TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ

Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
PHỤ LỤC:
LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................................. 2
Chương I CÁC PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC
PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ ...................................................................... 3
1.1 Phát động cuộc thi “VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM GIÀNH CHO
QUÝ BÀ NỘI TRỢ” ........................................................................................ 3
1.2 Tập huấn nâng cao kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm cho các bà nội trợ ... 3
1.3 Phát động cuộc thi“BẾP SẠCH, THỰC PHẨM AN TỒN” trong tháng
an tồn thực phẩm............................................................................................. 3
1.4 Dán Poster hướng dẫn cách vệ sinh dụng cụ nhà bếp, vệ sinh cá nhân, tác
hại của ngộ độc thực phẩm. ............................................................................. 3
1.5 Thường xuyên có những tiểu phẩm, bài viết trên các phương tiện thơng
tin đại chúng .................................................................................................... 3
1.6 Có hình thức xử phạt đối với những đối tượng có hành vi chống đối việc
thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm ............................................................... 3
Chương II LÀM SAO ĐỂ TUYÊN TRUYỀN HIỆU QUẢ ............................................. 4
Chương III NỘI DUNG TUYÊN TRUYỀN...................................................................... 5
3.1 Tại sao mọi người phải quan tâm đến vệ sinh an toàn thực phẩm?.................. 5
3.2 Vệ sinh an toàn thực phẩm là gì? ..................................................................... 5
3.3 Tình trạng ngộ độc thực phẩm hiện nay ........................................................... 6
3.4 Vệ sinh an toàn thực phẩm là vệ sinh những gì?.............................................. 7
3.5 Cách lựa chọn thực phẩm ................................................................................. 7
3.6 Cách chế biến và sử dụng thực phẩm ...............................................................12
3.7 Cách bảo quản thực phẩm ................................................................................13
NHẬN XÉT........................................................................................................................18
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................18

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 1


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ

Xã hội ngày càng phát triển, đời sống ngày càng
được nâng cao nhu cầu “ Ăn no, mặc ấm” đã được thay
bằng “ Ăn ngon, mặc đẹp” và ăn là phải thưởng thức.
Nhưng thưởng thức như thế nào để an toàn cho sức khỏe
là một yếu tố quan trọng. Vấn đề vệ sinh an toàn thực
phẩm đang là vấn đề quan tâm hàng đầu của ngành y tế và
toàn xã hội.
Bởi vậy, Bộ y tế phát động, tuyền truyền vệ sinh an
toàn thực phẩm trong toàn dân nhằm nâng cao nhận thức
của người dân về các mối nguy hại từ thực phẩm khơng an
tồn. Nhưng làm thế nào tuyên truyền hiệu quả?
Sau đây là một vài biện pháp tuyên truyền cho người
nội trợ mà nhóm 2 thu thập.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 2


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
Chương I:

CÁC PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC
PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
I. CÁC PHƯƠNG PHÁP TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẪM CHO
NGƯỜI NỘI TRỢ:
1.1. Phát động cuộc thi “VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM GIÀNH CHO QUÝ BÀ
NỘI TRỢ”
- Thành phần tham dự là quý bà nội trợ.
- Câu hỏi về tình hình ngộ độc thực phẩm hiện nay.
- Làm thế nào để hạn chế ngộ độc thực phẩm.
- Những loại thực phẩm nào trên thị trường đang là những mối nguy về an toàn thực
phẩm.
- Làm thế nào ăn thức ăn chế biến sẵn mà không bị ngộ độc.
1.2. Tập huấn nâng cao kiến thức vệ sinh an toàn thực phẩm cho người nội trợ.
- Mỗi năm đều phải tổ chức một lần.
- Mục đích cập nhật những thơng tin về ngộ độc cho người nội trợ.
- Hướng dẫn lựa chọn, chế biến, bảo quản, sử dụng thực phẩm một cách an tồn và
đúng cách.
1.3. Tun dương những hộ gia đình thực hiện được tiêu chí “MƠI TRƯỜNG SẠCH,
BẾP SẠCH, SỬ DỤNG THỰC PHẨM AN TOÀN” trong tháng vệ sinh an toàn
thực phẩm.
- Khen tặng bằng khen đối với các hộ gia đình có nếp sống văn minh.
- Tun dương các cán bộ, người dân có cơng tun vệ sinh an toàn thực phẩm trong
năm.
1.4. Dán Poster hướng dẫn cách vệ sinh dụng cụ nhà bếp, vệ sinh cá nhân, tác hại của
ngộ độc thực phẩm, và mười nguyên tắc vàng của bộ y tế.
- Poster phải được dán ở nơi công cộng: bệnh viện, trường học, chợ, siêu thị, …...
- Hình thức, nội dung phù hợp, và thể hiện các vấn đề dư luận chú ý như: vệ sinh cá
nhân rửa tay sạch để phịng H1N1, khơng sử dụng thịt gia cầm bệnh, khơng rõ nguồn
gốc để phịng H5N1…

