Tải bản đầy đủ (.doc) (34 trang)

TÌM HIỂU và PHÁT TRIỀN ỨNG DỤNG CHO THIẾT bị DI ĐỘNG nền TẢNG SYMBIAN s60 sử DỤNG NGÔN NGỮ PYTHON

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.39 MB, 34 trang )

Luận
Luận Văn
Văn Tốt
Tốt Nghiệp
Nghiệp Đại
Đại Học
Học HK
HK II
II 2010-2011
2010-2011
rdSỞ
1.2
MỤC
TIÊU

NHIỆM
vụ
CỦA
ĐỀ
TÀI
2.1
NỀN
TẢNG
SYMBIAN
S60
3rd
3.6

ỨNG
DỤNG
............................................................................................................


64
CHƯƠNG
BẢNG
KÍPHÂN
HIỆU
Từ
TÓM
- Cơ
CHIA
KHÓA
TẮT
VIẾT

TẮT
THUYẾT
VIỆC
2.4.1
■TẢNăm
Dữpháp
1998,
liệu
vi
Symbian
deo
mp4
trên
được
thiết
thành
bịIIS60

lập
.............................................................................27
bởiCÔNG
các
tập
đoàn Nokia, Motorola, Ericsson,
1.3.2
Phưong
thực
hiện
MỤC
LỤC
CHƯƠNG
IVÀ
-3TỔNG
QUAN
woildwide
Smartphone
SalesABSTRACT
to
End
Users by Operating
2.1.1
Tổng
quan
vềĐược
hệvàđiều
hànhnhằm
Symbỉan
1.2.1

Muc
tiêu
Matsushita
tập
trung
triển
cácbị PDA
và ....................................
điện thoại
di động thông
System
in pháttrên
3Q10
3.7
KẾT
QUẢ
ĐẠT
..........................................................................................................
67
2.4.2
Kỹ
thuật
âmPsion
thanh
Audio
FullDuplex
thiết
S60
3rd
31

LỜI
CẢM
ƠN
TRƯỜNG
TRƯỜNG
ĐẠI
ĐẠI
HỌC
HỌC
CẦN
CẦN
THƠ
THƠ
Qua
quá
trình
nghiên
cứu
chúng
tôi
nhận
thấy
rằng
kỹ
năng
thu
thập
thông
tin
làứng

rất dụng
quan
of
Units)
1.1 (Thousands
TÌNH HUỐNG
PHÁT
SINH
ĐỀ
TÀI
minh.
Năm
1999,
EPOC
Release
5,
được
dùng
trong
các
điện
thoại
Revo,
Ericsson
Symbian

một
platíorm
phổ
biến


hiệu
quả
nhất
cho
việc
phát
triển
các
3.8
NHỮNG
Nghiên
VẤN
cứu
ĐỀ
về
PHÁT
nền
tảng
SINH
Symbian

CHƯA
S60,
GIẢI
môi
QUYẾT
trường
......................................................
tích

hợp

các
công
cụ
phát
triển
67
3Q10
3Q10
Market
3Q0
Market
Sinh
viên
thưc
3G:
Third
Generation
(công
truyền
thông
thế
hệ
thứof
ba,
cho
phép
truyền
dữthập

liệutrình
thoại
Đề
tàiThesis’s
Luận
văn
tốtnghệ
nghiệp
này
sẽ dành
tập
trung
nghiên
cứu
lĩnh
vựccả
“Lập
trên
LUẬN
VĂN
TỐT
NGHIỆP
ĐẠI
HỌC
• việc
•hiên
trọng.

thế
chúng

lúc
đầu
chúng
tôi
đãcác
nhiều
thòi
gian
cho
thu
dữ
liệu
các
2.5
TỔNG
QUAN
VỀ
WIRELESS
LAN
......................................................................................
34
Nội
dung
của
chương
này
bao
gồm
kiến
thức

chính
sau:
This
topic
will
research
the
íìeld
“Mobile
programming”
which
istừ thiết
very
Share
9
Share
Nôi
dung
thưc
Nội
dung
công
việc
Thời
gian
thực
hiện
MC218,
Ericsson
380.

cho
thiết
bị
dihiên
động.

được
sinh
ra
bởi
sự
liên
kếtxây
của
nhiều
nhà
sản dụng
xuất
thiết
bị
di
động
nỗi
ứng
dụng
cho
điện
thoại
trên
nền

tảng
này.
Từ
đó
dựng
hai
ứng
cụ
thể,

thể
xem
KHOA
KHOA
CÔNG
CÔNG
NGHỆ
NGHỆ
THÔNG
THÔNG
TIN
TIN
&
&
TRUYỀN
TRUYỀN
3Q09
THỒNG
THỒNG
3.8.1

Vấn
đề
phát
sinh
...................................................................................................
67
bị
di
động”,
một
lĩnh
vực
được
xem

rất
hấp
dẫn
hiện
nay,
khi

các
nhà
sản
xuất
thiết
bị
di


dữ
liệu
ngoài
thoại
tải
dữ
liệu,
gửi
email,
tin
nhắn
nhanh,
hình
ảnh...).
Company
Units
(°/o)
Urtit
(%)
diễn
đàn,
các
trang
Web
trong

ngoài
nước.
Sau
khi

thu
thập
giai
đoạn
tiếp
theo

cần
sàn
lọc
potential
and
attractive
nowadays.
Using
mobile
devices
has
become
an
indispensable
need
in
LỜI
CẢM
ƠN
...................
'................
'.......................................................................................
1

2.5.1
Lịch
sử
ra
đời
........................................................................................................
34
tiếng
như:
Ericsson,
Nokia,
Panasonic,
Psion,
Samsung
Electronics

Siemens.
Đây

một
hệ

Nền
tảng
Symbỉan
S60
3rd.
Trong
suốt
4

năm
học
tập
tại
trường,
thì
Luận
văn
tốt
nghiệp
mang
ý
nghĩa
rất
lớn
đối
s
đây

những

dụ
minh
họa
đồng
thời
góp
phần
làm
cho

kho
ứng
dụng
di
động
ngày
càng
PVSỐO
wifi
Chắc
hẳn
trong
chúng
ta
hiện
nay,
ai
ai
cũng
đang
sở
hữu
một
chiếc
điện
thoại
di
động
động
Symbian

đang
cho
ra
đòi
những
29,400.
thiết
bị
di
động
vói
36.6
những
tính
18,3
năng
ưugiao
việt

trong
44.6
tương
lai
3.8.2
Nguyên
nhân
của
vấn
đề
......................................................................................

67
những
thông
tin,
những
liệu
có di
thể
ứng
dụng
vào
trong
ứng
này
cần
nhiều
LỜI
CẢM
ƠN
Nguyễn
Công
Phục
Tháng
5/2011
our
daily
Addition,
with
the
excellent

development
ofdụng,
technology,
the
manuíacturers

Năm
2000,
phông
Unicode
được
tích
hợp
vào
R380
trên
nền
EPOC
R5.

ADSL:
Asymmetric
Digital
Subscriber
Line
(sự
thay
thể
với
tốcEricsson

độ
cao
cho
thiết
Modem
điều
hành
hướng
đến
cácdữ
thiết
bị
động
được
khởi
đầu
từ
năm
1998
vàbịđoạn
điện
thoại
Symbian
■ activities.
Bộ
SDK
(Software
Development
1
Kits).

14.8
MỤC
LỤC
...................................................................................................................................
2
vói
chúng
tôi,
Luận
văn
tốt
nghiệp
đánh
dấu
một
bước
trưởng
thành
về
khả
năng
nghiên
cứu

thêm
phong
phú
hon.
2.5.2
Các


hình
mạng
WLAN
....................................................................................
34

đó

thể

một
chiếc
điện
thoại
động

tính
năng
cao
cấp
hay
những
chiếc
điện
thoại
di
không
xa
máy

tính
dần
dàn
sẽ
được
thay
thế
bởi
những
thiết
bị
di
động
nhỏ
gọn

thông
minh
■Android
20,500.
25.5
1,42
3.5
kỹ
năng
đọc
hiểu

dịch
tài

liệu
chuyên
ngành
bằng
tiếng
Anh.
have
produced
more
and
more
types
of
smart
mobile
device,
they
have
not
only
the
basic
thời
điểm
này,
EPOC
vẫn
chưa

một

hệ
điều
hành
“thân
thiện”
bởi
phần
mềm
vẫn
pvthon
Svmbian
Kara
Easv
3.8.3
Hướng
giải
quyết
bằng
kỹ
thuật
bộ
trộn
...............................................................
68
hoặc
giúp
truy
nhập
Internet
với

tốc
độ
cao

nhanh
hơn).

Ngôn
ngữ
Python
dành
cho
S60
(PyS60).
đầu
tiên
ra
đời
vào
năm
2001.
0 lại
4.5
làm
việc
của
sinh
viên,

mang

những
kinh
nghiệm
làm
việc
thực
tế cho
bản
thân,
rất
cần
Nguyễn
Đứcthực
Hòa hiện
Tháng
5/2011
TÓM
TẮT
KÍ2.5.3
HIỆU

TẮT
5
này
đồng
thời
thực
hiện
được
các

tính

máy
không
được.
Chính
vìvó.o,
thế,
động
phổ
thông
để thể
duy
trì.................................................................................................................
sự
liên
lạc
của
mình
với

hội.
iOS
13,484.
16.7
7,04
17.1
Đồ
tàiVIẾT
này

sau
khi
hoàn
thành
sẽnăng
trở
thành
mộttính
tàiR6
liệu
nghiên
cứu

học
tập
cho
các
Các
thành
phần
trong
mạng
WLAN
......................................................................
36
không
nào
thêm
vào
được.

Sau
đó,
EPOC
được
đổiđãtên
thành
Symbian
features
but
also
many
advanced
functions
for
serving
our
practical
needs
and
activities.
LUẬN
VĂN
TỐT
NGHIỆP
ĐẠI
HỌC

Dữ
liệu
đaphưong

tiện
(Media).
Đe
tìm
hiểu
nhu
cầu
về
sản
phẩm,
nhóm
nghiên
cứu
chúng
tôi
nghiên
cứu

khảo
sát
thiết
cho
sinh
viên
khi
tốt
nghiệp
sau
này.
4

0.4
3.9
HƯỚNG
PHÁT
TRIỂN
CỦA
ĐỀ
TÀI
....................................................................................
69
ABSTRACT
Thị
trường
chính
của
nómạng
lànghệ
Âu
châu

một
íthệ
ởvực
Mỹ.
nhiên,
Châu
Âu20.7

một
thị

phần
phần
mềm
của
những
thiết
bị
này
trong
tương
lai
sẽConnector
làTuy
những
con
số khổng
lồ.động,
Với thị
ưu
kết
nối
module
Wifi
AP:
Access
Point
(Điểm
truy
cập
Wifi).

sinh
viên
chuyên
ngành
về
công
thông
tinđó
ởcó
lĩnh
lập
trình
cho
thiết
diThành

Research
In
11,908.
14.8
8,52
v6.1

điện
thoại
đầu
tiên
được
cài
vào

một
điều
hành

Nokia
9210.
Thereíore,
and
creating
the
applications
for
mobile
devices
are
very
necessary.
TÓM
....................................................................................................................................
6
Điện
thoại
di
ngày
nay
hầu
hếtmạng
đều
được
hợp

nhiều
ứng
dụng
hỗbị
cho công
2.5.4
ưu
điểm

nhược
điểm
của
Wifi
................................................................
36
■vàresearching
Mạng
Wifi.
thực
tếTẮT
thu
thập
ýđộng
kiến
của
khoảng
50
người
sửtích
dụng

điện
thoại
di
động
tạitrợ
Phố
3.9.1
Tĩc
h
hợp
Mo
dule
Audio
Full
duplex
vào
phần
mề
m
..........................................
69
Motion
3
2.7
thế
về
kích
thước
di
động

như
trên,

ràng
một
mảnh
đất
lập
trình
màu
mỡ

chứa
đầy

hội
trường
lớn,
đang
tăng
trưởng,

từ
đó
mở
rộng
sang
các
thị
trường

khác.
Symbian
os
7.0
với
Ngày
hôm
nay,
để

thể
thực
hiện
thành
công
Luận
văn
tốt
nghiệp
này,
chúng
tôi
xin
TỪ
KHÓA
Nguyễn
Công
Phục
Tháng
5/2011

những
ai

dam


hứng
thú
tìm
hiểu

lĩnh
vực
này
đầy
hứa
hẹn
này.
2,242.8
3,25
7.9
Microsoft
việc
vàIn
sống
hằng
ngày,
tuy
nhiên
chúng

tôi knowledge
chắn
chắndụng).
rằng
không
phảinhững
aioncũng
khaimuốn
thác
2.6
TỔNG
QUAN
VỀ
LẬP
TRÌNH
MẠNG
..................................................................................
377
■cuộc
Lập
trình
mạng
(Network
programming).
xử
Cần
lý application
Thơ.
Giai
đoạn

này
nhằm
gỏi
đánh
giádụng
tiềm
năng
thịnhư:
RTP
trường
vàSymbian
biết
được
mong
ABSTRACT
................................................................................................................................
Thesis,
we
will
mention
about
the
for
programming
Symbian
S60
API:
programming
interíace
(giao

diện
lập
trình
úng
7.9
9.9
đang
3.9.2
mở
rathis
cho
Xây
các
dựng
lập
trình
ứng
viên
dụng
khám
Kara
phá
Easy

khai
dựa
thác.
trên
ngôn
ngữ

C++
......................
70
nhiều
chức
năng

bản
cho
các
ứng
di
động
MMS,
truyền
thông
HTTP,
SyncML

Năm
2003,
Symbian
giói
thiệu
phiên
bản
Symbian
os
v7.0


v7.0s.
VVindovvs
gửi
lời
tri
ơn
chân
thành
nhất
đối
với
Cha
Mẹ
của
chúng
tôi,
họ
đã
dành
tất
cả
tình
yêu
thương,
Tổng
quan
về
đề
tài
Tháng

1/2011
■ phones
Công
nghệ
(Voice
over
Internet
Protocol).
hết
các
tính
năng

ứngVoIP
dụng
trong
chiếc
điện
thoại
củathập
mình.
Nguyễn
Công
Phục
Chương
I
của
người
dùng
phàn

mềm.
Sau
khi
giai
đoạn
thu
thông
tin
đã
hoàn
tất,
nhóm
nghiên
cứu
mobile
such
as:
flatform
Symbian
S60,
software
development
kits,
Python
2.6.1
Thông

qua
hình
đề

tài
tham
này,
khảo
bản
OSI
thân
........................................................................................
chúng
tôi,
những
sinh
viên
thực
hiện
cũng
đã
thu
thập
37
Mo
bi
le
TỪ
KHÓA
...................................................................................................................................
8
synchonization,
SMS,
hỗ

trợ
cho
Mobile
IP
(thông
qua
việc
hỗ
trợtảng
cho
IPv6)

hoạt
2004,
virus
điện
thoại
xuất
hiện
đầu
tiên
tấn
công
hệ
điều
hành
Symbian
vóiđộng
tên
Linux

1,697.1
2.1
1,91
4.7
toàn
bộTrong
sựNăm
ủng
hộ
về
vật
chất

tinh
thần
cho
chúng
tôi.
Lúc
chúng
tôiSymbian
càn
sự
giúp
đỡ
nhất,
3.9.3
Module
Audio
Fullduplex

với
khả
năng
chạy
ngầm
..............................................
70
ứng
dụng
đề
tài
này,
chúng
người
tôi
dùng
sẽ
nghiên
cứu
tổng
Lập
quan
trình
về
nền
mạng
S60.
Như
đã
FP:

Feature
Package
(gỏi
tỉnh
năng).
Nguyễn
Đức
Hòa
TỔNG
QUAN
8.5
chúng
tôi
bắt
đầu
vào
giai
đoạn
thiết
kế,
xây
dựng

kiểm
thử
phần
mềm
trên
nhiều
môi

programming
language
for
S60,
Wifi
network,
network
programming,
etc.
Simultaneously,
được
nhiều
kiến
thức
chuyên
sâu
hơn
về
lĩnh
vực
lập
trình
cho
thiết
bị
di
động.
Đồng
thòi
Một

người
đang
sỡ
hữu
một
chiếc
điện
thoại
được
hỗ
trợ
bởi
một
nền
tảng
vượt
bậc,
tập
2.6.2
Mạng
TCP/IP
39
mạng
không
gọi
dây
Cabir
tầm

gần

cũng
với
trong
IrDA

năm
Bluetooth.
này Psionbán
cổ
phần
của
mình
cho
Nokia.
1,214.8
1.5
612.
1.5nhà sản
Cha
Mẹ
luôn
sẵn
sàng
bên
cạnh
chúng
tôi.
BẢNG
PHÂN
CHIA

CÔNG
VIỆC
................................................................................................
9
other
oslàcũng
biết,
đây
một
nền
tảng
có.........................................................................................................
lịch
sử
phát
triển
khá
lâu
trên
thế
giới.
Được
phát
triển
bởi
3.9.4
Tĩch
hợp
nhạc
không

lời

xửnhiều

lờithe
bài
hát
........................................................
70
trường
khác
nhau.
Công
đoạn
này
tốn
khá
thời
gian

cần
phải

sự
chuẩn
bị
chu
đáo
we’ll
GPRS:

build
General
two
Packet
applications
Radio
Service
to
illustrated
(công
nghệ
for
chuyển
mạch
researched
gói
được
knowledge,
phát
triển
trên
as
nền
well
as,
we’ll
5
chúng
tôi
đã

rèn
luyện
được
khả
năng
nghiên
cứu

tự
học,
đặc
biệt

kỹ
năng
thực
hành
hợp
những
tính
năng
cao
cấp
nhất,
hiện
đại
nhất
nhưng
nếu
như

chỉ
sử
dụng

để
thực
hiện
Kết
nối
Chat
Chia
sẻ
dữ
liêu
rd
Total
80,532.
100.041,093.3
100.0
TÌM
HIỂU

PHÁT
TRIỀN
ỨNG
DỤNG
CHO
THIẾT
BỊ
DI

ĐỘNG
2.6.3
Tìm
hiểu
về
Socket
...............................................................................................
40
xuất
điện
thoại
hàng
đầu
thế
giới
Nokia,
thế
số
lượng
người
dùng
nền
tảng
này
thế
giới
Hệ
điều
hành
Symbian


hệ
điều
hành
độc
quyền
vànăng
phát
triển
chỉ
chotrong
cáctrên
thiết
bịtrúc
di
Chương
II
Nền
tảng
S60
3: đủ,
Nguyễn
Công
Phục
Tháng
2/2011
3.9.5
năng
download
nhạc

vàvì
chấm
điểm
tượng
trưng
........................................
70
Khi
thằn
vàthe
vật
chất
đã
luôn
đầy
mọi
khả
tập
trung
cho
việc
tập

CHƯƠNG
Itinh
-Tĩnh
TỔNG
QUAN
.......................................................................................................
10

về
thiết
bị

phỏng.
Nhóm
nghiên
cứu
đã
chọn
dòng
N_Series
của
Nokia
để
làm
thiết

present
way
and
order
to
build
these
applications.
The
íirst
is
the

Kara
Easy
vl.o
viết
ứng
dụng
cho
các
thiết
bị
di
động.
tảng
công
nghệ
thông
tin
di
động
toàn
cầu
(GSM
Global
System
for
Mobile)).
6Symbian
■the
Tiếp
đó,

phiên
bản
Symbian
ra
đòi
với
lọi
thế
lựa
chọn
một
2học
cấubị
việc
gọi

nhắn
tin
thôi,
thi
lúc
đó
họ
đang
làm
lãng
phí
điđược
sức
mạnh

công
nghệ
đang
tập
trung

SỞ

THUYẾT
chiếm
số
lượng
rất
đông

đang
dẫn
đầu
trong
thị
phàn
các
nền
tảng
hiện
nay.
động.
Các
thư
viện

lập
trình
liên
quan,
giao
diện
người
dùng
hay
những
công
cụ
phát
triển
được
NỀN
TẢNG
SYMBIAN
S60
sử
DỤNG
NGÔN
NGỮ
PYTHON
nghiên
cứu
đã
sẵn
sàng,
thì

lúc
đó
các
Thầy

giáo

những
người
luôn
bên
cạnh
chúng
tôi

SDK
âm
thanh
video
mp4
2.6.4
Chế
độ
giao
tiếp
....................................................................................................
40
aplication,
phỏng
vàKẾT

kiểm
and
thửKIẾN
the
phần
mềm
bao
isChính
gồm:
theTÀI
Wifi
Connector
N81
2GB
vàcũng
vl.o
Nokia
application.
N95
8Gb.
Information
and

NGHỊ
.......................................................................................................
71
Source:
Gartner
(November
201Ũ)

nhân
Kernels
EKA1

EKA2.
TuyNGHIỆP
vậy,
phải
đến
phiên
bản
Symbian
8.1b,
Nguyễn
Đức
Hòa
Tháng
2/2011
ởTỔNG
chiếc
điện
thoại
củasecond
mình.
vìNokia
thế
công
nghệ
lập
trình

đã
xuất
hiện
thêm
một
lĩnhdetail
vực
1.1
TÌNH
HUỐNG
PHÁT
SINH
ĐỀ
.....................................................................................
10
Bộ
phát
trién
phấn
mém
Nhóm
nghiên
cứu
cam
kết
sẽ
cung
cấp
những
ứng

dụng
hoạt
động
đơn
giản
nhưng
thật
LUẬN
VĂN
TỐT
ĐẠI
HỌC
HTTP
:
Hyper
Text
Transíer
Protocol
(giao
thức
truyền
tải
siêu
văn
bản).
cung sẵn
cấp
độc
quyền
bởi

công
tyintroduced
Symbian
Ltd.
số
lượng
thoại
dụng
Symbian
đang
luôn
sàng
truyền
đạt
những
kinh
nghiệm

kiến
thức
của
mình
chosử
chúng
tôi.
Xin
cảm
ơn,đầu
content
of

these
applications
will
be
in
next
parts
ofPhone
this
Thesis.
rd
Hình
EKA2
2.3
Bảng
mới
được
thống
dùng.

số
Người
lượng
Smartphone
dụng
khó
thấy
bán
ra
sựđiện

khác
biệt,
Quý
nhưng
4.2010
Symbian
trong
đứng

rất
Thêm
vào
đó,
chúng
tôi
cũng
sẽ
đề
cập
đến
những
kiến
thức
cần
thiết
để

thể
lập
trình

1.
KẾT
QUẢ
THỰC
HỆN
ĐỀ
TÀI
.............................................................................................
71
mới
hơn
đó

Lập
trình
trên
thiết
bị
di
động
-dụng
Mobiỉe
Programming
với
mục
đích
cho
2.7
CÔNG
NGHỆ

VOIP
............................................................................................................
42
Do
đặc
điểm
của
đềDỤNG
tài

lập
trình
ứng
vói
mạng
Wifi
nên
phạm
vibên
hoạt
động
của
(SDK)
S60
3sử
sự
hiệu
quả.
Đồng
thòi

sau
khi
ứng
dụng
đã
được
hoàn
thiện
ởtrong
những
phiên
bản
tiếp
theo
nhóm
1.2
MỤC
TIÊU

NHIỆM
vụ
CỦA
ĐỀ
TÀI
...............................................................................
11
Thời
gian
thực
âm

thanh
loopback
ad-hoc
ỨNG
KARAOKE
TRÊN
ĐIỆN
THOẠI
DI
ĐỘNG
băng
chiếm
thị
phần
lớn
nhất,
bao
gồm
Smart
phone
Nokia
Series
60,
UIQ,
Series80,
Series
90,

các
Thầy


của
Khoa
Công
nghệ
thông
tin

Truyền
thông,
đặc
chúng
tôi
xinđiện
dành
lồi
nhiều
thay
đổi.
EKA1
được
các
nhàtrợ
sản
chọn
để
đảm
bảo
khả
năng

tưorng
thích
trên
thiết
bị
sử
dụng
nền
tảng
Symbian
S60
như
: xuất
kiến
thức
về
S60,
âm
thanh
trên
thoại,
Nguyễn
Đức
Hòa
Tháng
2/2011
IDE:
Intergrated
Development
Environment

(môi
trường
phát
triển
phần
mềm
tích
hợp).
ra
đồi
những
sản
phẩm
phần
mềm
nhằm
khai
thác
các
tính
năng
vàbiệt
sức
mạnh
được
tích
hợp
chúng
tôi
toàn

bộ
chỉ
diễn
ra

nơi

sự
hỗ
của
mạng
Wifi
nhằm
mục
tiêu
đảm
bảo
sự
hoạt
Ngôn
ngữ
lập
trình
Python
2.
KẾT
LUẬN
VỀ
QUÁ
TRÌNH

NGHIÊN
cứu
ĐỀ
TÀI.....................................................................71
nghiên
cứu
sẽ
phát
hành
những
ứng
dụng
này
miễn
phí
đến
tay
người
tiêu
dùng.
Góp
phàn
phục
2.7.1
Tổng
quan
về
VoIP
................................................................................................
42

các
điện
thoại
của
NTT
DoCoMo
Foma.
cảm
ơn
sâu
sắc
nhất
đốimình.
vớithiết
Thầy
Đoàn
Hòakhi
Minh,
người
đã
dẫn
chúng
tôi hoàn
thành
1.2.1
Mục
tiêucủa
.................................................................................................................
11
với

những
driver
cũmột
trong
EKA2
lại
chuyên
về
khả
năng
tương
tácvà
thời
kiến
thức
mạng
Wifi,
cách
thức
tạo
ứng
dụng
chạy
trênlập
hệhướng
điều
hành
này,
với
trong

chiếc
điện
thoại
Voip
SIP
động
ổncông
định

hiệu
quảcứu
của
phần
mềm.
Không
giống
như
trình
trên
PC,
lập..V..V..
trình
trên
thiết
dành
cho
S60
V2.0.0
vụ CÁC
cho

tác
nghiên

sựbịra
thuận
tiện
trong
các Socket
hoạt
động
giải
trí

liên
lạc của
người
3.
KIẾN
NGHỊ
TỪ
KẾT
QUẢ
NGHIÊN
CỨU
...................................................................
72
Luận
vãn
tốt
nghiệp

này.
Đồng
thời
cũng
xin
cảm
ơn
các
Thầy/cô
trong
Hội
đồng
phản
biện
LAN:
Local
Area
Network
(mạng
cục
bộ).
2.7.2
Các
kiểu
kết
nối
sử
dụng
VoIP
..............................................................................

