CHẨN đoán PB CHỨNG hậu

CHẨN ĐOÁN

PHN BIỆT CHỨNG HẬU

TRONG ĐÔNG Y

(Tái bản)

Lương y Nguyễn Thiên Quyến

Tuyển dịch từ tài liệu của: VIỆN NGHIÊN CỨU TRUNG Y

NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA DN TỘC


HÀ NỘI – 2005

MỤC LỤC

LỜI NGƯỜI DỊCH_ 6

A. CHỨNG HẬU TOÀN THN_ 7

1. CHỨNG KHÍ HƯ_ 8

2. CHỨNG KHÍ HÃM_ 13


3.CHỨNG KHÍ THOÁT_ 18

4. CHỨNG KHÍ TRỆ_ 22

5. CHỨNG KHÍ NGHỊCH_ 28

6. CHỨNG KHÍ BẾ_ 35

7. CHỨNG HUYẾT HƯ_ 40

9. CHỨNG HUYẾT Ứ_ 48

10. CHỨNG HUYẾT NHIỆT_ 53


11. CHỨNG HUYẾT TÁO_ 58

12. CHỨNG HUYẾT HÀN_ 62

1. CHỨNG M HƯ_ 65

14. CHỨNG DƯƠNG HƯ_ 69

15. CHỨNG M DƯƠNG ĐỂU HƯ_ 72

16. CHỨNG KHÍ HUYẾT ĐỀU HƯ_ 74

17. CHỨNG KHÍ M ĐỀU HƯ_ 79


18. CHỨNG VONG M_ 85

19. CHỨNG VONG DƯƠNG_ 88

21. CHỨNG TRỌC M KHÔNG GIÁNG_ 95

24. CHỨNG THỦY THẤP TRÀN LAN_ 111

26. CHỨNG THẤP NHIỆT_ 121

27. CHỨNG PHONG ĐÀM_ 127

28. CHỨNG HÀN ĐÀM_ 130


29. CHỨNG NHIỆT ĐÀM_ 133

30. CHỨNG TÁO ĐÀM_ 136

31. CHỨNG THẤP ĐÀM_ 139

32. CHỨNG ĐÀM KHÍ CU KẾT_ 142

33. CHỨNG ĐÀM Ứ CU KẾT_ 146

B. CHỨNG HẬU TẠNG PHỦ_ 150

">


34. CHỨNG TM KHÍ HƯ_ 151

35. CHỨNG TM HUYẾT HƯ_ 157

36. CHỨNG TM M HƯ_ 161

37. CHỨNG TM DƯƠNG HƯ_ 165

38. CHỨNG TM DƯƠNG THOÁT ĐỘT NGỘT_ 169

39. CHỨNG TM KHÍ HUYẾT ĐỂU HƯ_ 174

40. CHỨNG TM KHÍ M ĐỂU HƯ_ 178


41. CHỨNG TM HOẢ CANG THỊNH_ 181

42. CHỨNG TM MẠCH TẾ NGHẼN_ 18

43. CHỨNG ĐÀM HỎA QUẤY RỐI TM_ 187

45. CHỨNG CAN HUYẾT HƯ_ 193

46. CHỨNG CAN M HƯ_ 198

47. CHỨNG CAN DƯƠNG HƯ_ 203


48. CHỨNG CAN KHÍ UẤT KẾT_ 209

49. CHỨNG CAN HỎA THƯỢNG VIÊM_ 213

50. CHỨNG CAN DƯƠNG THƯỢNG CANG_ 217

51. CHỨNG CAN PHONG NỘI ĐỘNG_ 224

52. _ 232

53. CHỨNG CAN KINH THẤP NHIỆT_ 235

54. HÀN TRỆ CAN MẠCH_ 238


55. CHỨNG TỲ KHÍ HƯ_ 241

56. CHỨNG TỲ KHÍ HẠ HÃM_ 247

57. CHỨNG TỲ KHÔNG THỐNG HUYẾT_ 249

58. CHỨNG TỲ M HƯ_ 252

59. CHỨNG TỲ DƯƠNG HƯ_ 255

60. CHỨNG TỲ HƯ THẤP KHỐN_ 261

61. CHỨNG PHẾ KHÍ HƯ_ 265


62. CHỨNG PHẾ M HƯ_ 270

63. CHỨNG PHẾ DƯƠNG HƯ_ 273

64. PHẾ KHÍ M ĐỀU HƯ_ 276

65. CHỨNG PHẾ KHÍ SUY KIỆT_ 279

66. CHỨNG PHONG HÀN PHẠM PHẾ_ 283

67. CHỨNG PHONG NHIỆT PHẠM PHẾ_ 287

68. CHỨNG TÁO TÀ PHẠM PHẾ_ 291


. HÀN ĐÀM NGĂN TRỞ PHẾ_ 294

70. CHỨNG ĐÀM NHIỆT ÚNG TẮC PHẾ_ 298

71. CHỨNG THỦY HÀN SẠ PHẾ_ 302

72. CHỨNG THẬN M HƯ_ 306

