iải pháp quản ỉý hoạt động dạy học môn tư tưởng Hồ Chỉ Minh ở trường Trung cấp Việt Khoa Thành phổ Hồ Chỉ Minh

1

LỜI
CẢM
ƠNĐÀO TẠO
Bộ GIÁO
DỤC
VÀ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu và quỷ Thầy Cô Phòng Đào
tạo sau đại học, Khoa Giáo dục (Truông Đại học Vinh), Phòng To chức Cán bộ (Trường Đại học Sài Gòn) đã trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn tôi
trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Thái Văn Thành, nguôi
PHAN THỊ HỒNG
thay đã dành nhiều thời gian hướng dẫn khoa học, chỉ bảo, giúp đỡ để tôi
hoàn thành luận vãn này.
Tôi cũng chân thành cảm ơn Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo TP. Hồ
Chỉ Minh, Ban Giám hiệu và quý đồng nghiệp trường TCVK Thành pho Hồ
Chỉ Minh đã giúp đỡ,
tạo điều
kiện thuận lợi cho tôi
MỘT
SÓ GIẢIPHẮPQUẢN
LÝtrong quá trình học tập
và nghiên
cứu.
HOẠTĐỘNGDẠYHỌC
MÔN TƯTƯỞNGHÒ CHÍ MINH

ỞTRƯỜNGTRUNGCÁPVỆTKHOAIHÀNHPHÓ HÒ CHÍ MINH

Mặc dừ đã cỏ nhiều cổ gang, nhung do bản thân còn những hạn chế
nhất định trong bước đầu nghiên cứu nên không tránh khỏi những thiếu sót,
rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, các nhà
quản lý đê luận văn được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

Mã số: 60.14.05

Tp.Hồ Chí Minh, ngày tháng năm 2013
Học viên

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Người hướng dẫn khoa học: PGSTS.Thái Văn Thành

LUẬN VĂN THẠC sĩ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN - 2013

II

II


3

MỤC LỤC
Trang phụ bìa.........................................................................................................
Lời cảm ơn.............................................................................................................
Mục lục............................................................................................................... 2

Danh mục các ký hiệu viết tắt...........................................................................4
MỞ ĐẦU...................................................................................................... 5
1. Lý do chọn đề tài....................................................................................... 5
2. Mục đích nghiên cứu................................................................................... 7
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu............................................................. 7
4. Giả thuyết khoa học.................................................................................... 7
5. Nhiệm vụ nghiên cứu.................................................................................. 7
6. Phương pháp nghiên cứu............................................................................. 8
7. Những đóng góp của đề tài.......................................................................... 8
8. Cấu trúc của luận văn.................................................................................. 8
Chương 1: cơ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT DỘNG DẠY
HỌC MỒNTƯTƯỞNG HO CHÍ MINH Ở TRƯỜNG TRƯNG CẤP..............10
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề......................................................................... 10
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài........................................................... 11
1.2.1 .Quản lý, quản lý giáo dục................................................................... 11
1.2.2.IIoạt động dạy học, quản lý hoạt động dạy học.............................. 15
1.2.3.
Giải pháp, giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng
ITỒ Chí Minh ở trường trung cấp.....................................................................18
1.3. Một số vấn đề lý luận của quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng
Hồ Chí Minh ở trường trung cấp.......................................................................18
1.3. l.Ý nghĩa của quản lý hoạt động dạy học...................................................18
1.3.2.................................................................................................................Nội
dung quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng IIỒ Chí Minh.................19
1.3.3.
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng
Hồ Chí Minh................................................................................................ 31
Ket luận chương 1.................................................................................................33
Chương 2: THựC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TT.HCM Ở TRƯỜNG TRƯNG CẤP VIỆT KIIOẢ THANH PHỐ HỎ

CTIÍ MINII. ....................................................................................................34
2.1. Khái quát về trường trung cấp Việt Khoa Thành phố IIỒ Chí Minh.........34
2.2. Thực Trạng giáo dục chính trị tư tưởng và kết quả học tập môn
TTHCM ở trường trung cấp Việt Khoa.............................................................37
2.3. Thực trạng QL hoạt động dạy học môn TTHCM ở trường trung cấp
Việt Khoa Thành phố Hồ Chí Minh..................................................................42
2.3.1.................................................................................................................Quả
n lý thực hiện mục tiêu, chương trình, nội dung........................................ 42
2.3.2.................................................................................................................Quả


4

2.3.4.
Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới
phương pháp dạy học và nghiên cứu khoa học.................................................48
2.3.5.................................Quản lý hoạt động học, tự học của học sinh, sinh viên
.................................................................................................................. 55
2.3.6.
Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả. . .dạy
học
56
2.4. Đánh giá chung về thực trạng............................................................... 58
2.4.1................................................................................................................ Thàn
h công, hạn chế......................................................................................... 58
2.4.3................................................................................................................Nguy
ên nhân của những hạn chế....................................................................... 60
Kết luận chương 2............................................................................................61
Chương 3: MỌT SÓ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
MÔN TƯ TƯƠNG HỒ CHÍ MINH Ở TRƯỜNG TRỪNG CAP VIẸT