43
gian
thực.
những
kiến
thức

thuyết
nghiên
cứu
được
chúng
tôi nhiều
sẽ
xây
dựng

giớicho
thiệu
hai
ứng
2.1.2
Đôi
nét
về
sự
phát
triển
của
điều

hành
Symbỉan
3rd
Mục
đích
chính
của
Symbian
khi
được
thiết
kếS60
là lĩnh
chuyên
dùng
các
thiết
bị dụng
cầm
Nhiệm
vụ...............................................................................................................
11
liệu
đahệ
phương
Công
Phục
Tháng
2/2011
bị 1.2.2

di diđộng
đòi
hỏi
người
lập
cóos
thức
vực
khác
nhau,
bao
gồm
kiến
dùng
động
hiện
nay.
Lập
trình
trên
thiếtDữ
bịWlan
ditrình
động
đãkiến
vàtiện
đang trên
phátNguyễn
triển
nhanh

chóng
với
sựcủa
tham
gia tôi
đông
cho
đề
tài
này,
Hội
đồng
chấm
luận
văn,
đã
đóng
góp
ý
kiến
cho
những
sai
sót
chúng
đã
Đa
nhuxmg
tiên


hình
OSI
nhằm
minh
họa
cho
những
nội
dung

thuyết
đã
nghiên
cứu,
cũng
như
sẽ
trình
cách
thức

PHỤ
LỤC
..................................................................................................................................
74
tay
với
những
nguồn
tài

nguyên
{bộ
nhớ,
CPU...)
bị
giói
hạn,
tối
ưu

giảm
thiểu
các
rủi
ro
2.7.3
Các
thành
phần
trong
mạng
VoIP.......................................................................................44
thức
vềMultimedia
điện
thoại

kiến
thức
về(dịch

lập
trình
mạng
và chuyên
phải hiểu
rõ nguyên
tắcnhiều
kết nối
giữa
chúng
1.3
NỘI
DUNG

PHƯƠNG
PHÁP
THựC
HIỆN
.....................................................................
11
MMS:
Message
Service
vụ
tin
nhắn
đa
phương
tiện).
đảo

của
các
lập
trình
viên
chuyên
nghiệp

không
nghiệp.
Đã

sản
phẩm
của
a.
Sự
tiến
hóa
của
hệ
điều
hành
Symbian
S60
1.2.2
gặp
phải.
Nhiêm
Chúng

vuBan
tôi đầu
xin
ghi
nhận
các
ý hỗ
kiến
đóng
góp
từsau
phía
Hội
đồng
phảnvl.o
biện

xem

■để
Phiên
bản
Symbian
9.0
cũng
được
ra đời
trong
năm
2004,

nhưng
chỉ
dùng
để
Tổng
quan
Wireless
LAN
Nguyễn
Công
Phục
Tháng
3/2011
trình
tự
dựng
hai
ứng
dụng
này.
Thứ
nhất
làvói
ứng
dụng
Easy
vàvới
tiếp
theo


trong
bộ
nhớ...
Symbian
được
trợ
bởi
C++,
đó
nóKara
được
phát
triển
sự
hỗđóthử
trợ
với
nhau.
Như
kết
nối
với
Mobile,
Mobile
kết
nối
PC.
PHỤ
LỤC
1nghiệm

-Phương
HƯỚNG
DẪN
CÀI
ĐẶT
CHƯƠNG
TRÌNH
........................................................
74
•xây
•Mobile
2.7.4
thức
ho
ạt
động
.......................................................................................
44
TCP/IP
Đóng
gói
ứng
dụng
Thiết
bị
giả
lập
Cán
bộ
hướng

dẫn
lập
trình
di
động
được
cung
cấp
miễn
phí
cho
người
sử
dụng.

mức
thương
mại
hóa,
thì
hầu
Sính
viên
thực
hiện
những
kinh
quý
báo
trong

những
dự
án
sau
này
chúng
tôi
sẽ
thực
hiện.
nghiệm
nộiGiống
bộ

dừng
sản
xuất
cũng
trong
năm
này.tanhững
1.3.1
dung
................................................................................................................
11
ứng
dụng
Connector
vl.o.
Những

thông
tin cũng
như
chi
tiết kỹ
thuật
hai
ứng
đồng
thòi Wifi
bỏiNội
Java.
như
cáclập
công
cụ
khác,
chúng
phải
tải
SDK
miễn
phícủa
từ3/2011
website
OS:
Operation
System
(hệ
điều

hành).
compatibỉlity
Tổng
quan
trình
mạng
Nguyễn
Đức
Hòa
Tháng
■ 2.7.5
Nghiên
cứu
vềMẬT
nền
tảng
Symbian
S60.
như
các
sản
phẩm
ứng
dụng
đều
được
bán
cho
người
dùng

với
mức
giá
hợp
lí,
tuy
nhiên
với
số
1.

CHẾ
BẢO

CHỨNG
THựC
ỨNG
DỤNG
TRÊN
SYMBIAN
S60
74
Với
những
nỗ
lực
của
nhóm
nghiên
cứu,

cộng
thêm
vào
đó

sự
hỗ
trợ
từ
phía
giáo
viên
Các
giao
thức
của
VoIP
........................................................................................
45
dụng
trên
sẽ
được
chúng
tôi
đềSDK
cập
cách
chi
tiết

trong
đề
tài
này.
TÌM
HIỂU

PHÁT
TRIỀN
ỨNG
DỤNG
CHO
THIẾT
BỊ
DI
ĐỘNG
của
Symbian,
cũng

nhiều
IDE
thương
mại,
hỗtôi
trợcũng
cho
việc
phátlồi
triển

ứng
dụng
Symbian.
Sự
1.3.2
Phương
pháp
thực
hiện
........................................................................................
12
về
các
bạn
học
cùngmột
khóa,
chúng
xin
gửi
cảm
ơn
đến
các
bạn trong
GYC,
HLS
ĐOẢN
HÒA
MINH

HỌ
TÊN
: phía
NGUYỄN
CÔNG
PHỤC

chế
bảo
mât
Signed
Unsigned

Tìm
hiểu
về
các
IDE,
các
để
xây
dựng
ứng
dụng
trên
nền
tảng
này.
The
Compatibility


Đầu
năm
2005,
Symbian
os
phiên
bản
mới
nhất
9.1
được
công
bố.
Phiên
bản
này
lượng
sử
dụng
nhiều
thi
đây

một
nguồn
doanh
thu
thật
hấp

dẫn
cho
các
nhà
phát
triển
ứng
hướng
dẫn.
Chứng
tôiTelephone
đã điều
hoàn
thảnh
đề(Mạng
tài vàchuyển
đãtrên
xây
dựng
thành
công
hai phàn mềm hoàn
PSTN:
Public
Svitched
Network
mạch
điện
thoại
công

cộng).
Some
Blnary
2.
HƯỚNG
DẪN
CÀI
ĐẶT
ỨNG
DỤNG
KARA
EASY
vl
.0
.....................................................
77
thực
thi
máy
ảo
Java
của
hệ
hành
EPOC
được
dựa
chuẩn
Personal
Java.

2.7.6
Bộ
giao
thức
H.323
Công
Nghệ
VOIP
Nguyễn
Công
Phục
Tháng
45
thòi
gian
vừa
qua
đã
đóng
góp
ý...............................................................................................
kiến

chia
sẻ
tài
liệu
nghiên
cứu
cho

chúng
tôi, 3/2011
một phần
NỀN
TẢNG
SYMBIAN
S60
sửlập
DỤNG
NGÔN
NGỮ
PYTHỎN

Xây
dựng
hai
ứng
dụng:
một
ứng
dụng
độc
(
Standalone)

một
ứng
dụng
hoạt
1.4

SẢN
PHẨM
NGHỆM
THU
....................................................................................................
12
FP
1
Mígratio
Break
được
cải
tiến
nhiều
về
các
ứng
dụng

nội
dung,

chế
bảo
vệ
tốt hơn
tất thể
cả phiên
dụng
di

động.
chỉnh

Kara 1071699
Easyn vl.o vàRTCP
Wifi Connector vl.o. Tuy
còntrình
nhiều
khuyết
điểm
chưa
khắc
Compatibility
Cán
bộ
phản
biện
MSSY
:
UDP
lập
di
đóng
góp
cho
thành
công
của
Luận
văn

tốt
nghiệp
này.
PHỤ
LỤC
2và
- sự

NGUỒN
CHƯƠNG
TRÌNH....................................................................................84
động
mạng
(Networking).
FPX
Pydev:
2.7.7
Python
Giao
Development
thức
SIP
(module
........................................................................................................
phát
triển
Python
dành
IDE
Eclipse

vàvới
NetBeans).
46
SựTHIỆU
triển
khai
ứng
dụng
Java
với
Symbian

dễ
dàng
hơn
sogóp
BREW
hay
bản
các
phiên
neéđed
bản
trước.
Nokia
N91
được
đưa
vào
sửtài

dụng
phiên
bản
này
đầu
tiên,
ứng
dụng
Kara
Easy
vl.o
Tháng
đông
phục
được
kịp
thêm
vào,
nhưng
phần
nào
đó
đềcho
nàynhiều
cũng
phần
khai3-4/2011
pháJ2ME
một
1.5

GIỚI
ÚNG
......................................................................................................
12
Nguyễn
Công
Phục
Chương
III
CompatibilHy
Được
sựchưa
hỗ ỨNG
trợDỤNG
từ
các
hãng
điện
thoại
lớn
trên
thế
giới
như
Nokia,
Apple,
Samsung,
DỤNG
KARAOKE
TRÊN

ĐIỆN
THOẠI
DI
ĐỘNG
FP1
S60
platíorm
THÁI
MINH
TUẤN
Sính
viên
cùng
thục
hỉện


sự
tương
đồng
vói
Windows
CE,
bởi
vìChúng
Symbian
được
thiết
giống
như bản

hệ điều theo,
hành
tiếp
đó
làcòn
đến
Sony
Ericsson
P990...
Một
lần
nữa,
chúng
tôi
xin
cảm
ơn
chân
thảnh
vớitrở
tất
cả
! GV
1.

NGUỒN
MODULE
MP4
lĩnh
vực

lập
trình
mới
mẻ
tại
Việt
Nam.
tôihệ
hi(chủ
vọng
những
phiên
)-ở kế
2.7.8
MGCP
Megaco/H.248
......................................................................................
46
XÂY
DỤNG
ỨNG
1.3
NỘI
DUNG

PHẤP
THỰC
HIỆN
HTC,
Sony,

BlackBerry
việc
lậpBROWSER........................................................................................84
trình
diPython
độngđến
càng
nên
dễtrì
dàng
hơn. Với
những tiếp
kho ứng
CHƯƠNG
IICơ
SỞvà

THUYẾT
............................................................................................
13
PyS60:
Python
forPHƯƠNG
S60
(ngôn
ngữ
lập
trình
dành
cho

điều
hành
S60).
Compatỉbility
S60
platíorm
cho
PDA
Symbian
os
7.0
hỗ
trợ
đa
luồng
{multithreading).
ứng
dụng
này
sẽphát
ngày
càng
được
sự xuất
hoàn
hảo hơn.
Hòa
DUNG
1.3.1
Nội

2.

NGUỒN
HÀM
OPEN
......................................................................................................
85
Với
sựlồ
triển
bùng
nổ
của
lĩnh
vực
động,: Nguyễn
đặc biệt
dụng
khổng
của
các
nhà
sản
điện
thoạidi như
Ovi
Store
của
Nokia,
Applications Store

msĐức
LÂM
CHÍ
NGUYỆN
2.7.9.....................................................................................................................................................
Bộ
HỌ
TÊN
: dung
NGUYỄN
ĐỨC
HÒA
Future
• TẢNG
2.1
NỀN
SYMBIAN
S60
3rd
............................................................................................
14
Future
FP
3
RTP:
Real
Time
Protocol
(giao
thức

thời
gian
thực)
Tháng
3-4/2011
Việc
lập
trình
cho
Symbian
ostrong
được
thiết
kế theo
hướng
chuỗi
“Sựcàng
kiện”dễnên
là MÃ
sự
lớn
mạnh
các
nền
tảng
FP
hệ
2
điều
hành

khác
nhưĐức
của
Apple,
Android
Market
Apps
của
Google,
sử
dụng
điện
thoại
tiếpCPU
cận phải
hơn
ứng
dụng
Wifi
Connector
Nguyễn
Hoà
1.43.
SẢN
PHẨM
NGHIỆM
THU
FP
1cứu
Các

nộithức
dung
chicủa
tiết
sẽ
nghiên
đề
tài:người
edition
NGUỒN
Bộ
TRỘN
ÂM
THANH
.....................................................................................
85
giao
RTP/RTCP
.......................................................................................................
47
3 r d Edition
2.1.1
Tổng
quan
về
hệ
điều
hành
Symbian.................................................................................14
MSSV

:
1071673
560
pUtform
Android,
ĨOS,
...
thị
phần
của
hệ
điều
hành
Symbian
tuy

vói
các
phẩm
phần
mềm
di
động.
Tạo
nên
một
cơn
sốt
trong
thời

gian
qua,
khi

các
thiết
tắt

bậtsản
lạithuyết
khi
một
ứng
dụng
không
cùng
làm
việc
được
với
một
“sự
kiện”


cần.
vl.o
(chủ
trì
)

Nguyễn

Phần

về
nền
tảng
Symbian,
công
cụ
lập
trình

các
công
nghệ

liên
quan.
Developer
RTCP:
Real
Time
Control
Protocol
(giao
thức
điều khiển
thời gian thực)
2na Edition

■ Nghiên
cứu
tảng
Symbian
S60
3rd.
TÀI
LỆU
THAM
KHẢO
...............................................................................................................
86
Plartorm
CHƯƠNG
III
- nền
XÂY
DựNG
ƯNG
DỤNG
..................................................................................
51
................
giảm
sút,
nhưng
Symbian
vẫn
làcủa
hệ

điều
hành
cóEdiiíon
sốSymbian
lượng
bị
diứng
động
trung
cấp
và sự
cao
cấp
các
hãng
điện
thoại
khôngPhục
ngừng
được
tung ra thị trường
Công
Đôi
nét
về
phát
triển
của
hệ
điều

hành
S60 3rd
...............................
16
Devẹloper
■ 2.1.2
dụng
độc
lập:
Kara
Easy
vl.o.
3"*
S60
Symbian

một
hệ
điều
hành
tương
tự
như
Palm
os

Windows
CE,
nhưng


một
sự
Devọlo

Dữ
liệu
đa
phương
tiện
(Video
mp4,
âm
thanhỷullduplex).
PlaMorm,
platíorm
rdnhất. per
BẢNG
CHỈ
MỤC
........................................................................................................................
87
người
sửKẾT
dụng
nhiều
vói
mức
giá
ngày
càng

hợp
líVỀ
với
người
sử
dụng.
3.1
GIỚI
THIỆU
CHUNG
ỨNG
DỤNG
KARA
EASY
vl thứ
.0..................................................
51
la
Edition
S60:
Symbian
S60
3
(hệ
điều
hành/nền
tảng
Symbian
s60
đời

3).
Fuiure
Kết
quả
thực
hiện
đề
tài
Nguyễn
Đức
Hoà
Tháng
5/2011

ứng
dụng
hoạt
động
mạng:
Wifi
Connector
vl
.0
TỔNG

2.2
Bộ
PHÁT
TRIỀN
PHẦM

MỀM
SDK
......................................................................................
19
khác
biệt,
đó thực
là:phát
Symbỉan
2"dthiết
kế
cho các thiết bị kết nối không
dây.hướngrditiom
Developer
■ Sính
Bộ
công
cụ
triển được
phần
mềm
SDK.
viên
hiện
Cán bộ
dẫn
Theo
số
liệu
thống


mới
được
rdGartner công bố,
Edttlon
Platíorm
2.2.1
Giới
thiệu
về
SDK
S60
3
FP1..........................................................................................19
KIẾN
NGHI
Nguyễn
Công
Phục
Luận
văn
được
bảo
vệ
tại:
Hội
đồng
chấm
luận
văn

tốt
nghiệp.
3.2
CÁC
THIẾT
BỊ
ĐÃ
sử
DỤNG
TRONG
LUẬN
VĂN
.............................................................
53
Trong
số
các
hệ
điều
hành
chạy
trên
thiết
bị
di
động
thì
nền
tảng
hệ điều

hành Symbian
Kêt
luận
về
quá
trình
nghiên

Tìm
hiểu
cách
thức
sử
dụng
ngôn
ngữ
lập
trình
PyS60
(Python
dành
cho
Symbian
S60).
1.5 SDK:
GIỚI
THIỆU
ỨNG
DỤNG
ị*

Edition
9
Software
Development
Kits
(Bộ
triển
phần
mềm).
Những
móc
gian
triển
quan
trọng
hệlớn
điều hành
Symbian:
Android
đã vượt
quathòi
ÍOS,
trởphát
thành
nềncông
tảngcụ
cóphát
thịcủa
phần
■ 2.2.2

ứng
dụng
Kara
Easy
vl.olập
của
nhà
sản: về
xuất
điện
thoại
hàng
đầu
thếtrên
giới
Nokia
là chiếm
lượng
người
dùng
nhiều nhất
cứu
đềcủa
tài
Bộ
giả
lập
S60
3rd
FP1

SDK
.........................................................................
21
HỌ
TÊN
NGUYỄN
CÔNG
PHỤC
GYC,sốms
ĐOÀN
HÒA
MINH
Tìm
hiểu
các
kỹ
thuật
trình
mạng
nền
tảng S60.
Yêu
cầu
phàn
cứng
...............................................................................................
53
thứ3.2.1
hai
toàn

cầu
trong
quý
mtính
năm
2010,
sau thông
Symbian.
Bộ
môn
Mạng
máy

Truyền
Khoa
Công
nghệ
thông
tin
&
Truyền
thông
Nguyễn
Công
Phục
SMS:
Short
Message
Service
(dịch

vụ
tin
nhắn
ngắn).
trên ■toàn
thế
giói.
Với
sự
thông
dụng

phổ
biến
của
hệ
điều
hành
này,
đề
tài
này
xin
giới
Các
kiến
nghị
từ
quá
trình

Tìm
hiểu
nguyên
tắc,
cách
thức
vận
hành
mạng
Wifĩ,

chế
định
danh
điện
thoại
trong
■ vẫn
Năm
1980
Psion
được
thành
lập
David
Potter, chủ yếu để viết các phần mềm 22

►X
Thư
viện

hàm
API
của
SDK
S60
Symbian
giữ
trí: các
số
một
nhưng
thịbộ
phần
đãbởi
giảm
8%,...............................................................
từ
3.2.2
Cài
thiết
.................................................................................................
53
Nhóm
nghiên
cứuchạy
thực
hiện nền
đề tài.
rd
- 2.2.3

phép
thựcvịđặt
hiện
hát
karaoke
trên
điện
thoại
di 3rd
động
MSSV
: 1071699
nd bị
rdS60.
Ư
thiệu
tổng
quan
về
nền
tảng
này

cách
thức
để
tạo
ra
một
ứng

dụng
trên
tảng
3
Edĩtion
nghiên
cứu
lrtCho
Edĩtion
2
Edition
3
Edition
mạng
Wifi.
trò
chơi
cho
các
thế
hệ
máy
tính
zx
đầu
tiên.
Mục
tiêu
phát
triển

các
phàn
mềm
trên
Trường
Đạỉ
Họcthông
cần Thơ
vào ngày
11 tháng 05 năm 2011.
ư
44,6%
xuống
còn
29,4%.
VoIP:
Voice
over
IP
(truyền
âm
thanh
qua
giao
thức
TCP/IP).
viên
cùng
thực
hỉện

- Sinh
Thực
hiện
ghi
âm

quản

các
âm
thanh
đã
ghi.
2.3
NGÔN
NGỮ
LẬP
TRÌNH
PYTHON
DÀNH
CHO
v2.0.0
..............................................
23
PHỤ
LỤC
Nguyễn
Công
Phục mềm
Tháng

5/2011
3.3
PHÂN
TÍCH
YÊU
CẦU
PHẦN

HƯỚNG
GIẢI
QUYẾT
.........................................
54

Nghiên
cứu
công
nghệ
VoIP
(Voice
Over
Internet
Protocol).
Symbian
S60
nổi
tiếng
của
Nokia.
Kèm

theo
đó
là S60
xây
dựng
hai
phần
chỉnh
nhằm
Phụ
lục
1 -MỀM
Hướng
dần
cài
hệ
máy
nhỏ
gọn.
Nguyễn
Công
Phục hoàn
Hình
2.4video
Sơ Python
đồmp4.
ỊÌiát..................................................................................
triển của các thế hệ
Symbian
S60

2.3.1
Giới
thiệu
chung
về
23
-góp
Hỗ
trợ
duyệt
tập
tin,

phát
Hình
2.2 dề
Thịtài
phần Symbian
phàn
nào: hệ
đó
khai
thác
sức
mạnh
điện
thoại
di bộ
động.
Hình

2.1
Những
mảng
kiến
thức
chính
sẽ nghiên
cứu
trong
đặt
chương
trình
HỌ
TÊN
NGUYỄN
ĐỨC
HÒA
Yêu
cầu
phần
mềm
...............................................................................................
54
WLAN:
Wireless
Local
Area
Network
(mạng
cục

không
dây).
Thi3.3.1
phần
các
điều
hành
smartphone:
ÌOS,
RIM,
Android,
Window
Mobile,
Symbian
trong
2.3.2 ■
Giới
thiệu

lược
về
PyS60
................................................................................
23
Nguyễn
Công
Phục
Mail
:
ncphuc99

