Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Làm hài lòng tức thời.
Trong phần này...
Cho đến nay, tôi đã xem xét những cách chắc chắn, chậm rãi để truyền thông
với người khác và các máy tính khác. Nhưng xem đấy, thư vẫn là thư. Đi xuống
xem hộp thư vẫn thú vị đấy thôi? Trong phần này, bạn bắt đầu dùng Internet để
truyền thông trong-khi-chờ-đợi. Nếu bạn muốn hài lòng tức thời (thời buổi này ai
chẳng muốn?), hãy đọc tiếp.
Điều tốt kế tiếp cho việc ở tại đó
Trong chương này
Ở tại đó
Vài lời từ IBM
Nhảy đến các máy chủ bằng lệnh login từ xa
Làm thế nào để có thể cùng lúc ở hai nơi
Cho đến nay, các dịch vụ Internet tương tác được dùng rộng rãi nhất là các
hình thức login từ xa. Những dịch vụ này làm việc gì?, đơn giản là: bạn login vào
một máy chủ ở xa (đối với máy tính gọi là telnet) như thể là trạm cuối của bạn
(trạm làm việc hoặc PC hoặc gì đi nữa) được nối trực tiếp vào máy chủ đó. Bởi vì
tất cả các máy chủ trên Internet một cách chính thức là tương đương nhau, bạn có
thể login vào một máy chủ ở phía bên kia của thế giới cũng dễ như là login vào cái
ở dưới nhà, khác biệt duy nhất là login vào một máy chủ ở xa có thể lâu hơn một tí.
Mặc dù telnet, chương trình login từ xa thường dùng nhất, về nguyên tắc thì
tự nó là đơn giản, vì các máy tính thường bao gồm sự đơn giản, không giống như
trước kia. Để chạy telnet, bạn gõ vào telnet theo sau là tên của máy chủ mà bạn
muốn login vào. Nếu mọi việc tốt đẹp, khi đó bạn sẽ nối được vào máy chủ đó.
Trong ví dụ sau đây, tôi telnet từ máy tính ở nhà tôi, với tên tôi. (Nhưng xin
lỗi là tôi không thể nói cho bạn biết mật khẩu của tôi được. Sorry)
% telnet iecc.com
Trying 140.186.81.1... Connected to iecc.com.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Escape character is '^]'.
System V UNIX (iecc)
login: johnl
Password:
Terminal type (default VT100):
...
Chú ý vài điểm như sau:
Một vài phiên bản của telnet thông báo địa chỉ dạng số của máy chủ
mà nó nối tới. Nếu bản của bạn cũng vậy, hãy lưu ý con số đó đề phòng trường hợp
có gì phiền toái sau này trong việc nối mạng.
Cái tuyệt đối cần thiết phải lưu ý là ký tự thoát (escape character), là
chìa khoá bí mật để cứu bạn ra khỏi máy chủ ở xa nếu nó trở nên ngoan cố và
không làm điều gì hữu ích nữa.
Ký tự thoát trong ví dụ của tôi, thường dùng nhất trong các hệ thống
UNIX, là ^], có nghĩa là bạn bấm và giữ phím Ctrl và bấm phím ] (ký tự đóng
ngoặc vuông trên bàn phím)
Nếu bạn sử dụng một chương trình trên máy chủ ở xa mà có dùng đến
ký tự thoát cho mục đích riêng của nó, bạn có thể chọn một ký tự thoát khác. Xem
phần bên lề "Đưa telnet vào dòng" trong phần sau của chương này.
Sau khi bạn login vào, bạn có thể làm việc khá tốt như thể bạn được nối trực
tiếp vào máy chủ đó. Khác biệt duy nhất là các ký tự mất một lúc lâu hơn để hiện
ra trên màn hình - khoảng 1 giây hoặc hơn. Trong đa số trường hợp, bạn cứ việc gõ
tiếp dù các ký tự gõ vào vẫn chưa xuất hiện trên màn hình: rồi máy chủ từ xa cũng
nhận hết thôi.