KHOA.......................................................................................................62
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp....................................................... 62
3.1.1..................................................Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu
...................................................................................................... 62
3.1.2..................................................Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
...................................................................................................... 62
3.1.3...................................................................................................Nguy
ên tắc đảm bảo tính thực tiễn....................................................... 62
3.1.4...................................................................................................Nguy
ên tắc đảm bảo tính khả thi.......................................................... 63
3.2. Các giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn tư tưởng Hồ Chí Minh
ở trường trung cấp Việt Khoa Thành phố Hồ Chí Minh...................................63
3.2.1...................................................................................................Nâng
cao nhận thức trách nhiệm giảng dạy của giáo viên.....................63
3.2.2.
Tăng cường công tác quản lí mục tiêu, chương trình, nội dung
dạy
học môn TTIICM..............................................................................................65
3.2.3...................................................................................................Bồi
dưỡng, và nâng cao trình độ giáo viên.........................................66
3.2.4.....Đối mới phương pháp dạy học, đấy mạnh nghiên cứu khoa học
...................................................................................................... 70
3.2.5..............Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá chuyên môn của GV.
...................................................................................................... 74
3.2.6................................................................................................... Tăng
cường quản lý hoạt động học, tự học của HSSV..........................76
3.2.7................................................................................................... Đối


5

KÝ HIỆU VIÉT TẮT TRONG LUẬN VĂN

CBQL................................Cán bộ quản lý

TCVK................................Trung cấp Việt Khoa

CBGV................................Cán bộ giáo viên

GV ....................................Giáo viên

GDCTTT...........................Giáo dục chính trị tư tưởng

HĐDH...............................Hoạt động dạy học

HS .....................................Học sinh

HSSV.................................Học sinh, sinh viên

NCKH...............................Nghiên cứu khoa học


6

MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐÈ TÀI

Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị anh hùng dân tộc lớn nhất trong lịch sử dân
tộc Việt Nam - Người đã để lại một di sản lý luận quý báu cho chúng ta học
tập và noi theo. Đối với Đảng và cách mạng nước ta, việc vận dụng sáng tạo

và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề có tính
nguyên tắc số một. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh được quán
triệt trong mọi chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước ta.

Đại hội đại biếu toàn quốc lần thứ VII của Đảng Cộng sản Việt Nam
(1991) đã trân trọng ghi vào cương lĩnh “Lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động” [4, tr.21].
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng một lần nữa khẳng định:
“Đảng và nhân dân ta quyết tâm xây dựng đất nước Việt Nam theo con đường
xã hội chủ nghĩa trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí
Minh” [5, tr.83].

Đại hội IX còn nêu rõ: “Tư tưởng Hồ Chí Minh soi đường cho cuộc đấu
tranh của nhân dân ta giành thắng lợi, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng và
dân tộc ta...” [5, tr.84].

Hiện nay, đất nước ta đang đẩy mạnh sự nghiệp đối mới, tích cực và chủ
động hội nhập kinh tế quốc tế, phát triên theo con đường xã hội chủ nghĩa đạt
được những thành tựu đáng kế về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hóa nhưng
chúng ta còn khó khăn trên nhiều mặt. Thực tiễn đó vừa là cơ hội mới vừa là


bộ Đảng viên, HSSV... Khắc phục tình trạng suy thoái "có tính nghiêm trọng"
về đạo đức, lối sống, giữ vững niềm tin của nhân dân về sự lãnh đạo của
Đảng.

Trong giai đoạn hiện nay, mặc dù môn học tư tưởng Hồ Chí Minh trong
các trường đại học, cao đẳng, trung cấp nói chung và Trường TCVK nói riêng
đóng vai trò quan trọng song nó vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Bản thân
HSSV chưa ý thức được tầm quan trọng của bộ môn và ngay bản thân GV

cũng chưa ý thức được hết trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong việc
khẳng định đúng vị trí của môn học. Việc dạy và học còn dừng lại ở mức nắm
bắt được một số nội dung cơ bản để thi, còn khả năng vận dụng, ímg dụng ít
và chưa làm chuyển hóa kiến thức thành phương pháp luận. Một số HS quan
niệm học môn này là nhằm trả nợ đạt yêu cầu để được tiếp tục học những
môn khác chứ không phải đê trang bị lí luận khoa học và lý tưởng cho bản
thân mình.Vì vậy, việc xác định lại vai trò của môn tư tưởng Hồ Chí Minh
trong các trường đại học, cao đẳng, trung cấp là rất cần thiết và quan trọng.
Điều này đòi hỏi các nhà quản lý giáo dục phải xem xét một cách nghiêm túc
thực trạng dạy và học tư tưởng Hồ Chí Minh trong hệ thống giáo dục, từ đó
hoạch định những chiến lược dạy và học tư tưởng Hồ Chí Minh vừa khả thi
vừa đáp ứng được những yêu cầu phát triên tương lai của đất nước.