1.5. Thường xuyên có những tiểu phẩm, bài viết trên các phương tiện thơng tin đại
chúng: báo, đài, ti vi có chủ đề về ngộ độc thực phẩm, các mặt hàng thực phẩm
khơng an tồn, cách vệ sinh cá nhân, vệ sinh dụng cụ nhà bếp….cách lựa chọn, chế
biến, bảo quản thực phẩm một cách an tồn.
Ví dụ:
- Các chương trình trên kênh sức khỏe và cuộc sống VTC10...
- Các phóng sự về tình hình sữa nhiễm melamine, gia cầm nhiễm virus cúm H5N1..,
- Trang wep: trang wep của bộ y tế, sức khỏe và cuộc sống…,
1.6. Có hình thức xử phạt đối với những đối tượng có hành vi chống đối việc thực hiện
vệ sinh an toàn thực phẩm

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 3


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
Chương II:

LÀM SAO ĐỂ TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM HIỆU
QUẢ?
II. LÀM SAO ĐỂ TUYÊN TRUYỀN HIỆU QUẢ?
Việc tuyên truyền để thành công và gây hiệu quả cao:
™ Phía người tuyên truyền phải thực hiện:
- Người tun truyền phải có uy tính trong xã hội.
- Nắm khá rõ về vấn đề và các luận điểm chứng minh,.
- Đủ trình độ, khả năng trị chuyện, giải thích và tranh luận với người khác.
- Những vấn đề chưa giải thích đượcngười tun truyền có thể cùng nhau trao đổi hoặc

tìm một lời giải đáp từ người khác. Không nên viết tên web, trả lời trên web cũng chỉ
gây hiệu quả ở một thời gian nhất định, với một số người nhất định không gây được
sự thu hút từ người nghe.
- Buổi tuyên truyền phải sinh động bằng nhiều hình ảnh minh họa: hình ảnh thực phẩm
an tồn, thực phẩm khơng an tồn, những hình ảnh chế biến khơng hợp vệ sinh.
- Ln phải có sự trao đổi giữa người tuyên truyền và người được tuyên truyền.
- Có những phần quà cho người có những đóng góp ý hay vê cách thực hiện vệ sinh an
tồn.
™ Phía người nội trợ:
Cần tuyên truyền kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm cho người xử lý thực phẩm,
nhưng quan trọng hơn cả là ý thức của họ thực hành các hiểu biết vào suốt quá trình chọn nguyên
liệu thực phẩm và chế biến bảo quản thực phẩm do đó người nội trợ cần:
- Nhận thức cao về tầm quan trọng của vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Tiếp thu, thực hiện những biện pháp giúp phòng ngừa ngộ độc, an tồn cho sức khỏe
khi sử dụng thực phẩm.
Ví dụ: [3]
“Đêm hội đảm bảo An toàn vệ sinh thực phẩm” ngày 24/8 tại TP HCM do Cục vệ sinh
An toàn thực phẩm phối hợp cùng Cty cổ phần truyền thông Tích Hợp VN (Unicom), dưới sự tài
trợ chính của nhãn sữa Duchlady đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân thành phố..

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 4


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
Chương III:

NỘI DUNG TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM
III. NỘI DU NỘI DUNG NG TUYÊN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM:
3.1. TẠI SAO MỌI NGƯỜI CẦN QUAN TÂM ĐẾN VỆ SINH AN TOÀN THỰC
PHẨM”[5]
Theo ông Đồng chí Hồ Sỹ Biên (Chi cục truởng Chi cục An tồn vệ sinh thực phẩm Quảng
Trị) đã nói: “Chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm tác động trực tiếp thường xuyên đến sức
khoẻ, thậm chí tính mạng người sử dụng. Mỗi một quốc gia đều có chính sách quản lý chất lượng
an toàn vệ sinh thực phẩm phù hợp với đặc thù riêng của quốc gia và hài hoà với xu thế quản lý
chung của quốc tế.”
Mục đích của vệ sinh an tồn thực phẩm là: Đảm bảo cho người ăn không bị ngộ độc thức
ăn_Ngộ độc thức ăn là một bệnh cấp tính xảy ra do ăn phải thức ăn bị nhiễm vi khuẩn hoặc độc tố
của vi khuẩn hoặc thức ăn có chứa các chất có tính chất độc hại đối với người ăn. Bệnh thường
xảy ra có tính chất đột ngột, nhiều người cùng mắc do ăn cùng một loại thức ăn, có những triệu
chứng của một bệnh cấp tính biểu hiện bằng nơn mửa, ỉa chảy... kèm theo các triệu chứng khác
tuỳ theo từng loại ngộ độc.
Do đó mọi người quan tâm đến sức khỏe tức là phải quan tâm đến an toàn vệ sinh thực phẩm.
3.2. VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM LÀ GÌ?[1]
An tồn thực phẩm là sự chắc chắn rằng thực phẩm sẽ không gây hại cho người tiêu dùng khi
được chuẩn bị và tiêu thụ theo đúng mục đích sử dụng.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 5


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
3.3. TÌNH TRẠNG NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM HIỆN NAY:[2]

SỐ LIỆU THỐNG KÊ SỐ VỤ NGỘ ĐỘC CỦA BỘ Y TẾ
Tính đến ngày 15/08/2007
Nguyên nhân gây ngộ độc thực
Tình hình ngộ độc thực phẩm
phẩm
Vi sinh vật
Vụ
137
Hóa chất
Mắc
4101
Thực phẩm có độc
Chết
28
Khơng rõ ngun nhân