Điên vì các loại trạm cuối
Nếu bạn dùng một chương trình toàn màn hình, như trình soạn thảo văn bản
emacs và vi trên UNIX hoặc các chương trình thư tín như elm và pine, bạn cần
định ra loại trạm cuối. Có thể lần đầu không gặp vấn đề này. Nhưng nếu nó xảy ra,
bạn phải đối phó.
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Vấn đề là ở chỗ có khoảng chừng một tá qui ước khác nhau trong việc kiểm
soát màn hình chẳng hạn như xoá màn hình, di chuyển đến vị trí (x,y) v.v... Chương
trình trên máy chủ từ xa phải dùng cùng một loại qui ước như trên trạm cuối của
bạn (nếu bạn dùng một trạm cuối) hoặc như chương trình trên trạm cuối địa
phương (nếu bạn dùng một PC hoặc trạm làm việc)
Nếu các qui ước không giống nhau, bạn sẽ nhận rác (các ký tự hình thù đáng
sợ) trên màn hình khi bạn thử sử dụng một chương trình toàn màn hình. Trong đa
số trường hợp, hệ thống từ xa hỏi bạn dùng trạm cuối gì. Mẹo là phải biết câu trả
lời đúng.
Nếu bạn đang dùng một PC, câu trả lời luôn luôn là ANSI vì đa số các
chương trình trạm cuối PC dùng các qui ước trạm cuối ANSI (ANSI viết tắt cho
American National Standard Institute - Viện tiêu chuẩn quốc gia Mỹ. Một trong
hàng ngàn các tiêu chuẩn của nó định ra một bộ các qui ước kiểm soát trạm cuối
mà các PC dùng MS-DOS - nếu chúng không dùng các qui ước này thì chắc cũng
không biết thêm một chuẩn nào khác - dùng theo nhiều kiểu khác nhau.
Nếu bạn dùng một hệ thống trên window, như Motif hay Open Look,
câu trả lời đa số là VT-100, một trạm cuối phổ biến từ những năm 70 và nay trở
thành một chuẩn thật sự.
Những chỗ nào dùng nhiều máy tính IBM, loại trạm cuối có thể là
3101, một trạm cuối lúc đầu của IBM mà cũng khá phổ biến.
Các qui ước ANSI và VT-100 cũng không khác nhau lắm, thành ra nếu bạn
dùng hệ này mà thấy màn hình không chỉnh lắm thì thử hệ kia xem.
Nhiều hơn những gì bạn muốn biết về loại trạm cuối
Trở về những ngày tốt đẹp trước kia - khoảng năm 1968 - chỉ có một loại
trạm cuối được dùng: một loại máy đánh máy từ xa mang nhãn hiệu Teletype. Các
máy Teletype, hậu duệ trực tiếp của các máy gõ tin từ xa (giống như trong các bộ
phim cũ về việc làm báo), thật là đơn giản. Có nghĩa là chúng đơn giản về mặt ý
niệm - về mặt vật lý, chúng có những cơ phận chuyển động nhiều không thể tưởng.
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Những việc duy nhất những máy này làm ngoài việc đơn thuần gõ chữ vào là di
chuyển xuống dòng và reng chuông.
Sau đó người ta nhận thấy rằng có thể kết hợp một bàn phím với một màn
hình có thay đổi tí chút để có một trạm đầu cuối dùng màn hình. Hàng tá các nhà
chế tạo xuất hiện, đa số hiện nay đã bị lãng quên, tất cả đều thuyết phục rằng bạn
có thể làm tốt hơn nhiều với một trạm cuối dùng màn hình thay cho một máy
Teletype. Ví dụ, bạn có thể xoá màn hình, đặt chữ vào những chỗ riêng biệt, di
chuyển chữ lên xuống - tất cả những việc vặt vãnh. Lúc đó mỗi nhà chế tạo đều
dùng những ký tự còn để ngỏ làm các ký tự điều khiển để làm các chức năng đặc
biệt này. Tự nhiên là không có 2 trạm cuối nào dùng chung một phép gán.
