Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ở công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên phần mềm số một

TRƯƠNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
------------&------------

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM
HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN
PHẦN MỀM SỐ MỘT

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

TS. Trần Ái Kết

Nguyễn Thị Điệp
Mã số SV: B070007
Lớp: Kế toán tổng hợp khoá 33

Cần Thơ - 2010


Luận văn tốt nghiệp

LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu
thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất
kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào.
Ngày 24 tháng 12 năm 2010

Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Điệp

i


Luận văn tốt nghiệp

LỜI CẢM TẠ
šš›
Trước tiên, em xin gửi lời cảm ơn đến tất cả quý Thầy Cô trường Đại
học Cần Thơ, đặc biệt là các Thầy Cô Khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh –
những người Thầy đã dạy dỗ và truyền đạt kiến thức cùng những kinh nghiệm
quý báu của mình cho em trong suốt thời gian em được học tập tại trường. Đó
sẽ là hành trang cho em trong bước đường tương lai của mình
Em xin cảm ơn thầy Trần Ái Kết, Thầy đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo
cho em trong suốt quá trình làm luận văn tốt nghiệp này. Thầy đã giúp em định
hướng được đề tài, xác định phương pháp để viết bài, góp ý, nhắc nhở, sửa sai
cho em trong từng nội dung cụ thể để em có thể hoàn thành được luận văn của
mình.
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến ban lãnh đạo Công ty trách nhiệm
hữu hạn một thành viên Phần mềm số một – nơi em thực tập và nghiên cứu
luận văn này đã hướng dẫn và tạo điều kiện để em có thể tiếp xúc với vấn đề
nghiên cứu tại công ty. Đặc biệt, em xin cảm ơn các anh chị của phòng kế toán
đã tận tình giúp đỡ em trong quá trình thực tập và viết bài, cung cấp cho em
những thông tin cũng như những số liệu cần thiết để em hoàn thành tốt luận
văn của mình.
Cuối lời, em xin cảm ơn mọi người lần nữa và chúc mọi người có được
những niềm vui và thành công trong cuộc sống!

Cần Thơ, ngày 24 tháng 12 năm 2010
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Điệp

ii


Luận văn tốt nghiệp

NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 18 tháng 11 năm 2010
Xác nhận của cơ quan thực tập

iii


Luận văn tốt nghiệp

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2010

Giáo viên hướng dẫn

TS. Trần Ái Kết

iv


Luận văn tốt nghiệp

NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày

tháng

năm 2010

Giáo viên phản biện

v


Luận văn tốt nghiệp

MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ...................................................................................... 1
1.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ........................................................................ 1
1.2 .................................................................................................................. .
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2
1.2.1. Mục tiêu chung............................................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................... 2
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ................................................................................ 3
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ................................................................................ 3
1.4.1. Phạm vi không gian........................................................................................ 3
1.4.2. Phạm vi thời gian ........................................................................................... 3
1.4.3. Đối tượng nghiên cứu..................................................................................... 3
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..... 4
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN................................................................................... 4
2.1.1. Khái niệm và nội dung phân tích hoạt động kinh doanh ............................... 4
2.1.2. Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh ........................................................................................................................ 5

2.1.3. Các khái niệm liên quan trong phân tích hoạt động kinh doanh.................... 7
2.1.4. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp ....................................................................................................................... 9
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................... 13
2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ...................................................................... 13
2.2.2. Phương pháp phân tích dữ liệu..................................................................... 13
CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY TRÁCH NHIỆM
HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN PHẦN MỀM SỐ MỘT ................................... 16
3.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY
TNHH MTV PHẦN MỀM SỐ MỘT .................................................................... 16
3.2 CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA CÔNG TY .......................................... 16
3.2.1. Chức năng..................................................................................................... 16
vi


Luận văn tốt nghiệp

3.2.2. Nhiệm vụ của công ty................................................................................... 17
3.3. TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ KINH DOANH TẠI CÔNG TY
TNHH MTV PHẦN MỀM SỐ MỘT .................................................................... 17
3.3.1. Tổ chức quản lý............................................................................................ 17
3.3.2. Tổ chức kinh doanh...................................................................................... 19
3.4. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN ...................................................................... 20
3.5. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY.................................... 21
3.6. TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN TẠI CÔNG TY ......................................... 21
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI
CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH VIÊN PHẦN MỀM
SỐ MỘT ................................................................................................................. 22
4.1. ĐÁNH GIÁ TỔNG QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH TẠI CÔNG TY TNHH MTV PHẦN MỀM SỐ MỘT .......................... 22

