LÃNH THỔ và BIÊN GIỚI QUỐC GIA TRONG LUẬT QUỐC tế

LÃNH THỔ VÀ BIÊN GIỚI
QUỐC GIA TRONG
LUẬT QUỐC TẾ

Th.s Lê Đức Phương


Giới thiệu tài liệu học tập:
- Hi ến ch ương Liên H ợp
Qu ốc;
- Công ước c ủa LHQ n ăm
1982 v ề Lu ật Bi ển;
- Các Đ Ư QT v ề biên
gi ới-lãnh th ổ gi ữa Vi ệt
Nam với các nớớc láng
giớng (Trung Quớc, Lào,
Campuchia … )
- Luớt biên giới quớc gia
nớm 2003 cớa Viớt Nam … .


- Sách:
+ “ Các v ăn b ản công
pháp qu ốc t ế và v ăn
b ản pháp lu ật Vi ệt Nam
có liên quan ” , NXB
chính tr ị qu ốc gia;
+ “ Luớt quớc tớ ” -Ngô
H ữu Ph ước, NXB CTQG..

1. Đặt vấn đề
✔

T ại sao LQT đi ều ch ỉnh m ối
quan h ệ v ề lãnh th ổ, biên
gi ới gi ữa các qu ốc gia?

à LÃNH TH Ổ là m ột trong các
y ếu t ố quan tr ọng c ấu
thành nên qu ốc gia-ch ủ
th ể c ơ b ản c ủa LQT ( Đ1 C Ứ
Montevideo) vì lãnh thớ
là môi tr ường t ự nhiên, c ơ
s ở v ật ch ất c ần thi ết cho s ự
ra đời, t ồn t ại và phát
triớn cớa quớc gia;


à BIÊN Gi ỚI QG là đường gi ới
h ạn lãnh th ổ c ủa m ột QG àxác
đị nh m ột không gian quy ền
l ực c ủa QG đó, trong ph ạm
vi lãnh thớ cớa mình QG có
quy ền l ực t ối cao;
V ấn đề BG-LT QG liên quan
tr ực ti ếp đến ch ủ quy ền gi ữa
các QG, tranh chớp QT vớ
LT-BG rớt phớ biớn (VD)
hình ảnh\TRANH CH ẤP LT-BG.ppt
 Vì v ậy, LQT đi ều ch ỉnh

quan h ệ gi ữa các QG v ề vi ệc
xác lớp chớ quyớn, chớ ớớ
pháp lý BG-LT, phân ớớnh và
giới quyớt tranh chớp vớ
biên giới lãnh thớ .


PHẦN 1: NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁP LÝ CƠ
BẢN VỀ LÃNH THỔ QG TRONG LQT
Khái ni ệm lãnh th ổ qu ốc gia
hình ảnh\HÌNH ẢNH T ỔNG QUAN LÃNH TH Ổ
QU ỐC GIA.ppt
✔ 1.

Lãnh th ổ qu ốc gia là
m ột ph ần c ủa trái đất bao
g ồm vùng đất, vùng n ước,
vùng tr ời và vùng lòng đất
thu ộc ch ủ quy ền c ủa m ột
qu ốc gia nh ất đị nh.



Phân tích khái niệm:
…“ m ột ph ần c ủa trái
đất ” ?
-…
“ bao
g ồm
vùng

đất, vùng n ước, vùng
tr ời
và
vùng
lòng
ớớt ” ?
- …“ thu ộc ch ủ quy ền
c ủa
m ột
qu ốc
gia
nh ất đị nh ” ?
-


2. Phân loại lãnh thổ trong LQT
Lãnh th ổ QG :
(nh ư
trên)
✔- Vùng thu ộc quy ền ch ủ
quyớn QG:
✔-

thu ộc
ch ủ
quy ền
(lãnh
th ổ) QG, QG ch ỉ
có quy ền qu ản
lý,

khai
thác,
b ảo
v ệ,
sử
d ụng. Các vùng thu ộc quy ền ch ủ
quy ền QG ch ỉ có ở trên bi ển đó
là vùng TGLH, ĐQKT và TL Đ)
hình ảnh\S Ơ ĐỒ CÁC VÙNG BI ỂN TH
EO C ƯLB 1982.ppt
Không