@vahoo.com.vn
Phụ
lục
2

nguồn
Như
hình
bên
dưới
thể
hiện,
nền
tảng
S60
dựa
trên
Symbian
os,

tiến
hóa
liên
tục
để
năm Connector
1991
1998:
Psion xuất
bản

Mã số
đề hệ
tàỉ:điều hành EPỌC 16 đưa vào sử dụng trên
quy
m/2010.
MSSV
: Từ
1071673
Hướng
gi ảiđến
quyết
.................................................................................................
55
■ 3.3.2
ứng
dụng
Wifi
vl.o
Nguyễn
Đức
Hòa
trình
tin bản
và dịch
vụPsion
của
hệ
điều
24
trở2.3.3

thành những
phiên
có chương
khả
năng
thích
cao
hơn.PDA
Chính
thế thay
S60 thế
có nhiều
phiên
cácThông
máy
zx
thế
hệ
3,
3,tương
một hành
trong.................................................................
những
đầuvìtiên
các loại
sổ
CóCHI
thể tìm
hiểuHÓA
luận ỨNG

văn tại:
3.4

HÌNH
DỤNG
.................................................................................................
56
MUC
Nguyễn
Công
Phục
Tháng
5/2011
bản2.3.4
khác nhau.
S60

bản và
đầu
tiêndùng
là được
lst
Edition, và với
tiếp tên
đó SIBO.
là 2nd Cũng
Edition,
hiệnthòi
tại
tay,

lịch
giấy
lúctrong
đó,
thường
gọi
trong
:theo
ndhoa73
• Đồ
họa
vàphiên
giao
diện
người
..........................................................................
24
- Thực hiện
Chat
miễn
phí
mạng
Wifi nội
bộ. biết đến Mail
ThưLẬP
viện
Công
và Truyền
thông,
Trường

Đạ
Họcmáy
cầnzX
Thơthế hệ 5.
phiên
bản Khoa
mới
nhất
củanghệ
S60thông

Edition.
điểm
này,
323rd
ostin
(EPOC
được
đưa
vào
3.5
ƯNG
.....................................................................................................
57
- 2.3.5
Cho TRÌNH
phép
chia
sẻ EPOC
dữDỤNG

liệu:
vănRelease
bản,
âm1-3)
thanh,
video,
... giữa
hai điện
thoại
Âm
cáchình
dịchảnh,
vụ giao
tiếp.....................................................................................26
Website:
/>Trong
mỗithanh
phiênvàbản
đều
giới
thiệu
tới các nhà lập trình những gói tính năng khác nhau
3.5.1
Module
duyệt file
vi ................................................................................................
deo mp4............................................................................................57
2.4
DỮ S60.
LỆU

ĐA
PHƯƠNG
TIỆN
27
(Feature
Pack),
các gói tính
năng
nàyCẦN
đượcTHƠ
tập 05/2011
hợp từ những tính năng nâng cao trong mỗi
3.5.2
Audio
Duplex
58
phiên
bản phátModule
hành trước
đó. Full
Hệ điều
hành.....................................................................................
Symbian được dựa trên một chuẩn mở, vì thế nó
3.5.3
Đóng gói cài đặt ứng dụng....................................................................................63

GVHD.
GVHD. Thầy
Thầy Đoàn
Đoàn Hòa

Hòa Minh
Minh Khoa
Khoa Công
Công nghệ
nghệ thông
thông tin
tin &
& Truyền
Truyền thông
thông Đại
Đại Học
Học cần
cần Tho’
Thư
Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
tạo thuận lợi cho các nhà lập trình trên nền tảng Symbian S60. Nhưng việc phát triển ứng dụng
cho nền tảng S60 sẽ trở thành lạc hậu do sự thích ứng giữa hai nền tảng 2nd Edition và 3rd
Edition là khó thực hiện. Một ứng dụng được viết cho 2nd Edition thì không thể chạy trên 3rd
Edition và ngược lại. Do giữa chúng có sự phân biệt giao thức mã hóa theo hệ nhị phân - The
Binary Break.
Các thế hệ S60 từ khi phát hành cho đến nay.
■ S60 lst Edition - Symbian os v6.1
■ S60 2nd Edỉtion - Symbian os v7.0s
o S60 2nd Edition, Feature Pack 1 - Symbian os v7.0s.
o S60 2nd Edition, Feature Pack 2 - Symbian os v8.0a.
o S60 2nd Edition, Feature Pack 3 - Symbian os v8.1a.
■ S60 3rd Edition - Symbian os v9.1

o S60 3rd Edition, Feature Pack 1 - Symbian os v9.2.
o S60 3rd Edition, Feature Pack 1 - Symbian os v9.3.
■ S60 5th Editỉon - Symbian os v9.4
b. Kiến trúc tổng quan của Symbỉan S60 3rd

Application Services
Comms Services

Generic
os
Services
Telepho
ny
Servic

Multimed
ia
&
Graphics

Conneclivl
ty
Service

4
Kernel Services & Hardvvare AbStráCtion
Hình 2.5 Các thành phần trong kiến trúc của Symbian S60
Nền tảng S60 3rd Edition bao gồm các thành phần chính sau:
■ Application Framework: chứa một tập họp thư viện và các thành phàn của Symbian
os và của nền tảng S60 để thực hiện các chức năng phổ biến sẵn có cho ứng dụng. Một

vài tính năng như: thực thi ứng dụng, xử lý sự kiện, ...
■ UI Framework: khung hỗ trợ giao diện nẹưòi dùng.
■ Comms Services: các dịch vụ giao tiếp như dịch vụ điện thoại, dịch vụ truy cập
mạng,...

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Thơ


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011

Tài Security
liệu
trợ giúp
Service:
về Symbian
S60 3rd
os Edition
và S60 bao
đã gồm:
giới thiệu một kiến trúc bảo vệ nền tảng (Platỷorm
■ PIM
- Personal
In/ormation
Management’.
-PIM
Mục
Help.
đề cập
đến các tính
như năng

quản bảo
lí sắpmật
xếpnâng
các thông
tin cáđặtnhân
security
architectture),
nó năng
bao quan
gồm trọng
các tính
cao. Việc
cơ bao
chế
Hướng
dẫn
cài
gồm ghi-bảo
thông
dõiđặt.
và quản
lí. tiêu sau:
mậttin,
nàytheo
nhằm
vào
các mục
-o Cung
viện
hàm

API.
Các công
cụTầi
có liệu
sẵn về
làm
việc
chung
PIM
cấp
bảothư
mật
cho
dữ với
liệu
cá nhân của người dùng,
-o Bảo
Bộ
công
cụbịcho
S60 bao
gồm:
o Calendar.
vệ
thiết
di động
và tất
cả các phần mềm được cài đặt trên nó.
o
Phone

Book.
o Svg2Svgt.
Nén
SVGcảm
thành
o Điều khiển
truy cập
đếnđịnh
cácdạng
thao ảnh
tác nhạy
vàđịnh
giaodạng
diện ảnh
của SVGT
hệ điềudùng
hành.làm logo
o Notepad.
hoặc icon của ứng dụng.
Ở phần phụ lục chúng ta sẽ phân tích rõ hơn về cơ chế bảo mật của S60 và việc quản lí ứng
■ Multimedia:
o Task manager. Theo dõi các tiến trình đang hoạt động trên thiết bị mô phỏng,
dụng của hệ điều hành này, và làm sao để khắc phục được các lỗi trong việc cài đặt ứng dụng.
Thành ophần
Multimedia
hợp lícác
của HTTP,
dữ liệu đa phương tiện, và
HTTP
monỉtorỉng.được

Theo tích
dõi quản
hoạthình
độngthức
giao thức
trường
họp nàyo System
là dữ liệu

dạng
kỳ
thuật
số,
nhằm
thuận
lọi
trong
việc
■ Messaging:
event generator. Hệ thống phát sinh và nhận dạng các
sự truyền
kiện, thông tin. Các
dữ liệu bao
văn
hình
ảnh,
video,
hình
ảnh
và các

Nengồm:
tảng
S60 bản,
cungâm
cấpthanh,
một thư
viện
hàm
cho
phép
chúng
ta sửtương
dụngtác.
để thực hiện
o Emulator
conýiguration
tool.
cấuAPIs
hình
thiết
bịđộng

phỏng,
nhận TRIỂN
tin onhắn.
Tính năng
tiêu
biểu của
thưdiện
việndòng

hàmlệnh
này là
gửicho
mộtcác
tin nhà
nhắn.
Command-line
inter/ace.
Giao
dành
phát triển nội
2.2 gửi
BỌ và
PHÁT
PHẦM
MỀM
SDK
vụ nhắn
tin
baoS60
gồm3rd
cácFP1
thành phần sau:
dung.
2.2.1Một dịch
Giói
thiệu
về sẽ
SDK
oo Dịch

vụ
tin
nhắn
dạng
văn viện
bản ngắn
SMS.khiển đãng nhập,
Logging Kits
API. Thư
SoftwareRemote
Development
(SDK)
làhàm
mộtđiều
tập họp các công cụ cho phép các lập trình
oo Dịch
vụ tin nhắn đa
phương
tiện Winsock.
MMS. Thiết bị mô phỏng TCP/IP hỗ trợ
Emulator
support
viên có thể phát
triển ứngTCP/IP
dụng cho
mình.using
Vói SDK S60
3rd FP1 chúng ta có thể phát triển kiểm
osửDịch
vụ

Email.
dụng
Winsock.
thử và thực thi các ứng dụng cho thiết bị di động chạy trên nền tảng Symbian S60. SDK được
Các dịch vụ
tin nhắnsupports
có sẵn phụ
thuộc vào sự hỗ trợ
thiết bịJapanese
và cơ sở .hạ
tằng viễn
Emulator
localization
forcủa
Chinese,
Thiết
mô tất cả các
phát triển dựa otrên
nền tảng S60 và
hệ điều pỉug-ins
hành Symbian
os, bộ SDK này
bao bịgồm
thông của nhà cung
cấp
dịch
vụ
di
động.
phỏng

hỗ
trợ
ngôn
ngữ
địa
phương
như
tiếng
Hoa,
tiếng
Nhật,
bộ phận chính cần thiết cho việc phát triển ứng dụng như sau:
Hình bên
dướiRuntime
sẽ minh debug
họa cho
nguyênHỗ
tắctrợ
hoạt
và cơchạy
sở hạ tàng
o Web
support.
chođộng
việcchung
gõ lỗicủa
trênthiết
môi bị
trường
■ nhà

Thưcung
viện cấp
hàm
APIsvụ(Application
của
dịch
viễn thông. Programming Interíaces) của S60.
Web
■ Thiết bị môophỏng
Emulator
S60. 1.0 sưpported.Thư viện hỗ trợ cho các nhà lập trình
Web Developer Library
■ Các công cụWeb.
GCCE. (GNU c Complier - GCC EABI - Embedded Application Binary
Interíace).
■ Tầi
liệu hướng
dẫn ta
(Documents).
■ Ngôn
ngữ Java
có S60 Platíòrm SDKs for Symbian os, for Java™ bao gồm các
■ Cácphiên
ứng dụng

dụ
(Examples).
bản sau:
- Series 40 óthEdition, Feature Pack 1.
thể có40rất

bộ SDK khác nhau do Nokia Corporation cung cấp. Theo đó chúng
-Cụ Series
6thnhiều
Edition.
ta lựa chọn
bộ SDK
nào là tùyFeature
vào ngôn
- Series
40 5thEdition,
Packngữ
1. chúng ta chọn dùng để phát triển ứng dụng. Hiện
MOBI
SERVIC
tại các bộ
SDK
sau
đây
được
sử
dụng
phổ
biến
nhất:
- Series 40LE
5th Edition, Feature Pack
E 1 Lite.
■ Với
ngôn ngữ
Python

và C++ chúng
ta có bộ S60 Platíòrm SDKs for Symbian os, for
PROVID
- Series
40DEVI
5th
Edition.
bao gồm
cácEdition,
phiên bản
sau đây:
EMAiL CENTER
-C++Series
40 3rd
Feature
Pack 2.
S60 3rd-Edition,
Feature
Pack
1.
Series 40 3rd Edition,
Feature
Pack
1. hoạt dộng thiết bị và hạ tầng viễn thông
Hình 2.6
Sự kết
họp
S60 3rd-Edition.
Series 40 3rd Edition.
gửi hoặc

nhận
một
tin
nhắn,
thiết
S60 2nd-Đe
Edition,
Feature
Pack
2 (íormerly
Series
40 2nd
Edition
(Series
402.2).
2.0) bị phải tạo một kết nối đến nhà cung cấp dịch vụ
S60
Edition,
Packcác
1 (íormerly
2.1).phàn khác để được xử lý tin nhắn.
viễn 2nd
thông
và phảiFeature
thông qua
Server thành
Các
SDK
này


các
thành
phần
chính
sau:
S60 2nd Edition (íormerly 2.0).
vụ API
nhắn tin trên S60
được APIs
cung hỗ
cấptrợthông
nhắn Emulator,
Message
-Dịch
Java
tập hàm
cho qua
mỗi một
thiết khung
bị môtinphỏng
S60 lst Edition,
FeatureEmulation:
Pack 1 (íormerly
1.2).
Framework,cung
và khung
MTMsđể- có
Message
Type
Moduỉes.

tập hợp
cấp đầytin
đủnhắn
tính này
năngsửchodụng
Emulator
thể chạy
được
các ứngĐây
dụnglàMIDP

S60 lst Edition (íormerly
0.9).
các lớp cung
cấp
các
giao
diện
cho
phép
chúng
ta
thực
hiện
các
thao
tác
xem,
xóa,
sửa,

lưu
tin
CDLC.
Các
năng chính
bộ SDK
này:
nhắn,
...- tính
Seamless
Javacủa
apps
development:
cung cấp khả năng tích hợp SDK lên các IDE
Thiết bị môthông
phỏng dụng
dùng để
thử ứng
và tháo nhằm
gỡ lỗi. làm thuận lợi hơn cho việc phát triển
nhưchạy
Eclipse
vàdụng
NetBeans,
- ứng
Môi dụng
trường
chạy
■ Browsing:
của

lập ứng
trìnhdụng
viên.và công cụ xây dựng ứng dụng cho thiết bị mô phỏng
(WINSCW
UDEB).
ngữ Browsing
đểphỏng
chỉ khả
năng
duyệt,
nhưS40.
các trang WEB hay
-Thuật
Emulator
tools: côngdùng
cụ mô
giả lập
thiêt
bị thậtxem,
chạyvínêndụtảng
Môi
trường
chạy
ứng
dụng

công
cụ
xây
dựng

ứng
dụng
cho
thiết
bị
thật
(GCCE,
WAP
dùng
để ngữ
truy Qt
cậpchúng
nội dung.
■ Với
ngôn
ta có:
(RVCT
một duyệt
trình biên
được
tích ra
hợpcác
trong
SDK.)cho trình duyệt. Mặc
DịchRVCT).
vụ
dụng
cho dịch
phépkhông
chúng

ta tạo
plug-in
Nokia
Qt ứng
SDK
1.0 làtrình
khác nóBao
cũng
khảbản
năng
phép
ta mở
trìnhhành
trìnhkhác
duyệt
bên
trong ứng dụng
gồmcung
nhiềucấp
phiên
kháccho
nhau
dànhchúng
cho nhiều
hề điều
nhau
như:
của mình đồng thời kèm theo tính năng xử lý Bookmarks.
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’



Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
o 32- or 64-bit Microsoít Windows XP Service Pack 2, Windows Vista, hoặc
Windows7.
o 32-bit Ubuntu Linux 8.04 hoặc mới hơn.
o 64-bit Ubuntu Linux 8.04 hoặc mới hơn .
o 64-bit Apple Mac os X 10.6 hoặc mới hơn.
■ Ngoài ra còn có các SDK mới là Nokia SymbianA3 SDK, bộ SDK này dùng để phát
triển các ứng dụng dành cho các thiết bị sử dụng hệ điều hành SymbianA3, S60 3rd, S60
5th, một hệ điều hành mới nhất của Nokia Corporation. Bộ SDK này hỗ trợ luôn cho tất
cả các nền tảng ngôn ngữ khác như:
- Qt.
Symbian C+-I-.
Java™ technology.
Web Runtime (WRT).
Python.
2.2.2

Bộ giả lập S60 3rd FP1 của SDK

Bộ giả lập (Emulator) cho phép chúng ta thực thi và kiểm tra các ứng dụng di động trên
máy tính PC trước khi chúng ta cài đặt chúng lên thiết bị thật. Emulator cung cấp một giao diện
đồ họa của thiết bị thật và có đầy đủ các tính năng của một chiếc điện thoại động nền tảng S60.
Emulator mô phỏng các tính năng của một thiết bị thực tế một cách rất chính xác do đó
ứng dụng được phát triển và đã được kiểm tra thông qua Emulator hoàn toàn có thể được cài
đặt trên thiết bị thật một cách dễ dàng.
Đe sử dụng Emulator chúng ta thực hiện như sau. Sau khi đã cài đặt bộ SDK S60 3rd ta
chọn đường dẫn sau:
Start - All Programs - S60 Developer Tools - 3rd Edition SDK FP1 - 1.0 - Emulator:
Emulator sẽ hiện ra như hình bên dưới:


Thanh hạng thái

Các ứng đựng trên Eraulator

Thanh điêu khiên

Hình 2.7 Thiết lị mô phỏng SDK S60
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
Mode
API:
Thư
viện
cấu
hình
hình
hiển
thị
của đổi
điện
thoại
độthể
sáng,
2.3.5 ■ Screen
Âm

các

vụ hê
giao
tiếp
2.3.3
Thông
tin và
dỉch
vu
của
điều
hành
Trong
Gói thanh
Socket
hầu
hết
trong
cácdịch
PyS60
chương
phiên
trình
bản
thimàn
trước
những
đây
cửa
đãsổ
được

ứng
Chúng
dụng
tên
chính
thành
tanhư
cóthường
btsocket.
mở
được
Gói
Menu
thiết
này của
lập
hỗ
thời
gian
tắt
màn
hình,
...

trợ
các
hàm

chức
giaovụ

năng
diện
người
kiếm
dùng.
thiết
hoặc
những
các
hộp
điểm
hội phát
thoại
Emulaor
Bluetooth,
thì luôn
bằng
được
gửicách

ưu nhận
tiên
clickvà
tậpchọn
xuất
tin,
■ các
Audio
- khiển
Gói

âm
thanh
e32điều
- Một
góidịch
dịch
vụ
cótìm
liên
quan
vóỉ Còn
hệbịđiều
hành
Symbian
hiện
tạo điểm
phía trên
kết các
nốiđiều
Bluetooth.
khiển giao
Một
diệnsốngười
phương
dùngthức
bình chính
thường.là: bt_discover(),
biểu tượng Application
bt_obex_send_file(),
Sau

đãvụcho
hiểu
rõcung
vềthu
nguyên
tắcngười
hoạt
động
nhưích
các
thành
chính
củadụng
bộ SDK,
Gói khi
audio
phát
những
file cũng
âm tiện
thanh
vàcó
cung
cấp
chức
dịch
e32phép
cấpvàcho
dùng
các

liên phần
quancách
đến sử
hệ
điều
hành
bt_obex_recieve(),
access_point().
tiếp
theo
chúng
tatừsẽ
tìm
hiểuthành
thành
phàn
tiếp
theo
trong
sở
lýaudio
thuyết
của
tài
này
đó

của
Emulator
bao

gồm
ba
năng
chuyển
đổi
văn
bản
tiếng
Gói
trợđề
tất
cảnhững
các
định
Trong
appuifw
thìquan
các
điều
khiển
giao
diện
người
dùng
được
bổ hỗ
sung
thêm
loại
Symbian


không
liên
đến
các
giaonói
diện(text-to-speech).
người
dùngcơ
vàMenu
không
được
cung
cấp
bởi
những
ngôn
ngữ
lập
trình
Python
S60.
Đâybị,là
thành
kháWAV,
quanAMR,
trọng,
là ngôn
được chúng tôi
thànhMIDI,

phần
sau:ngữ
■về
Quản
líchuẩn
dữ
dạng
âm
anh
màliệu

hỗ
trợ
bởiListbox
thiết
điển
hìnhphần
như là:
MP3,
AAC....
thư
viện
hàm
của

sẵn
của
Python
như
là:Python.

Text,

Canvas.
ứng dụng
để xây
hai phần
Gồm
các dựng
lớp quan
trọng mềm
sau: minh họa.
Đối
tượng
một
thểbổ
hiện
Sound.
Đối
tượng

cáctác
thuộc
tínhnhư

Các hàmNhững
năng:
hộp Sound
hội
được
sung

những
chức
năng
như
là: này
note
(chú
ý),
query
o chức
contacts:
quảnthoại
lílà dữ
liệu
danh
bạcủa
củalớpđiện
thoại,
cung
cấp
các
thao
quản
Thanh
trạng
thái:
hiểnlí (truy
thị
2.3 vấn),
NGÔN

NGỮ
LẬP
TRÌNH
PYTHON
DÀNH
CHO
S60
V2.0.0
phươngmulti-query
thức
để
xửe32
lý được
việc
thu,
phát,
đóng
các
thời
cấpnhững
nhữngchức
thông của
tin
(đa
truy
vẩn),
selection_list(íí<3n/ỉ
sáchđồng
lựa
chọn),

multi-selection_list((fa
xem
tin
danh
bạ,
thêm,
xóa
các
trường
thông
tincung
mỗi
Trong
góithông
định
nghĩa
mộtsửa,
tập file
hợpâm
cácthanh
hàm
chức
năng
tựtrong
do,
thông
tin
của
ứng mẫu
dụngtinnăng

đang
2.3.1về các file
Giới
thiệu
chung
vềthức
Python
này.
Các
phương
chính
như
là:
playO,
record(),
stopO,
state(),...
danh
lựa chọn)
vàlớp
popup_menu(A/ọt
hiệnvề
ngay
màthông
có chức
năng
bạ,...
khôngsách
phụ danh
thuộc

bất kỳ
nào cả. Tầp họphộp
nàyhội
baothoại
gồm xuất
các chạy
hàm
cung
cấp
tintincủa
hệ

mộtkhi
vài
thông
khác
Python
được
phát
minh
bởi
Guido
van
Rossum
(
viện
nghiên
cứu
về
toán

học

khoa
Python
tương
ứng
được
gọi).
o
e32calendar:
quản

thông
tin
của
lịch,
bao
gồm
các
thao
tác
tạo
ghi
chú,
nhắc
nhỡ,
điều
hành, của PyS60,
các hàm
về thao tác trên tập tin, xác định thờinhư

giantình
của hệ
thống....
trạng
sóng mạng và tình
■ Telephone
- Các dịch
vụ gọi
học máy tính
gia Hà
được phân phối dưới chuẩn ISO,
lịchquốc
làm việc,
... Lan) từ năm 1989 đến năm 1991 vàtrạng
pin của thiết bị.
oAo_lock
Lóp
application
Gói
telephone
cung
một
giao
diện
lập
ứng
gọi.
Nó hỗ
trợ
Kiểu


một
nhận
nguồn
mở
giúp
cho
Python
được
sử
tựđếndomột
là cho
những
ochứng
e32db:
cungmã
cấp
mộtcấp
giao
diện
thực
hiện
các trình
thao
tác
liêndụng
quancho
cơthậm
sởcuộc
dữchí

liệu,
Cáccho
ứngbiết
dụng
trên
Emulator:
các
phương
thức
để
trả
lờira
cuộc
gọi
đến, hoãn
cuộc gọi làvà
các
thông
của cuộc
sản phẩm
thương
mại.
vói
một
vàigọi,
lệnh
SQL
đơn
giản.
o Lớp

Lóp
Ao_lock():
tạo
một
thể
Ao_lock(),
tượng
chủsốthành
động
của
application
chứa
các
thuộc
tính hiện
và các
hàm về hiểnmột
thị đối
và xử
lý các
phần
đây là phần Menu chính của
gọi. Các phương
chính
là:
dỉal(),
answer(),
hang_up(),
call_state().
Symbian

trên
dịch
vụ Các
đồng
bộ hóa.
thể
được
sửbody,
dụng
trongtạo
luồng
một
cửaPHƯƠNG
sổ dựa
ứng được
dụng
tính
chính
baothiệu,
gồm:giảng
focus,
menu,
screen,
2.4 trong
Dữ LIỆU
ĐA
TIỆN
Python
thường
sửchính.

dụng
cho thuộc
những
lớpNó
họccógiới
mẫu dữ
về liệu
lập
emulator
sẽdạy
hiểnvà thị
toàn
bộ
các
chính

không
bị
khóa
hay
bị
ảnh
hưởng
bởi
các
sự
kiện
của
giao
diện

người
dùng,
title,...

