Tải bản đầy đủ (.pdf) (111 trang)

Ebook cơ sở đánh giá tác động môi trường phần 2 lê xuân hồng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.98 MB, 111 trang )

161

phÇn hai
H íng dÉn §¸nh gi¸ T¸c ®éng M«i
tr êng ®èi víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn
kinh tÕ - x! héi cô thÓ
�ánh giá tác ��ng môi tr��ng là vi�c làm mang tính ch�t nghiên
c�u, ph� thu�c vào m�i ��i t��ng �ánh giá khác nhau c�a các d�
án phát tri�n kinh t� khác nhau. Nó không th� ti�n hành �TM
m�t cách máy móc và theo m�t khuôn m�u nh�t ��nh. M�i ��i
t��ng �ánh giá có nh�ng ��c thù riêng riêng c�a mình và nh�ng
hành ��ng c�a các ho�t ��ng phát tri�n c�a chúng gây ra nh�ng
tác ��ng ��n tài nguyên, môi tr�òng, c�ng không ��ng ��u gi�ng
nhau. Sau �ây chúng ta s� xem xét �TM c�a m�t s� d� án phát
tri�n kinh t� - xã h�i ��i di�n c� th� �ã th�c hi�n.


162

Lê Xuân H ng

Ch

ng VI

ÁNH GIÁ TÁC
NG MÔI TR
NG
I V I CÁC D ÁN PHÁT TRI N XÂY
D NG CÔNG TRÌNH
�ánh giá tác ��ng môi tr��ng ��i v�i các d� án xây d�ng công


trình th��ng g�p có r�t nhi�u d�ng khác nhau nh� xây d�ng nhà
cao t�ng, c�u ���ng, nhà máy nhi�t �i�n, th�y �i�n, c�ng bi�n,
v.v. � �ây ch� �� c�p h��ng d�n �ánh giá tác ��ng môi tr��ng
��i v�i hai d�ng �� án xây d�ng công trình trong �i�u ki�n môi
tr��ng ��a ch�t - th�y v�n. Các d�ng �� án �ó là xây d�ng công
trình thu� l�i và xây d�ng c�ng bi�n ven b�.

I.

ÁNH GIÁ TÁC
NG MÔI TR
NG
IV ID
ÁN XÂY D NG CÔNG TRÌNH TH!Y L#I

1.1. T�ng quan v� công trình th�y l�i

-Tên d� án.
-V� trí d� án phát tri�n.
-Ch� d� án
-Th�i gian thi công và s� d�ng
-Nguyên li�u ��u vào.
-S�n ph�m ��u ra.
-V�n ��u t�


Ch

ng VI:


/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

163

1.2. Các áp l�c môi trư�ng v� �i�u ki�n t� nhiên và kinh t� xã h�i

�i�u ki�n t� nhiên. Trình bày các ��c �i�m t� nhiên � vùng
th�c hi�n d� án phát tri�n kinh t� - xã h�i:
1.2.1.



V� trí ��a lý c�a d� án công trình thu� �i�n. (to� ��: kinh ��
và v� ��, ranh gi�i)



��a hình, ��a m�o: Mô t� ��a hình phát tri�n c�a d� án,
h��ng ��a hình, hình thái và kích th��c ��a hình (núi, ��i,
��ng b�ng thung l�ng, sông su�i, �� cao, �� d�c,v.v.




C�u t�o ��a ch�t, ki�n t�o: �á tr�m tích, bi�n ch�t, macma
xâm nh�p ho�c phun trào, ��t phù sa �� t�. Các ��t g�y ki�n
t�o, c��ng �� ��ng ��t.



�i�u ki�n ��a ch�t thu� v�n - ��a ch�t công trình: ��c �i�m
n��c d��i ��t, tính ch�t cơ lý c�a ��t �á,...



Khí t��ng, thu� v�n có liên quan ��n d� án xây d�ng công
trình thu� �i�n: Khí h�u nhi�t ��i gió mùa, nhi�t �� không
khí, l��ng m�a, �� �m, áp th�p nhi�t ��i và bão.



L�u v�c sông: các nhánh sông �� vào, ch� �� dòng ch�y
vào các mùa (mùa m�a và mùa khô), mùa l� chính v� và
th�i gian di�n ra.

�i�u ki�n kinh t� - xã h�i: Công nghi�p, nông nghi�p, cơ s�
h� t�ng giao thông v�n t�i. L�ch s� - v�n hoá, Dân s�, giáo d�c, y
t�, v.v.

1.2.2.

Hi�n tr�ng tài nguyên khu v�c di�n ra d� án. Các d�ng tài
nguyên: tài nguyên ��t, n��c, r�ng và khoáng s�n, v.v.


1.2.3.
1.2.4.

N�i dung c�a d� án xây d�ng công trình thu� l�i.

Các ch� tiêu thi�t k� công trình thu� �i�n (thi�t k� k� thu�t) bao
g�m:


Nhi�m v�, n�ng l�c công trình: l��ng n��c c�p t��i tiêu
cho nông nghi�p là bao nhiêu hecta, c�p n��c cho công
nghi�p và dân sinh.


164

Lê Xuân H ng



Các h�ng m�c công trình th�c hi�n: ��p tràn bê tông c�t
thép, c�ng x� cát �� ch�ng b�i l�ng lòng h� tr��c chân ��p,
c�ng l�y n��c.



��c tr�ng k� thu�t công trình ��u m�i: Di�n tích và l�u
l��ng c�c ��i, l�u l��ng trung bình và c�c ��i l�y qua c�ng,
m�c n��c th��ng xuyên, m�c n��c cao nh�t, th�p nh�t, l�u

l��ng n��c x�, kích th��c c�p h�t bùn cát, s�i có th� tháo x�.



Kích th��c ��p: chièu cao ��p, chi�u r�ng �áy ��p, �� cao
m�t �á n�n, chi�u dài ��p, kích th��c c�ng x�, cao trình, v.v.

