360 âäü, hai hnh trçnh pittäng)
Chu k hoảt âäüng ca âäüng cå âäút trong gäưm nảp, nẹn, näø, x.
- Âäüng cå âäút trong thỉåìng dng trong cạc mạy di chuøn nhiãưu (
mạy váûn chuøn xa), mạy lm âáút ...
- Hiãûu sút tỉì 30 âãún 37%
- Cọ hãû säú thay âäøi täúc âäü λ låïn tỉì 2,5 âãún 5
- Nhỉåüc âiãøm cå bn ca âäüng cå Âiezel l chëu quạ ti kẹm
1.3.2- Âäüng cå âiãûn
- Âỉåüc sỉí dủng räüng ri trãn cạc mạy cäú âënh hồûc di chuøn ngàõn,

theo qu âảo nháút âënh ( nhỉ mạy nghiãưn sng âạ, mạy träün bã
täng, cáưn trủc).
- Hiãûu sút 70-97%
- Âäüng cå âiãûn gn nhẻ, chëu vỉåüc ti tỉång âäúi täút, thay âäøi chiãưu
quay v khåíi âäüng nhanh, giạ thnh hả, dãù tỉû âäüng hoạ, êt gáy ä
nhiãùm mäi trỉåìng.
- Hãû säú thay âäøi täúc âäü: λ =1,3
- Nhỉåüc âiãøm: khọ thay âäøi täúc âäü quay, moment khåi âäüng nh,
phi cọ ngưn v mảng lỉåïi cung cáúp âiãûn.
1.3.3- Cạc loải båm thy lỉûc
a) Båm bạnh ràng
- Lỉu lỉåüng äøn âënh, thỉåìng lm viãûc våïi säú vng quay 500 ÷
2500 vng/phụt.
- Lỉu lỉåüng: Q=2.π.Ζ.m2.b.n, cm3/phụt
Z: säú ràng ca bạnh ràng ch âäüng
m: modul àn khåïp
b: chiãưu räüng bạnh ràng, cm
n: täúc âäü quay ca bạnh ràng ch
âäüng(vng/phụt)
Hiãûu sút η = 0.65-0.85
p sút cháút lng cäng tạc p = 10 Mpa

2


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

b) Båm pittäng
- Lỉu lỉåüng loải nhiãưu hån mäüt pittäng:
Q=0.785.d2.i.Do.n.tg(γ), cm3/phụt

- Lỉu lỉåüng loải mäüt pittäng: Q=0.785.d2.S.n.Ktg, cm3/phụt
d: âỉåìng kênh xilanh, cm
i: säú lỉåüng xilanh
S: hnh trçnh ca pittäng
D0: dỉåìng kênh vng trn näúi cạc tám xilanh, cm
n: täúc âäü quay ca trủc båm, vng/phụt
γ: gọc nghiãng ca mám
- p sút nẹn: 40 âãún 50 Mpa
- Hiãûu sút η = 0.85-0.95
- Nàng sút båm âảt 750lêt/ph v säú vng quay 1000 ÷ 3000
vng/phụt
c) Båm cạnh quẹt
- Lỉu lỉåüng: Q=2.π.n.b.(rs2 -rr2), cm3/phụt
n: täúc âäü quay ca roto, vng/phụt
b: chiãưu räüng cạnh quẹt, cm
rs,rr:bạn kênh stato- roto, cm
- Hiãûu sút: η=0,8 ÷ 0,93
- p sút nẹn: 16 ÷ 25 Mpa
- Säú vng quay tỉì 800 - 3000vng/phụt

Så âäư cáúúu tảo cạc loải båm thy lỉûc
a) Båm bạnh ràng; b) Båm pittong hỉåïng trủc; Båm cạnh quẹt
1,2. bạnh ràng; 3. v båm; 4. pittong; 5. tay biãn; 6. mám nghiãng; 7.
khoang phán phäúi; 8. räto; 9. cạnh quẹt.

3


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

1.3.4- Mạy nẹn khê
Mạy nẹn khê ch úu cung cáúp cho âäüng cå khê nẹn ca cạc thiãút bë
dng khê nẹn, âãø sån hay cung cáúp cho hãû thäúng âiãưu khiãøn mạy.
Mạy khê nẹn cạc kiãøu sau: kiãøu pittong, kiãøu roto v kiãøu vêt. Cạc loải
mạy nẹn khê thỉåìng tảo ra ạp sút 0,8-1,5 Mpa v nàng sút tåïi
10m3/giåì.
1.4- Truưn âäüng trong mạy xáy dỉûng
Truưn âäüng l mäüt kháu trung gian âãø truưn chuøn âäüng hồûc
cäng sút tỉì âäüng cå âãún cạc bäü pháûn cå cáúu cäng tạc ca mạy.
Theo cạch truưn nàng lỉåüng, truưn âäüng trong mạy xáy dỉûng
chia ra dảng: truưn âäüng cå khê, truưn âäüng thy lỉûc, truưn âäüng
âiãûn, truưn âäüng khê nẹn, v dảng häùn håüp.
1.4.1Truưn âäüng cå khê
Truưn âäüng cå khê l dảng truưn âäüng cå hc, truưn âäüng âỉåüc
thỉûc hiãûn l nhåì cå nàng.
Theo ngun l lm viãûc, truưn âäüng cå khê âỉåüc chia lm hai loải:
a) Truưn âäüng ma sạt
• Trỉûc tiãúp giỉỵa cạc bạnh ma sạt
• Giạn tiãúp nhåì âai truưn
b) Truưn âäüng àn khåïp trỉûc tiãúp
• Truưn trỉûc tiãúp bàòng bạnh ràng, bạnh vêt
• Truưn giạn tiãúp bàòng xêch
Cạc thäng säú ch úu âàûc trỉng cho bäü truưn:
N2
Hiãûu sút:
η=
N1

