Bài giảng môn pháp luật hệ thống pháp luật việt nam nguyễn thị thùy an

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
Trường Cao đẳng nghề cơ điện xây dựng Việt Xô

Môn học pháp luật
(Dùng cho hệ Cao đẳng nghề)

Bài giảng: Hệ thống pháp luật Việt Nam
Người thực hiện: Nguyễn Thị Thùy An

1


Hệ thống pháp luật Việt Nam
Khái niệm: Hệ thống pháp luật là tổng thể các quy
phạm pháp luật có mối quan hệ nội tại thống nhất với
nhau được phân định thành các chế định pháp luật, các
ngành luật và được thể hiện trong các văn bản pháp luật
do Nhà nước ban hành theo trình tự và hình thức nhất
định.


Khái niệm: Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự trong
các trường hợp cụ thể mang tính bắt buộc chung, do
Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận, thể hiện ý chí của
giai cấp thống trị và được Nhà nước đảm bảo thực hiện.

Nhiều văn bản quy phạm pháp luật
được ban hành phục vụ cho hội nhập
và để sớm đưa vào cuộc sống

Đội mũ bảo hiểm

Cơ cấu của Quy phạm pháp luật
Giả định

Quy định

Chế tài

là bộ phận trong đó là
nêubộlên
những
hoàn
phận
trong
đó nêu
cảnh, điều kiện là
cóbộ
thể
xảy
raxử
trong
cuộc
phận
lên
biện pháp
quy
tắcnêu
sự,những
bắt buộc

sống mà con người
gặp
xử
sự
tác động
mà
Nhà
nước
kiến sẽ áp
cácphải
chủcần
thể
phảidựthực
dụnghiện
đối với
thế không
khi những
ở vàochủ
những
thực điều
hiện kiện,
mệnhhoàn
lệnh cảnh
của Nhà
đã nước
đã nêu
ởở
phần
quy
nêu

phần
giảđịnh
định


Phân loại chế tài
+ Chế tài hình sự
+ Chế tài dân sự
+ Chế tài hành chính
+ Chế tài kỷ luật


Hãy xác định các bộ phận giả định, quy
định, chế tài của các QPPL sau?
Khoản 1, điều 102 – Bộ luật Hình sự năm 1999
“ Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng
nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không
cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt
cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc
phạt tù từ ba tháng đến 2 năm”


Khoản 1, điều 136 – Bộ luật Hình sự 1999
“ Người nào cướp giật tài sản của người khác thì bị
phạt tù từ một năm đến năm năm ”


Chế định pháp luật
• Khái niệm: Chế định pháp luật là một nhóm quy
phạm pháp luật điều chỉnh những quan hệ xã hội

có tính chất, đặc điểm giống nhau và có quan hệ
mật thiết với nhau trong cùng một loại.
• Ví dụ: chế định về thừa kế bao gồm một loạt quy
phạm pháp luật về di sản thừa kế, người thừa kế,
về quyền và nghĩa vụ của người thừa kế…


Ngành luật
Khái niệm: ngành luật là hệ thống các quy
phạm điều chỉnh các quan hệ xã hội cùng loại
trong từng lĩnh vực nhất định của đời sống xã
hội. Mỗi ngành luật gồm nhiều chế định pháp
luật và được điều chỉnh bằng phương pháp
riêng.


Hệ thống pháp luật Việt Nam hiện nay gồm 11 ngành luật


Luật Nhà nước (Luật Hiến pháp) là ngành luật chủ đạo
trong hệ thống pháp luật XHCNViệt Nam, đóng vai trò là
cơ sở chỉ đạo cho các ngành luật khác hình thành và phát
triển, quy định những nguyên tắc về chế độ chính trị, chế
độ kinh tế và xã hội, địa vị pháp lý của công dân, những
nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước.