- Lãnh thổ QG có chế độ sử
dụng quốc tế:
V ẫn

thu ộc ch ủ quy ền (Lãnh
th ổ) QG, nh ưng do v ị
trí
và t ầm quan tr ọng đặc bi ệt
nên các ph ương ti ện bay,
b ơi c ủa QG khác có th ể s ử
d ụng
để “ qua
l ại
vô
h ại ”
nhớ kênh ớào QT, eo biớn
QT và m ặt n ước bi ển ở lãnh

h ải c ủa QG)
hình ảnh\EO BI ỂN,KÊNH
ĐÀ
O QU ỐC T Ế.ppt


- Lãnh thổ quốc tế:
thu ộc lãnh th ổch ủ quy ền ho ặc quy ền
ch ủ quy ền QG nh ư vùng
tr ời QT, vùng bi ển qu ốc
t ế, châu nam c ực, đáy
đại d ương à t ất c ả QG đều
có quy ền NCKH, th ăm dò,
ớo ớớc, khai thác vì
m ục đích hòa bình)
hình ảnh\S Ơ ĐỒ CÁC VÙNG
BI ỂN THEO C ƯLB 1982.ppt
Không


3. CÁC BỘ PHẬN CẤU THÀNH
LÃNH THỔ QUỐC GIA
Vùng đất
- Khái ni ệm: Vùng
đất là vùng bao g ồm
toàn b ộ đất li ền và
các h ải đảo c ủa qu ốc
gia. (Bao gớm cớ
đảo g ần b ờ và đảo xa
bớ).

- Vai trò cớa vùng
ớớt: Quan tr ọng
nh ất…
✔3.1.


- Xác định vùng đất trong một số
trường hợp đặc biệt:
+ Qu ốc gia qu ần đảo:
hình ảnh\ ĐẢO, QU ỐC GIA QU Ầ
N ớớO,.ppt
+ Theo “ thuy ết nh ững

khu

v ực

c ủa

hình ảnh\B ẮC
QU ẠT.ppt

+
+

HớI

Lãnh
Lãnh

th ổ
th ổ

NGOớI.doc

C ỰC

B ắc
VÀ

c ực ” ;

LT

RẺ

kín:
h ải ngo ại:


- Chế độ pháp lý của vùng đất:

Vùng đất thu ộc
ch ủ quy ền hoàn
toàn và tuy ệt
đối cớa quớc
gia.

à

✔3.2. Vùng nước:
- Khái ni ệm:
Vùng n ước là toàn b ộ
ph ần n ước n ằm phía
trong đường biên gi ới
qu ốc gia.
Các b ộ ph ận c ấu thành
vùng n ước, bao g ồm:
* Vùng
n ước n ội đị a:
- Khái niớm?
- Tính chớt pháp lý?


Vùng n ước biên gi ới :
-Khái ni ệm?
hình ảnh\VÙNG N ƯỚC BIÊN
GIớI.ppt
-Tính ch ất pháp lý?
* Vùng n ước n ội th ủy :
-Khái niớm?
-Tính chớt pháp lý?
à
hình ảnh\S Ơ ĐỒ CÁC VÙN
G BI ỂN THEO C ƯLB 1982.
ppt
*

*

Vùng

n ước

lãnh

h ải:

-Khái ni ệm?
+ Đi ều 3 C ỨLB 1982: “… m ọi
qu ốc gia đều có quy ền ấn
đị nh chi ều r ộng lãnh h ải
c ủa mình, chi ều r ộng
này không v ượt quá 12
h ải lý tính t ừ đường c ơ
s ở…” .
à
hình ảnh\S Ơ ĐỒ CÁC VÙNG B
I ỂN THEO C ƯLB 1982.ppt
-Tính chớt pháp lý?


✔3.3.