Vụ

%

53
04
43
37

38.6
2.9
31.4
27.1

Vụ

%

32
04
28
25

35.9
4.5
31.5
28.1

Vụ

%

07
01
15
12

20
2.8
42.9
34.3

Vụ

%

02
00
03
05

20
0
30
50

Tính đến ngày 31/05/2007
Ngun nhân gây ngộ độc thực
phẩm
Vi sinh vật
Hóa chất
Thực phẩm có độc
Khơng rõ ngun nhân

Tình hình ngộ độc thực phẩm
Vụ
89
Mắc
2337
Chết
24

Tính đến ngày 15/03/2007
Ngun nhân gây ngộ độc thực

phẩm
Vi sinh vật
Hóa chất
Thực phẩm có độc
Khơng rõ ngun nhân

Tình hình ngộ độc thực phẩm
Vụ
35
Mắc
1050
Chết
14

Tính đến ngày 31/01/2007
Nguyên nhân gây ngộ độc thực
phẩm
Vi sinh vật
Hóa chất
Thực phẩm có độc
Khơng rõ ngun nhân

Tình hình ngộ độc thực phẩm
Vụ
10
Mắc
479
Chết
00

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 6


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
3.4. Vệ sinh an toàn thực phẩm cần vệ sinh những gì?
• Vệ sinh cá nhân:
• Vệ sinh môi trường: vệ sinh khu vực xung quanh chúng ta sống và chế biến,vệ
sinh sàn nhà, tường, kệ bếp,bếp, tủ…
• Vệ sinh nguyên liệu và nguồn nước sạch: thực phẩm trước khi chế biến phải đực
rửa sạch bằng nước sạch
• Vệ sinh dụng cụ chế biến: dao, thớt, đũa, thìa đã tiêp xúc với thực phẩm sống
khơng để tiếp xúc với thực phẩm chín cho ăn trực tiếp.
• Vệ sinh dụng cụ ăn uống: bát, đĩa thìa, cốc... phải được rửa sạch.
• Kiểm sốt cả q trình chế biến: làm sạch, tránh nhiễm bẩn, tuân thủ chế độ xử
lý nhiệt về thời gian và nhiệt độ.
• Khám sức khỏe định kỳ nhằm loại trừ các bệnh lây lan: ghẻ, lở, mụn và các bệnh
truyền nhiễm: lao, tả, thương hàn. lỵ...
3.5. CÁCH LỰA CHỌN THỰC PHẨM AN TOÀN:[2][3][4]
3.5.1. Thực phẩm tươi sống:
Nên đi chợ sớm vì thực phẩm cịn tươi và phong phú để bạn có thể có nhiều lựa
chọn. Mua ở những người bán quen, đáng tin cậy hoặc ở những cửa hàng có hệ thống giữ
lạnh như siêu thị, cửa hàng rau sạch, thịt sạch có đăng ký.
Nguyên tắc chung là chọn thực phẩm còn đang sống hoặc còn thật tươi, càng gần
thời gian thu hái hay giết mổ càng tốt, chưa qua bảo quản (bằng đông đá hay tẩm ướp).
™ Thịt:
- Cách chọn thịt tươi, an toàn:

Thịt tươi

Thịt đáng nghi ngờ

- Nên lựa thịt có màu hơi hồng (thịt heo) hoặc
đỏ tươi (thịt bò), thớ thịt săn chắc, lấy ngón tay
ấn vào thịt khơng để lại dấu vết gì khi bỏ ngón
tay ra, da mỏng. Thịt heo già hoặc heo nái màu
đỏ thẫm, mỡ ít, thịt nhão, da dày.
- Bên ngồi có vẻ ướt nhưng khơng nhớt, bóng,
khơng nhão.
- Khơng có mùi lạ
- Nếu có xương: thịt dính chắc vào xương.
- Da sạch, mỏng, trắng
- Đối với thịt gà: da gà màu trắng ngà hoặc hơi
vàng nhẹ.

- Thịt heo bệnh có mỡ vàng, thớ thịt nhão, hoặc
trong thớ thịt heo (bị) có những đốm trắng như
hạt gạo. Chính những "hạt gạo" này sẽ gây ra
bệnh giun sán ở người ăn phải chúng.
- Thịt kém tươi hoặc bị ôi: Khi ấn ngón tay, để
lại vết nhẹ trên miếng thịt, nhưng trở lại như
thường nhanh chóng hoặc khơng.
- Bên ngồi nhớt nhiều hay bắt đầu nhớt.
- Có mùi ơi
- Thịt tách khỏi xương một cách dễ dàng.
- Da có vết bầm
- Da gà có màu vàng sậm một cách giả tạo do

phẩm màu.