H� th�ng kênh t��i tiêu: ��c tr�ng c�a các kênh, c�ng tiêu, c�ng
t��i, c�ng xá, v.v., kênh chính, kênh c�p 2, m�c n��c ��u kênh
và cu�i kênh.
1.3. �ánh giá các tác ��ng di�n ra � vùng thư�ng lưu c�a ��p
thu� l�i
1.3.1. Các ho�t ��ng phát tri�n trong giai �o�n thi công công trình ��u m�i

Di dân và ��n bù.
Xây d�ng s�a sang ���ng ô tô �i vào công trình.
Xây d�ng m�t b�ng: Xây d�ng kho tàng, bãi �� nguyên v�t
li�u.
Xây d�ng công trình ��u m�i: Xây d�ng ��p tràn, �ào ��t
�á, x� lý n�n móng, nguyên v�t liêu c�n thi�t và s� ng��i
tham gia.
1.3.2. Các ho�t ��ng c�a công trình

��p tràn và h� th�ng kênh d�n n��c ho�t ��ng.
Di�n bi�n dòng ch�y trong sông vào các mùa khô và mùa
m�a l�.
1.3.3. S� bi�n ��i môi trư�ng

Thay ��i c�nh quan: hình thành lòng h�.
Thay ��i s� d�ng ��t: m�t ��t canh tác.



Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

165

Thay ��i ch� �� nhi�t, �m và m�c n��c ng�m, vi khí h�u.
�nh h��ng ��n ch�t l��ng n��c m�t (nhi�m b�n do thi
công): pH, DO, BOD5, COD, SS, PO4.
�nh h��ng ��n thu� sinh: rong, rêu phát tri�n m�nh, vi sinh
phong phú do h�p ch�t ph�t pho, Nitơ t�ng cao, ngh� nuôi
cá l�ng phát tri�n.
Tài nguyên r�ng gi�m: do khai thác g� ph�c v� công trình,
làm nhà và lán tr�i, công s�, c�i ��t và n�ơng r�y.
Tác ��ng ��n kinh t�, xã h�i, l�ch s�, v�n hoá: Xáo t�n v�
m�t t� ch�c xã h�i, ranh gi�i hành chính thay ��i, thay ��i
v� tâm lý, phong t�c, t�p quán, �n ��nh cu�c s�ng lâu dài,
phát tri�n nông nghi�p và công nghi�p ��a ph�ơng, m�c

s�ng ���c c�i thi�n, v�n hoá giáo d�c ���c nâmg cao, t�ng
thu nh�p v� �ánh b�t cá, phát tri�n du l�ch, v.v.
1.4. �ánh giá tác ��ng c�a công trình ��n môi trư�ng vùng h� lưu
��p
1.4.1. S� bi�n ��i các y�u t� môi trư�ng
$

S� thay ��i ��a hình vùng h� l�u ��p: S� hình thành h� th�ng
kênh m�ơng t��i, tiêu là ��a hình nhân t�o, làm thay ��i m�t
�� phân c�t sâu và phân c�t ngang vùng h� l�u.

$

S� thay ��i các y�u t� khí h�u: Nhi�t ��, �� �m, bi�n trình
nhi�t �m theo chi�u h��ng có l�i cho cây tr�ng.

$

S� thay ��i tài nguyên n��c m�t và n��c ng�m, có th� gây
ra nh�ng vùng sình l�y ho�c vùng khô c�c b� ho�c làm thay
��i ch�t l��ng n��c m�t hay n��c ng�m � m�t c� vùng.

$

S� thay ��i tài nguyên ��t và ch�t l��ng ��t tr�ng theo chi�u
h��ng t�ng di�n tích gieo tr�ng và c�i thi�n ch�t l��ng ��t.

$

S� thay ��i tài nguyên lao ��ng và xu th� phân b� l�i l�c

l��ng lao ��ng, phân hoá xã h�i nông thôn.


166

Lê Xuân H ng

1.4.2. S� thay ��i ��a hình và tác ��ng c�a công trình

�ã t�o ra ��a hình nhân t�o kênh m�ơng t��i tiêu, �ê ng�n tiêu
thoát n��c. H� th�ng kênh có th� x�y ra s�t l� b� ho�c gây ra
ng�p úng c�c b� vào mùa m�a l�.
1.4.3. S� bi�n ��i vi khí h�u � h� lưu: Vùng �ư�c tư�i tiêu có �� �m cao và
n�n nhi�t th�p
1.4.4. Tác ��ng ��n ngu�n nư�c ng�m: Làm thay ��i cơ s� xâm th�c, thay ��i
m�c nư�c ng�m.
1.4.5. H� th�ng kênh mương có th� t�o ra m�ng lư�i giao thông nông thôn
�ư�ng thu� �� vân chuy�n nguyên v�t li�u và s�n ph�m nông nghi�p (lúa, mía
v.v.)

Mùa khô n��c không
tràn qua ��p. L��ng n��c trong h� gi�m, n��c ít l�u thông, có
kh� n�ng b� ô nhi�m m�nh do n��c th�i công nghi�p và sinh ho�t
�� vào.

1.4.6. Tác ��ng công trình ��n ch�t lư�ng nư�c.

1.4.7. Tác ��ng ��n kinh t� - xã h�i
$


H� th�ng kênh m�ơng mang n��c v� làm thay ��i b� m�t
��ng b�ng vùng h� l�u, làm t�ng di�n tích canh tác, t�ng s�n
l��ng nông nghi�p, gi�i quy�t ���c mâu thu�n gi�a l�c
l��ng lao ��ng th�a và thi�u di�n tích ��t canh tác.

$

Vi�c di dân � vùng h� l�u c�ng làm n�y sinh ra m�t s� v�n
�� xã h�i ph�c t�p.

Khi d� án hoàn thành �i vào ho�t ��ng, các tác ��ng tích c�c là:
b� m�t nông thôn s� thay ��i, mùa v� t�ng, thay ��i cơ c�u cây
tr�ng, t�ng n�ng xu�t, t�ng h� s� s� d�ng ��t, t�ng t�ng s�n l��ng
nông nghi�p.
Tác ��ng tiêu c�c có th� x�y ra là n��c sông b� ô nhi�m do
ngu�n n��c thi�u, do n��c thãi công nghi�p và sinh ho�t, h�
th�ng kênh m�ơng có th� có hi�n t��ng xói l� x�y ra, hi�n t��ng
l�y hoá hay khô c�c b� c�ng có th� phát tri�n theo th�i gian.


Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V


I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

167

Bi�n pháp gi�m nh� tác ��ng tiêu c�c môi tr��ng vùng h�
l�ucó th� ���c s� d�ng: gi�m ngu�n ô nhi�m t� ngu�n th�i. Thi�t
k� và gia c� nh�ng �o�n kênh xung y�u có kh� n�ng ti�m tàng s�t
l�., gi�i quy�t t�t h� th�ng tiêu thoát cho nh�ng vùng tr�ng có
kh� n�ng ng�p úng vào mùa m�a l�, ph�i có cơ ch� và chính sách
thích h�p cho vi�c ��u t� phát tri�n nông nghi�p.
1.5. Tác ��ng môi trư�ng c�a công trình thu� l�i ��n vùng c�a
sông ven bi�n
1.5.1. �i�u ki�n t� nhiên vùng c�a sông ven bi�n có công trình thu� l�i
$

Vùng c�a sông thu�c ��a ph�n nào c�a các ��a ph�ơng.

$

Kinh t� ch� y�u c�a vùng c�a sông ven bi�n: nông nghi�p,
�ánh b�t và nuôi tr�ng thu� h�i s�n, làm mu�i, v.v.

$

Các ngu�n tài nguyên: ��t ng�p m�n sú v�t, �át làm mu�i ,
��t nông nghi�p, ngu�n n��c m�t, n��c ng�m, tài nguyên
khoáng s�n, tài nguyên lao ��ng.


$

��a hình vùng c�a sông ven bi�n :��ng b�ng, �� cao, �� d�c,
gò, ��n cát,…

$

Các y�u t� khí t��ng, thu�, h�i v�n: ch� �� thu� tri�u, dòng
ch�y, gió bão,.áp th�p, nhi�t ��, �� �m, …

1.5.2. Các thay ��i môi trư�ng vùng c�a sông ven bi�n có công trình
thu� l�i
$

Thay ��i và �nh h��ng ��n ��a hình c�a sông: b�i t� và xói
l� b�

$

Thay ��i ch� �� dòng ch�y c�a sông.

$

Thay ��i s� xâm nh�p m�n, ch�t l��ng n��c ng�m.

$

Tác ��ng ��n ngu�n h�i s�n, c� sông và ven b�.

$


S� ô nhi�m do ngu�n n��c th�i công nghi�p và sinh ho�t v�
mùa c�n.

$

S� �n ��nh kinh t� - xã h�i ��i v�i nh�ng vùng có n��c ng�t
���c d�n t�i.


168

Lê Xuân H ng

1.5.3. Xu th� bi�n ��i môi trư�ng vùng c�a sông ven bi�n

Trong mùa khô, công trình thu� l�i có th� tác ��ng môi tr��ng:
$

Gi�m l��ng n��c ng�t ch�y v� c�a sông.

$

Kh� n�ng xâm nh�p m�n cao t� bi�n vào.

$

Gây khó kh�n cho s�n xu�t, kinh t� và xã h�i: nuôi tr�ng thu�
h�i s�n gi�m, m�t s� h�i s�n có giá tr� gi�m sút, ��i s�ng
nhân dân g�p khó kh�n.


$

Các bi�n pháp gi�m thi�u tiêu c�c: t�ng công trình �ê ng�n
m�n, gi� n��c ng�t, x� lý n��c th�i tr��c khi �� vào sông,
xây d�ng công trình ch�ng b�i l�p và ch�ng xói l�.

1.6. Phân tích chi phí l�i ích

S� d�ng ph�ơng pháp phân tích chi phí - l�i ích m� rông �� �ánh
giá nh�ng cái ���c và m�t có tính ��n môi tr��ng c�a h� th�ng
thu� l�i khu v�c th�c hi�n d� án. N�i dung �ánh giá g�m �ánh
giá l�i nhu�n tính, �ánh giá xu�t l�i nhu�n t� nhiên.
1.6.1. Chi phí cho d� án (quy b�ng ti�n)
$

V�n ��u t� bao g�m v�n c� ��nh và v�n l�u ��ng.

$

Chi phí cơ h�i do m�t di�n tích canh tác do xây d�ng kênh
m�ơng (gi�m thu ho�ch thóc t�n/n�m).
Chi phí do di dân khi xây d�ng công trình (��n bù).
Chi phí cơ h�i do s� công nhân thay ��i ph�ơng án s�n xu�t.
Chi phí thi�t h�i thu� s�n vùng h� l�u do h� sinh thái thu�
v�c thay ��i.
Chi phí nhi�m m�n vùng c�a sông do h� sinh thái vùng c�a
sông b� thay ��i.
Chi phí ô nhi�m cho n��c sông mùa ki�t (x� lý n��c th�i
trư�c khi �� vào sông).


$
$
$

$

$


Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

169

1.6.2. Các l�i ích do d� án mang l�i (quy b�ng ti�n)
$

$

$
$
$

L�i ích khai thác ngu�n n��c (n��c t��i cho nông nghi�p
mùa v� t�ng và n��c sinh ho�t).
T�o vi�c làm cho ng��i lao ��ng.
Phát tri�n giao thông. (���ng ��t liên xã do kênh m�ơng).
L�i ích nuôi tr�ng thu� s�n do h� sinh thái c�a sông thay ��i.
L�i ích nuôi tr�ng thu� s�n vùng th��ng l�u.

1.6.3. Phân tích l�i ích - chi phí m� r�ng

L�i nhu�n tính.
Su�t l�i nhu�n.
K�t qu� tính.
Nh�n xét và �ánh giá .
1.7. Các bi�n pháp gi�m nh� tác đ �ng tiêu c�c

B� xung ngu�n n��c (nâng cao hi�u qu� khai thác h� th�ng,
ti�t ki�m n��c s� d�ng).
1.7.2. Xây d�ng h� th�ng r�ng phòng h�.
1.7.3. Xây d�ng h� ch�a th��ng ngu�n.
1.7.4. Phòng ch�ng l�.
1.7.5. Ch�ng xói l� b�.
1.7.6. Ch�nh tr� vùng c�a sông.
1.7.7. Kh�c ph�c nh�ng h�u qu� khác (bi�n ��i khí h�u, ch�ng
l� quét).