T säú truưn: i = n1
n2

Moment xồõn:
M=9,55.106.N/n, (N.mm)
N: cäng sút (kW.)
n: säú vng quay trong mäüt phụt
M: moment xồõn (N.mm)
Moment xồõn trãn trủc bë dáùn:
M2= M1.i.η
η: hiãûu sút bäü truưn
i: t säú truưn

4


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

* Trong bäü truưn ma sạt
Lỉûc ma sạt trỉåüt ca hai váût chuøn âäüng tỉång âäúi våïi nhau:
F=f.Q
f: hãû säú ma sạt, phủ thüc vo váût liãûu
Q: lỉûc phạp tuún tải tiãúp âiãøm
Giạ trë f âäúi våïi thẹp v gang khi ma sạt khäng bäi trån f=0,12 âãún
0,18. Thẹp hay gang âäúi våïi cháút do thç hãû säú f=0,25 âãún 0,45. Âäúi våïi thẹp
v gang ma sạt våïi nhau trong dáưu f=0,03 âãún 0,05.

Tè säú truưn i =

n1
d
= 2
n2

d1

n1,n2: Säú vng quay trong mäüt phụt ca bạnh dáùn v bạnh bë
dáùn
d1,d2: Âỉåìng kênh ca bạnh ch âäüng v bạnh bë âäüng
Loải truưn âäüng ny cọ ỉu âiãøm: cáúu tảo âån gin, lm viãûc ãm cọ
kh nàng âiãưu chènh vä cáúp täúc âäü nhỉng lỉûc tạc dủng lãn äø v trủc khạ
låïn dãø gáy ra trỉåüt.
• Truưn âäüng âai:

5


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

Cáúu tảo ch úu l bạnh âai dáùn, bạnh âai bë dáùn v mäüt vng âai
màõt càng trãn hai bạnh áúy. Nhåì ma sạt giỉỵa âai v bạnh, bạnh dáùn quay s
kẹo bạnh bë dáùn chuøn âäüng, nghéa l â thỉûc hiãûn âỉåüc viãûc truưn cäng
giỉỵa hai banh âai.
Tè säú truưn ca bäü truưn âai i=

n1
D2
=
n2
D1 (1 − ξ )

D1 v D2 : âỉåìng kênh bạnh âai
ξ: hãû säú trỉåüt, 0.5-1%
Truưn âäüng âai cọ nhỉỵng ỉu âiãøm:

Cọ kh nàng truưn cäng sút giỉỵa cạc trủc åí khạ xa nhau.
Lm viãûc khäng äưn do âai cọ tênh ân häưi.
Giỉỵ an ton cho chi tiãút mạy khi quạ ti (trỉåüt âai).
Giạ thnh hả, kãút cáúu âån gin, dãù bo qun.
Nhỉåüc âiãøm:
T säú truưn khäng äøn âënh.
Lỉûc tạc dủng lãn trủc låïn vç phi càng âai.
Tøi th tháúp khi phi lm viãûc våïi täúc âäü cao.

Så âäư cạc kiãøu truưn âäüng âai
a) Truưn âäüng gọc; b) Truưn âäüng chẹo; c) Truưn âäüng nỉía chẹo
* Truưn âäüng bạnh ràng: truưn chuøn âäüng hồûc thay âäøi
chuøn âäüng nhåì sỉû àn khåïp ca cạc ràng trãn bạnh ràng hồûc thanh
ràng.
Tu theo vë trê tỉång âäúi giỉỵa cạc trủc, cọ cạc loải truưn âäüng
bạnh ràng sau
Cạc thäng säú hçnh hc ch úu ca bạnh ràng trủ ràng thàóng àn
khåïp ngoi
6


