Đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn thành phố hạ long, tỉnh quảng ninh

L IC M

N

Trong quá trình nghiên c u, th c hi n b n lu n v n này, tác gi đã nh n đ

c

s quan tâm giúp đ nhi t tình c a các th y giáo, cô giáo Khoa Kinh t và Qu n lýTr

ng đ i h c Thu l i; các cán b t i S Tài nguyên môi tr

dân thành ph H Long, ph

ng B ch

ng,

y ban nhân

ng và H ng H i thành ph H Long t nh

Qu ng Ninh; s khích l , đ ng viên c a gia đình, bè b n.
Tác gi xin bày t lòng bi t n chân thành đ n PGS. TS.
ng

i đã h

ng Tùng Hoa,

ng d n và giúp đ tác gi hoàn thành b n lu n v n này.

Xin chân thành c m n PGS. TS. V Hoàng Hoa, gi ng viên Khoa Môi tr

ng

đã góp ý và giúp đ tác gi trong quá trình làm lu n v n.
Xin chân thành c m n UBND B ch
ph

ng và H ng H i và các cán b t i

ng đã t o đi u ki n giúp đ tác gi hoàn thành lu n v n này.
Cu i cùng, xin chân thành c m n gia đình, b n bè, đ ng nghi p đã đ ng viên

khích l và giúp đ tác gi hoàn thành khoá h c.
Lu n v n là k t qu c a quá trình nghiên c u khoa h c và nghiêm túc c a b n
thân, song do kh n ng và trình đ có h n nên không th tránh kh i nh ng khi m khuy t
nh t đ nh. tác gi mong nh n đ

c s

quan tâm, đóng góp ý ki n c a các th y

giáo, cô giáo và nh ng đ c gi quan tâm đ n đ tài này.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày 02 tháng 6 n m 2014
Tác gi lu n v n

Nguy n Bá Hùng

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là đ tài nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u đ

cs

d ng trong lu n v n là trung th c, có ngu n g c rõ ràng. Các k t qu nghiên c u
trong lu n v n ch a t ng đ

c ai nghiên c u và công b trong b t c công trình

khoa h c và b o v h c v nào.
Tôi xin cam đoan r ng m i vi c giúp đ cho vi c th c hi n lu n v n này đã
đ

c c m n và các thông tin, s li u trích d n trong lu n v n đã đ

c ch rõ ngu n

g c.
Hà N i, ngày 02 tháng 6 n m 2014
Tác gi lu n v n

Nguy n Bá Hùng


DANH M C CÁC HÌNH
Hình 2.1 B n đ Thành ph H Long .......................................................................28
Hình 2.2 B n đ v trí ph

ng B ch

Hình 2.3 B n đ v trí ph

ng H ng H i ..................................................................32

Hình 2.4

th l

ng ...............................................................31

ng CTRSH phát sinh t i 20 ph

ng c a TP. H Long ..............33

Hình 2.5 T l phát sinh ch t th i r n t các ngu n phát sinh t i đ a bàn ph
B ch

ng

ng và H ng H i ...........................................................................................44

Hình 2.6 S đ t ch c qu n lý nhà n

c v môi tr

ng thành ph H Long .........46

Hình 2.7 Quy trình thu gom CTR sinh ho t ..............................................................47

Hình 2.8 S

l

ng công nhân v

sinh môi tr

ng t i các ph

ng khu v c

nghiên c u .................................................................................................................49
Hình 2.9 Mô hình công tác thu gom, v n chuy n, x lý rác th i ..............................51
Hình 3.1 Mô hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t có phân lo i d ki n ...................79
Hình 3.2 Thùng ch a rác 660 lít và 240 lít ...............................................................81
Hình 3.3 V n chuy n thùng rác b ng xe ba gác đ p .................................................82
Hình 3.4 S đ m ng l
ph

i thu gom s c p t i khu v c ph

ng B ch

ng và

ng H ng H i ......................................................................................................84


DANH M C CÁC B NG

B ng 1.1 L

ng phát sinh ch t th i r n

B ng 1.2 T l CTR x lí b ng các ph

m ts n

c .............................................6

ng pháp khác nhau

m ts n

c ............9

B ng 1.3 L

ng CTRSH phát sinh

B ng 1.4 L

ng CTRSH đô th theo vùng đ a lý Vi t Nam đ u n m 2007 ............12

B ng 1.5 Thành ph n ch t th i r n

các đô th Vi t Nam đ u n m 2007 ..............11
m t s đô th hi n nay...................................13

B ng 1.6 Ch t th i r n phát sinh hàng ngày t i các đô th t nh QN .........................20

B ng 1.7 T l thu gom CTR trên đ a bàn các đô th đi n hình t i QN...................21
B ng 2.1 T ng h p l

ng CTR sinh ho t phát sinh t i thành ph H Long ...........33

B ng 2.2 Thành ph n ch t th i r n sinh ho t t i khu dân c c a khu v c ph
B ch

ng

ng và H ng H i (tháng 4/2014) ..................................................................36

B ng 2.3 Thành ph n ch t th i r n sinh ho t c a 1 khách s n t nhân (khách s n
Th

ô Xanh) khu v c ph

ng B ch

ng .............................................................38

B ng 2.4 Thành ph n ch t th i r n sinh ho t c a nhà hàng B ng L ng t i khu v c
ph

ng H ng H i ......................................................................................................40

B ng 2.5 Thành ph n ch t th i r n sinh ho t c a ch C t 5....................................41
B ng
(ph

2.6 Thành ph n ch t th i r n sinh ho t t i S
ng B ch

Y t

Qu ng Ninh

ng) thu c đ a bàn nghiên c u .......................................................42

B ng 2.7 T ng h p kh i l

ng CTR sinh ho t phát sinh t i đ a bàn nghiên c u....43

B ng 2.8 T ng h p s l

ng công nh n t i các t v sinh qu n lý trên đ a bàn

phía ông thành ph H Long ..................................................................................48
B ng 2.9 Hi n tr ng ph
Môi tr

ng ti n v n chuy n rác th i sinh ho t c a Công ty CP

ng ô th INDEVCO ..................................................................................50

B ng 2.10 T ng h p các tuy n thu gom ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn
ph

ng B ch

ng – TP. H Long ...........................................................................52

B ng 2.11 T ng h p các tuy n thu gom ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn
ph

ng H ng H i – TP. H Long .............................................................................55

B ng 2.12 M c thu phí thu gom rác th i sinh ho t t i các ph

ng khu v c phía

ông TP. H Long ....................................................................................................58


B ng 2.13 N ng l c chôn l p c a bãi chôn l p èo Sen .........................................63
B ng 2.14 N ng l c chôn l p c a bãi chôn l p Hà Kh u ........................................64
B ng 2.15 N ng l c c a nhà máy ch bi n phân vi sinh Hà Khánh ........................65
B ng 3.1 D báo t c đ gia t ng dân s thành ph H Long đ n n m 2020...........70
B ng 3.2 D báo l
B ng 3.3 Ph

ng CTR sinh ho t phát sinh t i các ph

ng c a .....................71

ng th c l u ch a CTR sinh ho t khi phân lo i t i ngu n ................78

B ng 3.4 V trí các tr m trung chuy n rác chính th ng và không chính th ng t i
khu v c nghiên c u ...................................................................................................88
B ng 3.5 V tr các tuy n thu gom CTR sinh ho t b ng c gi i t i khu v c nghiên

c u .............................................................................................................................89


