Thực trạng điều hành lãi suất ở Việt Nam trong thời gian qua

Điều hành lãi suất của ngân hàng nhà nước
Việt Nam từ năm 1990 đến nay

www.trungtamtinhoc.edu.vn


DANH SÁCH THÀNH VIÊN

NGUYỄN THỊ THU TÍNH

LÊ THỊ THANH THỦY

NGUYỄN HOÀNG VĨ

LÊ THỊ KIỀU OANH

NGUYỄN THỊ NGỌC YẾN
www.trungtamtinhoc.edu.vn


NỘI DUNG THUYẾT TRÌNH
CHƯƠNG I: NHỮNG
VẤN ĐỀ LÍ LUẬN
CHUNG VỀ LÃI SUẤT
CHƯƠNG II. THỰC
TRẠNG ĐIỀU HÀNH
LÃI SUẤT Ở VIỆT NAM
TRONG THỜI GIAN
QUA.
CHƯƠNG III. GIẢI PHÁP ĐIỀU
HÀNH LÃI SUẤT Ở ViỆT NAM

TRONG THỜI GIAN QUA.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÍ LUẬN
CHUNG VỀ LÃI SUẤT

1.1. Khái niệm lãi suất
Là giá của tín dụng - giá của quan hệ vay mượn
hoặc cho thuê dịch vụ về vốn dưới hình thức tiền tệ
hoặc các dạng thức tài sản khác nhau.
Được biểu diễn dưới
dạng tỷ lệ %, lãi suất
chính là tỷ lệ % số lãi
trên số tiền vốn.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


1.2 Vai trò của lãi suất
Đầu tư
Tiêu dùng và
tiết kiệm

Huy động vốn

Vai trò của
lãi suất
Tỷ giá hối đoái
và hoạt động

xuất nhập khẩu
Ngân Hàng Thương mại
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Nhân tố ảnh hưởng đến lãi suất

Cung cầu
quỹ cho vay

Bội chi
ngân
sách

Lạm phát
kỹ vọng

Thay đổi trong
đời sống
xã hội

Thay
đổi về
thuế
www.trungtamtinhoc.edu.vn


CHƯƠNG II.THỰC TRẠNG ĐIỀU HÀNH LÃI SUẤT Ở
VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA

2.1 Trước năm 1990:
2.1.1 Trước tháng 3-1989:
Nghị định 53/HĐBT ngày 26/3/1988 và hai pháp
lệnh về ngân hàng (1/10/1990) tách ngân hàng một
cấp thành hai cấp, từng bước chuyển hoạt động ngân
hàng sang cơ chế thị trường. Tuy nhiên do lạm phát
cao nên chính sách lãi suất chưa thực hiện được lãi
suất dương cho nên thời kì này là thời kì điều hành
theo cơ chế lãi suất âm.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.1.2 Từ tháng 3-1989:
Tháng 10/1992, NHNN bắt đầu từng bước thực hiện
lãi suất dương và đến tháng 3/1993 NHNN đã chủ
động sử dụng công cu lãi suất, chuyển từ lãi suất âm
sang lãi suất dương.
Để thu hút tiền thừa trong lưu thông về, kiềm chế
lạm phát, tránh bao cấp qua lãi suất, NHNN đã nâng
lãi suất huy động lên một lương rất cao trong một
thời gian ngắn.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.2 Từ 1/10/1993:
• NHNN vừa áp dụng lãi suất trần (cho vay) vừa áp
dụng lãi suất thỏa thuận.
• Lãi suất trần: cho vay doanh nghiệp Nhà nước
1,8%/tháng, kinh tế ngoài quốc doanh 2,1%/tháng.