73. CHỨNG THẬN DƯƠNG HƯ_ 311

74. CHỨNG THẬN M DƯƠNG ĐỀU HƯ_ 316


75. CHỨNG THẬN KHÍ HƯ_ 319

76. CHỨNG THẬN KHÍ KHÔNG BỀN_ 322

77. CHỨNG THẬN KHÔNG NẠP KHÍ color="windowtext">325

78. CHỨNG THẬN TINH BẤT TÚC_ 327

79. CHỨNG THẬN DƯƠNG HƯ THỦY TRÀN LAN_ 330

80. CHỨNG TM CAN HUYẾT HƯ_ 332

81. CHỨNG TM PHẾ KHÍ HƯ_ 337


82. CHỨNG TM TỲ ĐỀU HƯ_ 341

83. CHỨNG TM THẬN DƯƠNG HƯ_ 345

84. CHỨNG TM THẬN BẤT GIAO_ 348

85. CHỨNG CAN TỲ BẤT ĐIỀU_ 353

86. CHỨNG CAN HOẢ PHẠM PHẾ_ 358

87. CHỨNG CAN THẬN M HƯ_ 360

88. CHỨNG TỲ PHẾ KHÍ HƯ_ 365


89. CHỨNG TỲ THẬN DƯƠNG HƯ_ 369

90. PHẾ TỲ THẬN DƯƠNG HƯ_ 374

91. CHỨNG PHẾ THẬN M HƯ_ 376

92. CHỨNG ĐỞM KHÍ HƯ_ 379

93. CHỨNG ĐỞM NHIỆT_ 381

94. CHỨNG ĐỞM UẤT ĐÀM QUẤY NHIỄU_ 384

95. CHỨNG VỊ KHÍ HƯ_ 387


96. CHỨNG VỊ M HƯ_ 392

97. CHỨNG VỊ HÀN_ 395

98. CHỨNG VỊ KHÍ THƯỢNG NGHỊCH_ 398

99. CHỨNG VỊ NHIỆT_ 402

100. CHỨNG ĐẠI TRƯỜNG THẤP NHIỆT_ 405

101. CHỨNG ĐẠI TRƯỜNG KẾT NHIỆT_ 409


102. CHỨNG ĐẠI TRƯỜNG TN KHUY_ 412

103. CHỨNG ĐẠI TRƯỜNG HƯ HÀN_ 415

104. CHỨNG TIỂU TRƯỜNG HƯ HÀN_ 418

105. CHỨNG TIỂU TRƯỜNG KHÍ TRỆ_ 421

106. CHỨNG BÀNG QUANG THẤP NHIỆT_ 423

107. CHỨNG BÀNG QUANG HƯ HÀN_ 426

108. CHỨNG TM VỊ HOẢ THỊNH_ 428


109. CHỨNG TM ĐỞM BẤT NINH_ 432

110. CHỨNG CAN ĐỞM THẤP NHIỆT_ 436

111. CHỨNG CAN VỊ BẤT HOÀ_ 440

112. CHỨNG THỰC THƯỜNG TỲ VỊ

113. CHỨNG TỲ VỊ THẤP NHIỆT_ 446

114. CHỨNG VỊ MẠNH (CƯỜNG) TỲ YẾU (NHƯỢC) 450

115. CHỨNG TỲ VỊ DƯƠNG HƯ_ 452


C. CHỨNG HẬU PHỤ KHOA_ 457

116. CHỨNG XUNG NHM HƯ SUY_ 458

117. CHỨNG XUNG NHM KHÔNG BỀN (BẤT CỐ) 461

118. CHỨNG XUNG NHM Ứ TRỞ_ 464

119. CHỨNG XUNG NHM Ứ THẤP NGƯNG KẾT_ 467

120. XUNG NHM NHIỆT CHỨNG_ 469

121. XUNG NHM HÀN CHỨNG_ 473


122. CHỨNG BÀO CUNG Hư HÀN_ 477

123. CHỨNG ĐÀM THẤP NGĂN TRỞ BÀO CUNG_ 482

124. CHỨNG HÀN TÀ NGƯNG ĐỌNG Ở BÀO CUNG_ 486

125. CHỨNG THAI NHIỆT_ 491

126. CHỨNG THAI HÀN_ 494

127. CHỨNG SAU KHI ĐẺ BẠI HUYẾT XÔNG LÊN_ 497


D. CHỨNG HẬU NHI KHOA_ 502

128. CHỨNG NGUYÊN KHÍ HƯ YẾU Ở TRẺ EM_ color="windowtext">503

129. CHỨNG THẬN KHÍ HƯ YẾU Ở TRẺ EM_ 507

130. CHỨNG TỲ VỊ HƯ YẾU Ở TRẺ EM_ 512

131. CHỨNG TỲ VỊ THỰC TRỆ Ở TRẺ EM_ 516

132. CHỨNG TỲ VỊ HƯ HÀN Ở TRẺ EM_ 519

133. CHỨNG PHONG HÀN BỐ PHẦN BIỂU Ở TRẺ EM_ 522


134. CHỨNG PHONG ÔN BỐ PHẦN BlỂU Ở TRỀ EM_ 525