DANH M C CÁC T

VI T T T

BCL

: Bãi chôn l p

BXD

: B Xây d ng

BOT

: Hình th c đ u t xây d ng – v n hành – chuy n giao

BT

: Hình th c đ u t xây d ng – Chuy n giao

CEETIA

: Trung tâm môi tr

CTR

: Ch t th i r n

CTRSH

: Ch t th i r n sinh ho t

EM

: Ch ph m vi sinh v t

GDP

: T ng s n ph m n i đ a

JICA

: C quan h p tác qu c t Nh t B n

N -CP

: Ngh đ nh Chính Ph

OECD

: T ch c h p tác phát tri n kinh t

ODA

: H tr phát tri n chính th c

PGS.TS

: Phó Giáo s , Ti n s

QCXDVN

: Quy chu n xây d ng Vi t Nam

Q -BXD

: Quy t đ nh B Xây d ng

Q -TTg

: Quy t đ nh Th t

UBND

:

URENCO

: Công ty môi tr

3R

: Gi m thi u, tái ch , tái s d ng

ng công nghi p và khu đô th

ng

y ban nhân dân
ng đô th


M CL C
M
CH

U
NG 1: C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V CH T TH I R N SINH

HO T VÀ QU N LÝ CH T TH I R N SINH HO T..........................................1
1.1. C s lý lu n v ch t th i r n sinh ho t và công tác qu n lý ch t th i r n sinh ho t... 1
1.1.1. Ch t th i r n sinh ho t và đ c đi m c a ch t th i r n sinh ho t .......................1
1.1.2. Tác h i c a ch t th i r n sinh ho t đ i v i môi tr

ng.....................................3

1.2. C s th c ti n c a đ tài .....................................................................................5
1.2.1. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t trên th gi i .....................................5
1.2.2. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t

Vi t Nam ......................................9

1.2.3. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t

Qu ng Ninh ................................19

1.2.4. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t

Thành ph H Long ...................24

CH

NG 2:

ÁNH GIÁ TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ CH T TH I

R N SINH HO T TRÊN

A BÀN THÀNH PH H LONG ............................27

2.1. Gi i thi u chung v Thành ph H Long - T nh Qu ng Ninh ..........................27
2.1.1. Khái quát v đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i c a TP H Long.................27
2.1.2. Gi i thi u v khu v c nghiên c u ...................................................................30
2.2. Hi n tr ng phát th i ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn TP H Long ...............32
2.2.1. Kh i l

ng ch t th i r n sinh ho t phát sinh ..................................................32

2.2.2. Ngu n phát sinh và thành ph n ch t th i r n sinh ho t ..................................34
2.3. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn TP H Long ..................44
2.3.1. C c u t ch c trong qu n lý ch t th i r n sinh ho t t i đ a ph

ng..............44

2.3.2. Hi n tr ng thu gom ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn thành ph H Long .48
2.3.3. Các chính sách qu n lý ch t th i r n sinh ho t đã ban hành ...........................60
2.4. Tình hình x lý rác th i sinh ho t t i thành ph H long ............................................62
2.4.1. X lý ch t th i r n sinh ho t b ng ph

ng pháp chôn l p..............................62

2.4.2. Ch bi n phân vi sinh t rác th i .....................................................................64
2.5.

ánh giá v công tác qu n lý ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn thành

ph

H Long .....................................................................................................................65


2.5.1. Nh ng k t qu đ t đ

c trong công tác qu n lý ch t th i r n sinh ho t ................65

2.5.2. Nh ng t n t i trong công tác qu n lý ch t th i r n sinh ho t, nguyên nhân và
các nhân t
CH

nh h

NG 3:

ng. .............................................................................................66
XU T M T S

GI I PHÁP T NG C

QU N LÝ CH T TH I R N SINH HO T TRÊN

NG CÔNG

A BÀN THÀNH PH

TÁC
H

LONG ........................................................................................................................70
3.1. D báo tình hình rác th i sinh ho t Thành ph H Long...............................70

3.1.1. D báo gia t ng dân s t i thành ph H Long ...............................................70
3.1.2. D

báo m c đ phát th i ch t th i r n sinh ho t............................................71

Đ xu t m t s gi i pháp tăng c

ng công tác qu n lý và x lý ch t th i r n

sinh ho t trên đ a bàn TP H Long ...........................................................................72

3.2.1. Gi i pháp v c ch chính sách .......................................................................72
3.2.2. Gi i pháp v qu n lý .......................................................................................74

3.2.3. Gi i pháp v phân lo i, thu gom .....................................................................75
3.2.4. Gi i pháp v truy n thông ...............................................................................90
3.2.5. M t s gi i pháp khác .....................................................................................91
K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................................93
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ..................................................................96
PH L C


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
B

c vào giai đo n “Công nghi p hóa và hi n đ i hóa”, đ t n

c ta không

ng ng phát tri n và bi n đ i t ng ngày. M i vùng, mi n hay thành ph tùy theo
đi u ki n c th v tài nguyên thiên nhiên và v trí đ a lý mà có nh ng h

ng phát

tri n u tiên riêng cho mình. Bên c nh nh ng m t tích c c mà công nghi p hóa ,
hi n đ i hóa đem l i là thay đ i di n m o c a đ t n

c; làm t ng tr

ng s n xu t và

nâng cao đ i s ng v t ch t, tinh th n cho toàn xã h i d n d n đ a n
t m v i các n

c phát tri n trong khu v c và th gi i, nó c ng đ t ra nh ng thách

th c gay g t đ i v i vi c b o v môi tr
đó là l

c ta ngang

ng

n

c ta. Dân s t ng nhanh kéo theo

ng rác th i sinh ho t t i các đô th , khu công nghi p th i ra trong ho t đ ng

s ng ngày càng nhi u và thành ph n ph c t p. Vi c th i vào môi tr
l

ng l n rác th i đã v

cho môi tr

t qua ng

ng kh n ng t làm s ch c a môi tr

ng v i s
ng, làm

ng b ô nhi m nghiêm tr ng.

Công tác qu n lý rác th i t i các đô th và khu công nghi p n

c ta đang g p

nhi u khó kh n. Trong rác th i sinh ho t có ch a nhi u thành ph n ph c t p, ch
y u là ch a nhi u h p ch t h u c . M t khác, tính ch t đ c h i c a rác th i, t l
các ch t khó phân h y c ng ngày càng gia t ng, chính vì th càng làm ô nhi m môi
tr

ng đ t, n

c, không khí và làm nh h

ng đ n đ i s ng c ng nh s c kh e c a

con ng

i. Tuy nhiên, công tác thu gom và x lý rác th i nhi u n i còn nhi u h n

ch , ph

ng di n thu gom, nhân công và h th ng đ

kém song ý th c c a ng

ng giao thông còn nhi u y u

i dân trong công tác b o v môi tr

ng còn ch a t t.