• Lãi suất thỏa thuận: Trường hợp ngân hàng không
huy động vốn để cho vay theo lãi suất quy định phải
phát hành kì phiếu với lãi suất cao hơn thì được áp
dụng lãi suất thỏa thuận: Lãi suất huy động có thể
cao hơn lãi suất tiết kiệm cùng kì hạn là 0,1%/tháng
và cho vay cao hơn mức trần 2,1%/tháng.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.3 Từ 1/1/1996
- Chuyển từ lãi
suất thỏa thuận
qua trần lãi suất

NHNN đã quy định
trần lãi suất cho vay
tối đa và mức chênh
lệch 0,35% thay cho
việc điều hành theo
lãi suất cho vay, lãi
suất tiền gửi chi tiết
và lãi suất thỏa thuận
quy định trước đó.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.3 Từ 1/1/1996
21/1/1998, Quốc hội khóa IX cho phép bỏ mức
chênh lệch 0,35%/tháng, đồng thời để thu hẹp sự khác
biệt giữa mức lãi suất cho vay của thành thị và nông

thôn, NHNN quy định các mức lãi suất mới, rút tư 4
trần xuống còn 3 trần lãi suất và không quy định mức
chênh lệch 0,35%/tháng nữa:
•Trần lãi sất cho vay ngắn hạn 1,2%/tháng.
•Trần lãi suất cho vay trung dài hạn 1,25%/tháng.
•Trần lãi suất QTD cho vay thành viên 1,5%/tháng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


- Ngày 17/1/1999, Thống đốc NHNN có chỉ thị
01/1999/CT-NHNN 1 điều chỉnh giảm lãi suất cho vay
bằng đồng Việt Nam của các NHTM quốc doanh: đối
với khách hàng ở khu vực thành thị từ 1,2% 1,25%/tháng xuống 1-1,15%/tháng; các TCTD khác
vẫn thực hiện theo mức trần 1,2%/tháng đối với Cho
vay ngắn hạn và 1,25%/tháng đối với cho vay trung và
dài hạn.
-Tháng 9/1999, Thống đốc NHNN có chỉ thị
05/1999/CT-NHNN 1 điều chỉnh giảm lãi suất cho vay
bằng VNĐ của các NHTM quốc doanh đối với khách
hàng ở khu vực thành thị từ 1,055/tháng xuống
0,95%/tháng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2.4 Giai đoạn từ 2000 đến 6/2002 (Cơ chế điều hành lãi suất theo biên độ).

- Quyết định 242/2000_QĐ_NHNN công bố lấy lãi
suất cơ bản làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng.

- NHTW quy định:
+ Lãi suất cơ bản 9%/năm.
+ Lãi suất chiết khấu thay đổi 3 lần” 4.8%-4,2%5.4%/năm.
+ Lãi suất tái cấp vốn thay đồi 3 lần: 5.4%-4.8%-6%.
- 7/2000 NHNN đưa vào sử dụng nghiệp vụ thị trường
mở. Cuối năm 2000 NHNN thay đổi chính sách điều
hành lãi suất, chuyển sang cơ chế điều hành lãi suất cơ
bản bằng VNĐ.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Năm 2001
- Chính sách lãi suất chuyển
sang cơ chế điều hành lãi suất
cơ bản bằng VND.
+Lãi suất cơ bản điều chỉnh
4 lần 8.7%-8.4%-7.8%7.2%/năm.
+Lãi suất tái chiết khấu
4,8%/năm.
+Lãi suất tái cấp vốn giảm 2
lần 5.4%-4.8%/năm.
- 11/2001, trần lãi suất
cho vay được loại bỏ.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Năm 2002
• - Ngày 30/5/2002 NHNN đưa
ra quyết định số

546/2002/QĐ-NHNN về việc
áp dụng cơ chế lãi suất thoả
thuận trong hoạt động tín
dụng 7.2%/năm
- 6/2002 lãi suất được tự do
hoá hoàn toàn.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


2. Giai đoạn 2003-nửa đầu 2007
- Năm 2003, mức chênh lệch
giữa lãi suất trần và lãi suất
sàn đã được nới rộng từ
0.05%/tháng tức là 0.6%/năm
(tháng 3/2003) lên 2.4%/năm
(tháng 6/2003) và tháng
9/2003
là
2%/năm.
- Năm 2004, mức lãi suất cơ
bản là 0.625%/tháng và
7.5%/năm.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Năm 2005
- Do thị trường tiền tệ
nóng lên => NHNN điều
hành

chính sách tiền tệ theo
hướng chặt chẽ hơn.
- NHNN quyết định điều
chỉnh: 3 lần  lãi suất tái
cấp
vốn và lãi suất chiết khấu,
2 lần lãi suất cơ bản, lãi
suất tiền gửi.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Diễn biến lãi suất trong năm 2005
Đơn vị: %/năm
12/2004 1/2005