™ Hải sản:
Theo Chi cục Quản lý chất lượng và bảo vệ nguồn lợi thủy sản TPHCM, hiện đã xác định
được 39 loài sinh vật chứa độc tố có khả năng gây chết người tại biển Việt Nam gồm: 1 loài mực
tuộc, 2 loài ốc cối, 3 loài cua hạt, 1 loài sam, 22 loài cá và 10 lồi rắn biển.
Đa số chúng có khu vực phân bố rộng, từ vịnh Bắc bộ đến vịnh Thái Lan như cá nóc, cá
bống vân mây, sị và rắn biển, một vài loài mực đốm xanh…
GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 7


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
Tốt nhất là mua hải sản đang cịn sống, đang lội trong nước, khơng phải là lồi có độc.
Nếu chết thì chọn hải sản cịn tươi theo cách như sau:

Tươi

Cá

Kém tươi hoặc ươn

- Thân cá co cứng, để trên bàn tay
không thõng xuống.
- Mắt cá lồi, trong suốt.
- Miệng cá ngậm cứng.
- Mang cá đỏ hồng, không có nhớt

và khơng có mùi hơi.
- Vẩy cá tươi, sáng lóng lánh, dính
chặt vào thân.
- Bụng cá bình thường, khơng phình,
khơng bị vỡ, hậu mơn nhỏ, lõm hoặc
phẳng.
- Thịt cá chắc, dính chặt vào xương
sống.
- Mùi tanh đặc trưng của cá, khơng
có mùi lạ.

Tơm tép

- Vỏ sáng lóng lánh, cứng dai và
trơn láng, màu xanh. Tơm tươi luộc
chín có vỏ đỏ, thịt chắc, mùi vị bình
thường,

Cua ghẹ

- Cua chắc: Lật ngửa cua ra, dùng
ngón tay ấn mạnh lên yếm cua, yếm
cứng, khơng bị lún xuống

Nghêu,
sị
Ốc

- Sị sống: sị há miệng và khi sờ vào
thì miệng sị khép chặt lại.

- Ốc cịn sống: dùng tay đụng nhẹ
vào mài ốc thì ốc sẽ khép kín mài
lại. Ốc mập thì mài ốc ở gần phía
ngồi vỏ ốc.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

- Thân cá mềm nhũn, để trên bàn tay quằn
xuống dễ dàng.
- Mắt cá lõm, khô và đục.
- Miệng cá mở hẳn.
- Mang cá màu xám hoặc nâu, có nhớt bẩn và
có mùi hôi thối.
- Vẩy cá không sáng hoặc mờ, lỏng lẻo, dễ
tróc, có mùi hơi ươn.
- Bụng cá phình, hậu mơn lồi hoặc đỏ bầm.
- Thịt cá mềm, dùng ngón tay ấn vào để lại
vết ấn trong thời gian lâu, thịt tróc ra khỏi
xương dễ dàng.
- Mùi hơi, ươn, mùi kháng sinh.

- Đầu rời ra và que càng dễ rụng.
- Mắt tơm có những vết xám và đục dần. Vỏ
rít, hết bóng bẩy, màu sẫm dần.
- Mình tơm mềm nhũn.
- Có mùi hơi ươn.
- Khi luộc chín, màu tối bẩn, mùi vị ươn thiu,
đuôi mềm nhũn, thịt bở.
- Que, càng bị rụng.
- Có mùi ươn.

- Cua ốm: Nhìn vào que, càng cua thấy mọng
nước.
- Sị chết có mùi hơi.
- Ốc chết: mùi hơi, mài thụt sâu vào trong vỏ
ốc.

NHĨM II
Trang 8


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
™ Cách chọn trứng tươi:
Khi mua trứng, chọn vỏ trứng cịn ngun vẹn,
sạch sẽ, khơng bị rạn nứt, và đã được kiểm dịch.
Trứng thối có vỏ ngồi màu xám, có vân, có mùi
thối, khó chịu.

™ Rau, củ quả:
Bình quân mỗi ngày, TP.HCM tiêu thụ trên 2.000 tấn rau xanh các loại. Lượng rau xanh
cung cấp tại chỗ chỉ chiếm chưa tới 20%, số còn lại chủ yếu nhập về từ các tỉnh Lâm Đồng, Tây
Ninh, Long An và một số tỉnh phía Bắc nhưng hầu hết các mặt hàng rau - củ - quả ở các chợ đầu
mối, thậm chí cả trong các siêu thị ở TP.HCM đều có tồn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Chúng
ta nên chọn rau củ quả một cách cẩn thận nên chọn:
Lá và thân hơi cứng, ít có vẻ mơn mởn lớp vỏ ngồi có vẻ hơi khơ cứng hơn, ít độ bóng,
màu xanh nhạt.
Củ quả an tồn phần cuống vẫn còn tươi.
+ Nên chọn những loại nguồn gốc từ các đơn vị sản xuất theo qui trình rau an tồn GAP
hay VietGAP
+ Nên chọn những sản phẩm được đóng gói, dán nhãn và có các thơng số kỹ thuật kèm

theo… Những sản phẩm này thường chỉ được bán ở các siêu thị nhưng giá cả không cao so với
mặt hàng rau bên ngoài. Hạn chế chọn những sản phẩm nhập khẩu vì có nhiều nguy cơ nhiễm
chất bảo quản.
+ Chọn rau củ quả theo mùa vụ thuận là thời điểm cây trồng phát triển bình thường, ít bị
sâu bệnh, dẫn đến số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật ít.

