Một số giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về bảo vệ lợi ích người tiêu dùng ở Việt Nam.docx

Cơ quan quản lý nhà nước về Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng:
Trung ương: Bộ Công Thương( Cục Quản lý cạnh tranh)
Địa phương: UBND tỉnh (Sở Thương mại/ Sở Thương mại và du lịch)
Cơ quan có liên quan trực tiếp:
Tổng cục TC-ĐL-CL & các Chi Cục
Cục Quản lý thị trường & các Chi Cục
Cục Xúc tiến thương mại
Cục An toàn vệ sinh thực phẩm
Cục Quản lý chất lượng hàng hóa…
Cơ quan có liên quan khác:
Bộ KH và CN
Bộ Y tế
Bộ Xây dựng
Bộ GTVT
Bộ VH-TT-DL
Bộ NN & PTNT…
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
A.LỜI MỞ ĐẦU
Bước vào thời kỳ đổi mới, nước ta đã chuyển mạnh từ nền kinh tế kế hoạch
hoá tập trung sang cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa. Cũng từ
đây, quan hệ mua bán, giao dịch giữa một bên là nhà sản xuất, kinh doanh
hàng hoá và dịch vụ với một bên là người bỏ tiền ra mua hàng hoá và dịch vụ
để phục vụ cho sinh hoạt, tiêu dùng của cá nhân, gia đình và tổ chức (được gọi
chung là người tiêu dùng) đã được xác lập với vai trò ngày càng được nâng
cao của người tiêu dùng.
Hoạt động bảo vệ người tiêu dùng đã được Ðảng và nhà nước quan tâm, đặc
biệt từ khi đất nước ta tiến hành đổi mới. Bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng
là biểu hiện của sự tiến bộ xã hội, của việc tôn trọng con người. Hiện nay,
trong bối cảnh Việt Nam đang chủ động hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền
kinh tế thế giới, vấn đề người tiêu dùng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
càng trở nên quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Để thực hiện chức năng thống nhất quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng, Chính phủ đã giao cho Bộ Công Thương mà trực tiếp là Cục
quản lý cạnh tranh, thực hiện chức năng này.
Trong thời gian thực tập tại Ban bảo vệ người tiêu dùng – Cục Quản lý canh
tranh, em đã tìm và làm đề tài “ Một số giải pháp tăng cường quản lý nhà
nước về bảo vệ lợi ích người tiêu dùng ở Việt Nam”.
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo PGS.TS Phạm Văn Vận và các anh chị
trong ban Bảo vệ người tiêu dùng đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em hoàn
thành bài Chuyên đề thực tập.
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
1
B. NỘI DUNG
Chương I: Cơ sở lý luận cho quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng
I. Tổng quan về quản lý nhà nước về bảo vệ người tiêu dùng
1. Một số khái niệm liên quan
1. Cơ quan quản lý nhà nước
Là một tổ chức được thành lập và hoạt động theo những nguyên tắc và trình
tự nhất định, cơ cấu tổ chức nhất định và được giao những quyền lực nhà
nước nhất định, được quy định trong các văn bản pháp luật để thực hiện một
phần những nhiệm vụ, quyền hạn của nhà nước
2. Người tiêu dùng
Theo điều 1 pháp lệnh bảo vệ người tiêu dùng 1999 quy định: “ Người tiêu
dùng là người mua, sử dụng hàng hóa dịch vụ cho mục đích tiêu dùng sinh
hoạt cá nhân, gia đình và tổ chức”.
Theo điều 2 và điều 3 Nghị định số 69/2001/ NĐ-CP ngày 2/10/2001 của
Chính phủ quy định chi tiết việc thi hành Pháp lệnh về bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng đã quy định cụ thể các đối tượng được coi là người tiêu dùng
và chịu sự điều chỉnh của Pháp lệnh này, bao gồm:
- Người mua và là người sử dụng hàng hóa, dịch vụ đã mua cho chính bản
thân mình.

- Người mua hàng hóa, dịch vụ cho người khác, cho gia đình hoặc cho tổ
chức sử dụng.
- Cá nhân, gia đình, tổ chức sử dụng hàng hóa, dịch vụ do người khác mua
hoặc do được cho, tặng.
- Người mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ cho mục đích sản xuất, kinh
doanh không thuộc phạm vi điều chỉnh của nghị định số 69/2001/NĐ-CP.
2
2
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
- Trường hợp những người mua hàng hóa, dịch vụ cho sản xuất, kinh
doanh, tức là phục vụ cho mục đích sinh lời thì không được coi là người tiêu
dùng và không được bảo vệ theo Pháp lệnh Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
3. Các quyền của người tiêu dùng
Tuy hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được hình thành và phát
triển khá lâu song những quyền của người tiêu dùng thì vẫn chưa được xác
định rõ ràng.
Ngày 15 tháng 3 năm 1962, Tổng thống Mỹ John Kennedy trong một cuộc
họp của Thượng viện Mỹ đã phát biểu: “ …Theo định nghĩa, người tiêu dùng
là tất cả chúng ta. Họ là nhóm người đông đảo nhất, có tác động và chịu tác
động của hầu hết các quyết định về kinh tế, dù là của nhà nước hay tư nhân.
Thế nhưng họ lại là những nhóm người quan trọng duy nhất mà quan điểm
của họ lại không được lắng nghe…” ( Năm 1983, Liên hợp quốc chính thức
tuyên bố ngày 15 tháng 3 trở thành “Ngày quyền của người tiêu dùng thế
giới”)
Từ những phát biểu của Tổng thống Mỹ, những quyền của người tiêu dùng
dần được hình thành và phát triển. Đầu tiên, Kennedy đưa ra bốn quyền cơ
bản của người tiêu dùng, đó là “ quyền được an toàn, quyền được thông tin,
quyền được lựa chọn và quyền được bày tỏ quan điểm” Bốn quyền này là cốt
lõi của hoạt động bảo vệ người tiêu dùng trên thế giới vào giai đoạn đó.
Qua quá trình hoạt động thực tiễn của các tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu

dùng trên thế giới, các quyền của người tiêu dùng đã được bổ sung thêm.
Liên hợp quốc, cộng đồng quốc tế và chính phủ các nước đã thừa nhận tám
quyền cơ bản của người tiêu dùng. Đó là :
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
3
- Quyền được thỏa mãn nhu cầu cơ bản: Là quyền được có những hàng
hóa, dịch vụ thiết yếu phục vụ cho cuộc sống như ăn, ở, chăm sóc sức khỏe,
học hành, đi lại…Những nhu cầu thiết yếu về tinh thần với giá cả hợp lý và
có thể chấp nhận được. Nhu cầu cơ bản là một khái niệm tương đối và tổng
quát. Khi trình độ phát triển của xã hội còn ở mức thấp, nền kinh tế còn gặp
nhiều khó khăn thì nhu cầu cơ bản là những cái tối thiểu để con người có thể
tồn tại được. Còn khi xã hội phát triển ở mức cao hơn, nhu cầu cơ bản cũng
thay đổi. Khi đó những nhu cầu cơ bản tối thiểu không chỉ là để tồn tại mà
còn bao gồm những nhu cầu về tinh thần như giao tiếp, học hành, đi lại… để
con người có thể tồn tại và phát triển. Như vậy, quyền được thỏa mãn nhu cầu
cơ bản của con người của người tiêu dùng cũng thay đổi theo điều kiện của xã
hội, con người cần được phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.
- Quyền được an toàn : Là quyền của người tiêu dùng được bảo vệ chống
lại những hàng hóa, dịch vụ, quá trình sản xuất có hại đến sức khỏe, đời sống
và quyền lợi chính đáng của họ. Để đảm bảo tốt quyền này, hàng hoá, dịch vụ
không chỉ cần đảm bảo an toàn trước mắt mà cả sự an toàn dài hạn cho người
sử dụng và các thế hệ tương lai.
- Quyền được thông tin: Là quyền của người tiêu dùng cần phải được cung
cấp thông tin cần thiết về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà họ sử dụng để có
thể tự quyết định việc có sử dụng hay không trên cơ sở có đầy đủ thông tin.
Người tiêu dùng có quyền được tiếp cận thông tin về giá cả, chất lượng, số
lượng, thành phần… của hàng hoá và dịch vụ. Khi có được đầy đủ thông tin
của sản phẩm hoặc dịch vụ thì người tiêu dùng sẽ đưa ra quyết định hay lựa
chọn đúng đắn hơn, tránh tình trạng bị trở thành nạn nhân của các chiến dịch
quảng cáo, tiếp thị sai lệnh, không trung thực, thậm chí lừa dối người tiêu

4
4
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
dùng. Nội dung thông tin cho người tiêu dùng có thể được thực hiện thông
qua việc ghi nhãn hàng hóa, qua các hướng dẫn sử dụng hay qua giới thiệu
quảng cáo trên các phương tiện thông tin.
- Quyền được lựa chọn: Là quyền của người tiêu dùng trong việc tự do
quyết định dùng hay không dùng sản phẩm, dịch vụ.Người tiêu dùng có
quyền được tiếp cận các dịch vụ và hàng hoá đa dạng với chất lượng tốt, giá
cả cạnh tranh. Các hành vi thông tin không trung thực, tạo ra sự khan hiếm
giả tạo để gò ép người tiêu dùng, việc lợi dụng vị thế thống lĩnh hay độc
quyền để khiến người tiêu dùng bắt buộc phải sử dụng hàng hóa, dịch vụ của
mình hoặc việc tham gia vào thỏa thuận hạn chế cạnh tranh đều là hành vi vi
phạm quyền được lựa chọn của người tiêu dùng. Việc đảm bảo quyền này sẽ
giúp cho người tiêu dùng chọn mua được đúng sản phẩm, dịch vụ mà mình
mong muốn. Quyền được lựa chọn sẽ được thực hiện tốt hơn trong nền kinh
tế thị trường chống độc quyền, có sự cạnh tranh lành mạnh.
- Quyền được lắng nghe: Là quyền của người tiêu dùng được bày tỏ ý kiến
của mình đối với các nhà sản xuất, kinh doanh về các loại hàng hóa, dịch vụ
do họ cung ứng, kể cả quan hệ thái độ giữa người mua và người bán cũng như
bày tỏ ý kiến với nhà nước, với các cơ quan hoạch định chính sách pháp
luật…về những vấn đề liên quan đến họ.Nhằm đảm bảo rằng người tiêu dùng
sẽ có cơ hội để tham gia vào quá trình xây dựng, thực hiện chính sách và quá
trình phát triển sản phẩm, dịch vụ. Người tiêu dùng có thể trực tiếp góp ý
kiến, thông qua đại diện của mình, thông qua các hội người tiêu dùng các cấp
hoặc có thể tham gia vào các diễn đàn để trao đổi, thảo luận và bảo vệ lợi ích
của mình. Các quốc gia cần thành lập các tổ chức, hiệp hội giành cho người
tiêu dùng để họ có thể bày tỏ ý kiến cho chính phủ hay các doanh nghiệp.
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
5

