cách vẽ biếu đồ tròn

CÁCH VẼ BIỂU ĐỒ
I. DẠNG BIỂU ĐỒ TRÒN
Làloạibiểu đồthườngthểhiệncơcấuthànhphầncủamộttổngthể đốitượng địa
línhất địnhvớisốnămít(từ1 đến3năm),Chỉ đượcthựchiệnkhi đánhgiátrịtính
củacác đạilượng đượctínhbằng%vàcácgiátrịthànhphầncộnglạibằng
100%.Khibảngsốliệubiểu đồchogiátrịtuyệt đối,thìphảichuyểnsốliệutuyệt
đốisangsốliệutương đối.Sau đódùngbảngsốliệu đã đượcxửlí đểvẽbiểu đồ.
Vídụ:Biểu đồcơcấutổngsảnphẩmtrongnướccủanềnkinhtếViệtNam..
*Cácbướctiếnhànhkhivẽbiểu đồhìnhtròn:
Bước1:Xửlísốliệu(Nếusốliệucủa đềbàicholàsốliệuthôvídụnhưtỉ đồng,
triệungườithìtaphải đổisangsốliệutinhquivềdang%
Bước2:Xác địnhbánkínhcủahìnhtròn
Lưuý:Bánkínhcủahìnhtròncầnphùhợpvớikhổgiấy để đảmbảotínhtrực
quanvàmĩthuậtchobản đồ.Trongtrường hợpphảivẽbiểu đồbằngnhữnghình
tròncóbánkínhkhácnhauthìtaphaittínhtoánbánkínhchocáchìnhtròn
Bước3:Chiahìnhtrònthànhnhữngnanquạttheo đúngtỉlệvàtrậttựcủacác
thànhphầncótrong đềbàicho
Lưuý:toànbộhìnhtrònlà360 độ,tướng ứngvớitỉlệ100%.Nhưvậy,tỉlệ1%
ứngvới3,6 độtrênhìnhtròn
+Khivẽcácnanquạtnênbắt đầutừtia12giờvàlầnlượtvẽtheochiềuthuậnvới
chiềuquaycủakim đồnghồ.Thứtựcácthànhphầncủacácbiểu đồphảigiống
nhau đểtiệnchoviệcsosánh
Bước4:Hoànthiệnbản đồ(ghitỉlệcủacácthànhphầnlênbiểu đồ,tiếptasẽchọn
kíhiệuthểhiệntrênbiểu đồvàlậpbantchúgiảicuốicùngtaghitênbiểu đồ)
Cácdạngbiểu đồtròn:
•Biểu đồtròn đơn.
•Biểu đồtròncócácbánkínhkhácnhau.
•Biểu đồbántròn(hainửahìnhtrònthườngthểhiệncơcấugiátrịxuấtnhập
khẩu.
II. DẠNG BIỂU ĐỒ CỘT
*Làdạngbiểu đồthườngthểhiện độngtháicủasựpháttriển,hoặcsosánhquimô