Thành ph H Long là trung tâm chính tr , kinh t và v n hoá c a t nh Qu ng
Ninh, có v trí thu n l i trong vi c phát tri n ngành du l ch. M i n m, khu du l ch
Bãi Cháy, khu du l ch qu c t Tu n Châu, nhi u khu ch trung tâm luôn đón ti p
m tl

ng khách du l ch nên s l

ng rác th i r t l n.

xen k v i dân nên tình tr ng ô nhi m khu dân c đã đ
nay. Nhi u ng

c bi t, n i chôn l p rác l i
c báo đ ng t nhi u n m

i dân s ng bên b V nh H Long đã t x lý rác b ng cách th i rác


xu ng bi n, gây nguy c ô nhi m môi tr

ng V nh H Long. Nh n th c rõ đ

nh ng tác đ ng x u v kinh t , xã h i và môi tr

c

ng c a ch t th i, t nh Qu ng Ninh

nói chung và thành ph H Long nói riêng đã và đang c g ng t p trung m i n l c
nh m gi i quy t các v n đ có liên quan b ng các gi i pháp v c ch , chính sách,
tài chính và các ho t đ ng nâng cao nh n th c và thu hút s tham gia c a ng

i

dân, c a các doanh nghi p trên đ a bàn thành ph vào vi c qu n lý đ i v i ch t th i.
Vì v y v i mong mu n đóng góp trong công tác quy ho ch b o v môi
tr

ng thành ph H Long, tác gi đã ch n đ tài nghiên c u: “

pháp t ng c

xu t m t s gi i

ng công tác qu n lý ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn thành ph H

Long –t nh Qu ng Ninh” làm đ tài lu n v n th c s c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u c a đ tài
M c đích
tài nh m góp ph n nâng cao hi u qu trong công tác qu n lý ch t th i r n
sinh ho t, gi m thi u ô nhi m môi tr
ch a h p lý, b o v t t môi tr

ng do thu gom, v n chuy n ch t th i r n

ng và v sinh phòng d ch, s c kh e c ng đ ng, s c

kh e c a nhân dân thành ph H Long.
M c tiêu
Tr

c s c ép ngày càng gia t ng v kh i l

ng ch t th i r n sinh ho t, h

th ng qu n lý đã b c l nhi u đi m y u trong các khâu thu gom, v n chuy n c ng
nh trong c c u t ch c thu gom, v n chuy n ch t th i r n sinh ho t trên đ a bàn
thành ph . Vì v y, đ tài này th c hi n v i m c tiêu c th nh sau:
- Tìm hi u th c tr ng rác th i sinh ho t và ho t đ ng: thu gom, v n chuy n, và
x lý rác th i sinh ho t c a thành ph H Long
- ánh giá công tác qu n lý ch t th i và phân tích các y u t

nh h

ng t i các

ho t đ ng liên quan đ n hi n tr ng và qu n lý rác th i
-

xu t m t s gi i pháp qu n lý rác th i sinh ho t h p lý cho h th ng qu n

lý ch t th i r n thành ph H Long.
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u


it

ng nghiên c u c a đ tài là ngu n phát sinh ch t th i r n (CTR) sinh

ho t, thành ph n, s l

ng CTR sinh ho t phát sinh. Hi n tr ng thu gom x lý CTR

sinh ho t c a thành ph và đ xu t bi n pháp qu n lý phù h p.
b. Ph m vi nghiên c u
tài t p trung phân tích đánh kh o sát, phân tích, đánh giá hi n tr ng công tác
qu n lý CTR trên đ a bàn thành ph H Long- t nh Qu ng Ninh trong th i gian t
tháng 01/2014 đ n tháng 04/2014 và đ xu t các gi i pháp nh m t ng c

ng h n n a

hi u qu c a công tác này trong th i gian t i. Ho t đ ng thu gom và x lý ch t th i r n
sinh ho t c a V nh H Long không n m trong khuôn kh nghiên c u c a đ tài này.

4. Ph

ng pháp nghiên c u

Các ph
- Ph

ng pháp đ

c s d ng nghiên c u bao g m:

ng pháp thu th p s li u th c p: Thu th p các s li u t các báo cáo

nghiên c u khoa h c, quy đ nh t i S Tài nguyên và Môi tr
UBND thành ph H Long, UBND các ph

ng B ch

ng Qu ng Ninh,

ng, H ng H i, Ban Qu n lý

d ch v công ích thành ph H Long, Công ty CP Môi tr

ng

ô th INDEVCO,

g m: đi u ki n t nhiên - kinh t xã h i khu v c nghiên c u; s li u v l
th i r n: s l

ng, hi n tr ng thu gom, v n chuy n và x lý CTR sinh ho t khu v c

nghiên c u; c c u t ch c qu n lý c a Công ty CP Môi tr
thi t k bãi chôn l p CTR
v c ph

ng B ch

- Ph

ng ch t

khu v c nghiên c u

ng

ô th INDEVCO;

èo Sen; b n đ hành chính khu

ng, H ng H i.

ng pháp đi u tra, ph ng v n: L p phi u đi u tra ph ng v n g m nh ng

n i dung sau: l

ng rác phát sinh t h gia đình; thành ph n, kh i l

th i sinh ho t; vi c n p l phí thu gom rác th i c a các đ i t

gom; y ki n c a ng

i dân v v n đ môi tr

ng đ

ng c a rác

c ti n hành thu

ng; thái đ làm vi c c a công nhân

thu gom. Ph ng v n 30 h gia đình, 03 cán b t i các đ n v , 04 công nhân thu gom
+ Hình th c ph ng v n: ph ng v n tr c ti p, phát phi u đi u tra: Ti n hành
ph ng v n đi u tra 30 h gia đình (xem ph l c 2) theo tiêu chí ng u nhiên, đ ng
th i có s cân đ i v trình đ h c v n, thu nh p, l a tu i, đa d ng v ngh nghi p.
Trong đó có s

u tiên ch n đ i t

ng ph ng v n là n gi i.


- Ph

ng pháp tham kh o ý ki n chuyên gia:

đ a ra nh ng ph

ng pháp

phù h p v i n i dung c a đ tài, bên c nh vi c tham kh o nh ng ý ki n h

ng d n

c a th y, cô và các cô, các chuyên viên phòng Tài nguyên & Môi tr

ng TP.H

Long, các cán b tr c ti p qu n lý v m ng rác th i sinh ho t t i các ph

ng, xã. M t

khác, đ i t
pháp đ

ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài là khá r ng. Do đó đây là ph

ng

c đánh giá là u vi t, phù h p và đ a ra k t qu c n thi t cho đ tài.

