TIÊU CHUẨN NHÀ nước 2679 78 nước uống phương pháp phân tích vi khuẩn lấy mẫu

TIÊU CHUẨN NHÀ NƯỚC
NƯỚC UỐNG
Phương pháp phân tích vi khuẩn lấy mẫu
Drinking water Method for the bacie-riological
Determinaton of water samfling

TCVN
2679 – 78
Có hiệu lực từ 1 – 1 – 1980

1. Tiêu chuẩn này qui định phương pháp lấy mẫu để phân tích các loại vi sinh vật chỉ
điểm vệ sinh cho nước uống và nước sinh hoạt.
2. Lấy, bảo quản và vận chuyển mẫu phải dùng lọ thủy tinh dung tích 250 – 500ml có nút
đáy đã được vô trùng. Lọ lấy mẫu phải được sấy khô ở 160 – 1800C hoặc sấy ướt ở
1210C trong 15 đến 30 phút.
3. Vị trí và thời gian lấy mẫu tuỳ thuộc vào mục đích và yêu cầu xét nghiệm. Nếu cần xác
định tính chất vệ sinh của nguồn nước cung cấp cho nhà máy nước (nước mạch ngầm,
nước bề mặt như sông, suối, ao, hồ, v.v…) phải lấy mẫu ở nhiều vị trí khác nhau, nhiều
thời điểm khác nhau của từng mùa khác nhau. Nếu kiểm tra định kỳ chất lượng trong
nước sau khi đã lắng lọc và xử lý bằng hóa chất hay vật lý, đặc biệt trong mùa viêm
nhiệt, đề phòng nước bị nhiễm trùng, siêu vi trùng gây bệnh dịch đường ruột do nước
lan truyền hoặc đánh giá chất lượng hệt hống ống dẫn có thể bị nhiễm bẩn đều phải lấy
mẫu định kỳ theo phương pháp quy định cụ thể dưới đây.
4. Khi lấy mẫu nước máy, tuy nước được sát trùng tương đối tốt, đảm bảo vệ sinh, nhưng
vẫn phải đảm bảo lấy mẫu thường xuyên để sớm phát hiện nguyên nhân nhiễm bẩn
hoặc xử lý chưa tốt. Để nắm được hệ thống ống dẫn, phải nghiên cứu kỹ quá trình sản
xuất nước, trên cơ sở đó định ra các vị trí lấy mẫu và thời gian lấy mẫu cho thích hợp.
Tại mỗi nhà máy phải lấy 3 – 4 mẫu nước.
Một mẫu nước lúc chưa xử lý (nước thô)
Một đến ba mẫu đã qua bể lọc
Một đến hai mẫu lấy ở bể chứa và một mẫu nước đã được sát trùng củ amột vòi nước khi

phân phối ra ngoài.
Ngoài ra, cần kiểm tra một số vòi nước công cộng trong thành phố, tuỳ theo sơ đồ hệ thống
ống dẫn.
Nếu lấy nước trong nhà máy hay vòi công cộng ngoài phố thì chỉ cần lấy 200 – 350ml.
Trước khi lấy mẫu, ghi vị trí lấy mẫu vào nhãn chai và dùng bông tẩm cồn đốt vòi nước trong 1 –
2 phút, sau đó, mở vòi hết cỡ cho nước chảy vài phút. Mở nút chai đựngmẫu, dùng bông tẩm cồn
đốt lên, hơ vào miệng chai và hứng lấy nước ở vòi chảy ra.
5. Khi nước trong bể chứa, nếu không có vòi thì dùng quang bằng kim loại gắp sẵn chai đã
vô trùng để lấy mẫu. Nếu quang định dùng để lấy mẫu tiếp thì phải sát trùng lại. Khi lấy mầu,
mở nút chai và thả nhanh xuống dưới mặt nước tới độ sâu 30 – 40cm. Đợi nước vào đầy bình,
kéo nhanh lên và đậy nút lại.
Chú thích:
1. Nếu lấy mẫu nước đã được sát trùng bằng clo thì cần cho thêm một lượng dung
dịch natri thiosunfat (Na2S2O3) 10% vào nước cần phân tích để sao cho có 100mg/l.
Nếu như vậy, khi lấy 250ml mẫu, cho thêm 25ml và khi lấy 500ml mẫu, cho thêm
50ml.
2. Trong trường hợp có vụ dịch đường ruột nghi do nước lan truyền, thì lấy mẫu
với lượng trên 1l để xác định vi trùng gây bệnh.
6. Lấy mẫu nước tại các nguồn nước lộ thiên, phải căn cứ vào bề rộng của sông, hồ, suối…
để xác định vị trí lấy mẫu cho phù hợp với yêu cầu.