Vùng

tr ời

Vùng tr ời là kho ảng
không gian bao trùm
trên vùng đất và vùng
n ước.
hình ảnh\BG VÙNG TR ỜI.ppt
hình ảnh\S Ơ ĐỒ CÁC VÙNG
BI ỂN THEO C ƯLB 1982.ppt
Xem Tuyên b ố c ủa Chính
ph ủ n ước CHXHCN Vi ệt Nam v ề
vùng trới Viớt Nam ngày
5.doc


Hi ện nay, độ cao
c ủa vùng tr ời là bao
nhiêu, Lu ật qu ốc t ế
không quy đị nh (QG
th ường tuyên b ố xác
l ập ch ủ quy ền đối v ới
vùng trới mà không
quy đị nh độ cao c ụ
th ể)

✔-


- Tính ch ất pháp
lý:
Vùng tr ời thu ộc ch ủ
quy ền hoàn toàn,

tuy ệt đối và riêng
biớt cớa quớc gia.
Xem:Tuyên b ố c ủa Chính ph ủ
n ước CHXHCN Vi ệt Nam v ề vùng
tr ời Vi ệt Nam ngày 5.doc


Vùng lòng đất
Vùng lòng đất là toàn b ộ
ph ần đất n ằm phía d ưới
vùng đất và vùng n ước c ủa
qu ốc gia.
hình ảnh\BG LÒNG ĐẤT.ppt
hình ảnh\S Ơ ĐỒ CÁC VÙNG
BI ỂN THEO C ƯLB 1982.ppt
+ ớớ sâu cớa vùng lòng
ớớt?
✔ 3.4.


- Tính ch ất pháp
lý:
Vùng lòng đất
thu ộc ch ủ quy ền
hoàn toàn, tuy ệt
đối cớa quớc
gia.


-Về vấn đề lãnh thổ mở rộng:

Ph ương ti ện bay, ph ương
ti ện b ơi thu ộc s ở h ữu nhà
n ước dùng trong l ĩ nh v ực
quân sớ (nhớ máy bay
quân s ự, tàu quân s ự) ho ặc
phi th ương m ại (nh ư tàu
c ứu h ộ c ủa nhà n ước).
à Các ph ương ti ện này được
h ưởng quy ch ế pháp lý
gi ống nh ư quy ch ế pháp
lý c ủa lãnh th ổ c ủa QG
dớa trên cớ sớ các nguyên
t ắc bình đẳng v ề ch ủ quy ền
gi ữa các QG, tôn tr ọng
quy ền ưu đãi, mi ễn tr ừ c ủa
QG trong LQT.
+


-> TÀU QUÂN S Ự VÀ DÂN
Sớ.ppt
- Các đường ống ng ầm,
cáp ngớm, c ủa 1 QG
khi
nó
đang
n ằm
ở
các
vùng

lãnh
th ổ
qu ốc t ế nh ư bi ển qu ốc
t ế, Nam c ực.


4. CHỦ QUYỀN TỐI CAO CỦA
QUỐC GIA ĐỐI VỚI LÃNH THỔ
4.1. Các h ọc thuy ết v ề ch ủ
quy ền đối v ới lãnh th ổ
- Thuy ết tài v ật:
T ừ th ời k ỳ PK, Lãnh th ổ là m ột
lo ại tài s ản thu ộc s ở h ữu c ủa
Vua.
- Thuy ết cai tr ị:
T ừ CNTB, quy ền l ực QG đến đâu thì
LT cớa QG ớớn ớó.
- Thuy ết th ẩm quy ền:
Đầu TK 20, trên LT QG
còn t ồn t ại
c ả quy ền l ực c ủa Qg khác n ữa m ặc
dù quyớn lớc này là hớn chớ.
 Cớ 3 thuyớ t ớ ớ u có nhiớ u hớ n
ch ế, ch ưa đúng v ới b ản ch ất ch ủ
quyớn tới cao cớa QG ớới với LT.


4.2. Nội dung chủ quyền tối cao
của quốc gia đối với lãnh thổ
hi ện

đại
coi
ch ủ
quy ền t ối cao c ủa QG đối
v ới
lãnh
th ổ
là
thu ộc
tính
c ủa
QG.
Nó
bi ểu
hiớn quyớn thiêng liêng
và
b ất
kh ả
xâm
ph ạm
cớa
quớc
gia
ớới
với
lãnh
thớ
trên
hai
ph ương di ện:

Vớ
phớ ớ ng
diớ n
quyớ n
l ực:
LQT