Để đạt được mục tiêu giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh cho HSSV thì
công tác quản lý hoạt động dạy học môn học ở các trường đại học, cao đăng,
trung cấp đóng một vai trò quan trọng, góp phần quyết định đến chất lượng
dạy học.


2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN cứu

Đe xuất một số giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng Hồ
Chí Minh nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính trị tư tưởng cho HS ở
trường Trung cấp Việt Khoa Thành phố Hồ Chí Minh.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐÓI TƯỢNG NGHIÊN cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu

Công tác quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng Hồ Chí Minh ở
trường trung cấp.
3.2. Đối tượng nghiên cứu

Giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn Tư tưởng Hồ Chí Minh ở
trường Trung cấp Việt khoa Thành Phố Hồ Chí Minh.
4. GIẢ THUYÉT KHOA HỌC

Nếu đề xuất và áp dụng được một số giải pháp quản lý có tính khoa học,
tính khả thi thì có thể nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học môn Tư
tưởng Hồ Chí Minh ở trường Trung cấp Việt Khoa Thành phố Hồ Chí Minh.
5. NHIỆM VỤ NGHIÊN cứu

5.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động dạy học môn Tư
tưởng Hồ Chí Minh ở trường trưng cấp.


9

6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu

6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn bao gồm:

- Phương pháp điều tra.

- Phương pháp chuyên gia.

- Phương pháp quan sát.

6.3. Nhóm phương pháp thống kê toán học đê xử lí số liệu.
7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐÈ TÀI

7.1. về mặt lý luận.

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác quản lý hoạt động dạy học nói
chung và môn TTHCM nói riêng ở các trường trung cấp, cao đắng, đại học.
7.2. về mặt thực tiễn.

- Làm rõ thực trạng quản lý hoạt động dạy học môn TTHCM ở trường


10

ở trường trung cấp Việt Khoa Thành Phố Hồ Chí Minh.

Chương 3: Một số giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn tư tưởng Hồ Chí


11

Chương 1
Cơ SỞ Lí LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MÔN TƯ
TƯỞNG HÒ CHÍ MINH Ở TRƯỜNG TRƯNG CẤP

1.1.

LỊCH SỬ NGHIÊN cứu VẤN ĐÈ

Công tác QL có thế xem như một mắt xích quan trọng trong chuỗi liên
hoàn các khâu của giáo dục. Từ nhiều năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã
rất quan tâm đến công tác QLGD nói chung, QL hoạt động dạy học nói riêng.

Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới đất nước, QL nói chung và QL giáo
dục nói riêng là vấn đề thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà lãnh đạo,
nhà nghiên cứu khoa học và các nhà QL.

Đã có nhiều công trình nghiên cứu về đề tài QL hoạt động dạy học trong
các trường phổ thông, trung cấp, cao đăng, đại học như:

- Biện pháp xây dựng đội ngũ CBQL trường tiểu học huyện Đông Sơn,
tỉnh Thanh Hóa đến năm 2015 của tác giả Nguyễn Đình Thông.

- Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường Trung học
phổ thông Huyện Thanh Chương - Tỉnh Nghệ An của tác giả Nguyễn Thị
Nga.

Các luận văn trên đều tập trung nhiên cứu và đề xuất các giải pháp QL
hoạt động dạy học của người QL và chú ý đến bối cảnh thực hiện đổi mới


12

- Các giải pháp nâng cao chất lượng QL hoạt động dạy học môn Giáo
dục quốc phòng, an ninh ở Trung tâm GDQP Thanh Hoá, trường đại học
Hồng Đức của tác giả Nguyễn Ngọc Quy.

Các luận văn này có ý nghĩa lớn cả về mặt lý luận và thực tiễn trong việc
xây dựng đội ngũ CBQL đối với việc QL môn học, đề xuất các giải pháp QL
hoạt động giảng dạy của GV và hoạt động học của HSSV, đáp ứng với yêu
cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục đào tạo.

Mặc dù, có nhiều công trình nghiên cứu về đề tài QL hoạt động giảng
dạy, nhưng vấn đề QL hoạt động giảng dạy môn học TTHCM ở Trường Trung
cấp Việt Khoa Thành phố Hồ Chí Minh thì chưa có tác giả nào nghiên cứu.
Các giải pháp QL hoạt động dạy học ở các môn học khác thường không phù
hợp với môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh và với thực trạng ở Trường Trung
cấp Việt Khoa Thành phố Hồ Chí Minh.
1.2. MỘT SỚ KHÁI NIỆM cơ BẢN
1.2.1.

