Phủ định biến chứng với việc xây dựng con người Việt Nam hiện nay

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
PHẦN A
LỜI NĨI ĐẦU
Khơng phải là tự đề cao mình lên nhưng có lẽ ai trong chúng ta cũng đều

OBO
OKS
.CO
M

nhận thấy rằng con ngời là sự kết hợp tuyệt vời giữa tạo hố và xã hội. Từ xưa
đến nay, vấn đề con người tạo hố và xã hội. Từ xưa đến nay, vấn đề con người
ln là đề tài phong phú sơi nổi và thu hút sự quan tâm chú ý của mọi người.
Trong giai đoạn hiện nay ở nước ta, việc xây dựng con người mới đã, đang và sẽ
là hiện tượng nóng bỏng, xun suốt thời kỳ.
Con người cũ như thế nào ?

Tại sao cần xây dựng con người mới ?
Con người mới như thế nào ?

Làm thế nào để xây dựng con người mới có hiệu quả ?…
…

Có biết bao nhiêu câu hỏi được đặt ra trong khi trả lời được các câu hỏi
đó rõ ràng khơng phải là đơn giản.

Nhưng có câu trả lời là ta sẽ loại bỏ được những quan điểm, những tư
tưởng cũ, lạc hậu kìm hãm sự phát triển; cải tạo, bổ xung, hồn thiện để xây
dựng hệ tư tưởng mới phù hợp với thực tế đất nước. Từ đó rất nhiều khó khăn,
vướng mắc trong q khứ, hiện tại, thậm chí cả trong tương lai sẽ được giải

quyết; đồng thời mở ra những vấn đề mới, những con đường mới đưa đất nước
ta tiến tới hồn thành xuất sắc các mục tiêu đã đề ra. Đó là ý nghĩa lí luận và ý

KI L

nghĩa thực tiễn của việc xây dựng con người Việt Nam hiện nay, mà cũng là lí
do chính em chọn viết về đề tài này.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
PHN B
NI DUNG

OBO
OKS
.CO
M

I. Lí LUN CHUNG :
1. Ph ủnh bin chng v cỏc ủc trng ca nú .

Khỏi nim : Ph ủnh bin chng l quỏ trỡnh cỏi mi ra ủi trờn c s cỏi
c, thay th cỏi c nhng phỏt trin cao hn, hon thin hn so vi cỏi c.
Ph ủnh bin chng cú 2 ủc trng l tớnh khỏch quan v tớnh k tha.
Ph ủnh bin chng l s ph ủnh khỏch quan, nguyờn nhõn trc tip ca quỏ
trỡnh ph ủnh bin chng nm ngay trong bn thõn s vt. Cựng vi tớnh khỏch
quan l tớnh k tha trong quỏ trỡnh phỏt trin. c trng bn cht ca ph ủnh
bin chng l ủm bo sao cho quỏ trỡnh phỏt trin ca cỏi mi vn bo tn ủc
trong lũng nú nhng gỡ tớch cc, hp lý ủó ủc to ra tt c nhng giai ủon

phỏt trin trc. Nh vy cỏi mi ra ủi trờn c s ph ủnh cỏi c, khụng phi
l s ph ủnh sch trn m l s ph ủnh cú k tha.

2. Nhng ủiu cn bit v con ngi v con ngi xó hi ch ngha
(XHCN) núi chung.

Bn cht con ngi khụng phi l cỏi tru tng c hu ca cỏ nhõn
riờng bit. Trong tớnh hin thc ca nú, bn cht con ngi l tng ho cỏc mi
quan h xó hi -Cỏc-Mỏc v Ph ng-ghen ton tp - tp 3 - Nxb CTQGHN1995-tr11.

Xột theo ý ngha ủú thỡ con ngi XHCN l sn phm tng hp ca cỏc

KI L

mi quan h xó hi ca xó hi XHCN ủc tng bc hỡnh thnh trong mi lnh
vc ủi sng xó hi.

Con ngi XHCN cú 4 ủc trng c bn sau :
-Con ngi XHCN l con ngi cú ý thc v trỡnh ủ, nng lc lm ch,
ủng thi cú ủ ủiu kin ủ thc hin nng lc lm ch ca mỡnh. Vỡ con ngi
XHCN ủc gii phúng khi ỏp bc, búc lt v bt cụng, cỏc quan h cụng bng
xó hi ngy cng ủc ủm bo; ch ủ XHCN l ch ủ ủc thit lp trờn c
s ủm bo s thng nht hi ho li ớch cỏ nhõn - tp th - xó hi.
1



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
-Con người XHCN là con người lao động mới, có tri thức sâu sắc về cơng
việc của mình, có sức khoẻ và lao động giỏi, biết cống hiến cho xã hội bằng khả

năng cao nhất của mình và biết tự đánh giá chất lượng lao động của mình.
-Con người XHCN là con người sống có văn hố và có tình nghĩa. Đời

OBO
OKS
.CO
M

sống cá nhân của họ phong phú, có điều kiện và khả năng phát triển tự do, tồn
diện cả về thể chất và tinh thần. Có tri thức ngày càng đầy đủ về địa vị cá nhân
của mình trong xã hội, về tự do, kỷ luật và trách nhiệm cơng dân.
-Con người XHCN là con người giàu lòng u nước, u sự nghiệp cách
mạng do chính mình tham gia; có tình u thương giai cấp và đồng loại, có tinh
thần quốc tế chân chính.