4.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI CÔNG TY
TNHH MTV PHẦN MỀM SỐ MỘT .................................................................... 22
4.3. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH QUA BẢNG CÂN ĐỐI KẾ
TOÁN.........................................................................................................................
................................................................................................................................ 26
4.3.1. Tài sản .......................................................................................................... 29
4.3.2. Nguồn vốn .................................................................................................... 31
4.4. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH QUA BÁO CÁO KẾT QUẢ
KINH DOANH ...................................................................................................... 35
4.4.1. Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty................................. 35
4.4.2. Phân tích tình hình doanh thu của công ty ................................................... 41
4.4.3. Phân tích tình hình chi phí của công ty ........................................................ 41
4.5. PHÂN TÍCH CÁC TỶ SỐ TÀI CHÍNH......................................................... 45
4.5.1. Tỷ số về khả năng thanh toán...................................................................... 45
4.5.2. Tỷ số kết cấu tài chính.................................................................................. 47
4.5.3. Các tỷ số hoạt động ...................................................................................... 49
4.5.4. Tỷ số doanh lợi............................................................................................. 51
vii


Luận văn tốt nghiệp
4.6. NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ CHUNG................................................................ 53
CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN MỘT THÀNH
VIÊN PHẦN MỀM SỐ MỘT................................................................................ 54
5.1. GIẢI PHÁP TĂNG DOANH THU BÁN HÀNG .......................................... 54
5.2 NÂNG CAO HIỆU SUẤT SỬ DỤNG VỐN LƯU ĐỘNG. ........................... 55
5.3 GIẢI PHÁP HẠ THẤP CHI PHÍ SẢN XUẤT KINH DOANH ..................... 56
Chương 6: KÊT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................. 58
6.1. KẾT LUẬN ..................................................................................................... 58

6.2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................... 59
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................... 61

viii


Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC BIỂU BẢNG
Bảng 1: GIÁ TRỊ HÀNG HOÁ XUẤT KHẨU THEO THỊ TRƯỜNG TỪ NĂM
2007 ĐẾN NĂM 2009 ........................................................................................... 23
Biểu đồ 1: DOANH THU XUẤT KHẨU THEO TỪNG THỊ TRƯỜNG CỦA
CÔNG TY TRONG GIAI ĐOẠN TỪ 2007 ĐẾN NĂM 2009 ............................. 24
Bảng 2: GIÁ TRỊ HÀNG HÓA XUẤT KHẨU THEO THỊ TRƯỜNG 6 THÁNG
ĐẦU NĂM TỪ 2008 ĐẾN 2010 ........................................................................... 25
Biểu đồ 2: DOANH THU XUẤT KHẨU THEO TỪNG THỊ TRƯỜNG CỦA
CÔNG TY TRONG GIAI ĐOẠN 6 THÁNG ĐẦU NĂM TỪ 2008 ĐẾN 2010 . 26
Bảng 3: BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN DẠNG QUY MÔ CHUNG TỪ NĂM
2007 ĐẾN NĂM 2009 ........................................................................................... 28
Bảng 4: BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN DẠNG QUY MÔ CHUNG TRONG 6
THÁNG ĐẦU NĂM TỪ 2008 ĐẾN 2010 ............................................................ 33
Bảng 5: BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH DẠNG QUY MÔ CHUNG TỪ
NĂM 2007 ĐẾN NĂM 2009 ................................................................................. 36
Bảng 6: MỘT SỐ TỶ SUẤT LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TRONG BA NĂM
TỪ NĂM 2007 ĐẾN NĂM 2009 .......................................................................... 38
Bảng 7: BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH DẠNG QUY MÔ CHUNG
RONG 6 THÁNG ĐẦU NĂM TỪ 2008 ĐẾN 2010............................................ 39
Bảng 8: MỘT SỐ TỶ SUẤT LỢI NHUẬN TẠI CÔNG TY TRONG 6 THÁNG
ĐẦU NĂM TỪ NĂM 2008 ĐẾN NĂM 2010 ...................................................... 40
Bảng 9: BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP TỪ NĂM

2007 ĐẾN NĂM 2009 ........................................................................................... 42
Bảng 10: BẢNG TỔNG HỢP CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP 6
THÁNG ĐẦU NĂM TỪ NĂM 2008 ĐẾN NĂM 2010 ....................................... 44
Bảng 11:KHẢ NĂNG THANH TOÁN BẰNG TIỀN TRONG GIAI ĐOẠN TỪ
2007 ĐẾN 2009...................................................................................................... 47
Bảng 12: BẢNG SO SÁNH CÁC CHỈ TIÊU HỆ SỐ THANH TOÁN LÃI VAY
TRONG BA NĂM TỪ 2007 ĐẾN 2009 ............................................................... 49