Chổồng I: Khaùi nióỷm chung vóử maùy xỏy dổỷng

Tố sọỳ truyóửn i =

n1
Z
= 2
n2
Z1

Z1, Z2 : sọỳ rng cuớa baùnh rng nhoớ vaỡ baùnh rng lồùn.
Thọng sọỳ cồ baớn cuớa bọỹ truyóửn baùnh rng laỡ mọõun n khồùp. ióửu
kióỷn õó ứcaùc baùnh rng n khồùp õổồỹc vồùi nhau laỡ chuùng phaới coù cuỡng
mọõun
Mọõun n khồùp m =

pt


Pt: bổồùc rng trón voỡng troỡn chia, bũng bổồùc rng cuớa thanh

rng( dao)
Goùc n khồùp thổồỡng bũng 200
Trở sọỳ cuớa m tổỡ 0.05 õóỳn 100mm
* Truyóửn õọỹng truỷc vờch- baùnh rng: truyóửn chuyóứn õọỹng giổợa hai
truỷc cheùo nhau( thổồỡng laỡ 90o). khi truỷc vờch quay õổồỹc mọỹt voỡng thỗ baùnh
vờch quay õổồỹc sọỳ rng bũng sọỳ mọỳi ren cuớa truỷc vờch, tyớ sọỳ truyóửn cuớa bọỹ
truyóửn truỷc vờch
i=

n1
Z
= 2
n2
Z1

Z1, Z2 : sọỳ mọỳi ren cuớa truỷc vờch vaỡ sọỳ rng cuớa baùnh vờch
n1, n2: Sọỳ voỡng quay cuớa truỷc vờch vaỡ baùnh vờch, vg/ph
Caùc thọng sọỳ cuớa bọỹ truyóửn truỷc vờch laỡ bổồùc ren t( mm) vaỡ mọdun

m. Mọõun doỹc truỷc vờch bũng mọõun ngang cuớa baùnh vờch m = Error!
ặu õióứm nọứi bỏỷt cuớa truyóửn õọỹng truỷc vờch laỡ tố sọỳ truyóửn rỏỳt lồùn( tồùi
200). Ngoaỡi ra bọỹ truyóửn truỷc vờch coỡn coù khaớ nng tổỷ haợm, laỡm vióỷc óm, ọứn
õởnh. Nhổồỹc õióứm cuớa bọỹ truyóửn truỷc vờch laỡ hióỷu suỏỳt thỏỳp vaỡ duỡng vỏỷt
lióỷu laỡm giaớm ma saùt õừt tióửn( õọửng thanh) õóứ laỡm baùnh vờch.
* Truyóửn õọỹng xờch: truyóửn chuyóứn õọỹng giổợa hai truỷc song song ồớ
khoaớng caùch khaù xa( Max= 8m). Bọỹ truyóửn xờch õồn giaớn nhỏỳt gọửm õộa dỏựn,
õộa bở dỏựn vaỡ dỏy xờch. Ngoaỡi ra tuyỡ trổồỡng hồỹp coù thóứ coù thóm caùc cồ cỏỳu
phuỷ nhổ cng xờch, bọi trồn vaỡ họỹp bao che.
Tố sọỳ truyóửn i=

n1
Z
= 2
n2
Z1

ổồỡng kờnh voỡng troỡn chia baùnh xờch chuớ õọỹng D1=

t
sin

ổồỡng kờnh voỡng troỡn chia baùnh xờch chuớ õọỹng D2=


Z1
t

sin

7


Z2


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

Lỉûc vng cho phẹp P= [p]

bo d
ke

Trong âọ:

[p] =14-35Mpa, ạp lỉûc cho phẹp åí bn lãư
bo- chiãưu di äúng làn
d- âỉåìng kênh ca chäút
ke= 1,2-3, hãû säú âiãưu kiãûn sỉí dủng
* Truưn âäüng cạp:
- Chiãưu di lm viãûc ca cạp: LC= H.a +(1,5-2,0)π( Dtg + dC)
h l chiãưu cao cáưn náng
a l bäüi sút palàng cạp
Bäüi sút palàng l tè säú giỉỵa nhạnh cạp treo váût v säú nhạnh
cạp kẻp trãn bäü pháûn kẹo( tang, xilanh thu lỉûc), hay chênh l tè säú
giỉỵa váûn täúc cún cạp trãn tang v váûn täúc náng váût a= Error!; màûc
khạc nọ chênh l säú láưn gim lỉûc cạp so våïi ti trng náng khi khäng
kãø âãún hiãûu sút ca puli, do âọ bäüi sút palàng bàòng säú nhạnh cạp
treo củm puli di âäüng.
Dtg l âỉåìng kênh tang

dC l âỉåìng kênh cạp
- Chiãưu di phi nh hån dung lỉåüng cho phẹp ca cạp trãn
tang träúng
L = π( Dtg + dC).Z
Säú vng lm viãûc ca cạp trãn tang Z =

l0
t

Bỉåïc cạp t = d + (0.002 âãún0.003)m
lo l chiãưu di lm viãûc ca tang
m l säú låïp cạp cún trãn tang
- Âäúi våïi tang nhiãưu låïp ta cọ L = π( Dtg + mdC).Z1
säú vng lm viãûc ca tang nhiãưu låïp Z1 =

l0
dc

1.4.2- Truưn âäüng thy lỉûc
Truưn âäüng thy lỉûc cọ tạc dủng truưn chuøn âäüng hay cäng
sút tỉì âäüng cå cạc bäü pháûn lm viãûc ca mạy hồûc tỉì trủc ny âãún trủc
khạc, nhåì cháút lng hay âäüng nàng ca cháút lng. Hiãûn nay ngỉåìi ta dng
hai dảng truưn âäüng thu lỉûc l; truưn âäüng thu ténh( thãø têch) v
truưn âäüng thu lỉûc âäüng(thu âäüng). Truưn âäüng thu âäüng l sỉû thay
däøi ạp lỉûc trong lng cháút lng khi dng cháút lng chuøn âäüng våïi váûn täúc