1.7.1.


K&t lu*n và ki&n ngh/.


170

Lê Xuân H ng

II . §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr êng ®èi víi dù
¸n x©y dùng c«ng tr×nh c¶ng biÓn
2.1. T�ng quan v� công trình c�ng bi�n

Tên công trình c�ng .
V� trí công trình.
Cơ quan ch� d� án.
Th�i gian th�c hi�n và k�t thúc.
M�c �ích và ý ngh�a c�a d� án.
V�n ��u t�.
2.2. Các áp l�c môi trư�ng v� �i�u ki�n t� nhiên và kinh t� xã h�i
2.2.1. �i�u ki�n t� nhiên. Trình bày các ��c �i�m t� nhiên � vùng
th�c hi�n d� án phát tri�n kinh t� - xã h�i
$

V� trí ��a lý c�a d� án công trình c�ng bi�n. (t�a ��: kinh ��
và v� ��, ranh gi�i)

$

��a hình, ��a m�o: mô t� ��a hình phát tri�n c�a d� án, h��ng
��a hình ���ng b� bi�n, hình thái và kích th��c ��a hình

(v�ng v�nh, c�a sông, �� sâu, �� d�c mái b�), v.v.

$

C�u t�o ��a ch�t, ki�n t�o: b� �á tr�m tích, bi�n ch�t, macma
xâm nh�p ho�c phun trào, ��t phù sa �� t�. Các ��t g�y ki�n
t�o, c��ng �� ��ng ��t.

$

�i�u ki�n ��a ch�t công trình - ��a ch�t th�y v�n: n��c ng�m,
tính ch�t cơ lý c�a ��t �á,...

$

Khí t��ng, th�y v�n có liên quan ��n d� án xây d�ng công
trình c�ng bi�n: khí h�u nhi�t ��i gió mùa, nhi�t �� không
khí, l��ng m�a, �� �m, áp th�p nhi�t ��i và bão.

$

H�i v�n: th�y tri�u, dòng ch�y, v�n chuy�n bùn cát, �� m�n,
v.v.

Công nghi�p, nông nghi�p, cơ s� h�
t�ng giao thông v�n t�i. L�ch s� - v�n hoá, Dân s�, giáo d�c ,y t�
v.v.
2.2.2. �i�u ki�n kinh t� - xã h�i:



Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

2.2.3. Hi�n tr�ng tài nguyên khu v�c di�n ra d� án. Các

171

d�ng tài nguyên:

tài nguyên ��t, n��c, r�ng và khoáng s�n, v.v.
các nhu c�u
c�a ��t n��c và c�a c�ng ��ng sao cho c�ng có th� th�c hi�n
���c ch�c n�ng kinh t� c�a c�ng mà không gây �nh h��ng x�u
��n môi tr��ng.
2.2.4. M�c tiêu c�a d� án công trình c�ng là nh�m �i�u ti�t

2.2.5. N�i dung c�a d� án công trình c�ng bi�n

Các ch� tiêu thi�t k� công trình c�ng bi�n (thi�t k� k� thu�t) bao

g�m: kích th��c c�ng (chi�u dài, r�ng), b�n c�ng, kho bãi ch�a
hàng, n�o vét lu�ng t�u.v.v.
Nhi�m v�, n�ng l�c công trình: l��ng tàu thuy�n ra vào
c�ng, tr�ng t�i tàu, b�c x�p hàng hoá, v.v.
Các h�ng m�c công trình th�c hi�n: c�u c�ng bê tông c�t
2.3. Các tác đ �ng môi trư �ng ti�m tàng c�a phát tri�n c�ng bi�n

Ngu�n g�c c�a nh�ng tác ��ng môi tr��ng thu�c phát tri�n c�ng
bi�n có th� phân thành 3 lo�i:
2.3.1. Đ �t v� trí c�ng
$

S� t�n t�i các công trình và ��p ��t.

$

V� trí c�a công trình xây d�ng.

$

Các ho�t ��ng xây d�ng trên bi�n và ��t li�n

$

N�o vét và �� bùn n�o vét.

$

V�n chuy�n v�t li�u xây d�ng.


2.3.3. Khai thác c�ng

a. Liên quan



ns

i l i c a tàu bè:

N��c th�i và ch�t th�i t� tàu,
Ch�y tràn và rò r� dàu m� t� các tàu


172

Lê Xuân H ng

b. Liên quan

n hàng hóa:



B�c x�p và l�u kho hàng hóa,



Thi�t b� b�c x�p,




Các v�t li�u nguy hi�m,



N��c th�i t� ho�t ��ng công nghi�p ven b�,



V�n t�i trên b� ��a hàng ��n c�ng và rút hàng t� c�ng.

2.4. Các nhân t� môi trư �ng liên quan đ �n phát tri�n c�ng bi�n
2.4.1. Ch�t lư �ng nư �c


��c tr�ng chung: nhi�t �� n��c, �� mu�i, �� pH, m�u s�c, ��
trong su�t, n�ng �� ch�t h�u cơ (TOC) nhu c�u oxy hoá h�c
(COD), nhu c�u oxy sinh hóa (BOD).



�� ��c (SS).



Các nhân t� dinh d��ng: l��ng oxy hoà tan (DO), l��ng Nitơ
(N), l��ng ph�tpho (P).




Các ch�t ��c và h�i: Kim lo�i n�ng (Hg, Cd, Pb và thu�c tr�
sâu.



L��ng khu�n Coli.

2.4.2. Thu� h�c vùng b�


Dòng ch�y,



Dòng tri�u,



Dòng bùn cát ven b�,



Xói l� b� bãi,



Tiêu n��c,




B�i l�ng bùn cát,



N��c ng�m,



Các hi�n tư �ng v�t lý ven b� khác.


Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

173

2.4.3. Ô nhi�m đ áy bi�n



Ô nhi�m bùn cát �áy do d�u m�,



Ô nhi�m kim lo�i n�ng,



Ô nhi�m pH, màu s�c, mùi.



Thu�c tr� sâu.

2.4.4. Sinh thái bi�n và vùng b�


Sinh v�t n�i,



Sinh v�t phù du,



Sinh v�t �áy,




San hô,



C� bi�n và r�ng ng�p m�n.

2.4.5. Ch�t lư �ng không khí


Mu�i than và b�i,



N�ng �� Diôxit sunfua (SO2), diôxit Nitơ (NO2), oxyt cacbon
(CO), và Hydrocacbon (HC) do tàu bi�n và xe c�, các thi�t b�
c�a c�ng th�i ra.



Các ch�t có mùi ��c h�i.

2.4.6. Ti�ng �n và rung


Xe c� �i l�i,



B�c x�p hàng hoá,




Tàu bè ra vào c�ng,



Các ho�t ��ng khác.

2.4.7. X� lý ch�t th�i


Bùn ��t n�o vét.


174

Lê Xuân H ng



Rác và các h�p ch�t dàu do tàu bè th�i ra.



Ch�t th�i d�ch v�, sinh ho�t �ô th� và công nghi�p ven b�.

2.4.8. Làm x�u c�nh quan


V� ngoài c�a công trình c�ng,




Ánh �i�n chi�u sáng chói.

2.4. Các tác đ �ng vă n hoá - xã h�i


Di chuy�n làng m�c.



Công nghi�p hoá và �ô th� hoá.



T�ng dân s�.



Phát tri�n d�ch v� th�ơng m�i, tr��ng h�c, b�nh vi�n.

2.5. Các tác đ �ng c�a vi�c đ �t v� trí c�ng


Thay ��i các ��c tr�ng dòng ch�y do các �ê ch�n sóng và bãi
��t l�p.




T�o ra vùng n��c kín bên trong các công trình c�ng s� b� ô
nhi�m do gi�m l��ng oxy hoà tan, t�ng �� dinh d��ng c�a
n��c, �nh h��ng ��n môi tr��ng n��c.



Làm thay ��i các ��c tr�ng dòng ch�y và dòng bùn cát do
thay ��i ch� �� ph�n x�, khúc x� và nhi�u x� c�a sóng.



Gây xói l� b� ho�c b�i l�ng c�ng.



Có th� �nh h��ng ��n dòng ch�y trong sông và ch� �� tiêu
n��c ven b�.



Gây ô nhi�m �áy do t�ng t�c �� l�ng ��ng bùn cát.



�nh h��ng ��n môi tr��ng s�ng c�a sinh v�t ven bi�n do
t�ng �� dinh d��ng c�a n��c, l�ng ��ng xác sinh v�t ch�t,


Ch


ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

175

t�ng ch�t h�u cơ và làm thay ��i các tính ch�t hóa h�c c�a
bùn cát �áy.


Tác ��ng ��n ��ng th�c v�t d��i n��c do thay ��i ch�t l��ng
n��c, thay ��i thu� v�c ven b� và ô nhi�m �áy, làm suy gi�m
�a d�ng sinh h�c và h� sinh thái.



Tác ��ng ti�m tàng ��i v�i ch�t l��ng c�nh quan, �nh h��ng
do hình thành các công trình c�ng và h� th�ng chi�u sáng,
gây c�m giác khó ch�u cho nhân dân ��a ph�ơng.




Tác ��ng ��n v�n hoá xã h�i do ph�i di chuy�n dân c� ��a
ph�ơng, �ôi khi d�n ��n mâu thu�n v� ch�ng t�c, v�n hoá, b�
t�c ho�c tôn giáo v�i dân ��a ph�ơng.

2.6. Các tác đ �ng môi trư �ng c�a thi công











Các ho�t ��ng �óng c�c, xây d�ng công trình b�ng �á, s�i,
n�o vét, ��m lèn và làm ��c n��c. Bùn cát b� kh�y lên trong
n��c làm t�ng hàm l��ng ch�t r�n lơ l�ng (SS), và t�ng n�ng
�� các ch�t h�u cơ, có tác ��ng ��n ch�t ��c h�i, làm gi�m
kh� n�ng xuyên qua n��c c�a ánh sáng m�t tr�i.
Các tàu thi công có th� x�y ra tràn d�u, rác th�i và rò r� các
ch�t khác xu�ng n��c. S� gây ô nhi�m có th� do �� bê tông
d��i n��c và các dòng ch�y tràn khi thi công.
Quá trình n�o vét khi thi công làm thay ��i ch� �� dòng ch�y,
d�n ��n xâm nh�p m�n vào các c�a sông, làm b�i l�ng ven
b�.
Thay ��i ch� �� b�i l�ng d�n ��n quá trình xói l� b�.
S� n�o vét bùn cát gây ra hi�n t��ng xâm nh�p các ch�t ��c
h�i vào trong n��c ng�m ho�c thay ��i ch� �� tiêu n��c ven

b�.
S� thi công và n�o vét bùn cát làm xáo tr�n bùn cát �áy. Phân
tán r�ng ra và l�ng ��ng l�i trên th�m th�c v�t, hu� ho�i h�
sinh thái , ��c bi�t là san hô.


176

Lê Xuân H ng



C�c, b� m�t bê tông, các kh�i công trình b�ng �á, s�i và các
k�t c�u t�ơng t� n�m trong n��c có th� t�o ra m�t môi
tr��ng s�ng m�i., có th� phát sinh ra m�t s� loài có h�i. Các
ch�t ��c h�i khi b� khu�y lên �nh h��ng tr�c ti�p ��n tôm cá
và sinh v�t �áy.



Quá trình thi công, các thi�t b�, xe v�n chuy�n nguyên v�t
li�u là ngu�n gây ô nhi�m b�i và các khí ��c cho môi tr��ng
không khí.



Ti�ng xe máy, thi�t b� ho�t ��ng thi công gây ti�ng �n và
rung, �nh h��ng ��n s�c kho� c�ng ��ng.