Mua rau sạch ở hệ thống siêu thị an tồn hơn ở chợ
GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHĨM II
Trang 9


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
Đối với rau:
+ Rau ăn ngọn (rau lang, rau muống, đọt bầu bí) : khơng nên mua những bó rau có ngọn
vươn ra q dài, vì những bó rau này dùng thuốc kích thích sinh trưởng q liều và không đảm
bảo thời gian cách ly, nếu mua về không dùng liền để ngày hôm sau ngọn rau sẽ vươn ra thêm
một đoạn từ 5 – 10 cm.
+ Rau cải (cải xanh, cải trắng, cải thảo) : Khi mua nên bẻ ngang phần gốc, nếu thấy có
nước từ thân tiết ra thì rau cải đã bị dùng đạm quá nhiều, không đảm bảo thời gian cách ly, hàm
lượng Nitrat trong rau rất cao, nếu để quá 12 giờ thì dễ bị úng nâu đen, khơng nên mua.
+ Rau muống : Khơng nên mua những bó rau có cọng to hơn
bình thường, rau giịn, lá màu xanh đen, nhìn từ xa mặt trên của lá rau
rất bóng và mướt, vì rau này dùng q nhiều đạm hoặc phân bón lá.
+ Rau bí: Khơng nên mua bó rau ngọn dài và non, khoảng
cách giữa các lóng xa nhau (ngọn vươn dài), tay cuống mập và ngắn,
ít lơng tơ, ngọn bí màu xanh nhạt, lá màu xanh đen... là những loại rau
bị bón thừa đạm, phun nhiều phân bón lá và chưa đủ thời gian cách ly.

+ Rau cần: Khi thấy thân rau to, ngó rau trắng ngần, rau nhanh
bị héo, nếu để đến ngày hơm sau thì rau héo úa, thân khơ tóp lại nhăn
nheo, khi xào nấu lá rau biến màu xanh đen... là loại rau bị phun quá
nhiều phân bón qua lá và có khả năng cịn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.
Đối với củ quả :
Không nên chọn những trái quá lớn, mà chọn những trái có kích thước vừa phải hoặc hơi
nhỏ, khơng chọn những trái da căng và có vết nứt dọc theo thân, những trái da xanh bóng.
+ Các loại quả đậu (gồm đậu đũa, đậu cô ve, đậu Hà lan, đậu ván...) khơng nên mua
những quả khi nhìn quả bóng nhẫy ít lơng tơ là do người trồng đậu đã bón nhiều đạm hoặc phun
quá nhiều phân bón lá. Nếu quả đậu khơng có vết sâu bệnh là do người trồng đã phun quá nhiều
thuốc trừ sâu bệnh và không đảm bảo thời gian cách ly.
- Với các loại quả: Một số loại như mít, cam, đu đủ, bưởi, hồng xiêm...có thể trữ từ 3-5
ngày.
- Đối với các loại rau: chỉ nên giữ trong ngày hoặc sau 1 ngày. Không nên trữ rau nhiều
và lâu trong tủ lạnh sẽ làm giảm lượng vitamin.

Quầy hàng kinh doanh thực phẩm ở chợ Đông Hà hợp vệ sinh.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 10


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
3.5.2. Thực phẩm đóng gói chế biến sẵn:
Nên chọn mua thực phẩm nơi đáng tin cây có nguồn gốc rõ ràng, quy trình chế biến
hợp vệ sinh áp dụng hệ thống quản lý chất lượng VSATTP GMP – HCCP.
- Thực phẩm chính:

Nên chọn những nơi tin cậy bán hàng có nguồn gốc rõ ràng, quầy hàng cao trên
60cm, thực phẩm được che đậy kỹ, khơng có mùi lạ, và màu sắc không tự nhiên,
người bán hàng không dùng bao tay để lấy thức ăn.
- Thực phẩm đóng hộp,đóng gói:
Nên xem hạn sử dụng, các thơng tin của sản phẩm trên nhãn hiệu
Không nên chọn:
+ Hộp thực phẩm đã bị phồng:
VD: Mặt hàng dễ bị hỏng: Nước trái cây đóng hộp, phơ mai tươi, mì pasta
+ Các sản phẩm từ sữa, thức ăn nhanh không để trong tủ mát hoặc hàng đông lạnh
để lệch khỏi tủ đông: xúc xích, thịt hun khói,….
+ Bao bì hoặc túi đựng thực phẩm có dấu xé hoặc dán lại, hoặc thực phẩm đơng
lạnh có đá đơng trong túi.