- Ph

ng pháp đi u tra kh o sát th c đ a k t h p v i ph ng v n: Vi c tr c ti p

đi u tra trên đ a bàn t ng ph
k t rác c a các ph

ng tìm hi u tình hình qu n lý rác th i, các đi m t p

ng, tham quan tìm hi u v bãi rác èo Sen... đ có nh ng nh n

xét đánh giá khách quan, chính xác v hi n tr ng thu gom, v n chuy n, x lý rác
th i sinh ho t c a t ng ph

ng. Kh o sát, phân tích và đánh giá m c đ phù h p

các tuy n thu gom ch t th i r n thu c khu v c nghiên c u. C s kh o sát đ

c xây

d ng trên b n đ . Ti n hành xác đ nh thành ph n ch t th i r n th i sinh ho t và xác
đ nh m c ch t th i r n sinh ho t th i c a m i ng
đ nh l trình, th i gian thu gom, ph

i dân

khu v c nghiên c u. Xác

ng th c thu gom, quá trình v n chuy n ch t

th i r n th i. T đó đánh giá hi n tr ng ch t th i r n th i và v n đ v sinh trên
đ

ng ph .
- Ph

đ nh l

ng pháp xác đ nh kh i l

ng rác th i đ

ng và thành ph n rác th i: Ph

c thu gom: ti n hành theo dõi vi c t p k t rác th i t i các

đi m t p k t rác th i c a t ng ph

ng đ đ m s xe đ y tay ch a rác trong m t

ngày, tu n và trong tháng. Các xe đ y tay đ

c ch đ n đi m t p k t vào đúng gi

quy đ nh và cho lên xe ch rác chuyên dùng c a Công ty CP Môi tr
INDEVCO. V i ph
th i s giúp bi t đ
th
l

ng pháp xác

ng

ô th

ng pháp đ m s xe và cân đ xác đ nh thành ph n, t l rác
c kh i l

ng rác th i phát sinh hàng ngày. Do l

ng rác th i

ng là n đ nh t các ngu n th i, r t ít b bi n đ ng. Nên ti n hành xác đ nh kh i
ng và sau đó tính trung bình. Ti n hành đi u tra xác đ nh l

quân/ng
+

i/ngày và thành ph n rác th i t i các ph

ng rác th i bình

ng, c th nh sau:

i v i rác h gia đình và khu dân c : m i ph

ng l a ch n ng u nhiên 15

h đ theo dõi. Ti n hành phát cho các h túi đ ng rác và đ rác th i l i đ cân.


n t ng h gia đình thí đi m cân rác vào gi c đ nh trong ngày 1l n/ngày. S l n
cân rác c a m i h gia đình l p l i 2 l n/tháng (cân trong 2 tháng). Gi a các ngày
cân rác trong tu n, trong tháng có s luân chuy n đ cân đ

c vào các ngày đ u

tu n, gi a tu n, cu i tu n trong tháng. Rác sau khi thu gom, cân thì đ
thu gom vào các đi m t p trung rác c a t ng khu c a ph
t rác t i các h gia đình, tính đ
l

ng rác th i bình quân/ng

cl

c đ vào xe

ng. T k t qu cân th c

ng rác th i trung bình c a 1 h /ngày, và

i/ngày. Phân lo i rác t p trung t i bãi rác khu dân c

ti n hành phân lo i rác trong 1 tháng, m i tu n 2 l n vào 2 ngày c đ nh trong tu n
thu gom, cân tr ng l

ng rác th i vô c , h u c quy thành t l % tr ng l

i v i rác t i các ch : D a vào đ c đi m các ch : s l

+

ng.

ng các ch , quy

mô ch ... t đó thu th p s li u nh sau: Ti n hành đ m s xe đ y tay ch rác thu
đ

c t i ch

trong ngày. Sau đó

rác/ngày/tháng, s bi t đ

cl

c tính kh i l

ng trung bình l

ng

ng phát sinh và thu gom. S l n cân, đ m l p l i 2

l n/tháng (trong 2 tháng).
i v i rác t i các c quan công s : Ti n hành đi u tra v s l

+

quan, các thông tin v : s nhân viên. Sau đó c n c vào quy mô, l

ng các c

ng ng

ic a

t ng nhóm công s . L a ch n ng u nhiên m t c quan và sau đó cân thí đi m (cân
2 l n/tháng và cân trong 2 tháng) r i tính trung bình l
hành đ m các xe thu gom r i
sau đó tính trung bình l
- Ph

c tính kh i l

ng rác/ngày/tháng ho c ti n

ng rác đ

c thu gom, phát sinh và

ng rác/ngày/tháng.

ng pháp xác đ nh thành ph n rác th i: C n c vào đ c đi m chung c a

các khu v c nghiên c u, ch n các đi m t p k t rác t i 3 ph
cân t ng thành ph n sau đó tính t l . M i ph

ng đ phân lo i rác, r i

ng ti n hành cân và phân lo i thí

đi m t i 1 đi m t p k t. Ti n hành cân và phân lo i 4 l n/tháng và ti n hành trong 2
tháng.

a đi m th c hi n: t i các khu dân c , các c quan, tr

đ a bàn các ph
- Ph

ng: B ch

ng h c, ch thu c

ng và H ng H i.

ng pháp phân tích t ng h p s li u: S d ng các ph n m m word, exel

đ t ng h p, phân tích các s li u đã thu th p đ

c.


5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c
Nh ng nghiên c u h th ng hóa v m t lý lu n, các gi i pháp đ xu t có c s
khoa h c c a đ tài có ý ngh a quan tr ng trong vi c b sung phong phú và c p nh t
nh ng ki n th c v ngu n phát sinh, cách nh n bi t và gi i pháp qu n lý ch t th i
r n trong tình hình phát tri n m nh m c a n n kinh t xã h i.
b. Ý ngh a th c ti n
Nh ng k t qu phân tich đánh giá và đ xu t gi i pháp nghiên c u c a đ tài
s là đóng góp nh ng đóng góp thi t th c trong công tác qu n lý ch t th i r n sinh
ho t

đ a bàn nghiên c u, góp ph n phát tri n b n v ng kinh t - xã h i c a t nh.

6. N i dung nghiên c u c a lu n v n
Lu n v n g m 3 ch
Ch

ng n i dung nghiên c u chính:

ng 1: C s lý lu n và th c ti n v ch t th i r n sinh ho t và qu n lý ch t

th i nguy h i.
Ch

ng 2:

ánh giá th c tr ng công tác qu n lý ch t th i r n sinh ho t trên

đ a bàn TP H Long- t nh Qu ng Ninh.
Ch

ng 3:

xu t m t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý ch t th i r n

sinh ho t trên đ a bàn thành ph H Long- t nh Qu ng Ninh.


1

CH

NG 1 : C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V CH T TH I R N

SINH HO T VÀ QU N LÝ CH T TH I R N SINH HO T
1.1. C s lý lu n v ch t th i r n sinh ho t và công tác qu n lý ch t th i
r n sinh ho t
1.1.1. Ch t th i r n sinh ho t và đ c đi m c a ch t th i r n sinh ho t
Theo đi u 3 ngh đ nh 59/2007/ N -CP ngày 9/04/2007 v qu n lý ch t th i r n:
- Ho t đ ng qu n lý ch t th i r n: Bao g m các ho t đ ng quy ho ch, qu n lý,
đ u t xây d ng c s qu n lý ch t th i r n, các ho t đ ng phân lo i, thu gom, l u
gi , v n chuy n, tái s d ng, tái ch và x lý ch t th i r n nh m ng n ng a, gi m
thi u nh ng tác đ ng có h i đ i v i môi tr
- Ch t th i r n: Là ch t th i

ng và s c kho con ng

th r n, đ

i.

c th i ra t quá trình s n xu t, kinh

doanh, d ch v , sinh ho t ho c các ho t đ ng khác.
- Ch t th i r n sinh h at: Ch t th i r n phát sinh trong sinh ho t cá nhân, h
gia đình, n i công c ng.
- Ph li u: Là s n ph m, v t li u b lo i ra trong quá trình s n xu t ho c tiêu

dùng đ

c thu h i đ tái ch , tái s d ng làm nguyên li u cho quá trình s n xu t

s n ph m khác.
- Thu gom ch t th i r n: Là ho t đ ng t p h p, phân lo i, đóng gói và l u gi
t m th i ch t th i r n t i nhi u đi m thu gom t i th i đi m ho c c s đ
nhà n

c c quan

c có th m quy n ch p nh n.