Những hành vi không tôn trọng, phớt lờ hoặc đàn áp ý kiến của người tiêu
dùng đều là vi phạm quyền được lắng nghe của người tiêu dùng. Tôn trọng
quyền được lắng nghe của người tiêu dùng vừa là nghĩa vụ, vừa là lợi ích của
các nhà sản xuất kinh doanh, vì thông qua ý kiến của người tiêu dùng họ có
thể cải tiến hàng hóa, dịch vụ nhằm giành được lòng tin của người tiêu dùng,
là điều kiện mấu chốt để doanh nghiệp phát triển.
- Quyền được khiếu nại và bồi thường: Khi gặp những thiệt thòi, những
điều không vừa ý trong quan hệ với các nhà sản xuất kinh doanh, người tiêu
dùng có quyền được khiếu nại. Người tiêu dùng có quyền khiếu nại và đòi hỏi
bồi thường đối với hoạt động gian lận thương mại hoặc hành động mang tính
bóc lột người tiêu dùng. Người tiêu dùng cũng có quyền được giải quyết công
bằng những khiếu nại chính đáng. Nhà sản xuất kinh doanh phải bồi thường
cho người tiêu dùng nếu sản phẩm, dịch vụ của họ cung ứng không đúng với
nội dung đã giới thiệu, quảng cáo, giao kết hợp đồng. Các khiếu nại của
người tiêu dùng có thể được giải quyết bằng cách hòa giải giữa người cung
ứng và người tiêu dùng hoặc thông qua các cơ quan quản lý nhà nước liên
quan, trong trường hợp không giải quyết được thì có thể thông qua hệ thống
tòa án dân sự. Mỗi quốc gia, doanh nghiệp cần xây dựng cơ chế bồi thường,
đền bù đối với những thiệt hại do lỗi của nhà cung cấp chẳng hạn như thông
báo sai, các sản phẩm, dịch vụ không đạt tiêu chuẩn, không đảm bảo an toàn,
giá cả quá cao v.v….Bồi thường thỏa đáng cho những khiếu nại chính đáng
của người tiêu dùng sẽ nâng cao được tín nhiệm của doanh nghiệp, cải thiện
được hình ảnh của doanh nghiệp trong mắt người tiêu dùng.
- Quyền được giáo dục, đào tạo về tiêu dùng: Giáo dục vê tiêu dùng, về
những kiến thức và kỹ năng tiêu dùng sẽ giúp cho người tiêu dùng có hiểu
6
6
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
biết về vị thế của mình trong xã hội, có khả năng tự bảo vệ mình, bảo vệ các
quyền của mình, để người tiêu dùng có thể có đầy đủ khả năng đưa ra sự lựa

chọn phù hợp các sản phẩm và dịch vụ tiêu dùng. Việc giáo dục người tiêu
dùng có thể được thực hiện bằng nhiều hình thức như cung cấp thông tin,
kiến thức thông qua các ấn phẩm, báo chí, các buổi hội thảo, hội nghị, triển
lãm…Nhiều nước đã đưa giáo dục tiêu dùng vào các chương trình giáo dục ở
các trường học. Điều quan trọng khi thực hiện quyền này là cần cung cấp đầy
đủ kiến thức, thông tin cho người tiêu dùng ở khu vực nông thôn, miền núi,
vùng sâu, vùng xa.
- Quyền được có môi trường sống lành mạnh và bền vững: Người tiêu dùng
không chỉ cần được tiếp cận với các sản phẩm dịch vụ có chất lượng mà còn
có quyền được sống và làm việc trong môi trường lành mạnh, không gây
nguy hại đến tính mạng, tài nguyên và sinh quyển được bảo vệ,sức khoẻ cho
mình và cho các thế hệ tương lai. Người tiêu dùng cũng được quyền có một
môi trường xã hội lành mạnh, trong đó họ được an toàn về vật chất và tinh
thần, được sống hòa hợp và thân ái trong cộng đồng, nhân phẩm được tôn
trọng.
4. Trách nhiệm của người tiêu dùng
* Tự bảo vệ mình trong tiêu dùng
Tại điều 12 của Pháp lệnh Bảo vệ người tiêu dùng có quy định: “Người tiêu
dùng có trách nhiệm tự bảo vệ mình trong việc tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ;
thực hiện đúng hướng dẫn về phương pháp sử dụng hàng hóa, dịch vụ, không
được tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ gây tổn hại đến môi trường, trái với thuần
phong mỹ tục, gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe của mình và cộng
đồng.”
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
7
Để tự bảo vệ mình thì người tiêu dùng phải trở thành người tiêu dùng thông
thái: có kiến thức về tiêu dùng, về vệ sinh an toàn thực phẩm, biết lựa chọn
thực phẩm ngon, tươi, hợp vệ sinh, không quá hạn sử dụng… Khi mua các
mặt hàng thì phải xem giá cả, nhãn mắc, nơi sản xuất, thời gian sử dụng, bảo
hành, có hoá đơn, địa chỉ cụ thể…Nhất là đối với các loại thuốc uống, thuốc

chữa bệnh bao giờ cũng phải làm theo yêu cầu, chỉ dẫn của bác sĩ và hướng
dẫn sử dụng thuốc; hay các mặt hàng công nghệ cao cần phải nắm rõ cách
thức sử dụng để đảm bảo tính an toàn… Nói chung là người tiêu dùng phải có
hiểu biết và kiến thức nhất định để thẩm định được mặt hàng mua sắm và
không để trở thành đối tượng tiêu thụ bị mắc lừa.
Hiện nay, ý thức tự bảo vệ mình của người tiêu dùng Việt Nam vẫn còn
chưa cao, nhiều người tiêu dùng tỏ ra thờ ơ, hoặc không biết quyền của mình
khi đi mua các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ. Trong một thời gian dài, do thiếu
thông tin tuyên truyền, nhiều hộ tiêu dùng điện trong cả nước khi đặt bút ký
các hợp đồng mua bán điện với các công ty, chi nhánh điện địa phương không
hề biết mình có quyền gì, có trách nhiệm gì, mình đang chịu “lép vế” hay “bất
lợi” ở những điều khoản nào trong hợp đồng. Đây không chỉ là hậu quả của
công tác giáo dục, tuyên truyền, mà còn là hậu quả của thời kỳ bao cấp, mọi
thứ do Nhà nước cung cấp, Nhà nước quyết định, người tiêu dùng chỉ ký hợp
đồng một cách hình thức, cho đủ “lệ bộ” mà thôi.
* Nâng cao kiến thức về tiêu dùng
Nhận thức về tiêu dùng cần phải được nâng cao, người tiêu dùng phải chú ý
đến việc chọn những thương hiệu, nhãn hiệu có uy tín để mua sắm hàng hóa
phục vụ cho nhu cầu hàng ngày của bản thân, gia đình và của tổ chức. Tuy
nhiên, phần đông người tiêu dùng do thiếu thông tin về hàng hóa hoặc do
8
8
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
kinh tế khó khăn nên cứ chọn hàng hóa rẻ để mua mà không chú ý nhiều đến
chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Người tiêu dùng phải tự nâng cao kiến thức của bản thân để bảo vệ chính
mình, gia đình và tổ chức của mình khỏi những hàng giả, hàng nhái, hàng
kém chất lượng. Để tránh mua phải những hàng hóa, dịch vụ không như
mong muốn, người tiêu dùng trước hết phải nắm rõ thông tin về sản phẩm,
dịch vụ mà mình định sử dụng, luôn cập nhật thông tin về sản phẩm, tránh

