Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại cổ phần trong quá trình hội nhập và phát triển

[]JJrTI
1

1\

?

\I

1\

Ii:

,

Ii:

I\?

1\'

NANGCADNANGl~C
CANH
THANHCUANGANHANGTHWNGMAl
CDPHAN
.
.
.
?

trong qua trinh hiJi nh~p va ph at trien

Ki~1I IIfl'lI Diiug

S

I! ra ddi va

hO<;lt d
cua cac ngan hang thL1ang

mai co phan (NHTMCP) Vi$t Nam gan lien vai

*

I. SI! PHAT THIEN

CUA NHTMCP

THONG

THO'I GlAN

QUA

L Vt the' cUa NHTMCP

qua trinh doi mai hO<;ltdthong qua vi$c chuyen doi tLth$ thong ngan hang 1 cap
thanh h$ thong ngan hang 2 cap (Ngan hang Nha nL1ae

Th! phan von va tai san ho~t dc;>ngcua NHTMCP
Don vi: %

va cae ngan hang thL1ang mai), trang boi canh kinh te

STT

nLfaeta ehuyen doi tLtnen kinh te ke hO<;lehhoa t$p trung

1

quan lieu bao cap sang nen kinh te th! trL1dngd!nh hL1ang

dX13hNHTMCP d13trai qua nhiing thang tram de ton t<;li,ngay
eang dL1gehoan thi$n va khong ngung phat trien, dong
th6j kh~ng d!nh vai tra, vi trf eua minh trang h$ thong
Ngan hang, g6p phan tich eL1ethue dgy sl! phat trien eua
nen kinh te. Cl,j the: Xoa be co ban tinh tr<;lng cho vay
n$ng l13i;Thu hut dL1getien nhan r6i cua m9i tang lap dan
elf t<;lOnguondau tL1phat trien kinhte; Thuedgy san xuat

- kinh doanh cua doanh nghiep ngoai quoc doanh, cac
hi?gia dinh,tL1nhan,ca the va hphan thL1chi$n tot chu trL1angcua Dang va Nha nL1ac
trangvi$c phat trien cac thanh phan kinh te phl,jc vu sL1
nghi$p cong nghi$p hoa, hi$n

d<;li

hoa dat nL1ac;G6p

phan pMt trien cac dich Vl,Jthanh toan, d$c bi$t la nghi$p
vu thanhtoan the di$n tCt;T<;lOra t$p quan tot cho eong
chungkhi tiep c$n, lam quen vai cac dich vl,Jngan hang
va58c6 th6i quen tot ve giao dichvai ngan hang khi nen
kinhte thi trL16nga nL1acta pMt trien atrinh dVai vai tra huyet m<;lchcua nen kinh te, sl! on d!nh va

phat trien cua he thong ngan hang c6 y nghTa het suc
quantr9ngde thuc dgy va duy tri sl! phat trien cua nganh
nghe, ITnhvl!C san xuat kinh doanh. Vi v$y, cong tac chan
chinh, cung co doi vai h$ thong ngan hang thL1ang m<;li
n6i chung va NHTMCP n6i rieng luon dL19Ccoi la nhi$m
vl,JthL16ngxuyen eua Ngan hang Nha nL1acnham kip thdi
pMt hi$n, canh bao, ngan ngua nhiing sai ph<;lm,ton that
trang hO<;ltddo vB day
chuyen cua h$ thong ngan hang va ph<;lmvi oen kinh te;
qua d6 khong ngung nang cao nang II!Cc<;lnhtranh cua

