Tín dụng chứng từ trong thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương chi nhánh nam sài gòn

Chuyên đ t t nghi p

GIÁO D C VÀ ÀO T O

B
TR

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

NG

IH CM

TP H

CHÍ MINH

KHOA K TOÁN TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
NGUY N THÙY TRANG
MSSV: 40664323

TÍN D NG CH NG T

TRONG THANH

TOÁN QU C T T I NGÂN HÀNG
TH
TH

NG M I

C

NG CHI NHÁNH

PH N NGO I
NAM SÀI GÒN

KHÓA LU N T T NGHI P
NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

GIÁO VIÊN H

NG D N KHOA H C

TH C S PHAN TH MINH HU

Niên khóa: 2006 – 2010

SV: Nguy n Thùy Trang

1


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

M CL C
L i m đ u..................................................................................... 1
CH

NG 1: T NG QUAN V THANH TOÁN QU C T ,

TÍN D NG CH NG T

VÀ HI U QU

TOÁN XU T NH P KH U B NG PH

CÔNG TÁC THANH
NG TH C TÍN D NG

CH NG T ............................................................................................................ 4
1.1 Nh ng v n đ c b n v thanh toán qu c t .................................................... 5
1.1.1 Khái ni m .......................................................................................... 5
1.1.2 Các đi u ki n thanh toán qu c t ................................................... 5
1.1.2.1 i u ki n ti n t .................................................................. 5
1.1.2.2 i u ki n đ a đi m thanh toán .......................................... 5
1.1.2.3 i u ki n th i gian thanh toán ......................................... 5
1.1.2.4 i u ki n ph

ng th c thanh toán .................................. 5

1.1.3 Vai trò c a ho t đ ng thanh toán qu c t c a các
Ngân hàng th

hàng th

ng m i ................................................................................................... 5
1.1.3.1

i v i ho t đ ng kinh t đ i ngo i ................................. 5

1.1.3.2

i v i ho t đ ng kinh doanh c a Ngân

ng m i .................................................................................................. 6

1.1.4 Các ph

ng th c thanh toán qu c t ............................................. 6

1.1.4.1 Ph

ng th c chuy n ti n .................................................. 6

1.1.4.2 Ph

ng th c nh thu ......................................................... 7

1.1.4.3 Ph

ng th c tín d ng ch ng t ....................................... 7

1.1.4.4 Ph

ng th c khác .............................................................. 8

1.2 C s lý lu n v ph

1.2.1

ng th c thanh toán tín d ng ch ng t ........................... 9

nh ngh a......................................................................................... 9

1.2.2 C s pháp lý .................................................................................... 9
SV: Nguy n Thùy Trang

5


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

1.2.2.1 UCP 600 .............................................................................. 9
1.2.2.2 Incoterms 2000 ................................................................. 10
1.2.3 Các bên tham gia ............................................................................ 11
1.2.4 Quy trình nghi p v thanh toán LC............................................. 12
1.2.5 N i dung th tín d ng.................................................................... 13
1.2.6 Phân lo i th tín d ng ................................................................... 14
1.2.7

u, nh c đi m c a ph

ng th c tín d ng ch ng

t ..................................................................................................................................... 14
1.3 Hi u qu công tác thanh toán xu t nh p kh u theo ph

tín d ng ch ng t qua Ngân hàng th

ng th c

ng m i................................................................ 15

1.3.1 Các ch tiêu đánh giá hi u qu t phía ngân hàng ..................... 15
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hi u qu t phía khách hàng ................... 16
CH
TH

NG 2: GI I THI U T NG QUAN V

NG M I C PH N NGO I TH

NGÂN HÀN G

NG VI T NAM ........................................ 18

2.1 Gi i thi u t ng quan v h th ng Ngân hàng VCB ....................................... 19
2.1.1 L ch s hình thành và quá trình phát tri n ................................. 19
2.1.2 Thành t u đ t đ

c ....................................................................... 20

2.1.3 Ngành ngh kinh doanh................................................................. 20
2.1.4 S n ph m kinh doanh .................................................................... 21
2.1.5 C c u t ch c ................................................................................ 22
2.2 Gi i thi u t ng quan v Chi nhánh Ngân hàng Ngo i th

ng

chi nhánh Nam Sài Gòn .................................................................................................. 23
2.2.1 L ch s hình thành và quá trình phát tri n ................................. 23
2.2.2 C c u t ch c ................................................................................ 23
2.2.3 Ch c n ng nhi m v các phòng ban ............................................ 25
2.2.4 K t qu kinh doanh ....................................................................... 27
CH
CH NG T
TH