Quản lý; quản lý giáo dục

Khi xã hội loài người xuất hiện, một loạt các quan hệ: quan hệ giữa con
người với con người, con người với thiên nhiên, con người với xã hội và con
người với chính bản thân mình cũng xuất hiện theo. Điều này làm nảy sinh
nhu cầu QL. Trải qua tiến trình lịch sử phát triển từ xã hội lạc hậu đến xã hội
văn minh trình độ sản xuất tổ chức, điều hành xã hội cũng phát triển theo, đó
là tất yếu lịch sử.


13

1.2.1.1.

Ouản lý

Ngày nay, QL trở thành một nghề, trở thành một ngành khoa học:

" Khoa học về tổ chức con người".

Xuất phát từ những góc độ nghiên cứu khác nhau, rất nhiều học giả trong

và ngoài nước đã đưa ra định nghĩa không giống nhau về QL. Cho đến nay,
vẫn chưa có một định nghĩa thống nhất về QL. Đặc biệt là kê từ thế kỷ 21, các
quan niệm về QL lại càng phong phú. Các trường phái QL học đã đưa ra
những định nghĩa về QL như sau:

- Theo CacMac, QL là loại lao động điều khiển mọi quá trình phát triển
của xã hội. Ông đã nêu lên bản chất của QL là nhằm thiết lập sự phối hợp
những công việc giữa các cá nhân và thực hiện những chức năng chung nảy
sinh từ sự vận động của toàn bộ cơ sở sản xuất, khác với vận động của các bộ
phận riêng lẻ của nó.

- H.Fayel: QL là một hoạt động mà mọi tổ chức (gia đình, doanh nghiệp,
chính phủ) đều có, nó gồm 5 yếu tố tạo thành là: kế hoạch, tố chức, chỉ đạo,
điều chỉnh và kiểm soát. QL chính là thực hiện kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo
điều chỉnh và kiểm soát ấy.

- Hard Koont: QL là xây dựng và duy trì một môi trường tốt giúp con
người hoàn thiện một cách hiệu quả mục tiêu đã định.

- Peter Druker: Suy cho cùng, QL là thực tiễn. Bản chất của nó không


14

hoạch chủ thể QL đến tập thể những người lao động (khách thể QL) nhằm
thực hiện những mục tiêu dự kiến”[18, tr. 35 ].

- Theo Trần Hữu Cát, Đoàn Minh Duệ: “QL là hoạt động thiết yếu nảy
sinh của con người hoạt động tập thể nhằm thực hiện các mục tiêu chung của
tổ chức” [8, tr. 41].

- Theo tác giả Trần Quốc Bảo và nhóm tác giả :QL là một quá trình gây
ảnh hưởng của chủ thể QL đến khách thể nhằm đạt được mục tiêu chung.
Tóm lại, bàn về khái niệm QL, các tác giả đều thống nhất chung là: OL
là quá trình tác động có mục đích, có tô chức của chủ thế quản lý đến khách
thế quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của hệ
thong đế đạt mục tiêu đề ra trong điều kiện biến động của môi trường.
1.2.1.2. Ouản lý giảo dục

Các thành tựu nghiên cứu giáo dục đã thừa nhận QLGD là nhân tố then
chốt đảm bảo sự thành công của sự nghiệp phát triển giáo dục, vì thông qua
QLGD mà các mục tiêu đào tạo, các chủ trương chính sách giáo dục quốc gia,
nâng cao hiệu quả đầu tư cho giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục... mới
được triển khai và thực hiện có hiệu quả.
Cũng như khái niệm QL, QLGD cũng có nhiều cách hiểu khác nhau:

- Theo học giả M.I.Kônđacôp: “QLGD là tập hợp những biện pháp tổ
chức, cán bộ, kế hoạch hóa, tài chính, cung tiêu,... nhằm đảm bảo vận hành


15

trường, QLGD nói chung là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng trong
phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý
giáo dục đế tiến đến mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo
dục,với thế hệ trẻ và từng HS.

Theo Đặng Quốc Bảo QLGD còn được biểu hiện một cách cụ thể là QL
một hệ thống giáo dục, một trường học, một cơ sở giáo dục có thể là trung
tâm hướng nghiệp dạy nghề, tập hợp các cơ sở giáo dục trên địa bàn.

QLGD theo nghĩa tổng quát là: Hoạt động điều hành phối hợp các lực
lượng xã hội nhằm đây mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát
triển xã hội .