II. PHỦ ĐỊNH BIỆN CHỨNG VỚI VIỆC XÂY DỰNG CON NGƯỜI
VIỆT NAM HIỆN NAY.

1. Con người Việt Nam gần đây (cũ).

Đảng Cộng sản Việt Nam cho rằng con người XHCN ở Việt Nam là con
người biết gắn bó lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong
sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; cơng nghiệp hố, hiện
đai hố đất nước, có năng lực tiếp thu tinh hoa văn hố nhân loại; phát huy tiềm
năng của dân tộc và con người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính
tích cực của cá nhân, làm chủ tri thức khoa học và cơng nghệ hiện đại, có tư du
sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, có tác phong cơng nghiệp, có tính tổ chức
và kỷ luật; có sức khoẻ, là những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa
“hồng” vừa “chun” như lời căn dặn của Bác Hồ “-Nghị quyết hội nghị lần thứ

KI L

2, Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khố VIII, nhà xuất bản
chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996.Tr 29.
Song, trên thực tế thì con người Việt Nam thực sự là chưa hồn hảo như
vậy. Do cơ chế kế hoạch hố tập trung kéo dài khơng những gây trì trệ đối với
sự phát triển của nền kinh tế mà cung cách, thái độ làm việc của cơ chế đã ăn
sâu vảo nhiều người, nhất là những người làm việc trong khu vực kinh tế quốc
doanh. Đó là thái độ ỷ nại, trơng chờ vào người khác, khơng tự khai thác và phát
huy năng lực bản thân. Đó là cung cách làm việc mà tổ chức kỷ luật lỏng lẻo,
2



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
khơng nghiêm túc… Tất cả những cái đó khơng chỉ làm cho năng suất lao động
giảm, chất lượng sản phẩm giảm… Gây ảnh hưởng đến ngân sách quốc gia, ảnh
hưởng đến uy tín của sản phẩm trên thị trường, thu nhập người lao động…
Khơng những vậy, nó dần dần con gây nên sự bất cơng trong lao động sản xuất

OBO
OKS
.CO
M

và hưởng thu dẫn đến mất đồn kết, thiếu niềm tin vào nhau, vào cơ quan, vào
Đảng và Chính quyền… Nói đến những hậu quả nó để lại thì khơng sao kể hết.
Khơng những vậy, sự xuất hiện và xâm nhập một cách nhanh chóng, sâu
rộng của các yếu tố văn hố ngoại lai cũng gây nên nhiều tác động tiêu cực. Nếp
sống q tự do của người phương Tây, nhất là giới trẻ khơng phù hợp với lối

sống và truyền thống của ta. Kết quả là nhân cách đạo đức của nhiều người bị
suy giảm (hay nói cách khác là xuống cấp) nghiêm trọng. Các tệ nạn xã hội đang
tràn lan và xâm nhập vào mọi ngõ ngách của cuộc sống. Những con người xuất
thân từ mọi hồn cảnh khác nhau nhưng đều có chung một nhu cầu - ma t. Để
có tiền thoả mãn cơn nghiện chúng trộm cắp của bố mẹ, rồi cướp giật của cá
nhân, cơ quan, thậm chí còn gây chết người. Nó gây ảnh hưởng đến khơng chỉ
bản thân con nghiện là khơng biết phát triển hồn thiện mình, chỉ tìm mọi cách
thoả mãn cơn nghiệp mà còn ảnh hưởng đến gia đình họ và nhiều người khác
nữa. Rồi những cơ gái hành nghề mại dân và những người tổ chức, những người
đến mua vui… Họ, chính họ, kẻ thì vì tiền, kẻ thì những ham muốn của mình
mà bná đi đạo đức, danh dự của mình, thậm chí là cả hạnh phúc và cuộc sống
của gia đình mình. Ngay cả những đứa trẻ, ngày ngày tiếp cận với những ảnh
hưởng xấu cũng trở nên bị ảnh hưởng từ nhỏ. Mà như vậy thì rất khó sửa đổi

KI L

cho các em. Cuộc sống hiện đại khiến cho mối quan hệ trong nhiều gia đình
khơng bền chặth. Cha mẹ khơng quan tâm đến nhau, khơng quan tâm đến con
cái đúng mức, điều đó, khơng những ảnh hưởng đến truyền thống, văn hố dân
tộc mà còn là ngun nhân đẩy con cái đến bước đường hư hỏng…
2. Lý do cần xây dựng con người mới.
a- Mơi trường kinh tế xã hội đương đại.
Con người Việt Nam ta từ xưa đến nay bao giờ cũng vậy bên cạnh những
đức tính, phẩm chất tốt đep, rất thuận lợi cho việc phát triển mọi mặt đời sống
3



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
kinh tế, chính trị, xã hội… ln kèm theo những mẩttí tiêu cực gây trì trệ các

q trình đó. Vì vậy nên trong mỗi giai đoạn phát triển chúng ta ln cần sự đổi
mới sao cho phù hợp với những điều kiện, hồn cảnh thực tế của đất nước, khu
vực và thế giới.

OBO
OKS
.CO
M

Nước ta đang trong thời kỳ q độ lên CNXH, đây là thời kỳ đấu tranh
quyết liệt về chính trị, tư tưởng, kinh tế, văn hố, xã hội giữa một bên là giai cấp
cơng nhân, liên minh với giai cấp nơng dân, và các tầng lớp nhân dân lao động
khác đã giành được chính quyền Nhà nước và ra sức phấn đấu đưa đất nước q
độ lên XNXH, với một bên là các giai cấp, các thế lực mới bị đánh đổ, nhưng
chưa bị xố bỏ vẫn ni hy vọng giành lại những gì đã mất. Có lên được CNXH
hay khơng là phụ thuộc vào kết quả của thời kỳ đấu tranh này, một thời kỳ đấu
tranh găy go, quyết liệt đầy thử thách cho mỗi bên. Nước ta q độ lên CNXH
khơng qua chế độ TBCN là sự lựa chọn phù hợp với đặc điểm tình hình nước ta
và xu thế phát triển của thời đại.