Các ch�t th�i do n�o vét bùn cát có th� gây ra làm hu� di�t
cây c�i, hu� ho�i rau màu, làm lan tràn các ch�t ô nhi�m. S�
�� bùn cát �áy làm thay ��i ��a hình �áy và sinh v�t �áy. Các
ch�t ��c h�i có th� lan to� ra chung quanh khu v�c �� ��t,
gây thi�t h�i cho tài nguyên thu� s�n.



Quá trình thi công gây ra nh�ng xáo tr�n, �nh h��ng ��n sinh
thái bi�n và ven b�. Cá và m�t s� sinh v�t �áy ph�i di c� ��n
nơi khác. L��ng bùn cát b� khu�y lên s� phân to� ô nhi�m và
mu�i, gây mùi khó ch�u.

2.7. Các tác đ �ng môi trư �ng trong khai thác c�ng










Trong quá trình c�ng �i vào ho�t ��ng gây ra ô nhi�m n��c
do t�u bè th�i ch�t b�n ra.
�nh h��ng c�a d�u trên bi�n �ã t�o ra các h�t n�ng chìm
xu�ng n��c do quá trình thoái bi�n sinh h�c.
Các c�m s�a ch�a tàu có th� là ngu�n th�i ra các ch�t ��c

h�i. Ví d� ch�t ch�ng rêu bám v� tàu, sơn, ho�c các kim lo�i
n�ng.
T�u là ngu�n phát sinh ra các khí th�i ��c h�i nh� khí ��t,
khói, mu�i than, các ch�t hơi, SO2, SO2 là hai ch�t ô nhi�m
�i�n hình.
Ho�t ��ng c�a c�ng có th� gây ra tràn d�u trên bi�n, làm ô
nhi�m các bãi t�m, gây thi�t h�i cho kinh t� du lich và �ánh
b�t cá.


/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

177

Ch

ng VI:



Các ho�t ��ng d�ch v� và công nghi�p ven b� phát tri�n cùng
ho�t ��ng c�a c�ng c�ng gây ô nhi�m n��c, sinh thái bi�n và

ven b�, ô nhi�m �áy, phá hu� h� sinh thái và làm gi�m �a
d�ng sinh h�c, ô nhi�m không khí, gây ti�ng �n và rung, �nh
h��ng ��n kinh t�, v�n hoá - xã h�i.

2.8. Di�n bi�n và d� báo các tác đ �ng môi trư �ng xây d�ng c�ng
bi�n

c�a ô nhi�m
n��c: COD, BOD, Nitơ, Photpho, Oxy hoà tan (DO), d�u, ch�t
r�n lơ l�ng (SS), các kim lo�i n�ng và thu�c tr� sâu, chu�t.
2.8.1. �ánh giá ô nhi�m nư�c bao g�m các ch� tiêu chính

$

Quan tr�c:



Quan tr�c t�ng th� vùng n��c ng�t �� xác ��nh ranh gi�i
n��c ng�t �nh h��ng ra phía bi�n, xem xét s� thay ��i m�u
n��c, sóng.



Quan tr�c ��nh k� �� xem xét s� bi�n ��ng trong các �i�u
ki�n khí t��ng. (Ví d� n�u quan sát th�y có m�t kh�i n��c tù
��ng � khu v�c lân c�n ��a �i�m c�a d� án, thì �i�u �ó có
ngh�a là các ch�t ô nhi�m có xu th� tích t� khu v�c �ó).

$


Bi�n pháp �ánh giá:



Có th� quan sát b�ng m�t th��ng t� trên b� hay trên tàu các
váng d�u loang trên m�t n��c.



�� trong su�t �o b�ng ��a Secchi m�u tr�ng, kh� n�ng nhìn
th�y � �� sâu trên 3-4m thì n��c còn �� t�t.



Hi�n t��ng n��c có màu có th� do s� phát tri�n ��t bi�n c�a
các sinh v�t s�ng lơ l�ng do t�ng �� dinh d��ng.

$

L�y m�u phân tích n��c: Các s� li�u v� ch� tiêu môi tr��ng
n��c c�a ô nhi�m n��c thay ��i theo mùa, theo kho�ng th�i
gian, theo các ��c tr�ng c�c b�, v� trí, t�ng l�p. Vì v�y các
m�u có th� ph�i l�y theo các nguyên t�c nh�t ��nh:
-Theo mùa.


178

Lê Xuân H ng


-Theo v� trí t�ng quát.
-Theo th�i gian.
-Theo �� sâu, theo t�ng, l�p.
-Theo m�c �ích c�a m�u.
$

Bi�n pháp �ánh giá: Trên cơ s� c�a k�t qu� phân tích các
m�u, so sánh ch� tiêu �� �ánh giá.

$

Tính toán l��ng ô nhi�m.

$

D� báo v� ô nhi�m n��c.

2.8.2. Đ ánh giá tác đ �ng thu� h�c vùng b�


Kh�o sát thu� tri�u, dòng ch�y và sóng.



�o ��c l��ng v�n chuy�n bùn cát.



Hi�n tr�ng b�i và xói l� b�.4.3-




D� báo các bi�n ��ng c�a thu� h�c vùng b�.

2.8.3. Đ ánh giá tác đ �ng sinh thái bi�n và ven b�

‘ Kh�o sát sinh thái bi�n ph� thu�c vào m�i nhóm khác nhau:


L�y m�u các sinh v�t d��i n��c.



�o ��m b�ng các ph�ơng pháp li�t kê: Vi khu�n, ��ng, th�c
v�t phù du, sinh v�t n�i, sinh v�t s�ng bám, sinh v�t �áy.



R�ng ng�p m�n và san hô.

‘ Bi�n pháp �ánh giá:



Gi�m ch�t l��ng n��c.
Ô nhi�m bùn cát �áy.