NG 3: TH C T R NG THANH TOÁN TÍN D NG

T I NGÂN HÀNG TH

NG M I C

PH N NGO I

NG CHI NHÁNH NAM SÀI GÒN ..................................................................... 30

SV: Nguy n Thùy Trang

6


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

3.1 Quy trình thanh toán tín d ng ch ng t t i VCB Nam Sài Gòn .................... 31
3.1.1 Quy trình thanh toán xu t kh u ................................................... 31
3.1.1.1 Quy trình .......................................................................... 31
3.1.1.2 ánh giá ............................................................................ 36
3.1.2 Quy trình thanh toán nh p kh u .................................................. 38
3.1.2.1 Quy trình .......................................................................... 38
3.1.2.2 ánh giá ............................................................................ 43
3.2 Th c tr ng ph

ng th c tín d ng ch ng t t i VCB Nam Sài Gòn .............. 44

3.2.1 Doanh s .......................................................................................... 44
3.2.2 S li u ho t đ ng ............................................................................ 47
3.2.2.1 Thanh toán xu t b ng ph

ng pháp tín d ng ch ng

t ..................................................................................................................................... 47
3.2.2.2 Thanh toán nh p b ng ph

ng pháp tín d ng ch ng

t ..................................................................................................................................... 48
3.2.2.3 T tr ng các ph

ng th c thanh toán tín d ng

ch ng t ......................................................................................................................... 49
3.2.3 S li u k ho ch .............................................................................. 51
3.2.4 Phí .................................................................................................... 52

3.3

ánh giá hi u ho t đ ng thanh toán b ng ph

d ng ch ng t

ng th c

tín

.................................................................................................... 53
3.3.1 Thành qu đ t đ

c ...................................................................... 53

3.3.2 H n ch và nguyên nhân .............................................................. 54
3.3.2.1 Nguyên nhân ch quan ................................................... 54
3.3.2.2 Nguyên nhân khách quan .............................................. 56
CH

NG 4: NH NG GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU

THANH TOÁN XU T NH P KH U THEO PH
CH NG T
4.1

QUA NGÂN HÀNG NGO I TH
nh h

CÔNG TÁC

NG TH C TÍN D NG

NG VI T NAM ............................ 60

ng phát tri n c a VCB trong th i gian t i ...................................... 61

4.1.1 Ph

SV: Nguy n Thùy Trang

ng h

ng .............................................................................. 61

7


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

4.1.2 Nhi m v ........................................................................................ 61
4.2 M t s gi i pháp ............................................................................................. 62
4.2.1 Hoàn thi n quá trình thanh toán xu t nh p kh u ...................... 62
4.2.1.1 Quy trình thanh toán L/C nh p ..................................... 62
4.2.1.2 Quy trình thanh toán L/C xu t ....................................... 64
4.2.2 Gi i pháp v qu n lý đào t o ........................................................ 65
4.2.3 Gi i pháp v công ngh .................................................................. 65
4.2.4 Gi i pháp v Marketing................................................................. 66

4.2.5 Gi i pháp v vi c l a ch n và phát tri n ngân hàng đ i lý ........ 67
4.3 M t s ki n ngh ............................................................................................ 68
4.3.1

i v i nhà n

c ............................................................................ 68

4.3.2

i v i ngân hàng nhà n

4.3.3

i v i doanh nghi p xu t nh p kh u ......................................... 70

c ........................................................ 69

K t lu n ................................................................................................................ 71
Tài li u tham kh o................................................................................................ 72
Ph l c

SV: Nguy n Thùy Trang

8


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

DANH M C S
S đ 1.1: Quy trình nghi p v thanh toán L/C ............................................. 12
S đ 2.1: C c u t ch c NHTMCPNT .......................................................... 22
S đ 2.2: C c u t ch c VCB chi nhánh Nam Sài Gòn............................... 24
S đ 3.1: Quy trình thanh toán xu t kh u ..................................................... 31
S đ 3.2: Quy trình thanh toán nh p kh u .................................................... 38

SV: Nguy n Thùy Trang

9


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

DANH M C B NG
B ng 2.1: K t qu ho t đ ng kinh doanh VCB chi nhánh Nam Sài Gòn ..... 27
B ng 3.1: Doanh s Thanh toán XNK t i VCB chi nhánh Nam Sài Gòn ..... 45
B ng 3.2 Doanh s thanh toán xu t kh u b ng ph

ng th c TDCT ........... 47

B ng 3.3 Doanh s thanh toán nh p kh u b ng ph

ng th c TDCT .......... 48

B ng 3.4 Doanh thu các ph

ng th c thanh toán TDCT .............................. 49

B ng 3.5: T tr ng các ph

ng th c thanh toán TDCT ................................ 50

B ng 3.6: Doanh s thanh toán XNK n m 2009 so v i s li u k ho ch ...... 51
B ng 3.7: Phí thu đ

SV: Nguy n Thùy Trang

c t d ch v TDCT ........................................................ 52

10


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

DANH M C BI U
Bi u đ 3.1: Doanh s Thanh toán XNK t i VCB chi nhánh Nam
Sài Gòn ............................................................................................................................ 45
Bi u đ 3.2: Doanh s thanh toán xu t kh u b ng ph

ng th c

TDCT .............................................................................................................................. 47
Bi u đ 3.3: Doanh s thanh toán nh p kh u b ng ph

ng

th c TDCT ..................................................................................................................... 49
Bi u đ 3.4: T tr ng các ph

ng th c thanh toán TDCT trong

thanh toán qu c t ......................................................................................................... 50
Bi u đ 3.5: T l hoàn thành k ho ch ........................................................... 51
Bi u đ 3.6: T ng phí t d ch v thanh toán xu t nh p kh u ....................... 52
Bi u đ 3.7: Ngân hàng đ i lý có quan h v i các ngân hàng
Vi t Nam......................................................................................................................... 53
Bi u đ 3.8: Th ph n thanh toán qu c t t i VN ........................................... 54