Nước ta q độ lên CNXH từ tình trạng còn lạc hậu về kinh tế, những tàn
dư của chế độ cũ còn nhiều hậu quả chiến tranh để lại còn nặng nề dù đã qua
mấy chục năm, chủ nghĩa xã hội ở Liên Xơ và Đơng Âu đã sụp đổ; các thế lực
thù địch ln tìm cách bao vây, phá hoại sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội
của ta. Kẻ thù của ta đã lớn mạnh về tinh tế, vũ khí, qn sự hơn ta rất nhiều,
các nước theo con đường chủ nghĩa xã hội thì đếm trên đầu ngõn tay nên ta gần
như là yếu thế hồn tồn. Trong khi đó thì ngày nay do nước ta chủ trương phát
triển kinh tế hàng hố vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà

KI L

nước theo định hướng XHCN, nền kinh tế nước ta rất nhiều thành phần kinhtế
trong và ngồi nước. Vìvậy nên cơ hội kẻ thù xâm nhập vào nước ta là rất lớn.
Cùng với các thế lực phản động, bằng diễn biến hồ bình chúng tìm cách phá
hoại cơng cuộc tiến lên CNXH của ta, tìm cách khống chế ta về chính trị (qua
các dự án đầu tư, qua một số quyền lợi…). Mà nội bộ nước ta còn có sự đan xen
giữa các thành phần kinh tế, các tầng lớp các giai cấp xã hội có lợi ích và quyền
lợi kinh tế xã hội khác, ln có mâu thuẫn với nhau, mặc dù chúng chưa bộc lộ
ra ngồi một cách rõ ràng, chưaq đến độ phải đấu tranh. Mặc dù quanh ta kẻ thù
4



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
nhiều và mạnh tì nhân dân các dân tộc bị áp bức, nhân dân ưa chuộng hồ bình
trên thế giới, các nước bạn… vẫn ln ủng hộ chúng ta.
Tất nhiên, bên cạnh những khó khăn, những thuận lợi trên thì ta còn có
các thuận lợi là : Chính quỳên Nhà nước ngày càng được củng cố, hồn thiện;

OBO
OKS
.CO
M

đất nước ở giai đoạn hồ bình xây dựng; nhân dân có lòng u nước nồng nàn,
tinh thần đồn kết, cần cù trong lao động sáng tạo; một số cơ sở vật chất kĩ thuật
xây dựng ban đầu đang phát huy hiệu quả của nó; cách mạng khoa học kỹ thuật
và cơng nghệ cùng với xu thế quốc tế háo đời sống kinh tế thế giới là thời cơ đẩy
mạnh phát triển của đất nước. ..

Trong giai đoạn hiện nay tức là ta đã kết thúc chặng đường đầu tiên của
thời kỳ q độ, chúng ta bắt đầu bước vào thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố,
hiện đại hố với mục tiêu tổng qt là xây dựng nước ta thành một nước cơng
nghiệp có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản
xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, đời sống vật
chất và tinh thần cao, quốc phòng an ninh vững chắc, dân giàu, nước mạnh, xã
hội cơng bằng văbn minh. Từ nay đến năm 2020, ra sức phấn đấu đưa nước ta
cơ bản trở thành nước cơng nghiệp.

b. Vị trí, vai trò của con người trong mọi hoạt động của đất nước.
-Vị trí : Con người ln giữ vị trí trung tâm trong mọi hoạt động vì nhà
nước ta là nhà nước của dân, do dân và vì dân nên mọi chủ trương, đường lối,
chính sách của Đảng và Nhà nước đều xoay quanh các vấn đề con người.
-Vai trò : con người là nguồn lực quan trọng nhất trong số các nguồn lực

KI L

ổn định và phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn hiện nay. Con người khơng
chỉ là chủ thể của hoạt động sản xuất vật chất, là yếu tố hàng đầu, yếu tố quan
trọng đóng vai trò quyết định trong lực lượng sản xuất xã hội, mà hơn nữa, nó
còn đóng vai trò là chủ thể hoạtđộng cảu q trình lịch sử. Trong lý luận về vốn,
con người được đề cập đến như một loại vốn (vốn người), một thành tố cơ bản,
tất yếu của q trình sản xuất và kinh doanh. Như vậy khi nói đến nguồn lực con
người và vai trò của nó phải xem xét con người vừa với tư cách chủ thể, vừa với

5



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

tư cách khách thể của các q trình kinh tế - xã hội. Sự phát triển của con người
quyết định mọi sự phát triển.
3. Phủ định biện chứng với việc xây dựng con người Việt Nam hiện nay;
những u cầu về con người Việt Nam hiện nay.