135. CHỨNG NỘI NHIỆT BỐC MẠNH Ở TRẺ EM_ 529

136. CHỨNG PHẾ NHIỆT QUÁ THỊNH Ở TRẺ EM_ 533

style="font-family:">137. CHỨNG PHẾ KHÍ HƯ YẾU Ở TRẺ EM_ 536

138. CHỨNG ĐÀM NHIỆT VÍT LẤP TM KHIẾU Ở TRẺ EM_ 539

139. CHỨNG NHIỆT CỰC SINH PHONG Ở TRẺ EM_ 542

140. CHỨNG TỲ HƯ SINH PHONG Ở TRẺ EM_ 545


141. CHỨNG VỊ HỎA THƯỢNG VIÊM Ở TRẺ EM_ 548

142. CHỨNG TM KINH THỰC NHIỆT Ở TRẺ EM_ 550

THƯ NGỎ CỦA NHÓM LÀM EBOOK_ 552

LỜI NGƯỜI DỊCH

Chẩn đoán phân biệt trong Đông Y bao gồm các bộ phận: Phân biệt chứng trạng; Phân biệt chứng
hậu; Phân biệt tật bệnh. C sách này là một trong ba bộ phận nói trên, với nhan đề “Chẩn đoán phân
biệt chứng hậu trong Đông y”, Nhà xuất bản Nhân dân vệ sinh (Trung Quốc) xuất bản lần I năm 1967

và tái bản lần VI năm 1995, do Viện Nghiên cứu Trung y chủ biên với 26 đơn vị Cục, Viện, Học viện và
Y Viện Trung y tham gia. Nội dung giới thiệu chẩn đoán phân biệt 311 chứng hậu bao gồm các Khoa
Nội - Nhi - Phụ - Ngoại - Răng hàm mặt - Tai mũi họng.


Chúng tôi chọn lọc những phần cần thiết để giới thiệu như: A. Chẩn đoán phân biệt chứng hậu toàn
thân; B. Chứng hậu Tạng phủ (nội khoa); C. Chứng hậu Phụ khoa; D. Chứng hậu Nhi khoa gồm 142
chứng hậu. Mỗi chứng hậu có các phần Khái niệm, Phân tích, Chẩn đoán phân biệt, Trích dẫn y văn,
nêu rõ triệu chứng, phép chữa, phương thuốc và xuất xứ phương thuốc. Phần cuối sách, giới thiệu
hơn 600 phương thuốc, nêu công thức và chủ trị. Ở phần này,một số phương thuốc không phổ
thông, chúng tôi chỉ giới thiệu sơ lược; Liều lượng mỗi phương thuốc phần nhiều dựa vào cổ
phương, mong bạn đọc tham khảo, nghiên cứu, vận dụng trong lâm sàng. Trong xu thế hướng về
Đông y nhằm phục vụ sức khỏe cộng đồng, hy vọng cuốn sách này góp phần nhỏ trong việc tham
khảo và ứng dụng đối với đồng nghiệp Đông Tây y.

Thầy thuốc ưu tú, lương y NGUYỄN THIÊN QUYẾN

A.

CHỨNG HẬU TOÀN THN


1.

CHỨNG KHÍ HƯ

I. Khái niệm

Chứng Khí hư là tên gọi chung, chỉ công năng Tạng Phủ trong cơ thể bị giảm sút, nguyên khí bất túc
dẫn đến xuất hiện những chứng trạng hư yếu toàn thân; nguyên nhân thường do tuổi cao, sau khi

mắc bệnh, hoặc ăn uống mệt nhọc nội thương, hoặc do phú bẩm cơ thể bất túc là những nhân tố
chủ yếu gây nên; thuộc phạm vi Hư chứng.