SV: Nguy n Thùy Trang

11


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

DANH M C T
HSC
KCX
L/C
NH
NHNN
NHTM

NHTMCPNT
TDCT
TTQT
TTV
SWIFT
UCP
UNC
UNT
VCB
XNK

VI T T T

H i s chính
Khu ch xu t
Letter of credit
Ngân hàng
Ngân hàng Nhà N c
Ngân hàng th ng m i
Ngân hàng th ng m i c ph n Ngo i th ng
Tín d ng ch ng t
Thanh toán qu c t
Thanh toán viên
Society for Worldwide Interbank Financial
Telecommunication)
Uniform Custom and Practice for Documentary Credits
y nhi m chi
y nhi m thu
Vietcombank
Xu t nh p kh u

SV: Nguy n Thùy Trang

12


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

L im đ u
Lý do ch n

1.

tài:

Cùng v i xu th m c a h i nh p kinh t th gi i, ho t đ ng kinh t nói
chung và ho t đ ng kinh t đ i ngo i nói riêng ngày càng m r ng. S giao l u
buôn bán hàng hóa gi a các qu c gia khác nhau v i kh i l
h i quá trình th tr

ng ngày m t l n đã đòi

ng hàng hóa xu t nh p kh u ph i nhanh chóng thu n ti n cho

các bên.
Sau th i gian th c t p t i phòng Thanh toán qu c t - Ngân hàng Ngo i
th

ng chi nhánh Nam Sài Gòn, em nh n th y TDCT là ph

ng th c TTQT đ

c

áp d ng ph bi n và an toàn nh t hi n nay, đ c bi t là trong thanh toán hàng hóa
xu t nh p kh u. Trong n m qua VCB Nam Sài òGn đã không ng ng đ i m i

và

nâng cao các nghi p v thanh toán c a mình đ ph c v t t cho khách hàng. Cùng
v i chính sách kinh t đ i ngo i ngày càng m r ng, thông thoáng c a Chính ph ,
ho t đ ng xu t nh p kh u ngày càng phát tri n. Do đó, hình th c thanh toán TDCT
ngày càng đ

c phát tri n và hoàn thi n h n.

Xu t phát t v n đ nêu trên, em quy t đ nh ch n đ tài: “Tín d ng
ch ng t trong thanh toán qu c t
th

t i Ngân hàng Th

ng m i c ph n Ngo i

ng Vi t Nam chi nhánh Nam Sài Gòn” cho khóa lu n t t nghi p này.

2.

M c tiêu nghiên c u:
ánh giá hi u qu ho t đ ng thanh toán TDCT t i ngân hàng Vietcombank

chi nhánh Nam Sài Gòn. T đó phát hi n ra nh ng m t h n ch và đ xu t m t
s gi i pháp c ng nh ki n ngh nh m nâng cao h n n a hi u qu

TTQT nói

chung và hi u qu thanh toán TDCT nói riêng t i Ngân hàng Ngo i Th

ng chi

nhánh Nam Sài Gòn.

SV: Nguy n Thùy Trang

13


Chuyên đ t t nghi p

3.

Ph

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

ng pháp nghiên c u:

Vi c phân tích đánh giá đ

Ph

c thông qua:

ng pháp thu th p thông tin:

T các s li u báo cáo do ngân hàng cung c p, tham kh o các sách
chuyên ngành, thông tin t b áo, t p chí, m t s trang web, và chuyên đ t t
nghi p các khóa tr

Ph

c…

ng pháp quan sát:

Quan sát tình hình th c t công tác tín d ng t i ngân hàng nh m n m b t
nh ng ki n th c c b n liên quan đ n nghi p v thanh toán TDCT c a Ngân
hàng.

Ph

ng pháp ph ng v n:

Ph ng v n tr c ti p các cán b tín d ng c a Ngân hàng đ tím hi u th c t .
Ph

ng pháp phân tích:

So sánh s li u theo ch tiêu tuy t đ i và t

ng đ i, t đó đ a ra nh ng nh n xét,

k t lu n v ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a ngân hàng.

4.

Ph m vi nghiên c u:
tài đ

c gi i h n trong ph m vi nghiên c u:

V không gian:
tài đ

c th c hi n t i ngân hàng Ngo i th

ng CN Nam Sài Gòn.

V th i gian:
tài s d ng các s li u v ho t đ ng c a Chi nhánh, cùng các s li u
liên quan t n m 2005- 2009.

N i dung nghiên c u:
Ho t đ ng tín d ng tài tr xu t nh p kh u c a ngân hàng ngo i th

ng Chi

nhánh Nam Sài Gòn.

SV: Nguy n Thùy Trang

14


Chuyên đ t t nghi p

5.