Chi lieu

2001

2002

2003

Tong tai san

9,7

10,1

10,9

2

Van chu sa hCJ\J

13,4

11,6

11,1

3

Van dieu 1$

15,6

13,4

13,5

4

Van huy d
10,8

11,2

11,9

5

DL1n9 cho yay

9,2

9,3

10,6

6

Na qua h<;ln

16,8

13,6

6,35

Nguon: NHNN

Th! phan van ehu sa hiiu va von dieu 1$cua cac
NHTMCP c6 xu hL1anggiam (nguyen nhan chu yeu la
vi$c bo sung von dieu 1$cho cac ngan hang thL1angmi?i
Nha nL1C1C
trang cac nam qua kha ICln),nhLfng quy mo
von va hO<;lt
ddL19C
nang len: chiem 10,9%tong tai san; 11,9%huy dva 10,6%thi phan tin dl,Jngcua toan he thong. Neu dU'ng
vi$c xem xet cac chi tieu ti?iday chung ta khong khei 10
ngi?ive tinh an toan cua cac NHTMCP khi van chu sa
hiiu giam cung vai vi$c quy mo tai san gia tang. Tuy
nhien,ty 1$n9quah;~m
cuacacNHTMCPtrongthdi gian
qua l<;lilien tl,JCgiam: nam 2003 na qua h~n chi chiem
6,35% t6ng n9 qua han cua toan h$ thong, giam 7,25%
so vCli nam 2002 va 10,45% so nam 2001. Qua d6 cho
thay, cac NHTMCPda t$p trung thu hoi n9 qua hi?nva
quan tam nang cao chat lL1angtin dl,Jng;dong thdi phan
anh chat 1L19ng
tai san c6 cua cac NHTMCPda dL19C
cai
thi$n dang ke.
2. Quy mo von, chi(t htgng hOl;\tdQng va ke't
qu8. kinh doanh cUa NHTMCP
.

Trang nam 2003, van chu sa hiiu va von dieu 1$cua
cac NHTMCPtang kha nhanh. So nam 2002, von chu sa

hiiu tang 30,2%; von dieu 1$tang 31,5%. So nam 2001,
von chu sa hiiu tang 48,8%; von dieu 1$ tang 48,74%.

cae ngan hang, dam bllO hO<;ltdqua t<;lithi trL1C1ng
trang nL1acva tien tCiima rhO<;ltdeongtac chan chinh,cung co doi vCli NHTMCP th6i gian

Toc d
qua d13d<;ltdL1acnhiing ket qua kha quan.

. Vl,Jtru6~g\..Vu Cae ngan hOng, Ngan hang Nha nuoe Viet Nom

TtWem NGAN
'fIANG
- 86 8 NAM2004

NHTMCPtrong thdi gian qua kha nhanh. Dieu nay cho

7


thay cac NHTMCPdi:ico chien ILf9C
nham nang cao nang lifCcanh tranh
(ve quy mo van, tao CejS0 dau tLf
trinh d9 cong ngh$, m0 rang thi
phan, ph?m vi dia ban ho?t dong...)
dEichuan bi cho giai do?n c?nh tranh

rat quyet liet trong thdi gian t6i khi
nLf6c ta tham gia AFTA, gia nh$p
WTO va tien t6i thifC hi$n day du cac
cam ket cua Hi$p d!nh thLfejng m?i
Vi$t - My. Den nay, co 14/34
NHTMCPco van dieu 1$tren 100 ty
dong

(trong

do: Sai Gon ThLfejngtin:

505 ty dong; A Chau: 423,9 ty dong;
Xuat nh$p khau: 300 ty dong; Quan
dQi: 280 ty dong; Sai Gon Cong
thLfejng:250 ty dong). Ngoai ra, chat
ILf9ng tin dyng di:i dLf9Ccai thi$n r6
r$t, t6ng dLf nc;Jqua h?n nam 2003
cua toan b9 cac NHTMCP chi chiem
6,35% t6ng nej qua h?n cua toan he
thong ngan hang thLfejng m?i, giam
7,25% so v6i nam 2002 va 10,45%

so nam

Ket qua kinh doanh
cua cac
NHTMCPtang trLf0ng lien tyc v6i toc
2001.

(lc;Ji nhu$n

trLf6c thue)

d9 cao, nam 2003 tang 41,6% so
nam 2002 va tang 114,2%so nam
2001. TY 1$19inhu$n trLf6c thue/von

(NHNN) di:i thifc hi$n chLfejng trinh
chan chinh, cung co cac NHTMCP
tren ca nLf6c.Trong qua trinh nay, di:i
thu hoi giay phep thanh lap va ho?t
dong cua 16 ngan hang dLf6i hinh
thUc sap nh?p, hc;Jpnhi3't, ban I?i
ho?c gild tM. Ben c?nh do, NHNN
van tiep tuc thifC hi$n cac bi$n phap
giam sat, kiem soat d~c bi$t nham
chan chinh cung co cac NHTMCP

yeu kem.
B-NHUNGTON T~I
Ben c?nh nhLi'ng ket qua di:i d?t
dLfc;JC,

cac NHTMCP hi$n nay van

con bQc IQ nhLi'ng ton t?i va bat c$p.
Quy mo cua ngan hang con nho be,
chLfa tLfejng xUng

v6i vai tro, vi trf va

nhu cau doiv6im9t ngan hang trong
nen kinh te thi trLfdng. So v6i ngan
hang thLfejng m?i Nha nLf6c, chi
nhanh ngan hang nLf6c ngoai va
ngan hang lien doanhthi van chu S0
hLi'u cua nhieu NHTMCP van thap,
dieu nay di:i h?n che rat 16nt6i kha
nang