Messaging
Gói
dịch
vụ
gửi
tin
nhắn

thể được
họctrên
trong
vàibịngày
và cung cấp sự hỗ trợứng
mạnh
mẽcủa
cho thiết
việc bị
làmmô
quen
với
dụng
phỏng
2.4.1trình. Nó
Dữ
lỉệuvỉdeo
mp4

thiết
S60
3rd
ứng
dụng
không
nên
được
thoát
ra
trong
khi

một
luồng
dữ
liệu
đang
trong
tình
nhiềuo công
cụchính
và ngôn
ngữcung
khác.cấp giao diện lập trình ứng dụngcác
khác.
ĐâyForm
là gói
chotính
cácnăng

dịchcàivụđặt
gửi
tin nhắn. Nó
Lớp
trạng sốđợi
trong
Ao_lock.
Neu
Ao_lock.wait
được gọi trong khi đang có 1 lệnh gọi
Thông
Video
Playback
íomats
của
thiết
bị
S60.
cung cấp
cácnhư
phương
thức
để gửi
tinhướng
SMS đến,
và trong
cả làMMS.
Các
phương
thức

chính
đóthị
là:2
điều
khiển:
sẽ
hiển
Giống
Java

DosNet
đó
chạy
trên
hầu
hết dễ
các
nền
tảng
khác
của
phương
thức
wait
đang
tiến
trình
thì
sẽ
gây

ra dàng.
một
lỗi
Lớp
Form
bổ
sung
một
hộp đang
hội thoại
đa ởtrường
có Python
thể Thanh
chỉnh
sửa
một
cách
Hộp
sms_send(),
mms_send().
lệnh
khiển
cóvàliên
phổ thoại
biến
hiện
nay,
gồm
Windows,
Mac

OSkết
X, hợp
Linux/Unix,
Palmđiều
Handhelds
mộtquan
số
ViAssertionError.
deo
playback
íormat
: 3GPP
H.264/AVC,
MPEG-4,
7,8,9/10.
hội
này

khả bao
năng
giúp
tự doíormats,
lựa chọn
sự
giữacác
cácRealVideo
trường,

khả năng
kiểm

tra
chọn
trái

chọn
dòng
điện
di
động
của
Nokia.
Python
đến
một
thưcác
viện
tiêutin
chuẩn
rộngtrước
với khi
tốc
Dữ
liệu
được
sử
dụng
trongthiết
phần
Kara
Easy

vl.0.0
làphím
tập
video
cóphím
định
dạng

dữ
được
nhập
vào
bởi
người
dùng
vàmềm
tựmang
động
tạo
ra đến
nội
dung
của
một
số mở
trường
■ liệu
Inbox
-thoại
Giao

diện
hộp
thư
của
bị
Các
phương
thức
của
một
thể
hiện
Ao_lock():
độ
thực
thi
cực
kỳ
nhanh
.
Một
thế
mạnh
khác
của
Python

một
ngôn
ngữ

hướng
đối
tượng,

*.mp4.
Đe
sử
dụng
dữ
liệu
này
người
dùng
cần
chuyển
đổi
dữ
liệu
video
karaoke

được
phải
hoặc đóng
các phím
hướng.
cho phép
hộp điều
hội thoại
lại.

ỉnbox đặt
cung
cấp
diện vào
lập tình
trìnhtrạng
ứngđợi
dụng
cho
các
thư đó,
mục
hộp
thư
đến,
hộp
khả
dễthể
dàng
vào
các
ngôn
trình
khác.
BênS60
cạnh
Python
có màn
cấu hình
trúc

-Góitích
Wait():
hiệncác
củagiao
Ao_lock
cho
đến
khi
nhận
được
lệnh
gọi
thảnhnăng
định
dạnghọp
*.mp4
theo
chuẩn
của
các ngữ
máylập
điện
thoại
Nokia
có độ
phân
giải
thư
đi,
các

tin dễ
đã
gửi thì
vàdễ
tinthị
nháp.
Hiện
tại
thìbiệt
gói Python
này chỉ hỗmột
trợ ngôn
xử lý ngữ
và thông
báo các
tin nhắn
ophím
Lớp
Content_handler

giản,
hiểu,
soạn
thảo
đặclập
lập trình
miễn

Các
quan

trọng
hiển
trên
Emuỉator.
giải
phóng
sẽ
được
trả
về và
ngay
trungđơn
bình
từ 240x320
pixel
trở
lên.
Chúng
tatức.
có thể sử làdụng
các phẩm
mềm
chuyển
đổiphí
video
SMS
đến
hộp
thư.


nguồn
mở.
-Một
Sỉgnal():
phương
thức
để mở (TVC).
khóa, đốixửtượng
đang trong
đợichính
sẽ được
thông
dụng
như
Vi
Converter
thểtaTotal
hiện
củadeo
lớp
Content_handler
lý nội
dữtình
liệutrang
bằng
lớpgiải
MIME của
Chứng
sử dụng
phím

chọn trái và phím
chọn
phảidụng
để lựa
chọn
thao
tác lệnh tương
phóng.
Đối
tượng
inbox
được
tạo
ra
từ
lớp
inbox


các
chức
năng
xử


cho
biết các
nó.

haithiệu

phương
thức
chính
làkhiển.
Open() và Open_standalone().
ứngNó
được
hiển
thị trong
thanh
điều
2.3.2
Giới
Stf
lược
vềchuyển
PyS60
Mục
đích
của
việc
đổi
này

giảm
dung
lượng
bộ
nhớ
cho

thiết
bị
di
động

o
Kiểu
Ao_Timer
thông tin
vềphím
tin điều
nhắnhướng
như là:
cho
biết
nội tadung
tin nhắn,
số
điện
thoại
của
người
gửi,- cho biết
Các
cho
phép
chúng
di
chuyển
theo

các
hướng
Trái
Phải
Lên
làAo_Timer():
cụm
từhay
viếtchưa
tắtmột
tượng
trưng
cho
việc
ngôn
ngữ gian
lập
Python
cho nền
phù
với
sựđược
hỗ
trợ
file
video
thiết
S60liên
3rd.
-PyS60

Lớp
tạotrên
thể
hiện
quan
tói dùng
việcCác
quản
lí thời
tạm
dừng
ohọp
Lóp
Canvas
tin nhắn
đã
đọc

cóbị
thể
xóa
tin
nhắn.
phương
thứctrình
chính
là:củacontent(),
Xuống
Chọn.
Để

nhập
dữ
liệu
chúng
ta

12
phím
tương
ứng
trên
Emulator.
tảng S60. unread(),
PyS60
được
dựa
trên Python phiên bản 2.2.2. Nó hỗ trợ nhiều thư viện hàm tiêu
ứng
dụng
(sleep
timè).
delete(),...
Minh họa
việc
sửlàdụng
phầm
mềm
TVC.
cấudiện
hình

cài đặtdùng
phầm mà
mềmcung
như sau:
2.2.3address(),
Thư
viện
hàm
API
của
bộ
SDK
3rd
Canvas
một
điều
giao
người
cấptảng
khu
vực
màn
chuẩn của
Python nhưng callback):
cũngkhiển
bao
gồm
nhiều
hàm
cho sẽnền

của
bịtrên
di động
- After(interval,
sauS60
thời
gian
tạm đặc
dừngtrưng
kết thúc,
trả
vềmột
một
lờithiết
gọi
hàm
hình
để các
có tới
thể
vẽtửcallback.
được
lên
đóđồvàhọa
hỗ ngưòi
trợ xửdùng,
lý cácBluetooth,
sự kiện từ
phímthông
bấm. tin

Nó định
hỗ trợ
rd
■ Location
-hàm
Thông
tingiao
địnhtrên
vị GSM
như

phàn
về
diện
mạng,
vị những
GSM,
Bộ
SDK
S60
3 chuẩn
bao gồm
thư
viện
và các file
header
của
cả S60
và Symbian
os 9.2phương

cho
phương
thức
vẽ
tiêu
giúp
tạo
ra
những
mẫu
vẽ
đa
dạng

dễ
dàng.
Những
thức
Explanation
Cancel():
hủynày
bỏ hàm
after().
gửi
tinchúng
SMS,
truy
cập camera
và trình
còn

nhiều
hơnthông
nữa.
Gói
cung
cấp
các
dịch
vụ
về
tin
định
vị.
Hiện
tại
gói
Location
chỉ

phép
ta
sử
dụng
trong
lập
ứng
dụng
di
động.
chính

của lớp
Canvas
có chức
như là: 98/Me
kết nối đối tượng, cho phép bắt đầu vẽ, kết thúc một
vẽ,
■ Sysiníb
- truy
cập thông
tinnăng
hệWindows
thống
rd
phương
thức
đó

gsm_locatỉon().
Phương
thức
này
sẽ
cho
biết
thông
tin
về

quốc
gia,


Những
thư
viện
hàm
chính
trong
bộ
SDK
S60
3
for
Symbian
os
FP1:
Nokia
đã
làm
cho
Python
tương
thích
với
các
giao
diện
lập
trình
ứng
dụng

của
Symbian
Windows
NT
trả vềoperating
kích thước của
canvas,....
System
Tạp
hàm
sysinfo
cung
cấpđiện
mộtthoại.
giao diện lập trình ứng dụng (APIs) cho việc kiểm
2000
vùng,
củahợp
mạng
di động
số
IDWindows
của
os và mã
được
cung
cấp
mộtvàcách
rộng
rãi trên

các dòng thiết bị S60. Nội dung về PyS60 được
XP NóAPI:
tra thông
tin hệ -Reposỉtory
thống
của vụ
thiết
bịWindows
di động
S60.
bao Trung
gồm các hàm cung cấp thông tin về cấu
Graphics
Gói
dịch
đồ
họa

Central
Notiíicatỉon
Handler
giới
thiệu trong phạm
vidiện
Luậnđon
Văngiản
này cho
là PyS60
phiên
bản

2.0.0. tâm xử lý các thông báo, các sự

Positionỉng
Giao
thông
tin
về
vị
trí
hình, CPU
pin,
mànbao
hình,
bộ nhớ,
và cảPentium
số IMEI
800
MHz
II
orthiết
higher
kiện
gồm
việc kiểu
nhấnchuông
các phím
trên
bàn của
phím
củabị,...

thiết bị hoặc các sự kiện do ứng
Gói
graphics
cung
cấp
cách
thức
truy
cập
vào
những
phần tửphàn
đồ họa gốc,
những
cách
EMS
memory
2E6M
RAM
or
higher
Tiếp
theo
đây,
chứng
ta
sẽ
tham
khảo
nhanh

qua
các
cũng
dụng
tạo
ra.
Gói positioning cung cấp cách truy cập cơ bản đến thôngthành
tin định vị chính
của S60.
Nónhư
có các
thể
2.3.4
Đồ
họathị,
và lưu,
giao chỉnh
diện ngưòi
dùng
DirectX
Ms
DirectX9
higher
thức về
hiển
sửa ảnh
và có khảornăng
truyền tải được cung cấp bởi hệ điều hành
thành
đã sửđểdụng

ngôn
PyS60
đề
Listing
Framework
API:
Khung
liệtnày.
kêcung
nội cấp
dung,
dụngBluetooth
truy cập
được■ phàn
sửContent
dụng
truycủa
cập
đếnngữ
thông
tin trong
định
vị tài
được
bỏicho
cácphép
thiết ứng
bị GPS
recommendation
Symbian.

■ Appuifw
- Khung
giao
diện
S60
accelerated
display,
Pindòng
2G or
higher,
thông
tin GPS
về
dữđược
liệu ngườỉ
đa
phương
như:
video,
hình
ảnh S60.
được Các
lưu trữ
trên thức
thiết
ngoài
vàcácthiết
bị có
lắp
đặtdùng

bên tiện
trong
củanhạc,
các
điện
thoại
phương
256M memory
bị.
chính của
góihàm
positioning
modulesO,
Tạp
appuifw
cấp một
khung
dụng sử
giaodụng
diệnlast_positỉon(),...
ngưòi
của các
bị di
Những
hàm
tronglà:cung
gói
dịch
vụ positionO,
này

có ứng
thểstop_posỉtion(),
được
bởi
các dùng
ứng dụng
và thiết
cả những
Hình
2.
9
Cấu
hình
yêu
cầu
cài
đật
Total
Vỉdeo
Converter

Flash
Viewer
Framework
API:
Thư
viện
hỗ
trợ
cho

phép
play
các
nội
dung
ílash.
động trình
S60. Sau
là những
cơ bản:
tiến
hoạtđây
động
ngầmhàm
bênappuifw
trong của
Python. Tuy nhiên, những tiến trình ngầm thì sẽ có
■ Btsocket
- Cácdụng
hỗ trợ
về việc
Bluetooth
Được
ứng
trong
phát
triển
Game.
một số hạn chế nhất định.
■ Optical Character Recognỉtỉon (OCR) API: Thư viện cho phép nhận dạng kí tự vãn

bản và thao tác với chúng.
■ ProHles Engine Wrapper API: Thư viện cấu hĩnh thiết bị cho phép thiết bị hoạt động
trong các môi trường khác nhau. Như im lặng, ngoài trời, tổng quát, ...
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
Sau khi cài đặt tiến hành khởi động phằm mềm, dưới đây là giao diện chính của chương trình.

Hình 2.10 Giao điện chính chương trình TVC
Để thực hiện nén chuyển định dạng file video, ta chọn New Task và chọn đến tập tin cần nén.
Wfikyi
IRoglsiiMv

*

X Ttoi:

ữ a-p

Lứokrt
Hềrnt
D(U
mữdrftftỉ
Bock
The
Si»>dird Pyíhoo
1U6 .
libr«y
I&'9ỈS2Q1I

I eiiclc
ứt ■ 1 ĩ.
*M
PM
Ph^mforSN
26(00/30
?.Set the Output Mm
01 ilT PM
» cooc
5wlt-ĨMB
optl

«nt
F im nam
lă.t>.i/ÍMl
SHimMml
PM
3Cllck \IS • to
Getting Stai

KKILMMI tu I
tù&bi

[c

ỉíincor^

W4fl

■ y. - 1


Hình 2.11 Chọn fĩle cần chuyển đỗi định dạng

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
Chọn File cần nén và chọn dòng điện thoại Nokia.

Hình 2.12 Chọn dòng máy thích họp
Chọn tiếp S60 3rdEdition Baseline (E60, E61, E70, N80, N71, N73, N93) MPEG4.

m

«•*»« IW»«0M"ͻͫWP^»0WJ«WI#»«
t*:,
»w. w,
«7J »yỉ)
Stt íỈH5T
(4tMMi
Ebi«tvw;EU
i.9**n
*» EQ.mMOmw, MỈ.N71. Wl,
* 5«
JW.Hữ«rodt*#iM« NOtìA HTl H7Ì m. NOI NU «3 KỈM.
ntfàKadBtsr AVC
WAnM*u
WQ. NR rao Mpcy*
*E NOISA

Ntxuỉaua*
nOaA61H,U>VUU Ị tta
ttr. w;
MC*3*76«.lfiỉft.7TJỈL?MB >*.
NCWHD
0U41 ỉ«y
NOW
»3M W»
PSP
3flf
M^gi
NC«
I
WỞÍ.
W h«
1 li
NOCK an &n ttJ0 xu ỉ 9f>
nouiHG^NGi^goi^
Hình 2.13 Chọn dòng máy Symbian S60

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
7•''r
Hiên thị thông tin vê Video file cân nén, thông sô định dạng nén và play thử video file.

Hình 2.14 Hiển thị thông tin của video mp4
Sau đó chọn tiếp tục Convert Now để thực hiện việc nén fĩle video, tùy vào độ dài và
chất lượng ban đầu của file video mà thời gian nén có thể nhanh hoặc chậm.

Quá trình nén file video.

Hình 2.15 Tiến trình nén đang diễn ra
Sau khi kết thúc, chúng ta sẽ được một tập tin cùng tên và cùng chung thư mục với file
video được chọn, nhưng định dạng của nó lúc này là *.mp4. Đây là tập tin video chúng ta cần
và video này có thể play tốt trên thiết bị S60.

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
2.4.2

Kỹ thuật âm thanh Audio FullDuplextrên thiết bị S60 3rd

Thuật
ngữ các
Fullthành
Duplex
đây được
DevSound
sử dụng
phànở chính
sau: hiểu là việc truyền dữ liệu theo cả hai hướng: hướng
dữ liệu vào và hướng dữ liệu ra.
■ Client: DevSound có thể có các Client khác nhau nhưng phổ biến là 2 loại sau:
Từ othuật
ngữ trênMột
ta ứng
giải dụng

thíchđộc
được
thuậtđó.ngữ Audio Rillduplex. Audio Fullduplex trên
Application.
lập nào
thiết bị S60o được
như sau: library:
tại cùngmột
mộttiến
thời
điểm
thểmột
thực
âmnào
và phát lại âm
Third hiểu
party/licensee
trình
thứtabacó
hoặc
thưhiện
việnghi
hàm
thanh đang ghi khác.
âm đó. Tức là record và playback âm thanh nhận được gằn như đồng thòi.
■ MMF
Controller
Framework:
vụ các
ghinhận

âm
Một
ứng dụng
Audio Fullduplex
phảiphục
có được
khảtính
năngnăng
cho phát
phép lại
âm (playing),
thanh được
(recording),
chuyến
đối
(conversỉon).
từ Microphone của điện thoại và phát ra ở Speaker (Loa) của điện thoại, việc này cân sự hô trợ
■ cứng
Controller
Plug-ỉn:
yêu trọng
cầu nhất
từ phía
mà đó
MMF
của phần
trên thiết
bị di tùy
độngtheo
mà các

hai tính
thiết năng
bị quan
đượcClient
sử dụng

Controller
Framework
sẽ
tải
các
Controller
plug-in
thích
hợp.
Các
Controller
Plug-in
microphone và speaker. Cụ thể hơn về khía cạnh lập trình để có thể đạt được tính năng audio
này sẽ
thựcsựhiện
cáccủa
thao
bằng cách giao tiếp với bộ mã của DevSound
íullduplex chúng
ta cần
hỗ trợ
thư tác
việnyêu
hàmcầu

DevSound.
hoặc DevVideo và phần cứng.
a.
nét về
DevSound
■ Đôi
Audio
Policy:
quảnAPIs
lí các yêu cầu được sử dụng phần cứng âm thanh. Ví dụ như
MụcDevSound
đích của thư
viện
hàm
này là
cung
cấp mộtmột
giaođoạn
diện audio,
giữa Symbian
có yêu cầu phần
cứng
playback
lúc này os
nó và
sẽ các
yêuphần
cầu
cứng xử lý âm
thanh

nhằm
đạt được
những
năng
âmđộ
thanh
mongcủa
muốn
thành
phần
Audio
Policy,
phụ tính
thuộc
vào
ưu tiên
yêucủa
cầungười
này lập
mà trình.
Audio Policy
cho phépchịu
truytrách
cập hoặc
ngănviệc
cản truy
lại. Vì
DevSound
bắt cứng
buộc âm

phảithanh
tuân theo
DevSound
nhiệmlà cho
cậpthếđến
các phần
như
Audio
Policy.
microphone và speaker nhằm các mục đích cấu hình phần cứng, thực hiện ghi âm và phát lại.
■ là
Codecs:
DevSound
sử dụng
bảnggiữa
mãcác
nàythành
để chuyển
đổi Devsound,
qua lại giữa
các loại
Dưới đây
hình minh
họa mối
quan hệ
phần của
Symbian
os âm

thanh

có các cách thức mã hóa khác nhau.
phàn cứng âm
thanh.
Hai lớp chính của DevSound:
■ CMMFDevSound: Đây là một giao diện cho được cung cấp từ hệ điều hành
Symbian, cho phép thực hiện các tính năng về âm thanh trên các thiết bị phần cứng
liên quan như :
o Ghi và phát lại âm thanh từ hai thiết bị là microphone và speaker.
o Điều chỉnh âm lượng của speaker, tạo âm thanh Stereo, balance, ...
o Phát các âm thanh chuông, điều chỉnh hiệu ứng trên nhạc chuông như: tạo hiệu
ứng 3D, hiệu ứng lặp lại, ...
■ MDevSoundObserver: Bao gồm các phương thức giao tiếp giữa Client và
DevSound. Các phương thức của nó được đóng gói và sẽ được gọi một khi có một sự
kiện chỉ định xảy ra ví dụ như tiến trình khởi tạo và playing/recording một đoạn âm
thanh, hoặc playing một đoạn nhạc chuông.
Các phương thức của MDevSoundObServer:
o BufferToBeEmptied(CMMFBuffer*) Xử lý sự kiện yêu cầu dữ liệu của đối tượng
CMMFDevSound.
o BufferToBeFilled(CMMFBuffer*) Xử lý sự kiện yêu cầu dữ liệu của đối tượng
CMMFDevSound.
o ConvertError(Tlnt) Xử lý hoàn thành chuyển đổi mã hoặc bỏ qua sự kiện.
o DeviceMessage(TUid,constTDesC8&) Xử lý sự kiện xảy ra trên thiết bị.
o InitializeComplete(TInt) Xử lý sau khi khởi tạo hoàn thành.
o PlayError(TInt) Xử lý play âm thanh lỗi hoặc bỏ qua sự kiện này.
o RecordError(TInt) Xử lý record âm thanh lỗi hoặc bỏ qua sự kiện này.
Hình 2.16 Mô tả các thành phần của DevSound
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011

2.5 TỒNG oQUAN
SendEventToClient(constTMMFEvent&)
VỀ VVIRELESS LAN
Xử lý các yêu cầu chính sách của Audio
Policy.Lan (WLAN) là mạng cục bộ không dây sử dụng sóng radio để truyền thông
Wireless
với nhau.
o ToneFinished(TInt) Xử lý nhạc chuông sau khi được khởi tạo xong,
2.5.1
Lich sử ra đòi
b. Đôi nét về module Audio FullDuplex
Công nghệ WLAN lần đầu tiên xuất hiện vào cuối năm 1990, khi những nhà sản xuất
* Menu
giói
thiệu những sản phẩm hoạt VoIPTestApp
động trong băng tàn VoIPTestApp
900Mhz. Những giải pháp này (không
3
^
15]
được thong nhất giữa các nhà sản xuất) cung cấp tốc độ truyền dữ liệu lMbps, thấp hơn nhiều
(ontacts
Messaging VOIP Audio Server Launched
VoIPhiện
Audio
Serverlaunched
voIP Audio Server
so với tốc độ lOMbps
của hầu hết các mạng sử dụng cáp
thời.

(am
tra
Launched
AMR- sử dụng băng tần
Năm
1992,
những
nhà
sản
xuất
bắt
đầu
bán
những
sản
phẩm
WLAN
§

DownlinkStream... * AMR-NB UPL Codec
Tools
HLI

ÌC
2.4Ghz.dpplirations
Mặc dầu những sản phẩm này đã có tốc độ truyền dữ liệu cao Sít
hơn nhưng chứng vẫn là
UplinkStream...

những

giải §pháp riêng $của mỗi nhà sản xuất không được công bố rộng rãi.
Sự cần thiết cho việc
K
DTMFTonePlayer... ► DNl Initialized
DNL
hoạt
thống nhất
giữa các thiết bị ở những dãy tần số khác nhau dẫn đếnstarted...
một số tổ chức bắt
Optrađộng
Muliĩle
Noles
RingTone Player... > UPL Initialized
Kara EasỊ
đầu phát triển ra những chuẩn mạng không dây chung.
One touch loopback UPL started...
p
e
§H
Năm 1997, Institute of Eỉectrical and Electronics
Engỉneers (IEEE) đã phê chuẩn sự ra
Exit
H-Ditl (rinợ lolPĩesl
đời của chuẩn 802.11, và cũng được biết với tên gọi WM (Wireless Fidelity) cho các mạng
ũptions
[;
select Cancel
Exlt gồm phương
WLAN. Chuẩn 802.11 hỗ Options
trợ ba Exlt

phương pháp truyền tín hiệu, trong Options
đó có bao
pháp truyền tín hiệu vô tuyến ở tần số 2.4Ghz.
Hình 2.17 API audio fullduplex sau khi đã biẽn dịch thành công
Năm
2003,
IEEEdựa
côngtrên
bố 2thêm
cải tiến
chuẩn
802.1 lg làmàCMMPDevSound
có thể truyền nhận
Được xây dựng
lớp một
quansựtrọng
nhấtlà của
DevSound

thông
tin

cả
hai
dãy
tần
2.4Ghz

5Ghz



thể
nâng
tốc
độ
truyền
dữ
liệu
lên
đến
MDevSoundObserver, module audio fullduplex được xây dựng hoàn toàn bằng ngôn ngữ
54Mbps. C++.
Thêm vào đó, những sản phẩm áp dụng 802.1 lg cũng có thể tương thích được với các
Symbian
thiết bị chuẩn 802.1 lb. Hiện nay chuẩn 802.1 lg đã đạt đến tốc độ 108Mbps-300Mbps.
Với Module này chúng ta có thể thực hiện thao tác ghi âm thanh fullduplex trên thiết bị
2.5.2
Các
mô(nhận
hình mạng
WLAN
Symbian S60
âm thanh
từ microphone và play lại trực tiếp qua speaker của điện thoại
mà a.
không
cần phải
bộ (Independent
nhớ đệm hay Basic
phải ghi

âm thanh
lênýile). Nó sẽ tạo thành một vòng
Mô hình
mạngdùng
Ad-hoc
Service
sets BSSs)
lặp âm thanh,
nhậndivà động
phát liên
tục.tính
Với độ
gần mạng
như bằng
0. dây) tập trung lại trong một
Các nút
(máy
có trễ
hỗ(delay)
trợ card
không
không gian
hìnhdựng
thànhmodule
nên kếtcũng
nối như
ngang
(peer-to-peer)
di trình
động

Cáchnhỏ
thứcđểxây
cáccấpthành
phần chínhgiữa
củachúng.
moduleCác
sẽ nút
được
có card mạng wireless là chúng có thể trao đổi thông tin trực tiếp với nhau, không cần phải
bày chi tiết hơn trong phàn xây dựng ứng dụng.
quản trị mạng.
Phàn tiếp theo, chúng tôi sẽ tìm hiểu về mạng WLAN. Đây là cơ sở khá quan trọng, do
để thực thi ứng dụng Wifi Connector chúng ta bắt buộc phải hoạt động ở môi trường có sự hiện
diện của mạng Wifi.