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

K t c u chuyên

:

Ngoài ph n m đ u và k t lu n, chuyên đ đ
Ch

c k t c u trong 4 ch

ng 1: T ng quan v thanh toán qu c t , tín d ng ch ng t và hi u

qu công tác thanh toán xu t nh p kh u b ng ph

th

ng:

ng th c tín d ng ch ng t

Ch

ng 2: Gi i thi u t ng quan v ngân hàng ngo i th

ng Vi t Nam

Ch

ng 3: Th c tr ng thanh toán tín d ng ch ng t

t i ngân hàng

ng m i c ph n Ngo i th
Ch

ng chi nhánh Nam Sài Gòn

ng 4: Nh ng gi i pháp nâng cao hi u qu công tác thanh toán xu t

nh p kh u theo ph

ng th c tín d ng ch ng t

SV: Nguy n Thùy Trang

15


Chuyên đ t t nghi p

CH
PH

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

NG 1: C

S

LÝ LU N V

NG TH C TÍN D NG
CH NG T

Ch

ng 1 s gi i thi u t ng quan v ph

ng th c tín d ng ch ng t bao g m :

Nh ng v n đ c b n v TTQT
C s pháp lý, đ nh ngh a, các bên tham gia, quy trình, n i dung và phân lo i
th tín d ng
ng th i đ a ra nh ng ch tiêu đánh giá hi u qu công tác thanh toán xu t
nh p kh u theo ph

ng th c tín d ng ch ng t

SV: Nguy n Thùy Trang

16


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

1.1 Nh ng v n đ c b n v thanh toán qu c t
1.1.1 Khái ni m
TTQT là vi c chi tr các ngh a v ti n t phát sinh trong các quan h kinh t ,
th

ng m i, tài chính, tín d ng gi a cac t ch c kinh t , t ch c xã h i, các cá nhân

các qu c gia khác nhau.

1.1.2 Các đi u ki n thanh toán qu c t
1.1.2.1 i u ki n ti n t
i u ki n này quy đ nh vi c s d ng đ ng ti n nào đ thanh toán trong h p
đ ng ngo i th

ng và hi p đ nh ký k t gi a các n

c.

ng th i đi u ki n này c ng

đ nh cách x lý khi giá tr đ ng ti n đó bi n đ ng.

1.1.2.2 i u ki n đ a đi m thanh toán
a đi m thanh toán đ
a đi m thanh toán có th là n
th là m t n

c quy đ nh r̃ trong h p đ ng ký k t gi a các bên
c nh p kh

u ho c n

c ng

.

i xu t kh u hay có

c th ba.

1.1.2.3 i u ki n th i gian thanh toán
i u ki n th i gian thanh toán có quan h ch t ch v i vi c luân chuy n v n ,
l i t c, kh n ng có th tránh đ
Tr ti n tr

c nh ng bi n đ ng v ti n t thanh toán.

c

Tr ti n ngay khi hoàn thành vi c giao hàng
Tr ti n sau

1.1.2.4 i u ki n ph
Ph
ng

ng th c thanh toán

ng th c thanh toán là cách mà ng

i mua tr ti n và

i bán thu ti n v nh th nào.

1.1.3 Vai trò c a ho t đ ng thanh toán qu c t c a
các Ngân hàng th

ng m i

1.1.3.1

SV: Nguy n Thùy Trang

i v i ho t đ ng kinh t đ i ngo i

17


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

TTQT là khâu then ch t , cu i cùng đ khép kín m t chu trình mua ba n hàng
hóa ho c trao đ i d ch v gi a các t ch c, cá nhân thu c các qu c gia khác nhau.
TTQT là c u n i trong m i quan h kinh t đ i ngo i

, n u không có ho t

đ ng thanh toán qu c t thì không có ho t đ ng kinh t đ i ngo i.
ng th i , ho t đ ng TTQT góp ph n h n ch r i r o trong quá trình th c
hi n h p đ ng ngo i th

ng.

i v i ho t đ ng kinh doanh c a Ngân hàng

1.1.3.2
th

ng m i
Thu h́t thêm đ

c khách hàng có nhu c u giao d ch qu c t . áp ng t t

h n nhu c u c a khách hàng trên c s nâng cao uy tín c a ngân hàng.
y m nh ho t đ ng tài tr xu t nh p kh u c ng nh t ng đ

c ngu n

v n huy đ ng t m th i
Thu đ

c m t ngu n ngo i t t ng tính thanh kho n thông qua l

ng ti n

ký qu

1.1.4 Các ph

ng th c thanh toán qu c t

1.1.4.1 Ph

nh ngh a


Ph

ng th c chuy n ti n

ng th c chuy n ti n là ph

ng th c trong đó khách hàng (ng

yêu c u ngân hàng c a mình chuy n m t s ti n nh t đ nh b ng ph

i tr ti n)

ng ti n chuy n

ti n cho khách hàng theo yêu c u.