OBO
OKS
.CO
M

Xây dựng con người mới phải trên cơ sở con người cũ, là q trình xây
dựng có tính kế thừa có tính khách quan. Q trình này phải xuất phát từ những
yếu tố cũ của con người cũ cải tạo phát triển chúng thành các yếu tố của con
người mới, đồng thời cũng xuất phát từ chính bản thân con người. Phủ định biện
chứng khơng phải là phủ định sạch trơn cái cũ mà là phủ định có tính kế thừa cái
cũ. Cái mới sinh ra mà khơng từ cái cũ thì cái mới khơng thể tồn tại được. Con
người cũng vậy, nếu như khơng có một số yếu tố của con người cũ còn tiếp tục
tồn tại và phát triển ở con người mới thì con người mới cũng khơng thể nào phát
triển hồn thiện được. Mặc dù vậy nhưng con người mới vẫn rất độc lập với con
người cũ. Con người lớn lên, già đi là qui luật tất yếu của cuộc sống. Con người
khi đó có những thay đổi có thể lớn có thể nhỏ chứ khơng phải là khơng thay đổi
nhưng dù con người có thay đổi đến đâu thì họ cũng vẫn ln mang theo nhiều
yếu tố ở con người trước đó.

Con người Việt Nam hiện nay phải là con người mang đầy đủ phẩm chất,
bản lĩnh để đáp ứng u cầu của đất nước, tiếp tục tiến hành đổi mới, đẩy nhanh
sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố. Đó phải là con người có nhận thức
đúng đắn về đường lối đổi mới và kết quả đổi mới trong 10 năm (1986 - 1996).
Từ đó thấy được các chuyển biến tích cực và tìm ra các thiếu sót, sai lầm để tiếp

KI L

tục tiến hành đổi mới có hiệu qảu hơn nữa. Con người đó phải có nhận thức về
cách mạng khoa học cơng nghệ nưcớ ta. Ở nước ta đã nổi lên một số ngành có
bước phát triển về chất, tạo nên những mũi đột phá góp phần có hiệu quả đưa
nền kinh tế nước ta thốt ra khỏi khủng hoảng đồng thời đang hình thành dần
một số ngành mũi nhọn khác, nổi bật lên một số cơng nghệ cao đã bắt đầu được
ứng dụng và phát triển mạnh… Trên thế giới, đặc biệt ở những nước đang phát
triển cách mạng khoa học cơng nghệ tạo tiền đề cho sự chuyển dịch từ xã hội
cơng nghiệp sang xã hội thơng tin, từ xã hội cơng nghệ bằng lực sang cơng nghệ
6



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
cao, từ kinh tế quốc gia sang kinh tế khu vực và tồn câu… con người đó là con
người có nhận thức về sự thay đổi trong cơ cấu xã hội. Sự phân tầng xã hội, sự
phân hố giàu nghèo, sự phân hố giai cấp đang diễn ra nhanh chóng, sâu rộng,
đa dạng và khơng đồng đều giữa các ngành kinh tế, các vùng đất nước. Đó là xu

OBO
OKS
.CO
M

hướng phù hợp với quy luật phát triển. Xu hướng này có ý nghĩa quan trọng
trong việc tăng năng lực và hiệu quả sản xuất nhưng cũng làm nảy sinh các vấn
đề về sự thiếu cơng bằng xã hội…

Con người đó còn phải nhận thức được về vai trò của văn hố trong sự

phát triển kinh tế xã hội, có như vậy thì xã hội mới khơng bị đứt đoạn với q
khứ, khơng bị hụt hẫng với tương lai. Theo nghị quyết 04 của Bộ chính trị về
các định hướng lớn trong cơng tác tư tưởng thì văn hố là động lực thúc đẩy sự
phát triển; phát triển văn hố là phát huy bản sắc dân tộc và tiếp thu tinh hoa văn
hố nhân loại. Bên cạnh đó một con người mới còn ln phải hiểu rằng khu vực
châu Á - Thái Bình Dương đang phát triển năng động và sẽ tiếp tục phát triển
với tốc độ cao. Tất nhiên khơng chỉ có vậy, một con người hợp thời đại cũng
còn phải có tác phong cơng nghiệp, có tinh thần kỷ luật cao; có trình độ văn hố,
kỹ thuật, chun mơn cao; có năng lực sáng tạo và khả năng tiếp thu cái mới
một cách nhạy bén; có ý thức tự lực tự cường… Tuy biết rằng, khó có thể có
một con người hồn hảo như vậy, nhưng rõ ràng là có như vậy thì mới thực sự là
cọn người phù hợp với thời đại mới.

4. Vai trò và trách nhiệm của Đảng và Nhà nước trong xây dựng con
người mới Việt Nam hiện nay.

KI L

Vai trò của Đảng và Nhà nước : Đảng lãnh đạo bằng hệ thống các đường
lối, chủ trương, chiến lược, sách lược… Còn Nhà nước tiến hành quản lí bằng hệ
thống pháp luật, các chính sách, kế hoạch…
Trách nhiệm của Đảng là phải đề ra hướng đi đúng đắn, phù hợp với điều
kiện đất nước và con người; đạt hiệu quả cao mà nhanh chóng. Còn nhà nước
phải có trách nhiệm chỉ đạo tồn diện, đầy đủ và đồng bộ trên cả 3 mặt : Nhà
nước, xã hội và lĩnh vực sự nghiệp thì mới đảm bảo sự phát triển bền vững.
Đồng thời có biện pháp kết hợp phân bố hài hồ giữa đào tạo, sử dụng và việc
7

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
làm cho nguồn nhân lực. Nhà nước phải tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các cá
nhân, tổ chức phát triển tốt nguồn lực địa phương. Bên cạnh đó Đảng và Nhà
nước còn phải có các biện pháp ngăn chặn các tác động tiêu cực của cơ chế, của
các luồng văn hố ngoại lai… đến nguồn lực con người. (Trong đó quan tâm đến

OBO
OKS
.CO
M

phẩm chất và chất lượng của con người).

