Bài giảng bài hàm số bậc nhất đại số lớp 9 (2)

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Khi nào y được gọi là hàm số của x ( x là biến số).
Khi cho một ví dụ về hàm số được cho bởi công thức.
Câu 2: Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R.
a. Nếu x1................... trên R.

b. Nếu x1<x2 mà f(x1) > f(x2) thì hàm số y = f(x)
.....................trên R.


TRẢ LỜI

CÂU 1: Y LÀ HÀM SỐ CỦA X KHI:
+ ĐẠI LƯỢNG Y PHỤ THUỘC VÀO ĐẠI LƯỢNG
THAY ĐỔI X.

+ MỖI GIÁ TRỊ CỦA X, TA LUÔN XÁC ĐỊNH
ĐƯỢC CHỈ MỘT GIÁ TRỊ TƯƠNG ỨNG CỦA Y.
Câu 2: Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R.
a. Nếu x1đồng biến trên R.
...................
b. Nếu x1<x2 mà f(x1) > f(x2) thì hàm số y = f(x)
nghịch biến
.....................trên
R.


Bài 2: hµm sè bËc nhÊt

1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
a. Bài toán:
Một xe ô tô chở khách đi từ bến xe Phía nam Hà Nội vào Huế với
vận tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau t giờ xe ô tô đó cách trung tâm
Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết rằng bến xe Phía nam cách trung
tâm Hà Nội 8km.
8km

Trung tâm Hà Nội

Bến xe

?1 Hãy điền vào chỗ trống (…) cho đúng.
Sau 1 giờ, ô tô đi được: 50
..…
(km)
Sau t giờ, ô tô đi được: 50.t
.….
(km)
+ 8 (km)
Sau t giờ, ô tô cách TT Hà Nội là: s = 50.t
……

Huế


Bài 2: hµm sè bËc nhÊt
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
?2 Tính các giá trị tương ứng của s khi cho t lần lượt lấy
các giá trị 1 giờ; 2 giờ; 3 giờ; 4 giờ … rồi giải thích tại

sao s là hàm số của t?
t (h)

1

2

3

4

…

s = 50.t + 8 (km)

58

108

158

208

…

s là hàm số của t vì:

+ s phụ thuộc vào t.
+ ứng với mỗi giá trị của t ta chỉ tìm được một giá trị tương
ứng của s.

s = 50t + 8
y = 50 x + 8

y = ax + b
Hàm số bậc nhất được cho bởi công thức tổng quát
nào?


Bài
2:vềhµm
sènhất
bËc
1. Khái
niệm
hàm số bậc

nhÊt

1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
a. Bài toán
b. định nghĩa (sgk/47)
Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức

y = ax + b
trong đó a, b là các số cho trước và a ≠ 0

Chú ý: Khi b = 0, hàm sè có dạng y = ax (đã học ở lớp 7)

BÀI TẬP
TRONG CÁC HÀM SỐ SAU, HÀM SỐ NÀO LÀ HÀM SỐ BẬC NHẤT?
HÃY XÁC ĐỊNH CÁC HỆ SỐ A, B CỦA CHÚNG.

Hµm sè
y = 5x + 3
y = 1 - 5x
y  2x2  3
y = - 0,5x
y  2( x  1)  3

Hµm sè bËc
nhÊt

HÖ sè a

HÖ sè b

x
x

5
-5

3
1

x
x

- 0,5

0

2

 2 3

m

-7

X

y = mx - 7

nếu m ≠ 0


Bài 2: hµm sè bËc nhÊt

1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
2. Tính chất
Ví dụ : Xét hàm số y = f(x) = -3x +1.
Chứng minh hàm số nghịch biến
trên R.
Giải:
- Hàm số y = f(x) = -3x + 1 xác định
với mọi x thuộc R.

- Lấy x1, x2

 R sao cho x1< x2

- Vì f(x) = - 3x + 1 nên:

?3 Cho hàm số y = f(x) = 3x +1.

chứng minh hàm số đồng biến
trên R.

Với x1, x2 bất kì thuộc R:
Nếu x1số y=f(x) đồng biến trên R

f(x1) = - 3x1 + 1
f(x2) = - 3x2 + 1

Ta có x1 < x2
 f(x1) > f(x2)
Do x1 < x2

và f(x1) > f(x2)

Nên hàm số y = -3x + 1 nghịch
biến trên R.

Với x1, x2 bất kì thuộc R:
Nếu x1 < x2 mà f(x1)>f(x2) thì hàm số
y=f(x) nghịch biến trên R

Hàm số y = - 3x + 1 có a = -3 < 0 là hàm số nghịch biến
trên R.
Hàm số y = 3x + 1 có a = 3 > 0 là hàm số đồng biến
trên R.
? Tổng quát, hàm số y = ax + b đồng biến khi nào,
nghịch biến khi nào.


Bài 2: hµm sè bËc nhÊt
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
2. Tính chất
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị của x
thuộc R và có tính chất sau:
+ đồng biến trên R, khi a > 0
+ Nghịch biến trên R, khi a < 0


BÀI TẬP

TRONG CÁC HÀM SỐ SAU, HÀM SỐ NÀO LÀ HÀM SỐ BẬC
NHẤT? HÃY XÁC ĐỊNH CÁC HỆ SỐ A, B CỦA CHÚNG. XÉT
XEM HÀM SỐ BẬC NHẤT NÀO ĐỒNG BIẾN, NGHỊCH BIẾN?
Hµm sè

Hµm sè bËc
nhÊt

HÖ sè

a

HÖ sè
b

®ång biÕn

y = 5x + 3

x

5

3

x

y = 1 – 5x

x

-5

1

y = - 0,5x

x

- 0,5

0

y  2( x  1)  3

x

y = mx - 7

x
nÕu m ≠ 0

NghÞch biÕn

x

y  2x2  3

2

m

 2 3

-7

x
x
m >0

m <0


BÀI TẬP
CHO HÀM SỐ Y = (M - 2)X + 3. TỠM CỎC GIỎ
TRỊ CỦA M ĐỂ HÀM SỐ TRỜN LÀ :
A, HÀM SỐ BẬC NHẤT
B, HÀM SỐ ĐỒNG BIẾN
C, HÀM SỐ NGHỊCH BIẾN
GIẢI
a, y = (m - 2)x + 3 là hàm số bậc nhất khi
m – 2 ≠ 0  m ≠ 2.
b, y = (m - 2)x + 3 là hàm số đồng biến khi

m – 2 > 0  m > 2.
c, y = (m - 2)x + 3 là hàm số nghịch biến khi
m – 2 < 0  m < 2.


HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
• -Học định nghĩa, tính chất của hàm số bậc nhất.
• - Xem lại cách biểu diễn tọa độ một điểm trên
mặt phẳng tọa độ
• - BTVN: 10,11,12, 13 SGK-48
• - Tiết sau luyện tập.


Bài học đến đây kết thúc
Xin chân
thành

cảm
ơn
quí
thầy
cô
TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO
đã về dự giờ thăm lớp

Cảm ơn các em đã nổ lực nhiều trong
tiết học hôm nay
TRƯỜNG THCS TÂY SƠN
QUẬN HẢI CHÂU ĐN