8


Chỉång I: Khại niãûm chung vãư mạy xáy dỉûng

cao; ngỉåüc lải truưn âäüng thãø têch l sỉû thay âäøi lỉu lỉåüng ca dng khi
ạp lỉûc ca cháút lng gáưn nhỉ khäng âäøi.
Truưn âäüng thãø têch l dảng truưn âäüng hon thiãûn hån so våïi
truưn däüng thu- cå, trãn cå såí khåïp näúi thu lỉûc hay biãún täúc thu lỉûc,
cạc bäü pháûn ch úu ca bäü truưn âäüng thãø têch gäưm båm thu lỉûc, âäüng
cå thu lỉûc, cạc van phán phäúi âiãưu chènh, âỉåìng äúng dáùn dáưu cao ạp( cọ
ạp) v âỉåìng äúng dáùn dáưu ạp lỉûc tháúp(âỉåìng x, âỉåìng hụt).
Täúc âäü cáưn âáøy phủ thüc vo hỉåïng truưn dáùn dáưu.
Nãúu dáưu tỉì båm tåïi âènh pittäng thç täúc âäü cáưn âáøy
v1 =

4Q
πD 2

Lỉûc âáøy F1 =

πD 2
4

.p.η

Νãúu dáưu dáùn tåïi vng cọ cáưn âáøy thç täúc âäü ca cáưn âáøy
v2 =

4Q
π (D 2 − d 2 )

Lỉûc âáøy F2=

π (D 2 − d 2 )
4

Τrong âọ:

.p.η
η

Q l lỉu lỉåüng båm
D l âỉåìng kênh xi lanh
p l ạp lỉûc cháút lng
η l hiãûu sút bàòng 0.97
d l âỉåìng kênh cáưn âáøy
Âãø thỉûc hiãûn truưn âäüng theo ngun l truưn âäüng thãø têch, cạc
bäü pháûn chênh âỉåüc näúi våïi nhau qua hãû thäúng âỉåìng äúng chëu ạp lỉûc. Tu
theo tỉìng chỉïc nàng ca bäü pháûn cäng tạc, chụng âỉåüc làõp ghẹp theo så âäư
mảch kên hay så âäư mảch håí. Sỉû khạc nhau cå bn ca hai så âäư mảch ny
l cháút lng sau khi qua bäü pháûn biãún âäøi thnh cå nàng, tråí vãư thng dáưu(
mảch håí) hồûc tråí vãư äúng hụt ca bäü pháûn tảo ạp lỉûc( mảch kên). Trong
mạy xáy dỉûng, truưn âäüng thu lỉûc våïi mảch kên chè dng cho cạc cå cáúu
lm viãûc âäüc láûp, cn cạc cå cáúu lm viãûc liãn håüp v âån gin thỉåìng dng
trunư âäüng mảch håí
1.4- Hãû thäúng di âäüng trong mạy xáy dỉûng
1.5- Hãû thäúng âiãưu khiãøn mạy xáy dỉûng

9


Chương 5. Thiết bị phục vụ cơng tác bê tơng

CHỈÅNG V

MẠY PHỦC VỦ CÄNG TẠC BÃTÄNG

Trong cäng tạc xáy dỉûng ngỉåìi ta dng mäüt khäúi lỉåüng ráút låïn häøn håüp
bãtäng vç loải váût liãûu ny cọ nhiãưu tênh ỉu viãût nhỉ âäü bãưn, m quan, kh
nàng phng chäúng chạy täút va tênh kinh tãú.
Bãtäng l häùn håüp bao gäưm, xi màng, cäút liãûu( cạt, âạ, si. ..) v nỉåïc,
cäng tạc bãtäng bao gäưm viãûc chøn bë häùn håüp bãtäng, váûn chuøn bãtäng,
âäø v âáưm bãtäng
5.1 Mạy träün bãtäng
Mạy träün bãtäng dng âãø sn xút häùn håüp bãtäng tỉì cạc thnh pháưn
â âỉåüc âënh lỉåüng theo cáúp phäúi â xạc âënh. So våïi träün bàòng tay, träün bàòng
mạy tiãút kiãûm xi màng hån, âm bo nàng sút v cháút lỉåüng cao. Âàûc trỉng
k thût ch úu ca mạy träün l dung têch sn xút Vsx ca thng träün, tỉïc
dung têch nảp váût liãûu cho mäüt m träün. Dung têch hçnh hc thỉåìng gáúp 1.5-3
láưn dung têch sn xút. Trong xáy dỉûng dng cạc loải mạy träün cọ dung têch
sn xút: 250, 500, 1000, 1200, 2400, 4500 lêt. Mạy träün gäưm cạc bäü pháûn ch
úu: thng träün, bäü pháûn cäng tạc, hãû thäúng dáùn âäüng, thiãút bë nảp v âäø
bãtäng.
Theo âiãưu kiãûn lm viãûc cọ mạy träün cäú âënh v mạy träün di âäüng, theo
chãú âäü lm viãûc cọ loải lm viãûc theo chu k v lm viãûc liãn tủc, theo phỉång
phạp träün cọ loải träün tỉû do v loải träün cỉåíng bỉïc, ngoi ra cn phán biãût
theo cạch âäø bãtäng: âäø bàòng cạch láût ụp thng, âäø bàòng mạng,
âä øbàòng cạch nghiãng thng v âäø bàòng cạch ụp thng,...