5. Một số biện pháp và q trình tiến hành.

-Giáo dục, đào tạo trong việc phát huy, phát triển nguồn lựccon người.
Muốn phát huy nguồn lực con người thì phải tạo điều kiện vật chất và tinh thần
cho con người. một cách đầy đủ cả chất lượng cũng như số lượng ở mọi lúc mọi
nới. Nhưng bên cạnh đó việc bồi dưỡng và nâng cao chất lượng nguồn lực con
người (giáo dục và đào tạo) đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Giáo dục, đào tạo
tạo điều kiện cho mỗi cá nhân phát triển và hồn thiện các năng lực và tài năng
của mình. Nhà trường là nơi cung cấp những kiến thức cơbản, cần thiết cho việc
hồn thiện và phát triển những phẩm chất và tài năng của cá nhân, góp phần tạo
ra những giá trị mới để thay đổi làm tăng khả năng tiếp nhận những ý tưởng mới
và làm thay đổi quan điểm về việc làm và xã hội. Trên cơ sở đó giáo dục làm
tăng năng suất lao động, nâng cao sức khoẻ làm giảm qui mơ gia đình, gỉm đói
nghèo và tăng thu nhập. Giáo dục còn nâng cao dân trí, một trong những chức
năng chủ yếu của giáo dục trong nhà trường. Giáo dục ở nhà trường là hồn tồn
khác với việc đào tạo các kỹ năng để sản xuất hàng hố và làm dịch vụ, nó
khơng giúp ích trực tiếp cho sản xuất của cải vật chất nhưng góp phần làm

phong phú thêm cho cuộc sống, đồng thời góp phần quan trọng đối với số phận

KI L

của mỗi con người. Đào tạo ra đội ngũ cơng nhân có tay nghề cao, có khả năng
làm chủ các cơng nghệ hiện đại của nước mình. (Theo triết học số 6-118, tháng
12-2000). Nước ta hàng năm đầu tư có giáo dục và đào tạo một khoản ngân sách
khá lớn, đồng thời cũng có nhiều biện pháp để thay đổi hệ thống giáo dục, đào
tạo cho phù hợp với thời đại mới.

-Phát triển kinh tế ln gắn liền với tiến bộ và cơng bằng xã hội. Cơng
bằng xã hội khơng chỉ được thực hiện ở khâu phân phối tư liễu, ở việc tạo ra
những điều kiện cho mọi người phát huy tốt năng lực của mình. Khuyến khích
8



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
làm giàu hợp pháp, chống làm giàu phi pháp, đi đơi với chăm lo xố đói giảm
nghèo, thu hẹp dần khoảng cách về trình độ phát triển, về mức sống giữa các
vùng, các dân tộc, các tầng lớp dân cư… Đảm bảo cho người nghèo, những
người trong diện chính sách được học, có học bổng hoặc miễn giảm học phí;

OBO
OKS
.CO
M

được chăm sóc sức khoẻ, khám chữa bệnh được giảm hoặc miễn phí. Có như
vậy mới thể hiện được tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội, thể hiệnđược tinh thần

đồn kết, u thương, gắn bó giữa các dân tộc, các cá nhân trong xã hội. Đó
cũng là truyền thống tốt đẹp ở dân tộc ta. Đó là động lực để mỗi cá nhân tổ chức
phát huy phát triển năng lực, trình độ bản thân.

-Có kế hoạch phát triển hài hồ giữa đào tạo, sử dụng và việc làm cho con
người. Hiện nay sự khơng ăn khớp giữa đào tạo và việc làm gây ra hiện tượng
thừa việc làm q nhiều gây ảnh hưởng đến nhiều vấn đề khác trong phát triển
kinh tế xã hội như ơ nhiễm, thiếu nhà ở, các tệ nạn xã hội… trong khi đó thì hiện
tượng thừa mà thiếu, thiếu mà thừa trong cơ cấu lao động. Nhiều ngành kĩ thuật
cao và những ngành sản xuất thì rất thiếu lao động. Trong khi nhiều ngành khác
như luật, kinh tế, … thì thừa nhiều. Nhiều người còn làm việc trái ngành, nghề,
trái chun mơn, thành ra khơng phát huy hết được nguồn lực con người, nếu
khong muốn nói là bỏ phí rất nhiều. Trong khi đó thì chi phí đào tạo khơng phải
là nhỏ… Đảng và Nhà nước ta cũng đã, đang và sẽ có nhiều biện pháp để giải
quyết tốt mối quan hệ này. Nhiều biện pháp đang được tiến hành như xây dựng
các khu chế xuất thu hút đầu tư nước ngồi, tạo thêm việc làm cho người lao
động; khuyến khích cán bộ, sinh viên sau khi ra trường đi đến các vùng xa cơng

KI L

tác đẩy mạnh q trình phát triển, hội nhập ở đó; đầu tư cho đào tạo lao động có
chun mơn kỹ thuật cao; điều phối lạicho hợp lí các chỉ tiêu đào tạo…
-Đưa sinh viên, cán bộ, lao động đi học tập, tu luyện ở nước ngồi để tiếp
thu kiến thức khoa học kỹ thuật, phong cách làm việc có hiệu quả của họ. Sinh
viên, cán bộ có trình đơ cao hơn trong trình độ chun mơn, trong quản lí, tổ
chức hoạt động kinh tế xã hội. Người lao động có tay nghê cao. Đó cũng là một
trong các biện pháp hữu hiệu để phát huy, phát triển ngn lực con người. Song
một phần những người đi ra nước ngồi sau khi học tập rèn luyện thì khơng trở
9

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
về nước nữa, đó chỉ là số ít. Còn phần lớn họ trở về với một hành trang tương
đối hồn thiện, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc
phòng nước nhà…
-Truy qt tận gốc, tận hang ổ của các nhóm tệ nạn xã hội (qt sạch các