Hình 2.18 Mô hình của mạng Ad_hoc
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận
Luận Văn
Văn Tốt
Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
■ Tầng
2-Tầng
liên
kếtphép
dữ một
liệu
(Data

- Link
Lay
er)
phối
được
thường.

các
tiếp mạng
sóng

cho
ad-hoc
trở
lại
này
người

đíchdùng
thểtrong
thực
truy
cùng
hiện
xuất
một
nhanh
tài BSS,
nguyên
và dễ

chuyển
mạng
dàng tiếp
nên
ở bất
trên
chúng
kỳhệnơi
thường
thống
đâu được
phân
trong thiết
phối
khu
vực
được
triển
khai
{nhà
hay
văn
phòng).
Với
sự
gia
tăng
số
người
sử

dụng
máy
tính
lập một
mà Tầng
không
cần
mộtkhác,
côngtruyền
cụ hay
đặc dữ
biệt
nào

nókhông
rấthaithích
sửđường
dụng
tói
Access
Point
hoặc
gỏi
tới
một
mạng
cóliệu
dâyỰrame)
tới vậy
đíchgiữa

nằm
trong
ESS.
Các
này
đảm
bảo
tải kỹ
cácnăng
khung
máyhợp
tínhđểcó
xách
tay,
đó là
một
điều
rấthoặc
thuận
lọi.
trong
hội
nghị
thương
mại
trong
cácchế
nhóm
làm
việc

Tuy
nhiên
chúng
có bởi
thể
thông
tin
nhận
bởi
Access
Point
từ cài
hệ
thống
phân
phối
truyền
tớiliệu
BSS
sẽ được
nhận
truyền các
vật

nối
trực
tiếp
với
nhau.


đặt

phát
hiệnđược
và xửtạm
lí lỗithòi.
dữ
nhận.
■đích.
Khảnhược
năngđiểm
di động:
Vớiphủ
sự sóng
phát bị
triển
cácmọi
mạng
không
dây công
cộng,“nghe”
người dùng
có những
về vùng
gióicủahạn,
người
sử dụng
đều phải
được
trạm

có 3thể
truy mạng
cập Internet
bất cứ đâu. Chẳng hạn ở các quán Cafe, trường học, cơ quan,
■ nhau.
Tầng
- Tầng
(Networkở Layer)
lẫn
Sau
khi tìm
hiểu các

hình
mạng
WLAN,
tiếp theo
ta sẽ xem xét qua các thành

nghiệp,
...
người
dùng

thể
truy
cập
Internetcókhông
dâychúng
miễn

phí.
Tầng
này
đảm
bảo
các
gói
dữ
liệu
(packet)
thể
truyền
từ
máy
này đến máy kia cho dù
b.

hình
mạng

sở
(Basic
Service
sets
BSSs
)
phần■cụHiệu
thể trong
mạng
WLAN.

quả:một
Người
dùng
có thể duy trì kết nối mạng khi họ đi từ nơi nàỵ đến nơi khác.
không có
vật truy
lí giữa
Nó nhậnPoỉnt)
nhiệmgắnvụvói
tìmmạng
đườngđường
đi chotrục
dữ hữu
liệu tuyến
cho các
Baođường
gồm truyền
các điểm
nhậpchúng.
AP (Access

■ Triển khai: Việc thiet lập hệ thống mạng không dây ban đầu chỉ can ít nhất 1 access
2.5.3đích
Các
thành
phần
trong
mạng
WLAN
khác

nhau
trong
hệ
thống
mạng.
giao tiếp với các thiết bị di động trong vùng phủ sóng của mộtcell. AP đóng vai trò điều
point. Với mạng dùng cáp, phải tốn thêm chi phí và có thể gặp khó khăn trong việc triển
khiển
cell và
điều
khiển
lưu
lượngPoỉnt)
tới mạng.
a.
Điểm
truy
cập
- AP
(Access
khai
hệ thống
cáp
ở nhiều
nơi trong tòa nhà.
■ Tầng
4-Tầng
vận
chuyển
(TransportLayer)

Là 1thiết
thiếtbịbịmở
vikhông
dùng
sóng
để thu
tínvớihiệu,
truyền
tảithì
thông
tin
giữa
cácsố
thiết
bị
Các
dingoại
động
tiếp
trựcphát
tiếpthể
nhauứng
màtức
giao
tiếp
AP.
Các
cell
■ Khả
năng

rộng:
Mạnggiao
không
dây

đáp
khivới
giacác
tăng
lượng
Tầng
này
đảm
bảo
truyền
tải
dữ
liệu
giữa
các
quá
trình.
Dữ
liệu
gủi
đi
đảm
bảo
không


wireless
và mạng
APmạng
là 10-15
thiết
nhất
trong
WLAN
PC card
dùng.
Vớinhau
hệdây.
thống
dùngbị
cáp
cằn biến
phải
cáp.
có thể người
chồng
lấn dùnẸ
lên
khoảng
% phổ
cho
phépgắn
cácthêm
trạm
di động chỉ
có đứng

thể disau
chuyển

lỗi,
theo
đúng
trình
tự,
không
bị
mất
mát
hay
trùng
lắp.
Đối
với
các
gói
tin

kích
thước
lớn,
không
dây.

cung
câp
cho

các
máy
khách
(Client)
một
diêm
truy
cập
vào
mạng
"Nơi

các
b.
Nhược
điểm
không bị mất kết nối vô tuyến và cung cấp vùng phủ sóng với chi phí thấp nhất. Các trạm di
tầng tính
này sẽ
phânwỉreless
chia chúng
thành
các phần
kích
thước
nhỏ
hơn
khithiết
gửi đi.
Cũng công

như
máy
dùng
cóđểthể
vào
nộicó
bộ
cửa
công
ty".
AP trước
làtâm
một
bị song
mật:
Môinhất
trường
kết
nốimạng
không
dây
không
khí
khả
năng
bị điều
tấn
công
động■ sẽBảo
chọn

AP tốt
kết
nối.
Một
điểm
truylà
nhập
nằm
ở nên
trung
có thể
khiểncủa

tập họpduplex)
chúng lại
khi
nhậnđộđược.
(Fuỉỉ

mức
thông
minh
tương
đương
vói
một
chuyển
mạch
Ethernet
phức

tạp
người
dùng
là rất
phân phối
truy
nhập
chocao.
các nút tranh chấp, cung cấp truy nhập phù hợp với mạng đường trục,
(Switch).
■ Phạm
vi:chỉ
Mộtvàmạng
chuẩn
lg vớisát
cáclưu
thiết
bị chuẩn
có lýthểchuyển
hoạt động
tốtgói
trong
ấn định
các địa
các mức
ưu802.1
tiên, giám
lượng
mạng, chỉ
quản

đi các


Tầng
phạm
5
vi
Tầng
vài
chục
giao
dịch
mét.
(Session

phù
Layer)
họp
trong
1
căn
nhà,
nhưng
với
một
tòa
nhà
lớn
thì
không

duy trì theo dõi cấu hình mạng.
b. Các thiết bị máy khách trong WLAN (.End-user wireless devices)
đáp ứng
nhu cầu.
cầnsửphải
thêm
Repeater
hay Access Point, dẫn
Là những
thiếtđược
bị WLAN
đượcĐe
cácđáp
máyứng
khách
dụngmua
để kết
nối vào
WLAN.
Tầng
này
cho
phép
các
ứng
dụng
thiết
lập,
sử
dụng


xóa
các
kênh
giao tiếp giữa chúng
đến chi phí gia tăng.

Card
PCI
Wireless:
{được
cungsóng
cấp vô
cơ tuyến
chế cho
nhận
biết nên
tên việc
và các
về bảo
■ gọi
Độ là
tingiao
cậy:dịch).
Vì sửNódụng
để việc
truyền
thông
bị chức
nhiễu,năng

tín hiệu
bị
mật thông
tin
khi
truyền
qua
mạng.
r sóng, radio....) là không tránh khỏi. Làm
giảm
do
tác
động
của
các
thiết
bị
khác
{lò
vi
Là thành phần phổ biến nhất trong WLAN. Dùng để kết
giảm
kể hiệu hệ
quảthống
hoạt động
mạng.dây. Được cắm vào OSI Model
nối ■
các
máy6đáng
mạngcủakhông

Tầng
-khách
Tầng vào
trình bày
(Presentation
Data
Tốctính.
độ của
khôngsửdâydụng
(7- phổ
125 biến
Mbps)cho
rất
chậm so vớiLayer
mạng sử dụng cáp
khe ■PCITốc
trênđộ:máy
Loạimạng
này được
các
Layer)
r
Application
máy tính{lOOMbps
để bàn (desktop)
kếtGbps).
nối vào mạng không dây.
đến hàng
Netvvork Process
Tầng này đảm bảo các máy tính có kiểu định

to
V Application J
2.6 TỔNG QUAN VỀ LẬP TRÌNH MẠNG
( Data
( Presentatỉon
dạng dữ liệu khác nhau vẫn có thể trao đổi thông
^
2.6.1tin

hìnhThông
tham
khảo
OSI
■ cho
Card
PCMCIA
Wireless:
^
nhau.
thường
các máy tính sẽ thống
Data
Data
' Session
dễ dàng
cho kiểu
việc
nối kết
và dữ
trao

đổitrung
thông
tin (giữa
tính với nhau, vào năm
nhất vớiĐể
nhau
về một
dạng
Trước
đây
được
sử định
dụng
trong
cácliệu
máy
tính xách
tay các
và máy
Interhost
Communication
gian
để
trao
đổi
thông
tin
giữa
các
máy

tính.
Một
1983,
tổ
chức
tiêu
chuẩn
thế
giới
ISO
đã
phát
triển
một

hình
cho
phép
hai máy tính có thể
các thiết bị hỗ trợ cá nhân số PDA (Personal Digital
í
( Transport
dữ liệu
cần gửi
đi nay
sẽchođược
tầng
trình
bày
gửi

và nhận
dữ
liệu
nhau.
hìnhtriển
này chuyển
dựa công
trên cách
tiếp
tầng {lớp), Avói mỗi
Associasion).
Hiện
nhờ
sựMô
phát
của
nghệ
nêncận phân
End-to-End
Segme
Connections 1
sang đảm
địnhnhiệm
dạng một
dữ chức
liệu
trungcơ
trước
truyền
tầng

năng
bản
nào2.19

gọi
là mô
hình
OSI.
PCMCIA
vvireless
ít được
sửgian
dụng
\ìđókhi
máy
tính
xách
tay Cffvà
nts
Hình
Môđược
hình
mạng
Wìfi
sở . and
Reliability J
;
( Netvưork A
đi trên mạng.
Ngược

lại sẵn
khiCard
nhậnWireless
dữ liệubên
từ trong
mạng
PDA,....
đềuhai
được
tíchtính
hợp
Để
máy
có thể
trao đổi được
thôngthiết
tinbị.
vói
nhau cần có rất nhiều vấn đề liên
Access
Packet
y and IP (Logical
tầng trình bày Point
sẽ chuyển sang định dạng riêng của
s A tín hiệu rtrên
quan
ví dụ
nhưWireless*
cần có card mạng, dây cáp mạng, điện thế
cáp2.22

mạng,PCMCIA
cách
Data
Link

Card
USB
Hình
Addressing>
ỳ thức
Frame
nó.
c.

hình
mạng
mở
rộng
(Extended
MAC
and
LLC
((Ị))
Laptop
s
đóngWireless
gói dữ card
liệu, điều khiển lỗi trên đường truyền... Bằng cách phân
chia những

tính năng này
y (Physical
addressmg) J
Service Set ESSs )
vào ■các
tầng -phân
biệt nhau,
viết các phần mềm để thực
hiện
trở nên dễ dàng hơn.
Tầng
Tầng
dụng việc
{Application
:kếtBitsWireiess
)mở chúng
Mphạm
Physical
A
rộngUSB
vi di động
tới
Loại7rất
được ứng
ưu chuộng
hiện nay dành cho cácMạng
thiết bị802.11
adapter
Mô hìnhLayer)
OSI giúp đồng nhất các hệ thống máy tính khác biệt nhau khi Medìa

chứng Signal,
trao đổiand
thông tin.
V
Binary
một
phạm
vi
bất

thông
qua
ESS.
Một
ESSs

nối vào mạng không dây vì tính năng di động và nhỏ gọn. Có chức
Transmissipn J
Mô hình này bao gồm 7 tàng:
V.
một hỗ
tập trợ
họpchuẩn
các BSSs
năng tương tự như Card PCI Wireless, nhưng
cắm nơi
là mà các Access Point giao
Đây là1tầng
trênvật
cùng

cung cấpLayer)
các ứng
Hình 2.24 Mô hình tham khảo OSI

Tầng
Tầng

{Plysical
tiếp
với nhau
để chuyển
USB
(Universal
Bus).
Có thể
lắp nhanh
chóng
(không lưu lượng từ một BSS này
dụng truy
xuất đếnSerial
các dịch
vụ mạng.
Nó tháo
bao gồm
Master
đếnbitmột
BSS
đểkhivật
làm lí.cho
dinghĩa

chuyển
dễ
cần
camkhiển
cố
nhưdùng,
Card
PCI
vàBrovvser
hỗ
trợkhác
cắm
việc
truyền
tải ví
thật
các
đường
truyền
Nó việc
định
các tín
các phải
ứngĐiều
dụng
củađịnh
người
dụsựWireless)
như
Webtrên

{Internet
Explorer,
Mozilla
Firefox,
Access
Point
dàng
của
các
trạm
giữa
các
BSS,
Access
Point
thực
máy
tính
đang
động
iplug
andplay).
hiệu
điện,Chrome,
trạnghoạt
tháiOpera,...)
đường
truyền,
pháp mãtrình
hóa dữ

liệu, các
loạicấp
đầu nối
dụng...
Google
hay phương
các chương
server
cung
các sửdịch
vụ mạng như
((l|jĨ>K5
hiện việc giao tiếp thông qua hệ thống phân phối.
Service
...), các Mail Server ( Send MailMDaemon). Người
2.5.4{InternetƯuInýormation
đỉểm và nhược
điểmIIS,
củaApache,
mạng Wifí
J
Ethernet
Hệ thống phân phối là một lớp mỏng trong
dùng mạng giao tiếp trực tiếp với tầng này.
a. Ưu điểm
Hình 2.23 USB Wỉreless
mỗi Access Point mà nó xác định đích đến cho một
Cabl
Deskto
e card về nguyên

p tắc, tầng n của một hệ thống chỉ giao tiếp và trao đổi thông tin vói tầng n của
lưu lượng
nhận từ một BSS. Hệ thống phân
Mode
■ Sự tiện lọi:Comput
Mạng không dây cũng như hệ thống
mạngđược
thông
hệ thống khác. Mỗi tàng sẽ có đơn vị truyền dữ liệu riêng:
Hình 2.20 Mô hình mạng Wifì mở rộng
GVHD.
GVHD. Thầy
Thầy Đoàn
Đoàn Hòa
Hòa Minh
Minh Khoa
Khoa Công
Công nghệ
nghệ thông
thông tin
tin &
& Truyền
Truyền thông
thông Đại
Đại Học
Học cần
cần Tho’
Tho’



Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011





Tầng vật lí: bit.
Tầng liên kết dữ liệu: frame.
Tầng mạng: packet.
Tang vận chuyển: segment.

Trong thực tế, dữ liệu được gửi đi từ tằng trên xuống tầng xuống tằng dưới cho đến tầng
thấp nhất của máy tính gửi. Ở đó, dữ liệu sẽ được truyền đi trên đường truyền vật lí. Mỗi khi dữ
liệu được truyền xuống tằng phía dưới thi nó được “gói” lại trong đơn vị dữ liệu của tầng dưới.
Tại bên nhận dữ liệu sẽ được truyền ngược lên các tằng cao dần, mỗi lần qua một tằng đơn vị
dữ liệu tương ứng sẽ được “tháo” ra.
2.6.2

Mạng TCP/IP

Đây là kiến trúc của mạng
Internet, chỉ gồm 5 tầng như hình vẽ
dưới đây:

OSI Model

Ngưòi ta còn gọi mô hình này là
mô hình OSI đơn giản.
Các giao thức trên mỗi tầng được
quy định như sau:


TCP/IP Model
(DoD Model)

Application

TCP/IP Internet
Protocol Suite
Telnet, SMTP. P0P3,
FTP. NNTP, HTTP.
SNMPDNS, SSH,...

Session

Tầng 3 sử dụng giao thức IP.
Tầng 4 có thể sử dụng giao thức TCP
chế độ có nối kết hoặc UDP chế độ
không nối kết.

Transport

Transport

Netvvork

Internet

TCP, UDP

r


IP, ICMP, ARP DHCP
m

Tầng 5 là tầng của ứng dụng, mỗi loại
ứng dụng phải định nghĩa một giao thức Data Link
riêng để các thành phần trao đổi thông
tin qua lại vói nhau. Một số ứng dụng đã
Physical
trở thành chuẩn của mạng Internet như:
®nh 2'25 So sánh svgiống nhau rò khác nhau caa OSI và TCP/IP

■ ứng dụng Web: sử dụng giao thức HTTP (HỵperText Trans/er Protocol) để tải các
trang Web từ các Web Server về các Web Browser.
■ ứng dụng thư điện tử: sử dụng giao thức SMTP để chuyển tiếp mail gửi đi đến mail
Server của người nhận và dùng giao thức POP3 (Post Office Protocol Version 3) hoặc
IMAP {Internet Message Access Protocol) để nhận mail về cho người đọc.
■ ứng dụng truyền tải tập tin: sử dụng giao thức FIP {File Transýer Protocol) để tải các
tập tin từ các FIP Server ở xa về máy người dùng hay ngược lại.
Thông thường các tầng 1,2,3 và 4 được phát triển bởi các nhà sản xuất hệ điều hành, nhà
sản xuất các phần cứng mạng. Chúng đảm nhận nhiệm vụ truyền tải thông tin cho các quá trình
trên tầng ứng dụng. Chúng cài đặt cơ chế giao tiếp liên quá trình để các quá trình trên tầng ứng
dụng có thể truy xuất đến dịch vụ truyền tải thông tin do chúng cung cấp. Trong khi đó tàng 5
là tầng mà các nhà sản xuất phần mềm khai thác để tạo ra các ứng dụng giải quyết các vấn đề
khác nhau trong cuộc sống. Nó được xem như là tầng xử lí thông tin.

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận

LuậnVăn
VănTốt
TốtNghiệp
NghiệpĐại
ĐạiHọc
HọcHK
HKIIII2010-2011
2010-2011
2.6.3

Tìm giữa
hiểu hai
về Socket
quá trình còn UDP thì không.
Server
Client
■ TCP
liệu cólập
kèm
theo cơ
chế đảm bảo, có kiểm tra lỗi truyền lại gói tin lỗi
Dưới
gócgửi
độdữngười
trình,
Socket
Socket 0 I
Socket
hay mất,
đảm bảo

tự đến của các gói tin,...
0 I còn UDP thì không.
là một giao diện
lập trình
ứngthứ
dụng
■ được
TCP truyền
dữ liệu
tốc độ truyềnt chậm, còn UDP truyền thông chính
(APIs), nó
giói thiệu
lằnchính
đầu xác,
tiên và
trong
xác- nhưng
truyền
nhanh.
ấn bản UNIX
BSD tốc
4.2,độdưói
dạng
các hàm
bind 0 I

Thích
hợp
cho
các

ứng
dụng
càn độ chính xác cao: truyền file, thông tin điều khiển,
hệ thống theo cú pháp ngôn ngữ c (socketQ,
UDP thích
hợp choreceiveị),
các ứng dụng
cần tốc độlisten
cao, 0truyền âm thanh hoặc hình ảnh...
bindQ, connectị),
sendị),
read(),
write(), Cả
. . . )haiNgày
được
hỗ trợ
giao nay,
thức Socket
đều phân
dữ liệu
ra thànhI các gói tin. Tuy nhiên, TCP có thêm vào gói
trong
hầu
hết
các
ngôn
ngữ
lập
trình
khác

tin này thành phần Header {tiêu đề) cho phép truyền lại các gói tin nếu như chúng bị thất lạc và
nhau
nhưcác :góiJava,
Python,
tập hợp
tin lạiC++,
với nhau
đứng Visual
theo thứ tự. UDP
không
cung cấp establishment
các tính năng này,
■ • ■*Connection
— nếu
Basic,...
một gói tin bị thất lạc hoặc bị lỗi nó sẽ không được truyền lại và thứ tự đích đến của gói tin
cũng không
lại, kênh
về tốcgiao
độ, UDP sẽconnect
truyền ()|
nhanh xấp xỉ 3 lằn so với TCP. Vì
Socketđược
cho đảm
phépbảo.
thiếtBùlập
accept 01
thế ảo,
việcmà
lựa hai

chọn
độ giao
tùy vào mục đích của ứng dụng, người lập trình sẽ lựa
tiếp
đầuchế
kênh
được tiếp
đánhnào
dấulà bởi
chọn
chế
độ
giao
tiếp
thích
hợp.
recv 0 I-*----Data {request)------ send 0 I
hai cổng. Thông qua các cổng này một quá
trình có Lập
thể trình
trao đổi
thông
tin, gửi
nhận
"1' khá quan trọng trong Luận văn
“* tốt nghiệp
mạng
là phần
kiếnvàthức
lý thuyết

send
0
I--------Data
{reply)-----►
recv 0 1
dữ
liệuSau
với khi
các quá
trình khác.
này.
đã nghiên
cứu tất cả sáu mảng kiến thức trên. Phần tiếp theo của đề tài chúng tôi
3~
sẽ hai
giớikiểu
thiệuSocket:
một công nghệ khá phổ biến hiện nay đó là3“công nghệ VoIP.

■ Socket kiểu AF_UNIX chỉ cho phép giao tiếp giữa các quá trình trong cùng một
máy tính.
■ Socket kiểu AF_INET cho phép giao tiếp những quá trình trên những máy tính khác
nhau trên mạng TCP/IP.