2.8.4. Đ ánh giá ch�t lư �ng không khí


‘ Ngu�n phát sinh ch�t th�i không khí:


Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

179

Các ch�t ô nhi�m do c�ng gây ra là b�i, khí ��t và các mùi khó
ch�u.
Ngu�n sinh b�i ch� y�u là quá trình thi công, xe c� �i l�i và
các d�ch v� ��i v�i hàng khô �� ��ng.
Ngu�n phát sinh khí ��t c�a các tàu bi�n, các thi�t b� b�c x�p
hàng hoá và công nghi�p ven b�.
Các khói, b�i, các ch�t khí, các ch�t hơi, mùi c�ng phát sinh ra
t� tàu bi�n.
Ph�m vi lan to� c�a các ch�t ô nhi�m ph� thu�c vào ch� ��
gió � khu v�c ti�n hành d� án.
Mùi th��ng b�c hơi � khâu hút rót hàng l�ng, b�c x�p và l�u

kho các hàng �� ��ng, ch� bi�n cá, các bãi rác, bãi �� bùn n�o
vét. Có th� còn gây ra do công nghi�p ven b�.
‘ Kh�o sát ô nhi�m không khí.


Quan tr�c dài h�n v� ch� �� gió (h��ng gió, t�c ��, s� gi�
n�ng..)



S� ô nhi�m không khí SO2 và NO2.

‘ D� báo s� bi�n ��ng ch�t l��ng không khí.
2.8.5. �ánh giá tác ��ng ti�ng �n


Kh�o sát ti�ng �n. Ngu�n gây ti�ng �n ch� y�u do xe c� ch�y
qua l�i, thi công và thi�t b� b�c x�p hàng hoá.



D� báo s� lan xa c�a ti�ng �n.

2.8.6. �ánh giá tác ��ng Mùi


Ngu�n chính to� ra các mùi khó ch�u là các cơ s� công
nghi�p ven b� ch� bi�n th�c ph�m (th�t cá), t� các lò �úc
công nghi�p hoá dàu, bãi rác




D� báo ph�m vi lan t�a ô nhi�m mùi trong khu v�c.


180

Lê Xuân H ng

2.8.7. �ánh giá tác ��ng ��i v�i c�nh quan


Công trình c�ng �nh h��ng ��n phong c�nh ��p c�a b� bi�n,
��n du l�ch.



Chi�u sáng quá m�c



Bi�n pháp gi�m nh� ô nhi�m c�nh quan là chuy�n v� trí c�ng.

2.9. Các bi�n pháp phòng, ch�ng và ng�n ng�a các tác h�i

‘ ��i v�i ch�t l��ng n��c:


Ph�i ch�n v� trí c�ng th�n tr�ng, chú ý ��n kh� n�ng tù ��ng,
có h� th�ng x� lý n��c th�i.




Ch�n các thi�t b� thi công h�p lý trong thi công n�o vét. S�
d�ng các màn ch�n bùn thích h�p, tính toán c�n th�n vi�c t�o
ra các b� l�ng, các ��p tràn khi phun ��t t�o bãi, v�n chuy�n
h�p lý các v�t li�u xây d�ng và bùn cát n�o vét, khi v�n
chuy�n có che ch�n, ch�n nơi �� bùn cát n�o vét thích h�p.



�i�u hoà h�p lý vi�c �� các ch�t th�i t� tàu và chu�n b� các
thi�t b� thu gom các ch�t th�i r�n và l�ng do tàu th�i ra.



C�n h�t s�c tránh rò r� và tràn d�u. Chu�n b� các ph�ơng ti�n
ng�n d�u loang trên bi�n và các hoá ch�t.

‘ ��i v�i thu� v�c ven b�:


N�o vét bùn �áy h�p lý không �nh h��ng ��n ch� �� dòng
ch�y,



C�n �ánh giá dòng ch�y qua m�c phòng �� tránh hi�n t��ng
sói l� b�.



Ch

ng VI:

/GIA TÁC

NG MT

I V

I CÁC D

ÁN PH/TR XD CÔNG TRÌNH

181

H íng dÉn §¸nh gi¸ T¸c ®éng M«i tr êng ®èi víi c¸c
dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ - x! héi cô thÓ ............................. 161
CH

NG VI ...................................................................................... 162

ÁNH GIÁ TÁC
NG MÔI TR
NG
I V I CÁC D ÁN PHÁT
TRI!N XÂY D NG CÔNG TRÌNH .................................................... 162
I. ÁNH GIÁ TÁC
NG MÔI TR

NG
I V I D ÁN XÂY
D NG CÔNG TRÌNH TH&Y L(I ...................................................... 162
1.1. T2ng quan v5 công trình th:y l1.2. Các áp l@c môi tr Bng v5 Ci5u kiDn t@ nhiên và kinh t& xã hHi ........ 163
1.3. ánh giá các tác CHng diKn ra L vùng th 1.4. ánh giá tác CHng c:a công trình C&n môi tr Bng vùng hP l u C*p
....................................................................................................................... 165
1.5. Tác CHng môi tr Bng c:a công trình thuN lbiVn................................................................................................................ 167
1.6. Phân tích chi phí l1.7. Các biDn pháp gi[m nh\ tác CHng tiêu c@c ......................................... 169
K&t lu*n và ki&n ngh/. ................................................................................. 169
II . §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr êng ®èi víi dù ¸n x©y
dùng c«ng tr×nh c¶ng biÓn ......................................................... 170
2.1. T2ng quan v5 công trình c[ng biVn ..................................................... 170
2.2. Các áp l@c môi tr Bng v5 Ci5u kiDn t@ nhiên và kinh t& xã hHi ........ 170
2.3. Các tác CHng môi tr Bng ti5m tàng c:a phát triVn c[ng biVn........... 171
2.4. Các nhân t_ môi tr Bng liên quan C&n phát triVn c[ng biVn ............ 172
2.7. Các tác CHng môi tr Bng trong khai thác c[ng.................................. 176