m0 rt?ng ho?t dong kinh doanh

do gi6i h?n huy dong van va cho vay,

gi6i h?n cho vay toi da doi v6i m9t

khach hang, gi6i h?n t6ng so van
dau tLf..., d~c bi$t la h?n che trong
vi$c d6i m6i cong ngh$ dich vy ggan
chu S0 hLi'u va 19i nhu$n trLf6c
hang. Ket qua la chi phf ho?t d9ng
thue/von dieu 1$deu tang lien tuc.
tang,
kha nang c?nh tranh yeu, hi$u
/!
~
9
3 "DA
uy may quan t 11, ki em

qua ho?t d9ng thap, vi v$y, khico
soat, diGu hanh t?i cac NHTMCP thay d6i chfnh sach ho~c bien dQng
di:iCejban dLf9c ki$n toan, xac lap vai
ve kinh te, de dan den kha nang bi
tro, chUcnang, nhiem vy cy the giLi'a t6n thLfejng,th$m chi de co nguy cej
cac b9 ph$n va cua tUng ca nhan mat kha nang chi tra, kha nang thanh
trong H9i dong Quan trL Ban kiEim toan, gay thi$t h?i cho ngLfdi gLri tien
soat va T6ng Giam doc.
cOng nhLfcho h$ thong ngan hang va
4. vG mo hinh: di:ihinh thanh . nen kinh te.

.

.

dLfejCcac NHTMCPco S0 giao dich,
co cac chi nhanh, cac cong ty con
tnjc thu9c theo quy dinh cua Lu$t
cac T6 chUc tin dyng, mQtso ngan
hang 16ndi:i m0 rQng dia ban ho?t
dQng de dap Urlg cacnhu cau ve
dich vy ngan hang va ap dung cac
dich vy ngan hang m6i theo thong 1$

quocJe.
De codCtc;JCSif phat trien cua cac
NHTMCP nhLf hien nay, v6i myc tieu
t?O I$p h$ thong ngan hang ho?t
dQng an toan lanh m?nh, tang cLfdng
tiem lifc tai chinh cua moi ngan hang,

thdi gian qua NgEln hang Nha nLf6c

n

Trong boi canh toan cau hoa, hQi
nh$p va tif do hoa kinh te - tai chlnh
dang dien ra nhanh va m?nh nhLf
hi$n nay, d~c biet la vi$c xoa bo
nhU'ng quy d!nh bao h9 theo IQ trinh
cua hi$p dirih thLfejng m?i Vi$t - My
cOng nhLf tlen trinh tham gia AFTA
va WTO, cac ngan hang thLfejngm?i
noi chung va ban than NHTMCP noi
rieng muon ton t?i va phat trien phai
khong ngung nang cao nang lifC

dung cac thong Ie, chuan mLfc qUQC

te doi v6i ho?t d9ng ngan hang. Vi
v$y,trangthCJigian Wicong tac ch{in
chlnh, cung co va sap xep I?i NHTMCPcua NHNN can t?Ptrung VaGmot
so vi3'nde sau:
1/ Ban hanh cac quy che va chi
d?o

cac

NHTMCP

hoan

thi$n

mo

hinh ve t6 chUcva hOi?td9ng phu
h9Pv6i.thong 1$quoc te. Tiep tuc chi
di?ocac NHTMCPCejcau lai nhLi'ng
khoan nc;Jqua hi?n, nc;Jkho doi dang
ton d<;mg, ngan ch~n nc;Jxau phat
sinh m6i, nang cao chat ILfc;Jng va
bao dam cac chi tieu an toan trong
ho?t dQng.

2/ Phat trien cac dich vy ngan
hang nham myc tieu xay dLfng cac
NHTMCP 16nmanh, hi$n dai co cong
ngh$ phu hejp.Van de nay doi hoi
ban than cac ngan hang phai co
bLf6c bien d6i th$t Sifsau sac ve trinh
d9 cong ngh$ de co the bat kip v6i
trinh d9 cong ngh$ ngan hang tien
tien tren the gi6i, nhLfngtrLf6c mat,
phai dap Ung dLf9CnhLi'ngdoi hoi het