79


Chương 5. Thiết bị phục vụ công tác bê tông

80


Chng 5. Thit b phc v cụng tỏc bờ tụng

Nng suỏỳt cuớa maùy trọỹn laỡm vióỷc theo chu kyỡ
Q = VSX.f.m.ktg (m3/h)
Trong õoù : VSX- dung tờch saớn xuỏỳt( khaớ nng chổùa cuớa thung trọỹn õóứ
trọỹn hióỷu quaớ)
f- hóỷ sọỳ suỏỳt lióỷu( f = Vb/VSX)
ktg- hóỷ sọỳ sổớ dung thồỡi gian
m- sọỳ meớ trọỹn trong mọỹt giồỡ
Nng suỏỳt cuớa maùy trọỹn laỡm vióỷc lión tuỷc
Q = 3600.A.V ( m3/h)
Trong õoù: A- dióỷn tờch mỷt cừt ngang trung bỗnh cuớa doỡng vỏỷt lióỷu trong
thuỡng trọỹn
V- tọỳc õọỹ di chuyóứn vỏỷt lióỷu trọỹn theo hổồùng doỹc truỷc
5.2 Traỷm trọỹn bótọng

81


Chng 5. Thit b phc v cụng tỏc bờ tụng

5.3 Maùy vỏỷn chuyóứn bótọng
5.3.1 tọ vỏỷn chuyóứn
Vỏỷn chuyóứn bótọng vồùi cổỷ li vaỡi km, trong quaù trỗnh vỏỷn chuyóứn õóứ
traùnh bótọng bở phỏn tỏửng thỗ thuỡng trọỹn quay vồùi tổỡ 9 õóỳn 12 voỡng trong mọỹt
phuùt.

82


Chương 5. Thiết bị phục vụ cơng tác bê tơng

5.3.2 Mạy båm bãtäng:
Dìun
ì g âãø váûn chuøn bãtäng cọ âäü lỉu âäüng låïn hån 12cm.Váûn chuøn
lãún cao âãún 70m, váûn chuøn âi xa khong 500m, âãø váûn chuøn xa hån cọ thãø
làõp båm näúi tiãúp.
Hiãûn nay dảng båm pittäng thy lỉûc âỉåüc sỉí dủng räüng ri våïi mäüt
pittäng hồûc hai pittäng

Nàng sút båm
Q = 60.F. S. n. Kn. Ktg (m3/h)
Trong âọ:
F- tiãút diãûn pittäng( m2)
S- hnh trçnh pittäng( m)
n- säú láưn båm trong mäüt phụt
Kn- hãû säú täøn tháút trong viãûc hụt v âáøy( Kn= 0.6-0.9)
Ktg- hãû säú sỉí dủng thåìi gian

5.4 Mạy âáưm bãtäng

83


Chương 5. Thiết bị phục vụ cơng tác bê tơng

Mạy âáưm bãtäng dng âáưm chàûc cạt, âạ, ximàng trong khäúi bãtäng, lm
tàng cỉåìng âäü bãtäng, âm bo cháút lỉåüng v gim âỉåüc lỉåüng xi màng( cọ
thãø gim 20 kg cho 1 m3 bãtäng.
Mạy âáưm bãtäng lm viãûc theo ngun l cháún âäüng, lm gim ma sạt
giỉỵa cạc hảt cäút liãûu, do trng lỉåüng bn than chụng tỉû sàõp xãúp lải âãưu hån,
khäng khê v nỉåïc thoạt ra ngoi lm cho khäúi bãtäng tråí nãn âàûc chàõc, tàng
cỉåìng âäü cho bãtäng.
Càn cỉï âàûc âiãøm tạc dung xung lỉûc vo khäúi bãtäng, ta cọ loải âáưm
trong( âáưm di) v âáưm ngoi( âáưm bn, âáưm thỉåïc, âáưn cảnh)
5.4.1- Âáưm trong : qu âáưm âàûc sáu trong khäúi bãtäng, dng âãø âáưm cạc
khäúi bãtäng cọ chiãưu dáưy, diãûn têch nh nhỉ dáưm, mọng, cäüt,...trong trỉåìng
håüp ny xung lỉûc truưn trong lng khäúi bãtäng.
- Âáưm di trủc mãưm: âỉåüc sỉí dëng räüng ri trong xáy dỉûng, do cọ cáúu
tảo gn nhẻ, nàng sút âáưm täút

- Âáưm di cạn cỉïng: lm viãûc thêch håüp cho bãtäng cọ âäü lỉu âäüng tháúp,
âàûc âiãøm ca âáưm cạn cỉïng l âäüng cå âàûc bãn trong qu âáưm.
84