những sản phẩm nguy hại đến sức khỏe, đặc biệt là trong vấn đề lương thực
thực phẩm cần phải được chọn lựa, xem xét kỹ trước khi sử dụng.
Lợi ích của người tiêu dùng rất dễ bị tổn thương, các hành vi hạn chế cạnh
tranh và cạnh tranh không lành mạnh, nạn hàng giả hàng nhái, hàng không
đạt tiêu chuẩn, chất lượng vệ sinh hàng hoá và dịch vụ thiếu độ an toàn, giá
cả bất hợp lý, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ,... Vấn đề giá cả và độ an toàn của
các dịch vụ tài chính, bảo hiểm, ngân hàng. Vì vậy, khi có bất cứ vấn đề gì
làm ảnh hưởng đến sức khỏe, lợi ích của mình, của gia đình mình, người tiêu
dùng phải khiếu nại lên các cơ quan chức năng
* Phát hiện, tố cáo hành vi gian dối trong kinh doanh
Tại điều 13 Pháp lệnh Bảo vệ người tiêu dùng có quy định :“Người tiêu dùng
có trách nhiệm phát hiện, tố cáo các hành vi gian dối về tiêu chuẩn, đo lường,
chất lượng, nhãn hiệu hàng hóa, giá cả và các hành vi lừa dối khác của tổ
chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ, gây thiệt hại cho mình
và cộng đồng theo quy định của pháp luật.”
Phòng, chống hàng giả, hàng kém chất lượng không chỉ là trách nhiệm của
các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương mà còn là của cả người tiêu
dùng. Người tiêu dùng chính là nạn nhân của tệ hàng giả, hàng kém chất
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
9
lượng. Họ vừa mất tiền, vừa mua phải thứ hàng không tương xứng, thậm chí
là đe dọa đến sức khỏe của mình. Người mua hàng luôn phải cẩn trọng để là
những khách hàng “thông minh” không mua phải hàng giả, hàng kém chất
lượng; đồng thời, tích cực tham gia phát hiện, đấu tranh với tệ nạn đó bằng
cách phối hợp, giúp đỡ cơ quan chức năng phòng ngừa và ngăn chặn, xử lý
hiệu quả các đối tượng, các hành vi gian lận thương mại. Hơn ai hết, chính
người tiêu dùng phải trở thành nhân tố quan trọng để công tác đấu tranh
phòng, chống tệ sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng thu được
kết quả ngày càng cao hơn.
* Cảnh báo cho cộng đồng về hàng hóa, dịch vụ không đảm bảo

Khi người tiêu dùng biết được hàng hóa dịch vụ nào gây hại đến sức khỏe,
đến lợi ích của mình thì hãy thông báo cho các cơ quan chức năng và cảnh
báo với những người tiêu dùng xung quanh mình, giúp những người xung
quanh tránh được những thiệt thòi mà mình đã gặp phải.
2. Sự cần thiết phải bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Tất cả mọi người đều cần trao đổi, mua bán để có những hàng hóa, dịch vụ
đáp ứng nhu cầu của mình, đáp ứng nhu cầu của gia đình, của tổ chức mình.
Có thể thấy, người tiêu dùng bao gồm tất cả mọi người, không phân biệt tuổi
tác, thành phần, dân tộc, giới tính, địa vị xã hội, họ có mặt ở tất cả mọi nơi:
thành thị, nông thôn, vùng sâu, vùng xa…Tuy người tiêu dùng có vai trò
quyết định nhưng ít được lắng nghe.
Quan hệ kinh tế chủ yếu trong xã hội, bên cạnh quan hệ giữa các nhà sản
xuất với nhau là quan hệ giữa người tiêu dùng và nhà sản xuất kinh doanh. Là
lực lượng hết sức đông đảo nhưng vì chưa nhận thức đầy đủ các quyền và
trách nhiệm của mình, không có đầy đủ kiến thức về mọi mặt và thường hành
10
10
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
động riêng lẻ nên trong mối quan hệ giữa họ với nhà sản xuất kinh doanh,
người tiêu dùng đứng ở thế yếu và chịu nhiều thiệt thòi. Bên cạnh đó, người
tiêu dùng còn đang đứng trước nguy cơ sử dụng hàng hóa, dịch vụ thiếu độ an
toàn, đặc biệt là đối với những hàng hóa, dịch vụ thiết yếu và hàng hóa, dịch
vụ có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người. Điều này thật sự đã
kìm hãm sự phát triển của xã hội.
Chính vì vậy mà hàng trăm năm nay nhiều nước đã nhận thấy sự cầm thiết
của việc bảo vệ người tiêu dùng, có chính sách tôn trọng các quyền của người
tiêu dùng và có các biện pháp chống lại lạm dụng của các nhà sản xuất kinh
doanh.
Ở Việt Nam, trong thời kỳ kế hoạch hóa tập trung, các nhu cầu thiết yếu
của người tiêu dùng đều được nhà nước phân phối thông qua hệ thống tem