Lấy mẫu ở sông phải thực hiện tại ba vị trí (giữa dòng và hai bên bờ). Vị trí lấy mẫu gần
hay xa bờ chọn tuỳ thuộc vào yêu cầu nghiên cứu.
Dùng quang lắp sẵn chai vô trùng, mở nút, thả nhanh xuống sâu 30 – 40cm, không để lớp
nước bề mặt tràn vào vì nước bề mặt chịu ánh sáng tác dụng. Nếu sông, suối cạn, phải lấy mẫu
cách đáy 30 – 50cm và tránh làm vẩn đục khi lấy mẫu. Nếu không có gì đặc biệt, hai điểm lấy
mẫu còn lại thường cách bờ từ 2 – 5m.
Nếu không có quang, phải rửa tay thật sạch vục chai đựng mẫu xuống sâu và lấy mẫu như
đã chỉ dẫn ở trên.

Với những hồ lớn, tiến hành lấy mẫu ở năm vị trí, bốn vị trí bốn góc và chính giữa hồ.
Trong những trường hợp bất thường có thể lấy mẫu ở những điểm đặc biệt.
7. Muốn lấy nước ở giếng khơi, dùng quang và chai vô trùng để lấy mẫu. Khi lấy mẫu phải
không để chai chạm vào thành và đáy giếng. Lấy mẫu tại nhiều giếng nhưng số chai và quang có
hạn, sau mỗi lần lấy mẫu ở mỗi giếng phải tiến hành khử trùng. Khi thật cần thiết cho phép dùng
gầu sạch để lấy mẫu. Muốn vậy, múc nước bằng gầu, đổ gầy nước đầu, múc tiếp vài gầu nữa để
làm mẫu. Không được để cho tay chạm vào mẫu nước.
Chú ý: Sau khi lấy mẫu, cho vào lọ có nhãn ghi các nội dung: thời gian và địa điểm lấy
mẫu, tình hình thời tiết, tình hình vệ sinh nguồn nước và ngoại cảnh có gì gây nhiễm bẩn nguồn
nước. Khi chỉ cần kiểm tra xem nước có đảm bảo các chỉ tiêu vệ sinh hay không thì chỉ cần lấy
100 – 150ml mẫu. Nếu nghi có dịch đường ruột do nước lan truyền phải lấy tới 2l.
8. Khi lấy mẫu tại các mũi khoan địa chất (thường sâu trên 10m); nếu có vòi nước thì tiến
hành lấy mẫu như lấy ở vòi nước máy.
9. Các mẫu nước sau khi lấy phải vận chuyển nhanh tới phòng thí nghiệm, càng sớm càng
tốt vì nhiệt độ thay đổi, thời gian lưu mẫu lâu ảnh hưởng lớn tới số lượng vi trùng, thời gian vận
chuyển không được kéo dài quá 6 giờ.
10. Trường hợp chưa có điều kiện xét nghiệm ngay do địa điểm lấy mẫu xa phòng thí
nghiệm cho phép được lưu mẫu lại 24 giờ sau khi lấy, nhưng phải bảo quản mẫu nước trong hòm
đựng nước đá, trong phích hay tủ lạnh có nhiệt độ từ 1 – 50C.
Không được gửi mẫu qua đường bưu điện. Khi vận chuyển mẫu phải có nhân viên đi cùng
và mang theo đầy đủ giấy tờ về lý lịch mẫu nước.
8.B. PHIẾU TRẢ LỜI KẾT QUẢ KIỂM NGHIỆM NƯỚC
Bộ:………………
Viện:…………….
(Trạm:…………..)
Số:………..

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---***---

PHIẾU KIỂM NGHIỆM NƯỚC
(Về phương diện vi trùng vệ sinh)
Cơ quan yêu cầu:………………………………………………………..
Tiêu bản lấy ngày………………………………...đến phòng thí nghiệm
Số
TT

Địa điểm
mẫu nước

Tổng số
vi trùng
(1ml)

Chỉ số Coli
(1000ml)

Số Str.faccalis
(100ml)

Số Welchi
(10ml)

Kết
luận


Đã duyệt

Ngày…….. tháng…….. năm…….
Trưởng phòng vi trùng nước
Ký tên và đóng dấu