Chng 5. Thit b phc v cụng tỏc bờ tụng

Nng suỏỳt caớu maùy õỏửm trong.
Q = (3600. . R2. h)/ (t1+ t2).Ktg
Trong õoù:
R- baùn kờnh taùc dung cuớa quaớ õỏửm( 20-140cm)
h- Chióửu sỏu taùc dung cuớa quaớ õỏửm( 20- 60cm)
t1- thồỡi gian õỏửm taỷi 1 chọứ( 2-30s)
t2- thồỡi gian di chuyóứm õỏửm
5.4.2- ỏửm ngoaỡi:

- ỏửm baỡn: duỡng õóứ õỏửm caùc khọỳi bótọng coù dióỷn tờch rọỹng nhổ saỡn,
nóửn nhaỡ,... Bọỹ phỏỷn gỏy chỏỳn õọỹng laỡ õọỹng cồ õổồỹc õỷt trón tỏỳm theùp. Chióửu
sỏu taùc dung cuớa õỏửm khoaớng 20-25cm, thồỡi gian õỏửm taih mọỹt chọứ tổỡ 12-20s
- ỏửm thổồùc: Cỏỳu taỷo giọỳng nhổ õỏửm baỡn, nhổng baỡn sừt õổồỹc thay thóỳ
bũng mọỹt dỏửm moớng bũng sừt hay gọứ daỡi tổỡ 2-4m. ỏửm thổồùc tổồng ổùng vồùi
vióỷc õỏửm caùc cỏỳu kióỷn bótọng moớng, heỷp, daỡi,.. . thồỡi gian õỏửm taỷi mọỹt vở trờ
khoớang 30s

85


Chng 5. Thit b phc v cụng tỏc bờ tụng

Nng suỏỳt cuớa maùy õỏửm ngoaỡi
Q = (3600. F. h)/( t1+ t2)
Trong õoù: F- dióỷn tờch mỷt baỡn õỏửm( m2)
h- chióửu sỏu taùc dung (m)
t1- Thồỡi gian õỏửm taỷi mọỹt chọứ( s)
t2- Thồỡi gian di chuyóứn õỏửm(s)

86


Chỉång 4. Mạy âọng cc

CHỈÅNG IV

MẠY ÂỌNG CC

4.1 Khại niãûm chung vãư mạy âọng cc

Do cáúu tảo ca nãưn âáút khäng âäưng nháút v kh nàng chëu ạp
lỉûc nh, vç váûy trong cäng tạc xáy dỉûng,... thỉåìng phi xỉí l mọng.
Chi phê cho viãûc xỉí l mọng chiãúm mäüt t lãû khạ låïn so våïi täøng giạ
trë ca cäng trçnh. Mäüt trong nhỉỵng biãûn phạp xỉí l mọng vỉìa kinh tãú
vỉìa âm bo cháút lỉåüng cäng trçnh l phỉång phạp âọng cc.
Âãø âọng cc vo nãưn âáút cọ thãø dng cạc phỉång phạp: va âáûp(
lỉûc xung kêch) trong âọ cạ cạc loải nhỉ bụa håi, bụa råi, bụa âiãzen;
mạy âọng cc bàòng phỉång phạp rung âäüng( bụa rung) trong âọ cọ
loải rung táưn säú tháúp( näúi cỉïng), táưn säú cao( näúi mãưm); loải va rung v
bụa âọng cc thu lỉûc. Nãúu phán loải theo kh nàng di chuøn ta cọ
cạc loải mạy âọng cc di chuøn trãn ray; mạy âọng cc di chuøn
bàòng xêch; mạy âọng cc di chuøn bàòng phao( thi cäng mọng cáưu).
Mạy âọng cc thỉåìng cọ 3 pháưn chênh: mạy cå såí, giạ bụa v
âáưu bụa

Cáúu tảo chung mạy âọng cc âàût trãn ráy: 1- khung dỉåïi;2-bạnh sàõt;
3- giạ bụa;4,5- cå cáúu âiãưu chiãøn giạ bụa;6- toa quay
70


Chỉång 4. Mạy âọng cc

så âäư cáúu tảo chung mạy âọng cc di chuøn bàòng bạnh xêch
1- mạy cå såí; 2- thanh giàòng ngang; 3- giạ dáùn hỉåïng;
4- âáưu bụa; 5- thanh giàòng xiãng.
a) Mạy cå såí: thỉåìng dng mạy cáưn trủc xêch, mạy xục mäüt gáưu, mạy
kẹo
b) Giạ bụa: gäưm mäüt thanh dáùn hỉåïng cho âáưu bụa trong quạ trçnh
âọng cc; thanh giàòng xiãng v thanh giàòng ngang, thanh ny cọ thãø
âiãưu khiãøn gọc nghiãng ca giạ( vãư phêa trỉåïc hay vãư phêa sau),

thỉåìng khong 50 khi cáưn âọng cc xiãn. Âãø âiãưu chènh âỉåüc cọ thãø
dng tàng âå hồûc xi lanh thu lỉûc.
c) Âáưu bụa: l bäü pháûn trỉûc tiãúp gáy ra lỉûc âọng cc. Hiãûn nay cọ cạc
loải âáưu bụa: bụa råi, bụa håi nỉåïc, bụa âiãzen, bụa rung, bụa thu
lỉûc.