2/2005 4/2005

12/2005

Lãi suất
cơ bản

7.5

7.5

7.8

7.8

8.25

Lãi suất tái
cấp vốn

5.00

5.5

5.5

6.0

6.5

Lãi suất
chiết khấu

3.0

3.5

3.5

4.0

4.5

www.trungtamtinhoc.edu.vn

Năm 2006
Do lãi suất trên thế giới có nhiều
biến động, đặc biệt là đồng USD
=> Lãi suất của đồng VN biến động
Ngoài ra còn có các nhân tố khác
như: Chỉ số giá cả, giá vàng,
hệ cung – cầu.
Lãi suất tái cấp vốn là 6.5%/năm,
Lãi suất tái chiết khấu 4.5%/năm,
Lãi suất cơ bản 8.25%/năm.

NHNN điều
hành theo
hướng : thận
trọng, linh
hoạt.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Năm 2007
- NHNN: Tiếp tục ổn định mức lãi suất:
+ Mức lãi suất cơ bản 8.25%/năm
+ Lãi suất tái cấp vốn là 6.5%/năm
+ Lãi suất chiết khấu là 4.5%/năm
- 1/3/2007 NHNN bỏ quy định trần lãi suất tiền gửi
bằng USD đối với pháp nhân.
Nhằm phát tín hiệu định hướng ổn định LS thị
trường, góp phần kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng

trưởng kinh tế.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


3. Giai đoạn từ nửa sau 2007- đầu 2008
- 30/1/2008 NHNN ra quyết định tăng lãi suất cơ bản
0.5%; lãi suất chiết khấu tăng 1.5%.
- 26/2/2008 NHNN ra công văn số 02/CĐ-NHNN quy
định lãi suất trần là 12%/năm.
- Từ tháng 5 – 9/2008, NHNN điều hành chính sách
tiền tệ “thắt chặt”, các mức lãi suất chủ đạo được điều
chỉnh tăng
Trong năm 2008 NHNN đã có 8 lần điều chỉnh lãi
suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu, 5
lần dự trữ bắt buộc và lãi suất tiền gửi dự trữ bắt buộc.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Năm 2009
NHNN chỉ một lần giảm lãi suất cơ bản từ 8,5%
xuống 7%/năm và duy trì đến hết tháng 11 để rồi tăng
trở lại 8% từ 1/12 đến nay. Riêng lãi suất tái cấp vốn
và lãi suất tái chiết khấu có 3 lần điều chỉnh, 2 lần
giảm trong tháng 1 và 4, 1 lần tăng đầu tháng 12.
Năm 2010
NHNN duy trì lãi suất cân bằng bằng VNĐ ổn định
8% trong 10 tháng đầu năm, 9% trong 2 tháng cuối
năm trước sức ép của lạm phát.
www.trungtamtinhoc.edu.vn

Năm 2011
- NHNN quy định mức trần LS huy động là 14%/năm,
nhưng các nhà băng vẫn “đi đêm” huy động với mức
trượt từ 2%, 5% để bảo đảm thanh khoản
- NHNN đã 2 lần tăng lãi suất chiết khấu (từ 7% năm
2010 lên 13%), 4 lần tăng lãi suất tái cấp vốn (từ 9%
lên 15%), 5 lần tăng lãi suất OMO (từ 8% lên 15%).
Lãi suất cơ bản đã được giữ nguyên 9% kể từ năm
2010.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Năm 2012
- Lãi suất cho vay 12%/năm.
- Quyết định số 2646/QĐNHNN ngày 21/12/2012 về
việc giảm:
+Lãi suất tái cấp vốn
10%/năm9%/năm.
+Lãi suất tái chiết khấu từ
8%/năm7%/năm.
+Lãi suất cho vay qua đêm
11%/năm10%/năm.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


Sơ đồ chính sách lãi suất trong thời gian 2000- 2012

www.trungtamtinhoc.edu.vn