Đổ có thể thực hiện giao tiếp vói nhau, một trong hai quá trình phải công bố số hiệu
cổng của Socket mà mình sử dụng. Mỗi cổng giao tiếp thể hiện một địa chỉ xác định trong hệ
thống. Khi quá trình được gán số hiệu cổng, nó có thể nhận dữ liệu gửi đến cổng này từ quá
trình khác. Quá trình còn lại cũng được yêu cầu tạo ra Socket.
Ngoài số hiệu cổng, hai bên giao tiếp còn phải biết được địa chỉ IP của nhau. Địa chỉ IP
giúp nhận biết hai máy tính khác nhau trên mạng TCP/IP trong khi số hiệu cổng dùng để phân

biệt các quá trình khác nhau trên cùng một
máy tính.
TCP (connection oriented)
2.6.4

Chế độ giao tiếp

Tầng vận chuyển giúp chuyển tiếp các
thông điệp giữa các chương trình ứng dụng
vói nhau. Nó có thể hoạt động theo hai chế
độ:Giao tiếp có nối kết, sử dụng giao thức
TCP (Transmission Control Protocol)

l ■*- ỉ

Error!
Data is corrupted, please resencl.
UDP (connectionless)

Hoặc giao tiếp không có kết nối UDP
(User Datagram Protocol).
So sánh sự khác biệt giữa hai cơ chế.
■ TCP có tồn tại kênh giao tiếp ảo

Not all data is
present.
Do not
resend.
._________________________________________/


Hình 2.27 s ự khác nhau của TCP và UDP
GVHD.
GVHD.Thầy
ThầyĐoàn
ĐoànHòa
HòaMinh
MinhKhoa
KhoaCông
Côngnghệ
nghệthông
thôngtin
tin&&Truyền
Truyềnthông
thôngĐại
ĐạiHọc
Họccần
cầnTho’
Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
phục
vụ
454đ/
01cuộc
thức
H.323).
VoIP
Giao
sử

thức
ỞVOIP
dụng
bước
dùngkỹ
này,
cho
thuật
cảcác
hai
sốgói
nơi
và voice
yêu
đều cầu
tiến
nàykết
hành
là nối
RTP
việc
băng
(Real-Time
trau
thông
đổi tốc
các
Protocol).
độ
tham

caosốnhư
Một
baoADSL
gói
gồmtinhoặc
các
RTP
tham
cáp.

2.7 Cước
CÔNG
NGHẸ

số mã
rất
nhiều
encoding
nhà
parameters)
cấp

thành
trợ
VoIP
phần

tham
nhiều
sốcông

liên
dịchtin
quan
vụsang
khác
khác.
Các chúng
(Skype,
cổng
nối
các
fỉeld
đầu( các
chứa
dữnày,
liệu
thiếtnhau
chocác
việc
biên
dịch
lạithường
các
gói
tín như
hiệu
voice kết
ở Voice
thiết
Trong

đề ngày
tàicung
docầnkhác
không
phải
chuyên
bàn
luận
về
nghệ
VoIP
nên
tôi
chỉ
Từ
6h
-hoá
23h
từ
thứ
2
đến
thứ
7hỗ
Giá
bình
Chat

phân
củanhững

phát
Yahoo,
địa
...).
chỉgói
ứng
cũng
được
chung
cấu
nhất
Bốn
củacấu
kênh
cho
RTCP
sử

dụng
RTPcá
được
nhân
kết
hoặc
nối,
gia
mỗi
đình
kênh
làtrình

các

bị
nghe.
Các
tindụng
voicetrọng
đượchình.
truyền
điVoIP
bởi
giao
thức
UDP
.

thiết
bị
cuối,
tiến
đề người
cập
thành
phần
quan
nhất
để
thành
công
nghệ

VoIP.
Những
thành
phần
này
Giá tiết kiệm
Từ 23h hôm trước đến 6h sáng hôm sau
dịch
một
hướng
vụ
điện
duy
thoại
nhất.
dựa
trênmềm
là Internet
kênh
có chuyển
dữ liệu
mạch
âm điện
thanh
(voiceVới
data)
ứngtừ dụng
một thực
này, chúng
thể sang

ta
được
thực
hiện
ngược
lại.RTP
sẽ được
ứng
dụng
trong
phần
Wifitruyền
Connector
của
chúng
tôi. thoại.
các
ngày
vẫn
mộtthứ
cần
thực

thểmột
khác.
sốcả
Khi
điện
cácthoại,
kênh

đã được
phải
kết nốisố thìđểdữthực
liệuhiện
âm thanh
cuộc gọi
sẽ được
như phát
sử dụng
thôngthông
qua
từ
2 đến
thứ
7,
ngày
lễ
vàvẫn
Chủ
nhậtquay
2.7.3 Các
thành
phần
trong
mạng VoIP
2.7.5
Các
giao
thức
của

VoIP
2.7.1
Tổng
quan
về
VoIP
thường.
các kênhNgày
truyềnnay
này VOIP
thông qua
được
cácứng
RTCP
dụng
instructions.
trong các công ty lớn dùng để liên lạc giữa các chi
nhánh

xa
vói
nhau,
nhằm
làm
giảm
chi
phí
liên
lạcbao
nội Protocol.

bộ.
VoIP làProtocol:
từcốt
viếtlõitắtcủa
của một
Voicemạng
over VoIP
Internet
Đây là một
ngữ IP
dùng
để chỉ
Các
■ Signaling
thành
gồm: Gateway,
VoIPthuật
Server,
network,
2.7.7
Giaophàn
thức SIP
cách
thức
âm
thanh
được
truyền
đi
thông

qua
các
gói
tin
IP
trên
mạng
Internet.
VoIP

thể
sử
Equỉpments.
2.7.2End User
Các
kiểu
kết nối
sửcài
dụng
VoIP
Điều
khiển
việc
đặt
cuộc
gọi.
Các
loại
sỉgnalỉng
protocols

bao
gồm:
H.323,
SIP,
SIP cứng
là từ hỗ
viếttrợtắtđểcủa
Sessỉon
Inỉtỉation
khởidài,
tạodiphiên)
là một
dụng phần
thực
hiện các
cuộc gọiProtocol
như số (Giao
nội bộ,thức
đường
động hay
quốcgiao
tế
MGCP,
Megaco/H.248

các
loại
giao
thức


bản
quyền
riêng
như
UNISTIM,
SCCP,
Skype,
Computer
to
Computer:

Gateway:

thành
phần
giúp
chuyển
đổi
tín
hiệu
analog
sang
tín
hiệu
số
(và
ngược
lại).
thức
thoại

IP một
dùngmôi
để trường
thiết lập,
sửa loại
đổi điện
và kết
thúc
cuộc
thoại VOIP.
và có tín
thể hiệu
được điện
sử dụng
trong
PC hay
thoại
quacác
IP đặc
biệtgọi
(IPđiện
phonè).
CorNet-IP,
...một
kênhbởi
truyền
sẵn,
đây
một
dịch

miễn
phíđiện
được
dụnggiao
rộngtiếp
rãi
oVới
VoIP
gateway
: làIETF
cácInternet
gateway
chức
nănglàtài
làm
cầu
nốivụ
giữa
mạng
thoại
SIP được
phát
triển
và bancócó
hành
trong
liệu
RFC
3261.
SIP


tả sử
những
khắp
nơi
trên
thế
giới.
Chỉ
cần
người
gọi
(caller)

người
nhận
(
receỉver)
sử
dụng
chung
một
thường
(PSTN
)

mạng
VoIP.
cần
có để thiết

lập một cuộc điện thoại. Giao thức này giống như giao thức HTTP, là giao thức
■ Media
Protocols:
VoIP
Service
(
Skype,
MSN,
Yahoo
o
VoIP
GSM
Gateway:
là các
gateway
chức
làmrộng
cầu nối
chomicrophone,
các mạng
IP, sound card.
dạng văn bản, rất công
khai
và linh
hoạt.
DoMessenger,...)
vậy,cóSIP
đã năng
thayheadphone
thế

rãivà
cho
chuẩn
H323.
Personal
Điều
khiển
việc
truyền
tải
dữ
liệu
voice
qua
môi
trường
mạng
IP.
Các
loại Media
Computer
Cuộc hội thoại
diễn
không
bị giói hạn.
GSM
vàra
cảmà
mạng
analog.

■ Các
thành
phần
SIP:
Protocols
như:
RTP
(Real-Tỉme
Protocoĩ),
(RTP
, các
SRTP (Secure
Computer
to
Phone:
■ VoIP
server
: trong
là các
máy chủ trung
tâm cóRTCP
chức năng
địnhcontrol
tuyến vàProtocol)
bảo mật cho
Real-Tìme
Protocol),
và SRTCP
(Secure
RTCP).

Là Transport
một
dịchSIP
vụbao
có gồm
phí.
Chúng
ta
phải
trả Proxy,
tiền để Redirect
có một tài
khoảnLocation
và một phần
cuộc
gọi
VoIP.
Một
mạng
các End
Points,
Server,
Servermềm

VoIP
như
(VDC,
Evoiz,
Netnam,...).
Với

dịch
vụ
này
một
máy
PC

kết
nối
tới
một
máy
điện
o
Trong
mạng
H.323
(một
giao
thức
truyền
tải
VOIP)
chúng
được
gọi

gatekeeper.
2.7.6Regỉstrar.
Bộ giao thức H.323

thoại thông
thường
bất(một
cứ đâu
vi cho
các quốc gia mà
o Trong
mạngở SIP
giao(tuỳ
thứcthuộc
truyềnphạm
tải VOIP)
cácphép
servertrong
đượcdanh
gọi làsách
SIP server.
H.323

giao
thức
được
phát
triển
bởi
mj-T
(International
telecommunỉcatỉon
Union
Người

sử
dụng
phải
đăng

với
Registrar
về
địa
chỉ
của
họ.
Những
thông
tin này
sẽ
nhà ■cung
cấp
cho
phép).
Người
gọi
sẽ
bị
tính
phí
trên
lưu
lượng
cuộc

gọi

khấu trừ
vào
tài
Thiết bị đầu cuối (End User equỉpments ) :
Telecommunication
Sector).
H.323 Các
phiêngóibảntin1.0
vào gửi
khoảng
được hiện
lưu
trữ
một
Extemal
SIPra sẽđờiđược
thôngnăm
qua 1996
các
khoản
có. vào Standardization
o Softphone
và máy
tính cáLocation
nhân
: Server.

1998Server

phiên
bản
thế
hệ
đời.phần
H.323
ban
đầu
được
sửInternet.
dụng
cho
các
Proxy
hay
Redirect
Server.
Proxy
Server
dựa
vào
tiêudụng
đề
trên
góiđích
tin
để
liênmột
lạccuộc
vói

Ưu
điểm
: các
đối
vói2.0
cácracuộc
hội
thoại
quốc
sử
sẽmục
tốn
ítmềm
phítruyền
hơn
Bao
gồm
một
headphone,
một
mềm

mộttế,
kếtngười
nối
Các
phàn
miễn
hội
server

thoại
cần
đa
liên
phương
lạc
rồi
tiện
gửi
trên
các
các
pacckets
mạng
cho
LAN,
máy
nhưng
người
sau
nhận.
đó
Các
H.323
redirect
đã
tiến
server
tới
trở

đồng
thành
thời
một
gửi
thoạibiến
thông
hai máy
điệnGnomeMeeting,
thoại thông thường.
Chi phí
rẻ, dễ lắp đặt.
phí phổ
nhưqua
Skype,
Ekiga,
Microsoft
Netmeeting,
SlPSet, ..
Personal
Internet
TeteDtionÊ
thông
tin
lại
cho
người
gửi
ban
đầu.

giao
thức
truyền
tải
VoIP
trên
thế
giói.
Giao
thức
này
chuyển
đổi
các cuộc
hội thoại
Nhược
điểm:
chất
lượng
cuộc
gọi
phụ
thuộc
vào
kết
nối
internet
và dịch
vụ củavoice,
nhà

1
o Điện thoại vóỉ IP adapter:
Computer
•etePnone
' Ã Ã
video,cấp.
hay
cácdụng
tập dịch
tin vụ
và VoIP
các ứng
dụng
phương
tương
tácmột
vớiIPPSTN.
cung
Đe sử
thì máy
điệnđathoại
thôngtiện
dụngcần
phải
gắn với
adapterLàđể giao thức
■ Phương thức hoạt động của SIP:
Phone
chuẩn,
to

baoPhone:
trùm
giao
thức Adapter
trước đólànhư
H.245,
H.235,

thể kết
nối
vóicác
VoIP
server.
mộtH.225,
thiết bị
có ít nhất
một...cổng RJ11 (để gắn với
SIP


hình
mạng
sử
dụng
kiểu
kết
nối
ba
hướng
(three

way
method)
trên
Là RJ45
một dịch
vụ với
có đường
phí. Chúng
khônghay
cầnPSTN)
một kết
nốicổng
Internet

chỉ càn
một VoIP
điện thoại),
(để gắn
truyền ta
Internet
và một
cắmhandshake
nguồn,
H323

4
thành
phần
chính:
adapter

kết nối
onền
IP TCP.
phone
: với máy điện thoại. Lúc này máy điện thoại trở thành một IP phone.
Là các
điện thoạilàdùng
riêng
VoIP.
Các
phone
càn VoIP Adapter bỏi
■ Terminal:
một PC
haycho
mộtmạng
IP phone
đang
sử IP
dụng
giao không
thức H.323.
2.7.8
MGCP và Megaco/H.248
chúng đãChi
được
hợp sẵn
trongcủa
để có
thểcung

kết nối
trựcdịch
tiếp vụ
với VOIP
các VoIP
server.
phítíchcước
thambênkhảo
nhà
Tập
đoàn bưu chính viễn
28Protocol)

tảcấp
công
nghệ
■ Gateway:
Là cầuHình
nối 2.
giữa
mạng
H.323
vói
các
kháclạcnhưgiữa
SIP,cácPSTN,...
MGCP
(Media Gateway
Control
được

sửVoIP
dụngmạng
để liên
thành
Việt
Nam thức
VNPT.
2.7.4thông
Phương
hoạt
độnggateway
đóng
vai trò chuyển
đổiĐây
các làgiao
trong được
việc thiết
lập cho
và chấm
dứt
phần riêng
lẻ Gateway
của một
VoIP
tách rời.
mộtthức
protocol
bổ sung
hai giao
VoIP

chuyển
đổigọi,
tínchuyển
hiệu
giọng
thông
môi
trường
mạng
(IPgọi
based
network).
Do
cácnhiều
cuộc
đổi
media
íormat
giữa
các
mạng
khác
nhau.
thức SIP
và H.323.
Với
MGCP,
MGC
server
cóđến

khảqua
năng
quản
lý ởcác

các
đàm
Cách
đây
năm,
cách
gửi các
tínnói
hiệu
một
máy
đích
xa cuộc
bằng
tín
hiệu
sốcuộc
đã được
vậy,
trước
hết
giọng
nói
sẽ
phải

được
chuyển
đổi
thành
các
bits
(
digital
bits)

được
đóng
gói
thoại
dưới phương
sự hỗ trợ củathực
các hiện
dịch như
vụ. MGCP
là 1 giao
thức
với
các
buộc
chặt
phát triển,
gửi,
tín master/slave
hiệu sẽ Giá
đượctiết

số kiệm
hóa ràng
bằng
bộ ADC
(chưa
Cước
gọi 171 liênthức
tỉnh, áp dụng
chosau:
các trước
Giá khi
bình
thường
thành
các
packet
để
sau
đó
được
truyền
tải
qua
mạng
IP
network

cuối
cùng
sẽ

được
chuyển

GateKeeper:
đóng
vai
trò

những
điểm
trung
tâm
(focus
points)
trong

CÓVAT)
chẽ
giữa MG
(endpoỉnt)
vàMGC-(server).
cuộc
(chưa
(Analog
to Digital
Converter
Thiết bị chuyển
đổi tín hiệu tuần tự sang tín hiệu số) sauhình
đó
lại

thành
tín
hiệu
âm
thanh
đến
người
nghe.
gọi
từ
nhà
thuê
bao

VAT)
mạng
H.323.
Các
dịch
vụ
nền
sẽ
quyết
định
việc
cung
cấp
địa
chỉ
(addressing),

truyền
đi (Phương
và tại đầuthức
nhận06sẽgiây
chuyển
đổi
ngược
lại với06
bộgiây
DAC
to30%
Analog Converter Nội
vùng
+ 01gọi
giây)
Giảm
76.36Ổ/
đầu( Digital
MEGACO/H.248
còn
được
làquaGateway
Control
Protocol.
Có nguồn
gốc
MGCP(
Tiến
trình
hoạt

động
của
VoIP
thông
hai
bước:
phân
phát
băng
thông
(bandwidth),
cung
cấp
tài
khoản,
thấm
địnhtừquyền
Thiết bị chuyển đổi tín hiệu số sang tín hiệu tuần +
tự) để sử dụng.

được
sử
dụng
rộng
rãi
trong
ngành
công
nghiệp.
Sự

phát
triển
MEGACO/H.248
bao
gồm
■ Call Setup:authentication) cho các terminal và
gateway...
12.73Ổ/
01 giây tiếp
Khác
vùng
+dịch
01vậy,
30%
06
giâycao
đầu
VoIP
cũng
làmthức
việc
giống
hóa
âm
thanh
thành
cácGiảm
gói
dữ
liệu,

gửi
dữ liệu
đi
việc hỗ
trợ (Phương
đa
phương
tiện06
vàgiây
cácnhư
vụ số
hội120đ/
thoại
nâng
đa+ điểm
(multipoint
conỷerencỉng
xác
định
vị
trí
(thông
qua
địa chỉ
của
người
giây) Trong quá trình này , người gọi sẽ phải
20đ/
■ chúng
Mutipoỉnt

control
unit
(MCU)ĩ
hỗ
việc
hộiđịatăng
thoại
đa điểm
(con/erence)
cho
enhanced
Services
),lạicác

pháp
lậpthanh
trình
được
nâng
cao
nhằm
quảnhận
cho
các tiến
và chuyển
đổi
thành
lúc
đầu
tạitrợ

bên
nhận.
nhận)
và yêu
cầu
một
kết
nốidạng
để âm
liên
lạc
với
người
Khi
chỉ hiệu
người
được
xác trình
định
01
giâynhận.
tiếp theo
Từ
6h
23h
các
ngày
từ
thứ
2

đến
thứ
7
Giá
bình
thường
các cả
máyviệc
terminal
( thì
bavăn
máy
trởvà
lênnhị
) trong
mạng
H.323.
đàm
hỗ trợ
mã hoá
phân,
vàhai
thêm
vào sẽ
việc mởlập
rộng cáccuộc
địnhkết
nghĩa

tồnthoại,

tại
server
cácbản
proxy
server
giữa
ngưòi
nối
Khitrên
nói vàoproxy
microphone,
giọng
nói
sẽ tạo
ra tín
hiệu điện,
đó làthiết
tín hiệu một
analog. Tĩn
hiệu
cho23h
các trình
packets.
Giá tiết kiệm
cho
quá
trao
đổiđến
dữ liệu
voice.

Từ
hôm
trước
6h sáng
hômhiệu
sau
analog
sẽ
được
chuyển
sang
Phương
thức
hoạtđổi
động
của tín
H.323: số nhờ vào một số thuật toán đặc biệt. Những tín hiệu
các
ngày
■ Voice
data Processing:
khác
chuyển
đổi khác
nhau
nhưmậtVoIP
phonemechanisms)
hay Soft Phone,
nếu cơ
dùng

thoại
đưa
ra ngày
những
cấu
(security
trong các
cấu điện
truyền
tải
từ
thứnhau
2Megaco
đếnsẽ
thứ
7, cả
lễcơ

Chủbảo
nhật
Khi
một
phiên
kết
nối
được
thực
hiện,
việc
dịch

địa
chỉ
(address
translation)
sẽ
được
Tĩn
hiệu
giọng
nói
(analog)
sẽ
được
chuyển
đổi
sang
tín
hiệu
số
rồi
được
nén
lại
nhằm
Giá
tiết
kiệm
(chưa
Cước
gọi

171
áp
dụng
cho
các
cuộc
gọi
Giá
bình
thường
analog
thườngH.248
thì cần
TAthực
(Telephone
sau thức
đó giọng
nói
được
số
hóa
sẽ

bản thông
như IPSec.
đòi một
hỏi sự
thi đầy Adapter),
đủ của giao
H.248

kết
hợp
sự
bổ
sung
CÓVAT)
một
gatevvay
đảm
nhận.
Khi
địa
chỉ
IP
của
máy
đích
được
xác
nhận,
một
kết
nối
TCP
sẽ
được
tại
điểm
(chưa


tiết
kiệm
băng
thông
sau
đó
sẽ
được

hóa
(nhằm
tăng
độ
bảo
mật).
Các
voice
samples
sau
đượcIPSec
đóngkhi
thảnh
gói tin
và được
gửi truyền
qua mạng
của
hệ điều
hành
vàlý,

mạng
vậnIP.
có hỗ trợ IPSec.
công
cộng
cục,
đại
điểm

VAT)
thiết
lập
từ(Phương
địa(bưu
chỉ
nguồn
tới
người
nhận
thông
qua
giao
thức
Q.931
(là một phần 72.72/
của bộ giao
đó
sẽvùng
được
chèn

vào
các
liệu
vận
chuyển
trên
mạng.
Nội
thứcgói
06dữ
giây
+để01được
giây)
76.36Ớ/
06 giây
06 giây
Khác vùng (Phương thức 06 giây + 01
giây)

120đ/ 06 giây

90.9/ 06 giây

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’
Thơ


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
Chẳng
Tiếp

Các
thông
theo
hạnRTCP
chúng
tin
nhưđược
tatasửsẽ
cung
dụng
tìmcấp
G.723.1
hiểu
góigiao
tinthìthức
RTCP
mỗi RTP,
payload
cho giao
phép
cóthức
mỗi
kíchảnh
thành
thước
hưởng
viên
24 byte,
tham
rất nhiều

như
gia vậy
hội
đến thoại
phàn
chất
b. Giao
thức
giám
chất
truyền37,5%.
tin,trong
số gói
tin cho
đã gửi
gói ta
tin có
nhận
gói lượng
tin bị
dữ liệusát
lượng
cuộc
cho
mỗi
gọi
gói
tinlượng
chỉ
Từđược

các VoIP.
thông
tin chiếm
cung
cấp
RTP
mỗiđi,góisố tin,
thể được,
giám tỷ
sátlệchất
mất,
trễ

bao
nhiêu..
.Vì
vậy,
các
thông
tin
này
thường
được
cập
nhật
một
cách
định
kỳ


truyền tiếng
nói RTP
trongcho
quá biết
trìnhphương
diễn ra hội
Header
thứcthoại.
mã hóa đã được sử dụng cho gói tin này, chỉ mục gói,
2.7.9chiếm không
Bộ
giao
thức
RTP/RTCP
quá 5% dải thông cuộc gọi.
nhãn thòi
gianphân
của nó
vàvàcác
tin quantintrọng
khác.
Từhợp
các thành
thông các
tin thông
này ta tin
có trạng
thể xác
RTCP
tíchnói

xử thông

để thực.
tổng
tháiđịnh
rồi
Tĩn hiệu tiếng
cần
đápcác
ứngthông
theo thờinày
gian
Nó chỉ
được đảm
bảo chất
lượng
với
Như
vậy
không
RTPtấtđáp
thòi gian
chođiều
việc chỉnh
truyềntốctiếng
ràng ra
buộc
góitin
tinphản
với những

thời
đưa
cácgiữa
bản
hồigian.
đến
cả ứng
các được
thành yêu
viên.cầu
Chúng
ta cóthực
thể để
độ
độ
trễ
cho
phép.
Tuy
nhiên,
bản
thântamạng
IP
chỉ
cung
cấp
dịch
vụ
với truyền
sự cố gắng

tốt VoIP.
nhất mà
nói
qua
mạng
IP

còn
cho
phép
giám
sát

đánh
giá
chất
lượng
tin
cho

truyền số
liệu
nếu2 phần
cằn, :trong khi các bên nhận khác có thể xác định xem vấn đề chất lượng dịch
RTP
gồm
không
quan
tâm
tớiảnh

vấn hưởng
đề thời gianchất
thực lượng
cho tiếng
nóivụ
sau(Quality
khi đượcofkhôi
phục. QoS) cho VoIP nhưng
rất
nhiều
yếu
tố
Servicevụ là cục bộ hay toàn mạng.tói
Đồng thời,
nhàdịch
quản
lý mạng có
thể
sử dụng các thông tin tổng

Phần
cố
định
dài
12
byte.
chủ
yếu

do

các
nguyên
nhân
như:
trễ
(deỉay),
tỷ
lệ
gói
tin
mất.
Tại
mỗitiếng
thời nói
điểmqua
diễn
ra hội
hợp choNhư
việc vậy
đánhvấn
giá và
lý chấttalượng
đề quản
mà chúng
phảidịch
đặt vụ
ra trong
là làmmạng
thế đó.
nào để truyền

mạng
IP
thoại
ta
đều

thể
quan
sát

đánh
giá
các
tham
số
này.
mà vẫn Ngoài
đáp
ứngra,được
yêu
cầu
thờigia
gian
thực
cho
■ Phần
mở
người
sử có
dụng

thểtiếng
đưa nói?
thêmmục
các thông
khác.viên như tên, e-mail, số
cácrộng
bênđể
tham
thểcó
trao
đổi
các
mô tảtin
thảnh
Tuy
bảntinthân
RTP hoạt động trên tầng IP mà bản chất mạng IP là chuyển mạch
điện thoại
và nhiên,
các
thông
khác.
Giao
thức
thòi
thực
(Real
Header
RTP
cho gian

mỗi
gói
tinRTP
có dạng
: Time Protocol) được ra đời nhằm giải quyết vấn đề
gói, do vậy RTP không can thiệp được tới các nguyên nhân trên. Chúng ta không thể điều khiển
trên. RTP
do
tổ
chức
IETF
đề
xuất,

đảm
bảo cơ chếControl
vận chuyển
và giám sát có
phương
thức
Giao
thứcdịch
điềuvụkhiển
thòi gian
thực
Protocol
nhiệm
vụ
được chất
lượng

qua thoại
trên IP
màReal-time
chỉ giám sát và đánh
giá qua(RTCP)
việc sử dụng
RTCP.
truyềnsátthông
thời giá
gianquá
thực
trên
mạngtinIP.dựa
Nótrên
cũng
cung
cấpmột
các cách
thôngđịnh
tin kỳ
cầncácthiết
cho
quá
giám

đánh
trình
truyền
việc
truyền

gói
tin
điều
Biện pháp khắc phục hiện nay là sử dụng giao thức giữ trước tài nguyên Resource Reservation
trình đánh
giá
lượng
khiển
tới(RSVP
các chất
thành
viêntruyền
thamtiếng
gia nói
hội trong
thoạicuộc
với thoại
cùng qua
cơ VoIP.
chế truyền dữ liệu. RTCP thi hành 4
Protocol
) cho VoIP.
chức năng
chính.hai thành phần:
RTP
Sau có
khi đã nghiên cứu những kiến thức tiên quyết để thực hiện đề tài này, phàn tiếp

Cung
cấp

cơ tôi
chếchức
hồivận
chất
lượng
truyền
dữ
gửi
thống

quáhai
trình
dữ
■ Bản
thân RTP
mang
chuyển,
cung
cấpnày
cácliệu.
thông
tin về
gói
tiếng
theo
là phần
chúng
sẽphản
ápnăng
dụng

những
kiến
thức
vào Bên
thực
tế các
để
xâytin
dựng
ứnggửidụng
liệu
qua bản
choKara
các thành
viên. và
Bên
nhận
cũng tiếnvl.o.
hànhChúng
gửi lạitôibản
nói.Luận
chính của
văn tin
tốt người
nghiệpgửinày.
Easy vl.o
Wifi
Connector
sẽ thống
trình


các
thông
tin
nhận
được
qua
bản
tin
người
nhận.
Từ
việc
giám
sát
quá
trình
gửi
■ chi
Giaotiết
thức
khiển
gianứng
thựcdụng,
RTCP
(Real-tỉme
mang
bày
cácđiều
bước

xâythòi
dựng
nêu
ra nhữngControl
hướng Protocol)
dẫn cài đặt
và chức
kết nối các thiết và
bị
nhận
giữa
các
bên,
ta

thể
điều
chỉnh
lại
các
thông
số
cần
thiết
để
tăng
chất lượng cho
năng giám sát và đánh giá chất lượng truyền tin.
phần cứng.
cuộc gọi. Đây là chức năng quan trọng nhất của RTCP.