(độlớn)giữacác đốitượng địalí.Biểu đồcộtcũngcóthểbiểuhiệncơcấuthành
phầncủamộttổngthể(biểu đồcộtchồng).
*Nhữnglưuýkhivẽbiểu đồcột:
•Biểu đồ đượcthểhiệntrênmộttrụctọa độ.Trụctungthểhiệngiátrịcác đại
lượng(đơnvị).Trụchoànhthườngthểhiệnthờigian(năm).
•Chiềurộngcủacáccộtbằngnhau,chiềucaocủacáccộtphảitương ứngvớicác
giátrịcủacác đạilượng.
•Khoảngcáchgiữacáccộtphảicótỉlệtương ứngvớithờigian(năm) ởtrêntrục
hoành.
• Đỉnhcộtghicácchỉsốtương ứngvớichiềucaocủacáccột.
•Châncộtghithờigian(năm).
•Cột đầutiênnênvẽcáchtrụctung mộtkhoảngcáchnhất định để đảmbảotính
trựcquancaocủabiểu đồ.
•Nếuvẽcác đạilượngkhácnhauthìphảicóchúgiảiphânbiệtcác đạilượng đó.
Vídụ:Vẽbiểu đồsosánhdânsố,diệntích...của1sốtỉnh(vùng,nước)hoặcvẽ
biểu đồsosánhsảnlượng(lúa,ngô, điện,than...)của1số địaphươngqua1số
năm
*Cácbướctiếnhànhkhivẽbiểu đồhìnhcột:
Bước1:Chọntỉlệthíchhợp
Bước2:Kẻhệtrụcvuônggóc(trục đứngthểhiện đơnvịcủacác đạilượng,trục
ngangthểhiệncácnămhoặccác đốitượngkhácnhau)
Bước3:Tính độcaocủatừngcộtcho đúngtỉlệrồithểhiệntrêngiấy
Bước4:Hoànthiệnbản đồ(ghicácsốliệutương ứngvàocáccộttiếptheovẽkí
hiệuvàocộtvàlậpbảnchúgiảicuốicùngtaghitênbiểu đồ)
Hìnhminhhọa:
Biểu đồcộtkề
Biểu đồcộtchồng
Biểu đồcột đơn
Lưuý:Cáccộtchỉkhácnhauvề độcaocònbềngangcủacáccộtphảibằng
nhau.Tùytheoyêucầucụthểmàvẽkhoảngcáchcáccộtbằngnhauhoặccách

nhautheo đúngtỉlệthờigian.Cầnlưuýlà ởbiểu đồhìnhcộtthìviệcthểhiện độ
caocủacáccộtlà điềuquantrọnghơncảbởivìnóchothấyrõsựkhácbiệtvìqui
môsốlượnggiữacácnămhoặccác đốitượngcầnthểhiện.Cònvềkhoảngcách
cácnăm,nhìnchungcầntheo đúngtỉlệ.Tuynhiên,trong1sốtrườnghợpcóthể
vẽkhoảngcáchcáccộtbằngnhau để đảmbảotínhtrựcquanvàtínhthẩmmĩcủa
biểu đồ.
*Cácdạngbiểu đồcột:
•Biểu đồcột đơn.
•Biểu đồcộtghép.Cóhailoại:biểu đồghépcócùng đơnvị,biểu đồcộtghépcó
đơnvịkhácnhau.
•Biểu đồcộtchồng.
•Biểu đồthanhngang.
III. DẠNG BIỂU ĐỒ ĐỒ THỊ (ĐƯỜNG)
*Làloạibiểu đồthườngdùng đểvẽsựthay đổicủacác đạilượng địalíkhisốnăm
nhiềuvàtương đốiliêntục,hoặcthểhiệntốc độtăngtrưởngcủamộthoặcnhiều
đạilượng địalícó đơnvịgiốngnhauhay đơnvịkhácnhau.
*Những điểmlưuýkhivẽbiểu đồ đường:
•Biểu đồ đượcvẽtrênmộthệtọa độ.Trụctungthểhiệngiátrịcủa đạilượng (đơn
vịtheogiátrịtuyệt đối),hoặcthểhiệntốc độtăngtrưởng(đơnvịtheogiátrị
tương đối%).Trụchoànhlànăm.
•Cókhoảngcáchnămrõràng.
•Nếuvẽtốc độtăngtrưởngthườngvẽxuấtpháttừ100.
•Năm đầutiênthườngnằmtrêntrụctung.
•Nếuvẽnhiều đườngbiểudiễnthìphảidùngcáckíhiệukhácnhau đểdễphân
biệt.
•Nếubiểu đồvẽyêucầuthểhiệntốc độtăngtrưởngcủanhiều đạilượng,phải đổi
racùng đơnvị.
*Cácbướctiếnhànhkhivẽbiểu đồ đường_đồthị:
Bước1:Kẻhệtrụctọa độvuônggóc(trục đứngthểhiện độlớncủacác đốitượng
nhưsốngười,sảnlượng,tỉlệ%..còntrụcnằmngangthểhiệnthờigian)

Bước2:Xác địnhtỉlệthíchhợp ởcả2trục(chúýtươngquangiữa độcaocủa
trục đứngvà độdàicủatrụcnằmngangsaochobiểu đồ đảmbảo đượctínhtrực
quanvàmĩthuật)