ix


Luận văn tốt nghiệp
Bảng 13: BẢNG SO SÁNH CÁC CHỈ TIÊU HIỆU QUẢ TRONG VIỆC THU
HỒI NỢ TRONG BA NĂM TỪ 2007 ĐẾN 2009 ................................................ 50
Bảng 14: BẢNG SO SÁNH SỐ VÒNG QUAY TÀI SẢN LƯU ĐỘNG
TRONG GIAI ĐOẠN TỪ 2007 ĐẾN 2009 .......................................................... 51

x


Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC HÌNH
Hình 1: SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA CÔNG TY TRÁCH NHIỆM
HỨU HẠN MỘT THÀNH VIÊN PHẦN MÈM SỐ MỘT .......................... 18

xi


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

CHƯƠNG 1

GIỚI THIỆU
1.1 SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong những năm vừa qua, đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước ta
đã đạt được những thành quả đáng kể, nhất là những thành quả về kinh tế. Đó là
dấu hiệu tích cực cho sự phát triển của các doanh nghiệp trong nền kinh tế Việt
Nam, được điều tiết theo cơ chế thị trường.
Tuy nhiên các doanh nghiệp muốn đảm bảo sự tồn tại, khẳng định được
sự thành công nhất định của mình trong điều kiện nền kinh tế thị trường đang
phát triển với tốc độ nhanh, cùng với sự cạnh tranh gay gắt và nhiều phức tạp của
nền kinh tế hiện nay đòi hỏi tất yếu các doanh nghiệp phải không ngừng nghiên
cứu tìm hướng giải quyết, các biện pháp quản lý sản xuất kinh doanh linh hoạt và
hiệu quả. Qua đó vấn đề hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp được đặt lên
hàng đầu đối với mọi doanh nghiệp. Vì hoạt động kinh doanh có hiệu quả thì mới
có thể đảm bảo cho doanh nghiệp đứng vững, đủ sức cạnh tranh trên thị trường,
có đủ điều kiện tăng tích luỹ cho doanh nghiệp mở rộng hoạt động sản xuất kinh
doanh, cải thiện thu nhập cho người lao động, đóng góp nhiều hơn cho ngân sách
nhà nước… Do đó việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp là một vấn đề cần thiết hiện nay. Kết quả phân tích không chỉ giúp cho
doanh nghiệp nắm bắt được tình hình hoạt động của công ty mà còn dùng để
đánh giá dự án đầu tư, tính tóan mức độ thành công trước khi bắt đầu ký kết hợp
đồng.
Doanh nghiệp phải phân tích hoạt động kinh doanh của mình, đồng thời
phải dự đoán điều kiện kinh doanh trong thời gian tới, vạch ra chiến lược phù
hợp, phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ cung cấp thông tin cho nhà quản
trị, nhà đầu tư… mỗi đối tượng quan tâm đến tình hình hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp trên góc độ khác nhau để phục vụ cho mục đích quản lý và đầu tư
của họ.

Để đạt được kết quả cao nhất trong sản xuất kinh doanh, các doanh
nghiệp cần phải xác định phương hướng, mục tiêu trong đầu tư, biện pháp sử
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 1


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

dụng các điều kiện vốn có về các nguồn nhân tài, vật lực. Muốn vậy, các doanh
nghiệp cần nắm được các nhân tố ảnh hưởng, mức độ và xu hướng tác động của
từng nhân tố đến kết quả kinh doanh. Điều này chỉ thực hiện được trên cơ sở của
phân tích kinh doanh, đây là việc làm thường xuyên không thể thiếu được trong
quản lý doanh nghiệp.
Từ những cơ sở phân tích kinh doanh trên, em nhận thấy việc “ Phân
tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ở công ty Trách nhiệm hữu hạn một
thành viên Phần Mềm Số Một” là một đề tài phù hợp với công ty hiện nay. Nó
góp phần giúp công ty hiểu được khả năng hoạt động của mình và từ đó có kế
hoạch chiến lược kinh doanh tốt nhất trong thời gian tới. Đồng thời, cũng qua
việc phân tích đề tài này, cùng với sự hướng dẫn của TS. Trần Ái Kết sẽ giúp em
phần nào vận dụng được những kiến thức đã học trong những năm qua ở trường
Đại Học Cần Thơ và nắm thêm nhiều kiến thức mới trong xã hội.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty dưới tác động của
các yếu tố, các nguyên nhân bên trong lẫn bên ngoài doanh nghiệp và các tiềm
năng chưa được khai thác. Trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty trong thời gian tới.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể

- Đánh giá khái quát tình hình hoạt động kinh doanh ở công ty trách
nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Phần Mềm Số Một.
- Đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH một thành
viên Phần Mềm Số Một trong ba năm từ 2007 đến năm 2009 và 6 tháng đầu năm
2010.
- Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty trong thời gian tới.

GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 2


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

1.3 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
- Tình hình kinh doanh của công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Phần Mềm Số Một trong ba năm 2007-2009 và 6 tháng đầu năm 2010 được thực
hiện như thế nào?
- Các nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh và mức
độ ảnh hưởng của chúng như thế nào?
- Giải pháp nào nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh trong thời gian
tới?
1.4 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1 Phạm vi không gian
- Đề tài nghiên cứu được thực hiện từ ngày 9 tháng 9 đến ngày 15 tháng
11 năm 2010 tại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Phần Mềm Số Một

- Các số liệu dùng phân tích do phòng Kế toán, Tổng hợp cung cấp.
1.4.2 Phạm vi thời gian
- Tiếp xúc thực tế với công ty từ ngày 9 tháng 9 đến ngày 15 tháng 11
năm 2010, số liệu dùng phân tích được thu thập trong 3 năm từ 2007 đến 2009,
và 6 tháng đầu năm 2010.
1.4.3 Đối tượng nghiên cứu
- Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh và các nhân tố ảnh hưởng:
doanh thu, chi phí, lợi nhuận... của công ty qua 3 năm từ đó đưa ra các giải pháp
nâng cao kết quả hoạt động kinh doanh.

GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 3


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

CHƯƠNG 2

PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Khái niệm và nội dung phân tích hoạt động kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm phân tích hoạt động kinh doanh
“Phân tích, hiểu theo nghĩa chung nhất là sự chia nhỏ sự vật và hiện
tượng trong mối quan hệ hữu cơ giữa các bộ phận cấu thành sự vật, hiện tượng
đó”, [Phạm Thị Gái, 2004].
“Phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu để đánh giá
toàn bộ quá trình và kết quả của hoạt động kinh doanh; các nguồn tiềm năng cần
khai thác ở doanh nghiệp, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp để nâng

cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của DN” [Trịnh Văn Sơn, 2005].
Phân tích hoạt động kinh doanh gắn liền với mọi hoạt động sản xuất kinh
doanh của con người. Ban đầu, trong điều kiện sản xuất kinh doanh chưa phát
triển, yêu cầu thông tin cho quản lý doanh nghiệp chưa nhiều, chưa phức tạp,
công việc phân tích cũng được tiến hành chỉ là những phép tính cộng trừ đơn
giản. Khi nền kinh tế càng phát triển, những đòi hỏi về quản lý kinh tế không
ngừng tăng lên. Để đáp ứng nhu cầu quản lý kinh doanh ngày càng cao và phức
tạp, phân tích hoạt động kinh doanh được hình thành và ngày càng được hoàn
thiện với hệ thống lý luận độc lập.
Phân tích như là một hoạt động thực tiễn, vì nó luôn đi trước quyết định
và là cơ sở cho việc ra quyết định. Phân tích kinh doanh như là một ngành khoa
học, nó nghiên cứu một cách có hệ thống toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh
để từ đó đề xuất những giải pháp hữu hiệu cho mỗi doanh nghiệp.
Như vậy, phân tích kinh doanh là quá trình nhận biết bản chất và sự tác
động của các mặt của hoạt động kinh doanh, là quá trình nhận thức và cải tạo
hoạt động kinh doanh một cách tự giác và có ý thức, phù hợp với điều kiện cụ thể
của từng doanh nghiệp và phù hợp với yêu cầu của các quy luật kinh tế khách
quan nhằm mang lại hiệu quả kinh doanh cao.

GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 4


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

2.1.1.2 Nội dung
Là đánh giá quá trình hướng đến kết quả hoạt động kinh doanh, với sự
tác động của các yếu tố ảnh hưởng và được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu kinh

tế. Kết quả hoạt động kinh doanh có thể là kết quả kinh doanh đã đạt được hoặc
kết quả của các mục tiêu trong tương lai cần phải đạt được. Vì vậy, kết quả hoạt
động kinh doanh thuộc đối tượng của phân tích.
Kết quả hoạt động kinh doanh bao gồm tổng hợp của cả quá trình hình
thành, do đó kết quả phải là riêng biệt và trong từng thời gian nhất định, mà
không là kết quả chung chung. Trong cơ chế thị trường cần phải định hướng theo
mục tiêu dự toán, phân tích cần hướng đến các kết quả của các chỉ tiêu kinh tế để
đánh giá.
Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ dừng lại ở đánh giá biến động
của kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế mà còn đi sâu
xem xét các nhân tố ảnh hưởng tác động đến sự biến động của các chỉ tiêu.
Qua quá trình phân tích hoạt động kinh doanh cần định lượng tất cả các
chỉ tiêu là biểu hiện kết quả hoạt động kinh doanh và các nhân tố ở một trị số
xácc định cùng với độ biến động xác định.
2.1.2 Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh
2.1.2.1 Ý nghĩa
Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng
các nguồn lực sẵn có của một đơn vị để đạt được lợi ích cao nhất với chi phí thấp
nhất trong kinh doanh. Nó còn là vấn đề sống còn của doanh nghiệp, là tiền đề
cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp sau này. Do đó phân tích hiệu quả
hoạt động kinh doanh là vô cùng cần thiết và có ý nghĩa.
Phân tích hoạt động kinh doanh cho phép các doanh nghiệp nhìn nhận
đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp
của mình. Từ đó doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn mục tiêu cùng chiến lược
kinh doanh có hiệu quả.
Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để phát hiện những khả năng
tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh, là cơ sở để ra các quyết định kinh doanh
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 5