Trong lúc đó, trên một hành tinh nhỏ ở rất xa, xa..., oop, xin lỗi, sách viết
nhầm. Trong lúc đó, ở Berkeley, California vào cuối những năm 70, hình thành
những gì bây giờ gọi là hệ thống UNIX Berkeley. Những người ở Berkeley đã sưu
tầm vừa nhiều vừa linh tinh những trạm cuối không tương thích. UNIX Berkeley
nên hỗ trợ trạm cuối nào? Đây chính là chỗ lắt léo: Những trạm cuối thì phải mua
từ bên ngoài và tốn tiền thật sự, trong khi phần mềm thì do sinh viên viết và không
tốn tiền. Một cách tự nhiên là họ hỗ trợ tất cả các loại trạm cuối có trong khuôn
viên trường, sử dụng các cơ sở dữ liệu lớn chứa hàng trăm loại trạm cuối với các
chuỗi điều khiển riêng biệt cho mỗi loại.
Đầu những năm 80, rõ ràng những trạm cuối thống trị trong thị trường
không-phải-IBM là loại DEC VT-100. Nhiều trạm cuối nhái kiểu bắt đầu xuất hiện
và hiểu chính xác cùng chuỗi ký tự điều khiển như VT-100, thành ra chúng hoạt
động được ở nơi nào có VT-100 hoạt động. ANSI, tổ chức chịu trách nhiệm về
chuẩn kỹ thuật ở Mỹ, đã coi chuỗi điều khiển gần như đồng nhất với chuỗi của VT-
100 là chuẩn chính thức.
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Bây giờ thì bạn có thể giả sử tất cả các trạm cuối là 1 VT-100 đúng không?
Vâng không phải vậy. Thứ nhất là nhiều trạm cuối cũ đã không chịu chết. Lý do
nữa là các nhà chế tạo trạm cuối đã đi xa hơn VT-100, thêm vào những đặc tính
như màu và đồ hoạ mà VT-100 không có. Vì thế phần lớn các trạm cuối bây giờ
chỉ tương thích với ANSI không ít thì nhiều, và có những thiếu sót riêng của
chúng. Thế giới bị mắc kẹt trong tình trạng nhiều loại trạm cuối trong một tương
lai sắp đến. Nhưng lúc này, nếu bạn không biết loại trạm cuối của bạn, tốt nhất là
đoán xem hoặc VT-100 hoặc ANSI.
Về một cố gắng thất bại khác để chuẩn hoá các trạm cuối, xem phần bên lề
Các Trạm Cuối ảo Trên Mạng ở phần sau của chương này.
Tùy theo phiên bản telnet chỗ bạn thực hiện tốt như thế nào, nó có thể bảo
cho hệ thống ở xa biết về loại trạm cuối bạn đang dùng. Nếu may mắn thì bạn
không cần phải định ra trạm cuối, hoặc chỉ cần bấm y khi nó hỏi Terminal type
VT100 OK?
Giúp tôi với! Tôi đã Telnet và không thể thoát ra được!
Cách bình thường để rời khỏi telnet là logout khỏi máy chủ từ xa. Khi bạn
logout, máy chủ từ xa đóng đầu nối với telnet, do đó báo cho chương trình telnet
biết là xong rồi. Bình thường thì dễ thôi. Nhưng thỉnh thoảng đầu kia bị kẹt và
không chú ý đến những gì bạn gõ vào. Hoặc giả nó không kẹt thường trực luôn,
nhưng máy chủ trả lời cho bạn quá chậm đến nỗi bạn không muốn đợi nữa. (Điều
này đôi khi xảy ra do nghẽn đường mạng giữa máy bạn và máy chủ).
Một vài phiên bản của phần mềm máy chủ, tôi không nêu tên vì những lý do
giấu-nghề, tự làm nó chậm hơn hẳn do tắt đường gây ra. Nên bạn phải biết làm thế
nào để thoát ra khỏi telnet. Lúc này phải cần đến ký tự thoát ma quái.
Trước hết bạn phải làm telnet chú ý bằng cách gõ vào ký tự thoát. (nếu
sau vài giây không có gì xảy ra, cũng thử bấm Enter xem.) Telnet có thể quay trở
lại với 1 dấu nhắc cho biết là có nó đó.
Sau đó gõ quit để nói cho nó biết là bạn đã làm xong rồi. Có thể bạn
5