- L u gi ch t th i r n: Là vi c gi ch t th i r n trong m t kho ng th i gian
nh t đ nh

n i c quan có th m quy n ch p nh n tr

c khi chuy n đ n c s x lý.

- V n chuy n ch t th i r n: Là quá trình chuyên ch ch t th i r n t n i phát
sinh, thu gom, l u gi , trung chuy n đ n n i x lý, tái ch , tái s d ng ho c chôn
l p cu i cùng.
- X lý ch t th i r n: Là quá trình s d ng các gi i pháp công ngh , k thu t làm
gi m, lo i b , tiêu hu các thành ph n có h i ho c không có ích trong ch t th i r n.
M t s đ nh ngh a khác
+ Rác: là thu t ng dùng đ ch ch t th i r n hình d ng t

ng đ i c đ nh, b

2
v t b t ho t đ ng c a con ng
b ph n c a ch t th i r n, đ

i. Rác sinh ho t hay ch t th i r n sinh ho t là m t

c hi u là các ch t th i r n phát sinh t các ho t đ ng

sinh ho t hàng ngày c a con ng
+ Ch t th i là s n ph m đ

i (Tr n Hi u Nhu và c ng s , 2001)[13].
c sinh ra trong quá trình sinh ho t c a con ng

s n xu t công nghi p, nông nghi p, giao thông, d ch v , th
đình, tr

i,

ng m i, sinh ho t gia

ng h c, các khu dân c , nhà hàng, khách s n. Ngoài ra, còn phát sinh

trong giao thông v n t i nh khí th i c a các ph

ng ti n giao thông, ch t th i là

kim lo i hoá ch t và t các v t li u khác (Nguy n Xuân Nguyên, 2004)[16].
-Tái ch ch t th i: th c ch t là ng

i ta l y l i nh ng ph n v t ch t c a s n

ph m hàng hóa c và s d ng các nguyên li u này đ t o ra s n ph m m i.
- Tái s d ng ch t th i: th c ch t có nh ng s n ph m ho c nguyên li u có
quãng đ i s d ng kéo dài, ng

i ta có th s d ng đ

c nhi u l n mà không b

thay đ i hình d ng v t lý, tính ch t hóa h c (Nguy n Th Chinh, 2003)[1].
Có r t nhi u cách phân lo i ch t th i khác nhau. Vi c phân lo i ch t th i hi n
nay ch a có nh ng quy đ nh chung th ng nh t, tuy nhiên b ng nh ng nhìn nh n
th c ti n c a ho t đ ng kinh t và ý ngh a c a nghiên c u qu n lý đ i v i ch t th i,
có th chia ra các cách phân lo i sau đây:
- Phân lo i theo ngu n g c phát sinh:
+ Ch t th i t các h gia đình hay còn g i là ch t th i hay rác th i sinh ho t
đ

c phát sinh t các h gia đình.
+ Ch t th i t ho t đ ng s n xu t, kinh doanh, th

ng m i: là nh ng ch t th i có

ngu n g c phát sinh t các ngành kinh t nh công nghi p, nông nghi p, d ch v .
- Phân lo i ch t th i theo thu c tính v t lý: Ch t th i r n, ch t th i l ng, ch t
th i khí
- Phân lo i ch t th i theo tính ch t hóa h c: theo cách này ng

i ta chia ch t

th i d ng h u c , vô c ho c theo đ c tính c a v t ch t nh ch t th i d ng kim lo i,
ch t d o, th y tinh, gi y, bìa…
- Phân lo i theo m c đ nguy h i đ i v i con ng

i và sinh v t : ch t th i đ c

h i, ch t th i đ c bi t.M i cách phân lo i có m t m c đích nh t đ nh nh m ph c v


3
cho vi c nghiên c u, s d ng hay ki m soát và qu n lý ch t th i có hi u qu
(Nguy n Th Chinh, 2003)[1].
1.1.2. Tác h i c a ch t th i r n sinh ho t đ i v i môi tr
1.1.2.1. nh h

ng c a ch t th i r n đ n môi tr

M c s ng c a con ng

i càng cao thì l

ng

ng và s c kho c ng đ ng

ng rác th i phát sinh ngày càng

nhi u. S th i ra các ch t r n trong quá trình sinh ho t và s n xu t c a con ng

sinh ra hàng lo t các v n đ

nh h

ng đ n s c kh e c ng đ ng, ô nhi m đ t, n

i đã
c,

phá h y c nh quan, m t cân b ng sinh thái
M t trong nh ng d ng ch t th i nguy h i xem là nh h
con ng

i và môi tr

ng là các ch t h u c b n. Nh ng h p ch t này vô cùng b n

v ng, t n t i lâu trong môi tr

ng, có kh n ng tích l y sinh h c trong nông s n

ph m, th c ph m, trong các ngu n n
b n nguy hi m đ i v i con ng
c trên đ

ng đ n s c kh e c a

c mô m c a đ ng v t gây ra hàng lo t các

i, ph bi n nh t là ung th .

c bi t, các ch t h u

c t n d ng nhi u trong trong đ i s ng hàng ngày c a con ng

i

các

d ng d u th i trong các thi t b đi n trong gia đình, các thi t b ngành đi n nh máy
bi n th , t đi n, đèn hu nh quang, d u ch u nhi t, d u ch bi n, ch t làm mát trong
truy n nhi t...Theo đánh giá c a các chuyên gia, các lo i ch t th i nguy h i nh
h

ng đ n s c kho c ng đ ng nghiêm tr ng nh t là đ i v i khu dân c khu v c

làng ngh , g n khu công nghi p, bãi chôn l p ch t th i và vùng nông thôn ô nhi m
môi tr

ng do ch t th i r n c ng đã đ n m c báo đ ng.