Dây chuyền làm thịt gà của công ty Thực phẩm D&F

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 11


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
3.6. NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý TRONG CHẾ BIẾN VÀ SỬ DỤNG THỰC
PHẨM:[4]

Chế biến đúng quy cách và hợp vệ
sinh
-

Nấu kỹ thức ăn: Khi luộc nấu rau nên giở nắp vung ra cho thuốc trừ sâu bay theo hơi
nước, hạn chế sử dụng thực phẩm thịt cá trứng còn sống.
- Sử sụng nước sạch để chế biến:
Mua rau quả về ngâm rửa sạch: đầu tiên là nhặt lá
vàng úa, cắt rễ, rửa sơ đất cát bùn dính, sau đó nên ngâm rau
quả trong nước sạch (hoặc nước muối lỗng, nước pha ít
thuốc tím, nước rửa rau quả...) khoảng 20 - 30 phút, tiếp tục
rửa lại dưới vòi nước chảy (tối thiểu là 3 lần).
- Luôn giữ tay khi chế biến thật sạch.
Trước khi ăn, chế biến bất kỳ thứ gì, hãy rửa tay
bằng xà phịng và nước nóng ít nhất là 20 giây.
- Khơng để lẫn thực phẩm chín và sống.
- Cần lưu ý những loại thực phẩm kị nhau.
- Không nên tái sử dụng: những chiếc hộp nhựa
cũ, những chiếc thìa nhựa làm theo kiểu "mì ăn
liền", những đôi đũa tre được chỉ định chỉ dùng
một lần, những vỏ chai nước ngọt có dung tích
lớn... chất phụ gia sản xuất chúng có thể gây
bệnh.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 12


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ

3.7. CÁCH BẢO QUẢN THỰC PHẨM:[2][3][4]

3.7.1 Bảo quản rau củ quả:
- Không nên đựng các loại khoai trong hộp nhựa mà để trong túi giấy, bảo quản ở nơi
mát, thống khí, tránh ánh sáng trực tiếp.
- Nhiệt độ bảo quản nhiệt độ mát.
- Quả tươi mua về nên rửa sạch để khô nước.
- Gia vị nên giữ ở những nơi khơ ráo, thống khí, khơng nên bọc kín – có thể bảo quản
trong tủ lạnh hoặc một số loại có thể ngâm với dầu ăn, rượu, giấm hay xì dầu.
3.7.2. Bảo quản thực phẩm
Thực phẩm sống (kể cả tươi lẫn khô):
Nếu không dùng ngày, cần bảo quản an toàn trong tủ lạnh hay tủ đá để hạn chế vi sinh vật
phát triển. Vì vậy phải rã đơng thực phẩm ở nơi sạch sẽ và dùng ngay.
Nơi bảo quản phải ln khơ ráo và sạch sẽ, có giàn kê hoặc kệ cao để tránh ẩm mốc côn
trùng, bọ sát xâm nhập
Có vật chứa đựng riêng cho từng loại, để riêng thực phẩm lỏng và khơ, thực phẩm có mùi
và không mùi để tránh đổ vỡ lây nhiễm hút mùi từ loại này sang loại khác
Thực phẩm chính:
- Thức ăn chính phải được để trên bàn, kệ cao ít nhất là 60 cm, được che đậy kĩ, bày bán
trong tủ kính và bao gói nếu có u cầu
- Bao gói phải che đậy kĩ sẽ bảo vệ thực phẩm không bị tái nhiễm các vi sinh vật từ bụi
bẩn,côn trùng , động vật gây hại như ruồi, chuột, mèo….
- Tránh dược các vật lạ rơi vào như mảnh thủy tinh, cát đá… tránh dược ánh sáng, nhiệt
độ… cũng có thể làm hư hỏng thực phẩm
- Bao gói trực tiếp thực phẩm cần phải đảm bảo vệ sinh như sau: vật liệu bao gói phải
được xử lý kĩ trước khi sử dụng, khơng sử dụng giấy, sách , báo vì dễ thơi nhiễm chất độc có
trong mực in, mực viết, nhiễm vi trùng từ bàn tay người viết, người xem sách báo….
- Vật dụng che đậy phải đảm bảo kín, an toàn, phải được vệ sinh an toàn, vệ sinh thường
xun định kì, vật che đậy khơng dược phủ trực tiếp lên thực phẩm chín ăn ngay vì dễ tái nhiễm
do vật che đậy chưa được che đậy kĩ.
3.7.3.Những sai lầm trong bảo quản:
Đôi khi, vấn đề vệ sinh an tồn thực phẩm khơng nằm ở chất lượng thực phẩm mà phụ

thuộc vào cách bạn lựa chọn, chế biến và bảo quản chúng. Có những việc mà các bà nội trợ tưởng
là vệ sinh nhưng hóa ra lại... khơng an toàn. Bốn sai lầm dưới đây, các bà nội trợ hãy tham khảo
và nên tránh chúng.
™ Ngâm hoa quả càng lâu càng tốt
Các bà nội trợ vẫn cho rằng, rau quả mua về ngâm càng lâu càng tốt vì ngâm nước lâu sẽ
làm cho các chất độc hại như thuốc trừ sâu... bị phân hủy. Thực chất, ngâm càng lâu, rau quả
càng dễ bị dập nát và đó lại là điều kiện thuận lợi cho hóa chất độc hại ngấm ngược trở lại vào
rau quả. Một số nghiên cứu cho thấy những ký sinh trùng trên rau rất khó loại bỏ khi ngâm nước.
Vì tỉ lệ kí sinh trùng cịn tới 51% sau khi rửa bằng nước rửa chuyên dụng, ngay cả máy sục ozon
cũng chỉ giảm được 50%. Các ấu trùng giun vẫn còn đeo bám trên rau 76,9% sau khi rửa bằng
nước thường 3 lần và nước chuyên dụng, trứng giun móc cịn 30,7% sau khi rửa bằng nước
vergy.
Sán lá gan chỉ loại bỏ được khi rửa dưới vịi nước chảy mạnh. chứ khơng phải là ngâm
lâu, dù ngâm nước muối hoặc thuốc tím vẫn phải rửa sạch dưới vịi nước chảy ít nhất 3 lần.
GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 13