Như vậy, QLGD được hiểu theo các cấp độ vĩ mô và vi mô. Ở cấp độ vĩ
mô: QLGD được hiểu là những tác động tự giác (có ý thức, có mục đích, có
kế hoạch, có hệ thống, có quy luật) của chủ thể QL đến tất cả các mắt xích
của hệ thống (từ cấp cao đến các cơ sở giáo dục là nhà trường) nhằm thực
hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ
mà xã hội đặt ra cho ngành Giáo dục.

ớ cấp vi mô: QLGD được hiểu là những tác động tự giác (có ý thức, có
mục đích, có kế hoạch, có hệ thống quy luật) của chủ thể quản lý đến tập thể
GV, công nhân viên, tập thể HS, cha mẹ HS và các lực lượng xã hội trong và
ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục


16

1.2.2.

Hoat động dạy học; quản lý hoạt động dạy học

1.2.2.1 Hoạt động dạy học

Mỗi người đều là thành viên của xã hội và có một vai trò nhất định trong
cộng đồng. Những kỹ năng cần thiết đế thực hiện một nhiệm vụ, hoặc một vai
trò không phải ngẫu nhiên mà có, nó đòi hỏi phải được dạy và tiếp thu thông
qua việc học.

Nhiều tác giả cho rằng: “Dạy học là toàn bộ các thao tác cỏ mục đích
nhằm chuyến các giả trị tinh thần, các hiếu biết, các giá trị văn hỏa mà nhân
loại đã đạt được hoặc cộng đồng đã đạt được vào bên trong một con người ”.

Dạy học là một bộ phận của quá trình sư phạm, với một nội dung khoa
học, được thực hiện theo một phương pháp sư phạm đặc biệt, do nhà trường
tổ chức, thầy giáo thực hiện nhằm giúp HS nắm vững hệ thống kiến thức khoa
học và hình thành hệ thống kỹ năng hoạt động, nâng cao trình độ học vấn, phát
triển trí tuệ và hoàn thiện nhân cách.

Phân tích khái niệm dạy học ta thấy dạy học là hoạt động phối họp của
hai chủ thể đó là GV và HS. Dạy và học được thực hiện đồng thời cùng với
một nội dung và hướng tới cùng mục đích, nếu tách hai hoạt động này sẽ phá
vỡ quá trình dạy học. Hoạt động dạy và hoạt động học luôn gắn bó hữu cơ,
không rời nhau, thống nhất biện chứng với nhau, tạo thành một hoạt động
chung, dạy điều khiến học, học tuân thủ dạy.

Hoạt động học là quá trình nhận thức, tìm tòi, thấu hiểu, nắm vững ghi


17

Người GV đóng vai trò định hướng, thực hiện việc truyền thụ tri thức,
kỹ năng và kỹ xảo đến người học một cách khoa học. Người học tiếp thu một
cách có ý thức, độc lập và sáng tạo hệ thống kiến thức, kỹ năng và kỹ xảo,
hình thành năng lực và thái độ đúng đắn. Người học là chủ thể sáng tạo của
việc học, của việc hình thành nhân cách của bản thân.

Như vậy, việc giảng dạy là vì HS, vì có HS mói có nhà trường và thầy, cô
giáo. HS trở thành trung tâm của mọi sự cố gắng, mọi cải tiến về nội dung và

phương pháp dạy học, là trung tâm của mọi tìm tòi về cách tổ chức QTDH và giáo
dục. Chính vì thế, hoạt động QL (điều khiển hoạt động dạy học) của CBQL chủ
yếu tập trung vào hoạt động dạy của thầy và trực tiếp vói thầy, gián tiếp với trò,
thông qua hoạt động dạy của thầy QL hoạt động học của trò và các điều kiện vật
chất kỹ thuật.
1.2.2.2.

Quản lý hoạt động dạy học ờ trường trung cấp

a) OL hoạt động dạy học: là hệ thống các tác động có định hướng, có kế
hoạch của chủ thẻ QL lên tất cả các nguồn lực nhằm đây mạnh hoạt động dạy
của GV và hoạt động học của HS để đạt được những mục tiêu dạy học đã
định.
b) Quản ỉý hoạt động giảng dạy của giáo viên

bl) QL việc thực hiện chương trình dạy học: Chương trình dạy học là pháp
lệnh của Nhà nước do Bộ giáo dục và đào tạo ban hành, ngưòi GV phải thực hiện
một cách nghiêm chỉnh, không cắt xén, thêm bớt làm sai lệch chương trình dạy
học.


18

Theo dõi GV thực hiện thời khóa biểu, xây dựng các biểu mẫu báo cáo hàng
tuần, hàng tháng thực hiên theo đúng tiến độ chương trình theo đúng chương trình
do Bộ giáo dục đào tạo quy định.

b2) QL công tác chuẩn bị giờ lên lóp của GV: hướng dẫn GV lập kế hoạch
soạn bài, phổ biến những yêu cầu của việc chuẩn bị bài giảng. Tố chức bồi dưỡng
GV về ĐMPPDH và ímg dụng công nghệ thông tin trong dạy học.