- Luật Hành chính là một ngành luật độc lập trong hệ thống
pháp luật Việt Nam, tổng hợp toàn bộ các quy phạm pháp luật
điều chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong hoạt động

quản lý Nhà nước.


- Luật Hình sự là một ngành
luật độc lập bao gồm hệ
thống các quy phạm pháp
luật do Nhà nước ban hành
xác định phạm vi những hành
vi những hành vi nguy hiểm
cho xã hội là tội phạm, loại và
mức án hình phạt áp dụng
đối với từng loại tội phạm,
các điều kiện để quyết định
và áp dụng hình phạt.


- Luật Tố tụng Hình sự là
một ngành luật độc lập trong
hệ thống pháp luật Việt
Nam, bao gồm tổng thể các
quy phạm pháp luật điều
chỉnh các quan hệ xã hội
phát sinh trong quá trình
khởi tố, điều tra, truy tố, xét
xử, và chấp hành án hình sự.


- Luật Dân sự là một ngành
luật độc lập trong hệ thống
pháp luật Việt Nam, bao gồm

tổng thể các quy phạm pháp
luật Dân sự do Nhà nước ban
hành nhằm điều chỉnh các
quan hệ tài sản và quan hệ
nhân thân dựa trên nguyên
tắc bình đẳng về mặt pháp lý,
quyền tự định đoạt, quyền
khởi kiện dân sự và trách
nhiệm tài sản của những
người tham gia quan hệ đó.


- Luật Tố tụng Dân sự là
một ngành luật độc lập
trong hệ thống pháp luật
Việt Nam gồm tổng hợp
những quy phạm pháp luật
điều chỉnh các quan hệ xã
hội phát sinh giữa Tòa án,
Viện kiểm sát với những
người tham gia tố tụng
trong quá trình Tòa án giải
quyết vụ án dân sự.


- Luật Kinh tế là một ngành
luật độc lập trong hệ thống
pháp luật Việt Nam, tổng hợp
các quy phạm pháp luật điều
chỉnh những quan hệ xã hội

phát sinh trong quá trình tổ
chức, quản lý và hoạt động
sản xuất kinh doanh giữa các
doanh nghiệp với nhau và giữa
các doanh nghiệp với các cơ
quan quản lý nhà nước về kinh
tế. Luật Kinh tế là một bộ phận
của pháp luật kinh tế.


- Luật Lao động là ngành
luật độc lập trong hệ
thống pháp luật Việt Nam
gồm tổng thể các quy
phạm do Nhà nước ban
hành, điều chỉnh quan hệ
xã hội phát sinh trong lĩnh
vực lao động giữa những
người lao động làm công
ăn lương với người sử
dụng lao động và các quan
hệ xã hội liên quan trực
tiếp với quan hệ lao động.


- Luật Tài chính gồm những quy phạm pháp luật điều chỉnh những
quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực hoạt động thu chi tài chính
của Nhà nước.

- Luật Đất đai gồm những quy phạm pháp luật điều

chỉnh những quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực bảo
vệ, quản lý và sử dụng đất đai.
- Luật Hôn nhân và gia đình là hệ thống các quy phạm
pháp luật do Nhà nước ban hành hoặc thừa nhận điều
chỉnh các quan hệ hôn nhân và gia đình, bao gồm các
quan hệ thân thuộc khác trong gia đình.


Ngoài ra, bên cạnh hệ thống
pháp luật quốc gia còn tồn tại
hệ thống pháp luật quốc tế
(gồm Công pháp quốc tế và
Tư pháp quốc tế). Những quy
phạm pháp luật quốc tế được
hình thành trên cơ sở thỏa
thuận giữa các quốc gia và
thể hiện ý chí chung của quốc
gia đó. Luật pháp Quốc tế
bao gồm Công pháp quốc tế
và Tư pháp quốc tế.


Quy

Chế

phạm

định

pháp

luật

luật

Ngành
luật

Hệ
thống
Pháp
luật


Xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô
đã lắng nghe!