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
™ Thức ăn tươi phải là thức ăn mua hàng ngày:
Rất nhiều người cho rằng thức ăn tươi phải là thức ăn mua hàng ngày, còn thức ăn để
trong tủ lạnh là thức ăn không tươi và khơng cịn chất dinh dưỡng.
Thức ăn tươi và sạch là thức ăn không bị nhiễm khuẩn và nhiễm các loại thuốc bảo vệ
thực vật.
Ngày nào cũng đi chợ nhưng lại mua phải các thức ăn đã bị ôi như thịt để lâu đã bị chảy
nước, cá cắt khúc từ những con cá đã chết rồi được người bán hàng vẩy lên ít máu cá tươi của
con cá khác, hoặc những thức ăn đông lạnh đã rã đông để từ sáng đến chiều thì cũng khơng cịn

được gọi là thức ăn tươi nữa.
Như vậy, dù ngày nào mua thức ăn nhưng chúng ta vẫn có nguy cơ bị ngộ độc do mua
phải thực phẩm đã bị ôi thiu.
Nhưng nếu chúng ta đi chợ từ sáng sớm, mua được thịt còn dẻo dính mới lọc từ xương ra,
cá cịn đang bơi trong chậu, sau đó về nhà rửa sạch rồi cất trong ngăn đá thì vẫn đảm bảo thức ăn
tươi sạch. Tuy nhiên, cần lưu ý là thức ăn đã rã đông thì khơng được cất lại vào ngăn đá mà phải
mang chế biến rồi mới để vào ngăn mát hoặc để lại ngăn đá nếu chưa ăn đến.
™ Thức ăn để trong tủ lạnh thì khơng bị ơi thiu:
Thực tế khơng như vậy. Thức ăn dở dang, đã đụng đũa tức là đã bị nhiễm khuẩn từ miệng
của chúng ta nên dù có để vào tủ lạnh vẫn bị hỏng. Tủ lạnh chỉ có tác dụng kìm hãm sự phát triển
của vi khuẩn chứ khơng có tác dụng diệt khuẩn. Do đó trước khi cất thức ăn thừa vào tủ lạnh, bạn
nên đun sôi lại, để nguội. Cất thức ăn khi cịn nóng vào tủ lạnh cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn
phát triển. Và khi lấy thức ăn trong tủ lạnh ra vẫn phải đun sôi lại trước khi ăn.
™ Rau quả mua về cất ngay vào tủ lạnh cho tươi
Nhiều người mua rau quả về là cất ngay vào tủ lạnh để rau quả được tươi, nhưng chỉ 1 - 2
ngày sau rau đã bị úa vàng hoặc thối. Lý do là các vi khuẩn nấm mốc chưa bị loại bỏ trước khi
cất vào tủ lạnh vẫn tiếp tục sinh sôi nảy nở và làm hỏng rau quả, chưa kể còn lây nhiễm sang các
loại thức ăn khác trong tủ lạnh. Vì vậy, khi mua rau quả về, phải nhặt bỏ hết lá úa vàng, rửa sạch
nhẹ nhàng tránh dập nát, để ráo nước rồi mới cất vào tủ lạnh. Làm như vậy rau quả để 2 - 3 ngày
vẫn tươi sạch.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 14


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ

IV. HÌNH ẢNH TỜ RƠI TUYỀN TRUYỀN VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM:

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 15


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
V. MƯỜI LỜI KHUYÊN VÀNG CỦA BỘ Y TẾ VỀ VỆ SINH AN TỒN THỰC
PHẨM:[2]

1. Nấu chín sẽ huỷ diệt những mầm gây bệnh, nhiệt độ không được thấp hơn 100oC và
phải đều khắp cả phần bên trong của thực phẩm, nhất là chỗ gần xương.
2. Thực phẩm đơng lạnh phải được rả đơng hồn tồn trước khi sơ chế và nấu.
3. Thức ăn vừa nấu xong phải ăn ngay.
Thức ăn vừa nấu chín sẽ nguội dần bằng nhiệt độ phòng và vi khuẩn bắt đầu phát triển. Để càng
lâu càng nguy hiểm vì tạo mơi trường cho vi sinh vật phát triển đồng thời lượng dinh dưỡng bị
mất đi đáng kể. Do đó phải ăn ngay sau khi thức ăn vừa nấu xong.
4. Bảo quản cẩn thận thức ăn đã nấu chín.
Thức ăn sau khi nấu chín chỉ có thể giữ được khơng q 3-4 giờ ở nhiệt độ 60oC nếu thức ăn
nóng, và 10oC nếu cần ăn nguội. Với trẻ em, không nên nấu trước thức ăn mà nấu xong phải ăn
ngay. Không để thức ăn chín trong bao bì bằng giấy báo, lá cây, túi ni lông tái sinh...
5. Nấu kỹ lại thức ăn chưa sử dụng hết.
Thức ăn không dùng hết nếu muốn để sang bữa sau phải được đun sôi lại ngay. Trước khi ăn phải
đun lại một lần nữa cho thật sơi đều, khơng ít hơn 5-10 phút mới ăn.
6. Tránh khơng để lẫn lộn thức ăn chín và sống.
Thức ăn đã nấu chín cũng rất dễ bị nhiễm vi khuẩn dù chỉ chạm nhẹ vào thức ăn sống. Sự nhiễm
bẩn có thể là trực tiếp, như để lẫn thịt chưa nấu với thức ăn đã nấu chín. Tuyệt đối khơng dùng