sUc cej ban va can thiet

trong

hOi?t

dQng ngan hang nhLf ket noi m?ng
may tinh, thong tin c$p nh$t vachfnh

xac,cungUngcacphLfejng
ti$nthanh
toan va tham gia th! trLfdnglien ngan
rui ro... Cac van
hang, quan Iy dLfc;JC
de nay chi co the giai quyet dLfejckhi
cac ngan hang phai th$t SLfquan tam
va dau tLfthoa dang cho ca CejS0 v$t
chat - ky thu$t Ian dao ti?Ova dao
t?O Ii?icac can bQ nghi$p vy ngan
hang.
3/ Kien quyet sap xep lai cac
NHTMCP yeu kef!), khong du van
phap dinh con Ii?i. NhLi'ng NHTMCP
yeu kem khong tif tim dLfc;JCphLfejng
an kha thi de khac phyc ton tai hoac
khong co dieu ki$n phat trien S8 bi
d~t VaGtinh tr?ng kiem soat .d~c bi$t
de xLrIy dCi't diem bang nhLi'ng hinh

thUc thich h9p. Day nhanh hejn nLi'a
tien d9 XLr Iy thu hoi tri$t de cac
khoan nc;J ma Chinh phu di:i ho trc;J

dyng cong ngh$ hi$n d?i nham da

cac NHTMCP trong giai dOi?n vua
qua de thu hoi ve cho Nha nLf6c,
giam thap nhat t6n that.

d?ng hoa cac d!ch vy ngan hang,
nang cao chat ILf9ng tin dyng, 'ap

4/ Ti?Odieu ki$n de cac NHTMCP
tang quy mo van dLf6i cac hinh thUc:

c?nh

tranh~ ve quy mo van dieu 1$, ap

'--

TW CI1i NcANIIANC- &:) 8 NAM2004


- NHTMCP tham gia niem yet va
phat hanh c6 phieu ra cong chung;
dong thC1ima r(mg di~n cho nhieu
NHTMCP dV<;1c
g<;>i
van c6 dong nvoc
ngoai, nhvng phai chap hanh ty I~ sa
hltu c6 phan toi da trong ph~m vi ma
th! trVC1ngchvng khoan co the cho
phep. Qua do kh~ng d!nh chu trVcJng
hoi nh$p cua Nha nvoc, m$t khac,

tc~1O

ra nguonvan Ion hcJnva tang uy

tin cho cac NHTMCP.
- Tiep tyc khuyen khfch cac ngan
hang h<;1pnhat, sap nh$p voi nhau

51 Tiep tyc nghien CVu, de xuat
trinh Chfnh phu ban hanh cac van
nli'a. Giai phap nay ap dyng cho Vi~t ban hvong dan dvoi Lu$t Slla d6i b6
Nam can thl/c hi~n a 2 d~ng: bat sung m(Jt so dieu cua Lu$t cac T6
chVc tin dyng (tY I~ dam bao an toan
bu(Jc ho$c khuyen khfch. TrvC1ngh<;1p
cho ho~t d(Jng ngan hang, trich I~p
bat bu(Jc dV<;1cap dyng doi voi
va Sll dyng dl/ phong rui ro, kiem
NHTMCP b! danh gia la khong co
toan d(Jc I$p doi vO.icac t6 chvc tin
kha nang dap vng cac chi so ve an
dyng, cong bo cong khai tai chfnh,...)
toan nhvng chva den mVc phai dong
nham b6 sung hoan thi~n hanh lang
clla. TrvC1ngh<;1pkhuyen khich dV<;1C phap Iy cho cac t6 chvc tin dyng chu
ap dyng doi voi m<;>idoi tV<;1ngtl/
d(mg tl/ ch!u trach nhi~m trong ho~t
nguy~n h<;1p
nhat, sap nh$p voi nhau,
d(mg kinh doanh theo hvong dam
bao an toan, hi~u qua..

tnJ'cac doi tV<;1ng
bi bat bu(Jc noi tr€m.

t~o thanh ngan hang co quy mo Ion
hcJn de co sVc c~nh tranh IOn hcJn

'A

9

~

A

NHINNHANLAMPRATa
VIET
..
. NAM
trongthaikyhQinhQpva toan cau hoa

C

ong nhv kh6ng it nen kinh te
dang phat trien a khu vl/c
Dong

A

Nam

sau thC1i ky

khung hoang tai chfnh tien t~ khu
Vi~t Nam da tU'ng trai qua m(Jt
giai do~n giam m~nh gia tieu dung
keo dai, I$p di I$p I~i trong suot may
nam lien: chi so CPI (tlnh IOyke ke tLt

vl1C,

.