Các bên tham gia

-

Ng

i yêu c u chuy n ti n (Remitter)

-

Ng

i th h

-

Ngân hàng nh n y nhi m chuy n ti n (Remitting bank)

-

Ngân hàng tr ti n (Paying bank)



Tr

- Trong tr

ng (Beneficiary)

ng h p áp d ng
ng h p tr ti n hàng hóa xu t kh u n

SV: Nguy n Thùy Trang

c ngoài.

18


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

- Thanh toán hàng hóa trong nh
l v c th

ng m i và các chi phí liên quan

đ n xu t nh p kh u hàng hóa, chuy n v n ra n
th

c ngoài đ đ u t ho c chi tiêu

ng m i, chuy n ki u h i.
1.1.4.2 Ph

ng th c nh thu

nh ngh a



Nh thu là ph

ng th c thanh toán trong đó ng

i bán sau khi đã hoàn thành

ngh a v giao hàng ho c cung ng d ch v cho khách hàng s
hàng c a mình thu h s ti n t ng



Tr

y thác cho ngân

i mua trên c s ch ng t l p ra.

ng h p áp d ng

Th nh t, ng

i bán và ng

i mua tin c y l n nhau ho c có quan h liên

doanh v i nhau, ho c gi a công ty m công ty con, ho c gi a các chi nhánh c a
cùng m t công ty v i nhau.
Th hai, hàng mua bán l n đ u mang tính ch t chào hàng.
Th ba, hàng

đ ng khó tiêu th



Các bên tham gia g m 4 bên:

- Ng

i nh thu là bên giao ch th nh thu.

- Ngân hàng chuy n ti n là ngân hàng mà ng

i nh thu đã giao ch th nh thu.

- Ngân hàng thu là b t k m t ngân hàng nào ngoài ngân hàng chuy n ti n
th c hi n quá trình nh thu.
i tr ti n là ng

- Ng
nh p kh u, ng



i mà ch ng t xu t trình đòi ti n anh ta, là ng

i s d ng d ch v đ

c cung ng (ng

Các hình th c c a ph

Theo lo i hình ng

i mua).

ng th c nh thu

i ta có th chia thành nh thu h i phi u tr n và nh thu

kèm ch ng t .
Nh thu h i phi u tr n
Nh thu kèm ch ng t

1.1.4.3 Ph

SV: Nguy n Thùy Trang

i

ng th c tín d ng ch ng t

19

Chuyên đ t t nghi p
ây là ph

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

ng th c thanh toán quan tr ng và ch y u t i NHTM hi n nay.

Tín d ng ch ng t đ

c g i v i nhi u tên khác nhau nh : Letter of Credit, Credit,
Vi t Nam ngoài tên là tín dung ch ng t còn đ

Document Credit.

c g i là L/C,

th tín d ng…

1.1.4.4 Ph

ng th c khác

Thanh toán biên gi i:



Là ho t đ ng TTQT đ

c th c hi n t i khu v c biên gi i đ

ng b các n

c.

c đi m c a thanh toán biên gi i
ng ti n s d ng trong thanh toán biên gi i là đ ng n i t , đ ng ti n c a

n

c có chung biên gi i ho c đ ng ngo i t m nh.
- Ph

ng th c giao d ch đ

c x lý tr c ti p gi a hai ngân hàng.

- Ngân hàng đ c phép ho t đ ng thanh toán biên gi i đ

c tr c ti p giao

d ch m tài kho n, th c hi n các nghi p v liên quan v i ngân hàng n

c có chung

biên gi i.
i u ki n c a thanh toán biên gi i
- Ngân hàng đ

c th c hi n thanh toán biên gi i trên c s các đi u ki n sau:

- Chính ph , ngân hàng nhà n
gi i v i n
-

c đã cho phép ngân hàng đó thanh toán biên

c b n.
ã có hi p đ nh ho c v n b n pháp lý đ

hàng đó v i ngân hàng n

c ký k t chính th c gi a ngân

cb n

- Ngân hàng đó có đ cán b có trình đ c n thi t v chuyên môn, ngo i ng
và công c ph


Ph

ng ti n làm vi c giao d ch v i ngân hàng b n.

Ph

ng th c ghi s (open account-compte ouvert)

ng th c ghi s là ph

ng th c thanh toán mà trong đó t ch c xu t

kh u khi xu t kh u hàng hoá, cung ng d ch v thì ghi n cho bên nh p kh u vào
m t cu n s riêng c a mình và vi c thanh toán các kho n n này đ

c th c hi n

trong th i k nh t đ nh (hàng tháng, quý).

SV: Nguy n Thùy Trang

20


Chuyên đ t t nghi p



Ph

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

ng th c giao ch ng t

nh n ti n ( ca sh against

documents – cash on delivery)
Ph

ng th c CAD là ph

ng th c thanh toán trong đó t ch c nh p kh u,

trên c s h p đ ng mua bán, yêu c u ngân hàng bên xu t kh u m cho mình m t
tài kho n tín thác (trust account) đ thanh toán ti n cho t ch c xu t kh u, khi nhà
xu t kh u xu t trình đ y đ ch ng t nh đã th a thu n.



