Chuyển động của vật bị ném
Ví dụ
y
1. Quỹ đạo của vật bị ném xiên
v0
v0y
Chọn mặt phẳng tọa độ
chứa quỹ đạo chuyển động
của chất điểm.
Vị trí ban đầu: x0=0, y0=0
Vận tốc ban đầu:
v0x= v0cosα; v0y= v0sinα
α
x
v0x
y
P = mg
• Trong chuyển động vật
luôn chịu lực tác dụng là
P=mg.
• P=Px+Py=0+P
• Theo định luật II Newton:
• ax= Px/m =0
• ay= -Py/m = -mg/m = -g
x
y
a = -g =
- 9.81m/s2
•
Vận tốc theo phương x là không
đổi (ax= 0).
Do đó chuyển động theo phương
ngang là chuyển động thẳng đều.
. Chuyển động theo phương thẳng
đứng là chuyển động nhanh dần
đều có gia tốc: a =-g =
-9.81m/s2.
Chuyển động theo phương thẳng
đứng và phương ngang có cùng
thời gian.
x
Phương trình chuyển động:
X
Y
Chuyển động đều Chuyển động nhanh
dần đều
Gia tốc
ax = 0
ay = -g = -9.81 m/s2
Phương trình vận
tốc
vx = v0x= v0 cos α
vy = v0y- g t
vx = v0 cos α
vy = v0 sin α - g t
Phương trình
chuyển động
x = v0x t = v0 t cos α
y = h - v0y t - ½ g t2
x = v0 t cos α
y = v0 t sin α - ½ g t2
Phương trình quỹ đạo
x = v0 t cos α
y = v0 t sin α- ½ g t2
y
Parabol, hướng xuống
Rút t từ biểu thức x
t = x/(v0 cos α)
v0 x sin α
gx 2
y=
−
v0 cosα 2v0 2 cos 2α
g
2
y = x tan α −
x
2v0 2 cos 2α
y = bx + ax2
x
2. Tầm bay cao
Ta gọi độ cao cực đại mà vật đạt tới là tầm bay cao.
Khi vật lên tới đỉnh I: vy=0, vx không đổi theo phương
ngang.
Vận tốc
•Vận tốc đầu = vận tốc cuối
Tầm bay cao
vy = v0 sin α - g t
y = v0 t sin α - ½ g t2
Tại độ cao cực đại vy = 0
0 = v0 sin α - g tI
tI =
v0 sin α
tI = Δt/2
hmax = v0 t Isin α - ½ g tI2
hmax = v02 sin2 α /g - ½ g(v02 sin2 α)/g2
v02 sin2 α
g
hmax =
2g
3. Tầm bay xa
Ta gọi khoảng cách giữa điểm ném và điểm rơi (cùng trên
mặt đất) là tầm bay xa.
Tầm bay xa
y = v0 t sin α - ½ g t2
Khi vật trở về mặt đất y = 0, sau khoảng
thời gian Δt
0 = v0 Δt sin α - ½ g (Δt)2
Giải ra Δt:
x
0 = v0 sin α - ½ g Δt
Δt =
2 v0 sin α
g
t=0
Δt
Tầm bay xa, Δx
x = v0 t cos α
y
Khi chạm đất y = 0, thời gian
chuyển động Δt
Δx = v0Δt cos α
Δt =
Δx =
2 v0 sin α
g
sin (2 α) = 2 sin α cos α
2v0 2 sin α cos α
g
x
0
Δx =
Δx
v0 2 sin (2 α)
g
Tầm bay xa, L=∆x
Δx =
α (độ)
sin (2 α)
0
0.00
15
0.50
30
0.87
45
1.00
60
0.87
75
0.50
90
0
v0 2 sin (2 α)
(-g)
•Kết luận:
•Tầm bay xa lớn nhất khi góc
lệch là 45 độ
• Tầm bay xa bằng nhau khi
góc lệch bằng α và (900 – α)
Phương trình quỹ đạo của vật
g
2
y = x tan α −
x
2v0 2 cos 2α
35
v0 = 25 m/s
30
15 deg
30 deg
25
45 deg
20
60 deg
15
75 deg
10
5
0
0
20
40
60
80
4.Vật ném ngang từ độ cao h
Bài toán: một vật ném từ điểm M có độ cao h, với vận
tốc ban đầu v0 trho phương nằm ngang.
a)
Hãy xác định quỹ đạo của vật.
Thời gian vật bay trong không khí.
Tầm bay xa của vật
Vận tốc khi vật chạm đất.
b)
c)
d)
y
v0
x
y
x
y
x
y
x
y
x
y
•a = -g = -9.81m/s2
•Chuyển động theo phương
ngang có vận tốc là hằng
số.
g = 9.81m/s2
•Chuyển động theo phương
ngang hay phương thẳng
đứng có cùng thời gian.
x
Phân tích chuyển động.
Giả thiết:
•
theo phương x:
chuyển động thẳng đều.
•
theo phương y:
chuyển đồng nhanh dần đều.
•
không có lực cản của không khí
Các câu hỏi:
•
phương trình quỹ đạo?
•
thời gian vật bay trong không khí?
•
tầm bay xa của vật?
•
vận tốc khi chạm đất?
Phương trình chuyển động:
y
v0
g
h
0
Gia tốc
Vận
x tốc
PTCĐ
X
Thẳng đều
Y
Nhanh dần
đều
ax = 0
ay =-g = -9.81
m/s2
vx = v0
vy = -g t
x = v0 t
y = h - ½ g t2
Phương trình quỹ đạo
y
x = v0 t
y = h - ½ g t2
Rút thời gian, t
t = x/v0
y = h - ½ g (x/v0)2
Parabola, hướng xuống
h
v01
v02 > v01
y = h - ½ (g/v02) x2
y = -½ (g/v02) x2 + h
x