Các giao thức truyền tải theo phương thức thời gian thực không phải là mới. Tuy nhiên
nguồn
cung
cấp gói tin RTP được định danh bởi một tên CNAME (Canonỉcal endRTP■đưaMỗi
ra các
cơ chế
tốt hơn.
point identi/er SDES item). RTCP có nhiệm vụ cho các thành viên biết tên này. Khi có
a. Giao
thànhthức
viênRTP
mới tham Hình
gia hội
thoại
thì RTP
anh ta
2.30
Header
chophải
mẫi được
gói tingán với một trường CNAME
trong
gói tinthoại
SDES.
Một cuộc
thông thường được chia thành các phiên báo hiệu cuộc gọi, điều khiển
Các
gói
được
xếp thức

lại theo
đúngthông
thứ tự
gian
ở bên
nhận
được
mã hội

cuộc gọi, thỏa thuận sắp
phương
truyền
và thời
phiên
hộithực
thoại.
Vị trí
củarồiRTP
tạigiải
phiên
■lại.Quan sát số thành viên tham gia hội thoại thông qua sự thống kê ở các bản tin.
phát
thoại.
RTP hỗcáctrợthông
hình thức
hội lập
thoạicuộc
đa phát
đơn phát
và chodùng.

phép Đây
thay làđổichức
các năng
cách
■ Mang
tin thiết
gọi, đáp,
các thông
tin đáp
về người
Qua phiên thoả thuận phương thức truyền thông, các bên tham gia hội thoại tiến hành
thức rất tùy
linhchọn.
hoạt. Nó đặc biệt hữu ích với việc điều khiển các phiên lỏng, cho phép dễ dàng thêm
mở hai cổng UDP kề nhau, cổng chẵn cho truyền tiếng nói (RTP), cổng lẻ cho truyền các thông
bớt
sốnày
thành
viên
gia hội
thoại
mà biệt
không
cầnhai

ràng trường
buộc
Điều
thật tham
sự quan

trọng,
đặc
trong
những
hợp sốmặc
thành
tin trạng
thái
để làgiám
sát
(RTCP).
Thông
thường,
cổng
đượcnào.
chọn
địnhviên
là tham
5004 gia

hội
thoại là nhỏ để tiết kiệm tài nguyên mạng. Đa phàn hội thoại diễn ra dưới hình thức đa phát
5005.
đáp. Neu có yêu cầu phúc đáp chỉ giữa hai thành viên với nhau thì chúng ta lựa chọn cách thức
Tại
phía
tiếng nói được điều chế thành dạng số hoá, qua bộ CODEC được nén
hội
thoại
đơn

phát5phát,
đáp.
RTCP
định
nghĩa
loại gói tin:
thành các gói tin để truyền đi. Khi đi xuống tầng UDP/ IP, mỗi gói tin được gắn với một header
RTP Header
cho phép
bộ trộn
và bộcho
chuyển
đổi.chỉ
Bộngưòi
là thiết
các luồng
tương ứng.
nàysửcódụng
kíchcác
thước
40Sender
byte,
biết bản
địa
IPtrộn
nguồn,
địa bị
chỉnhận
IP đích,
cổng

Report,
tin
gửi
thông
tin
từ
vài
nguồn

tốc
độ
truyền
khác
nhau,
trộn
chúng
lại
với
nhau

chuyển
tiếp
theo
tương ứng, header RTP và các thông tin khác.
một tốc độ
RRxác định ở đầu ra.
Receiver Report, bản tin ngưòi nhận
Bộ chuyển đổi nhận một luồng thông tin ở đầu vào, chuyển đổi nó thành một khuôn
SDES
Source

Description
các thu
mụcnhỏ
mô băng
tả nguồn
dạng khác ở đầu ra. Các bộ chuyển
đổi rất
hữu ích items,
cho việc
thông theo yêu cầu
của dòng số liệu trước khi gửi vào kết nối băng thông nhỏ mà không cần yêu cầu nguồn phát
BYE
Thông
thúccác
hội bên
thoạikết nối theo một liên kết
RTP thu nhỏ tốc độ truyền tin của nó. Điều
nàybáo
chokết
phép
nhanh mà vẫn đảm bảo truyền thông chất lượng cao. Các bộ trộn cho phép giới hạn băng thông
4Ũ Bytes
APP
Cung cấp các chức năng riêng biệt của từng ứng dụng
theo yêu cầu hội thoại.
Hình 2. 29 cấu trúc một gói tin RTP
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011

3.2 người
CÁC THIẾT
BỊ ĐẴ
sử lí
DỤNG
TRONG
LUẬN
VẦN
- XÂYriêng
DỰNG
dùng phải
quản
lờiCHƯƠNG
bài
hát vàIII
nhạc
biệtỨNG
nên DỤNG
cũng khá phức tạp trong việc tìm
3.2.1
Yêu cầu phần cứng
kiếm và download bài hát.
Để xây dựng ứng dụng trong Đề tài này, chúng ta càn các thiết bị sau:
Với
dụng tôi
Kara
Easytriển
vl.o hai
việc
tác và quản lí của chúng sẽ đom giản hom rất

Trong Đồ
tài ứng
này chứng
đã phát
ứngthao
dụng:

Một
điện
thoại
di
động
Nokia,
sử
dụng
nền
tảng Symbian S60 3rd. (Thiết bị mô phỏng
nhiều.
Những
tính
năng
mà ứng Công
dụng hỗ
trợ:chủ trì thực hiện
■ Kara
Easy
vl.o
do Nguyễn
Phục
được sử dụng trong Đe tài này là Nokia N81 2 GB, Nokia N76 2 GB và Nokia N95

Phát
nhạc
ở dạng video
nên chấtĐức
lượng
âmchủ
thanh
cao hơn.
■ Wifi8GB).
Connector
vl.omp4
do Nguyễn
Hòa
trì thực
hiện.
Nhạc và lời bài hát tích hợp chung với nhau dễ dàng quản lí.
Trong
mthông
này,chính
chúng
tôihát
xincủa
được
tiết ứng
dụng
Kara Easy vl .0.
Vi deoChương
minh
họa
của

tạo
cảmtrình
giác
thú chi
vị hom
khi sử
dụng.
Một vài
số kỹbài
thuật
thiết
bị: bày
Lòi bài hát với nhiều hiệu ứng khác nhau tùy vào dữ liệu mp4.
o Developer
Platỉbrm:
S60 3rdEdition,
Feature
Pack 1.
3.1 GIỚI THIỆU
CHUNG VỀ
ỨNG DỤNG
KARA EASY
v1.0
■ Dữ liệu bài hát nhiều thuận tiện cho người dùng tìm kiếm. Các nguồn dữ liệu
o Operation System: Symbian os v9.2.
karaoke
dụng như:
VCD
karaoke,
o Screenthông

Resolution:
240
X 320
pixel. DVD karaoke, download từ internet...
Local
Connectivity:
Nokia
Do ođây
là một
ứng dụng Bluetooth
chạy trên 2.0,
thiếtMicro
bị di USB,
động Mini
nên Stereo
xét về Plug
chất 3.5mm,
lượng âm
thanh, hình
microUSB
Cable,
USB
2.0.
ảnh, ... thì không thể nào bằng một phòng karaoke chuyên nghiệp. Nhưng xét về khả năng di
o WLAN
802.1
WPA,
động, tiện lợi
thì đâySupport:
sẽ là một

ứnglb/g,
dụng
hơn WPA2.
hẳn các thiết bị karaoke chuyên nghiệp rất nhiều,
Vìdeo
Playback
Formats:
RealVideo
ứng dụng sẽotạo
nên một
cảm giác
giải trí 3GP,
mói lạMPEG-4,
cho người
dùng. 7,8,9/10.
o Graphic Formats: BMP, JPEG, JPEG, PNG.
Ở những phần tiếp theo chúng tôi sẽ trình bày cách xây dựng, thông tin chi tiết kỹ thuật
o Audio Features: Audio Recorder AMR, Audio Streaming.
của ứng dụng,
việc cài
đặt ứng dụng
Easy
vl.o MP3,
hoàn chỉnh
điện thoại
thật,WMA.
...
o Audio
Formats:
AAC,Kara

AMR,
MIDI,
MP4, trên
RealAudio,
WAV,
■ Một thẻ nhớ dung lượng từ 1Hình
GB - 3.1
2 GB.
Logo của Kara Easy
■ Một dây cáp hoặc một kết nối Bluetooth kết nốitừ điện thoại
di động đến máy tính.
■ Một máy tính sử dụng hệ điều Window hoặc Mac
Os X, hoặc Linux.
■ Môi
Wifi.
Điệntrường
thoại mạng
đi động
hiện nay dường như đã trở thành một người bạn thân thiết luôn luôn
bên cạnh chúng ta. Thỉnh thoảng chúng ta cũng dùng chúng để giải trí như nghe nhạc, chơi
3.2.2
Cài đặt các thiết bị
game hoặc một số ít thì xem phim vói những máy có hỗ trợ lưu trữ tốt. Thế nhưng, có những
a. Cài
đặt các
phầnthực
mềmsựcho
máy
tínhrằng
sử dụng

lúc
chúng
ta vẫn
cảm
thấy
chiếcWỉndows
điện thoại của mình chưa được sử dụng tối đa
những
hiện
Tảitính
cácnăng
tập tin
càncó.
thiết tại trang Web: ưproiects/pvs60.
Đã từ lâu việc2 . hát
là một
thức
■ PythonForS60
0 . 0karaoke
Setup. zip:
chúa hình
ílle cài
đặt tiêu khiển được mọi người yêu thích. Nếu
chúng taPythonForS60
đi đến một phòng
hát karaoke
nghiệp
vớitrên
những
thiết bị âm thanh rõ nét thì đó

2.0.0 Setup.exe
dùngchuyên
để cài đặt
Python
Windows
sẽ là■mộtPython_2.0.0_SDK_3rdEdFP2
điều tuyệt vòi rồi, nhưng đó sẽ. zip:
không
là điều
bànlập
luận
trong
đề tài này.
chứa
SDKmà
hỗchúng
trợ chotôiviệc
trình
Python.
■ Python
. 5 . 4 : tôichứa
PyS60
Packager
dùng đểtrên
đóng
các di
fileđộng”.
code Có

Và điều 2chúng

đề cập
đến Application
ở đây là việc
“hát karaoke
điệngóithoại
định
dạng
*.py
thành
các
fíle
cài
đặt
trên
thiết
bị
di
động

định
dạng
*.SIS,
tải
về
tại
lẽ chúng ta đã nghe ở đâu đó về khả năng này. Nhưng có thể chúng ta chưa từng trải nghiệm
địanày,
chi:http://www.
do wnload/releases/2.5.4/
cảm giác

hát ở mọi python.org/
nơi mình muốn,
không càn đi đến những phòng hát karaoke đắt tiền,
không càn những thiết bị cồng kềnh và việc kết nối phức tạp. Hoàn toàn có thể thực hiện được
Phần mềm soạn thảo code trong Luận Văn này sử dụng là Eclipse. Sau khỉ cài đặt Eclipse,
chỉ với sự hỗ trợ của điện thoại di động.
ta cập nhật thêm module dùng để hỗ trợ cho việc viết code Python đó là module Pydev.
Trong thời gian gàn đây cũng đã xuất hiện những ứng dụng cho phép chúng ta hát
Cập nhật trên
như sau:
cầuQua
phải tìm
có kết
nối Internet).
karaoke
điện(yêu
thoại.
hiểu,
chúng tôi xin giới thiệu một vài ứng dụng sau: Omai
Eclipse
Eclipse
Marketplace.
Search
nhập vào
Sau
KaraokeTừv2.01
(Sảnchọn
phẩmHelp
của -công
ty Omai

Tek co., Chọn
LTD), thẻ
Mobile
Karaoke
(MộtPydev.
sản phẩm
dịch
vụ của
những
ứng dụng
trênforchúng
ta phải
đặt GPRS,

khi tìm
kiếmwww.fibosms.net
ta sẽ có kết quả). làVới
Pydev
- Python
IDE
Eclỉpse
chọncài
module
này và3Gcàiđểđặt.
thể
về. Cước
tải soạn
về làthảo
15.000
Với

ứng dụng này người sử dụng cũng sẽ có thể
Vói tải
module
này taphí
có thể
code Vnđ.
Python
rất hai
dễ dàng.
hát karaoke vói lòi bát hát và nhạc ở dạng (*.MID) được tích hợp sẵn trong phàn mềm.
Ngoài các phàn mềm trên, chúng ta càn thêm một phàn mềm khác nữa đó là Nokia PC
Ưu
nàywww.nokia.com/A4
là: hỗ trợ nhiều bài
hát, giao
Suit versionđiểm
7.1 trởcủa
lên.các
Tảiứng
về tạidụng
địa chỉ
144903/
với diện
phần đẹp,
mềm dễ
nàythao
sẽ tác. Tuy
nhiên chứng cũng có những khuyết điểm nhất định. Do hỗ trợ nhạc MID nên chất lượng âm
thanh không cao. Không có video minh họa, sử dụng hình ảnh dạng trình diễn (Sỉide show),


GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
cho phép chúng
thoại, ta
và kết
âm nối
thanh
máyđược
tínhxuất
và điện
ra từthoại
cổngdiAudio
động Output
một cách
3,5 dễ
mm
dàng,
phảiquản
đảm líbảo
ứngphát
dụng,
lại
chính
xác

không

độ

trễ
âm
thanh
được
thu
nhận
từ
microphone.
cài đặt ứng dụng cho điện thoại, ...
■ Dữ liệu được sử dụng cho phần mềm phải đảm bảo được các yêu cầu sau:
b. Cài đặt các phần mềm cần thiết cho điện thoại di động
o Được sự hỗ trợ tốt từ phía thiết bị.
và hình
phải đạttachất
tốt.dẫn:
Sau khi ođãÂm
cài thanh
đặt Python
choảnh
Window,
chọnlượng
đường
o Dễ dàng tìm kiếm và dễ dàng chuyển đổi sang đứng định dạng thiết bị hỗ trợ.
Start - AU Program - PythonForS60 2.0.0 - PysóO Dependencỉes , chọn và cài đặt các file sau
o Dung lượng nhẹ, không cần nhiều không gian của thiết bị lưu trữ trên thiết bị.
lên
điện
thoại,
cài đặt
đặt và

bằng
tính
năng Install Application của Nokia PC Suit.
■ Đóng
gói cài
phân
phối.
o Cài
đặt dễ dàng sis:
thuận
tiện.

Python_2.0.0.
đây
là PyS60 runtime.
o
Dung
lượng
file
cài
đặt
nhỏ
và dễ
dàng
sẻ thông
qua các phương
■ PythonScriptShell_2.0.0_3_2.
sis:
đâychia
là Python

Interactive
Shell. tiện kết nối
như: Cable,
Internet,
... trợ của Python.
■ Pỉps.
sis: đâyBluetooth,
là 2 thư viện
hàm hỗ
3.3.2
Hướng
Sau khigiải
càiquyết
đặt thành công Python cho điện thoại. Sẽ sẽ thấy biểu tượng Python 2.0.0
trong thư mục Application của điện thoại. Thực hiện chạy các đoạn Script như hình hướng dẫn
■ về mặt lập trình
bên dưới.
Các ngữ
đoạnlựaScript
sẽ nằm
tại thư
o Ngôn
chọn này
: PySỎO
(Python
For mục
S60). Eì\ảatàSpython với E:\ là thẻ nhớ của điện
thoại hoặc stạiƯu
thư điểm:
mục C:\data\python

vói
C:\

nhớtrong
của điện
vào quá
cấu trúc ngữ pháp đơn bộ
giản,
sáng thoại.
thích Tuy
hợp thuộc
cho việc
lập trình
trình
cài đặt Python 2.0.0
ta sẽ có
mụckhảo
chứavà
Script
khácnày.
nhau.
trongmà
nhóm,
dễ thư
tham
phátPython
triển sau
Đơn giản hóa việc lập trình, số
lượng code ít hơn rất nhiều so với một số ngôn ngữ khác cùng loại nhưng vẫn
đảm bảo đúng các tính năng hoạt động tốt, được sự hỗ trỡ tốt của các diễn đàn lập

trình ứng dụng mobile như Wiki Nokia Forum, Python.org, ..., dung lượng phần
mềm sau khi hoàn thành nhỏ, dễ dàng thực hiện đóng gói cài đặt và phân phối.
s Khuyết điểm: chưa có nhiều các thư viện hàm lập trình ở mức thấp nhằm hỗ trợ
cho việc lập trình sử dụng các tài nguyên phần cứng của thiết bị ở mức nâng cao.
Tai liệu hướng dẫn đa phần là tiếng Anh nên có thể gây khó khăn cho một số lập
trình viên trong việc tiếp cận và sử dụng.
o Môi trường phát triển phàn mềm: IDE Eclipse
S Ưu điểm: phàm mềm miễn phí, ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực lập trình
hỗ trợ lập trình trên nhiều ngôn ngữ khác nhau trong đó có lập trình vói PyS60.
■S Khuyết điểm: khả năng bắt lỗi của plug-in PyDev (Python Development) còn khá
hạn chế, chưa thể Hình
debug3.2
lỗiPyS60
do chỉ
với
SDK
saukết
khinối
dã được
cài đặt
trên
điệnchưa
thoạikết nối được với
thiết bị thật. Chưa thể lập trình trực quan PyS60 trên Eclipse.

về
thiết
bị mô
phỏng
3.3 PHÂN TÍCH YÊU

CẦU
PHẦN MỀM VÀ HƯỚNG GIẢI QUYẾT
Lựa chọn dòng điện thoại Nokia N_Series (gồmN81 2GB và N95 8GB)
3.3.1
Yêu cầu phần mềm
Ưu điểm: giá cả hợp lý, dễ sử dụng.
■ đảm
về nguồn
dữ liệu
phần
mềm.
Nhằm
bảo khả
năngcholinh
hoạt
dễ sử dụng cho người dùng Kara Easy vl.o phải có nhưng
Các
trang
Web
cung
cấp
dữ
liệu đa phương tiện cho phần mềm:
yêu cầu sau đây:
www. voutube .com
■ Giao diện
phải thật sự đơn giản, thao tác nhanh.
www.mp3.zing.vn
■ Đảm />bảo tính hiệu quả, thực hiện đúng chức năng đã phân tích như đã đề cập đến trong
phần tổng quan bao gồm các tính năng cơ bản sau:

Hiển
thị lời
bát và
hátcác
chothiết
ngườibịsử
dụng.
■ oCác
phần
mềm,
kết
nối khác.
o Phần
Phải tận
dụng
được
các
tính
năng
hỗ trợ của phàn cứng để thực hiện chức năng chính
mềm:
của
phần PC
mềmSuit
(hát
Microphone
điện thoại có tác dụng thu giọng hát
- Nokia
(kếtkaraoke).
nối máy tính

và thiết bịcủa
di động).
của
người sử
dụng giốngPackage
như tính(dùng
năng của
rờiđặt
bêncho
ngoài.
của điện
- PyS60
Application
đóngmột
góimicro
file cài
thiếtLoa
bị S60).