Có kế hoạch mua sắm đồ dùng dạy học, tài liệu tham khảo, các phương tiện
phục vụ giảng dạy cho GV. Thường xuyên kiểm tra công tác chuấn bị bài của GV.

b3) QL giờ dạy trên lóp của GV: thông qua kế hoạch dự giờ thăm lóp CBQL
nắm bắt được thông tin giảng dạy của GV và phản hồi của HS trong học tập. Vì
vậy đê QL giờ dạy của GV trên lớp đạt hiệu quả, CBQL tố chức công tác dự giờ và
phân tích giờ dạy của GV cùng với các lực lượng chuyên môn khác với nhiều hình
thức khác nhau: tổ chức dự giờ rút kinh nghiệm, tổ chức thao giảng, tố chức các
hội thi GV dạy giỏi nhằm QL được chất lượng dạy học trên lớp của GV:

b4) QL việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS thông qua việc ra đề
thi, coi thi, chấm thi nghiêm túc. Đây là công việc đòi hỏi chính xác và nghiêm
túc, cần quy định trách nhiệm rõ ràng.
c) Quản lý hoạt động học của học sinh

Vấn đề QL hoạt động học của HS đặt ra cho CBQL không chỉ trên bình diện
khoa học giáo dục mà nó còn là một đòi hỏi có ý nghĩa về tinh thần trách nhiệm
của nhà QLGD đối với sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ. Thẻ hiện qua một số công


19

c4) CBQL chỉ đạo phối họp giữa gia đình và nhà trường để QL hoạt động
học của HS.
c5) Phối họp giữa GV chủ nhiệm với các lực lượng khác.

c6) Tổ chức kiểm tra, đánh giá hoạt động học của HS. Đảm bảo tính khách
quan, tính toàn diện, tính thường xuyên có thệ thống và tính phát triển của HS, đáp
ứng được yêu cầu của mục tiêu giáo dục.

1.2.3.

Giải pháp; giải pháp quản lý hoạt động dạy học môn tư tưởng

Hồ
Chí Minh ở trường trung cấp

- Giải pháp là cách giải quyết một vẩn đề khó khăn. (Từ điên tiếng Việt),
hay nói cách khác, giải pháp là phương pháp giải quyết vấn đề cụ thể, khó
khăn nào đó.

- Giải pháp quản lý hoạt động dạy học ở trường trung cấp: là phương
pháp giải quyết những vấn đề cụ thể trong QL hoạt động dạy học môn
TTHCM ở trường trung cấp, là những cách thức tác động nhằm nâng cao
hiệu quả quản lý HĐDH môn TTHCM.
1.3. MỘT SỔ VẤN ĐÈ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY
HỌC MÔN TƯ TIĨỞNG HÒ CHÍ MINH Ở TRƯỜNG TRUNG CẤP
1.3.1.
Ý nghĩa của quản lý hoạt động dạy học môn tu tưởng Hồ Chí
Minh

Hoạt động dạy học ở nhà trường giữ vị trì trung tâm, bởi nó chiếm hầu
hết thời gian, khối lượng công việc của thầy và trò trong một năm học; nó làm


20

quản lý hoạt động dạy học nói riêng.

Vì vậy, người quản lý phải nhận thức đúng vị trí quan trọng và tính đặc

thù của hoạt động dạy học đế có những biện pháp quản lý khoa học, sáng tạo
nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường.

Công tác quản lý hoạt động dạy và hoạt động học giữ vị trí quan trọng
trong công tác quản lý của nhà trường. Mục tiêu quản lý chất lượng đào tạo là
nền tảng, là cơ sở để nhà quản lý xác định các mục tiêu quản lý khác trong hệ
thống mục tiêu quản lý của nhà trường, nên quản lý hoạt động dạy và hoạt
động học là nhiệm vụ trọng tâm của người quản lý. Nó có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng của hoạt động dạy học, người quản lý phải dành nhiều thời gian và
công sức cho công tác quản lý hoạt động dạy học nhằm ngày càng nâng cao
chất lượng đào tạo của nhà trường, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội.
1.3.2 .Nội dung quăn lý hoạt động dạy học môn tư tưởng Hồ Chí Minh ở
các trường trung cấp

1.3.2.

ỉ. Quản lý thực hiện mục tiêu, chirong trình dạy học môn TTHCM:

a/.Mục tiêu môn học TTHCM

Mục tiêu môn TTHCM dùng cho HSSV đại học, cao đắng, trung cấp
nhằm:

Giúp cho HSSV nắm được nội dung cơ bản môn học TTHCM là sự vận
dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin và điều kiện cụ thê của


21

b/. Chương trình môn học TTHCM: ngoài chương mở đầu, học phần gồm 7

chương:
Chương I: Cơ sở, quá trình hình thành và phát triên TTHCM.
Chương II: TTHCM về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc.