OBO
OKS
.CO
M

ổ nghiện, mại dân, các cửa hàng băng đĩa lậu…), Phát huy truyền thống tốt đẹp
của dân tộc… làm trong sạch và nâng cao nhân cách phẩm chất người Việt. Mơi
trường xã hội, hoạt động của con người và những quan hệ xã hội của nó là
những nhân tố, trực tiếp nhất tham gia vào sự hình thành và thực hiện nhân cách
mỗi cá nhân. Mà nhân cách liên quan đến tồn bộ chất lượng phát triển con
người, ảnh hưởng và có sức chi phối sâu xa đến cuộc sống của con người. Chính
vì vậy mà xây dựng mơi trường trong sạch, vững mạnh là một vấn đề tất yếu.
Đảng và Nhà nước đã ra các nghị định, pháp lệnh… Về các vấn đề như bài trừ
ma t, rươu, mại dâm… Bởi vì rõ ràng khi một con người đã bị suy thối về
đạo đức, nhân cách… thì khơng những nó khơng giúp cho sự phát triển mà con
gây kìm hãm thậm chí còn khiến hụt hẫng nền kinh tế xã hội.

Đó là một số biện pháp chủ yếu xin được nêu ra các biện pháp này đã và
đang được tiến hành một cách sâu rộng trên phạm vi cá nhân. Sau một thời gian
thực hiện thì bên cạnh nhiều kết quả tích cực vẫn còn tồn đọng nhiều vấn đề cần
giải quyết tiếp.

6. Một số thành viên đã đạt được và một số vấn đề cần tiếp tục giải quyết
trong q trình xây dựng con người Việt Nam hiện nay (tính cho đến nay).
a- Một số thành tự đáng chú ý :

KI L

-Đời sống vật chất của nhân dân được cải thiện nhiều thu nhập bình qn
cao hơn, các dịch vụ phát triển giúp con người tốn ít thời gian vào các việc nhà
mà có nhiều thời gian tập trung vào chun mơn của mình. Từ đó càng làm tăng
năng suất, chất lượng sản phẩm. Đời sống nhân dân được cải thiện thì con người
cũng quan tâm hơn đến vấn đề giáo dục đào tạo thế hệ trẻ, bồi dưỡng nâng cao
năng lực, phẩm chất bản thân. Do đó, con người mới được xây dựng ngày càng
hồn thiện mà vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống trong con người cũ
trước đó.
10



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Nước ta ñã ñào tạo ra một ñội ngũ cán bộ, lao ñộng với trình ñộ cao. Hàng
năm có rất nhiều sinh viên có trình ñộ ñại học, cao ñẳng ra trường là nguồn lao
ñộng nhiều tiềm năng, rất dồi dào. Không những vậy nhiều học sinh tốt nghiệp
các trường trung học chuyên nghiệp, trung học dạy nghề… cũng là nguồn nhân

OBO
OKS
.CO
M

công có kĩ thuật. Nói chung là ngànhgiáo dục ñào tạo không chỉ tạo ra nguồn lao

ñộng có trình ñộ vào giai ñoạn hiện nay mà chính những học sinh ñang ngồi trên
ghế nhà trường (cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông) lại là lực
lượng vô cùng quan trọng trong phát triển ñất nước tương lai. Nguồn giáo dục
ñào tạo hiện nay ñã rất phát triển so với trước ñây. Cơ sở vật chất ñược nâng cao
với chất lượng tốt ñể cả ở những vùng xa (tất nhiên không phải là tất cả). Đội
ngũ giảng viên, giáo viên có phẩm chất, trình ñộ chuyên môn cao mà con
thường xuyên ñược bồi dưỡng, nâng cao hơn nưa. Vì vậy mà chất lượng con
người Việt Nam cùng ñược nâng cao lên. Ví dụ như trong vòng 10 năm gần ñây,
chỉ số phát triển người của Việt Nam tăng từ 0,456 (xếp thứ 121/174 nước) năm
1990 lên ñến 0,664 (xếp thứ 110), năm 1999. So với chỉ số phát triển kinh tế
GDP, ñầu người, chỉ dố phát triển người vượt lên 23 bậc. Nguyên nhân chủ yếu
là do nhà nước ñầu tư vào giáo dục ñào tạo tăng lên, bản thân các gia ñình và cá
nhân có ý thức vươn lên, do các tổ chức cơ quan ở ñịa phương chú trọng hơn
trong công tác xây dựng con người…

Người lao ñộng ngày nay phát huy ñược quyền làm chủ và tính năng ñộng
sáng tạo trong tìm việc làm, tăng thu nhập, tham gia cacsinh hoạt chung của
cộng ñồng xã hội. Đảng, Nhà nước, xã hội và các cơ quan xí nghiệp ngày càng

KI L

tạo ñiều kiện cho người lao ñộng phát huy hết năng lực của mình. Còn người lao
ñộng tất nhiên cũng sẽ phát huy hết khả năng ñể làm việc có hiệu quả nhất trong
những ñiều kiện thuận lợi. Như vậy không những tận dụng ñược mọi năng lực
vốn có của người lao ñộng mà còn phát triển người lao ñộng hơn nữa.
Kinhtế nước ta phát triển luôn gắn liền với ñảm bảo công bằng xã hội.
Tuy kinh tế nước ta so với một số nước trong khu vực và nhiều nước trên thế
giới thì là một nền kinh tế còn yếu kém, nhưng so với trước ñây thì nền kinh tế
nước ta ñã có những bước phát triển vượt bậc. Bên cạnh ñó, khác với nhiều
11