dao thớt thái thịt sống để thái thịt chín. Làm như vậy sẽ giúp vi khuẩn phát triển nhanh trên thức
ăn đã nấu chín.
7. Rửa tay nhiều lần.
Rửa tay kĩ trước khi nấu ăn hoặc sau khi tạm dừng công việc, đặc biệt là khi thay quần áo, hay
sau khi đi vệ sinh. Sau khi thái hoặc rửa thức ăn sống như thịt cá, gia cầm... phải rửa tay trước khi
làm thức ăn khác. Nếu tay bị mụn nhọt phải băng lại trước khi tiếp xúc với thực phẩm và nấu
GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 16


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
nướng. Cần chú ý những vật nuôi trong nhà như chó, mèo, chim, gà, vịt,...., đặc biệt là rùa, ốc,ba
ba thường là nơi chứa mầm bệnh, có thể lây truyền từ động vật qua bàn tay vào thức ăn.
8. Giữ bếp thật sạch sẽ.
Thực phẩm và thức ăn đều là nơi ẩn náu của vi trùng gây bệnh. Mặt khác thức ăn rất dễ bị nhiễm
bẩn. Do đó cần giữ sạch sẽ nền nhà, trần, tường, cửa trong và ngoài nhà bếp, các dụng cụ nấu
nướng, chế biến. Phải có quần áo dùng riêng khi nấu ăn. Cần giặt, luộc và phơi sấy quần áo
thường xuyên. Khi lau nhà, cũng cần dùng quần áo riêngvà được giặt giũ, phơi khơ ngay.
9. Bảo quản thức ăn chống lồi gặm nhấm, ruồi, gián,kiến và các loài động vật khác ăn
hại, gây nguy hiểm, nhiễm bẩn.
Các sinh vật trên thường mang nhiều vi khuẩn gây bệnh và là nguyên nhân phát sinh nhiều bệnh.
Cách bảo quản tốt nhất là để thức ăn trong chạn, thùng, tá, hòm đậy cửa nắp chắc, kín nhưng phải
thống, ngăn được các loại sing vật kể trên.
10. Dùng nước sạch.
Chỉ dùng nước sạch để chế biến thức ăn và nấu nước uống. Nếu nghi ngờ về nguồn nước cần
phải sử lý đánh phèn để lắng, hoặc đun nước cho sôi, trước khi chế biến nấu ăn và làm đá. Cần
đặc biệt cẩn thận khi sử dung nước nấu ăn cho trẻ em.

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 17


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ
NHẬN XÉT:
Cơng tác vệ sinh an tồn thực phẩm và phịng chống dịch bệnh hiện nay có tầm quan trọng
đặc biệt, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của nhân dân, phát triển giống nòi mà còn
liên quan đến phát triển kinh tế, thương mại, quan hệ quốc tế và an sinh xã hội.
Để có một chế độ dinh dưỡng hợp lí, an tồn cho sức khỏe ngồi việc lựa chọn thực phẩm
sạch,an tồn thì tồn bộ quy trình chế biến bảo quản và sử dụng thực phẩm đúng cách sẽ giúp
chúng ta tránh được sự xâm nhập của vi sinh vật và những độc tố do các thực phẩm kị nhau sinh
ra.
Bởi vậy người tiêu dùng nên khắt khe khi chọn lựa thực phẩm cho gia đình, chỉ nên mua thực
phẩm có nguồn gốc rõ ràng, như thế khơng chỉ bảo vệ gia đình mà còn tạo nên áp lực để các nhà
sản xuất khác bắt buộc phải tham gia chuỗi thực phẩm an tồn, nếu khơng sản phẩm sẽ khơng
tiêu thụ được. Người nội trợ luôn phải đặt ra mục tiêu “ sức khỏe là vàng, an toàn thực phẩm là
bạn” khi chọn mua thực phẩm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
[1] Vệ sinh an toàn thực phẩm_Nguyễn Đức Lương-Phạm Minh Tâm - NXB ĐH Quốc Gia
TP HCM.
[2] www.vfa.gov.vn
[3] www.VnExpress.net
[4] www.nutifood.com.vn
[5] www.baoquangtri.vn

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 18


Đề tài:
TUYÊN TRUYỀN VỀ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI NỘI TRỢ

GVHD: Ths. Lê Thị Hồng Ánh

NHÓM II
Trang 19