Chương III: TTHCM về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa
xã hội ở Việt Nam.
Chương IV: TTHCM về Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Chương V: TTHCM về đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế.

Chương VI: TTHCM về dân chủ và xây dựng nhà nước của dân do dân
và vì dân.

Chương VII: TTHCM về văn hóa đạo đức và xây dựng con người mới.
c/. Quản lý việc thực hiện mục tiêu, chương trình giảng dạy

QL thực hiện mục tiêu, chương trình dạy học môn học: là sự tác động có
ý thức của CBQL tới khách thẻ QL nhằm thực hiện được mục tiêu, chương
trình dạy học môn học.

Muốn QL thực hiện mục tiêu, chương trình giảng dạy của GV, CBQL
phải nắm vững chương trình môn học do khoa đảm nhiệm về mục tiêu, nội


1.3.2.2. Ouản lý hoạt động dạy của giáo viên
a/. Quản lý việc chuẩn bị giờ lên lớp của giảo viên

Nghề dạy học là một trong những nghề cao quý. Được vinh dự làm nghề
dạy chữ - dạy người là hạnh phúc và là niềm tự hào của mỗi GV. Tuy nhiên,
dạy học như thế nào để đạt được mục đích: HS nhanh chóng tiếp nhận được
kiến thức, vận dụng được kiến thức ấy đê có kỹ năng thực hành tốt, giờ học

nhẹ nhàng, hấp dẫn lôi cuốn được HS, đó là tiêu chí cần đạt được cho một giờ
dạy của mỗi người thầy. Chính về thế việc QL hoạt động dạy của GV là rất
cần thiết và diễn ra thông qua các bước sau:

- Tìm hiểu môn học: là khâu rất quan trọng, GV cần tìm hiểu chương
trình, nội dung, số tiết môn học, sự phân bố số tiết cho từng bài...

- Tìm hiểu HSSV: cần tìm hiểu về trình độ của HS, số lượng HS trong
từng lớp, dự kiến được khả năng tiếp xúc của HS đối với môn học đế có thể
đưa ra phương pháp dạy học phù hợp hoặc có thế sử dụng phương pháp dạy
học cá biệt hóa HS.

- Chuân bị giáo án: soạn đúng, đủ yêu cầu các mục đề như: Ngày soạn,
ngày giảng, tên môn, tên bài. Soạn đúng theo phân phối chương trình của Bộ
quy định về nội dung đã được nâng cao và chắt lọc lại những bài học có bổ
sung phần giảm tải.

Giáo án phải được chuấn bị chu đáo, từ hình thức đến nội dung, không
được sai sót về chuyên môn. Trong đó quan trọng nhất là nội dung, phương


23

người thầy cần biết cân đối, phân bổ thời gian cho từng đơn vị kiến thức.
Phần này tuy nhỏ nhưng rất quan trọng vì vậy, trong giáo án cũng cần sắp xếp
thời gian hợp lý.

- Chuẩn bị đồ dùng, phương tiện dạy học. Đánh giá việc chuẩn bị đồ
dùng dạy học cũng có thể hiểu được tinh thần nhiệt tình sáng tạo của GV
trong công tác, ta cần xem xét đê thấy được bài dạy có thê sử dụng được

những đồ dùng nào mà GV có thể tự làm, góp ý cho GV giúp họ có thể sáng
tạo, tìm tòi đế có nhiều đồ dùng phù hợp, tiện lợi phục vụ cho bài dạy đạt hiệu
quả.

Đế việc chuẩn bị giờ lên lóp đạt hiệu quả cao, CBQL cần chỉ đạo tổ
chuyên môn thực hiện các nội dung:

+ Việc sử dụng phù hợp các phương pháp giảng dạy đối với từng phần,
từng bài học, những tài liệu tham khảo, tài liệu bố sung cho bài giảng.

+ Xây dựng và thống nhất tiêu chuẩn đánh giá giờ lên lớp cho từng loại
bài học, đối với từng bài, chương. Quy trình đánh giá, xếp loại GV theo 3
bước: GV tự đánh giá, xếp loại; tố chuyên môn đánh giá xếp loại, sau đó Hiệu
trưởng đánh giá xếp loại GV.

+ Tổ chức các chuyên đề về giờ lên lớp, qua đó thảo luận về những vấn
đề chuyên môn nghiệp vụ của người GV, đây là cách tự bồi dưỡng có hiệu
quả, thiết thực nhất đối với GV.


24

tố Cơ bản của quá trình dạy học, đó là mục đích, nội dung, phương pháp,
phương tiện và hình thức tố chức dạy học.