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

và là công cụ cải tiến cơ chế quản lý trong kinh doanh.
Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa
rủi ro. Thông qua việc phân tích các điều kiện bên trong doanh nghiệp về tài
chính lao động, vật tư… và phân tích các điều kiện tác động từ bên ngoài như thị
trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh…
2.1.2.2

Nhiệm vụ

Để trở thành công cụ quan trọng cả quá trình nhận thức, là cơ sở cho việc
ra quyết định kinh doanh đúng đắn, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh có
những nhiệm vụ:
-

Kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các

chỉ tiêu kinh tế đã xây dựng
Nhiệm vụ trước tiên của phân tích là đánh giá và kiểm tra khái quát giữa
kết quả đạt đựơc so với mục tiêu kế hoạch, dự toán, định mức… đã đặt ra để
khẳng định tính đúng đắn và khoa học của chỉ tiêu xây dựng, trên một số mặt chủ
yếu của qua trình hoạt động kinh doanh. Đồng thời đánh giá tình hình chấp hành
các quy định, các thể lệ thanh toán, trên cơ sở tôn trọng pháp luật của nhà nước
đã ban hành và luật trong kinh doanh quốc tế.
- Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến các chỉ tiêu và tìm ra nguyên nhân

gay nên mức độ ảnh hưởng đó.
Biến động của các chỉ tiêu là do ảnh hưởng của các nhân tố gây nên do
đó ta cần phải xác địnhtrị số của các nhân tố và tìm ra nguyên nhân gây nên biến
động của trị số nhân tố đó.
- Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác các tiềm năng và khắc phục
những tồn tại yếu kém của quá trình hoạt động kinh doanh.
Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ đánh giá kết quả chung chung
mà không chỉ dừng lại ở chỗ xác định nhân tố và tìm nguyên nhân, mà phải từ cơ
sở nhận thức đó phát hiện những tiềm năng cần được khai thác, những chỗ còn
tồn tại yếu kém, nhằm đề xuất giải pháp phát huy thế mạnh và khắc phục tồn tại
ở doanh nghiệp mình.
- Xây dựng phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định.
Quá trình kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh là để nhận
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 6


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

biết tiến độ thực hiện và những nguyên nhân sai lệch xảy ra, ngoài ra còn giúp
cho doanh nghiệp phát hiện những thay đổi có thể xảy ra tiếp theo. Nếu kiểm tra
và đánh giá đúng, nó có tác dụng giúp cho doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch và
đề ra các giải pháp tiến hành trong tương lai.
Nhiệm vụ của phân tích nhằm xem xét dự báo, dự toán có thể đạt được
trong tương lai rất thích hợp với chức năng hạch định các mục tiêu kinh doanh
của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường.
2.1.3 Các khái niệm liên quan trong phân tích hoạt động kinh doanh,
[Nguyễn Thị Mỹ, Phan Đức Dũng, 2006].

2.1.3.1 Doanh thu
Doanh thu là toàn bộ những khoản thu mà doanh nghiệp nhận được qua
quá trình hoạt động kinh doanh bao gồm:
ü

Doanh thu từ hoạt động kinh doanh: là toàn bộ tiền bán sản phẩm,

hàng hoá cung ứng, dịch vụ sau khi trừ các khoản thuế thanh toán, giảm giá
hàng bán, hàng bán bị trả lại (nếu có chứng từ hợp lệ) và được khách hàng chấp
nhận thanh toán (không phân biệt đã thu hay chưa thu tiền).
Doanh thu từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp còn bao gồm:
+ Các khoản trợ giá, phụ thu theo quy định của nhà nước để sử dụng cho
doanh nghiệp đối với hàng hoá, dịch vụ của doanh nghiệp tiêu thụ trong kỳ được
nhà nước cho phép.
+ Gía trị các sản phẩm, hàng hoá đem biếu, tặng hoặc tiêu dùng trong nội
bộ doanh nghiệp như: việc xuất dung xi măng thành phẩm để xây dựng, sửa
chữa, ở xí nghiệp sản xuất xi măng, xuất vải thành phẩm để may đồ bảo hộ ở xí
nghiệp dệt…
Doanh thu từ hoạt động kinh doanh có 3 chỉ tiêu:
ü

Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

ü

Doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ

ü

Doanh thu hoạt động tài chính

Thu nhập từ hoạt động khác: Các khoản thu nhập khác là các khoản thu
nhập xảy ra không thường xuyên ngoài các khoản thu đã được quy định ở trên
như: thu từ bán vật tư, hàng hoá, tài sản vôi thừa, công cụ dụng cụ đã phân bổ hết
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 7


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

giá trị, bị hư hỏng hoặc không còn sử dụng, các khoản phải trả nhưng không trả
được vì nguyên nhân từ phía chủ nợ, thu hồi được, hoàn nhập dự phòng giảm gía
hàng tồn kho, phải thu khó đòi đã trích năm trước nhưng không sử dụng hết và
các khoản thu bất thường khác.
2.1.3.2 Chi phí
Chi phí là một phạm trù kinh tế quan trọng gắn liền với sản xuất và lưu
thông hàng hoá. Đó là những hao phí lao động xã hội được biểu hiện bằng tiền
trong quá trình hoạt động kinh doanh. Chi phí của doanh nghiệp là tất cả những
chi phí phát sinh gắn liền với doanh nghiệp trong quá trình hình thành, tồn tại và
hoạt động từ khâu mua nguyên, vật liệu tạo ra sản phẩm đến khi tiêu thụ nó.
Theo quyết định số 167/2000/QĐ-BTC ngày 25/10/2000 và thông tư
89/2002/TT-BTC ngày 9/12/2002 của Bộ tài chính thì chi phí của doanh nghiệp
bao gồm:
-

Chi phí hoạt động kinh doanh: gồm tất cả các chi phí lien quan đến

qua trình kinh doanh của doanh nghiệp như: chi phí giá vốn hàng bán, chi phí

hoạt động tài chính, chi hí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.
-

Chi phí khác: Đây là khoản chi phí xảy ra không thường xuyên như

chi phí nhượng bán thanh lý tài sản cố định, chi phí tổn thất thực tế, chi phí
thu hồi các khoản nợ đã xoá, chi phí bất thường khác.
2.1.3.3 Lợi nhuận
Lợi nhuận được hiểu một cách đơn giản là một khoản tiền dôi ra giữa
tổng thu và tổng chi trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hoặc có thể
hiểu là phần dôi ra của một hoạt động sau khi đã trừ đi mọi chi phí chó hoạt động
đó. Lợi nhuận của doanh nghiệp bao gồm:
Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh, có hai phần chủ yếu:
ü

Lợi nhuận bán hàng và cung cấp dịch vụ. Đây là khoản chênh lệch

giữa doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ đi giá thành toàn bộ sản
phẩm (bao gồm giá vốn hàng hoá, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh
nghiệp).
ü

Lợi nhuận hoạt động tài chính là số thu lớn hơn chi của các hoạt

động tài chính, bao gồm các hoạt động cho thuê tài sản, mua, bán trái phiếu,
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 8

Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

chứng khoán, mua bán ngoại tệ, lãi tiền gửi ngân hàng thuộc vốn kinh doanh, lãi
cho vay thuộc các nguồn vốn và quỹ, lãi, cổ phần và lãi do góp vốn liên doanh
hoàn nhâp số dư khoản dự phòng giảm giá đầu tư chứng khoán ngắn hạn, dài
hạn.
Lợi nhuận khác: là khoản thu nhập khác lớn hơn chi phí khác, bao gồm
các khoản phải trả không có chủ nợ, thu hồi lại các khoản nợ khó đòi đã được
duyệt bỏ (đang được theo dõi ngoài bảng cân đối kế toán), các khoản vật tư, tài
sản thừa sau khi đã bù trừ hao hụt, mất mát các vật tư cùng loại, chênh lệch thanh
lý, nhượng bán tài sản (là số thu về nhượng bán trừ giá trị còn lại trên sổ sách kế
toán của tài sản và các chi phí thanh lý, nhượng bán), các khoản lợi tức các năm
trước phát hiện năm nay, số dư hoàn nhập các khoản dự phòng giảm giá hàng tồn
kho, phải thu khó đòi, khoản tiền trích bảo hành sản phẩm còn thừa khi hết hạn
bảo hành.
Lơi nhuận được tính như sau:
- Lãi gộp (Lg) = DT thuần – Giá vốn hàng bán
- LN thuần = Lg – Chi phí bán hàng – Chi phí quản lý doanh nghiệp
- Lợi nhuận sau thuế = Tổng LN trước thuế – Thuế phải nộp nhà nước
2.1.4 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp, [Đào Tất Thắng, 2007].
Để xác định hiệu quả kinh doanh cần so sánh, đối chiếu kết quả thu được
với các chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó, chẳng hạn như: chỉ tiêu tỷ lệ lãi
thuần từ hoạt động kinh doanh trước thuế cho biết phần lãi trong doanh thu có tỷ
trọng là bao nhiêu và qua đó có thể đánh giá doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả
hay không? Mặt khác hiệu quả hoạt động kinh doanh phụ thuộc vào việc sử dụng
các yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất kinh doanh: vốn, tài sản cố định, tài sản
lưu động…Vì vậy đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh cần dựa trên các chỉ
tiêu sau:

