Bài giảng vật lý 9 nam châm vĩnh cửu tham khảo (1)

TRƯỜNG THCS KIM HẢI


CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ
HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN
MÔN: VẬT LÝ 9 – LỚP 9A

BÀI 21 : NAM CHÂM VĨNH CỬU

Click to edit Master text st
Second level
Third level
Fourth leve
Fifth le

Giáo viên : Lê Trọng Hùng
NĂM HỌC: 2014 - 2015


nam châm
TIẾT 27Một
- TUẦN
14 điện mạnh có thể hút được khối thép nặng hàng chục

tấn, trong khi đó chưa có một nam châm vĩnh cửu nào có được lực hút mạnh
như thế. Vậy nam châm điện có đặc điểm gì giống và khác với nam châm vĩnh
cửu.


Đây là hình ảnh từ trường của nam châm vĩnh cửu, từ trường của trái đất.
Vậy từ trường tồn tại ở đâu? Làm thế nào nhận biết được từ trường? Biểu

diễn từ trường bằng hình vẽ như thế nào?


Khi nam châm vĩnh cửu quay quanh cuộn dây kín thì trong cuộn dây xuất hiện
trong cuộn dây là dòng điện xoay chiều cảm ứng, đây cũng là máy phát điện xoay
chiều công suất nhỏ.
- Vậy trong điều kiện nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng. Máy phát điện có cấu
tạo và hoạt động như thế nào?
- Lực điện từ do từ trường tác dụng lên dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có đặc
điểm gì?
- Vì sao ở hai đầu đường dây tải điện phải đặt máy biến thế.

NS NSN


Người công an này đã sử dụng một tính chất của nam châm vĩnh cửu để chế tạo
xe hút đinh sắt. Đó là tính chất gì của nam châm vĩnh cửu? Nam châm vĩnh cửu
có những tính chất nào. Ta nghiên cứu bài : NAM CHÂM VĨNH CỬU.



C1. Hãy đề xuất một thí nghiệm để phát hiện xem một thanh kim loại có phải là
nam châm hay không?


C2: Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng
như hình 21.1

Hỡnh 21.1

+ Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng
nào?
+Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông
tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại, kim nam châm còn chỉ hướng
như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm hai lần và cho nhận
xét?


Nêu kết luận về từ tính của nam châm nam châm vĩnh cửu


2. Kết luận:
- Nam châm có đặc tính hút sắt thép và còn hút niken, cô ban, ga đôlini ... các
kim loại này là vật liệu từ. Nam châm hầu như không hút đồng nhôm và các
kim loại không thuộc vật liệu từ.
- Bình thường kim nam châm(thanh nam châm) tự do khi đã đứng cân bằng
luôn chỉ hướng nam – bắc(trừ ở 2 cực) cực chỉ hướng bắc gọi là cực bắc, cực
chỉ hướng nam gọi là cực nam.
(Khi kim nam châm ở địa cực bắc thì 2 đầu đều chỉ về hướng nam)
- Để phân biệt các cực từ của nam châm người ta dùng mầu sơn hoặc ghi chữ
N là cực bắc, S gọi là cực nam.
- Một số nam châm vĩnh cửu trong đời sống và trong phòng thí nghiệm: Thanh
nam châm thẳng, kim nam châm, nam châm chữ U.

S

Kim nam châm

Thanh nam
châm thẳng

Nam châm chữ U


Chúng ta vừa khẳng định kim nam châm tự do luôn chỉ theo hướng
bắc nam, vậy nguyên nhân nào đã làm cho kim nam châm chỉ theo
hướng bắc nam. Các nhà khoa học đã khẳng định rằng trái đất
chính là một nam châm vĩnh cửu khổng lồ đã tác dụng lên kim nam
châm. Vậy sự tương tác giữa 2 nam châm có đặc điểm gì?



C3: Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau(Hình
21.3). Quan sát hiện tượng và cho nhận xét.
C4: Đổi đầu của một trong hai nam châm rồi đưa lại gần
nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?


cực Bắc địa lí của trái đất chính là từ cực nào của trái đất

từ cực
Nam

cực Nam địa lí

cực Bắc địa lí

Từ cực Bắc

Nam châm vĩnh cửu được sử dụng ở đâu?

Loa điện


Động cơ điện công suất nhỏ


Tàu đệm từ

Tàu đệm từ: là một phương tiện chuyên chở được nâng lên, dẫn lái và đẩy tới bởi
lực từ hoặc lực điện từ. Phương pháp này có thể nhanh và tiện nghi hơn các loại
phương tiện công cộng sử dụng bánh xe, do giảm ma sát và loại bỏ các cấu trúc
cơ khí. Tàu đệm từ có thể đạt đến tốc độ ngang với máy bay sử dụng
động cơ cánh quạt hay phản lực; tức là tới khoảng 500 đến 580 km/h. Tàu đệm
từ đã được sử dụng trong thương mại từ 1984.


LA BÀN



C5: Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng
hình nhân trên xe của Tổ Xung Chi luôn luôn chỉ
hướng Nam?
C6. Người ta dùng la bàn để xác định hướng Bắc, Nam. Tìm hiểu
cấu tạo của la bàn. Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác
dụng chỉ hướng. Giải thích. Biết rằng mặt số của la bàn có thể
quay độc lập với kim nam châm.

Trò chơi
- Chia lớp thành 4 nhóm
- Mỗi nhóm có 1 thanh sắt,1 thanh nam châm, một thanh thứ 3 được
bọc kín.
- Các nhóm hãy xác định thanh sắt, thanh nam châm và các cực của
thanh nam châm bằng dụng cụ: la bàn.
- Các nhóm thao luận.


Thảo luận nhóm
Có hai thanh thép luôn hút
nhau bất kể đưa các đầu nào của
chúng lại gần nhau. Có thể rút ra
kết luận gì?



Hướng dẫn về nhà :
1/ Về nhà học thuéc néi dung bài và
xem tr­íc bµi míi : Bµi 22 T¸c dông
tõ cña dßng ®iÖn – tõ tr­êng.
2/ Về nhà làm bài tập trong sách bài
tập: 21.1 đến 21.6