phiếu. Qua hai mươi năm đổi mới, nước ta chuyển mạnh từ nền kinh tế vận
hành theo cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị trường có sự điều tiết
của nhà nước. Cũng từ đó, quan hệ mua bán, giao dịch giữa một bên là những
người bỏ tiền ra mua hàng hóa, dịch vụ để phục vụ cho sinh hoạt, tiêu dùng
cá nhân, gia đình, tổ chức đã từng bước hình thành và phát triển.
Trong nền kinh tế thị trường, người tiêu dùng luôn có các điểm bất lợi sau:
- Vai trò của sản xuất luôn tỏ ra trội hơn so với vai trò tiêu dùng, kể cả
trong mỗi người chúng ta.
- Hoạt động sản xuất thì tập trung, tiêu dùng thì phân tán. Kết quả là nhà
sản xuất là các chuyên gia, còn người tiêu dùng chỉ là những tay nghiệp dư.
- Các thông tin đến với người tiêu dùng, nhất là giá cả và chất lượng
thường không đầy đủ hay bị bóp méo.
- Vai trò của người tiêu dùng ít được ưu tiên hơn so với các đại lý.
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
11
- Ðôi khi việc cạnh tranh không đầy đủ có thể tạo ra các tình trạng khan
hiếm giả tạo, gây thiệt hại cho người tiêu dùng.
- Ưu thế về kinh tế của các doanh nghiệp có thể tác động tạo ra các chính
sách có lợi cho họ. Tuy nhiên người tiêu dùng phải trả tiền cho các chi phí đó,
qua sản phẩm. người tiêu dùng phải trả tiền cho các hành động chống lại
chính mình!
- Số lượng nhà sản xuất và bán hàng luôn lớn và được tổ chức tốt. Trong
khi đó các tổ chức hoạt động bảo vệ người tiêu dùng chỉ rất hạn chế về số
lượng và tổ chức.
Trong cơ chế thị trường, người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn về hàng
hóa, dịch vụ hơn nhưng đồng thời lại đứng trước nguy cơ sử dụng hàng hóa,
dịch vụ thiếu độ an toàn, không đạt tiêu chuẩn, đặc biệt là thực phẩm, mỹ
phẩm, dược phẩm. Đồng thời, trên thị trường xuất hiện nhiều hàng giả, hàng
nhái, hàng không tem mác, không rõ nguồn gốc xuất sứ.
Hiện nay nước ta đang bước vào thời kỳ hội nhập, các loại hàng hóa từ

nước ngoài được nhập khẩu vào trong nước rất nhiều. Đa số các công ty nước
ngoài đầu tư vào nước ta đều mang những dây truyền sản xuất tiên tiến, hiện
đại, có kinh nghiệm quản lý. Tuy nhiên, có một bộ phận nhỏ một số công ty
biến Việt Nam làm nơi giải quyết hàng tồn kho, lắp ráp các dây truyền công
nghệ lạc hậu cho nhà máy ở Việt Nam hoặc tiến hành các chiêu thức tiếp thị
gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Một số công ty lẽ ra nên đầu tư vốn vào
sản xuất để đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ thì lại giành những khoản
chi phí khổng lồ cho các chiến dịch quản cáo, tiếp thị. Kết quả là trong nhiều
trường hợp chính người tiêu dùng là nạn nhân của các chiến dịch quảng cáo
rầm rộ nhưng thiếu chính xác và có lúc sai lệch này.
12
12
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
Mặt khác, hiện nay còn xuất hiện một số hình thức kinh doanh mới: bán
hàng đa cấp, kinh doanh qua mạng, bán hàng tại nhà... Nhiều nhà kinh doanh
lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân về những hình thức kinh doanh này
để kiếm lợi. Ví dụ đối với hình thức bán hàng đa cấp bất chính, người được
tuyển dụng vào mạng lưới bán hàng đa cấp có thể bị lừa bằng nhiều chiêu
thức như: bị yêu cầu muốn tham gia phải đóng một khoản đặt cọc lớn, phải
mua một số lượng hàng hóa ban đầu hoặc phải trả một khoản tiền để được
quyền tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp( ví dụ như của công ty bán
máy lọc ô xy, công ty kinh doanh sản phẩm chức năng)
Trong nền kinh tế thị trường, thị trường chủ yếu do người tiêu dùng điều
tiết. Người tiêu dùng có ảnh hưởng to lớn đến những quyết sách về kinh tế,
dù là của khu vực nhà nước hay của khu vực tư nhân. Người tiêu dùng cũng
là đối tượng chịu ảnh hưởng nhiều nhất của các quyết định về kinh tế. Bảo vệ
người tiêu dùng còn là một hoạt động nhằm thực hiện công bằng xã hội, dân
chủ, văn minh, đồng thời cũng nhằm xây dựng một nền kinh tế bền vững. Khi
nền kinh tế càng phát triển thì vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng càng
trở nên cần thiết.

Ngoài ra, vấn đề bảo vệ người tiêu dùng còn khá mới mẻ đối với nước ta,
vì vậy còn nhiều người tiêu dùng chưa thực sự hiểu hết được quyền lợi và
trách nhiệm của mình.
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
13
II. Hệ thống và chức năng của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng tại Việt Nam.
1. Tổ chức bộ máy cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người
tiêu dùng tại Việt Nam
- Sơ đồ hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về Bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng
14
14
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
2. Vai trò và chức năng của các cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng tại Việt Nam
1. Cơ quan nhà nước cấp Trung Ương( Cục Quản lý cạnh tranh)
Quyền hạn trong công tác bảo vệ người tiêu dùng được quy định theo Nghị
định số 06/2006/NĐ-CP ngày 09/01/2006 của Chính phủ quy định chức năng,
nhiệm vụ và quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục quản lý cạnh tranh:
- Xây dựng và trình Bộ trưởng Bộ Thương Mại ( nay là Bộ Công
thương) các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng,
tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật sau khi được ban hành.
- Hướng dẫn kiểm tra, đánh giá và tổng hợp tình hình thực hiện các văn
bản quy phạm pháp luật, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án đã được
phê duyệt về các lĩnh vực thuộc chức năng của cơ quan quản lý cạnh tranh.
- Phát hiện và kiến nghị cơ quan có liên quan giải quyết theo thẩm quyền
về những văn bản đã ban hành có nội dung không phù hợp với quy định của
pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền và xử lý vi phạm pháp

luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
- Hợp tác quốc tế trong việc xây dựng và thực thi pháp luật vảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng.
- Yêu cầu tổ chức, cá nhân liên quan cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết
cho việc thực hiện các nhiệm vụ được giao, được sử dụng tư vấn trong và
ngoài nước trong trường hợp cần thiết theo yêu cầu của công việc theo quy
định của pháp luật.
- Tuyền truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật và các chính sách có liên
quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
15
- Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
cho cán bộ làm công tác bảo vệ người tiêu dùng.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác do Bộ trưởng Bộ Thương Mại( nay là Bộ
Công Thương) giao.
2. Cơ quan quản lý cấp địa phương( UBND tỉnh, các sở thương mại/ sở
thương mại và du lịch)
Theo điều 12 nghị định số 69/2001/NĐ-CP ngày 02 tháng 10 năm 2001, Ủy
ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm thực hiện
quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như sau:
- Chỉ đạo, đôn đốc các tổ chức, cá nhân thực hiện các quy điịnh của pháp
luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên địa bàn.
- Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ
quyền lợi người tiêu dùng.
- Phối hợp với các cơ quan có liên quan trong hoạt động kiểm tra, thanh
tra, xử lý các vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tại địa
phương.
- Tiếp nhận, giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị về bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng trong phạm vi quyền hạn hoặc chuyển đến các cơ quan có
thẩm quyền để xử lý.

16
16
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
3. Các Bộ, Ngành có liên quan
Vai trò và trách nhiệm của các Bộ, Ngành có liên quan được quy định tại điều
10, 11 Pháp lệnh Bảo vệ người tiêu dùng:
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các cơ quan thuộc chính phủ trong chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm phối hợp với Bộ Khoa học,
Công nghệ và Môi trường ( trên thực tế công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng đã được chuyển cho Bộ Công Thương ) thực hiện những nhiệm vụ sau
đây:
- Xây dựng trình chính phủ ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy
phạm pháp luật thuộc phạm vi ngành, lĩnh vực của mình quản lý có liên quan
đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
- Chỉ đạo, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về
bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong phạm vi ngành, lĩnh vực mình quản
lý.
- Giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi
người tiêu dùng trong phạm vi ngành, lĩnh vực do Bộ, ngành phụ trách.
Đối với một số hàng hóa, dịch vụ đặc thù có liên quan đến môi trường
sống, chất lượng, giá cả, vệ sinh, an toàn, sức khỏe và tính mạng của người
tiêu dùng, Chính phủ giao trách nhiệm cụ thể sau:
- Bộ Thương Mại chủ trì và phối hợp với các Bộ liên quan thực hiện quản
lý, kiểm tra, thanh tra việc lưu thông trên thị trường đối với các loại hàng hóa,
dịch vụ bị cấm sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu hoặc sản xuất, kinh
doanh, xuất nhập khẩu có điều kiện; đối với việc niêm yết giá hàng hóa, dịch
vụ và thực hiện theo giá đã niêm yết: tiến hành xử lý nhằm ngăn chặn việc
lưu thông trên thị trường các loại hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng,
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
17

hàng hóa vi phạm quy chế ghi nhãn hàng hóa, các loại hàng hóa và dịch vụ
không đảm bảo an toàn, gây nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng; thanh
tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về quảng cáo thương
mại theo thẩm quyền.
- Bộ Y tế thực hiện việc quản lý, kiểm tra, thanh tra đối với dược phẩm,
dược liệu, trang thiết bị, dụng cụ y tế, các loại mỹ phẩm ảnh hưởng trực tiếp
đến sức khỏe con người, chất lượng thực phẩm tươi sống, thực phẩm đã qua
chế biến công nghiệp; các loại nước uống, rượu và thuốc lá.
- Bộ Xây dựng thực hiện việc quản lý, kiểm tra, thanh tra trong tất cả các
khâu từ quy hoạch, thiết kế, thi công, nghiệm thu công trình xây dựng dân
dụng.
- Bộ Giao thông vận tải thực hiện việc quản lý, kiểm tra, thanh tra chất
lượng các phương tiện giao thông vận tải đường thủy, đường bộ, đường sắt,
ga đường sắt, bến cảng và các trang thiết bị sử dụng cùng với phương tiện
vận tải nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng trong các dịch vụ về vận
chuyển hoặc khi người tiêu dùng mua để sử dụng các phương tiện, thiết bị
này.
- Cục hàng không dân dụng Việt Nam thực hiện việc quản lý, kiểm tra,
thanh tra các phương tiện vận chuyển hàng không, sân bay, cảng hàng không
và cá phương tiện, trang thiết bị, dụng cụ phục vụ vận chuyển hàng không.
- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện việc quản lý, kiểm tra,
thanh tra chất lượng phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây.
giống con, các sản phẩm sinh học phục vụ trông trọt và chăn nuôi, thức ăn gia
súc.
18
18
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
- Bộ Công nghiệp chủ trì, phối hợp các Bộ, ngành có liên quan thực hiện
việc quản lý, kiểm tra, thanh tra chất lượng theo quy định của pháp luật đối
với các loại hàng hóa vật liệu nổ công nghiệp, các loại hóa chất công nghiệp,