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
nc, nc ta luụn c gng ủm bo cụng bng xó hi. Vỡ vy nờn nhiu chớnh
sỏch u ủói ủc ỏp dng cho cỏc gia ủỡnh chớnh sỏch gia ủỡnh thng bỡnh lit
s, cỏc c gi neo ủn cỏc gia ủỡnh nghốo ủúi, cỏc vựng sõu vựng xa, cỏc dõn
tc min nỳi Ch ủ lm theo nng lc hng theo lao ủng ủó, ủang v s

OBO
OKS
.CO
M

ủc tin hnh ủ ủm bo cụng bng trong lao ủng v hng th Tt c ủu
thỳc ủy quỏ trỡnh sn xut thỳc ủy quỏ trỡnh xõy dng con ngi mi.
Ngy nay, ủó cú s cõn ủi hn trong c cu ủo to s dng v vic lm.
ó cú nhiu vic lm hn cho ngi lao ủng mi trỡnh ủ. Lng lao ủng
khụng cú vic lm ủó gim ủi nhiu. ng thi s lao ủng lm ủỳng chuyờn
mụn ca mỡnh cng tng lờn. Tuy kt qu khụng phi l ln nhng cng l ủng
lc, l c s giỳp con ngi cú nim tin, cú quyt tõm trong hon thin bn thõn
v xõy dng th h tr.

Ngoi cỏc thnh tu trờn cũn nhiu thnh tu khỏc. iu ủú th hin tớnh
hu hiu ca cỏc bin phỏp xõy dng con ngi mi hin nay ca nc ta.
Nhng thnh tu ủú cng thỳc ủy rt nhiu cho quỏ trỡnh tip tc xõy dng con
ngi ca thi ủi.

b- Mt s vn ủ cũn tn ủng v cn phi tip tc gii quyt.
Do chi phớ giỏo dc l mt gỏnh nng ủi vi khụng ch riờng nc ta m

l ủi vi cỏc nc ủang phỏt trin. Tớnh ủn nm 2000 chi phớ cho giỏo dc ca
nc ta chim 15% tng ch tiờu ngõn sỏch quc gia, kinh phớ ủu t cho giỏo
dc li phõn b khụng hp lớ. Phn ln kinh phớ tp trung thnh ph, cũn cỏc
vựng nụng thụn, vựng sõu v vựng xa ủiu kin hc tp nhiu ni cũn khú

KI L

khn. Do ủú hin tng hc sinh b hc, giỏo viờn b ngh cỏc vựng ny
khụng phi l hin tng cỏ bit. C cu ủu t cho giỏo dc, ủo to cng cha
hp lớ. Kt qu l chỳng ta ủang tha nhng ngi cú trỡnh ủ ủi hc nhng
quỏ thiu cụng nhõn k thut. c bit l cụng nhõn k thut lnh ngh. C cu
ngnh ngh ủo to cng rt bt hp lớ khụng sỏt yờu cu thc t, c nhõn lut
kinht thỡ tha cũn k s v khoa hc k thut ủc bit l k s nụng nghip li
thiu trm trng. Tt c dn ti ch sinh viờn tt nghip ủi hc khụng cú vic
lm chim t l cao (khong 50%), s kim ủc vic ủỳng ngnh ngh ủo to
12



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
cha ủt1/3. Bờn cnh ủú, vn ủ cht lng giỏo dc ủo to cng rt ủỏng lo
ngi. Do s yu kộm ca cụng tỏc qun lý, do tỏc ủng bi mt trỏi ca c ch
th trng, vic m rng v ủa dng hoỏ cỏc loi khụng ch riờng nc ta m l
ủi vi cỏc nc ủang phỏt trin. Tớnh ủn nm 2000 chi phớ cho giỏo dc ca

OBO
OKS
.CO
M

nc ta chim 15% tng s ch tiờu ngõn sỏch quc gia. Kinh phớ ủu t cho
giỏo dc li phõn b khụng hp lớ. Phn ln kinh phớ tp trung thnh ph, cũn
cỏc vựng nụng thụn, vựng sõu v vựng xa ủiu kin hc tp nhiu ni cũn
khú khn. Do ủú hin tng hc sinh b hc, giỏo viờn b ngh cỏc vựng ny
khụng phi l hin tng cỏ bit. C cu ủu t cho giỏo dc, ủo to cng cha
hp lớ. Kt qu l chỳng ta ủang tha nhng ngi cú trỡnh ủ ủi hc nhng
quỏ thiu cụng nhõn k thut, ủc bit l cụng nhõn k thut lnh ngh. C cu
ngnh ngh ủo to cng rt bt hp lớ khụng sỏt yờu cu thc t, c nhõn lut
kinh t thỡ tha cũn k s v khoa hc k thut ủc bit l k s nụng nghip li
thiu trm trng. Tt c dn ti ch sinh viờn tt nghip ủi hc khụng cú vic
lm chim t l cao (khong 50%), s kim ủc vic ủỳng ngnh ngh ủo to
cha ủt 1/3. Bờn cnh ủú, vn ủ cht lng giỏo dc ủo to cng rt ủang lo
ngi. Do s yu kộm ca cụng tỏc qun lý do tỏc ủng bi mt trỏi ca c ch th
trng, vic m rng v ủa dng hoỏ cỏc loi.