Hi n k t qu phân tích m u đ t, n

c, không khí đ u tìm th y s t n t i c a

các h p ch t h u c trên. Cho đ n nay, tác h i nghiêm tr ng c a chúng đã th hi n
rõ qua nh ng hình nh các em bé b d d ng, s l
m ch, r i lo n th n kinh, b nh đau m t, b nh đ

ng nh ng b nh nhân b b nh tim

ng hô h p, b nh ngoài da...do ch t

th i r n gây ra và đ c bi t là nh ng c n b nh ung th ngày càng gia t ng mà vi c
chu n đoán c ng nh xác đ nh ph

ng pháp đi u tr r t khó kh n. i u đáng lo ng i

là h u h t các ch t th i r n nguy h i đ u r t khó phân h y. N u nhi t đ lò đ t
không đ t t 800oC tr lên thì các ch t này không phân h y h t. Ngoài ra, sau khi
đ t, ch t th i c n đ

c làm l nh nhanh, n u không các ch t l i ti p t c liên k t v i


4
nhau t o ra ch t h u c b n, th m chí còn sinh ra khí dioxin c c đ c thoát vào môi
tr

ng (H i b o v thiên nhiên và Môi tr
1.1.2.2.

nh h

ng Vi t Nam, 2004)[8].

ng c a ch t th i r n đ n môi tr

ng đ t

t b ô nhi m b i các nguyên nhân ch y u sau:

- Do th i vào đ t m t kh i l

ng l n ch t th i công nghi p nh x than, c ng

kháng, hóa ch t…Các ch t ô nhi m không khí l ng đ ng trên b m t s gây ô nhi m
đ t, tác đ ng đ n các h sinh thái đ t.
- Do th i ra m t đ t nh ng rác th i sinh ho t, các ch t th i c a quá trình x lý
n

c.
- Do dùng phân h u c trong nông nghi p ch a qua x lý các m m b nh ký

sinh trùng, vi khu n đ
sang ng

ng ru t…đã gây ra các b nh truy n t đ t cho cây sau đó

i và đ ng v t…

- Ch t th i r n v t b a bãi ra đ t ho c chôn l p vào đ t ch a các ch t h u c
khó phân hu làm thay đ i PH c a đ t.
- Rác còn là n i sinh s ng c a cá loài công trùng, g m nh m, vi khu n, n m
m c... nh ng loài này di đ ng mang các vi trùng gây b nh truy n nhi m cho c ng
đ ng.
- Ch t th i nguy h i phát sinh t ho t đ ng s n xu t công nghi p, nông nghi p
khi đ a vào môi tr
tính th m n

ng đ t s làm thay đ i thành ph n c p h t, t ng đ ch t, gi m

c, gi m l

ng mùn, làm m t cân b ng dinh d

ng... làm cho đ t b

chai c ng không còn kh n ng s n xu t.
Tóm l i rác th i sinh ho t là nguyên nhân gây ô nhi m đ t (Hoàng

c Liên,

T ng Ng c Tu n, 2003)[11].
1.1.2.3. nh h
N

ng c a ch t th i r n đ n môi tr

c ng m xu ng đ t t các ch t th i đ

l nh tro x , làm ô nhi m n
N
m

c

c chôn l p, các h phân, n

c làm

c ng m.

c ch y khi m a to qua các bãi chôn l p, các h phân, ch y vào các

ng, rãnh, ao, h , sông, su i làm ô nhi m n
N

ng n

c m t.

c này ch a các vi trùng gây b nh, các kim lo i n ng, các ch t h u c , các


5
mu i vô c hoà tan v
1.1.2.4. nh h

t quá tiêu chu n môi tr

ng nhi u l n.

ng c a ch t th i r n đ n môi tr

ng không khí

Rác th i h u c phân h y t o ra mùi và các khí đ c h i nh CH4, CO2, NH3,...
gây ô nhi m môi tr

ng không khí.

Khí thoát ra t các h ho c ch t làm phân, ch t th i chôn l p ch a rác ch a
CH4, H2S, CO2, NH3, các khí đ c h i h u c ...
Khí sinh ra t quá trình thu gom, v n chuy n, chôn l p rác ch a các vi trùng,
các ch t đ c l n trong rác.
1.1.2.5. Ch t th i r n làm gi m m quan đô th
Ch t th i r n, đ c bi t là ch t th i r n sinh ho t n u không đ

c thu gom, v n

chuy n, x lý thì s làm gi m m quan đô th . Nguyên nhân c a hi n t
th c c a ng
m

i dân ch a cao. Tình tr ng ng

ng này là do ý

i dân v t rác b a bãi ra lòng l đ

ng rãnh h v n còn ph bi n gây ô nhi m ngu n n

ng và

c và ng p úng khi m a.

1.2. C s th c ti n c a đ tài
1.2.1. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t trên th gi i
Theo Nguy n Th Anh Hoa (2006)[5], m c đô th hoá cao thì l
t ng lên theo đ u ng
1,7kg/ng

Th y

i, ví d c th m t s qu c gia hi n nay nh sau: Canda là

i/ngày;Australia là 1,6 kg/ng

i n là 1,3kg/ng

ng ch t th i

i/ngày;Th y S là 1,3 kg/ng

i/ngày;Trung Qu c là 1,3 kg/ ng

i/ngày;

i/ngày.V i s gia t ng

c a rác thì vi c phân lo i, thu gom, x lý rác th i là đi u mà m i qu c gia c n quan
tâm. Ngày nay, trên th gi i có nhi u cách x lý rác th i nh : công ngh sinh h c,
công ngh s d ng nhiêt, công ngh Seraphin.
th

ô th hóa và phát tri n kinh t

ng đi đôi v i m c tiêu th tài nguyên và t l phát sinh ch t th i r n t ng lên

tính theo đ u ng
h n

các n

kg/ng

i/ngày;

i. Dân thành th

các n

c phát tri n phát sinh ch t th i nhi u

c đang phát tri n g p 6 l n, c th
các n

c đang phát tri n là 0,5 kg/ng

Chi phí qu n lý cho rác th i

các n

ngân sách hàng n m. C s h t ng tiêu hu
Kho ng 30% - 60% rác th i đô th không đ

các n

c phát tri n là 2,8

i/ngày.

c đang phát tri n có th lên đ n 50 %
an toàn rác th i th

ng r t thi u th n.

c cung c p d ch v thu gom.


6
Tiêu chu n t o rác trung bình theo đ u ng
mang tính đ c thù c a t ng đ a ph
m i khu v c. Tuy nhiên, dù
là m c s ng cang cao thì l

i đ i v i t ng lo i ch t th i r n

ng và ph thu c và m c s ng, v n minh dân c

khu v c nào c ng có xu h

ng ch t th i phát sinh càng nhi u. T i các thành ph

l n nh New York t l phát sinh ch t th i r n là 1,8 kg/ng
Kông là 0,8 - 10kg/ng
kg/ng

i/ngày
Tên n

ng phát sinh ch t th i r n

c

Dân s đô th hi n
nay (% t ng s )

c thu nh p th p

N

m ts n

c

LPSCTRDDT hi n nay
(kg/ng

i/ngày)

15,92

0,4

Nepal

13,7

0,5

Vi t Nam

20,8

0,55

26,8

0,46

40,825

0,798

Indonesia

35,4

0,76

Thái Lan

20

1,1

Malaysia

53.7

0,81

86,3

1,39

Hàn Qu c

81,3

1,59

Singapose

100

1,1

Nh t B n

77,6

1,47

n
N

i/ngày, Singapo, H ng

i/ngày, còn Jacarta, Manila, Calcuta, Karhi là 0,5 - 0,6

B ng 1.1 L

N

ng chung c a th gi i

c thu nh p trung bình

c có thu nhâp cao

( Ngu n:

Th Lan và CS, 2007)[20]

B ng 1.1 cho th y s khác bi t rõ r t v t l phát sinh rác th i bình quân theo
đ u ng

i gi a các n

(thu nh p th p), nh
n

c phát tri n (có thu nh p cao) và các n
Hàn Qu c (1,59 kg/ng

c kém phát tri n nh Nepal (0,4 kg/ng
Trên th gi i, các n

c kém phát tri n

i/ngày) ngh a là cao g p 4 l n so v i

i/ngày).