71


Chỉång 4. Mạy âọng cc

- Bụa råi cọ kãút cáúu âån gin, dng mäüt váût nàng náng lãn åí
mäüt âäü cao no âọ ri th xúng âãø âọng cc. Loải ny cho nàng sút
tháúp.
- Bụa håi nỉåïc cọ táưng säú giao âäüng cao, 200 âãún 300 láưn/phụt
cọ khi tåïi 500 láưn/phụt; cc âọng khäng bë våí song cọ nhỉåüc âiãøm l
thiãút bë âi theo quạ cäưng kãưnh nãn hiãûn nay êt dng.
- Bụa âiãzen, bụa rung, bụa thu lỉûc: c ba âãưu cọ ỉu âiãøm gn
nhẻ, cå âäüng, âäüc láûp, hiãûu qu âọng cc cao. Do âọ cạc loải bụa ny
hiãûn nay âang âỉåüc sỉí dủng räüng ri trong cäng tạc âọng cc.
4.2 Bụa mạy håi nỉåïc: chảy bàòng håi nỉåïc. Nọ gäưm pháưn cháưy, tỉïc
pháưn chuøn âäüng lãn xúng, tao ra lỉûc xung kêch lãn âáưu cc; pháưn
báút âäüng tỉïc v bãû bụa, âm bo hỉåïng chuøn âäüng cho pháưn cháưy;
pháưn m cc chëu trỉûc tãúp lỉûc xung kêch cu pháưn cháưy
Cọ hai loải bụa håi nỉåïc: loải bụa tạc dủng âån v tạc dủng
kẹp.

a,b- bụa håi âån âäüng; c,d) bụa håi song âäüng
1- mi cc; 2- van håi;3- pit täng báút âäüng;
4- xy lanh chy; 5- pit täng cháưy;6- xy lanh

a) Bụa håi âån âäüng: loải bụa âiãưu khiãøn van håi bàòng tay hay tỉû
âäüng
72


Chỉång 4. Mạy âọng cc

Trng lỉåüng pháưng cháưy : 1 - 6 táún
Chiãưu cao náng cháưy : 0.9 - 1.5m
p sút håi nỉåïc : 6 - 8 atm
Säú nhạt âọng : 10 - 30 nhạt/phụt
Ỉu âiãøm:
- Cáúu tảo âån gin chuøn âäüng lãn xúng äøn âënh
- Trng lỉåüng hỉỵu êch chiãúm 70% trng lỉåüng bụa
Khuút âiãøm:
- Säú nhạt âọng trong mäüt phụt nh, c khi van håi âỉåüc âiãưu
chènh tỉû âäüng( 50 nhạt/phụt) nãn nàng sút âọng cc tháúp.
- Äúng cao su dáùn håi chuøn âäüng theo bụa nãn chọng hỉ hng.
b) Bụa håi song âäüng
Trng lỉåüng pháưn cháưy : 200 - 2200 kg
Säú nhạt âọng : 120 - 300 nhạt/phụt
Ỉu âiãøm:
- Säú nhạt âọng khạ låïn, do van håi âỉåüc âiãưu khiãøn tỉû âäüng
- Cọ thãø thay âäøi xung lỉûc âọng cc
Khuút âiãøm:
- Trng lỉåüng hỉïu êch chiãúm khong 20-30% trng lỉåüng bụa.
- Khuút âiãøm chung ca cạc loải bụa håi l cáưn cọ thiãút bë näưi
håi hay mạy nẹn khê, nhỉ váûy mạy cäưng kãưnh, di chuøn khọ
khàn.
4.3 Bụa Âiãzen( bụa näø): Ngun l lm viãûc ca bụa âäúng cc

âiãzen l dỉûa trãn ngun l lm viãûc ca âäüng cå âiãzen. Pháưn cháưy
ca bụa khi råi xúng, nẹn ẹp khäng khê trong xi lanh, âäưng thåìi lm
tàng nhiãût âäü ca khäng khê âọ âãún âäü lm bäúc chạy nhiãn liãûu. Lục
âọ nhiãn liãûu âỉåüc phun vo xy lanh v bë chạy näø, pháưn cháưy bë âáøy
tung lãn cao. Sau âọ cháưy råi xúng bàòng trng lỉåüng bn thán, âáûp
lãn âáưu cc, âäưng thåìi tiãúp tủc nẹn khäng khê.
Ỉu âiãøm:
- Trng lỉåüng chãút( pháưn xi lanh) nh
- Gn nhẻ hån bụa håi, bụa thu lỉûc, váûn chuøn dãø dng
- Tiãu êt täún nhiãn liãûu r tiãưn
Khuút âiãøm:
73


Chổồng 4. Maùy õoùng coỹc

- Nng lổồỹng hổợu ờch nhoớ
- Buùa hay bở cỏm( khọng nọứ õổồỹc)
- Tỏửn sọỳ nhaùt buùa thỏỳp( 50-70nhaùt/phuùt) nhoớ thua buùa hồi song
õọỹng
- Troỹng lổồỹng phỏửn chỏửy cuớa buùa õiózen cọỹt ọỳng 500-1000kg, coù
thóứ õoùng õổồỹc caùc loaỷi coỹc BTCT nỷng tồùi 13 tỏỳn, daỡi 25m.