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
nhậnTotal
đượcVỉdeo
là giọng
Converter
nói của(chuyển
người đổi
dùng

định
vàdạng
tiếngvideo
nhạc.cho
Với
thiết
haibịâm
di động).
thanh này chúng ta
3.5.2cuối cùng
Moduỉe
Audio
Full
Duplex
MakeSis
(giao
diện
Command
line,
tạo
file
SIS
cho
thư
viện
Full
có thể xuất chúng thông qua jack audio 3.5mm và kết nối đến thiết bị âm thanh mở rộnghàm
nếu Audio
có.
(phiên bản

mới
nhất
VoIP'AudioServicesAPỈ)
Duplex).
3.5LẬP TRÌNH ỨNG DỤNG
- Module
Easy Symbian
lo go,
chonâng
ứng dụng).
này sẽSuit
thực(tạo
hiện
tínhỉcon
năng
cao của ứng dụng Kara Easy vl.o so với các
3.5.1
Module duyệt file video mp4
o Thiết
ứng dụng
cùngbị:
loại. Cụ thể như sau: hiện nay trên thị trường mặc dù có nhiều phàn mềm cho
USB
Cable
Nokia,
microphone,
4.1
Sound
System.
phép hátĐây

karaoke
điện
nhưng
phần
trong
số chúng
đều nó
đềucókhông
thể cho
là mộttrên
trong
2 thoại,
module
chínhđacủa
chương
trình
Kakaoke,
thể được
xemphép
như
người
dùng
sử
dụng
microphone
của
điện
thoại,
nghĩa


khi
hát
nếu
chúng
ta
muốn
xuất
âm
một trình
quản
file phần
mini với
■ về
kiếnlí trúc
mềmtính năng chính là duyệt qua toàn bộ các thư mục trên đĩa và trên
thanh
củacủa
mình
ra thoại,
các thiết
thanh
lớn phù
hơn hợp
như: chỉ
hệ thống
âm
...
thẻ nhớ
điện
và bị

lọchỗbỏtrợcácâmfile
không
hiển thị
filethanh
mp4, 2.1,
fĩle 4.1,
đúng5.1,
định
Chia ứng dụng Kara Easy vl .0 thành 3 thành phần chính:
thì
còn cách
khác là chúng ta phải sử dụng microphone rời và kết nối đến các hệ
dạngkhông
mà chương
trình nào
sử dụng.
thống âm thanh
trên. mp4
Với module
audio íullduplex
sẽ chofile
phép
chúng ta
sử bị,
dụng microphone
Module
browser:
hiện việc
mp4
thiết

Khio khỏi
tạo module,
chúng tathực
sẽ truyền
vào duyệt
module này
mộttrên
tham
số là đồng
đườngthời
dẫn thực
của
trên điện thoại,hiện
không
càn
microphone
rời, Player
và sẽ xuất
âm
thanh
ra cáchệhệđiều
thống
âm để
thanh
thông
gọi
chương
trình
Real
(tích

hợp
sẵn
trong
hành)
play
hai thiết bị chứa dữ liệu trên điện thoại đó là Phone Memory và Memory Card lần lượt file

qua jack audio mp4
3.0domm.
Mọi
thao
tác ghi và phát lại âm thanh được diễn ra ở thời gian thực.
người
dùng
chọn.
đường dẫn như sau: C:\\ và E:\\ khi đó module sẽ liệt kê tất cả các thư mục và tập tin của một
Với độ trễ âm
thanh Audio
bằng 0.Full Duplex: thực hiện tính năng ghi âm full duplex.
o Module
trong hai đường
dẫn mà người
dùng đã chọn. Neu thư mục này là rỗng thì nó sẽ liệt kê lại nội
oxây
Giao
diện
trình.
Đe thư
dựng
module

audio
việc dữ
đầuliệu,
tiênthìchúng
cầnxétthực
hiện

dung của
mục
cha.chương
Neu như
thư Full
mục Duplex,
này có chứa
nó sẽ taxem
người
dùng
chọn dữ liệu
nếu người
dùng Full
chọnDuplex
một thưAPIs
mụctại
thìtrang:
nó lại tiếp tục gọi đệ quy để liệt kê nội
download
bộ nào,
thư viện
hàm Audio
3.4 MÔ HÌNH HÓA ỨNG DỤNG

Neu
người
chọnchủ
một
htto://wi
ki.forum.nokia.com/index.php/Wiki
Home
độngvừa
củachọn.
phàn mềm Kara Easy
cũng
tương
đối dùng
đơn giản,
yếufìle
tập mp4,
trung chương
vào sự
dung
cúaHoạt
thư mục
trình
sẽ
xử

như
sau:
sử
dụng
hàm

hoạt động của hai module chính là mp4 browser và Audio Full Duplex. Mô hình dưới đây mô
Sau khi download về, giải nén ta sẽ được cácContent_handler
thư mục sau đây: () của thư viện hàm appuifw
tả hoạt động của phần mềm này.
trong ngôn ngữ PyS60 và gọi chương trình Real Player
■ Data: chứa các tập tin sau
trên hệ thống để play fĩle được chọn này. Sau khi file
fullduplexex.rss (định nghĩa các tài nguyên, tạo menu cho moduỉe), fullduplexex_caption.rss
được play bằng Real Player thì mọi điều khiển lúc này
(định vịfile chú thích cho module), fullduplexex_reg.rss (chứa thông tin đăng kí module)
sẽ được tạm thời chuyển sang cho phần mềm này. Khi
■ Sis: chứa các tập tin sau
ta thoát ứng dụng Real Player lúc đó chúng ta sẽ trở về
màn hình chính của phàn mềm.
fullduplexex_2nd_ed.pkg, fullduplexex_2nd_ed.sis (fìỉe cài đặt module lên thiết bị S60 2nd),
cạnhtrọng
là giải
thuật cơ
củangữ,
toànUID
bộ
fullduplexex_3rd_ed.pkg (đinh nghĩa các thông Bên
tin quan
về module
như:bảnngôn
chúng
của module có dạng 0xl01ffle0, nhà cung cấpmodule
moduỉe,này,
các hệ
điều tôi

hànhđãhỗlượt
trợ, . bỏ
. . ) đi những hàm cấp
speaker
/
headphone
thấp trong module.
■ group: chứa các tập tin sau
Lưu Ỷ: các hàm trong giải thuật chỉ mang tính
rd
fullduplexex_3 _ed.mmp (định vị các tàiminh
nguyên,
vị mã
địnhcácvị hàm
thư viện
họa,định
sẽ có
thể nguồn,
khác với
thật hàm,
trongđịnh

nghĩa khả năng truy cập dữ liệu người
dùng,
khả
năng
sử
dụng
phần
cứng

của
moudle),
nguồn chương trình chỉnh.
fullduplexex.mmp (tương tự nhưfullduplex_3rẠ _ed)
Dưới đây là một phần code của module tìm kiếm và
■ src: chứa các tập tin sau (mã nguồn của chọn
thư viện
filehàm)
này.
ao.cpp, íullduplexexengine.cpp, íullduplexexenginebase.cpp, íullduplexexapp.cpp,
íullduplexexappui .cpp, íullduplexexcontainer.cpp, íullduplexexdocument.cpp,
Hình 3.3 Mô hình hóa ứng dụng Kara Easy vl.o
inputstreamthread.cpp
Hình
3.4
Giải
thuật
Gletrình,
mp4 khi đó hai module chính sẽ được khởi tạo, vói module
Người dùng chạy duyệt
chương
■ inc: chứa các tập tin sau (mã nguồn của thư viện hàm)
Audio Fullchoose
Duplex, =
module này sẽ tiếp nhận và xử lý âm thanh nhận về từ phía microphone,
ao.h,
filelogger.il,
fullduplexexengine.il,
fullduplexexapp.il,
: ”)

sau khi xử appuifw.popup_menu(u_folder_content,u"Se1ect
lý xong nó sẽ xuất
âm thanh ra loa của thiếtfullduplexexenginebase.il,
bị.
for inaex in
range(len(ù_fo1der_content)):
fullduplexexappui.h,
fullduplexexcontainer.il,
fullduplexexdocument.il,
inputstreamthread.h,
if Index
— choose:
Đồng
thòi
module
mp4
browser
thực
hiện
chức
năng
duyệt

tìm
kiếm
các file video
shareddata.h.
path = path + "\\" + u_f o"l der_content [index]
karaoke mp4 trên thiết bị,
cho= phép

và thực hiện play chúng bằng
narh
nath người dùng lựa chọn bài hát
___________
ìf
os.
path.
n
srnletpath)
:
trình phát video Real Player, khi play âm thanh được xuất đồng thời ra loa. Ket quả âm thanh
appui fw. content_hand1 er ().
open(path)
e i i T 05. patn. isair^paTrụ :
vi ew_Folder(path)
Hình
3. 5 Hàm
handler
dùng
để mở Gle
được
GVHD. Thầy Đoàn Hòa
Minh
KhoaContent
Công nghệ
thông0 tin
& Truyền
thông
Đạichỉ
Học cần Tho’

định trong biến path


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
Tiếp theo, để có thể cài đặt module này cho thiết bị, chúng ta cần phải tổng họp và biên
dịch các file trên thành file có định *.SIS, và file này được đặt trong thư mục sis, trong thư mục
sis sau khi download chúng ta nhận được 3 fĩle trong đó có một file fullduplex_2nd_ed.sis. File
này được biên dịch từ file fullduplexex_2nd_ed.pkg, tuy nhiên file này chỉ có thể cài được trên
các máy chạy hệ điều hành Symbian S60 2nd mà không thể cài đặt được trên các máy chạy
Symbian S60 3rd, \ì thế công việc tiếp theo của chúng ta là càn phải biên dịch file
fullduplexex_3rd_ed.pkg thành file fullduplexex_3rd_ed.sis bằng cách sử dụng công cụ makesỉs
của bộ SDK S60 for 3rd. Công cụ này dạng console và được chứa trong thư mục “C:\ ..
...\S60_3rd_FPl_3\Epoc32Xtooỉs ”.
Và sau đây là các bước biên dịch module Audio Full Duplex.
Bước 1:
> Chạy Command Promt vói quyền Administrator
> Chuyển đến thư mục .. .\FullDuplexEx\group (FulỉDupỉexEx là thư mục sau khi chúng
ta giải nén bộ thư viện hàm.):
cd d:\audio\FullDuplexEx\group
> nếp theo ta đánh lệnh : bldmake bldf iles
abld buỉld gcce urel

MicrosoFt UỉndoMS [Uersion 6.1.7600]
Copyright <c> 2009 Microsoft Corporation. tìll rights reserued.
1
c:SUindowsSSysten32 >cd d:\audio\FullDuplexEx\group
c : NUindousNSys ten32 >b ldroake bldf ỉles
|c:\Uindous\Sụsten32>abld build gcce urel
1'MKC 1' —r Noyi'ujxaii . £.
NXJUI

LD\Wỉndows\
£ystero32 \EXPORT . Pi|
ake" EXPORT UERBOSẼ=-s
Nothỉng to do
—r
—f
"SSynbianS.9.2\S60_3rd_FPl_3'vEPOC32\.BU
I
e"nake
rmKEFỈLE
ỤERBOSE—s
perl —s naknake.pl -D \Ulndows\Systen32\FULLDIIPLEXEX
GCCE
ìnitialiseConíig. GCCE
perl
-S
ecopyfile.pl
”sSynbianN9.2sS60_3rd_FPl_3NEPOC32sBUILĐsUindoưsSSyl
|s
ten32SFŨLLDUPLEXEXSGCCE\f
ullduplexex
.rẽg"
"NSynbianNS
.
2SS60_3rd_FPl_3\EPOC32M NI
ỊCLUDESỈullduplẹxex. HSG"
nalíe —r —t "\SynblanS.9.2'\S60_3rd_FPl_3NEPOC32VBU I
LDsUindoMsNEysten32\GCCE . makl
e" LIBRAKy OERBOSÉ-s
nake —s -r —f

"\Synbian\9 .2SS60_3rd_FPl_3SEPOC32SBU]LD\Windows\System32XFULLDUp|

N

Hình 3. 6 Bước 1 của MakeSis Audio FullDujdex
Bước 2: Mở file fullduplexex_3rd_ed.pkg bằng Notepad sau đó chúng ta sửa lại đường dẫn của
các file fullduplexex.exe, fì]ỉlduplexex.rsc, fullduplexex_reg.rsc sao cho đường dẫn này phù
họp với địa chỉ chúng trên máy của chúng ta, (3 file này được tạo ra sau khi chủng ta đã thực
hiện thành công Bước 7). Minh họa như sau:

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
File fullduplexex_3rd_ed.pkg chưa được sửa:
fullduplexex_3rd_ed.pkg - Notepad
Fĩle Edit Format Vĩew Help
#{"Funữuplex Example for 560 3rd Ed"},(0x101ffleO),2,0,0
ÍLocalisGd
vendor name
%
{ "MrNguyenPh
uc"}
;unique
vendor name
:"canTho
university"
' ... \ful ldupl GXGX.
GXG”|
-GXG"

■'! :\sys\bin\funduplGXGX.
"...\fullduplGXGX.rsc"
-rsc"
"! :\resourcG\apps\fimduplGXGx.
" , . . \fu11duplexex_reg.rsc”
- ■’!
:\private\10003a3f\import\app5\fundup1exex_

a.

Hình 3.7 Bưức2củaMakeSis Audio FullDu{dex
File fullduplexex_3rd_ed.pkg sau khi đã được sửa:

Hình 3.8 Bước 2 của MakeSỉs AudỉoFullDu{dex (tt)

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
Bước
3: đến
sauthư
khimục
đã\FullDuplexEx\sis
tạo thành công :file
fullduplexex_3rd_ed.sis, chúng ta bắt buộc phải chứng
Chuyển
cd d:\audio\FullDuplexEx\sis
thực (Signing) nó lúc đó mói có thể cài đặt lên thiết bị Symbian S60 một cách hợp lệ. Cách
Đánh tiếp

chứng
thựclệnh:
đã makesỉs
được đề fullduplexex_3rd_ed.pkg
cập đến tại phần Phụ lục: Cơ chế bảo mật và quản lí ứng dụng trên
Symbian S60.
Sau F khi
đã ymb
chứng
fullduplexex_3rd_ed.sis
sẽ /nnf
được /s emột
fileo mới
ro F1 /S
ian /9.2thực
/S 6 0_3rd_FPl
_3 /EP0C3 2 / ta
in c lude
ro e r/S
un d|
opda.cn_AudỉoFullDuplex_fì]ỉlduplexex_3rd_ed.sỉsx
và chúng ta sẽ dùng íĩle này để cài đặt
Deoice.h:1004,
From
/Uindows/inc/Ful
1
DuplexEngineBaea
lên thiết bị di động S60.
From /Uindows/inc/Fullduplexengine-h:26,
from /Windows/inc/FullũuplexExContftiner.h:26,

f ron/U in do ws /s rc /í u 1 lduple xe xc o nt ftỉn e r. c pp:
14:
/Symbian/9.2/S60_3rd FPl_3/EP0C32/inc
lu.de/pinF\seroer\MriFDeụSoundCustomlnterfaceSỊ
uppurt,h:67:46: uarnỉng: no neuline at end of file
In fỉle ỉncluded From /Uindows/ỉnc/Fullduplexengỉne.h:27,
from /Uindows/inc/Ful1DuplexExContainer.h:26,
From /Uindnws/src/Fullduplexexcontainer. cpp:14:
,
J
/Windows/inc/SharedData.h:75:29: uarnlng: no neuline at enrt oF File
Libraries
nake —r -f
C:\Uindows\Systeri32>cd
sis
13 Docu
Thements
systen cannot Find the path
speciFied.
C:\Uindows\System32>cd
d:\audio\FullDuplexEx\sis
Music
Q
C:\Uindows\S
ysteri32>makesis d:
Sftudỉo\FullDuplexEx‘ssisSFullduplexex_3rd_ed.pkg
Homegroup
Processing d-\audio\fullDuplexExNsis\f Lillduplexex3rded.pkg...
Created;■*
d-\audio\FullDuplexEx\sis\Fullduplexex_3rd_ed.SIS

[C:\Uindows\Systein32>
Computer
Lo ca ỉ Diík (CO Hình 3.9 Bước 2 của MakeSỉs AudioFullDuplex (tt)
u DATA (DO
CJ
Media (EO
m, opda.cn_AudỉoFullDuplex_fullduplexex_3r...
State:
Siie 20 2 KB
Shared
Date created:
Thư
mục
chứa
file
fullduplexex_3rd_ed.pkg
file
27/02/2011 9:34 PM và
NokiaD:\audio\FuỉỉDupỉexEx\sis
Application Installer file Date
moditied:
27/02/2011 9:34 PM
fullduplexex_3rd_ed.sis sau khi đã thực hiện xong lệnh maksỉs của Bước 2.
Hình 3.11 Bước 3 MakeSis Audio FullDuplex
Sau khi đã biên dịch thành công, tiên hành cài đặt chúng ta sẽ được một module khá hoàn
chỉnh với giao diện như sau:

Calleri' PyUion2.no
Karaohe (alculator
Pro Applications


UplinkStream..
.
DTMFTone
Player...
RingTone
Player...
Exitselect

VoIP Audio Server
launched
AMR-NB DNL
Codec Set
AMR-NB UPL
codec Set
DNL lnitialized
DNL started...

Cancel Options

Hình kũlPTesl
3.12 Giao diện của module audio full duplex (phiên bản mới nhất VoIP)
Hình 3.10 Bước 2 của MakeSis AudioFullDuplex (tt)

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
3.5.3


Đóng gói cài đặt ứng dụng
Trên hệ điều hành Symbian S60 file cài
đặt có phần mở rộng là *.SIS hoặc *.SISX với
PyS60 việc đóng gói file cài đặt tương đối đơn
giản. Chúng ta sẽ cần sử dụng thêm một công
cụ nữa cố tên là PyS60 Application Packager
ứng dụng này đã được cài đặt trên máy tính sử
dụng hệ điều hành Windows ở phần cài đặt ứng
dụng cho máy tính Windows.
Việc đóng gói cài đặt ứng dụng sẽ thực
hiện công việc chủ yếu sau. Chúng ta sẽ chuyển
đổi file mã python có phần mở rộng là *.py
thành file *.SIS.
Application source: đường dẫn đến tập
tin Kara Easy.py
Application title: Kara Easy. Tên của
ứng dụng, tên này sẽ được hiển thị sau khi
chứng ta cài đặt ứng dụng trên điện thoại.
Version: phiên bản của phần mềm.
Addỉtỉonal optỉons:

Hình 3.13 Chương trình đóng gói fỉle cài
đặt SIS

—icon=c: \iconkaraoke. svg, tùy chọn
thuộc tính thêm vào, với lệnh — icon sẽ thêm
thuộc tính icon cho phần mềm. Lưu ý, icon
được sử dụng cho hệ điều hành Symbian ở định
dạng *.svg, để chuyển đổi ảnh thành định dạng
*.svg chúng ta sẽ sử dụng công cụ chuyển đổi


ảnh trực tuyến tại địa chỉ sau:
/>Proíĩle : tùy chọn này sẽ quyết định môi trường chạy ứng dụng của chúng ta bao gồm 2
lựa chọn S60UI và Console. S60UI cung cấp môi trường đồ họa S60/Avkon UI, Console giao
diện dòng lệnh dựa trên OpenC STDIO.
Package As: thuộc tính này xác định phương thức đóng gói ứng dụng. Bytecode, đóng
gói nhanh hơn, nhưng source code không được hiển thị trong tracebacks. Sourcecode, đóng gói
chậm hơn nhưng source code ứng dụng sẽ được hiển thị trong tracebacks. Bytecode sẽ được
chọn mặc định
1.4x compatỉbỉlity mode: nếu thuộc tính này được chọn ứng dụng sẽ ưu tiên sử dụng
thư viện hàm của PyS60, ngược lại nếu thuộc tính này không được chọn ứng dụng sẽ ưu tiên sử
dụng thư viện hàm của Python Core.

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011
ứng dụng sau khi được đóng gói thảnh fìle *.SIS sẽ có thể cài đặt trên các điện thoại
Symbian os. Neu việc cài đặt gặp một số thông báo lỗi như: “Certiýĩcate Expired” hoặc
“Certiýỉcate Error. Contact Application Supplỉer Xem lại phần Phụ lục Cơ chế bảo mật và
quản lí ứng dụng trên hệ điều Symbian S60.
3.6 MÔ TẢ ỨNG DỤNG
Sau khi cài đặt chương trình, từ giao diện chính chúng ta chọn Options -> Open song
file & Sing để có thể chọn được bài hát mình muốn hát. Chương trình chỉ sẽ hiển thị file vói
định dạng mp4.

Hình 3.14 Giao diện chính của chutmg trình
Duyệt chọn bài hát

Hình 3.15 Duyệt tìm bài hát mp4

Chọn bài hát càn play. Sau khi chọn bài hát sẽ được mở và giao diện của chương trình
như hình bên dưới. Đồng thời khi chọn bài hát chương trình sẽ bắt đầu thực hiện ghi âm giọng
hát, lúc này người dùng có thể bắt đầu hát.

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011

Hình 3.16 Bài hát đang được phát đồng thời đang thục hiện ghi âm
LÚC này quyền kiểm soát tạm thòi thuộc về chương trình Real Player, sau khi chúng ta
thoát Real Player, chương trình Kara Easy sẽ tiếp tục thực thi.
Khi kết thúc một bài hát, hoặc chúng ta chọn Stop thì giao diện chương trình sẽ quay về
giao diện ghi âm, chúng ta chọn Ok hoặc Cancel để dừng việc ghi âm.
Kara Easy vl.

Record your
voice
success!
Choose Play
Hình 3.17 Giao diện chương trình đang ghi âm và thông báo ghi âm thành công
Sau khi đã thực hiện ghi âm giọng hát người dùng xong, chúng ta có thể nghe lại những
gì chúng ta vừa hát kèm theo nhạc bằng cách chọn Option -> Listen agaỉn.
Kara Easy vl.o

Select:
Kara-RecOpen song file &
5.wav
Sing
Kara-RecListen again

4.wav
Aboutus
Kara-RecHelp
3.wav
Exit
CdiìielBOk

I >5 Kara
Easy

Kara-Rec-5
Unknovvn
artist
H< » II m
Backloptions

Hình 3.18 Chọn Lỉsten again đế nghe lại các fỉle âm thanh
đã ghi
GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại


Luận Văn Tốt Nghiệp Đại Học HK II 2010-2011

CHIIII
I

Option
-ỳ About
3.7Chọn
KÉT QUẢ

ĐẠT
Đượcus để hiển thị thông tin về ứng dụng
■ Các tính năng đạt được của ứng dụng Kara Easy vl.o.
(
»
o Hoàn thiện trong việc đóng gói cài đặt.
>
o Giao diện người dùng đơn giản dễ thao tác. Kara Easy vl.o
Appli
KaraEasy
o Play flle \ideo karaoke định dạng mp4
với khả
năng hiển thị lời bài hát tích hợp sẵn.
cati...
vl.Q
Mr.NguyenPhu
o Thuật toán tìm kiếm duyệt file video Auth
mp4
trên
Symbian.
or: c
Yaho ncphuc99
o Hỗ ượ tính năng ghi âm.
o:
Coun Vietnam
■ Tìm hiểu công nghệ âm thanh FullDuplex
try: trên thiết bị Symbian S60. Tĩch hợp các thư
Orga
CanTho
viện hàm của Nokia, và xây dựng niza..

một module
mô phỏng cho phép thực hiện công nghệ
University
Copy. Nokia
ww/w.cit.ctu.ed
âm thanh FullDuplex trên thiết bị mô phỏng
N81.
rigt... u.un
April.2011
■ Thực hiện trộn âm thanh người dùng vàDateí
nhạc của
bài hát karaoke.
B
3.8 NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁT SINH VÀ CHƯA GIẢI QUYẾT
a
Optio
3.8.1
Vấn đề phát sinh
c
ns
k
Hình 3.19 Hiển thị thông tin về úng dụng
Mặc dù đã xây dựng thành công module audio full duplex và đã chạy thử nghiệm, kết
Chọn
Option
để hiển
thị âm
một thanh
số thông
hướng

dụng.
quả thực hiện->làHelp
rất tốt,
độ trễ
gầntinnhư
bằngdẫn
0. sử
Tuy
nhiên, đã có một vấn đề phát sinh:
không thể nào tích hợp module audio íullduplex vào ứng dụng Kara Easy được.
Once tho install eomplete,
To ỉing a
Karaok file, fTom
progranVs menu choose
#0ptìon » Qpen mpWand
choose
where your mp4 file Í5
contained, itwill
open with Real Player. The
mp4file you
can dovvnload
from many
Kara Easy v1.0
WebsiteModule
such audio full duplex
35: youtube.com,... After
Hình 3.21 Chua thể tích hụp hai module chính lại với nhau
3.8.2

Nguyên nhân của vấn đề


Cancellũptions

Hiển
thịchúng
thôngtôi
tinphát
trợ giúp
Trong quá trình nghiênHình
cứu 3.20
và thực
hiện,
hiện được những lý do cụ thể
sau đã ảnh hưởng đến việc không thể tích hợp hai module lại vơi nhau:
■ Module audio full duplex được xây dựng dựa trên ngôn ngữ Symbian C++ còn Kara
Easy vl .0 được xây dựng dựa trên ngôn ngữ PyS60. Hiện tại ngôn ngữ PyS60 chưa có
thư viện hàm nào hoặc một kỹ thuật nào có thể chuyển đổi hoặc sử dụng thư viện hàm
được viết bằng ngôn ngữ Symbian C+-I- (hiện nay chỉ có kỹ thuật sử dụng thư viện hàm
của Python bằng ngôn ngữ C++, còn ngược lại thì chưa được phát triển).
■ Ngôn ngữ PyS60 chưa có thư viện hàm cấp thấp (Low Leveỉ APIs) nào hỗ trợ cho việc
lập trình audio full duplex. Việc tự xây dựng một bộ thư viện hàm là một công việc tốn
khá nhiều thời gian và công sức.
■ Chúng ta khó có thể can thiệp vào bộ thư viện hàm lập trình này, do để có thể tham gia
xây dựng APIs can thiệp trực tiếp vào phàn cứng của điện thoại Nokia chúng ta phải là
những chuyên gia lập trình được Nokia cấp giấy chứng nhận, hoặc chúng ta phải đăng

GVHD. Thầy Đoàn Hòa Minh Khoa Công nghệ thông tin & Truyền thông Đại Học cần Tho’



×