Cú rt nhiu nguyờn nhõn dn ủn cỏc vn ủ trờn nhng chung quy li ủú
l do ng v Nh nc cha thc hin mt cỏch trit ủ, ct khoỏt cỏc bin
phỏp ủó ủ ra; cha ngn chn, x lý kp thi cỏc yu t tiờu cc trong xó hi cú
hiu qu. ng thi do chớnh bn thõn cỏc cỏ nhõn, t chc cha thc hin

KI L

nghiờm tỳc cỏc ch trng, ủng li, bin phỏp ca Nh nc, do h khụng t
kim ch mỡnh gii thoỏt mỡnh khi nhng ham mun bn thõn, nhng hp dn
ca c ch.

13

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
PHN C : KT LUN
Xõy dng con ngi Vit Nam hin nay l mt vn ủ ht sc cp bỏch,
l mt ni dung chin lc trong phỏt trin ủt nc v mi mt song nú cng l

OBO
OKS
.CO
M

mt vn ủ rt khú khn trong quỏ trỡnh thc hin. Cú rt nhiu bin phỏp ủ xõy
dng con ngi Vit Nam hin nay nhng mun tin hnh xõy dng cú hiu qu
thỡ phi luụn quan tõm ủn vn dng ph ủnh bin chng khụng th cú mt con
ngi mi vi ủ phm cht, nng lc ủỏp ng nhu cu ca ủt nc nu khụng
xut phỏt t con ngi c. Vỡ con ngi c dự khong phự hp vi hon cnh
mi thỡ h vn luụn l c s ủ xõy dng con ngi mi. Bi dự sao h cng cú
nhng phm cht, nng lc ủỳc kt t truyn thng cha ụng v t bn thõn h
trong quỏ trỡnh sng, hc tp v lao ủng; m nhng nng lc, phm cht ủú li
luụn rt hu ớch cho phỏt trin ủt nc. Tht l sai lm nghiờm trng nu cho
rng xõy dng con ngi mi m ph ủnh sch trn con ngi c.
Mt s nguyờn tc ủ xõy dng con ngi Vit Nam hin nay cú hiu qu
v s dng ủỳng ủn tớnh tớch cc ca con ngi trong phỏt trin kinh t xó hi.
-Tụn trng v hnh ủng theo quy lut khỏch quan ; ch th ca hnh
ủng, ủc bit l nhng ngi qun lý cỏc quỏ trỡnh xó hi phi bng mi cỏch
tỡm hiu v nm bt cỏc quy lut khỏch quan núi chung, cỏc quy lut xó hi ch
cú nm bt ủc cỏc quy lut y ta mi xõy dng, phỏt huy v s dng tớnh tớch
cc ca con ngi.
nhu cu.

KI L

-Ch ủng ủnh hng hot ủng ca con ngi trờn c s nhn thc cỏc
-Kớch thớch tớnh tớch cc ca ngi lao ủng mt cỏch hp lý trờn c s
kt hp ủỳng ủn cỏc loi li ớch. Sc kớch thớch ca li tớch cú th lm ny sinh
con ngi nhiu sỏng kin hay, ủc ủỏo, tỏo bo ủng thi cng cú th lm
ny sinh c nhng mu mụ, th ủon xo trỏ, thõm him, thm chớ tn ỏc iu
ủú ủũi hi chỳng ta cn chỳ ý ủc bit phõn bit nhng li ớch chớnh ủỏng vi
nhng li ớch khụng chớnh ủỏng. Cú nh vy mi vn dng tt nguyờn tc ny.

14



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
-Khuyến khích tự học, tự ñào tạo; chỉ có con ñường tự học, học suốt ñời
mới có thể bù ñắp, lấp bớt khoảng trống về kiến thức trong mỗi người. Đó là con
ñường hiệu quả ñể nâng cao chất lượng con người.
…

OBO
OKS
.CO
M

Viết về ñề tài này quả thực là rất rộng, rất sâu nhưng do khả năng có hạn
nên em xin ñược phép trình bày ñến ñây.

Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo ñã hướng dẫn em làm bài tiểu luận
này.

Do có nhiều lí do nên bài viết của em còn nhiều ñiểm hạn chế, em mong

KI L

thầy chỉ bảo và rút kinh nghiệm cho em.

15



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình Triết học - Nhà xuất bản chính trị quốc gia.
2. Giáo trình Kinh tế chính trị - Nxb Giáo dục
4. Tạp chí Triết học
5. Tạp chí Kinh tế

OBO
OKS
.CO
M

3. Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học - Nxb Giáo dục

6. Tạp chí Mghiên cứu lý luận
7. Tạp chí Cộng sản

KI L

8. Văn kiện Đại hội Đảng

16



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

Phần A: Lời nói ñầu
Phần B: Nội dung
I. Lý luận chung

OBO
OKS
.CO
M

MỤC LỤC

1. Phủ ñịnh biện chứng và các ñặc trưng của nó.

2. Những ñiều cần biết về con người và con người xã hội chủ nghĩa nói chung
II. Phủ ñịnh biện chứng với xây dựng con người Việt Nam hiện nay
1. Con người Việt Nam cũ (gần ñây)

2. Lí do cần xây dựng con người mới

a. Môi trường kinh tế xã hội ñương ñại

b. Vị trí, vai trò của con người trong mọi hoạt ñộng của ñất nước
3. Phủ ñịnh biệnchwngs với việc xây dựng con người Việt Nam hiện nay và

những yêu cầu về con người Việt Nam hiện nay

4. Vai trò trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong xây dựng con người Việt Nam
hiện nay

5. Một số biện pháp và quá trình tiến hành

6. Một số thành tựu và một số vấn ñề cần tiếp tục giải quyết
Phần C: Kết luận

KI L

Tài liệu tham khảo

17