Ph

ng th c th

y thác mua (authority to purchase )

Ngân hàng bên nhà nh p kh u, theo yêu c u c a nhà xu t kh u, vi t th cho
ngân hàng đ i lý t i n

c xu t kh u đ yêu c u ngân hàng này thay m t mình mua

h h i phi u do nhà xu t kh u ký phát cho bên nh p kh u.

1.2 C s lý lu n v ph

ng th c thanh toán tín

d ng ch ng t
1.2.1
Ph

nh ngh a

ng th c TDCT là m t s th a thu n trong đó m t ngân hàng (ngân hàng

m th tín d ng) theo yêu c u c a khách hàng (ng i yêu c u m th tín d ng) s
tr m t s ti n nh t đ nh cho m t ng
ho c ch p nh n h i phi u do ng

i khác (ng

ih

ng l i s ti n th tín d ng)

i này ký phát trong ph m vi s ti n đó khi ng

i

này xu t trình cho ngân hàng m t b ch ng t thanh toán phù h p v i nh ng quy
đ nh đ ra trong th tín d ng.

1.2.2 C s pháp lý
1.2.2.1 UCP 600 (Uniform Custom and Practice for
Documentary Credits)
“Quy t c và th c hành th ng nh t v tín d ng ch ng t ” (UCP -Uniform
Customs and Practice for Documentary Credits) do Phòng Th ng M i Qu c T
(ICC- International Commercial of Chamber) ban hành. V n bn đ u tiên đ

SV: Nguy n Thùy Trang

c

21


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

xu t b n n m 1933 sau đó đ

c s a đ i và b

sung qua các n m

1951,1962,1974,1983 (th ng g i là UCP 400) và n m 1993 (UCP 500) có giá
tr hi u l c k t ngày 1/1/1994. G n đây nh t là ngày 25/10/2006 ICC đã công
b UCP 600 có hi u l c k t ngày 1/7/2007.



M t s đi m khác nhau c b n gi a UCP 500 và UCP

600:
Th nh t, v hình th c, UCP 600 đ

c b c c l i v i 39 đi u kho n (so

v i 49 đi u kho n c a UCP 500), trong đó b sung nhi u đ nh ngh a và gi i thích
thu t ng m i đ làm r̃ ngh a c a các thu t ng còn gây tranh cãi trong b n
UCP 500.

Th hai, UCP 600 đã quy đ nh r̃ th i gian cho vi c t ch i ho c ch p
nh n các ch ng t xu t trình là kho ng th i gian c đ nh “5 ngày làm vi c ngân
hàng” (five banking days). UCP 500, kho ng th i gian này đ

c quy đ nh

không rõ ràng là “Thi gian h p lý” (Reasonable Time) và “Không ch m tr ”
(Without delay) đ ki m tra ch ng t và thông báo ch ng t b t h p l .
Th ba, UCP 600 đã đ a ra quy đ nh m i v đ a ch c a ng
và ng

ih

ng l i th tín d ng ph i đ

i yêu c u m

c th hi n trên ch ng t xu t trình đ́ng

nh trong L/C.
Th t , theo UCP 600, ngân hàng phát hành đ c phép t ch i ch ng t và
giao b ch ng t cho ng

i yêu c u m th tín d ng khi nh n đ

c ch p nh n b

ch ng t b t h p l c a h .

1.2.2.2 Incoterms 2000

Incoterms (vi t t t c a International Commerce Terms - Các đi u kho n
th

ng m i qu c t ) là m t b các quy t c th

ng m i qu c t đ

c công nh n và

s d ng r ng rãi trên toàn th gi i. Incoterms quy đ nh nh ng quy t c có liên quan
đ n giá c và trách nhi m c a bên bán và bên mua trong m t ho t đ ng th

ng m i

qu c t .
Incoterms quy đ nh các đi u kho n v giao nh n hàng hoá, trách nhi m c a
các bên: Ai s tr ti n v n t i, ai s đ m trách các chi phí v th t c h i quan, b o
SV: Nguy n Thùy Trang

22


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

hi m hàng hoá, ai ch u trách nhi m v nh ng t n th t và r i ro c a hàng hoá trong
quá trình v n chuy n..., th i đi m chuy n giao trách nhi m v hàng hoá.
Incoterms 2000 là phiên b n m i nh t c a Incoterms, đ

c Phòng th ng

m i Qu c t (ICC) ch nh lý và có hi u l c k t ngày 1 tháng 1 n m 2000.
Incoterms 2000 bao g m có 13 đi u ki n giao hàng m u, chia thành 4 nhóm:
C, D, E, F. Trong đó, nhóm E g m 1 đi u ki n (EXW), nhóm F g m 3 đi u ki n
(FCA, FAS, FOB), nhóm C g m 4 đi u ki n (CFR, CIF, CPT, CIP) và nhóm D g m
5 đi u ki n (DAF, DES, DEQ, DDU, DDP).

1.2.3 Các bên tham gia


Ng

i xin m L/C ( Applicant): Thông th ng là ng i

mua, t ch c nh p kh u.


Ng

ih

ng l i (Beneficiary): là ng i bán hay là ng i

xu t kh u.