hàng hóa, máy móc, trang thiết bị công nghiệp.
- Bộ Thủy sản chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan thực hiện
việc quản lý, kiểm tra, thanh tra chất lượng các chủng loại động, thực vật thủy
sản, thức ăn cho thủy sản, hải sản, thuốc bảo vệ và thuốc thú y thủy sản, ngư
lưới, dịch vụ đánh cá.
- Tổng cục Bưu điện thực hiện việc quản lý, kiểm tra, thanh tra giá cả, chất
lượng dịch vụ, mạng lưới, vật tư, thiết bị, công trình bưu chính viễn thông,
mạng Internet.
- Bộ Khoa học, công nghệ và môi trường thực hiện việc thống nhất quả lý,
kiểm tra, thanh tra hoạt động khoa học, công nghệ và môi trường, tiêu chuẩn
đo lường chất lượng, sở hữu công nghiệp và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
theo quy định của pháp luật.
3. Hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về quản lý nhà nước bảo vệ quyền
lợi người tiêu dùng của một số nước trên thế giới
3.1 Indonexia
3.1.1 Uỷ ban bảo vệ người tiêu dùng quốc gia (NCPB)
Uỷ ban bảo vệ người tiêu dùng quốc gia được thành lập tại thủ đô Jakarta và
chịu trách nhiệm trước Tổng thống nước Cộng hòa Inđônêsia. Uỷ ban có
trách nhiệm chính là tư vấn cho chính phủ về các chính sách người tiêu dùng,
tiến hành các nghiên cứu các vấn đề và pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng,
nghiên cứu về hàng hóa và dịch vụ liên quan đến an toàn của người tiêu dùng,
thúc đẩy sự phát triển của các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng và tiếp nhận các
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
19
khiếu nại về bảo vệ người tiêu dùng. Uỷ ban cũng có trách nhiệm nâng cao
nhận thức của người tiêu dùng về các vấn đề liên quan thông qua các phương
tiện thông tin đại chúng.
Theo quy định tại Chương 3 Luật Bảo vệ người tiêu dùng thì Uỷ ban Bảo vệ
người tiêu dùng quốc gia chức năng và nhiệm vụ như sau:
- Tư vấn và đề xuất ý kiến cho Chính phủ trong việc xây dựng chính sách

về bảo vệ người tiêu dùng;
- Nghiên cứu và đánh giá luật và các qui tắc hiện hành về bảo vệ người
tiêu dùng;
- Nghiên cứu về hàng hóa và các dịch vụ liên quan đến sự an toàn của
người tiêu dùng;
- Thúc đẩy sự phát triển các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng;
- Phổ biến thông tin liên quan đến bảo vệ người tiêu dùng trên các phương
tiện thông tin đại chúng;
- Tiếp nhận khiếu nại về bảo vệ người tiêu dùng từ mọi người, từ các tổ
chức bảo vệ người tiêu dùng hoặc từ các doanh nghiệp;
- Khảo sát về nhu cầu của người tiêu dùng.
Để triển khai những nhiệm vụ nêu trên, Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng
quốc gia có thể hợp tác với các tổ chức người tiêu dùng quốc tế.
Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng quốc gia sẽ bao gồm một Chủ tịch, một Phó
chủ tịch làm việc đồng thời như một thành viên, và không dưới 15 và không
nhiều hơn 25 thành viên đến từ các khu vực (Chính phủ; doanh nghiệp; các tổ
chức bảo vệ người tiêu dùng; các viện sĩ (học giả); các chuyên gia.
Các thành viên của Uỷ ban bảo vệ người tiêu dùng quốc gia sẽ được chỉ bổ
nhiệm và miễn nhiệm bởi Tổng thống theo đề nghị của Bộ trưởng, sau khi
20
20
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
tham khảo ý kiến Hội đồng đại diện nhân dân (People’s Representative
Assembly).
Nhiệm kỳ hoạt động của Chủ tịch, Phó chủ tịch và các thành viên trong Uỷ
ban là 3 năm và có thể được tái bổ cho một nhiệm kỳ tiếp theo. Chủ tịch và
Phó chủ tịch của Uỷ ban bảo vệ người tiêu dùng sẽ được bầu bởi các thành
viên trong Uỷ ban.
3.1.2 Ban giải quyết tranh chấp người tiêu dùng
Chính phủ sẽ thiết lập Ban giải quyết tranh chấp người tiêu dùng ở các khu

vực cấp II cho việc giải quyết các tranh chấp ngoài toà án. Các thành viên của
Ban này sẽ được tuyển chọn từ chính phủ, người tiêu dùng và cộng đồng kinh
doanh, mỗi một khu vực (chính phủ, người tiêu dùng và cộng đồng kinh
doanh) sẽ có không ít hơn 3 thành viên và nhiều hơn 5 thành viên thamn gia.
Việc bổ nhiệm và miễn nhiệm các thành viên của Ban sẽ được thực hiện theo
quyết định của Bộ trưởng. Ban bao gồm một Chủ tịch, một Phó Chủ tịch,
đồng thời giữ tư cách là thành viên, và các thành viên khác.
Ban giải quyết tranh chấp người tiêu dùng sẽ giải quyết các tranh chấp của
người tiêu dùng thông qua thương lượng, trọng tài hoặc hòa giải, tư vấn về
bảo vệ người tiêu dùng; giám sát các điều khoản tiêu chuẩn, tiến hành các
nghiên cứu và xử lý các doanh nghiệp vi phạm các quy định của Luật Bảo vệ
người tiêu dùng. Tuy nhiên, các tranh chấp cũng có thể đưa ra tòa án công
hoặc các cơ quan độc lập, đặc biệt được giao để giải quyết các tranh chấp
giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp. Mọi tranh chấp giải quyết tại các cơ
quan giải quyết tranh chấp độc lập này không cản trở các trách nhiệm hình sự
theo quy định của bộ luật hình sự hoặc việc đệ đơn khiếu nại lên tòa án công
nếu một bên thấy không thể giải quyết theo thủ tục giải quyết tranh chấp.
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
21
Cụ thể, theo quy định tại Điều 52 Luật Bảo vệ người tiêu dùng thì Ban giải
quyết tranh chấp người tiêu dùng có trách nhiệm và quyền hạn sau:
- Giải quyết, xử lý tranh chấp người tiêu dùng bằng công cụ hoà giải,
trọng tài hoặc thương lượng;
- Cung cấp dịch vụ tư vấn về bảo vệ người tiêu dùng;
- Giám sát việc đưa vào các điều khoản cơ bản (quy định tại chương V)
- Báo cáo với điều tra viên các vi phạm;
- Tiếp nhận khiếu nại bằng văn bản và miệng của người tiêu dùng;
- Nghiên cứu và kiểm tra về các tranh chấp về bảo vệ người tiêu dùng;
- Triệu tập các doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm bảo vệ người tiêu dùng;
- Trình diện chứng cứ, mời nhân chứng, hoặc bất kỳ người nào biết về