2.1.4.1 Các tỷ số đánh giá khả năng thanh toán
Các tỷ số phản ánh khả năng thanh toán đánh giá trực tiếp khả năng
thanh toán bằng tiền mặt của một doanh nghiệp, cung cấp những dấu hiệu liên
quan đến việc xem xét liệu doanh nghiệp có thể trả được nợ ngắn hạn khi đến
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 9


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

hạn hay không.
* Hệ số thanh toán ngắn hạn (k)
Hệ số thanh toán ngắn hạn thể hiện mối quan hệ tương đối giữa tài sản
lưu động và nợ ngắn hạn
Công thức:
Tài sản lưu động
Hệ số thanh toán ngắn hạn (k)

=
Nợ ngắn hạn

Hệ số (k) có giá trị càng cao chứng tỏ khả năng thanh toán nợ ngắn hạn
của doanh nghiệp càng lớn. Nhưng quá cao lại không tốt vì khi đó doanh nghiệp
đã đầu tư quá mức vào tài sản lưu động so với nhu cầu sử dụng của doanh
nghiệp, như thế là không hiệu quả.
Thông thường k=2 là các chủ nợ chấp nhận
* Hệ số thanh toán nhanh (tức thời) (KN)
Hệ số thanh toán thể hiện quan hệ giữ các loại tài sản lưu động có khả

năng chuyển đổi thành tiền để thanh toán nợ ngắn hạn
Công thức:
Tài sản lưu động – Hàng hoá tồn kho
KN =
Nợ ngắn hạn
2.1.4.2 Các tỷ số đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh
Mục tiêu của doanh nghiệp là lợi nhuận, là giá trị đổi ra của một hoạt
động sau khi đã trừ đi các chi phí cho hoạt động đó, hay là phần chênh lệch
dương giữa doanh thu và tổng chi phí. Lợi nhuận phản ánh hiệu quả kinh tế tổng
hợp của hoạt động sản xuất kinh doanh. Do đó khi phân tích hiệu quả kinh doanh
ta dựa vào các chỉ tiêu:
* Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu
Chỉ tiêu này phản ánh lợi nhuận do doanh thu từ tiêu thụ sản phẩm mang
lại.
Công thức:
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 10


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

Tổng lợi nhuận
Tỷ suất lợi nhuận =

*100
Tổng doanh thu

* Tỷ lệ lãi của vốn hoạt động kinh doanh

Chỉ tiêu này đánh giá khả năng sinh lời của một đòng vốn bỏ ra ( gồm
vốn cố định và vốn huy động), nó cũng đánh gía khả năng sử dụng vốn của
doanh nghiệp
Công thức:
Lợi nhuận ròng
Tỷ lệ sinh lãi của vốn =
Vốn tham gia hoạt động kinh doanh
* Tỷ lệ lãi thuần từ hoạt động kinh doanh (HĐKD) trước thuế
Chỉ tiêu này thể hiện mối quan hệ giữa lãi thuần từ hoạt động kinh doanh
trước thuế với doanh thu.
Công thức:
Lãi thuần HĐKD trước thuế
Tỷ lệ lãi thuần từ hoạt động kinh doanh =

*100%
Doanh thu thuần

Chỉ tiêu này có giá trị càng cao thì lợi nhuận sinh ra từ hoạt động kinh
doanh càng lớn, phần lãi trong doanh thu có tỷ trọng lớn và doanh nghiệp được
đánh giá là có hiệu quả.
2.1.4.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động
Vốn lưu động trong các đơn vị kinh doanh xuất nhập khẩu chiếm tỷ
trọng lớn nhất trong tổng vốn hoạt động kinh doanh (chiếm 70%). Do đó, trong
phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp thì các chỉ tiêu
đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động là hết sức cần thiết và việc gia tăng tốc
độ luân chuyển vốn lưu động có nhiều ý nghĩa:
- Tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động là rút ngắn thời gian vốn lưu
động nằm trong lĩnh vực dự trữ sản xuất, sản xuất và lưu thông. Từ đó, giảm bớt
khối lượng vốn lưu động bị chiếm dụng, tiết kiệm vốn lưu động trong luân
chuyển

GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 11


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

- Tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động là điều kiện rất quan trọng để
phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, doanh nghiệp có thể giảm bớt
khối lượng vốn lưu động bị chiếm dụng nhưng vẫn đảm bảo được nhiệm vụ sản
xuất kinh doanh như cũ, có thể với số vốn như cũ nhưng doanh nghiệp sẽ mở
rộng được quy mô sản xuất kinh doanh mà không cần tăng thêm vốn.
- Tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động còn ảnh hưởng tích cực đến việc
hạ giá thành và chi phí lưu thông, tạo điều kiện cho doanh nghiệp có đủ vốn thoả
mãn nhu cầu sản xuất và hoàn thành nghĩa vụ các khoản phải nộp cho ngân sách
nhà nước, đáp ứng yêu cầu phá triển kinh tế - xã hội của đất nước
Hiệu quả sử dụng vốn được đánh giá thông qua các chỉ tiêu:
* Số lần luân chuyển vốn trong kỳ kinh doanh (S)
Như đã nói ở trên, doanh nghiệp dùng vốn lưu động để sản xuất và tiêu
thụ hàng hóa. Quá trình vận động của vốn lưu động bắt đầu từ việc dùng tiền
mua sắm vật tư dự trữ cho sản xuất, mua hàng hoá thành phẩm xong doanh
nghiệp tổ chức tiêu thụ thu về một số vốn dưới hình thái tiền tệ ban đầu. Do đó,
thời gian luân chuyển của vốn lưu động dài hay ngắn tác động mạnh đến hiệu
quả kinh tế của việc sử dụng vốn lưu động.
Công thức:
Doanh thu tiêu thụ hàng hoá
S=
Vốn lưu động bình quân
* Hệ số sinh lời vốn lưu động.

Công thức:
Lợi nhuận ròng
Hệ số sinh lời vốn lưu động =
Vốn lưu động bình quân
* Hiệu quả sử dụng vốn lưu động.
Doanh thu
Hiệu quả sử dụng vốn lưu động =
Vốn lưu động bình quân

GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 12


Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh tại công ty TNHH MTV Phần Mềm Số Một

2.1.5 Đối tượng phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
Đối tượng phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là kết quả kinh
doanh cùng với sự tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả đó, thông
qua các chỉ tiêu liên quan và các tiềm năng chưa khai thác hết.
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.1 Phương pháp thu thập dữ liệu
- Số liệu sơ cấp : sẽ được thu thập ở công ty thông qua phỏng
vấn, tự tìm hiểu
- Số liệu thứ cấp :
+ Tham khảo những tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
+ Thu thập số liệu ở niêm giám thống kê, phòng kế toán của
công ty
2.2.2 Phương pháp phân tích dữ liệu, [Phạm văn Dược, Đặng Kim

Cương, 2004]
2.2.2.1 Phương pháp so sánh
Là phương pháp xem xét một chỉ tiêu phân tích bằng cách dựa trên việc
so sánh với một chỉ tiêu cơ sở (chỉ tiêu gốc). Đây là phương pháp đơn giản và
được sử dụng nhiều nhất trong phân tích hoạt động kinh doanh cũng như trong
phân tích và dự báo các chỉ tiêu kinh tế - xã hội thuộc lĩnh vực kinh tế vĩ mô. Sau
khi xem xét so sánh chúng ta có thể thấy được sự tăng trưởng hay thụt lùi của
doanh nghiệp năm nay so với năm trước… Khi sử dụng phương pháp này cần
phải thoả mãn ba nguyên tắc sau:
a) Lựa chọn tiêu chuẩn so sánh
Tiêu chuẩn để so sánh là chỉ tiêu của một kỳ được lựa chọn làm căn cứ
để so sánh ( gốc so sánh). Tuỳ theo mục đích của nghiên cứu mà lựa chọn gốc so
sánh thích hợp:
- Nhằm đánh giá xu hướng phát triển của các chỉ tiêu thì lấy gốc so sánh
là tài liệu năm trước ( kỳ trước)
- Nhằm đánh giá tình hình thực hiện so với kế hoạc, dự toán, định mức…
thì chọn gốc so sánh là các mục tiêu đã dự kiến ( kế hoạch, dự toán, định mức…).
GVHD: TS.Trần Ái Kết

SVTH: Nguyễn Thị Điệp
Page 13