Hoạt động dạy học môn TTHCM chủ yếu diễn ra bằng hình thức tổ chức
dạy học trên lớp. Giờ lên lên lóp là hình thức tổ chức cơ bản và chủ yếu nhất
trong quá trình dạy học để thực hiện mục tiêu môn học TTHCM. Trong giờ
dạy, ngoài việc thực hiện nội dung, phương pháp trong giáo án đã chuẩn bị,
nhiều khi GV cũng cần linh hoạt xử lí các tình huống sư phạm khác nhau ở

các lớp, các nhóm đối tượng khác nhau. Trước mỗi tình huống trả lời của HS
không có trong “kịch bản” GV phải hết sức bình tĩnh, chủ động, lắng nghe để
có thể là “trọng tài” phân giải đúng sai, chính xác để các em “tâm phục, khẩu
phục”.

Khi đánh giá giờ lên lớp của GV CBQL phải chỉ ra được những ưu điểm
cần phát huy và những hạn chế mà GV cần khắc phục. Đặc biệt đối với bộ
môn này, CBQL cần chỉ ra được những vấn đề mà GV phải liên hệ thực tiễn
giúp HS nắm kiến thức hiệu quả hơn. CBQL cần tạo tâm lý thoải mái cho GV
đẻ trao đổi với họ những kinh nghiệm trong giảng dạy, tháo gỡ những khó
khăn, tạo điều kiện tốt nhất đế GV phát huy hết năng lực chuyên môn.

GV là người quyết định hiệu quả của giờ lên lớp, CBQL phải chỉ đạo
thực hiện các nội dung sau quản lý tốt hoạt động dạy học nhằm nâng cao chất
lượng giờ lên lớp của mỗi GV:

- Xây dựng tiêu chuẩn giờ lên lóp trên cơ sở hướng dẫn của Bộ GD&ĐT
và phù hợp với thực tế nhà trường.


25

trào thi đua dạy tốt, học tốt, thi đua tiếp cận với cái mới trong công nghệ
thông tin, thi đua áp dụng ĐMPPDH, thi đua có những tiết dạy tốt...Thúc đẩy
được các tổ chuyên môn và các GV tích cực trong hoạt động chuyên môn của
nhà trường.
1.3.2.3.

Quản lý hoạt động học của học sinh

a) Hoạt động học của học sinh

Khi tiến hành hoạt động học tập ở trường trung cấp, cao đẳng, đại học,
HS tiến hành hoạt động nhận thức mang tính chất nghiên cứu trên cơ sở tư
duy độc lập, sáng tạo phát triển ở mức độ cao đế chuẩn bị cho một ngành
nghề nhất định. Chính vì vậy, hoạt động học tập của HS còn gọi là hoạt động
học tập nghề nghiệp.

Hoạt động học của HS là quá trình tự giác, tích cực chiếm lĩnh khái niệm
khoa học, hình thành kỹ năng kỹ xảo cần thiết dưới sự điều khiển sư phạm
của người GV. HS ngoài giờ lên lớp theo chương trình chính khóa, họ còn
phải tích cực đọc thêm sách và tài liệu tham khảo đê bồi dưỡng kiến thức cho
mình, tranh thủ sự giúp đỡ của GV để đào sâu kiến thức chuyên môn. Đặc
biệt, HS phải có tư duy độc lập sáng tạo, chủ động chiếm lĩnh tri thức. Có như
vậy sau khi ra trường, họ mói vững vàng trong công việc chuyên môn của
mình.

Tuy nhiên so vói trình độ

sv

ở các trường cao đẳng và trường đại học,

'thì khả năng độc lập tự nghiên cứu của HS ở các trường trung cấp còn nhiều
hạn chế. Vì vậy GV cần hướng dẫn cụ thể hơn để HS có thể chiếm lĩnh được


26

giáo dục trong nhà trường, QL hoạt động học tập tốt sẽ nâng cao hiệu quả học

tập của HS.

Học tập là một hoạt động nhận thức, vì thế, nó được phát triên trên cơ sở
nhu cầu nhận thức của HS vừa là đối tượng vừa là chủ thể trong hoạt động
học. Vì vậy, QL hoạt động học của HS là khâu quan trọng góp phần nâng cao
chất lượng dạy học trong nhà trường.

QL hoạt động học của HS là quá trình tác động có mục đích, có tổ chức
của chủ thể quản lý đến HS nhằm đạt mục tiêu của dạy học.

Đé thực hiện QL tốt hoạt động học của HS, người CBQL cần thực hiện
những nội dung sau:

+ Giáo dục tinh thần thái độ, động cơ học tập đúng đắn trong HSSV.

+ Xây dựng và thực hiện nghiêm quy chế, quy định và nề nếp học tập.

+ Áp dụng các hình thức động viên khuyến khích HSSV học tập.

+ Phối hợp với các lực lượng giáo dục quản lý hoạt động của HSSV.

Trong việc này, cần đề cao vai trò của Đoàn Thanh niên, GV chủ