hành vi vi phạm Luật này;
- Yêu cầu điều tra viên giúp đỡ để triệu tập sự hiện diện của nhân chứng
là doanh nghiệp, nhân chứng chuyên gia, hoặc bất kỳ người nào khác.
- Thu thập, điều tra, đánh giá các giấy tờ, chứng cứ cho cuộc điều tra hoặc
xác minh;
- Quyết định và xác định những tổn thất mà người tiêu dùng phải chịu;
- Thông báo quyết định đối với các doanh nghiệp vi phạm bảo vệ người
tiêu dùng;
- Áp dụng các chế tài hành chính đối với các doanh nghiệp vi phạm Luật
này;
22
22
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
3.1.3. Tổ chức bảo vệ người tiêu dùng
Chính phủ sẽ công nhận các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng đủ điều kiện.
Trách nhiệm của các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng bao gồm:
- Phổ biến thông tin nhằm tăng cường nhận thức về quyền và nghĩa vụ của
người tiêu dùng cũng như sự thông thái trong việc tiêu dùng hàng hoá/dịch
vụ;
- Tư vấn cho người tiêu dùng khi có yêu cầu;
- Hợp tác với các cơ quan có liên quan nhằm đẩy mạnh triển khai công tác
bảo vệ người tiêu dùng;
- Giúp đỡ người tiêu dùng trong việc bảo vệ quyền của họ, bao gồm tiếp
nhận khiếu nại và thông báo của người tiêu dùng;
- Phối hợp cùng các chính phủ và cộng đồng tiến hành giám sát việc thực
thi công tác bảo vệ người tiêu dùng;
Đối với cơ chế giải quyết tranh chấp, có một số điểm đáng lưu ý được quy
định trong Chương V của Luật như sau:
- Bất cứ người tiêu dùng nào bị xâm hại đều có thể khởi kiện thông qua
một cơ quan được giao nhiệm vụ giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng

và doanh nghiệp hoặc thông qua toà án;
- Việc giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng có thể được tiến hành
trong và ngoài toà án dựa trên sự lựa chọn tự nguyện của các bên;
- Việc giải quyết tranh chấp bên ngoài toà án không loại trừ trách nhiệm
hình sự (phạm tội) theo quy định;
- Trong trường hợp cơ chế giải quyết tranh chấp ngoài toà án được lựa
chọn thì việc tố tụng tại toà án chỉ có thể được tiến hành nếu những nỗ lực
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46
23
trước đó được một trong các bên hoặc các bên trong tranh chấp tuyên bố
không thành công.
Việc khởi kiện hành vi vi phạm của doanh nghiệp có thể được tiến hành
bởi:
- Người tiêu dùng bị thiệt hại hoặc người đại diện (người thừa tự) của
người đó;
- Một nhóm người tiêu dùng có chung lợi ích;
- Các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng có đủ điều kiện, cụ thể là các tổ chức
hoặc hiệp hội pháp lý, trong đó điều lệ của tổ chức đó quy định rằng mục tiêu
của việc thiết lập tổ chức là vì lợi ích của người tiêu dùng và tiến hành các
hoạt động phù hợp với các điều lệ về hiệp hội.
- Chính phủ và/hoặc các cơ quan có liên quan nếu hàng hoá và/hoặc dịch
vụ tiêu dùng hoặc sử dụng gây ra những thiệt hại về vật chất lớn và/hoặc mức
độ tổn thất lớn.
3.2 Thái Lan
3.2.1. Văn phòng Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng
Ở Thái Lan, Văn phòng Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng thuộc Văn phòng
Thủ tướng Chính phủ là cơ quan chính có chức năng bảo vệ người tiêu dùng,
được thành lập ngày 5 tháng 5 năm 1979 (có địa chỉ website:
), hoạt động theo Luật Bảo vệ người tiêu dùng, chịu sự
quản lý và kiểm soát của Thủ tướng Chính phủ. Người đứng đầu cơ quan này

là “Tổng Thư ký”.
Văn phòng Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng có thẩm quyền và trách nhiệm
như sau:
24
24
Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: PGS.TS Phạm Văn Vận
- Tiếp nhận khiếu nại của người tiêu dùng khi quyền lợi của họ bị xâm hại
do hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp gây ra;
- Theo dõi và giám sát các hoạt động của những doanh nghiệp vi phạm
quyền của người tiêu dùng, và sắp xếp để kiểm tra và thẩm định chất lượng
hàng hóa và dịch vụ nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;
- Thúc đẩy hay tiến hành việc nghiên cứu các vấn đề liên quan đến bảo vệ
NTD cùng các viện nghiên cứu hay các cơ quan khác;
- Thúc đẩy giáo dục cho người tiêu dùng về an toàn và nguy hại của hàng
hóa, dịch vụ;
- Phổ biến thông tin kỹ thuật và thông tin giáo dục tới người tiêu dùng
nhằm tạo thói quen tiêu dùng tốt cho sức khỏe, tiết kiệm và tận dụng tối đa
nguồn lực tự nhiên;
- Hợp tác với các cơ quan nhà nước và các cơ quan khác có thẩm quyền và
trách nhiệm quản lý, thúc đẩy hoặc xây dựng các tiêu chuẩn của hàng hóa và
dịch vụ;
- Thực hiện các hoạt động khác do Ban hoặc các Uỷ ban khác giao phó.
Số lượng cán bộ của Văn phòng Uỷ ban Bảo vệ người tiêu dùng tính đến
ngày 01/04/2007 là 160 người (Chi tiết tại Phụ lục 1)
Như vậy một trong những chức năng chính của Văn phòng Uỷ ban Bảo vệ
người tiêu dùng (OCPB) là tiếp nhận khiếu của người tiêu dùng khi họ bị
xâm hại bởi các hành vi của chủ thể kinh doanh. Khi OCPB nhận được khiếu
nại của người tiêu dùng , Văn phòng Uỷ ban thường có cơ chế để cung cấp
những hỗ trợ cần thiết cho người tiêu dùng .
Vũ Thị Thu Ngân_ KTPT46

25