Ngân hàng m hay ngân hàng phát hành th tín d ng

(The Issuing Bank): là ngân hàng ph c v ng i nh p kh u,

ng
đ

bên n

i nh p kh u, cung c p tín d ng cho nhà nh p kh u và là ngân hàng th
c hai bên nh p kh u và xu t kh u th a thu n, l a ch n và đ

trong h p đ ng th


c
ng

c quy đ nh

ng m i.

Ngân hàng thông báo th

tínngd (The A

dvising

Bank): là ngân hàng ph c v nhà xu t kh u, thông báo cho nhà xu t kh u bi t
th tín d ng đã m . Ngân hàng này th

ng là

n

c ng

i xu t kh u và có th

là ngân hàng chi nhánh ho c đ i lý c a ngân hàng phát hành th tín d ng


Ngân hàng xác nh n (The Confirming Bank): là ngân

hàng xác nh n trách nhi m c a mình s cùng ngân hàng m th tín d ng, b o
đ m vi c tr ti n cho bên xu t kh u trong tr

ng h p ngân hàng m th tín d ng

không đ kh n ng thanh toán.

SV: Nguy n Thùy Trang

23


Chuyên đ t t nghi p


GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

Ngân hàng thanh toán (The Paying Bank): có th là ngân

hàng m th tín d ng ho c có th là ngân hàng khác do ngân hàng m th tín

d ng ch đ nh thay mình thanh toán tr ti n hay chi t kh u h i phi u cho ng

i

xu t kh u.

Ngân hàng th



hàng đ ng ra th

ng l

ng l

ng (The Negotiating Bank):là ngân

ng b ch ng t và th

Ngân hàng chuy n nh



ng c ng là ngân hàng thông báo L/C.

ng (The Transfering Bank):

Ngân hàng ch đ nh (The Nominated Bank), Ngân hàng hoàn tr

(The

Reimbursing Bank), Ngân hàng đòi ti n (The Claiming bank), Ngân hàng ch p
nh n (The Accepting Bank), Ngân hàng chuy n ch ng t (The Remitting Bank).

1.2.4 Quy trình nghi p v thanh toán L/C
(3)
Ngân hàng m

(7)

Ngân hàng thông

L/C

báo L/C
(8)

(2)

(11

(10

(9)

(6)

(4)

(5)
Ng

i nh p kh u

Ng

i xu t kh u

(1)
S đ 1.1: Quy trình nghi p v thanh toán L/C

cho ng

(1)

Hai bên xu t kh u và nh p kh u ký h p đ ng th

(2)

Ng

ng m i.

i nh p kh u làm th t c yêu c u ngân hàng m L/C m L/C

i xu t kh u th h

SV: Nguy n Thùy Trang

ng.

24


Chuyên đ t t nghi p
(3)

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

Ngân hàng m L/C m L/C theo yêu c u c a ng

chuy n L/C sang ngân hàng thông báo đ báo cho ng
(4)

i nh p kh u và

i xu t kh u bi t.

Ngân hàng thông báo L/C thông báo cho ng i xu t kh u bi t r ng

L/C đã m .
(5)

D a vào n i dung c a L/C, ng

i xu t kh u giao hàng cho ng

i

nh p kh u.
(6)

Ng

i xu t kh u sau khi giao hàng, l p b ch ng t thanh toán g i

vào ngân hàng thông báo đ đ
(7)

c thanh toán.

Ngân hàng thông báo chuy n b ch ng t thanh toán sang đ ngân

hàng m L/C xem xét tr ti n.
(8)

Ngân hàng m L/C sau khi ki m tra b ch ng t n u th y phù h p

thì trích ti n chuy n sang ngân hàng thông báo đ ghi có cho ng

i th h

ng.

N u không phù h p thì t ch i thanh toán.
(9)

Ngân hàng thông báo ghi có và báo có cho ng

i xu t kh u.

(10)

Ngân hàng m L/C trích tài kho n và báo n cho ng

(11)

Ng

i nh p kh u.

i nh p kh u xem xét ch p nh n tr ti n và ngân hàng m L/C

trao b ch ng t đ ng

i nh p kh u có th nh n hàng.

1.2.5 N i dung th tín d ng
-

S hi u m L/C
a đi m m L/C

-

Ngày m L/C

-

Lo i th tín d ng

-

Tên và đ a ch c a nh ng ng

-

S ti n c a th tín d ng

-

Th i h n hi u l c c a L/C

-

Th i h n tr ti n c a L/C

-

Th i h n giao hàng

-

i liên quan

i u kho n v hàng hóa

SV: Nguy n Thùy Trang

25


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

-

Nh ng n i dung v v n t i, giao nh n hàng hóa

-

Các ch ng t ph i xu t trình

-

S cam k t tr ti n c a ngân hàng m L/C

-

Nh ng đi u ki n đ c bi t khác

-

Ch ký c a ngân hàng m L/C

1.2.6 Phân lo i th tín d ng
-

Th tín d ng không th h y ngang (Irrevocable L/C)