dau nam) da lien tyc a mVc am tLt
thang 3 den thang 10 trong nam
1999, tLt thang 5 - 12/2000, tLt thang
4 - 11/2001. Co the noi do la giai
dOe;1n
tang trvang kinh 18 kha tri tr~
vCli ty I~ I~m phat qua thap, d$c bi~t
so voi thC1iky I~m phat phi ma toi 3
chCJ'so vao gili'a th$p ky 80 (rieng
trong nam 1986 chi so I~m phat cua
Vi~t Nam da cao xap xi 700%). Sang
nlJa dau nam 2004, dien bien ty I~
I~m phat a Vi~t Nam I~i di theo chieu
hl10nggia tang nhanh lien tyc ngoai
dl/ kien, tuy den thC1idiem hi~n nay,
van con a mVc kiem che 1 chli' so:

.

chi so CPI cua 7 thang dau nam da
tang toi 7,7%, trong khi myc tieu ma
Quoc h(Ji da d$t ra la gili' chi so gia
tieu dung nam 2004 cua Vi~t Nam a
mltc dvoi 5%. V$y nhU'ng thC1iky
thong ke neu tren co phai la nhU'ng
giai do~n phat trien dien hinh ve ty I~

1'S. O.tdng 116ng Plutdng

*

I~m phat qua thap (khi CPI am), ty I~
I~m phat qua cao (I~m phat phi ma 3
chli' so) hay ty I~ 19mphat a mvc vU'a
phai 1 chli' so doi voi nen kinh te Vi$t

Nam. De co the danh gia

dV<;1Cmvc

d(J dien bien I~m phat co phu h<;1p
voi
tinh hinh phat trien cua m(Jt nen kinh
te hay khong, thi ben c~nh m(Jt lo~t
chi tieu kinh te ceJban ve gia ca nhV
thu nh$p, tien cung vng, dv n<;1tin
dyng va m$t bang lai suat cOng nhv
cac chi tieu t6ng h<;1pve tang trvClng

kinh te, san xuat cong nghi$p hay
hi$u qua Sll dyng van va ty I~ that
nghi$p, ta can phai phan tich sau
hcJn khai ni$m "tY I~ '?m pM!", co
phan bi$t ro rang gili'a cac dcJnV! do
IVC1ng"tY I~ '?m pMt" va "ty I~ I?m
pMt ceJban". Them vao do, trong
thC1i ky h(Ji nh$p va phat trien toan
cau hoa hi~n nay thi cac thong tin cy
the ve cach xac dinh cac khai ni$m
do IVC1ng19mphat nay con can dV<;1c
ph6 bien r(Jngrai toi dan chung trong
nVOc thong qua cac phvcJng ti$n
thong tin d9i chung, qua do, gap
phan cung co long tin cua ngvC1idan
vao dong n(Ji t$, vao dVC1ngloi phat
trien kinh te tai chinh cua dat, nVoc.
~

,

.,

""

T~ em NGANlIANG - so B NAM2004

"TVl~ l~M PHATCOBAN"- MQT SO
KINHNGHIEMTHONGAp DUNGTHIJC
:

,

TIEN

. -

--

,

a CACNIJOC

Xu hvong hi~n nay tren the giOi,
d$c bi~t a cac nVOccong nghi$p tien
tien nhv My, Canada, Oxtraylia, Niu
Dilan hay cac nVoc thu(Jc Lien minh
Chau Au EU, ben c9nh chi so CPI
thong thvC1ng: Ngan hang Trung
VcJng(NHTW) con lu6n cong bo ca ty
1$ 19m phat ccJban cua nen kinh te.
"Ty I~ I?m phat cCf ban" 6L1Qchieu
la tY I~ '?m pMt 6a 6L1Qc6ieu h6a
(6ieu chlnh mQt cach 6eu 6{in) theo
cac yeu to suc ep ben cau va nhClng
trong chil ky vQng vao tLleJnglai co
lo?i b6 nhClng bien 6Qng Idn gay sac
ben cung (vi dl,l cac bien 6Qng thili VI,I
ho{ic cac cD sac 6(jt bien).
Ve nguyen tac, NHTW co the

kiem soat dV<;1C191"!lph at ccJ ban va

phai ch!u trach nhi$m ve dcJnvi do
IVC1ngnay. TY 1$I~m phat ccJban se
cho ta biet tVeJngdoi xac thl/c mVc
bien d(Jng gia ca chung cua d9i b(J
ph$n hang hoa tieu dung trong nen
kinh te. Nhvng

li$u ty 1$ 19m ph at ccJ

ban tinh theo chuai thC1igian co phan
anh dV<;1cxu hvong I~m phat cua nen

. VI.) Chfnh

sach

tien

t$, NHNN

VN

9