Buùa õoùng coỹc õiózen
a)loaỷi hai coỹc dỏựn; b) loaỷi ọỳng dỏựn

74


Chổồng 4. Maùy õoùng coỹc

Buùa õiózen ọỳng dỏựn vaỡ trỗnh tổỷ hoaỷt õọỹng; 1-dỏy tồỡi;2-bóỷ buùa;3-xy
lanh buùa nọứ;4- ọỳng thoaùt vaỡ huùt khờ;5- bỗnh dỏửu;6-duỷng cuỷ nỏng pit
tọng chỏửy õóứ khồới õọỹng;8- xy lanh dỏựn hổồùng;9- pit tọng chỏửy;10-chọỳt
caù;11-bồm dỏửu
4.4. Buùa rung: Nguyón lyù laỡm vióỷc cuớa buùa rung laỡ lồỹi duỷng lổỷc rỏy
rung do truỷc lóỷch tỏm hay õộa lóỷch tỏm sinh ra õóứ truyóửn vaỡo coỹc.
Trong quaù trỗnh laỡm vióỷc coỹc luọn rung õọỹng nón giaớm õổồỹc lổỷc ma
saùt giổợa coỹc vỏử õỏỳt laỡm cho coỹc xuọỳng nhanh hồn.
Buùa rung coù kóỳt cỏỳu õồn giaớn, kờch thổồùc nhoớ, coù tờnh cồ õọỹng
cao, laỡm vióỷc tin cỏỷy, dóứ õióửu khióứn, coỹc khọng bở vồớ nhổ caùc loaỷi buùa
va õỏỷp, nón giaù thaỡnh haỷ 2- 3 lỏửn so vồùi buùa khaùc. Tuy nhión coù nhổồỹc
õióứm laỡ trong quaù trỗnh laỡm vióỷc lổỷc gỏy rung laỡm aớnh hổồớng tồùi caùc
cọng trỗnh lỏn cỏỷn vaỡ aớnh hổồớng trổỷc tióỳp õóỳn tuọứi thoỹ cuớa õọỹng cồ.
Buùa rung coù loaỷi nọỳi cổùng(tỏửng sọỳ thỏỳp 300-500lỏửn/phuùt), loaỷi
nọỳi móửm( tỏửn sọỳ cao 700-1500 lỏửn/phuùt) vaỡ loaỷi va rung

a) Buùa rung coù tỏửng sọỳ thỏỳp;b) buùa va rung coù tỏửng sọỳ cao
1- õọỹng cồ õióỷn;2- baùnh rng truyóửn lổỷc trung gian;3- hóỷ baùnh
rng õọửng bọỹ;4- baùnh tỏm sai;5- muợ coỹc;6- coỹc;7- hóỷ baùnh rng
truyóửn lổỷc;8- tỏỳm gia troỹng;9- loỡ so giaớm rung c)Buùa va õỏỷp
1- bọỹ phỏỷn taỷo va õỏỷp;2- baùnh tỏm sai;3-õóỳ buùa;4- bóỷ;5- lo xo;6- muợ
coỹc
75


Chỉång 4. Mạy âọng cc

4.5 Bụa âọng cc thu lỉûc: lm viãûc dỉåïi tạc dủng ca cháúït lng cäng
tạc cọ ạp sút cao 10-16Mpa( 100-160kg/cm2). Bụa âọng cc thu lỉûc

phi cọ thiãút bë nẹn âãø tảo ạp sút cho cháút lng cäng tạc. Cạc bụa
thu lỉûc cọ thãø âảt âãún nàng lỉåüng va âáûp 3.5-120 KJ v säú láưn va âáûp
50-170 láưn/phụt, khäúi lỉåüng âáưu bụa 210-7500 kg. Loải bụa ny khi
lm viãûc khäng gáy ä nhiãøm mäi trỉåìng, dãø khåíi âäüng ngay c khi
lm viãûc trãn nãưn âáút úu.
Bụa âng cc thu lỉûc cọ hai loải bụa âån âäüng v bụa song
âäüng. Trong loải âån âäüng cháút lng chè náng âáưu bụa lãn räưi cho råi
tỉû do; loải bụa song âäüng cháút lng lm c hai nhiãûm vủ: náng âáưu
bụa lãn cao v âáøy cho råi cọ gia täúc.

Så âäư bụa thu lỉûc song âäüng
1- âãú bụa;2- thán bụa;3- âáưu bụa;4- cạn pit täng;5- khoang dỉåïi pit
täng;6- pit täng;7- van mäüt chiãưu;8- van phán phäúi;
9- khoang trễn pit täng; I- äúng vo; II- äúng ra

76