c phát tri n đã có nh ng mô hình phân loa và thu gom

rác th i r t hi u qu c th nh sau:


7
Nh t B n: Các gia đình Nh t B n đã phân lo i ch t th i thành 3 lo i riêng bi t
và cho vào 3 túi v i màu s c theo quy đ nh: rác h u c , rác vô c , gi y, v i, thu
tinh, rác kim lo i. Rác h u c đ

c đ a đ n nhà máy x lý rác th i đ s n xu t phân

vi sinh. Các lo i rác còn l i: gi y, v i, thu tinh, kim lo i, ... đ u đ
s tái ch hàng hoá. T i đây, rác đ
trong m t dòng n

cđ ađ nh m

cđ ađ nc

có n p đ y và đ

c ch y

c có th i khí r t m nh vào các ch t h u c và phân g i chúng

m t cách tri t đ . Sau quá trình x lý đó, rác ch còn nh m t lo i cát m n và n
th i gi m ô nhi m. Các c n rác không còn mùi s đ
g ch lát v hè r t x p, chúng có tác d ng hút n

c

c đem nén thành các viên

c khi tr i m a.

m t s qu c gia x lý rác th i ngay t i ngu n nh : Thái Lan, Nh t B n...
ng

i ta chia rác thành 3 lo i cho vào 3 thùng riêng: nh ng ch t có th tái sinh, th c

ph m và các ch t đ c h i. Các lo i rác này đ

c thu gom và ch b ng xe ép có màu

s c khác nhau.
Rác tái sinh sau khi đ

c phân lo i s b t i ngu n phát sinh đ

c chuy n đ n

nhà máy phân lo i rác đ tách ra các lo i v t li u khác nhau, s d ng trong tái s n
xu t. Nh ng ch t th i th c ph m chuy n đ n nhà máy tái ch phân vi sinh. Nh ng
ch t còn l i sau khi đ
ph

c tái ch hay ch thành phân vi sinh đ

ng pháp chôn l p. Ch t th i đ c h i x

lý b ng ph

c x lý b ng

ng pháp đ t (D án

Danida, 2007)[4].
M : Hàng n m, rác th i sinh ho t c a các thành ph M lên t i 210 tri u t n.
Tính bình quân m i ng

i dân M th i ra 2 kg rác/ngày. H u nh thành ph n các

lo i rác th i trên đ t n

c M không có s chênh l ch quá l n v t l , cao nh t

không ph i là thành ph n h u c nh các n

c khác mà là thành ph n ch t th i vô

c (gi y các lo i chi m đ n 38%), đi u này c ng d lý gi i đ i v i nh p đi u phát
tri n và t p quán c a ng

i M là vi c th

ng xuyên s d ng các lo i đ h p, th c

ph m n s n cùng các v t li u có ngu n g c vô c . Trong thành ph n rác th i sinh
ho t th c ph m ch chi m 10,4% và t l các lo i kim lo i c ng khá cao là 7,7%.
Nh v y trong rác th i sinh ho t M các lo i có th qua phân lo i, x lý đ tái sinh
s d ng chi m t l khá cao (các lo i khó ho c không phân gi i đ

c nh kim lo i,


8
thu tinh, g m, s ) chi m kho ng h n 20% (Lê V n Nh
m t s rác không th tái s d ng đu c thì đ
Hi n nay có t i 55 % kh i l

ng, 2001) [15].

iv i

c đem đi chôn l p ho c thiêu đ t.

ng rác th i đem chôn, 17% l

ng rác th i đem đ t.

n nay có kho ng 110 bãi thiêu đ rác th i, trung bình m i ngày có kh n ng thiêu
đ tđ

c kho ng 100 t n rác th i. Vi c qu n lý khí đ t đ

b c x c a c c môi tr
Pháp:

n

c giao cho v n phòng

ng ph trách.

c này quy đ nh ph i đ ng các v t li u, nguyên li u, nguyên t

hay hay ngu n n ng l

ng nh t đ nh đ t o đi u ki n d dàng cho vi c khôi ph c l i

các v t li u thành ph n. Theo đó đã có các quy t đ nh c m các cách x lý h n h p
nào đó các h n h p, các t h p thành ph n c ng nh các ph

ng pháp nh t đ nh.

Chính ph có th yêu c u các nhà ch t o và nhà nh p kh u không s d ng các lo i
v t li u t n d ng đ b o v môi tr

ng ho c gi m b t s thi u h t m t v t li u nào

đó. Tuy nhiên c n ph i tham kh o và th

ng l

ng, nh t trí các t ch c, nghi p

đoàn khi áp d ng đ t các yêu c u này (Tr n Hi u Nhu và cs, 2001)[14].
Singapore:
có đ

ây là n

c đô th hoá 100 % và là đô th s ch nh t trên th gi i.

c k t qu nh v y, Singapore đ u t cho công tác thu gom, v n chuy n và

x lý rác đ ng th i xây d ng m t h th ng lu t pháp nghiêm kh c làm ti n đ cho
quá trình x lý rác th i t t h n. Rác th i

Singapore đ

túi nilon. Các ch t th i có th tái ch đ

c, đ

các lo i ch t th i khác đ

c thu gom và phân lo i b ng

c đ a v các nhà máy tái ch l i còn

c đ a v nhà máy khác đ thiêu hu .

Singapore có 2

thành ph n chính tham gia vào thu gom và x lý các rác th i sinh ho t t các khu dân
c và công ty, h n 300 công ty t nhân chuyên thu gom rác th i công nghi p và
th

ng m i. T t c các công ty này đ u đ

c c p gi y phép ho t đ ng và ch u s

giám sát ki m tra tr c ti p c a S khoa h c công ngh và môi tr
h dân và các công ty c a Singapore đ

ng. Ngoài ra, các

c khuy n khích t thu gom và v n chuy n

rác th i cho các h dân vào các công ty. Ch ng h n, đ i v i các h dân thu gom rác
tr c ti p t i nhà ph i tr phí 17 đô la Singapore/tháng, thu gom gián ti p t i các khu
dân c ch ph i tr phí 7 đô la Singapore/tháng (Lê Hu nh Mai và CS, 2009) [12].
Hi n nay có r t nhi u các ph
đ

c x lí theo ph

ng pháp khác nhau đ x lí CTR. T l rác th i

ng pháp khác nhau c a m t s n

c trên th gi i đ

c gi i

9
thi u

b ng sau:
B ng 1.2 T l CTR x lí b ng các ph

STT

N

1

Canađa

2

c

ng pháp khác nhau

Tái ch

Ch bi n phân

Chôn l p

(%)

vi sinh (%)

(%)

an M ch

2

80

8

19

4

29

48

3

Ph n Lan

15

0

83

2

4

Pháp

3

1

54

42

5

c

16

2

46

36

3

3

74

20

16

34

47

3

6

Ý

7

Thu

8

Thu S

22

2

17

59

9

M

15

2

67

16

i n

B ng 1.2 cho th y, hai ph

Th Lan và CS, 2007)[20]
ng pháp chính đ x lý rác th i

th gi i v n là chôn l p và đ t, t l tái ch và
i n là n

c có t l CTR đ

mô hình r t đáng đ

các n

c trên

phân vi sinh v n còn th p. Th y

c tái ch và ch bi n phân vi sinh cao nh t.