-

Th tín d ng không th h y ngang có xác nh n (Confirmed

Irrevocable L/C)
-

Th tín d ng không th h y ngang mi n truy đòi ( Irrevocable

L/C without Recourse)
-

Th tín d ng chuy n nh

ng (Tranferable L/C)

-

Th tín d ng tu n hoàn (Revolving L/C)

-

Th tín d ng giáp l ng ( back to back L/C)

-

Th tín d ng d phòng (Stand – by L/C)

-

Th tín d ng thanh t oán d n (Deferred Payment L/C) Th tín

d ng v i đi u kho n đ (Red clause Letter of Credit)
-

1.2.7

Th tín d ng đ i ng (Reciprocal Letter of Credit)

u, nh c đi m c a ph

ng th c tín d ng

ch ng t


u đi m:
i v i ng

Ph

i mua

ng th c thanh toán L/C gíp ng

i mua có th m r ng ngu n cung

c p hàng hóa cho mình mà không ph i t n th i gian, công s c trong vi c tìm đ i

tác uy tín và tin c y
i v i ng

i bán

c đ m b o thanh toán v i b ch ng t h p l .

SV: Nguy n Thùy Trang

26


Chuyên đ t t nghi p

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu

i v i ngân hàng phát hành
Th c hi n ngh a v thanh toán này, ngân hàng thu đ c các kho n phí th
t c. Ngoài ra, ngân hàng còn thu h́t đ

c m t kho n ti n khá l n (khi có ký

qu ). Khi th c hi n nghi p v ngày, ngân hàng còn th c hi n đ

c m t s

nghi p v khác nh cho vay xu t kh u, b o lãnh, xác nh n, mua bán ngo i t …
h n n a thông qua nghi p v này uy tín và vai trò c a ngân hàng trên th tr
tài chính qu c t đ

 Nh
Nh

-

ng

c c ng c và m r ng.

c đi m:
c đi m l n nh t c a hình th c thanh toán này là quy trình

thanh toán r t t m , máy móc, các bên ti n hành đ u r t th n tr ng trong khâu
l p và ki m tra ch ng t . Ch c n có m t sai sót nh trong vi c l p và ki m tra
ch ng t c ng là nguyên nhân đ t ch i thanh toán.

i v i ngân hàng phát

hành, sai sót trong vi c ki m tra ch ng t c ng d n đ n h u qu r t l n.
V i các ph

-

ng th c TTQT đ c p

trên, vi c l a ch n ph

ng

th c nào trong ho t đ ng TTQT c ng là m t v n đ h t s c quan tr ng đ i v i

các NHTM.

1.3 Hi u qu công tác thanh toán xu t nh p kh u
theo ph

ng th c tín d ng ch ng t qua NHTM

1.3.1 Các ch tiêu đánh giá hi u qu t phía ngân hàng


Quy mô ho t đ ng thanh toán xu t nh p kh u qua

ngân hàng là kh n ng ngân hàng có th m r ng ho t đ ng thanh toán c a
mình thông qua t ng tr

ng s món giao d ch.



Doanh s giao d ch hàng xu t nh p kh u.



S t ng lên v s l

ng các chi nhánh tr c ti p đ

c

phép tham gia thanh toán xu t nh p kh u.

SV: Nguy n Thùy Trang

27


Chuyên đ t t nghi p
Tuy nhiên trong m t s tr

GVHD: Th.S Phan Th Minh Hu
ng h p s t ng lên c a 3 y u t trên không

đ ng đ u có th s món giao d ch gi m nh ng doanh s giao d ch t ng và ng
l i ho c s l

c

ng các chi nhánh tr c ti p tham gia thanh toán t ng nh ng giá tr

thanh toán gi m. Do v y, trong các tr

ng h p c th tùy thu c m c đ quan

tr ng c a các ch tiêu đ a ra các k t lu n h p lý.



Thu nh p t ho t đ ng thanh toán xu t nh p kh u qua

ngân hàng
Thu nh p ròng t ho t đ ng thanh toán xu t nh p kh u qua ngân hàng là

ch tiêu t ng h p, đánh giá ch t l
đ

ng c a ho t đ ng d ch v đó. Ch tiêu trên

c tính theo công th c sau:

Thu nh p ròngt H TTXNK = Thu nh p H TTXNK - Chi phí cho H TTXNK
Thu nh p t ho t đ ng tha nh toán XNK là s phí d ch v thu đ

c qua

ho t đ ng đó

ng

-

S phí d ch v thu đ

c

-

Trong tr ng h p ngân hàng m L/C ho c chi t kh u ch ng t

i ta ch́ ý: Phí d ch v + Chênh l ch t giá
Chi phí c a ho t đ ng thanh toán

1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hi u qu t phía khách hàng



Phí thanh toán

Trong quá trình th c hi n thanh toán hàng hóa xu t nh p kh u khách hàng
ph i chi m t s kho n phí nh t đ nh nh :
Phí thông báo L/C
Phí thông báo m L/C
Phí chi t kh u L/C
Phí s a ch ng t
Phí thanh toán hay phí m L/C



S thu n ti n trong vi c thanh toán xu t nh p kh u
qua ngân hàng.

SV: Nguy n Thùy Trang

28