182

Lê Xuân H ng

2.8. DiKn bi&n và d@ báo các tác CHng môi tr Bng xây d@ng c[ng biVn .. 177


181


Ch

ng VII

ÁNH GIÁ TÁC
NG MÔI TR
TH VÀ CÔNG NGHI P

NG Ô

Trong �ánh giá tác ��ng môi tr��ng ��i v�i khu v�c công nghi�p
và �ô th� c�ng có r�t nhi�u d�ng �� án phát tri�n khác nhau. Trong
h��ng �ánh giá tác ��ng môi tr��ng này chúng ta quan tâm h��ng
d�n c� th� ��n m�t s� d�ng d� án ��c tr�ng nh� các d� án phát
tri�n c�a các nhà máy xí nghi�p s�n xu�t s�n ph�m công nghi�p
(nhà máy gi�y, s�n xu�t bánh k�o, ô tô, xe máy, v.v.), công nghi�p
khai thác khoáng s�n (khai thác than, v�t li�u xây d�ng, sa khoáng
ven bi�n và ven sông, v.v), ô nhi�m môi tr��ng �ô th� và khu công
nghi�p và ch�t th�i công nghi�p và �ô th� (ch�t th�i r�n, n��c th�i
và khí th�i).
I. ÁNH GIÁ TÁC
NG MÔI TR
NG
I V I NHÀ
MÁY, XÍ NGHI P S"N XU$T CÔNG NGHI P
1.1. Mô t� d� án xây d�ng nhà máy s�n xu�t


Tên và ph�m vi vùng d� án. (ví d) nhà máy gi/y Bái B1ng).




M�c tiêu kinh t� - xã h�i: s�n xu�t gi�y cho giáo d�c và v�n
hoá, s� d�ng ngu�n nguyên li�u ��a ph�ơng.



S�n l��ng gi�y hàng n�m theo thi�t k� là 55.000 t�n/ n�m.



Nguyên li�u ��u vào bao g�m: b�t gi�y tre, n�a g� (b�ch �àn,
thông m�, …) c�a ��a ph�ơng.


182

Lê Xuân H ng



S�n ph�m ��u ra bao g�m: gi�y vi�t, gi�y in, bao bì và v� h�c sinh



Xây d�ng d� án chi ti�t c�a nhà máy do các chuyên gia Th�y
�i�n cùng ph�i h�p v�i các chuyên gia Vi�t Nam ph�i h�p
th�c hi�n.




Quy trình công ngh� s�n xu�t bao g�m: Phân x��ng máy xeo,
phân x��ng n�u b�t và các phân x��ng khác.



Ti�n �� c�a d� án: th�i gian th�c hi�n xây d�ng m�t b�ng kéo
dài 5 n�m (1975-1979). Nhà máy chính th�c �i vào ho�t ��ng
là n�m1981.



Chi phí cho d� án: v�n ��u t� là ngu�n Tài tr� dài h�n c�a
chính ph� Th�y �i�n v� tài chính, k� thu�t, �ào t�o tr� giá
kho�ng 225 tri�u Cu�n Th�y �i�n.

1.2. Đ i�u ki�n t� nhiên và kinh t� - xã h�i



3
3


V� trí c�a nhà máy:
�i�u ki�n t� nhiên:
��a hình (vùng núi, ��ng b�ng, thung l�ng), �� cao, �� d�c.
Khí t�ơng th�y v�n: m�ng l��i sông su�i, m�a, l�, nhi�t ��,
gió mùa, bão, áp th�p nhi�t ��i.

�i�u ki�n kinh t� - xã h�i khu v�c th�c hi�n d� án: công
nghi�p, nông nghi�p, h� t�ng cơ s�, v�n hoá, giáo d�c, v.v.

2. ánh giá tác

ng c a nhà máy

n môi tr

ng

2.1. �nh hư�ng môi trư�ng ti�m n�ng

‘ Các ho�t ��ng s�n xu�t c�a nhà máy s�n xu�t bao g�m
Khai thác, thu gom, v�n chuy�n nguyên v�t li�u (tre n�a, g�)
cung c�p cho nhà máy t� r�ng v�.

Cung c�p n�ng l��ng, hoá ch�t và các ph� gia.

Quá trìng làm b�t gi�y và gi�y t�o ra �nh h��ng t�i môi
tr��ng.
‘ Các tác ��ng c�a các ho�t ��ng ��n môi tr��ng.



Ch











ng VII:

ÁNH GIÁ TÁC

NG MÔI TR

NG

Ô TH

VÀ CÔNG NGHI

P

183

Làm gi�m �� che ph� r�ng do khai thác nguyên v�t li�u tre,
n�a, g�.
Suy thoái môi tr��ng ��t do xói mòn t�ng.
Ô nhi�m môi tr��ng n�ơc do �� ��c.
S� v�n chuy�n nguyên v�t liêu (tre n�a g�) gây ô nhi�m n��c
sông.
Suy gi�m �a d�ng sinh h�c do phá ho�i ��a bàn c� trú.
Phá v� các h� sinh thái do tr�ng r�ng nhân t�o.


2.2. Các ho�t ��ng s�n xu�t tác ��ng ��n môi trư�ng






Ch�t th�i c�a nhà máy: n��c th�i, khí th�i và rác th�i �� vào
sông gây ô nhi�m n��c.
Các khí th�i ��c h�i có ch�a thành ph�n l�u hu�nh, h�p ch�t
h�u cơ, axit Nitric ��c h�i và mùi khó ch�u �nh h��ng t�i môi
tr��ng khí.
�nh h��ng b�i và khí ��c t� các lò thu h�i, lò ��ng l�c, lò vôi.

2.3. �nh hư�ng môi trư�ng do các phương ti�n ch� nguyên v�t li�u

Ti�ng �n.
B�i.
Khí ��c.
3. Các tác
ng môi tr
nguyên li(u thô

ng trong quá trình khai thác và v$n chuy%n

3.1. Các ho�t �ông khai thác, v�n chuy�n




Khai thác tre n�a g� b�ng d�ng c� thô sơ hay b�ng máy.
V�n chuy�n b�ng ���ng b� (xe kéo, xe t�i), b�ng ���ng thu�.

3.2. Các tác ��ng môi trư�ng do khai thác, v�n chuy�n






M�t r�ng.
��t b� xói mòn, xu�t hi�n quá trình laterit hóa.
Thay ��i ch� �� th�y v�n.
Gây h�n hán, l� l�t.
M�t �a d�ng sinh h�c.