c quan tâm và h c h i cho các n

1.2.2. Tình hình qu n lý ch t th i r n sinh ho t
Vi t Nam đang b

c

t (%)

10

( Ngu n:

n

m ts n

ây là

c khác trên th gi i.
Vi t Nam

c vào giai đo n phát tri n công nhi p hóa, hi n đ i hóa đ t

c. Công nghi p hóa, đô th hóa và dân s t ng nhanh cùng v i m c s ng đ

nâng cao là nh ng nguyên nhân chính d n đ n l

c

ng ph th i phát sinh ngày càng

l n. Chính do t c đ phát tri n kinh t - xã h i kh n ng đ u t có h n, vi c qu n lý
ch a ch t ch cho nên vi c qu n lý t i các khu đô th , các n i t p chung dân c v i
s l
v

ng l n, các khu công nghi p, m c đ ô nhi m do ch t th i r n gây ra th

t quá tiêu chu n cho phép nhi u l n. Vi c thi t k và x lý ch t th i hi n t i

các đô th đã có bãi chôn l p l i ch a thích h p, ch là nh ng n i đ rác không đ
chèn lót k , không đ
tr

ng

ng n

c

c che đ y, do v y đang t o ra s ô nhi m n ng n t i môi

c, không khí… nh h

ng tr c ti p đ n s c kh e c ng đ ng. N u không


10
có nh ng bi n pháp kh c ph c k p th i thì n n ô nhi m môi tr
càng t ng, môi tr

ng b h y ho i đ n m c không th kh c ph c đ

đi u này đã vi ph m lu t b o v môi tr
Hi n nay

ng do ph th i ngày
c. H n n a,

ng.

t t c các thành ph , th xã, đã thành l p các công ty môi tr

ng đô

th có ch c n ng thu gom và qu n lý rác th i. Nh ng hi u qu c a công vi c thu
gom, qu n lý rác th i còn kém, ch đ t t 30-70% do kh i l

ng rác phát sinh hàng

ngày còn r t l n. Tr l

i ta đ b a bãi xu ng

ng rác th i đã qu n lý s còn l i ng

các sông, h , ngòi, ao, khu đ t tr ng làm ô nhi m môi tr

ng n

c và không khí.

Các ch tiêu BOD5, Colifom, H2S, NH3…c a không khí v

t nhi u l n so v i tiêu

chu n cho phép.
Bên c nh đó vi c qu n lý ch t th i r n t i các đô th đang
y u kém do nhi u nguyên nhân nh : l

trong tình tr ng r t

ng thu gom đ t th p, ch t th i không đ

c

phân lo i, x lý và các bãi chôn l p ch t th i đó không phù h p và không đ m b o
các tiêu chu n v môi tr

ng theo lu t b o v môi tr

ng quy đ nh (Hoàng

c

Liên – T ng Ng c Tu n, 2003) [11].
Trong 20 n m qua, Vi t Nam đã đ t đ

c nh ng b

c ti n đáng k v phát

tri n kinh t - xã h i. T n m 2005 đ n nay, GDP liên t c t ng, bình quân đ t trên
7%/n m. N m 2005, t c đ này đ t 8,43%, là m c t ng tr
9 n m qua.

ng cao nh t trong vòng

n cu i n m 2005, dân s Vi t Nam là 83.119.900 ng

2000 - 2005, dân s Vi t Nam t ng 5,48 tri u ng
t ng t 24,18% n m 2000 - 26,97% n m 2005, t

i. T n m

i, trong đó t l dân s thành th
ng ng t l dân s nông thôn

gi m t 75,82% xu ng 73,93%. D báo đ n n m 2010, dân s thành th lên t i 30,4
tri u ng

i, chi m 33% dân s và đ n n m 2020 là 46 tri u ng

i, chi m 45% dân

s c n

c. Tính đ n tháng 6/2007 có t ng c ng 729 đô th các lo i, trong đó có 2

đô th lo i đ c bi t (Hà N i và TP. H Chí Minh), 4 đô th lo i I (thành ph ), 13 đô
th lo i II (thành ph ), 43 đô th lo i III (thành ph ), 36 đô th lo i IV (th xã), 631
đô th lo i V (th tr n và th t ). Trong nh ng n m qua, t c đ đô th hóa di n ra r t
nhanh đã tr thành nhân t tích c c đ i v i phát tri n kinh t - xã h i c a đ t n

c.

Tuy nhiên, bên c nh nh ng l i ích v kinh t - xã h i, đô th hóa quá nhanh đã t o


11
ra s c ép v nhi u m t, d n đ n suy gi m ch t l
b n v ng. L

ng môi tr

ng ch t th i r n phát sinh t i các đô th và khu công nghi p ngày

càng nhi u v i thành ph n ph c t p (C c B o v Môi tr
L

ng và phát tri n không

ng, 2008) [3].

ng ch t th i r n sinh ho t (CTRSH) t i các đô th

n

c ta đang có xu th

phát sinh ngày càng t ng, tính trung bình m i n m t ng kho ng 10%. T l t ng cao t p
trung

các đô th đang có xu h

ng m r ng, phát tri n m nh c v quy mô l n dân s

và các khu công nghi p, nh các đô th t nh Phú Th (19,9%), thành ph Ph Lý
(17,3%), H ng Yên (12,3%), R ch Giá (12,7%), ... Các đô th khu v c Tây Nguyên có
t l phát sinh CTRSH t ng đ ng đ u hàng n m và v i t l t ng ít h n (5,0%). T ng
l

ng phát sinh CTRSH t i các đô th lo i III tr lên và m t s đô th lo i IV là các

trung tâm v n hóa, xã h i, kinh t c a các t nh thành trên c n

c lên đ n 6,5 tri u

t n/n m, trong đó CTRSH phát sinh t các h gia đình, nhà hàng, các ch và kinh
doanh là ch y u. L

ng còn l i t các công s , đ

ng ph , các c s y t . Ch t th i

nguy h i công nghi p và các ngu n ch t th i y t nguy h i
ít nh ng ch a đ

c x lý tri t đ v n còn tình tr ng chôn l p l n v i CTRSH đô th .

B ng 1.3 L

ng CTRSH phát sinh
L

STT

Lo i đô th

quân / ng

c bi t

các đô th Vi t Nam đ u n m 2007

ng CTRSH bình
(kg/ng

1

các đô th tuy chi m t l

i

i/ngày)

L

ng CTRSH phát sinh

T n/ngày

T n/n m

0,84

8.000

2.920.000

2

Lo i 1

0.96

1.885

688.025

3

Lo i 2

0,72

3.433

1.253.045

4

Lo i 3

0,73

3.738

1.364.370

5

Lo i 4

0,65

626

T ng
(Ngu n: C c b o v môi tr
B ng 1.3 cho th y l

228.490

6.453.930

ng, 2008 [3])

ng CTRSH đô th phát sinh ch y u t p trung

2 đô th

đ c bi t là Hà N i và TP. H Chí Minh. Tuy ch có 2 đô th nh ng t ng l

ng

CTRSH phát sinh t i 8.000 t n/ngày (2.920.000 t n/n m) chi m 45,24% t ng l

ng

CTRSH phát sinh t t t c các đô th .